HET DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Geen Mei voor mij Duits weermachtsbericht Dertien schepen uit één convooi getorpedeerd Wanhopige situatie in de stad Imphal Spanje's principes onaangetast De tweede boterbon Beslissingen worden alleen met de wapens geforceerd Minister Göbbels maakt de laatste balans op vóór de grote oorlogsgebeurtenissen Luchtoffensief der Met spek geallieerden is misrekening Hóe zit dat? Wat is de Kriegsmarine? Sneeuwvlok op het toneel I vallen op Midden Frankrijk werden V eraere STNIQ DM in de afgelopen nacht 51 viermoto- 1 1 rige vijandelijke vliegtuigen neerge- I C4. L schoten. Kapitein Bergmann. Staffel- Q© ^©r©Tn kapitan van oen eskader nachtjagers, vernietigde alleen zes viermotorige bommenwerpers. 8000ste luchtzege van eskader Mölders HOOFDKWARTIER VAN DEN FOHRER, 4 Mei. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: - Voor Sebastopol en aan de bepe- den-Dnjestr werden plaatselijke aanvallen der bolsjewisten afgesla gen. Ten Oosten van de Sereth zette de vijand zijn aanvallen met 1 sterke strijdkrachten voort Alle pogingen der Sow jets om door onze stellingen heen te breken, werden ook gisteren in verbitterde gevechten en door vastberaden tegenaanvallen ver ijdeld. 64 vijandelijke pantserwagens werden hierbij vernietigd. Forma ties Duitse en Roemeense gevechts- en slagvliegtuigen brachten de aan vallende bolsjewisten zware verlie zen toe. In herhaalde aanvallen vernietigden zij nog 31 vijandelijke pantserwagens, talrijke stukken ge- schut en een groot aantal ravitail- leringsvoertuigen. .Sterke eskaders gevechtsvliegtuigen bestookten in de afgelopen nacht vijandelijke verkcersdoelcn en troe pen in het gebied ten Noordwésten van Jassy. Het onder bevel vair luitenant-kolo nel Nordmann staande jacjatoskader Mölders meldt zijn 8000ste overwin ning in de lucht. In het laridingshoofd van Nettuno werd een na krachtige voorbereiding door artillerie en granaatwerpers on dernomen vijandelijke aanval afge slagen. Duikboten vielen in de Noordelijke IJszee een naar Engeland varend, door torpedojagers, en vliegtuigen van een vliegtuigmocderschip krach tig beschermd convooi aan. Zij brachten acht torpedojagers en con- vooivaartuigen tot zinken en torpe deerden vijf sehepen met £en geza menlijke inhoud van 30.000 brt. Twee dezer schepen zonken onmiddellijk. Het zinken van de overige schepen kan met zekerhejd worden aange nomen. Tijdens deze operaties, die ver scheidene dagen duurden, hebben zich de duikboten onder bevel van de luitenants ter zee eerste klasse Lange en Herrie bizonder onder scheiden. Duitse motortorpedoboten torpe deerden in de Adriatische Zee in de nacht van 2 op 3 Mei een vijande lijke torpedoboot. Bij de afweer van Britse luchtaan- TOKIO, 4 Mei. Boven de vlakte van Imphal hebben Japanse jagers de laatste dagen zes Douglas- transportvliegtuigen neergeschoten, die door de tegenstanders uitgezon den waren ter ravitaillering van in Imphal ingesloten Britse troepen. In Imphal zijn volgens beschrijvingen van Indische overlopers ziekten uit gebroken. vooral cholera en zwarte pokken. De schaarse geneesmiddelen, die nog ter beschikking staan, zijn door de militairen in beslag genomen en zijn niet voldoende om de gewonde en zieke soldaten te verzorgen. Daar door stijgt het aantal zieken onder de burgerbevolking voortdurend, vooral daar bijna geen drinkwater te krijgen is Huizen, waar patiënten met be smettelijke ziekten liggen, moeten op bevel der Engelsen terstond in brand worden gestoken. Aangezien ook de levensmiddelen schaars.zijn geworden, heeft de bevolking grote ellende te verduren. De troepen zelf hebben de stad geheel ontruimd en hun tenten er buiten opgeslagen. Men heeft slechts een klein deel der gewonden per vliegtuig kunnen ver voeren. Van 15 Mei af weer mef verlof Van onze correspondente). BERLIJN, -5 Mei. Met ingang van 15 Mei rijden weer verloftreinen naar Nederland. De belangstelling hiervoor is zo groot, dat tot ongeveer half Juni de treinen reeds zijn vol geboekt. Hong anje op weg naar één-par+ij-s+elsel r BOEDAPEST, 5 Mei. Het pre sidium van de oude Hongaarse rege ringspartij ..Hongaars Leven" is af getreden. Minister-president Stojay heeft van dit aftreden kennis geno men als chef der regering en partij leider. Er is een commissie voor de lopende zaken gevormd onder voor zitterschap van graaf Teleki, oud- minister van landbouw. Voorts is een commissie van zes leden gevormd, die moet beslissen, welke van de on geveer 250 afgevaardigden de ideolo gische voorwaarden en de goede wil tot samenwerking met de nieuwe're gering bezitten. De bladen zien in deze zuiverings maatregelen een streven naar het vinden van een geschikte uitweg uit het starre en verouderde partijenre gime. en de inleiding tot het éën- partij-stelsel, nu het meer-partijen- systeem na de ontbinding van links- liberale en marxistische partijen een anachronisme is geworden. Admiraal Koga gesneuveld TOKIO. 