HET DAGBLAD
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Geen Mei voor mij
Duits weermachtsbericht
Dertien schepen uit één
convooi getorpedeerd
Wanhopige situatie in
de stad Imphal
Spanje's principes
onaangetast
De tweede boterbon
Beslissingen worden alleen met
de wapens geforceerd
Minister Göbbels maakt de laatste balans op
vóór de grote oorlogsgebeurtenissen
Luchtoffensief der
Met spek
geallieerden is
misrekening
Hóe zit dat?
Wat is de Kriegsmarine?
Sneeuwvlok op
het toneel
I vallen op Midden Frankrijk werden
V eraere STNIQ DM in de afgelopen nacht 51 viermoto-
1 1 rige vijandelijke vliegtuigen neerge-
I C4. L schoten. Kapitein Bergmann. Staffel-
Q© ^©r©Tn kapitan van oen eskader nachtjagers,
vernietigde alleen zes viermotorige
bommenwerpers.
8000ste luchtzege van
eskader Mölders
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FOHRER, 4 Mei. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend: -
Voor Sebastopol en aan de bepe-
den-Dnjestr werden plaatselijke
aanvallen der bolsjewisten afgesla
gen.
Ten Oosten van de Sereth zette de
vijand zijn aanvallen met 1 sterke
strijdkrachten voort Alle pogingen
der Sow jets om door onze stellingen
heen te breken, werden ook gisteren
in verbitterde gevechten en door
vastberaden tegenaanvallen ver
ijdeld. 64 vijandelijke pantserwagens
werden hierbij vernietigd. Forma
ties Duitse en Roemeense gevechts-
en slagvliegtuigen brachten de aan
vallende bolsjewisten zware verlie
zen toe. In herhaalde aanvallen
vernietigden zij nog 31 vijandelijke
pantserwagens, talrijke stukken ge-
schut en een groot aantal ravitail-
leringsvoertuigen.
.Sterke eskaders gevechtsvliegtuigen
bestookten in de afgelopen nacht
vijandelijke verkcersdoelcn en troe
pen in het gebied ten Noordwésten
van Jassy.
Het onder bevel vair luitenant-kolo
nel Nordmann staande jacjatoskader
Mölders meldt zijn 8000ste overwin
ning in de lucht.
In het laridingshoofd van Nettuno
werd een na krachtige voorbereiding
door artillerie en granaatwerpers on
dernomen vijandelijke aanval afge
slagen.
Duikboten vielen in de Noordelijke
IJszee een naar Engeland varend,
door torpedojagers, en vliegtuigen
van een vliegtuigmocderschip krach
tig beschermd convooi aan. Zij
brachten acht torpedojagers en con-
vooivaartuigen tot zinken en torpe
deerden vijf sehepen met £en geza
menlijke inhoud van 30.000 brt. Twee
dezer schepen zonken onmiddellijk.
Het zinken van de overige schepen
kan met zekerhejd worden aange
nomen.
Tijdens deze operaties, die ver
scheidene dagen duurden, hebben
zich de duikboten onder bevel van
de luitenants ter zee eerste klasse
Lange en Herrie bizonder onder
scheiden.
Duitse motortorpedoboten torpe
deerden in de Adriatische Zee in de
nacht van 2 op 3 Mei een vijande
lijke torpedoboot.
Bij de afweer van Britse luchtaan-
TOKIO, 4 Mei. Boven de vlakte
van Imphal hebben Japanse jagers
de laatste dagen zes Douglas-
transportvliegtuigen neergeschoten,
die door de tegenstanders uitgezon
den waren ter ravitaillering van in
Imphal ingesloten Britse troepen. In
Imphal zijn volgens beschrijvingen
van Indische overlopers ziekten uit
gebroken. vooral cholera en zwarte
pokken.
