HET DAGBLAD
Dagjesmensen gepropt
in goederenwagons
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Britse heksenketel
Feil
van
strijd in westen
Italiaanse front
De houding van het
Nederlandse volk
jatu
Pinksterdrukte bij Spoorwegen
Reizen was zeker geen genoegen
Ongelukken
onvermijdelijk
Run op de trein
Rouw in Frankrijk
- 22 doden
Duitse weermachtsberichten
Geallieerde luchtmacht leed in
het Westen ernstige verliezen
Doelen in Engeland
l
Blijft liever thuis!
bestookt
V/er jaar Rijkscommissaris
Plaats en waarde
van de N.S.B.
Tweede Nederrijnse Kuituurdag
"p en half el Is nog altijd beter
dan een lege dop, tenzij er
aan dat halve ei een onaange
naam luchtje zit! In dat geval
geven wij de voorkeur aan de lege
dop, of zullen wij er zuchtend in
berusten, dat ons door omstan
digheden niets beters kan wor
den toebedeeld.
Vroeger
Ach ja, vroeger!
Wanneer het vroeger mooi weel
was, dan trok je er op uit, te land en
te water Uitgaan beteken-ie vroeger
ontspanning, omdat wij de beschik
king hadden over een xeur van ver
keersmiddelen autobussen voor
tochten naar de mooiste plekjes m
Nederland, pleizierboten voor toch
ten door ons waterland, door het
Rijk der Meren, naar de Duizend
Eilanden, of over zee naar Marken,
Volendam of Hoek van Holland,
Welk een d rak te was dat vroeger
langs de uitvalswegen van de grote
steden! Onafgebroken rijen auto's,
motorfietsen en rijwielen. Niemand
bleef thuis, want niemand behoefde
thuis te blijven. Vervoersmogelijkhe
den weren er te over. Daags na Pink
steren kon men in alle kranten lezen,
hóe druk het was geweest en welk
een belangrijk aandeel de Nederland
se Spoorwegen in de Pinksterdrukte
hadden gehad.
Genoeg herinneringen
Het vijfde oorlogsjaar 's ingetre
den. Er varen geen pleizierboten
meer, touringcars en autobussen voor
dagjesmensen behoren lot het ver
leden en wie nog een fiets heeft, is
er zuinig mee en gebruikt haar in
hoofdzaak voor zijn werk. De Neder
landse Spoorwegen rijden volgens
een belangrijk ingeperkte dienstre
geling en van hogerhand wordt bij
herhaling gepropageerd, dat men
niet zonder uiterste noodzaak op reis
moet gaan. Van tijd tot tijd gaan er
geruchten over drastische vervoers-
beperking voor particulieren......
En nu is het weer Pinksteren. En
bovendien stralend wéér!
Wie zijn verstand gebruikt spaart
zijn krachten en blijft dicht bij huis
in de schaduw of in de zon. Wie een
tuintje heeft of een plat is kijk af!
Hij kan het zich gemakkelijk maken
en zo pleizierig mogelijk naar Pallie-
terse trant de beide vrije dagen
melken.
Wie verstandig is!
Helaas zijn er duizenden en tien
duizenden onverstandigen, die in
het vijfde oorlogsjaar de geneugten
van een vredestijd willen na
jagen. Die méér verlangen, dan de
tijdsomstandigheden vermogen te
bieden.
Onze waarnemingen beperken zich
tot de hoofdstad, maar uit andere
plaatsen wordt ons hetzelfde ver
schijnsel gemeld. Daar is met Pink
steren een ware run op de spoorwe
gen geweest Op het Stationsplein
hebben zich rijen gevormd van reis-
lustigen. die het liefst allemaal tege-
lijkeen kaartje hadden willen kopen.
Politieruiters moesten er aan te pas
komen om de orde te handhaven en
zowel op de Eerste als op de Tweede
Pinksterdag stonden de mensen, die
„er uit" wilden in dichte drommen:
de kop van de stoet bij de stations-
Zware luchtaanvallen
PARUS, 30 Mei. Tijdens de
Pinksterdagen zijn de volgende ste
den door de Anglo-Amerikaanse
luchtmacht geteisterd:
Marseille: volgens de officieele ge
gevens van de prefectuur waren
gisteravond om 20.00 uur reeds 1200
lijken geïdentificeerd. 1125 gewonden
zijn naar de ziekenhuizen overge
bracht. Verwacht wordt, dat het
aantal slachtoffers nog belangrijk zal
stijgen.
Avignon: 305 doden. 600 gewonden,
3000 personen dakloos.
Nimes: 150 doden, 150 gewonden,
443 huizen verwoest.
Chartres: 52 doden, 40 zwaar ge
wonden, 50 huizen verwoest.
Angeis: ruim 120 doden, ongeveer
200 gewonden. Kathedraal ernstig
beschadigd, kasteel van koning René
uit de middeleeuwen zwaar bescha
digd. Ziekenhuis, pensonaat en een
groot aantal woningen getroffen. In
de kelders van het- pensionaat bevin
den zich een vijftigtal kinderen, als
mede tien priesters en kloosterzus
ters. die men nog hoopt te kunnen
bevrijden
Nice: 255 doden. 153 vermistén, 473
gewonden en 4681 daklozen- Omge
ving van Nice zijn 56 doden.