5 Mei. De opperbevel- hebber der Verenigde Japanse vloot, admiraal Koga. is gesneuveld, toen hij aan het front uit een vliegtuig operaties leidde. Admiraal Soëmoe Tojoda is benoemd tot zijn opvolger. Het Canadese parlement heeft zich met 55 tegen 4 stèmmen opnieuw uitgesproken tegen het zenden van nieuwe troepenverschepingen over zee. Volgens Roemeense vluchtelingen heerst in de thans door de bolsjewis ten bezette stad Odessa hongersnood. De Britse admiraliteit erkent het verlies van de duikboot „Stohehenge". Erger u niet. als bij anderen licht, uitstraalt, maar waar schuw de overtreders. Kijk ook eens naar de achterzijde van uw eigen huis. Enkele Britse storingsvliegtuigen wierpenin dé afgelopen nacht bom men neer .in het gebied van Mann heim. MADRID, 5 Mei. De bladen te Barcelona leveren heteerste com mentaar op de Spaans-Anglo-Ameri kaanse overeenkomst. „La Prensa" schrijft: „Spanje heeft bij deze onderhandelingen on danks alle pogingen tot afpersing zijn wil met succes doorgezet. Spanje wijst iedere vernedering beslist van de hand."" De ..So lid a rid ad Nacional" verklaart, dat Spanje ten volle zijn neutraliteit bij de besprekingen heeft doen gelden en dgt de principes van de nationaal-syndicalistische staat niet aangetast zijn. Portugal Naar het D.N.B. uit Berlijn meldt is mén in Duitse politieke kringen er vanovertuigd dat Engeland en de "Ver. Staten binnenkort ook Portugal de duimschroeven zullen aanzetten om vermeende .voordelen voor hun oorlogvoering te verkrijgen. Denemarken erkent geen zelfstandig IJsland KOPENHAGEN. S Mei. Naav aanleiding van het besluit van bet Al ting en de regering van IJsland om het bondsverdrag met Denemar ken te ontbinden en een republikein se grondwet in te voeren, heeft koning Christiaan X van Denemar ken de IJslandse legatie in Kopen hagen een boodschap doen toekomen, bestemd voor de regering en het '"olk van IJsland. De koning zegt daarin, dat hij, zolang de huidige toestanden voortbestaan de wijziging van de regeringsvorm, waartoe Alting en regering van IJsland zonder onder handelingen met Denemarken heb ben besloten, niet kan erkennen. Boedapest gebombardeerd BOEDAPEST. 5 Mei. Wederom hebben Anglo-Amerikaanse terreur- vliegers vannacht woonwijken der Hongaarse hoofdstad gebombardeerd. DEN HAAG 5 Mei. Voor het tijdvak van 30 April tot en met 13 Mei' is thans nog bon „boter 19b" aangewezen. Deze bon is geldig tot en met 13 Mei a.s. en geeft evenals de reeds aangewezen bon ,?boter 19a" recht op het kopen van 125 gram boter of .125 gram iriargarine of 100 gram bak- en braadvet of 100 gram riifïdVét. Mèp hoUde er rekening mede. dat men genoegen zal moeten nemen met het artikel, hetwelk de handelaar In voorraad neeft. Onderaardse gangen te Venlo VENLO. 5 Mei. Bij het graafwerk voor bet slaan van een brandput op de Markt alhier stiet men. zoals ge meld! Maandag op puin en vervolgens op een gewelfde gang. Bij deze werk zaamheden heeft men inmiddels nog twee gangen gevonden, welke aanslui ten op de eerste. Ten einde een nauw keuriger onderzoek mogelijk te maken, heeft de burgemeester order gegeven, het graafwerk voor 4:orte tijd stil te leggen. De onderaardse gangen zijn 95 cm. hoog ongeveer 65 cm. breed. Onder de gewelven vond men brokstukken van aardewerk uit de Zestiende en zeventiende eeuw. Vermoedelijk heeft men hier te doen met vluchtgangen, waardoor burgerlijke en militaire autoriteiten zich in geval van nood de sterke vesting Venlo werd tij dens de tachtigjarige oorlog meermalen belegerd in veiligheid konden bren gen. Het onderzoek, dat door drs. Kokke. den stadsarchivaris, geleld wordt, wordt voortgezet.- Het Amerikaanse Congres heeft eên uitnodiging van het Britse parle ment tot een bezoek van enige Con gres-leden afgewezen. SPORTNIEUWS Ie JAARGANS No. 105 LD VRIJDAG MEI 1944 Door een plaatsje achter de Atlantik Wau rijaen pantserwapens. Ze kunnen in dè kortst mogelijke tijd alle zwaartepunten van vijandelijke landings- pogingen ook als ze van de lucht uit worden ondernomen bereiken. (P.K. foto Kurth/PBZ-R.) Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht - 31, Leiden. Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 Postbus 65 Hoe de bakker van Epen dacht, dat liet voor den bakker.was met de herbouw van zijn huis. heb ik u al verteld. Arme, onnozele man! Zeker, hij had een papier van de verzekering Maar de verzekering 't was een Belgische, bij ons komt zoiets niet voor toas niet zo happig op uitbetalen. De welverzekerde meubels waren wel verbrand ac- coord! maar er waren nog nieuwe, niet verzekerde, die de bakker pas had gekocht, omdat hij als dépen dance van een hotel mensen wilde logeren. Die waren gered, ofschoon beschadigd en die werden afgetrok ken van de verzekerde som. en zo kreeg de bakker f 450 in plaats van f5000.. Toen ging de bakker toewijzingen en vergunningen aanvragen. Dat duurde van 5 Augustus tot na Sinter klaas. Toen had hij ze. En wilde gaan bouwen. Hij wou om tc beginnen bakstenen en dakpannen hebben. Hij mócht ze immers kopen Ja, maar (ie fabrikant had Ze niet. Zeker, er lagen stenen en pannen, maar „die waren besteld". Al leen als de bakker, die in zo'n mooi dorp woonde, nu toe vallig wat spek had, kijk dan zou het misschien gaan. Laat ons zeggen: 3000 dakpannen dubbele prijs, dat spreekt vanzelf) en dan nog vijftien pond spek van f 30 het pond. Zo ging het met alles wat de bak ker nodig had. Alles wat hij mocht kopen en wat hij kón kopen en wat hij zelfs bij de leveranciers klaar zag liggen om verkocht te worden, werd zwart, zodra hij er maar naar toèès. De moderne mens doet mij vaak denken aan dien legen dar ischen koning Midas, u weet wél, die van de ezelsoren, die zo'n honger had. maar die alles uat hij aanraakte zag ver anderen in goud. Mooi. maar oneet baar. Zo zien wij alles was wij zo graag willen HQbbcn, vlak achter de étalages veranderen in ,.zivart'\ zo dra we er maar naar wijzen. En we stillen onze honger evenmin als Midas. Ik zou u het verhaal van den bak ker' verder kunnen vertellen, maar de geschiedenis zou eentonig worden. Wel kan ik u zeggen dat als het huis van den bakker in de volgende jaren nog eens klaar komt er is nu al f 3000 aan vertimmerd en men kan niet zien, dat eropgeschoten is. colc al omdat een hoos op een goede dag de muren weer naar beneden flapte, dioars door de plafonds heen en de metselaars toen opnieuw moesten be ginnen als het huis klaar komt, dank zij al die goede Nederlanders, die aan dezen bakker, zo prachtig leveren „op de bon" en op de toewij zing. dan zal dit huis daar staan tegen een fabelachtige zwarte prijs en zal het. voor wie goed weet te kijken, verdacht veel lijken op dat- huis uit het sprookje, dat helemaal was opgebouwd uit lekkere dingen: spekpanneboeken in plaats van dak pannen, pakjes roomboter in plaats van bakstenen, reptn chocolade in plaats van voegen, eieren, honing enz. Ik reis terug uit Epen. Tegenover me zit een breed heer. die het breed laat hangen. Hij komt juist met tien paar schoenen uit Brabant. ..Ja", zegt hij, „mijn vrouw heeft tegenwoordig twee pakjes sigaretten per week nodig. Die kóóp ik. Zeven gulden pgr pakjev Neen. mijn vrouw rookt niet. Maar sigaretten heeft ze nodig als ze bood schappen gaat doen. Want hoe wilt u iets gedaan krijgen van den schoen maker. als u niets heeft „om er tegenover te zetten"? 'Ook de scfioenmaker is zwart-op-de- bon. Maar wie kan ziuart-op-de-bon kopen? Alleen wie ook zwart-zonder de-bon kan handelen. Alleen, op de duur. de zwarte handelaars. En voor de anderen wordt het steeds moei lijker. TijL Nationale baankampioen- schappen 1944 DEN HAAG. 4 Mei. De sportcom- missie van de N.W.U. maakt bekend, dat het programma voor de baan- kampioenschappen 1944. welke in het Olvmpisch Stadion in Amsterdam op Donderdag 22 Juni, Zaterdag 24 Juni en Zondag 25 Juni zal worden gehou den, enige verandering heeft onder gaan, vergeleken "met het programma der vorige kampioenschappen. Vooreerst is het afzonderlijk sprint kampioenschap voor onafhankelijken afgeschaft. Vervolgens is ingesteld het individueel kampioenschap voor amateurs over 50 km. Het stayerkam pioenschap zal tenslotte verreden worden over een afstand van 75 km. De 6 renners,die zullen uitkomen voor het kampioenschap achter grote mo toren, zullen niet toegelaten' worden tot het kampioenschap achtervolging en tot het kampioenschap over 50 km. Vicus Orientis ongeslagen naar de eerste klasse? Het programma voor de Leidse ploegen in de N.K.B. luidt: 2e klasse: Den Haag, Achilles 2—Vicus-Orien- tis; Leiden, Fluks—Vicus-Orientis 2. 