De schaarse geneesmiddelen, die
nog ter beschikking staan, zijn door
de militairen in beslag genomen en
zijn niet voldoende om de gewonde
en zieke soldaten te verzorgen. Daar
door stijgt het aantal zieken onder
de burgerbevolking voortdurend,
vooral daar bijna geen drinkwater te
krijgen is
Huizen, waar patiënten met be
smettelijke ziekten liggen, moeten
op bevel der Engelsen terstond in
brand worden gestoken. Aangezien
ook de levensmiddelen schaars.zijn
geworden, heeft de bevolking grote
ellende te verduren. De troepen zelf
hebben de stad geheel ontruimd en
hun tenten er buiten opgeslagen.
Men heeft slechts een klein deel der
gewonden per vliegtuig kunnen ver
voeren.
Van 15 Mei af weer
mef verlof
Van onze correspondente).
BERLIJN, -5 Mei. Met ingang
van 15 Mei rijden weer verloftreinen
naar Nederland. De belangstelling
hiervoor is zo groot, dat tot ongeveer
half Juni de treinen reeds zijn vol
geboekt.
Hong
anje op weg naar
één-par+ij-s+elsel r
BOEDAPEST, 5 Mei. Het pre
sidium van de oude Hongaarse rege
ringspartij ..Hongaars Leven" is af
getreden. Minister-president Stojay
heeft van dit aftreden kennis geno
men als chef der regering en partij
leider. Er is een commissie voor de
lopende zaken gevormd onder voor
zitterschap van graaf Teleki, oud-
minister van landbouw. Voorts is een
commissie van zes leden gevormd,
die moet beslissen, welke van de on
geveer 250 afgevaardigden de ideolo
gische voorwaarden en de goede wil
tot samenwerking met de nieuwe're
gering bezitten.
De bladen zien in deze zuiverings
maatregelen een streven naar het
vinden van een geschikte uitweg uit
het starre en verouderde partijenre
gime. en de inleiding tot het éën-
partij-stelsel, nu het meer-partijen-
systeem na de ontbinding van links-
liberale en marxistische partijen een
anachronisme is geworden.
Admiraal Koga gesneuveld
TOKIO. 5 Mei. De opperbevel-
hebber der Verenigde Japanse vloot,
admiraal Koga. is gesneuveld, toen
hij aan het front uit een vliegtuig
operaties leidde. Admiraal Soëmoe
Tojoda is benoemd tot zijn opvolger.
Het Canadese parlement heeft
zich met 55 tegen 4 stèmmen opnieuw
uitgesproken tegen het zenden van
nieuwe troepenverschepingen over zee.
Volgens Roemeense vluchtelingen
heerst in de thans door de bolsjewis
ten bezette stad Odessa hongersnood.
De Britse admiraliteit erkent het
verlies van de duikboot „Stohehenge".
Erger u niet. als bij anderen
licht, uitstraalt, maar waar
schuw de overtreders. Kijk ook
eens naar de achterzijde van
uw eigen huis.
Enkele Britse storingsvliegtuigen
wierpenin dé afgelopen nacht bom
men neer .in het gebied van Mann
heim.
MADRID, 5 Mei. De bladen te
Barcelona leveren heteerste com
mentaar op de Spaans-Anglo-Ameri
kaanse overeenkomst.
„La Prensa" schrijft: „Spanje
heeft bij deze onderhandelingen on
danks alle pogingen tot afpersing zijn
wil met succes doorgezet. Spanje wijst
iedere vernedering beslist van de
hand.""
De ..So lid a rid ad Nacional"
verklaart, dat Spanje ten volle zijn
neutraliteit bij de besprekingen heeft
doen gelden en dgt de principes van
de nationaal-syndicalistische staat
niet aangetast zijn.
Portugal
Naar het D.N.B. uit Berlijn meldt
is mén in Duitse politieke kringen er
vanovertuigd dat Engeland en de
"Ver. Staten binnenkort ook Portugal
de duimschroeven zullen aanzetten
om vermeende .voordelen voor hun
oorlogvoering te verkrijgen.