Voorts werd de omgeving van
Montpellier gebombardeerd. Er wer
den 18 personen gedood en 31 ge
wond. Bij een aanval van de Anglo-
Amerikaanse luchtmacht op Zater
dag en Zondag op het departement
Seine et Oise weiden 214 personen
gedood.
Het aantal doden als gevolg van
een luchtaanval op de sneltrein Pa
rijsRouaan bedraagt 148.
Verscheidene kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleders hebben hun ver
ontwaardiging te kennen gegeven
over het medogenloze optreden der
Anglo-Amerikanen.
In een herderlijke brief, voorgele
zen in de kerken van St. Etienne,
zegt de prelaat mgr. Bornet:
„Ten opzichte .van zo vele ver
schrikkelijke tonelen, die zich aan
onze blik voordoen op deze feestdag,
kan het. niet anders of men voelt zich
doordrongen van een geweldige droef
heid. want het is niet alleen onze
grond, die aan het. wankelen gebracht
wordt, doch ook al onze Christelijke
opvattingen omtrent de beschaving."
,Het is een te verafschuwen
krijgskunde, welke er in bestaat ener
zijds een ontwapend land te doen
bloeden en anderzijds onze bevolking
te bombarderen, die op een zo be
perkt grondgebied is samengepakt,
onder voorwendsel van het raken van
militaire objecten.
Droevig voorwendsel in waarheid,
als men bedenkt, dat een school werd
verpletterd met den onderwijzer en
zijn leerlingen. Het schaamrood
stijgt naar de kaken van ieder be
schaafd mensch wanneer men denkt
aan het strenge oordeel, dat. over dit
tijdperk wordt geveld,"
DEN HAAG, 30 MeL De door
de Anglo-Amerikanen sedert enige
tijd in Duitsland, Frankrijk en
België toegepaste methode om de
burgerbevolking door aanvallen
roet de mitrailleurs van laagvlic-
gendc toestellen te terroriseren,
is thans ook in toepassing ge
bracht op de Nederlandse bur
gerbevolking. Zo zijn door aan
vallen met mitrailleurs op rijden
de treinen cn varende schepen in
de bezette Nederlandse gebieden
tijdens de Pinksterdagen 22 Ne
derlanders gedood, 27 zwaar cn
een groot aantal licht gewond.
ingang, de staart tot voorbij de Oos
telijke uitgang.
Hoe deze drukte verwerkt kon
worden?
Net als vroeger deden de Neder
landse Spoorwegen alles wat in haar
vermogen was om het publiek te ge
rieven. En misschien gingen zij daar
bij zelfs nog iets verder, althans wan
neer men de prestaties beziet in het
kader van de in oorlogstijd toelaat
bare mogelijkheden. Overvolle trei
nen vertrokken met een nasleep van
acht of tien propvolle goederenwa
gens. Iedereen was even gemakkelijk:
de Spoorwegen stelden wagons ter
beschikking en het publiek was be
reid er in te kruipen. Met de open
bare veiligheid heeft niemand het
erg nauw genomen. Zeker! Vóór het
vertrek sloot het tereinpersoneel de
schuifdeuren van de goederenwagens
op de zogenaamde „koehaken", maar
nauwelijks was de laatste wagon bui
ten de kap of de deuren gingen aan
weerszijden wagenwijd open!
Onze correspondent uit Weesp
ge- ragt. van reizigers, die onder
weg langs de treeplanken op zoek
gihgen haar luchtiger plaatsen.
Waaghalzen reden op de buffers
mee en van het „Vlug, Veilig en
Voordelig" bleef alleen het vlug
en voordelig over.
Ter hoogte van de Kraislaan is een
jongen van vijftien jaar van een
rijdende trein gevallen. Met een ge
broken been is hij ter verpleging
naar een ziekenhuis gebracht. Eigen
lijk verbazen wij ons er over. dat de
lijst van ongevallen niet gróter is
geweest
Sommige mensen bedenken zich
tweemaal alvorens op reis te gaan.
omdat er luchtpiraten zijn. die het-
reizen in oorlogstijd extra-gevaarlijk
maken, De/e bedenkingen schenen
met de Pinksteren vervaagd of weg
gevallen te zijn.
Ie JAARGANG No. 124
LD
DINSDAG 30 MEI 1944
U if gave N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 25 cent per week of f3.25 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
Wij hebben tegen deze manier van
reizen verscheidene bezwaren, maar
vóór alles willen wij het publiek tegen
zichzelf in bescherming nemen om
dat er onder de omstandigheden, die
zich op de beide Pinksterdagen bij de
spoorwegen voordeden, niets over
blijft dat het reizen tot een genoegen
maakt.
Oververhitte mensen, saamgepakt
als haringen in een ton, konden op
ons niet de indruk maken van dag
jesmensen, die eens fijn voor hun
plezier uit- zijn. Onze informaties
zijn niet volledig: misschien hebben
deze onnodige opeenhopingen van
treinreizigers elders wel tot paniek
en ernstige ongelukken geleid!
Laat ons bij een volgende gele
genheid verstandiger zijn. Droom
op uw plat, of in uw tuintje van
reizen en uitstapjes, die vroeger
mogelijk waren, doch blijf op zulke
dagen liever dicht bij huis. dan op
reis te gaan in volgepropte goede
renwagens. Al was het alleen maar
om uzelf veel verdriet of onaange
naamheden te besparen.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER. 30 Mei. Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
Het zwaartepunt van de grote
vijandelijke aanval lag gisteren aan
de uiterste westelijke vleugel van
het Italiaanse front van de kust tot
in het gebied van de Albaner bergen.