3e klasse: Leiden, Fluks 2Het Zui den 3 (12 uur». Algemene—Achilles 3. Vicus Orientis speelt zijn laatste j wedstrijd voor de competitie en zal I zeker trachten ook deze ontmoeting j te winnen. In dit geval beëindigt het ongeslagen 'het korfbalseizoen. Achil les is echter geen gemakkelijke tegefistapder. Een Leidse zege mogen we niettemin verwachten, tenzij de I Kooiclub onvolledig uitkomt. i Fluks en Vicus-Orientis 2 zullen elkaar bestrijden om de eer. De vorige ontmoeting #lst Fluks te win nen, we houden het nu op een revan-1 che van Vicus-Orientis. De reserves van Fluks zullen Het Zuiden er wel i onder houden, terwijl Algemene en Achilles elkaar niet veel zullen ont lopen, een Haagse overwinning lijkt ons waarschijnlijk. BERLIJN, 5 Mei. „Zo lang de luchtoorlog nog niet beslist is en het tweede front een ohderdeel van de zenuwenoorlog blijft, kan de oor log. nog als een open vraag worden beschouwd. Beide factoren bevatten voor den vijand even talrijke gevaren als voor ons. maar voor den vijand blijft een luchtoorlog van deze om vang en zonder duidelijke successen een zinloze verspilling; en een afge slagen invasie betekent voor hem hét prijsgeven van zijn laatste kan sen op een zegevierend einde van deze oorlog. Daar het om onherroe pelijk de laatste beslissingen gaat, aarzelt nien in Londen en Washing ton steeds weer met het nemen van de laatste besluiten. Maar wij kun nen en willen voor de beslissing niet op zij gaan want de nieuwe wereld die we hebben geschapen en die we na de oorlog verder willen opbouwen moet zich nog met een oude. uitge leefde wereld meten." Dit is de voornaamste passage uit het jongste artikel van Rijksminister dr. Göbbels in „DasReich" en dat getiteld is ..Onzekere factoren". In Duitse' politieke kringen wordt dit artikel beschouwd als een laatste balans voor de grote beslissing. „Niet alleen de vijand, zo schrijft dr. Göbbels, heeft voldoende tijd ge had om een invasie voor te berei den, doch ook wij om deze af te slaan. Achter de algemeen bekende en ook vaak irf beeld gebrachte ver- sterkingswerken varbergen zich nog talloze onbekende voorbereidingen. Wanneer de vijandelijke troepen zich de invasie voorstellen, zoals deze in de Londense bladen of door generaal Montgomery wordt toegelicht, dan moet men ernstig medelijden met hen hebben. In de lucht De leidend^ Anglo-Amerikaanse kringen baseren hun voornaamste verwachtingen op hun huidige over macht in de lucht. Deze bestrijderv wij geenszins. Wij moeten echter de stelling, dat de vijand ons jachtwa pen heeft uitgeschakeld, of dat vol gens de stand van zaken daarvoor ook maar een kans zou bestaan, als een ernstige vergissing van de hand wijzen. Ook onze vliegtuigfabrieken kan hij niet meer op beslissende wijze treffen. Reeds vóór zijn laatste systematische aanvallen waren deze zo veilig en onaantastbaar gedecen traliseerd, dat ze nauwelijks nog ernstig te kwetsen zijn. Overigens heeft het voorbeeld van Cassino bewezen, dat luchtbombarde menten, hoe massief dan ook, geens zins voldoende zijn om een hechte verdedigingslinie te doorbreken, wan neer daar niet de. superioriteit dei- troepen te land bijkomt. Dat deze aan vijandelijke zijde aanwezig zcu zijn, waagt men ook in Londen en in Washington niet te beweren. Er is op de plaatsen van ons con tinent, die in aanmerking komen voor een invasie, nauwelijks een vier kante meter grond, die niet met alle liefde en zorgvuldigheid is gereed gemaakt en voorbereid voor de ont vangst van de soldeniérstroepen der plutocratieën. Er gaat geen dag en geen nacht voorbij, dat wij niet met de invasie rekening houden. Daarom is in Textielschaarste In verband met de heersende schaarste aan textielgoedcren zal het vaak voorkomen, dat een win kelier, tot wien men zich wendt ter verkrijging van een artikel, waarvoor men een vergunning (speciale of leveringsvergunning) heeft ontvangen, het desbetref fende artikel niet in voorraad heeft. In een dergelijk geval kan de winkelier de vergunning accep teren tegtn afgifte van een ont vangstbewijs Door middel van de vergunning zal de winkelier zich dan kunnen bevoorraden. Het spreekt vapzelf, dat dit tijd vordert, maar gezien de huidige textielpositie is het niet 'mogelijk de voorraden bij de handel op peil te houden. Ook de kousenbonnen en het daarbij benodigde aantal geldige textielpunten mag op de?e wfjze door den winkelier in ontvangst worden genomen, zonder dat daarop directe levering plaats heeft. Duitsland ook niemand nerveus. Wanneer de Londense bladen schrij ven, dat de tijd van wachten voor de Duitse leiding een geestelijke druk. die reeds bijna aan hysterie grenst, betekent, dan concluderen zij dat blijkbaar uit de geestestoestand, die op het ogenblik te Londen be staat. Wij menen zo ongeveer te- weten, wat de vijand in de strijd kan bren gen, onze eigen mogelijkheden ken nen wij precies. Bij nuchter afwegep van* de wederzijdse kansen komen wij nog steeds