Denemarken erkent geen
zelfstandig IJsland
KOPENHAGEN. S Mei. Naav
aanleiding van het besluit van bet
Al ting en de regering van IJsland
om het bondsverdrag met Denemar
ken te ontbinden en een republikein
se grondwet in te voeren, heeft
koning Christiaan X van Denemar
ken de IJslandse legatie in Kopen
hagen een boodschap doen toekomen,
bestemd voor de regering en het '"olk
van IJsland. De koning zegt daarin,
dat hij, zolang de huidige toestanden
voortbestaan de wijziging van de
regeringsvorm, waartoe Alting en
regering van IJsland zonder onder
handelingen met Denemarken heb
ben besloten, niet kan erkennen.
Boedapest gebombardeerd
BOEDAPEST. 5 Mei. Wederom
hebben Anglo-Amerikaanse terreur-
vliegers vannacht woonwijken der
Hongaarse hoofdstad gebombardeerd.
DEN HAAG 5 Mei. Voor het
tijdvak van 30 April tot en met 13
Mei' is thans nog bon „boter 19b"
aangewezen. Deze bon is geldig tot
en met 13 Mei a.s. en geeft evenals
de reeds aangewezen bon ,?boter 19a"
recht op het kopen van 125 gram
boter of .125 gram iriargarine of 100
gram bak- en braadvet of 100 gram
riifïdVét. Mèp hoUde er rekening
mede. dat men genoegen zal moeten
nemen met het artikel, hetwelk de
handelaar In voorraad neeft.
Onderaardse gangen
te Venlo
VENLO. 5 Mei. Bij het graafwerk
voor bet slaan van een brandput op
de Markt alhier stiet men. zoals ge
meld! Maandag op puin en vervolgens
op een gewelfde gang. Bij deze werk
zaamheden heeft men inmiddels nog
twee gangen gevonden, welke aanslui
ten op de eerste. Ten einde een nauw
keuriger onderzoek mogelijk te maken,
heeft de burgemeester order gegeven,
het graafwerk voor 4:orte tijd stil te
leggen.
De onderaardse gangen zijn 95 cm.
hoog ongeveer 65 cm. breed. Onder
de gewelven vond men brokstukken
van aardewerk uit de Zestiende en
zeventiende eeuw. Vermoedelijk heeft
men hier te doen met vluchtgangen,
waardoor burgerlijke en militaire
autoriteiten zich in geval van nood
de sterke vesting Venlo werd tij
dens de tachtigjarige oorlog meermalen
belegerd in veiligheid konden bren
gen.
Het onderzoek, dat door drs. Kokke.
den stadsarchivaris, geleld wordt,
wordt voortgezet.-
Het Amerikaanse Congres heeft
eên uitnodiging van het Britse parle
ment tot een bezoek van enige Con
gres-leden afgewezen.
SPORTNIEUWS
Ie JAARGANS No. 105
LD
VRIJDAG MEI 1944
Door een plaatsje achter de Atlantik Wau rijaen pantserwapens. Ze kunnen
in dè kortst mogelijke tijd alle zwaartepunten van vijandelijke landings-
pogingen ook als ze van de lucht uit worden ondernomen bereiken.
(P.K. foto Kurth/PBZ-R.)
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht - 31, Leiden.
Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 Postbus 65
Hoe de bakker van Epen dacht,
dat liet voor den bakker.was met
de herbouw van zijn huis. heb ik u
al verteld. Arme, onnozele man!
Zeker, hij had een papier van de
verzekering Maar de verzekering
't was een Belgische, bij ons komt
zoiets niet voor toas niet zo happig
op uitbetalen. De welverzekerde
meubels waren wel verbrand ac-
coord! maar er waren nog nieuwe,
niet verzekerde, die de bakker pas
had gekocht, omdat hij als dépen
dance van een hotel mensen wilde
logeren. Die waren gered, ofschoon
beschadigd en die werden afgetrok
ken van de verzekerde som. en zo
kreeg de bakker f 450 in plaats van
f5000..