De hier met geconcentreerde infan
terie- en pantserstrijdkrachten aan
vallende vijand slaagde erin op en
kele plaatsen plaatselijke penetraties
tot stand te brengen, die door tegen
aanvallen onmiddellijk werden opge
ruimd of afgegrendeld. 25 vijande-,
lijke pantserwagens werden hierbij
stukgeschoten.
Ten oosten van Velletri mislukten
talrijke ter sterkte van bataljons on
dernomen vijandelijke aanvallen. Ten
zuiden en ten zuidwesten van Val-
montone sloegen onze troepen alle
aanvallen, die de vijand met. gecon
centreerde strijdkrachten ondernam,
uiteen en heroverden bij de voortzet
ting van de eigen tegenaanval op
nieuw terrein.
In het gebied aan weerszijden van
Ceccona viel de vijand met over
machtige strijdkrachten onze stellin
gen aan en kon in de door achter
hoedetroepen taai verdedigde plaats
binnendringen. Ten Oosten van de
rivier de Sacco werden bij de afweer
van vijandelijke aanvallen bij Pofi
22 vijandelijke pantserwagens stuk
geschoten. Gewapende veerboten van
de marine schoten in de Golf van
Genua een Britse motortorpedoboot
in brand.
In het oosten kwam hot ook gis
teren niet tot krijgsoperaties van be
tekenis. Boven de Finse Golf schoten
bewakingsvaartuigen van de marine
6 Sowjet-bommcriwerpers neer. Nog
zeven andere werden in een lucht
gevecht vernietigd. In de afgelopen
nacht, ondernamen Duitse gevechts
vliegtuigen doeltreffende aanvallen
op de spoorwegknooppunten Kasatin
en Sjmerinka. die branden en ont
ploffingen in benzine- en munitie-
opslagplaatsen veroorzaakten.
Formaties Amerikaanse bommen
werpers drongen overdag van het
Zuiden en het Westen uit boven het
noord-, centrale en zuidoost-Duitse
gebied. Vooral in Leipzig, Posen en
Kottbus ontstond schade. De bevol
king leed verliezen. In hevige lucht
gevechten en door de iuchtdöelarlil-
lerie werden 94 vijandelijke vliegtui
gen vernietigd.
In de afgelopen nacht wierpen en
kele Britse vliegtuigen bommen neer
in het gebied van Weenen en op
Hannover.
Duitse gevechtsvliegtuigen onder
namen doeltreffende aanvallen op
de Engelse havensteden Falmouth
en Portsmouth.
Afweerstrijd leverde
successen op
Maandagmiddag meldde het weer-
raachtsbericht
De dag van gisteren stond aan het
Italiaanse front overal in het teken
van succesvolle afweergevechten. In
de sector Aprillia-Valmontone sloegen
onze divisies de door sterke pantser
strijdkrachten ondersteunde door-
braakaanvallen van den vijand in
verbitterde gevechten af. Het tot dus
ver nog door onze achterhoedetroe
pen taai verdedigde puinveld van
Aprillia werd aan den vijand over
gelaten.
Ten Oosten van Lanuvio zuiverden
pantsergrenadiers in een onverwijlde
tegenaanval een vijandelijke penetra
tie. Bij zware gevechten in het ge
bied van Velletri hebben zich de
onder het bevel van den generaal dei-
vliegers Schlemm staande troepen
van het. leger en dc luchtmacht bij
zonder onderscheiden.
Ten Zuiden van Valmontone werd
het penetratiegebied van de vorige
dagen door aanvallen vanuit het Oos
ten en het Noordwesten vernauwd. In
de sector Roccagorga-Castro dei
Volschi sloegen onze achterhoede-
troepen in heftige gevechten met den
vooral in het, Giugliano-dal sterk op-
dringenden vijand alle aanvallen af.
Uit het Oosten worden geen bij
zondere gebeurtenissen gemeld. De
bestrijding van het Sowjet-Russische
aanvoerverkeer werd overdag en des
nachts met succes voortgezet. Tal
rijke stations, vooral Sjepetowka en
Korosten, waren het. doel van zware
aanvallen van onze luchtmacht.
Formaties Amerikaanse bommen
werpers drongen in de middaguren
van gisteren onder krachtige bescher
ming van jagers het West- en Mid
den-Duitse gebied binnen. Door het
uitwerpen van brisant- en biandbom-
men werd schade aangericht, vooral
in de woonwijken van Keulen en in
enige steden van Midden-Duitsland.
In uiterst harde luchtgevechten en
door luchtdoelartillerie werden 75
vijandelijke vliegtuigen, waaronder
vijftig viermotorige bommenwerpers,
vernietigd. Negen andere vliegtuigen
verloor de vijand boven de bezette
Westelijke gebieden en boven de wa
teren om Engeland.
In de afgelopen nacht wierpen en
kele Britse vliegtuigen bommen op
het stadgebied van Mannheim.
Duitse gevechtsvliegtuigen onder
namen doeltreffende aanvallen op de
Britse havensteden Torquay cn
Brighton alsmede op afzonderlijke
doelen in Oost-Engeland. Er werden
explosies en branden waargenomen.