tot het resultaat, dat wij zeker van onze zaak mogen zijn Wij zouden thans niet graag in de schoenén Staan van hen die aan vijandelijke zijde de invasie moeten verantwoorden, Want deze moeilijke tocht naar de Europese kust zal nog een aantal verrassingen van onze kant naar voren brengen, die in de berekening in het geheel niet zijn op genomen. Wij kunnen onszelven slechts gelukkig prijzen, wanneer de vijand dergelijke aanduidingen niet ernstig opneemt. Des te smartelijker zal de een of andere dag voor hem het ontwaken zijn. Daarnaast hebben wij nog enige troeven in het spel, die totdusver zorgvuldig verborgen zijn gehouden, doch natuurlijk op tafel zullen worden geworpen, wanneer het beslissende uur konit. De Anglo-Amerikaanse soldaten, die nu weldra tegen de Atlantlk-Wall storm zullen moeten lopen, verdedi gen geen vaderland, dat zich in ge vaar bevindt. Want niemand bedreigt dat, of heeft ooit het plan daartoe gehad. Zij zullen hun leven opofferen voor het ongeremde winstbejag van een kleine, geraffineerde geldkliek, voor welke vaderlandsliefde slechts een.uithangbord en een nietszeggend begrip is. Onze soldaten strijden daarentegen voor hun vaderland en voor de veiligheid van hun continent. Wij zijn niet bang voor de beslis sing, zo besluit dr. Göbbels. Factoren van onzekerheid, die daarin een toon aangevende rol zullen spelen, zijn voor ons elementen van een souve- reine zekerheid voor ons zelf en voor onze kansen. De fllmactrlce Hllde Krahl en de regisseur Wolfgang L i e b c- n e 1 n e r zijn te -Wenen in het huwe lijk getreden. «t BH de lichtelijk gewrongen situaties, die zich in deze tijden soms voordoen, zal het mis schien maar weinigen als bijzon dere ironie treffen, dat ook de Oranje-zender zijn Meifeest heeft gevierd. Daarbij was het ir. J. W. Albarda, die de één-Meirede hield en die blijkens 'zijn aanhef zélf toch iets méér door het ongewone van de combinatie getroffen i$. geweest. „Het is niet de eerste maal, dat de geboortedag van prinses Julja- na met het Meifeest samenvalt", aldus stelde Albarda vast. „Even min kan dit een gevoel van tegen stelling oproepen. Met het vor stenhuis nauw verbonden in de gemeenschappelijke strijd voor de bevrijding der Nederlanden kan elke groep van ons volk zijn eigen Ideaal nastreven." Er zijn mensen, dip in het na streven van een eeuwig-onbereik baar ideaal hun ganse levensver vulling vinden. Zulke mensen be horen volgens de wetten van een abstracte ethiek heel vaak tot de edele geesten. Een monumentaal voorbeeld van zulk een idealen- nastrevenden geest heeft Cervan tes geschapen in zijn onsterfelijk ken Don Quichote, den „ridder zonder vrees of blaam", die alle schrijnend-nuchtere dingen des dagelijksen levens allerzonnigst idealiseerde en een pijnlijke strijd tegen windmolens voerde. Daarmee wil geen vergelijking met iets of iemand gegeven zijn. Er wil slechts mee zijn uitgedrukt, dat idealen in zichzelf niet vruchtbaar zijn, maar het plat form van een onmiskenbare wer kelijkheid behoeven. Wij betwijfe len. of vele Nederlandse arbeiders door het vieren van een Meifeest voor de*'Oranjezender wel heel erg worden gesterkt. Het beeld der ootmoedige bekering van sommige politieke voormannen tot het vof- stenhuis was reeds vóór de emi gratie der Nederlandse regering ln vele arbeidersogen niet veel méér dan ridicuul. En wie thans de aarieenkoppellng van het Mei feest met een vorstelijke verjaring tot program hoort verheffen, her innert zich misschien uit een niet al.te ver verleden nog. dat een zelfde treffen voorheen wel eens een Mei-uitzending van de Vara onmogelijk maakte. Wat is er eigenlijk in Albarda's gedachtengang voor de arbeiders van het „nastreven van hun eigen ideaal" te verwachten? „Wanneer nu werkelijk, wat wij oprecht ho pen, een toenadering tussen de verschillende klassen en groepen van ons volk tot stand gekomen is", aldus woordelijk .Albarda in deze Meitoespraak, „dan kunnen wij niets anders verwachten, dan dat er in de bevrijde Nederlanden terstond honderdduizenden zullen zijn, die de handen in elkaar slaan om de idealen te verwezenlijken." Deze uitspraak is leerzamer dan zij in-haar vaag-idealiserende for mulering schijnt. Wanneer het Arbeidsfront ervan spreekt, dat het een volkskracht-ondermijnen de klassenstrijd niet wenst, dan stelt het daar tegenover meteen de verheffing van de arbeid tot allesbeheersende factor in de volksgemeenschap. Dan steunt het op een sociale structuur waarin het kapitalisme zich aan banden zietgelegd en waarin het goud zelfs als waardemeter door arbeid vervangen werd. Albarda echter ziet het lam grazen aan