Toen ging de bakker toewijzingen
en vergunningen aanvragen. Dat
duurde van 5 Augustus tot na Sinter
klaas. Toen had hij ze. En wilde gaan
bouwen. Hij wou om tc beginnen
bakstenen en dakpannen hebben. Hij
mócht ze immers
kopen Ja, maar
(ie fabrikant had
Ze niet. Zeker, er
lagen stenen en
pannen, maar „die
waren besteld". Al
leen als de bakker,
die in zo'n mooi dorp woonde, nu toe
vallig wat spek had, kijk dan zou
het misschien gaan. Laat ons zeggen:
3000 dakpannen dubbele prijs, dat
spreekt vanzelf) en dan nog vijftien
pond spek van f 30 het pond.
Zo ging het met alles wat de bak
ker nodig had. Alles wat hij mocht
kopen en wat hij kón kopen en wat
hij zelfs bij de leveranciers klaar zag
liggen om verkocht te worden, werd
zwart, zodra hij er maar naar toèès.
De moderne mens doet mij vaak
denken aan dien legen dar ischen
koning Midas, u weet wél, die van de
ezelsoren, die zo'n honger had. maar
die alles uat hij aanraakte zag ver
anderen in goud. Mooi. maar oneet
baar. Zo zien wij alles was wij zo
graag willen HQbbcn, vlak achter de
étalages veranderen in ,.zivart'\ zo
dra we er maar naar wijzen. En we
stillen onze honger evenmin als
Midas.
Ik zou u het verhaal van den bak
ker' verder kunnen vertellen, maar
de geschiedenis zou eentonig worden.
Wel kan ik u zeggen dat als het huis
van den bakker in de volgende jaren
nog eens klaar komt er is nu al
f 3000 aan vertimmerd en men kan
niet zien, dat eropgeschoten is. colc
al omdat een hoos op een goede dag
de muren weer naar beneden flapte,
dioars door de plafonds heen en de
metselaars toen opnieuw moesten be
ginnen als het huis klaar komt,
dank zij al die goede Nederlanders,
die aan dezen bakker, zo prachtig
leveren „op de bon" en op de toewij
zing. dan zal dit huis daar staan
tegen een fabelachtige zwarte prijs
en zal het. voor wie goed weet te
kijken, verdacht veel lijken op dat-
huis uit het sprookje, dat helemaal
was opgebouwd uit lekkere dingen:
spekpanneboeken in plaats van dak
pannen, pakjes roomboter in plaats
van bakstenen, reptn chocolade in
plaats van voegen, eieren, honing enz.
Ik reis terug uit Epen. Tegenover
me zit een breed heer. die het breed
laat hangen. Hij komt juist met tien
paar schoenen uit Brabant.
..Ja", zegt hij, „mijn vrouw heeft
tegenwoordig twee pakjes sigaretten
per week nodig.
Die kóóp ik. Zeven gulden pgr
pakjev
Neen. mijn vrouw rookt niet. Maar
sigaretten heeft ze nodig als ze bood
schappen gaat doen. Want hoe wilt
u iets gedaan krijgen van den schoen
maker. als u niets heeft „om er
tegenover te zetten"?
'Ook de scfioenmaker is zwart-op-de-
bon.
Maar wie kan ziuart-op-de-bon
kopen? Alleen wie ook zwart-zonder
de-bon kan handelen. Alleen, op de
duur. de zwarte handelaars. En voor
de anderen wordt het steeds moei
lijker. TijL
Nationale baankampioen-
schappen 1944
DEN HAAG. 4 Mei. De sportcom-
missie van de N.W.U. maakt bekend,
dat het programma voor de baan-
kampioenschappen 1944. welke in het
Olvmpisch Stadion in Amsterdam op
Donderdag 22 Juni, Zaterdag 24 Juni
en Zondag 25 Juni zal worden gehou
den, enige verandering heeft onder
gaan, vergeleken "met het programma
der vorige kampioenschappen.
Vooreerst is het afzonderlijk sprint
kampioenschap voor onafhankelijken
afgeschaft. Vervolgens is ingesteld
het individueel kampioenschap voor
amateurs over 50 km. Het stayerkam
pioenschap zal tenslotte verreden
worden over een afstand van 75 km. De
6 renners,die zullen uitkomen voor
het kampioenschap achter grote mo
toren, zullen niet toegelaten' worden
tot het kampioenschap achtervolging
en tot het kampioenschap over 50 km.