Plaatselijke strijd nabij
de Karpathen
Het. weermachtsbericht van Zon
dag luidde:
Aan het Italiaanse front zet de
vijand zijn grote aanval met nieuwe
formaties met het zwaartepunt ten
zuidwesten van Velletri ten zuiden
van Valmontone. in het dal van de
Giugliano en bij Ceprano voort. Aan
weerszijden van Velletri mislukten
alle door sterke pantserstrijdkrachten
gesteunde aanvallen na harde heen-
èn weergolvende gevechten.
Dc naar Valmontone oprukkende
DE NHAAG. 30 Mei. Op 29 Mei
was het vier jaar geleden, dat Rijks
minister dr. Seyss-Inquart als Rijks
commissaris voor het bezette Neder
landse gebied zijn ambt aanvaardde.
Naar aanleiding hiervan heeft dr.
Seyss-Inquart aan den vertegenwoor
diger van het D.N.B. te Den Haag.
Otto Raible, een interview toegestaan,
waarin hij vragen over de ontwikke
ling in zijn arbcidsressort beant
woordde.
Nog afgezien van de Nederlandse
vrijwilligers aan de fronten, noemde
de Rijkscommissaris de bijdrage, die
Nederland levert voor de strijd om
een nieuw Europa vooral op econo
misch gebied, zowel absoluut als in
vergelijking met andere bezette ge
bieden, zeer hoog.
Ook in de tewerkstelling leveren
de Nederlanders een aanzienlijke pres
tatie. Aan de andere kant zijn er bij
Nederlandse arbeiders, die in Duits
land .tewerkgesteld werden moeilijk
heden ontstaan. De Nederlander is
krachtens zijn karakter en traditie
weinig geschikt voor het leven in
werkkampen. Hij wil in de eerste
plaats bij zijn gezin blijven. Dienten
gevolge vermindert zijn prestatie
alleen reeds door de verplichte te
werkstelling in Duitsland, waartegen
ook een krachtige illegale propaganda
gevoerd wordt. Zo komt het vaak
voor. dat arbeiders, die in Duitsland
moeten werkep, ..onderduiken", d.w.z.
zich onvindbaar maken en dus ille
gaal leven.
Voor Duitsland en de bezettende
macht is de schade slechts gelegen
in een zeker verlies van werkkrach
ten, welk verlies echter niet, zo zwaar
weegt. Werkelijk zorgwekkend ech
ter is dit verschijnsel voor de Neder
landers zelf.
Om in het leven te blijven, wijden
de onderduikers zich grotendeels aan
de zwarte handel in levensmiddelen
en verstoren daarmee de gewone,
toch reeds uiterst moeilijke ravi-
tailleiing. Een ander gevaar is daar
in gelegen, dat de onderduikers in
toenemende mate in handen vallen
van de thans bijna uitsluitend onder
leiding van communisten staande or
ganisaties van verzet en sabotage.
Kalm en verstandig
Over de houding der Nederlanders
in het. algemeen, zeide de Rijkscom
missaris. dat zij de vele grote lasten,
die uit de algemene oorlogstoestand
en uit de bezetting zijn voortgevloeid,
kalm en verstandig hebben aan
vaard. Ook de omvangrijke evacua
ties, die onlangs nodig zijn gewor
den in verband met de inundaties,
zijn zonder enig bezwaar met berging
van alle voorraden, uitgevoerd. Ook
stellen de Nederlanders zich zonder
beklag beschikbaar voor de tewerk
stelling ten behoeve van de lands
verdediging bij het verrichten van
werkzaamheden aan dijken enz.
De Nederlandse autoriteiten heb
ben dc orde in hun land goed ge
handhaafd. Al zijn er in de jaren
1941 en 1943 moeilijkheden ontstaan,
zo zijn dit toch geen tekenen geweest
voor algemene en blijvende onlusten.
Afgezien van enkele overvallen op
distributiebureau's of bevolkingsregis
ters, zijn er betrekkelijk weinig
moeilijkheden.
Zeer voortreffelijk is de houding
van de Nederlandse vrijwilligers in
hun optreden aan de fronten, voor
al in de Waffen-//.
De werkelijk verbitterde vijanden
van Duitsland en het nationaal-
socialisme vindt men slechts in een
betrekkelijk kleine kring. Het gros
van de Nederlanders neemt een af
wachtende houding aan. De belang
stelling voor uiteenzettingen van po
litieke aard neemt, echter toe. Het
zoeken naar een vorm, die met de
nieuwe ontwikkeling in overeenstem
ming is. is een thans reeds merkbare
geestelijke beweging.
Over de ontwikkeling van het po
litieke beeld van Nederland zeide de
Rijkscommissaris o.a.: Vier jaar ge
leden werd aanvankelijk alleen de
communistische partij opgeheven en
werd de sociaal-democratische partij
onder controle geplaatst. Door andere
partijen, vooral door de pas opge
richte „Unie", werd de poging ge
daan, met ons tot een nieuwe ver
houding te geraken, hetgeen evenwel
uiteindelijk mislukte door hun ge
brek aan vastberadenheid om de con
sequenties uit de nieuwe toestand te
trekken.
De maand Juni 1941 bracht een
opheldering in het politieke leven.
De groepen, die niet tot een anti-
bolsjewistische houding konden be
sluiten, werden geleidelijk ontbonden,
daarentegen ontstond aan nationaal-
socialistische zijde een eenwording.
Betekenis van de N.S.B.