de zijde van den leeuw, omdat („wat wij oprecht hopen") de verschillende klassen beleefd de hoed voor el kaar afnemen en voorts elk „het eigen ideaal nastreven" natuur lijk zonder daarbij iemand anders pijn te doen. Wat zullen de sociaal-democra tische arbeiders, tot wie Albarda zich richtte, echter ooit van een toekomst hebben te verwachten, waarin zij weer als mager kwart in het parlement en dus als dui delijke minderheid „hun ideaal nastreven", ditmaal echter vooral zonder onplezierige tegenstellin gen met de andere vijfenzeventig procent? In plaats van een trotse volks-eenheid onder het even trotse parool „Arbeid" betekent dit toekomstbeeld de capitulatie voor alle reactionnaire en destruc tieve krachten, die voorheen reeds de strijd der Nederlandse arbei ders lam legden. „Zelfs ln Zuid-Italië staan op de dag der bevrijding dadelijk de politieke organisaties en vakver enigingen met hun eigen idealen weer op", constateerde Albarda. Zónder echter in te zien. dat daarmee ook heel de chaotische strijd van al die „eigen idealen" onderling in heilloze vorm her leefde. Zónder te zien. dat alleen de in de chaos woekerende krach ten daarvan de vruchten pluk ken: handige Amerikaanse spe culanten enerzijds, een alles-ver- vlakkend en tot het peil der al- lerlaagsten omlaagdrukkend bol sjewisme anderzijds. Men moet wel met de blinde geestdrift van Cervantes' edelen ridder opgegaan zijn in „het na streven van eigen idealen", om Juist het Zuid-Italiaanse beeld van chaos en verwording, van honger en ellende als voorbeeld te kiezen. De strijdende arbeider echter kan diep in zijn hart slechts tot de gevolgtrekking ko men: dat is geen Mei voor mijl LEIDS NIEUWS Zilveren "jubileum Vrijdag 12 Mei -hoopt de heer G. Rückert, bedrijfsleider van het Pompstation der N.V. Leidse Duin watermaatschappij, wonende water toren, Katwijk a d Rijn. de dag te herdenken, waarop hij voor 25 jaar bij deze maatschappij in dienst trad PLANTSOENCONCERTEN. Naar wij vernemen zullen ook dit jaar weer muziekconcerten in het plantsoen worden gegeven. Het eerste concert zal omstreeks midden Juni plaats hebben. De concerten zullen worden verzorgd door de bij de Bond van Leidse Harmonie- en Fanfarevereni gingen aangesloten verenigingen. BURGERLIJKE STAftü. Geboren: Johannes M., z. v. W. Boortman en A. M. Peterse: Hendrik J„ z v H J de Haas en M. Westdijk; Gerardus P. M., z. v. J. C. Hulsman en M. W. Bak ker; Henri, z. v. J. F. Dreef en M. Som- mcling; Arend R. W- z. v. M. Houtman en C. de Jong; Martina, d. v. M. de Kier en G. Keereweer. Overleden; T. C. v. Schle, z.. 20 J J. M. Crama. wed. v. N. Verhoeven. 84 J.; A. de Haas, wed. v. B. den Hee- ten, 79 J,; S. v. d. Meer, wedn., 61 J.; L. J. v. d. Geest. z.. 2 mud.; J Olt- voort. m.. 62 J.; H. J. v. d. Hulst, m., 34 J. Voor Neerlands jeugd niet al leen. een strijd formatie bij uit nemendheid, doch tevens in meerdere opzichten een schitte rende leerschool voor' de tbe- komst. Sinds eeuwen leeft en werkt het Nederlandse volk in innige verbonden heid met de zee en het behoeft der halve geen verwondering te wekken, dat. nu Nederland reeds sedert een viertal Jaren van de wereldzeeën afge sloten is, velen uit het lood geslagen en de Juiste koers kwijtgeraakt zijn. Het gemis van de prachtige koop vaardijvloot, het gemis van het enorme scheepvaartverkeer ln havens als Rotterdam en Amsterdam, de onzeker heid onltrent het lot van duizenden Nederlandse zeelieden, dit alles doet velen dé toekomst donker inzien- en heeft hun het vertrouwen in de her rijzenis van Nederland doen verliezen Zij vergeten echter, dat het een typische karaktertrek van het Neder landse volk is, juist in tijden van tegenspoed en beproeving door ijzeren volharding en koppige vastberadenheid het veelal onmogelijk geachte toch te bereiken. Zo zied wij ook thans, dat Neerlands Jeugd, als de beste vertegenwoordigers van het volk, ondanks alle remmende en belemmerende factoren de weg naar zee hervonden heeft en dit nu vormt de beste garant voor Neerlands toekomst. Immers, de Jeugd hervond deze weg op een bijzondere en voor de toekomst van bet Nederlandse volk- zeer belangrijke wijze, nl. via de Kriegsmarine. waarbij dé vrij willigers zich reeds bij duizenden meldden. Hiermede leveren zij niet alleen een belangrijke bijdrage ln de grote Europese vrijheidsstrijd, doch bouwen ook voor zichzelf een toe komst op. waarvan slechts weinigen een begrip hebben. Opleiding Is enerzijds de militaire scholing voor lederen Jongen man reeds van onschatbare waarde, daarnaast biedt de Kriegsmarine een veelzijdigheid ln opleidingsmogelijkheden, die ook voor