Vicus Orientis ongeslagen
naar de eerste klasse?
Het programma voor de Leidse
ploegen in de N.K.B. luidt: 2e klasse:
Den Haag, Achilles 2—Vicus-Orien-
tis; Leiden, Fluks—Vicus-Orientis 2.
3e klasse: Leiden, Fluks 2Het Zui
den 3 (12 uur». Algemene—Achilles 3.
Vicus Orientis speelt zijn laatste j
wedstrijd voor de competitie en zal I
zeker trachten ook deze ontmoeting j
te winnen. In dit geval beëindigt het
ongeslagen 'het korfbalseizoen. Achil
les is echter geen gemakkelijke
tegefistapder. Een Leidse zege mogen
we niettemin verwachten, tenzij de I
Kooiclub onvolledig uitkomt. i
Fluks en Vicus-Orientis 2 zullen
elkaar bestrijden om de eer. De
vorige ontmoeting #lst Fluks te win
nen, we houden het nu op een revan-1
che van Vicus-Orientis. De reserves
van Fluks zullen Het Zuiden er wel i
onder houden, terwijl Algemene en
Achilles elkaar niet veel zullen ont
lopen, een Haagse overwinning lijkt
ons waarschijnlijk.
BERLIJN, 5 Mei. „Zo lang de
luchtoorlog nog niet beslist is en
het tweede front een ohderdeel van
de zenuwenoorlog blijft, kan de oor
log. nog als een open vraag worden
beschouwd. Beide factoren bevatten
voor den vijand even talrijke gevaren
als voor ons. maar voor den vijand
blijft een luchtoorlog van deze om
vang en zonder duidelijke successen
een zinloze verspilling; en een afge
slagen invasie betekent voor hem
hét prijsgeven van zijn laatste kan
sen op een zegevierend einde van
deze oorlog. Daar het om onherroe
pelijk de laatste beslissingen gaat,
aarzelt nien in Londen en Washing
ton steeds weer met het nemen van
de laatste besluiten. Maar wij kun
nen en willen voor de beslissing niet
op zij gaan want de nieuwe wereld
die we hebben geschapen en die we
na de oorlog verder willen opbouwen
moet zich nog met een oude. uitge
leefde wereld meten."
Dit is de voornaamste passage uit
het jongste artikel van Rijksminister
dr. Göbbels in „DasReich" en dat
getiteld is ..Onzekere factoren". In
Duitse' politieke kringen wordt dit
artikel beschouwd als een laatste
balans voor de grote beslissing.
„Niet alleen de vijand, zo schrijft
dr. Göbbels, heeft voldoende tijd ge
had om een invasie voor te berei
den, doch ook wij om deze af te
slaan. Achter de algemeen bekende
en ook vaak irf beeld gebrachte ver-
sterkingswerken varbergen zich nog
talloze onbekende voorbereidingen.
Wanneer de vijandelijke troepen zich
de invasie voorstellen, zoals deze in
de Londense bladen of door generaal
Montgomery wordt toegelicht, dan
moet men ernstig medelijden met hen
hebben.
In de lucht
De leidend^ Anglo-Amerikaanse
kringen baseren hun voornaamste
verwachtingen op hun huidige over
macht in de lucht. Deze bestrijderv
wij geenszins. Wij moeten echter de
stelling, dat de vijand ons jachtwa
pen heeft uitgeschakeld, of dat vol
gens de stand van zaken daarvoor
ook maar een kans zou bestaan, als
een ernstige vergissing van de hand
wijzen. Ook onze vliegtuigfabrieken
kan hij niet meer op beslissende
wijze treffen. Reeds vóór zijn laatste
systematische aanvallen waren deze
zo veilig en onaantastbaar gedecen
traliseerd, dat ze nauwelijks nog
ernstig te kwetsen zijn.
Overigens heeft het voorbeeld van
Cassino bewezen, dat luchtbombarde
menten, hoe massief dan ook, geens
zins voldoende zijn om een hechte
verdedigingslinie te doorbreken, wan
neer daar niet de. superioriteit dei-
troepen te land bijkomt. Dat deze
aan vijandelijke zijde aanwezig zcu
zijn, waagt men ook in Londen en
in Washington niet te beweren.