De N.S.B.. die thans dertien jaar
bestaat, werd door ons aangetroffen
en is dus een door en door Neder
landse aangelegenheid. Zij heeft in
de afgelopen jaren zich zelf meer en
meer gericht naar de doelstellingen
yan het nationaal-socialisme, zoals
deze reeds vroeger in Duitsland
bestonden.
De vraag is wel eens gesteld, of aan
de N.S.B. de leiding over de staat
moet worden opgedragen. Wij kun
nen ons echter niet onttrekken aan
de verantwoordelijkheid, die wij door
de bezetting op ons hebben genomen,
zolang de toestanden hier bepaald
worden door de oorlogvoering.
De heer Mussert zelf ziet op dit
tijdstip zijn taak niet in staatkun
dige zin maar veeleer in politieke
zin, doordat hij werkt aan het vesti
gen van de overtuiging, dat voor Ne
derland in het samengaan met
Duitsland in de zin van de Europese
lotsgemeenschap de enige mogelijk
heid gelegen is zich te handhaven,
en overeenkomstig zijn betekenis zich
tc laten gelden.
Bij de N.S.B. valt een te waarde
ren standvastigheid van het stand
punt te constateren. Ondanks de mi
litaire gebeurtenissen van de afge
lopen maanden heeft het aantal en
de bereidwilligheid van haar leden
om op te treden geen verzwakking
ondergaan.
Ten aanzien van de te verwachten
invasie zeide de Rijkscommissaris:
Uiteraard verkeert men ook hier in
gespannen verwachting ten aanzien
van de komende ontwikkeling. Maar
ook hier verloopt de zenuwoorlog
ten nadele van onze tegenstanders.
Ook zij hier in dit gebied zijn vaak
over hun zenuwen heen.
De Nederlandse bevolking, hoe
wel de vernietigende gevolgen
van een ernstige strijd voor land
en mensen haar duidelijk voor
ogen staat, is over het algemeen
kalm. Zij ziet. hoe krachtig dit
gebied beschermd is en onder
gaat de gelatenheid van de Duit
se bezetting.
Het kan zijn, dat er bij een invasie
hier of daar storingen zullen komen,
maar tot een uit de bevolking zelf
voortspruitende crisis zal het niet
komen. Wij Duitsers zijn evenwel vol
vertrouwen, dat wij de taak zullen
vervullen, die onze Führer in dit ge
bied gesteld heeft, met het wapen
in de hand. wanneer de vijand za!
komen, en in orde en arbeid wanneer
wij de vrede tegemoetgaan.'
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
vijandelijke aanvalsgroep werd in een
tegenaanval ten zuidwesten yan de
plaats na een verbitterde strijd tot
staan gebracht. Pogingen van Marok
kaanse bergtroepen om het dal van
de Giugliano door een aanval via de
bergen."die het dal begrenzen, te ope
nen bleven zonder resultaat.
Ten zuidwesten van Ceprano wier
pen onze troepen in een tegenaanval
den vijand, die met sterke strijdkrach
ten over de Sacco heengetrokken was,
terug. Bij Ceprano zelf bleef de
vijand met vele honderden pantser
wagens aanvallen. In een voorbeel
dige strijd sloegen pantscrgrcnadicrs
cn valschermjagers dc eerste vijande
lijke aanvalsgolven uiteen en boden
den in de plaats binnengedrongen
vijand hardnekkig verzet. Een verder
oprukken van den vijand werd door
een geconcentreerd artillerievuur
verhinderd.
Van Britse motortorpedoboten, die
Duitse convooien ten noorden van
het eiland Elba aanvielen, werd een
vijandelijke boot door onze beveili
gingsvaartuigen in brand geschot en
een ander beschadigd.
In de gevechten aan het Italiaan
se front hebben zich formaties ge
vecht .vliegtuigen onder bevel van lui
tenant-kolonel Helbig cn in de zware
gevechten in de Liri-sector een afde
ling luchtdoelartillerie onder bevel
van kapitein Zimmermann bijzonder
onderscheiden.
In het oosten kwam het slechts tot
plaatselijke gevechten in het voor
terrein van dc Kaïpathen. In het
achterwaartse gebied van de centrale
frontsector wei-den na een strijd van
verscheidene dagen sterke bolsjewis
tische benden uiteengeslagen. De
vijand leed zware, bloedige verliezen
en verloor bovendien 2500 gevange
nen. 130 kazematten en gevcchtspos-
ten werden vernield en talrijke wa
pens buitgemaakt.
Sterke formaties Duitse gevechts
vliegtuigen vielen in de nacht van
27 op 28 Mei de stations Rowno en
Saray met waargenomen goede uit
werking aan.
Amerikaanse bommenwerpers
drongen tot boven het zuidwestelijke
rijksgebied door en ondernamen ter-
reuraanvallen op de steden Mann
heim en Ludwigshafen. Zwakkere
aanvallen werden ondernomen op
Saarbriicken en het gebied van
Trier. Er ontstonden schade cn ver
liezen aan mensenlevens. Ondanks
de ongunstige voorwaarden voor de
afweer werden door luchtverdedi
gingsstrijdkrachten hier en boven de
bezette gebieden in het westen 39
vijandelijke vliegtuigen vernietigd.
Britse bommenwerpers ondernamen
in de afgelopen nacht een terreur-
aanval op de stad Aken, die schade
en verliezen onder de bevolking ver
oorzaakte. 28 terreurbommenwerpers
werden neergeschoten. Enkele Britse
vliegtuigen wierpen bommen neer
op het stadsgebied van Berlijn.
