HET DAGBLAD Afnemende kans op een tweede landing VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Zware aanvallen in het Normandische gebied Dringeed démasqué Merendeel der invasietroepen bevindt zich. in Frankrijk Grote actie der tank-formaties Verdedigingslinies in Oost-Pruisen Moscou is ontevreden over Turkije Kermis (Ij Duits weermachtsbericht Twee Sowjetrussische regimenten ten oosten van de Duna vernietigd Weer treffers op de loot invasiev Zs-procedure voor de bouwindustrie Arbeidsontspanning een nieuw begrip Werkers herwinnen levenskracht Samen sparen BERLIJN< 8 Aug. Als gevolg van een reorganisatie der invasie troepen staan op het ogenblik vier geallieerde legers in Frankrijk; twee Amerikaanse en twee Brits-Canade- se. .Te Berlijn heeft men de indruk dat nu verreweg het grootste gedeel te der in Engeland gestationneerde invasie troepen naar Frankrijk is overgebracht en dat Eisenhower zijn oorspronkelijke-plannen heeft gewij zigd. zodat met de mogelijkheid van nieüwe- grote landingen nauwelijks meer rekei^ing behoeft te worden ge houden. Het aantal Anglo-Amerikaanse di visies in Frankrijk wordt op vijftig geschat en het geallieerde opperbevel schijnt met alle middelen in het wes ten een beslissing te willen forceren en van de Normandische en Breton se bases naar het oosten te willen oprukken. Het zwaartepunt van de gevechts handelingen aan de linker Ameri kaanse flank die thans het bc- weeglijkste is verschoof de laatste dagen sterk naar het westen, terwijl het op de oostelijke vleugel, dus ten oosten van de Orne en in het ge bied van Caen. betrekkelijk rustig Ls gebleven. De hoofdmacht der Amerikaanse aanvalsformaties opereert op het ogenblik in Bretagne met het vol komen duidelijke doel de gehele noordkust van Bretagne met inbegrip van de zeehaven Brest in handen, te krijgen. Partiële Amerikaanse strijd krachten vielen de vesting St. Malo aan. doch moesten afdeinzen. Andere partiële strijdkrachten bestormden even vergeefs de stad Morlaix. Een tweede grote gevechtsgroep der Amerikanen opereert uit het pe- netratiegebied ten zuiden van Avran- ches ter sterkte van minstens vijf pantserdivisies en vier tot vijf grote formaties infanterie in algemeen zuidwestelijke richting, waarbij zij er in slaagde Mayenne te veroveren. Om de zuidelijker gelegen stad Laval wordt nog gestreden. De in het gebied VireSt. Pols— Mor tain staande Duitse troepen heb ben bijzonder zware afweergevechten moeten leveren. Nadat de stad Vire in de \loop van de dag verscheidene De gehele bevolking aan het werk BERLIJN. 8 Aug f: National- Sozialistische Parteikorrespondenz meldt: De militairegebeurtenissen zijn voor- de bevolking van Oost-Pruisen het signaal voor een waarlijk totale krachtsinspanning geworden, die in de geschiedenis van Duitsland nau welijks haar weerga heeft. Honderd duizenden hebben gehoor gegeven aan een oproep van gouwleider Koch en hebben houweel en schep ter hand genomen voor bescherming van de grens Binnen drie uur bijvoorbeeld vertrok de universiteit te Konings bergen met alle professoren en stu denten Ook 30 000 jongens van de Hitlerjeugd namen aan het werk deel. Zo was het ook in alle admini stratieve bureaux en in de bedrijven. Sedert 16 Juli werkt de gehele be volking van Oost-Pruisen hard en in gespannen met volledige toewijding aan de bescherming harer grenzen. Reeds binnen 24 uur was vrijwel on onderbroken een eerste linie van honderden kilometers lengte voor de grenzen opgeworpen. Luchtaanval op ser-Silezië Oppe BÊRLIJN, 8 Aug. Een Ameri kaanse formatie bommenwerpers is onder krachtige bescherming van jagers Maandagmiddag uit het zui den naar Duits gebied gevlogen en doorgedrongen tot Opper Silezië. Het kwam .vele malen tot felle luchtge vechten. waarbij de Duitse jagers talrijke vijandelijke vliegtuigen neer schoten Ook de zware Duitse afweer- batterijen vielen de formaties mei doeltreffend versperringsvuur aan en schoten verscheidene vijandelijke toestellen neer Drie leden der Hongaarse regering afgetreden BOEDAPEST. 8 Aug. in Hon garije -is een wijziging ln de re gering tot stand gekomen. Ontslag aanvragen van den minister zonder portefeuille, belast met economische ■aangelegenheden, Imredy, van den minister van binnenlandse zaken, Jaross. en van den minister van handel. Kunder, zijn aanvaard. Tot nieuwen minister van binnen landse zaken ls benoemd Nikolaus Bonczos De leiding van het ministe rie van handel berust voorlopig bij den minister voor Industriële aange legenheden Ludwig Szasz het econo misch ministerie blijft onbezet. De aieuwe minister van binnen landse zaken komt voort uit het Hongaarse bestuursapparaat. Hij was staatssecretaris ln het ministerie van binnenlandse zaken en ln het ministerie van justitie en is belast geweest met verscheidene speciale op drachten Von Papen in Belgrado BELGRADO. 