Er is op de plaatsen van ons con
tinent, die in aanmerking komen
voor een invasie, nauwelijks een vier
kante meter grond, die niet met alle
liefde en zorgvuldigheid is gereed
gemaakt en voorbereid voor de ont
vangst van de soldeniérstroepen der
plutocratieën.
Er gaat geen dag en geen nacht
voorbij, dat wij niet met de invasie
rekening houden. Daarom is in
Textielschaarste
In verband met de heersende
schaarste aan textielgoedcren zal
het vaak voorkomen, dat een win
kelier, tot wien men zich wendt
ter verkrijging van een artikel,
waarvoor men een vergunning
(speciale of leveringsvergunning)
heeft ontvangen, het desbetref
fende artikel niet in voorraad
heeft.
In een dergelijk geval kan de
winkelier de vergunning accep
teren tegtn afgifte van een ont
vangstbewijs Door middel van
de vergunning zal de winkelier
zich dan kunnen bevoorraden.
Het spreekt vapzelf, dat dit tijd
vordert, maar gezien de huidige
textielpositie is het niet 'mogelijk
de voorraden bij de handel op
peil te houden.
Ook de kousenbonnen en het
daarbij benodigde aantal geldige
textielpunten mag op de?e wfjze
door den winkelier in ontvangst
worden genomen, zonder dat
daarop directe levering plaats
heeft.
Duitsland ook niemand nerveus.
Wanneer de Londense bladen schrij
ven, dat de tijd van wachten voor
de Duitse leiding een geestelijke
druk. die reeds bijna aan hysterie
grenst, betekent, dan concluderen zij
dat blijkbaar uit de geestestoestand,
die op het ogenblik te Londen be
staat.
Wij menen zo ongeveer te- weten,
wat de vijand in de strijd kan bren
gen, onze eigen mogelijkheden ken
nen wij precies. Bij nuchter afwegep
van* de wederzijdse kansen komen
wij nog steeds tot het resultaat, dat
wij zeker van onze zaak mogen zijn
Wij zouden thans niet graag in de
schoenén Staan van hen die aan
vijandelijke zijde de invasie moeten
verantwoorden, Want deze moeilijke
tocht naar de Europese kust zal nog
een aantal verrassingen van onze
kant naar voren brengen, die in de
berekening in het geheel niet zijn op
genomen. Wij kunnen onszelven
slechts gelukkig prijzen, wanneer de
vijand dergelijke aanduidingen niet
ernstig opneemt. Des te smartelijker
zal de een of andere dag voor hem
het ontwaken zijn. Daarnaast hebben
wij nog enige troeven in het spel, die
totdusver zorgvuldig verborgen zijn
gehouden, doch natuurlijk op tafel
zullen worden geworpen, wanneer het
beslissende uur konit.
De Anglo-Amerikaanse soldaten, die
nu weldra tegen de Atlantlk-Wall
storm zullen moeten lopen, verdedi
gen geen vaderland, dat zich in ge
vaar bevindt. Want niemand bedreigt
dat, of heeft ooit het plan daartoe
gehad. Zij zullen hun leven opofferen
voor het ongeremde winstbejag van
een kleine, geraffineerde geldkliek,
voor welke vaderlandsliefde slechts
een.uithangbord en een nietszeggend
begrip is. Onze soldaten strijden
daarentegen voor hun vaderland en
voor de veiligheid van hun continent.
Wij zijn niet bang voor de beslis
sing, zo besluit dr. Göbbels. Factoren
van onzekerheid, die daarin een toon
aangevende rol zullen spelen, zijn
voor ons elementen van een souve-
reine zekerheid voor ons zelf en voor
onze kansen.
De fllmactrlce Hllde Krahl en
de regisseur Wolfgang L i e b c-
n e 1 n e r zijn te -Wenen in het huwe
lijk getreden.