Duitse gevechtsvliegtuigen vielen
doelen aan in Zuid-Engeland met
goede uitwerking.
Churchill's Jongste rede was de
langste, die hij ln deze oorlog
hield: zij omvat 33 dichtgetypte
schrijfmachine-kantjes. Staats-
mans-wijsheid en politieke bete
kenis meet men niet bij de meter.
Evenmin bij het kwartier of in
bladzijden schrijf machineschrift.
Wat men er echter met reden in
verwacht, is een logische lijn,
een welomschreven zin, die het
bloedige offer van zovele volken
inhoud geeft.
In December 1943, dus nog niet
zo heel lang geleden, zond Sta
lin een merkwaardig geschenk
naar Londen: een verzameling
boekwerken, die door honderd
duizend Sowjetrusslsche arbei
ders en arbeidsters der bewape
ningsindustrie in vrijwillig over
werk bijeengespaard heetten te
zijn voor de arbeiders van Enge
land. De collectie werd met de
gebruikelijke diplomatieke glim
lach en handdruk in ontvangst
genomen en ondergebracht in
een daartoe tot „Arbeidersbiblio
theek" omgedoopte Londense
boekerij. Bij het geschenk be
vond zich ook de „Grote bolsje
wistische encyclopedie" in 84
delen.
Bevond. Want dit kostelijke
document van Sowjetrusslsche
wetenschap is uit de verzameling
verwijderd, toen een argeloze
Brit op bladzijde 418 van deel 61
een uitvoerige karakteristiek van
Churchill aangetroffen, en in
groeiende verbazing gelezen had.
In deze karakteristiek heet
Churchill naar Lenins woord „de
grootste hater van Sowjet-Rus
land", hij wordt erin geschilderd
als een man, die „de diepste haat
van de arbeidersklasse op zich
laadde door als minister van
binnenlandse zaken bij stakingen
herhaaldelijk te doen schieten op
uitgebuite en halfverhongerde
arbeidersmassa's", een man die
tijdens de vorige wereldoorlog
ontelbare soldaten zinloos in de
dood joeg bij Antwerpen en de
Dardanellen, een man die zich
als politicus op grove wijze ver
rijkte, en nog veel meer vleiends.
In zijn Jongste Lagerhuisrede
hield Churchill zijnerzijds een
uitvoerige verhandeling over het
bolsjewistische Rusland, waar
naar hij zei „diepgaande veran
deringen plaatsgevonden" heb
ben. „De religieuze zijde des le
vens heeft er een wonderlijke we
dergeboorte doorgemaakt. Disci
pline en militair eerbetoon in het
Sowjetrussiche leger kennen huns
gelijke niet." Ook „schijnt de be
volking overwegend de wens te
koesteren, dat Rusland en Enge
land vrienden zullen blijven". In
Zuid-Afrikaanse verliezen
GENÉVE. 29 Mei. Volgens
mededelingen van de Empire News
'heeft Zuid-Afrika sedert het be
gin van dit jaar 5000 bestuurders cn
2000 navigatoren, waarnemers en an
der vliegend personeel voor de Britse
luchtmacht beschikbaar gesteld. Van
dit Zuid-Afrikaanse contingent is tot
dusverre ruim zestig procent buiten
gevecht gesteld door verwonding
of gevangenschap.
Führer heeft onderhoud
met Japansen gezant
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER. 29 Mei. De Filhret
heeft Zaterdag den keizerlijk Japan
sen ambassadeur Osjima voor een
vrij langdurig onderhoud over
actueele kwesties der Duits-Japanse
samenwerking in de gemeenschap
pelijke oorlogvoering der beide vol
ken ontvangen.
Aan de bespreking nam de rijks
minister van buitenlandse zaken Von
Ribbentrop deel. die met ambassa
deur Osjima nog een vrij langdurig
hartelijk onderhoud had.
Dragers van ridderkruis
gesneuveld
BERLIJN, 29 Met Bij de ge-
vechten in het Oosten heeft majoor
Karl von Sivers, commandant der
le afdeling van een pantserregi
ment, de heldendood gevonden.
Voorts is bericht van de helden
dood binnengekomen van den Ober
jager Pius Butz, die bij de zware af
weergevechten ten zuidwesten van
Pogrebisjtsje 12 pantserwagens had
stukgeschoten.
Revolutie in Ecuador
Volgens een bericht van Associa
ted Press is te Quito in Ecuador een
revolutie uitgebroken. De beweging
zou worden geleid door aanhangers
van den vroegeren president Valasco
Ibarra.
Tijdens de gevechten, welke de ge
hele nacht duurden, zijn honderden
mensen omgekomen of gewond. Een
dichte menigte beweegt zich door de
straten en juicht de naam van Ibarra,
die als balling in Columbië verblijft,
toe.
De revolutionnairen hebben zich
met behulp van pantserwagens van
de stad Guayaquil meester gemaakt.
De president van Ecuador, dr.
Carlos Arroyo del Rio. is met alle
leden van zijn kabinet afgetreden.