8 Aug De Duitse ambassadeuT in Turkije. Von Papen, heeft zich op zijn terugreis naar Duitsland Maandag korte tijd in Belgrado opgehouden Nog dezelfdp dag vertrok hij weer De staking aei transportarbeiders In Philadelphia is geëindigd, maar sol daten in oorlogsuitrusting bewaken de voertuigen Lord Gort. die opperbevelhebber der Britse expeditlelegers en gouver neur van Malta eri Gibraltar ls ge weest ls thans naar Palestina vertrok ken als hoge commissaris van dit gebied en Trans Jordanië De Britse bevolking is opnieuw aangespoord om roch vooral zuinig te wezen mei steenkolen Japanse troepen nebpen de Chinese srad uenkiang ingenomen Do Italiaanse reeer ng-Bonoml wil alle academische examens en promo ties van de afgolopen twintig Jaar aan ••n onderzoek onderwerpen. malen van bezitter was veranderd, bleef zij bij het aanbreken van de nacht in handen der Amerikanen. Een tweede Amerikaanse penetratie, epkele kilometers ten westen van de Vire. die bereikt was door bijzonder sterke pantserformaties, werd in een tegenaanval door Duitse infanterie met steun van stormgeschut weer ongedaan gemaakt. v»aarbij 28 Sher- mantanks in Duitse handen vielen. In het gehele overige gebied stort ten alle aanvallen voor de Duitse li nies ineen oncfér uiterst zware verlie zen voor den aanvaller. De thans ontketende bewegingsoor log heeft ook het Duitse opperbevel voor geheel nieuwe taken gesteld. Weliswaar zijn de operatieve Duitse tegenmaat^gelcn tegen de nieuwe situatie reeds begonnen, en wordt alles gedaan om de toestand te sta biliseren. doch er moet noodzakelijk enige tijd verlopen alvorens de Duit se maatregelen effectief kunnen wor den. Diverse verschijnselen beginnen er verder op te wijzen, dat van Duitse zijde alle troeven nog niet op tafel zijn gelegd. In de Engelse berichten wordt gedurende de laatste 24 uur herhaaldelijk melding cenraakt van krachtige Duitse tegenaanvallen. Hoewel in de Wilhelmstrasse daar over nog niets definitiefs is medege deeld, trekt het de aandacht dat het geallieerde hoofdkwartier geen nieuwe plaatsnamen in het gebied tussen Loire en Avranches meer noemt. BERLIJN. 8 Aug. Het persagent schap der Sowjet-Unie, Tass, ver wijt Turkije dat het tot dusver steeds opport unistisch geweest is en eerst thans bereid is de betrekkin gen met Duitsland te verbreken, om zi i niet geheel en al te isoleren Afgezien van het feit, dat deze stap veel te laat komt, verklaart Tass. mag men niet vergaten, dat deze stap niet betekent, dat Turkije aan de oorlog deelneemt. Met deze verklaring zo zegt men te Berlijn, bevestigt Moscou de we tenschap. die men in verband met het zwijgen der Sowjets over deze Turkse aangelegenheid al had, na melijk dat dit zwijgen een teken is geweest van ontstemming. Moscou ivenst. dat Turkije aan de oorlog gaat deelnemen teneinde met Tur kije in nauwer contact te komen en zijn doel beter te kunnen na streven. Belangwekkend zijn stemmen die menen, dat Turkije deze stap alleen gedaan heeft om in zekere zin met steun van den Engelsen bondgenoot de -plannen der Sowjet-Unie, het verkrijgen van steunpunten tegen te werken Het is duidelijk dat hier door het wantrouwen van Moscou nog groter wordt. Weeklonen afgeschaft in Duifsland BERLIJN. 8 Aug. De „Angriff" meldt dat in Duitsland alle bedrijven met meer dan tien man personeel voortaan verplicht zijn de lonen der arbeiders eens per maand en niet langer per week uit te betalen Het breken met deze gewortelde gewoon te betekent niet alleen eén aanzien lijke besparing aan lóonstaten en an der materiaal, maar ook het verdwij nen van een kunstmatige scheids muur tussen de verschillende groe pen werkers uit een bedrijf. De meerderheid van het bedrijfs leven heeft nooit deze regeling wil le» aanvaarden, alleen in de mijn bouw werd reeds lang eens per maand uitbetaald. De noodzaak de uiterste rationalisatie toe te passen heeft thans de doorslag gegeven. De vrees dat een arbeidersgezin niet in staat zou zijrr een maandloon behoor lijk te verdelen en te besteden is reeds lang ongegrond gebleken. BELASTINGCONSULENT. Den Haag Bondsdlploma F Beklnk te Den Haag; G. J Bauer. J