«t
BH de lichtelijk gewrongen
situaties, die zich in deze
tijden soms voordoen, zal het mis
schien maar weinigen als bijzon
dere ironie treffen, dat ook de
Oranje-zender zijn Meifeest heeft
gevierd. Daarbij was het ir. J. W.
Albarda, die de één-Meirede hield
en die blijkens 'zijn aanhef zélf
toch iets méér door het ongewone
van de combinatie getroffen i$.
geweest.
„Het is niet de eerste maal, dat
de geboortedag van prinses Julja-
na met het Meifeest samenvalt",
aldus stelde Albarda vast. „Even
min kan dit een gevoel van tegen
stelling oproepen. Met het vor
stenhuis nauw verbonden in de
gemeenschappelijke strijd voor de
bevrijding der Nederlanden kan
elke groep van ons volk zijn eigen
Ideaal nastreven."
Er zijn mensen, dip in het na
streven van een eeuwig-onbereik
baar ideaal hun ganse levensver
vulling vinden. Zulke mensen be
horen volgens de wetten van een
abstracte ethiek heel vaak tot de
edele geesten. Een monumentaal
voorbeeld van zulk een idealen-
nastrevenden geest heeft Cervan
tes geschapen in zijn onsterfelijk
ken Don Quichote, den „ridder
zonder vrees of blaam", die alle
schrijnend-nuchtere dingen des
dagelijksen levens allerzonnigst
idealiseerde en een pijnlijke strijd
tegen windmolens voerde.
Daarmee wil geen vergelijking
met iets of iemand gegeven zijn.
Er wil slechts mee zijn uitgedrukt,
dat idealen in zichzelf niet
vruchtbaar zijn, maar het plat
form van een onmiskenbare wer
kelijkheid behoeven. Wij betwijfe
len. of vele Nederlandse arbeiders
door het vieren van een Meifeest
voor de*'Oranjezender wel heel erg
worden gesterkt. Het beeld der
ootmoedige bekering van sommige
politieke voormannen tot het vof-
stenhuis was reeds vóór de emi
gratie der Nederlandse regering
ln vele arbeidersogen niet veel
méér dan ridicuul. En wie thans
de aarieenkoppellng van het Mei
feest met een vorstelijke verjaring
tot program hoort verheffen, her
innert zich misschien uit een niet
al.te ver verleden nog. dat een
zelfde treffen voorheen wel eens
een Mei-uitzending van de Vara
onmogelijk maakte.
Wat is er eigenlijk in Albarda's
gedachtengang voor de arbeiders
van het „nastreven van hun eigen
ideaal" te verwachten? „Wanneer
nu werkelijk, wat wij oprecht ho
pen, een toenadering tussen de
verschillende klassen en groepen
van ons volk tot stand gekomen
is", aldus woordelijk .Albarda in
deze Meitoespraak, „dan kunnen
wij niets anders verwachten, dan
dat er in de bevrijde Nederlanden
terstond honderdduizenden zullen
zijn, die de handen in elkaar slaan
om de idealen te verwezenlijken."
Deze uitspraak is leerzamer dan
zij in-haar vaag-idealiserende for
mulering schijnt. Wanneer het
Arbeidsfront ervan spreekt, dat
het een volkskracht-ondermijnen
de klassenstrijd niet wenst, dan
stelt het daar tegenover meteen
de verheffing van de arbeid tot
allesbeheersende factor in de
volksgemeenschap. Dan steunt het
op een sociale structuur waarin
het kapitalisme zich aan banden
zietgelegd en waarin het goud
zelfs als waardemeter door arbeid
vervangen werd. Albarda echter
ziet het lam grazen aan de zijde
van den leeuw, omdat („wat wij
oprecht hopen") de verschillende
klassen beleefd de hoed voor el
kaar afnemen en voorts elk „het
eigen ideaal nastreven" natuur
lijk zonder daarbij iemand anders
pijn te doen.