Hij droeg zijn bevoegdheden over
aan den vice-voorzitter van dc se
naat. di'. Fausto Navarro al Lende,
en koos domicilie in de Amerikaan
se ambassade.
deze kinderlijke vormen bewoog
zich geruime tijd de beschou
wing. die de eerste staatsman
van het Britse wereldrijk aan
zijn parlement voorlegde als basis
van Engeland's politiek en Enge-
land's oorlogvoering.
Men behoeft niet eens aan de
veel-geciteerde uitlatingen te her
inneren. waarmee Churchill nog
in 1940 het woord van Lenin
scheen te willen bevestigen. Het
is voldoende, de tragikomische
resultaten van Stalin's boekge
schenk parallel met Churchill's
voetval voor het bolsjewisme ter
kennis te nemen, om vast te stel
len, dat zin en lijn ln de ge
allieerde oorlogvoering volstrekt
ontbreken of in het gunstigste ge
val de luid-verkondigde motieven
niet dekken.
Zo ls het op letterlijk alle onder
delen van deze 33 kantjes vullende
toespraak. Churchill toonde zich
teleurgesteld, dat Turkije niet
„moedig de oorlog ingegaan" is,
en besprak tegelijk langs zijn neus
v eg de politieke ruïne van landen
als Polen, Zuidslavië en Grieken
land, die door Engeland in de
steek gelaten werden, toen zij
destijds voor Engeland „moedig
de oorlog in" gingen. Churchill
beloofde Polen „compensatie ten
koste van Duitsland voor gebieds-
afstand aan de Sowjet-Unie" en
verwachtte tegelijk, dat het Duitse
volk zich door onvoorwaardelijke
capitulatie aldus voor een groot
deel onder de hoede der Polen zal
gaan begeven. Churchill groef op
nieuw het Atlantic Charter op,
dat aan alle volken de vrije keus
van hun regeringsvorm toezegt,
doch deelde tegelijk mee. dat En
geland thans definitief den eens
als held binnengehaalden jongen
koning Peter van Zuidslavië na
bewezen diensten heeft laten val
len en „voor den communist Tito"
gekozen heeft.
Behalve zulke verwikkelingen
binnen het bestek der Britse poli
tiek zelve, zijn er de „kleine"
meningsverschillen tussen Enge
land en de Sowjet-Unie, is cr
de door de Manchester Guardian
na Churchill's rede vastgestelde
tegenstelling met de woorden van
den Amerikaansen minister Cor-
dell Huil inzake het standpunt
tegenover de neutralen. zijn er
duizend-en-één andere botsingen
en contrasten. Uit deze zelfde
heksenketel echter, uit deze zelfde
brij van conflicten, onmacht en
verdraaide voorstellingen zou een
nieuwe „ordening" der gehele we
reld tot stand moeten komen,
wanneer de geallieerden in de
militaire worsteling ooit de over
hand behielden. Dét ls een zaak,
die alle volken te denken geeft.
ARNHEM, 28 MeL Dc Neder
rijnse Kuituurdag ecu voortzet
ting van dc vroeger traditionele
Nederrijnse Zangersfeesten is roet
Pinksteren voor dc tweede maal tc
Arnhem gehouden en een onbetwist
baar succes geworden.
Deze Nederrijnse Kuituurdag ver
enigde enige dagen in ongedwongen
samenzijn honderden Nederlanders
en Duitsers, uit alle delen van het
land, en hij droeg er daardoor in be
langrijke mate toe bij een brug te
slaan tussen de beide volkeren. Ook
een aantal Nederlandse en Duitse
autoriteiten woonde de bijeenkom
sten bij, onder wie zich ook de
Rijkscommissaris. Rijksminister dr.
Seyss Inquart en diens gevolmachtig
de in Gelderland. Landrat dr.
Schneider bevonden en van Neder
landse zijde de waarnemende secre
taris-generaal van het Departement-
van Volksvoorlichting en Kunsten,
jhr. mr. De Ranitz.
De Landdag werd Zaterdagmiddag
geopend in de tuin van het Arnhem
se Gemeentemuseum met een rede
van den Nederlandsen president van
de N.D.K. den heer H. C. van Maas
dijk, die uiteenzette dat de N.D.K.
wil zijn een dienend instrument, die
nend de gedachte, die ons bn ons
werk geen ogenblik verlaat, dat- het
Nederlandse volk een innige ver
standhouding tot het Duitse moet
vinden, dat de toekomst van ons
volk er van afhankelijk is of deze
innige verstandhouding ontstaan
zal of niet.
Deze eerste bijeenkomst werd op
geluisterd door zang van het Arn
hems Kamerkoor onder leiding van
Richard Heuckeroth, een uitstekend
zingend ensemble, dat onder meer
een eerste uitvoering gaf van een
mooi koorwerk, „Lente" van den di
rigent, die ook zelf de tekst schreef.
Ook het mannenkoor van Jef So-
mers „Nederlandse Sanghersconste"
zong nog een lied.
Vervolgens leidde dr. F. M. Hübner
een rondgang in over de tentoon
stelling kleurendrukken van Duitse
schilders uit alle eeuw'en. Hij legde
daarbij sterk de nadruk op de we
derzijdse beïnvlodeing van de Neder
landse en Duitse schilders, die zich
tot een eind in de vorige eeuw heeft
voortgezet. Die verwantschap uit het
verleden, zo betoogde hij. moet in de
toekomst terugkomen."
De geëxposeerde kleurendrukken
toonden het werk der Duitse schil
ders in drie afdelingen: de oude tijd.
de romantiek en het realisme (einde
19e eeuw).