het verdere leven van zeer grote waar de ls Met recht kan dan ook gezegd worden: „Bij de Kriegsmarine levert men niet alleen zijn bijdrage voor de strijd voor het heden, doch doorloopt tevens een prachtige beroepslëerschool, waarvan later de vruchten geplukt kunnen worden." Voor velen zal dit niet direct duide lijk zijn. Velen ook beschouwen, zeer ten onrechte, de militaire diensttijd als „verloren tijd" en daarom volgen I hier enige voorbeelden, die voor een ieder duidelijk zullen zijn. Voor lederen Nederlander, die als vrijwilliger bij de Kriegsmarine dient, bestaat de mogelijkheid, ook in de toe komst bij de marine te bliiven en zo hoog op te klimmen als zijn capacl- i tel ten dit mogelijk maken, m.a.w. de officiersloopbaan staat voor een leder open, ongeacht schoolopleiding, finan ciële omstandigheden e.d. wenst men wel zeeman, doch geen militair te blij ven, dan kan men overgaan naar -de koopvaardij en ls de bij de Kriegs marine opgedane zeemanschap van zeer grote waarde. Bovendien wordt aan reeds gediplomeerde koopvaardij- officieren, die als vrijwilliger bij de Kriegsmarine dienen, de gelegenheid gegeven, na voldoende vaartlid. voor een hogere rang verder te studeren. Daarnaast zijn er nog velen, uit alle mogelijke beroepen afkomstig, die zich thans ln de rijen der Europese vrijheidsstrijders ter zee geschaard hebben, doch na afloop van de oorlog weer ln het bedrijfsleven aan de wal willen terugkeren. Is dit mogelijk en zo Ja. zullen zij dan niet een heel eind achterop gekomen zijn t.o.v. hen. die niet actief aan de strijd hebben deel genomen? Het ls niet alleen mogelijk, na af loop van de oorlog weer ln het be drijfsleven aan de wal terug te keren, maar een leder, die dit wenst, ls bij voorbaat verzekerd van een plaats, Ja, van een goede plaats, omdat hij te allen tijde voorrang heeft t.o.v. hen. die liever toekeken, hoe anderen de kastanjes uit het vuur haalden, dan zelf de handen uit de mouwen tc ste-« ken. toen het vaderland hun hulp dringend nodig had. Waren zij „vak man". toen zij het blauw der marine aantrokken, b.v. metaalarbeider, motor- dnjver. mecanicien, timmerman, kok, kantoorbediende, administrateur. Jour nalist, enz., dan hebben zi1, doordat de Kriegsmarine haar mensen na de militaire en zcevaartopleidlng daar plaatst, waar zij door natuurlijke aan leg het meest presteren kunnen, ge durende hun diensttijd .niet alleen hun vakbekwaamheid op peil gehouden, doch daarnaast ook zeer veel bijge leerd. zowel ln theorie als praktijk. Nemen wij tenslotte nog hen. die Dij hun indiensttreding geen „vak mensen" waren, hetzij door de. aan een ieder bekende demoraliserende in vloeden der laatste tien Jaren, hetzij door hun nog jeugdige leeftijd (In diensttreding ls mogelijk bij het be reiken van de zeventienjarige leeftlid). Een betere opleiding, een betere leer school. een betere ondergrond om later op voort te bouwen, dan de Kriegs marine biedt, is niet denkbaar. Hier toch wordt de Jeugd gevormd tot kerels, waar het vaderland later trots od kan en zal zijn, vastberaden, kei harde, betrouwbare steunpilaren voor de komende generatie. Vele ouders in Nederland geraken ln de laatste tijd steeds verder van hun zonen verwijderd, doordat zij geen be grip hebben en ook veelal niet kunnen hebben voor hetgeen in de jeugd van heden leeft. Zij beseffen niet, dat de oorlogsjaren hun kinderen heel anders hebben gemaakt, heel anders moesten maken, dan zij zelf in hun Jeugd zijn geweest. Heroïsme Deze oorlogsjaren, deze Jaren van T3n .^pperheid. van otter- bereidheid, heelt ln de jeugd van lieden een geest doen herleven, die sedert tientallen van jaren ln het Nederlandse volk volkomen dood ls geweest, de geest van het hero ïsme. Begrijpt dit, ouders, en begrllpt dan* tevens, dat, hoe zwaar het u ook veel al vallen zal, uw dierbaar kind af te staan, u het nimmer zult kunnen ver antwoorden, hem ln dit opzicht eniger lei moeilijkheden ln de weg te hebben gelegd. Door liet heroïsme der Jeugd zal Nederland uit de duisternis van het heden straks komen te staan in het stralende licht der nieuwe toekomst. Eens zal ln de geschiedenisboeken over deze grote tijd geschreven wor den. en ook dan zal de Jeuga, zoals steeds, vol spanning de heldenstrijd van het voorgeslacht doorleven. Maar vóór die tijd. over tien, vijf tien of twintig Jaren, zullen uw eigen kleinkinderen op school Horen vertellen over een dwaze wereld met veel goud en vele producten, maar met nog meer ellende, werkloosheid en andere wantoestanden Zij zullen horen vertellen van de strltd van kleine groepen Idealisten tegen sociale ongerechtigheid, van dc