G T Donk. mr J Grooten en G F J de Raadt, allen te Amsterdam; A Richter te Hilver sum; A F M Timmermans en J. H Vink. belden te Voorburg. Ie JAARGANS No. 184 LD DINSDAG 8 AUGUSTUS 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden., Tel. 24996 - Postgiro 184120 - Abonnementsprijs 21, ct. per week of f 2.73 per kwartaal. Losse nummers 5 et. Wie van het Zuidennaar het Noorden door ons land reist, komt nog altijd vati de ene wereld j in de andere. De Zuidelijke wereld is nog altijd gemoedelijker en laat het mensdom meer zijn getioegens. Som mige Zuiderlingen zeggen, dat hem dat in de Moerdijk zit, anderen zoe- I ken het meer in het Calvinisme en j stellen daar een ruimhartiger Katho- j licisme tegenover als geest van het j Zuiden. Daar de katholieken ook bo ven de Moerdijk lakens uitdelen zou men willen vragen: dan zijn die ka tholieken van boven de Moerdijk ze ker calvinistische katholieken? Er ivas in ons land. als ik me goed meen te herinneren, tijdens de oorlog een kermisverbod. Maar een feit is. dat er waarschijnlijk nog in geen enkel jaar zoveel kermisseti in ojis land zijn gevierd als in 1944, althans ik heb op een vrij langdurige fiets tocht door het Zuiden geen enkele plaats kunnen ontdekken, waar geen fragment kermis tierde en ik geloof, dat de ..Limburger Koerier", 'die zo nu en dan hele 'kolommen kermisad- vertenties bevatte en die verleden Za terdag juist een grote advertentie campagne ten behoeve van de na- kermissen lanceerde, in een soort rozekratis van dorpsnamen alle dor pen van Limburg heeft afgeteld „Be zoekt de kermis" enz. enz. In Brabant dito. dito. In de buurt van Baarle- Nassau scheen zelfs het dansverbod te zijn opgeheven en danste de dorps jeugd op vrolijke accordeonmuziek in de kroegen langs de weg. T1JL. H. te A. Neen die inktvissen, die ilc gevangen heb ettelijke kilo's zijn niet te kcop. Ik wil wel ruilen. Bijv. boter bij (mijn) vis! T. Franse vrijiuilligcrs voor de Waffen-ff. Het aantal jonge Fransen dat mee ivil helpen om Europa en daarmee hun vaderland, te bevrijden van het bolsjewistische gevaar groeit aanhoudend. (Foto Orbis-Holland) HOOFDKWARTIER VAN DEN FUHRER. 7 Aug. - Het opperbevel van de weermacht deelt mede: Westelijk van de Orne ondernam de vijand^ om onze strijdkrachten te binden, over een breed front talrijke plaatselijke aanvallen, die na zware gevechten werden afgeslagen. In het gebied ten westen en ten zuidwesten van Vire. en oostelijk van Avranches ging de vijand, vervolgens met in totaal ongeveer negen divisies en met krachtige steun van zijn luchtmacht, over tot zware aanvallen, die in de loop van de dag voortdu rend in heftigheid toenamen. Pas na urenlange strijd slaagde de vijand er met zware verliezen in, in onze stel lingen binnen te dringen. De penetra- tieplekken werden afgegrendeld. On verwijld ingezette tegenaanvallen ma ken goede vorderingen. Bij Mayenne en Laval leveren onze garnizoenen strijd met vijandelijke gemotoriseerde strijdkrachten. Ook zuidoostelijk van Sfc Malo en in het gebied der vesting zelf zijn zware ge vechten ontbrand Alle vijandelijke aanvallen werden hier uiteengesla gen. Onze steunpunten in Bretagne bleven den vijand vastberaden tegen stand bieden. Torpedovliegtuigen brachten ln de baai van de Seine drie vijandelijke torpedojagers tot zinken. Twee lich te kruisers, een torpedojager en een troepentransportschip van 4000 ton werden zwaar beschadigd. - In het Franse achterland werden 260 terroristen in de strijd vernie tigd. Londen ligt onder zwaar vergel- dingsvuur der „V. 1". In Italië trachtte de vijand meer malen vergeefs. In het gebied van Florence de Arno over te steken. Zwakke strijdkrachten, die erin ge slaagd waren vlak ten oosten van de stad over te steken, werden uiteen geslagen. Bij verschillende zuiveringsacties ln- het Italiaanse gebied werden in de periode van 1 tot 5 Augustus 1212 teiToristen e" saboteurs in de ét-rijd vernietigd. Duitse mijnenvegers brachten voor de Dalmatische kust twee vijan delijke motorzeilvaartuigen tot zin- DEN HAAG, 8 Aug Van be voegde zijde wordt medegedeeld: De procedure der Z-s kaarten als maat regel op grond van de verordening van den Rijkscommissaris voor het be zette Nederlandse gebied no .08/42 betreffende de verplichting tot het verstrekken van inlichtingen, wordt thans ook toegepast op het gehele gebied van de Nederlandse bouwindu strie Er moeten derhalve aan deelnemen de ondernemingen, welke onder de vol gende groepen ressorteren: 1. Vakgroep burgerlijke en utiliteits bouw met de ondervakgroep a woning bouw voor de markt. 