Wij vermelden uit de oude tijd en
kele Manessische handschriften en
verder goede reproducties van wer
ken van Stéphan Lechner, Matthias
Griinwald, Holbein (Erasmus)Dü-
rer (Madonna mit der Biren),
Waldmiiller (de bekende kop van
Beethoven). E ender beste reproduc
ties vonden wij wel de „Frederik den
Groten" van Adolf von Menzel
Na een gezamenlijke koffiemaaltijd
verenigden de feestgangers zich des
avonds in de Stadsschouwburg, waar
onder leiding van den Duitsen gast-
dirigent Walter Stoschek uit Dres
den door het geheel uit Nederlandse
krachten bestaande ensemble van de
Kamer-opera een opvoering werd
gegeven van H. Götz' komische opera
1MET DEN NEDERLANDER BUITENGAATS
STAAT DE JUISTE MAN OP DE JUISTE PL A A TS:
Meldt U bij de Kriegsmarine
Indiensttreding bij de Kriegsmarine is mogelijk voor lederen Nederlander tusschen
17 45 jaar. Aanmelding en inlichtingen bij de Manneannahtnestelle Weat.
Plompetorengracht 24. Utrecht; alle Hafen- en Orts It om mand *n turen en de ver
schillende ff-Meldeatellen m Nederland.
„Der Widcrspentigen Zahmung". Tot
de gasten behoorde deze avond ook
de fl-Obergruppenftihrer und Gene
ral der Polizci Rautcr. Zondagmorgen
ging in het Rembrandt-theater dc
Nederlandse première van de film
„Der undliche Weg", gewijd aan den
groten Duiteer Friedrich List. die
leefde in het begin der negentiende
eeuw en door zijn strijd tegen de
tolbarrières tussen de Duitse landen
veel heeft bijgedragen tot de een
wording van zijn volk}
Na een gezamenlijke maaltijd kon
men in de middag luisteren naar het
Concertgebouworkest uit Amsterdam.
Het valt alleen te betreuren, dat in
het programma de Nederlandse com
posities geen belangrijker aandeel
namen. Willem van Otterloo diri
geerde het orkest als plaatsvervan
ger van Hugo Balser en hij deed het
met fijnzinnig vakmanschap. Na een
imposante uitvoering van Beetho
ven's Vijfde Symphonie hoorden wij
Haydn's variaties op een thema van
Brahms en Wagners „Tannhauser"-
ouverture. De sopraan Corrie Bijster
gaf een uitmuntende vertolking van
Beethovens „Ah! Perfido" en zong
nog. fijn van voordracht cn perfect
van zangkunst, het lied „Zomerzang"
van den Nederlandschen componist
Voormolen. Dit op een hoog peil
staande concert, was een prachtige
bekroning van deze tweede Neder
rijnse Kuituurdag.
Smeermiddelen en generator-
anthraciet
DEN HAAG. 30 Mei. Van 1
Juni tot en met 31 October 1944
geeft elk der bonnen ..periode e"
recht op het op de bonnen vermel
de aantal eenheden smeermiddelen.
Van 1 tot en met 30 Juni 1944
geeft elk der met de woorden „gene-
rator-anthraciet dertigste periode"
gemerkte bonnen recht op het kopen
van 1 hl. (max. 75 kg.) anthraclet-
nootjes IV of V. Gedurende hetzelfde
tijdvak geeft elk der met ie woorden
„generator-turfg dertigste periode"
gemerkte bonnen recht op het kopen
van vijftig suks baggerturf.
„De Zonnehoeve" gesloten
AMSTERDAM. 26 Mei. - De
Ned. Jeugdherbergcentrale deelt
mede. dat de jeugdherberg „De Zon-
hoeve" in Blaricum voor het trek-
kersvcrkcer gesloten is. Het heeft
dus geen zin, zich voor overnachting
aan te melden.
Afdeling Rode Kruis verplaatst
DEN HAAG. 30 Mei. De afde
ling V van het Nederlandse Rode
Kruis, tot op heden gevestigd dr.
Kuyperstraat 9 te Den Haag. zal
met ingang van 1 Juni a.s. worden
verplaatst naar het adres Juliana
van Stolberglaan 2729 te Den
Haag. tel. 772113.
De vijftigduizend er uit
DEN HAAG. 30 Mei. Bij de
heden gehouden trekking zijn de vol
gende hoofdprijzen uitgekomen:
ƒ50.000: 13647; 10 000: 16241:
1.000: 3060. 8924. 13615. 16054. 16600,
21191; ƒ400: 4682. 8305. 15500. 17720.
22956. 24062.. 25577. 200: 3005 4351.
9404. 10900. 11895. 13327. 17447. 19925.
20149; 100: 1487. 2507. 3259 8412.
10321. 11220. 11307. 12458. 13575. 14739.
18472, 23524.
STUURLIEDEN. Den Haag. Ge
slaagd voor het examen 2de stuurman
theoretisch ged. W. J. Verbooy. Haar
lem; derde stuurman' De Brave. Am
sterdam. M. Romljn. Amsterdam. J. W.
Velllnga. Utrecht en A. L Bollebakker.
Hilversum.
üc verduistering begint heden om
21.45 en eindigt om 5.30 uur.
Maan onder 2.59, op 13.12 uur.
30 Mei E.K., 6 Juni V.M., 13 Juni
L.K., 20 Juni N.M.