groei dezer groepen tegen alle, voor hen natuur lijk volkomen onbegrijpelijke, verdruk king ln. Met spanning zullen zij deze Strijd op de voet volgen, met schaam te zullen zij van zekere periodes in Nederlands geschiedenis kennis nemen, maar tenslotte zal ook hun hart van trots en blijdschap sneller kloppen bij het vernemen van de hel dendaden der Nederlandse strijders aan de Europese fronten te land en ter zee. En vele dezer kinderen zullen dan met van blijdschap stralende ogen en met van geluk trillende stem kunnen uitroepenook m ij n vader was d a a r b ij Ouders in Nederland, toekomstige grootouders, kunt u zich verantwoor den, wanneer straks, uw kleinkinderen moeten vernemen, dat hun vader, door uw schuld, niet behoorde tot hen, die bereid waren, te strijden voor hun vaderland. Wilt u het uw zoon, als toekomstige vader, aandoen, dat hij straks met het schaamrood op zijn kaken zal moeten verklaren: ..Helaas kind. neen. i k was er niét bij" Ouders ln Nederland, opvoeders van Neerlands Jeugd, denkt over dit alles eens rustig na. Staart u niet Jjhnd op wat vroeger was, laat u niet misleiden door valse voorlichting, maar tracht de zaken te zien, zoals zij zijn, los van alle bijkomstigheden. Zware offers zijn gebracht, worden nog dagelijks ge bracht, ett züllen ook ln de naaste toekomst nog gebracht moeten wor den. Hoe zwaar deze offers zullen zijn, niemand kan dit zeggen, maar weten de, dat het gaat om het voortbestaan van het volk. dat ons Hef is. om de toekomst van de Jeugd, zullen zij te dragen zijn en dus gedragen worden, als het kan door allen, zo niet, dan alleen door helden. De schrijver van het be kende kinderverhaal van Sneeuwvlak, de heer W. Meul- dijk, heeft een speciaal to neelstuk geschreven waarin Sneeuwvlok en zijn vrienden van zich doen spreken. Dit toneelstuk is ingestudeerd door „VoJci-Doki", een Rotter damse jeugd-toneelgroep van 35 kinderen, die dit binnen kort in Leiden zullen opvoe ren. Er zijn voor de kinderen van onze abonné's twee voor stellingen in voorbereiding, waarover wij in de krant van Zaterdag nadere bijzonderhe den zullen geven. Openluchtspel voor de speeltuinjeugd Teneinde het bezoek door de Jeugd aan de speeltuinen te bevorderen acht de burgemeester#het wenselijk de jeugd in de speeltuinen openlucht spel ond£r leiding te laten beoefenen. De leiding van dit spel zal berusten bij spelleiders, ^die als vergoeding voor hun diensten een beloning van 0.75 per lesuur zullen ontvangen. Aangezien het, ter bereiking van het gestelde doel, nodig is, dat ge durende de zomerperiode van 1 April 1 October acht uur per week ge legenheid tot beoefening van spel onder leiding in de speeltuinen wordt gegeven, kunnen de jaarlijkse kosten wegens beloning aan spelleiders per speeltuin worden geraamd op ƒ234. Het is de bedoeling, dat de gemeente deze kflfeten voor haar rekening neemt en daartoe subsidie verleent aan de speeltuinorganisaties. Voor de invoering van spel onder leiding komen vijf speeltuinen in aanmerking, t.w. vier, waarvan de be- herendfe verenigingen zijn aangeslo ten bij de Federatie voor Leidse speeltumenverenigingen, benevens de speeltuin in beheer bij de buurtver eniging „Groenoord", zodat de totaal jaarlijkse subsidie zal bedragen 1170. Met het to.ezicht op het besteden van de subsidie zal de Gemeentelijke ambtenaar yoor de Lichamelijke Op voeding buiten schoolverband worden belast. Vijftig jaar getrouwd Onze stad huisvest wederom een gouden echtpaar. Ditmaal zijn het de heer A. Kop en mevr. A. Kop— Soer, wonende Formosastraat 3, die 10 Mei a.s. hun vijftigjarige echtver eniging hopen te vieren. De 73-jarige krasse bruidegom, die. evenals zijn 74-jarige bruid, de jaren met ere draagt, was gedurende 58 jaar bij de scheepsbouwerij der firma Gebr. Boot in dienst, eerst alsscheeps bouwer. later als meesterknecht en geniet nu een paar jaar zijn welver diende rust. Momenteel laat beider gezondheid weinig of niets te wensen over de bx-uidegom is nog nooit ziek geweest en hun zes kinderen en 23 kleinkinde ren stemmen ongetwijfeld gaarne in met. onze wens. dat het zó nog tal van jaren moge blijven. Het bruids paar is van de oprichting af abonné op ons blad. Zondagmorgen om 10 uur speelt het eerste elftal van de dames hand balvereniging „Nieuw Brunhilde" op het terrein aan de Zoeterwoudse singel een beslissingswedstrijd om het kampioenschap in de 2e klasse A. tegen het Haagse C.W.P. De verduistering begint heden om 21.15 en eindigt om 6.00 uur. Maan op 17,51, onder 5.33 uur. 8 Mei V.M., 15 Mei L.K., 22 Mei N.M., 30 Mei E.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1