2 Vakgroep grond- en waterbouw met de ondervakgroepena .•onstruc- tleve betonbouw en b heiwerken 3 Vakgroep wegenbouw met de on dergroepen; a bitumineuze wegen bouw. b. betonwegen bouw. c klinker wegen. keiwegen en tegelpaden 4 Vakgroep baggerwerken 5. Vakgroep aanverwante bedrijven Tot deze vakgroep worden* ook gere kend de volgende bedrijven, voor zo ver zij niet reeds als ondervakgroep bestaan: a bitumineuze vloeren, b niet naadloze vloeren, c bitumineuze dakbedekkingen, d oven- en schoor steen bouw, e lsolatlewerken. f ber gingsbedrijven Ook firma's, verenigingen van huis eigenaren of ondernemingen voor on roerende goederen, welke niet zijn aangesloten bij de bedrijfsgroep bouw industrie of bij de Vak- en Ondervak groepen. moeten, voor zover zij eigen arbeidskrachten tn dienst hebben voor werkzaamheden van bovengenoemde aard. aan de Z-s-prncedure deelnemen Ondernemingen welke zich hehal- ve met dergelijke werkzaamheden ook nog bezighouden met industrie (b.v de beton wéren fabricage» of handel (b.v handel ln bouwstoffen 1 en voor dit deel vaD haar bedrijf reeds be handeld zijn. zijn in dit geval slechts met het gedeelte vaü haar bedrijf waarmede zij bij de bedrljfsgroeps- bouwlndustrle zijn aangesloten, bij de procedure betrokken Er dient vooral aandacht aan te worden geschonken, dat ook die fir ma's tot aanmelding verplicht zijn., welke reeds bij een andere gelegenheid verzoeken hebbeD Ingediend en intus sen haar Z-kaarten voorzien- van eeD beslissing, haoden achtergehouden Hieronder vallen ook die bedrijven welke voor de weermacht werken tn dit geval dient echter slechts het vooi dit doel bestemde gekleurde rormuller te worden Ingevuld; Z-kaarten moeten niet opnieuw worden bijgevoegd. De aanvraagformulieren zijn bU de Kamers van Koophandel en haar filia len verkrijgbaar Bevoegd voor het be handelen der ln te leveren Z-kaartcn- aanvragen ls alleen de „Bevollmach- tigte für die Bauwirtschaft" Amers foort. De aanvragen moeten op de enve loppe worden voorzien van de aan duiding ..Z-s-Procedure" Duitse on dernemingen waarvan de eigenaars or de meerderheid Rijksduitsers zijn. als mede ondernemingen, waarvan het kapitaal voor meer dan 50 pet. zich ln Rijksduits bezit bevindt of die een Rijksdultsen Treuhfinder hebben, moe ten haar aanvragen indienen bl1 de Deutsche Handelskammer für die Nie- derlande te Amsterdam of Rotterdam De formulieren en Z-kaarten zlin voor deze bedrijven bij de Deutsche Han delskammer verkrijgbaar Buitenlandse ondernemingen ln Ne derland. d.w.z ondernemingen, waar van de eigenaars of de meerderheid van de eigenaars geen RUksdultser en geen Nederlander zijn. alsmede onder nemingen. waarvan het kapitaal zich voor meer dan 50 pet niet ln Duits en niet in Nederlands bezit bevlpdt, moeten haar aanvragen evenals de Duitse ondernemingen indienen bij de Deutsche Handelskammer für die Niederlande te Amsterdam of Rotter dam De formulieren en Z-kaarten zijn voor deze bedrijven eveneens bil de Deutsche Handelskammer verkrijgbaar De opgaven moeten onmiddellijk, tot'uiterlijk op 31 Augustus 1944 bij den Bevollmüchtigte für die Bauwirt schaft te Amersfoort worden Inge diend Later binnenkomende opgaven worden behandeld als nlet-lngedlende aanvragen De verantwoordelijkheid voor het op tijd mzenderi der aan vragen berust, bij de inzendende fir ma's Voor haar rekening blilft ook het'gevaar van verlies bij de verzen ding Onjuiste, onduidelijke en onvol ledig ingevulde aanvragen gelden als niet ingediend en worden niet behan deld Onjuiste opgaven kunnen boven dien bestraffing tengevolge hebben Ondernemers, die ln gebreke blijven uiterlijk 31 Augustus 1944 hun aan vraag ln te dienen, stellen daarmede zichzelf en hun werkkrachten ter be schikking voor gebruik elders Bouw vergunningen worden voortaan nog slechts verstrekt onder voorwaarde, dat bewezen wordt, dat de werkzaam heden worden verricht door f li-ma's. welke hebben deelgenomen aaD de z s-procedure Nadere blj/onderneden kunnen ont leend worden aan het bij de Kamers van Koophandel verkrijgbaar gestelde coellchtingsvei. ken en beschadigden een Britse tor pedomotorboot. In het Oosten werden aan weers kanten van Mielec en ten Noord westen van Baranow krachtige Sow- jetaanvallen afgeslagen en naar het. Noorden opgedrongen vijandelijke strijdkrachten in de tegenaanval verstrooid. Zuidoostelijk van Warka wierpen onze pantserwagens de bolsjewisten naar het oosten terug. Ten noordwesten van Bialystok werd een, na krachtige artillerievoor bereiding ondernomen Sowjetaanval in een strijd op korte afstand uiteen geslagen. Noordelijk van de Memel verijdelden onze troepen de ook gis teren voortgezette doorbraakpogingen der bolsjewisten en vernielden daar bij 78 tanks. In Letland kwam het bij Birsen en oostelijk van de Duna tot verbitterde gevechten. Hier werden alle vijande lijke doorbraakaanvallen opgevangen en twee vijandelijke regimenten ver nietigd. Formaties vijandelijke bommenwer pers deden gisteren terreuraanvallen op Berlijn en Hamburg en op enige plaatsen in het Oostzee-gebied. In de afgelopen nacht lieten afzon derlijke vijandelijke vliegtuigen bom men vallen op het Rijnlands-West- faalse gebied. Boven Duitsland en het bezette gebied in het westen werden 57 vijandelijke vliegtuigen, waaron der 45 viermotorige bommenwerpers, neergeschoten. Duikboten brachten wijf schepen met e^n gezamenlijke inhoud van 31.000 ton en twee torpedojagers tot zinken. In aanvulling op het weermachts bericht wordt medegedeeld: Bij de afweergevechten der laatste dagen aan de Weichsel heeft zich de Obergefreiter Schneider van het 253ste regiment artillerie bijzonder onderscheiden, door na het uitvallen van den vooruitgeschoven waarnemer en den tweeden radiotelegrafist uit eigen initiatief het vuurcommando over zijn batterij op zich te nemen en in zijn stelling, omringd door den vijand, verscheidene uren stand te houden. Door het welgerichte vuur kon een eigen tegenaanval met succes ten uitvoer gelegd worden. SPURTNIEUWb Felle strijd verwacht bij de zwemkampioenschappen AMSTERDAM, 8 Aug De na tionale zwemkampioenschappen, die Zaterdag en Zondag a.s. in Crailoo gehouden worden, munten uit door het groot aantal inschrijvingen en door de kwalitatief uitstekende be zetting. Er zijn nummers, waarop men bij voorbaat de kampioen zou kunnen aanwijzen, zoals op de 200 m. schoolslag heren Smitshuijzen) en op de 100 m rug (De Geest), maar er zijn ook titels waarvoor ze ker heftig gestredep zal worden. We denken dan b.v aan het duel op de 100 m. borstcrawl tussen den kam pioen '43 v. Merkensteijn en Mooie- naar. Op de 1500 M. zal Ruimscho- tel vermoedelijk zijn titel moeten af staan aan De Geest, die ook op de 400 m uitstekende papieren heeft, zodat een drievoudig kampioenschap voor den Heemstedenaar zeer wel mogelijk ls. Bij de dames ls Beppy v. Schalk favoriet voor de 100 m zowel als op de 400 m. borstcrawl. Op de sprint kan alleen Beppy Groenendijk het haar moeilijk maken en op de 400 m. Annie Veldhuijzen De laatste moet, bij ontstentenis van Greet je Galliard. een goede kans maken op het kampioenschap 100 m rug. Er zou wel iets oizonders moeten gebeuren Indien Wiily Haverslag niet de titel zou behalen op de 200 m. schoolslag en dat bizondere^zou dan moeten bestaan uit een prima vorm yan de pas herstelde Tonny Bijland. Rie Muijtzens mag op een her nieuwd kampioenschap schoonsprin- gen rekenen Bij de heren is de Strijd tussen De Goede y d Voort. Koppelle, v d Ban e.avolkomen open. Voor de estafettes tenslotte voorzien wl.l op de 4 200 m een spannende strijd tussen Het IJ HPC en Haarlem en bij cie dames op de 4 x 100 M. tussen Meeuwen. ADZ en RDZ. De 100 meter in 10,5 sec. BERLIJN 7 Aug BIJ de te Lain in Baden gehouden athletlclfwedstrlj- den liep de Duitser Sonntag de 100 meter in 10.5 sec. Dit ls de beste tijd die dit seizoen op deze afstand ls gemaakt. Aantal slachtoffers tot zestig gestegen DEN HAAG, 8 Aug. Nader is gebleken, dat het aantal Nederlan ders, dat de 5de Augustus werd ge dood bij de aanvallen, welke Anglo- Amerikaanse vliegtuigen in scheer- vlucht met boordwapens op rijdende personentreinen deden, tot zestig is gestegen, waaronder 41 mannen en 19 vrouwen. Ook het aantal zwaar- en lichtgewonden blijkt aanzienlijk. In totaal werden 50 mannen, 23 vrou wen eri 2 kinderen zwaar gewond. Licht gewond werdep meer dan 120 personen. Abrikozen voor kleuters DEN HAAG, 8 Aug. Voor kinde ren. geboren in 1940 en 1941, zullen binnenkort wederom 100 gram ge droogde abrikozen beschikbaar worden gesteld. Men moet hiertoe bon reserve D 69 voor of op 12 Augustus a.s. bij zijn winkelier inleveren, desgewenst tegen ontvangstbewijs. In verband met de bevoorrading van de handel ls het niet mogelijk, nauwkeurig mede te delen, wanneer de abrikozen afge leverd ziplen worden. In het algemeen zal echter begin September met de aflevering kunnen worden begonnen. DEVENTER, 7 Aug. Zondag avond laat stoeiden in de ouderlijke woning in de Polstraat twee zoons van de familie Witteveen met elkan^ der. Zij boksten daarbij. Een hun» ner, de 27-jarige zoon, trof daarbij met de vuist zijn 21-jarigen broer in de hartstreek. Dé getroffene overleed Er is in Duitsland dezer dagen herhaaldelijk gesproken van de „Dertigjarige oorlog". Daar mee is dan niet de reeks vernie lende en ontwrichtende gebeur tenissen bedoeld, die het Duitse volk tussen 1618 en 1648 op zware proef stelden en waar van Hermann Löns in zijn ro man „De weerwolf" zulk een kleurig beeld geeft. Bedoeld is de oorlog, die in 1914 begon en dié in wezen thans dertig jaren, on afgebroken heeft geduurd óók tussen 1918 en 1939. toen de wa pens officieel zwegen. Door dit vast te stellen, wor den verscheidene dingen tegelijk uitgedrukt. Want uiteraard denkt men aan deze tweede „Dertig jarige oorlog" niet geheel zonder sommige elementen van de eer ste, drie eeuwen geleden, in de herinnering terug te roepen. Deze nieuwe „Dertigjarige oor log" is gelijk de vorige een krachtproef op lange termijn. Hij is, getuige reeds de beproevingen van blokkade. Roerbezetting en inflatie nó. wapenstilstands- en vredesverdrag van 1918 en 1919, een oorlog tegen het ganse volk en niet slechts een militaire wor steling der legers. Hij is daarmee voor het Duitse volk ongevraagd en ongewild een „volksoorlog" geworden, een strijd waarin het volk in zijn volstrekte totaliteit zijn krachten tot gelding wil en moet brengen, om niet als volk onder te gaan. Nimmer is in de Duitse ge schiedenis zó duidelijk bewezen, dat die gedachte inderdaad in het Duitse volk gemeengoed is geworden dan na de aanslag op den Führer. In tegenstelling tot de verwachtingen van Londen is de reactie op die aanslag niet alleen géén revolutie naar het model van 1918 geweest, maar juist een radicale samenbunde ling van krachten. Rijksminister dr, Goebbels heeft daarop kunnen steunen voor zijn nieuwe op dracht inzake de arbeidsconcen- tratie, de Reichsflihrer-Heln- rich Himmler heeft voor het mi litaire deel niet zonder diepe be doelingen gesproken van een „volksleger". Voor het Neder 1-andse volk, dat zich eerst sedert 1940 in oorlog voelt, is het moeilijk te begrijpen, dat het niettemin in deze „Dertigjarige oorlog" in deze volksoorlog eveneens partij is. Ook -de eerste Dertigjarige oorlog (men leze er Löns op na) scheen aanvankelijk slechts wei nigen aan te gaan. Hij greep in het leven van steeds breder la gen ^historisch in, of die lagen het wensten en vatten konden of niet. Het is niet eens nodig, thans naar de Nederlandse vrou wen en kinderen te verwijzen, die juist op een vacantieweekelnd door Amerikaanse kogels op vol gepropte treinen sterven moes ten. Het is niet nodig, te herin neren aan de Nederlandse steden, die de eigen „bondgenoot" zonder militaire noodzaak in puin wierp. In deze Dertigjarige oorlog gelijk in de vorige spreekt de geschie denis zelf het onbarmhartige woord, onverschillig of de be trokkenen het historische pers pectief reeds tevoren in zich droe gen. Deze volksoorlog ls terdege ook een oorlog van het Neder landse volk, een daad van zelf verweer. En er zijn recente symp tomen. die dat helpen bewijzen. In die symptomen klinkt bij uitzondering (wij zijn op dit ge bied niet verwend) een verheu gend geluid. Verschillende Neder landse dagbladen hebben name lijk, toen zij in de laatste dagen dr. Goebbels' veldtocht tegen „schijn-arbeid" op Nederland be trokken, een aanklacht geformu leerd tegen rijkeluis-zoontjes, die zwaar betaalde en tot niets verplichtende baantjes als pro curatie-houder of adjunct-direc teur van pa of oom krijgen toe geschoven. teneinde te ontsnap pen aan een tewerkstelling in. Duitsland, die de massa der hand werkers zo gemakkelijk niet af koopt. Wij voor ons lezen in die stemmen wellicht geen nieuws. Wij hebben op deze plaats reeds eerder onze stem verheven voor een hardhandig ingrijpen tegen bevoorrechting, die slechts op verouderd-kapitalistische begrip pen en verouderd-kapitalistische methoden berust. Maar het wil iets zeggen, dat dit geluid begint door te dringen, dat dit geluid wordt overgenomen en voortge dragen. Een wezenlijke volksoorlog aan vaardt geen „onderduikers-met de-gouden-standaard". Hij roept het volk zelf terwllle van het recht en terwllle van het naakte bestaan tegen de gemakkelijke profiteurs fel in het geweer, juist omdat hij een zaak van het ganse volk is. Hij vordert de arbeidsbij- drage evengoed van de zonen van den fabrieksarbeider als van die van den bankdirecteur. Het démasqué der leeglopende onder- directeurtjes is een dringende aangelegenheid. En het stemt tot grote voldoening, dat die waar heid terrein wint. nu het Neder landse volk nadrukkelijker dan ooit in het oorlogsgebeuren be trokken raakt. Drie doden door gasvergiftiging MIDDELBURG. 8 Aug Een be woner vaü, een huis aan de Zuid singel, alhier, nam des morgens, ter wijl hij een dakraam opende, een sterke gaslucht waar. Toen de man op onderzoek uitging, vond hij het naastgelegen perceel, waar de familie Mondeel woonde, nog gesloten. De gewaarschuwde politie, die zich daar op toegang verschafte tot de woning, trof den 52-jarige L. J. Mondeel en diens 49-jarige echtgenote. F. Mon deelMinderhout, in de slaapkamer aan. De levensgeesten bleken reeds geweken te zijn. In een voorkamertje vond men daarop ook het vijftien jarige zoontje J. Mondeel dood in bed liggen. De gasvergiftiging Is ontstaan, doordat in de keuken de slang van het gasstel was losgegaan, terwijl het kraantje openstond, zodat het gas de gehele nacht de woning - on binnenstromen. VALKENBURG. 8 Aug. Met nog een half dozijn persbroeders ontvingen wj op een stralende zomerdag de uitnodiging van Het Nederlandse Arbeidsfront, een uit stapje te maken naar twee Arbeids- ontspanningsoorden: het voormalige hotel „Astoria" te Valkenburg en het alom-bekende, gerenommeerde en onvolprezend hotel en ontspan ningsoord ..De Plasmolen" te Mook bij Nijmegen. Kijk. dat zijn van die buiten kansjes! Een allergenoeglijkste reis. aller hartelijkste gastheren en gastvrou wen. prettig gezelschap en een paar heerlijke wandelingen door de mooi ste streken van ons dierbaar vader land. Daar zou wat over te schrijven zijn Geef ons de ruimte: wij hebben voldoende stof voor een stuk of wat verhalen 1 Wij kunnen schrijven over de wonderbaarlijke avonturen met en In het voorwereldlijke stoom- trammetje van de Maasbuurtspoor wegen, over ontmoetingen in maag delijke wouden, over amoureuze pe rikelen in donkere grotten en over Limburgse vlaaien zonder suiker, die het' geld en de geofferde B-bonnen nauwelijks waard zijn. Helaas, onze ruimte is beperkt en derhalve dienen wij onze lust tot schrijven te bedwingen Wij willen ons bezinnen op een nieuw begrip: op de Arbeidsontspanning één van die nieuwigheden, die het Neder landse Arbeidsfront heeft Ingevoerd en thans tracht te verbreiden Wij hebben en dat was wel het belangrijkste tijdens ons pleizie- rige uitstapje met arbeidsters en ar beiders gesproken. Zij vertelden ons van de vreugde, die zij in de Arbeids- ontspanningsoorden beleefden en zij vertelden ons van het verleden. Hoe was dat vroeger? Wandelend tussen de golvende ko renvelden praten wij met een fa brieksarbeider, die vader van zes kinderen is Zijn verblijf van drie weken in het Arbeidsontspanr.ings- oord zit ei morgen op en als een herboren mens zullen zij hem ui de familiekring en in het bedrijf terug zien. Hij vertelt ons van zijn vader Die kwam als jongen van twaalf Jaar in dienst bij den enigen baas, dien hij in zijn leven kende, 's Morgens om zes uur beginnen, 's avonds naar huis wanneer het werk klaar was. Opgeklommen van staljongen tot koetsier Vrije Zaterdagmiddagen waren een ongekende weelde, 's Zon dags om de andere week staldiensi was iets vanzelfsprekends Dat daar niet extra voor werd betaald, sprak óók vanzelf I „Drie en veertig Jaar was-t-le bij Past op uw benen (slot) Evenals vorig jaar zijn er ook nu door het Nederlandse Arbeidsfront Arbeids-ontspamiingsoorden in Val kenburg en Mook geopend Deze oorden worden door het N.A.F. beschikbaar gesteld voor die werkers, die in het belang van hun gezond heid enige weken rust behoeven. In een grot te Valkenburg. (Foto A.P./Breljer) één baas en nooit had-le vacantie! Bij zijn trouwen kreeg hij een och tend vrij-af om naar het stadhuis te kunnen gaan en de daarop volgen de Zondag ls hij met zijn Jonge vrouw op bezoek geweest bij familie op het platteland. Dat was de enige reis. die hij van zijn leven maakte en hij heeft er ons vaak ln geuren en kleuren van verteld Wij zijn langs smalle bospaden tegen de Cauberg opgeklommen in het goede gezelschap van een twin tig-Jarig Marietje. die in Amsterdam in de loonconfectie werkt. Zij ver tegenwoordigde de volgende genera tie. Héér vader behoort tot de oude garde", die ln het verleden veel strijd, vaak zeer félle strijd voerde, om ook voor de arbeiders het recht op vacantie erkend te krijgen. Haar vader is in de bouwv kken en zij herinnert zich heel goed. hóe er thuis over de uitbetaling van vacan- tiezegels werd gesproken. En hoe heerlijk het was. wanneer zij met ■vader en moeder en alle broers en zusjes een paai dagen met vacantie mocht gaan Zélf maakt zij de laat ste ontwikkelingsgang van het so cialisme mee. Zij geniet, behalve de haar toekomende week vacantie. drie weken ArbeidsontspanningI Zij heeft het voorrecht, deel uit te ma ken van een socialistische bedrijfs- gemeenschap, die bestuurd wordt door een bedrijfsvoerder, die lid is van Het Nederlandse Arbeidsfront eD wiens hart klopt voor de doel stellingen van deze al-omvattende organisatie omdat hii een waarach tige socialist wil zijn Hoe dat precies zit met die Ar beidsontspanning vertellen wij ln een volgend verhaaL Het is natuurlijk heel aardig, als men een stuk huishoudzeep of een pak waspoeder van zeer behoor lijke kwaliteit het zijne kan noemen na inlevering van resp. vijf of twee kg benen, maar duurt het niet wat lang om die in deze tijd bijeen te krijgen? Inderdaaddat is niet een- twee-drie gebeurd maar vele huis vrouwen ondervangen dit door geza menlijk te sparen. Zo xoas er een Haagse dame, die enkele collega-huismoeders vertegen woordigde en zeven kg kwam afle veren. Zij nam drie pakken waspoe der mee en kreeg voor het resterende kilogram een zegel als beivijs. Des gewenst ivordt reeds bij inlevering van een halve kg. een bewijszegel verstrekt. Een andere factor is de medewerking der slagers. Het zou\ kunnen zijn, dat een enkele hunner voor de verleiding bezweek en er als de spreekwoordelijke derde met het been vandoor ging. De Vakgroep Slagers nu heeft een biljet laten drukken, dat de slager in zijn winkel dient te han gen, waarop de huisvrouw alle bij zonderheden kan lezen zodat zij pre cies op de hoogte is. Overigens spreekt het feitdat de cijfers van door slagers ingeleverde benen dalen en die van door huisvrouwen ingele verde benen stijgen, voor zich zelf. Er komt heel wat voor zo'n actie kijken. Als straks het gehele land er in betrokken kan worden, zal de or ganisatie, die nu nog centraal ge schiedt, gedecentraliseerd moeten worden, terwijl men ook de beschik king moeten kunnen hebben over vele en geschikte Inleveringskantgren als mede over capabele ophaaldiensten. Maar het werk vordert en het kan veelomvattender en dus belangrijker worden naarmate de huisvrouw dit initiatief zalsteunen. Past dus op uw benen, zij zijn hun gewicht in zeep waardl Inlichtingen over de Waffen-f/ DEN HAAG. 8 Aug. Het ff-Ersatz- kommando. Korte Vijverberg 5. Den Haag. deelt ons mede: Gehoor gevende aan de vele verzoeken. Is het ff-Ersatz- kommando ertoe overgegaan, overal in Nederland lnllchtingenbureau's op te richten, waar men alle Inlichtingen over do Waffen-0 verkrijgen kan. Ook te Utrecht ls een bureau ge opend. Men kan zich dagelijks van 9.0012 00 uur. van 14.0017.00 uur en van 19 0021.00 uur tot dit kan toor wenden, waar alle mogelijke vra gen zonder enige verplichting beant woord worden Het bureau ls geves tigd; Vredenburg 19. Utrecht. VIGELIUS-PRIJZEN 1944. Het bestuur van deAcademie voor beel dende kunsten te Den Haag heeft zich belast met de uitvoering van de uiterste wilsbeschikking van wijlen mevr. J N. VigellusVarkevlsser, die een kapitaal vastlegde tot het houden van regelmatige wedstrijden voor Jonge beeldende kunstenaars, ln het bijzonder schilders Voor 1944 worden vier prijzen uitgeloofd: 1 een bedrag van honderd gulden voor een ten minste levensgroot getekende mense lijke figuur; 2. honderd gulden voor een levensgroot naakt ln olieverf: 3. driehonderd gulden voor een schilde ring ln olieverf of tempera, bevattende drie tot zeven figuren op halve ware grootte en 4 vijfhonderd gulden voor een schildering ln olieverf of tempera van allegorische of symbolische aard naar historische or litteraire motieven. De mededinging naar de verschil lende categorieën ls aan leeftijdsgren zen gebonden en de Inzendingen, die ln December moeten worden aange boden. worden door- een lury beoor- deeld Notarieel examen. Den Haag: geslaagd voor het eerste ge deelte van het notarieel examen M. F. Taverne, te Lelden, en voor het twee de gedeelte H. Kluit te Hillegersberg. De verduistering begint heden om 21.26 en eindigt om 6.05. Maan onder 11 10, op 23.24. 11 Aug. L.K., 18 Aug. N.M, 2$ Aug. E.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1