Wat zullen de sociaal-democra
tische arbeiders, tot wie Albarda
zich richtte, echter ooit van een
toekomst hebben te verwachten,
waarin zij weer als mager kwart
in het parlement en dus als dui
delijke minderheid „hun ideaal
nastreven", ditmaal echter vooral
zonder onplezierige tegenstellin
gen met de andere vijfenzeventig
procent? In plaats van een trotse
volks-eenheid onder het even
trotse parool „Arbeid" betekent
dit toekomstbeeld de capitulatie
voor alle reactionnaire en destruc
tieve krachten, die voorheen reeds
de strijd der Nederlandse arbei
ders lam legden.
„Zelfs ln Zuid-Italië staan op
de dag der bevrijding dadelijk de
politieke organisaties en vakver
enigingen met hun eigen idealen
weer op", constateerde Albarda.
Zónder echter in te zien. dat
daarmee ook heel de chaotische
strijd van al die „eigen idealen"
onderling in heilloze vorm her
leefde. Zónder te zien. dat alleen
de in de chaos woekerende krach
ten daarvan de vruchten pluk
ken: handige Amerikaanse spe
culanten enerzijds, een alles-ver-
vlakkend en tot het peil der al-
lerlaagsten omlaagdrukkend bol
sjewisme anderzijds.
Men moet wel met de blinde
geestdrift van Cervantes' edelen
ridder opgegaan zijn in „het na
streven van eigen idealen", om
Juist het Zuid-Italiaanse beeld
van chaos en verwording, van
honger en ellende als voorbeeld
te kiezen. De strijdende arbeider
echter kan diep in zijn hart
slechts tot de gevolgtrekking ko
men: dat is geen Mei voor mijl
LEIDS NIEUWS
Zilveren "jubileum
Vrijdag 12 Mei -hoopt de heer
G. Rückert, bedrijfsleider van het
Pompstation der N.V. Leidse Duin
watermaatschappij, wonende water
toren, Katwijk a d Rijn. de dag te
herdenken, waarop hij voor 25 jaar
bij deze maatschappij in dienst
trad
PLANTSOENCONCERTEN. Naar
wij vernemen zullen ook dit jaar weer
muziekconcerten in het plantsoen
worden gegeven. Het eerste concert
zal omstreeks midden Juni plaats
hebben. De concerten zullen worden
verzorgd door de bij de Bond van
Leidse Harmonie- en Fanfarevereni
gingen aangesloten verenigingen.
BURGERLIJKE STAftü. Geboren:
Johannes M., z. v. W. Boortman en
A. M. Peterse: Hendrik J„ z v H J
de Haas en M. Westdijk; Gerardus P.
M., z. v. J. C. Hulsman en M. W. Bak
ker; Henri, z. v. J. F. Dreef en M. Som-
mcling; Arend R. W- z. v. M. Houtman
en C. de Jong; Martina, d. v. M. de
Kier en G. Keereweer.
Overleden; T. C. v. Schle, z.. 20 J
J. M. Crama. wed. v. N. Verhoeven.
84 J.; A. de Haas, wed. v. B. den Hee-
ten, 79 J,; S. v. d. Meer, wedn., 61 J.;
L. J. v. d. Geest. z.. 2 mud.; J Olt-
voort. m.. 62 J.; H. J. v. d. Hulst, m.,
34 J.
Voor Neerlands jeugd niet al
leen. een strijd formatie bij uit
nemendheid, doch tevens in
meerdere opzichten een schitte
rende leerschool voor' de tbe-
komst.
Sinds eeuwen leeft en werkt het
Nederlandse volk in innige verbonden
heid met de zee en het behoeft der
halve geen verwondering te wekken,
dat. nu Nederland reeds sedert een
viertal Jaren van de wereldzeeën afge
sloten is, velen uit het lood geslagen
en de Juiste koers kwijtgeraakt zijn.
Het gemis van de prachtige koop
vaardijvloot, het gemis van het enorme
scheepvaartverkeer ln havens als
Rotterdam en Amsterdam, de onzeker
heid onltrent het lot van duizenden
Nederlandse zeelieden, dit alles doet
velen dé toekomst donker inzien- en
heeft hun het vertrouwen in de her
rijzenis van Nederland doen verliezen
Zij vergeten echter, dat het een
typische karaktertrek van het Neder
landse volk is, juist in tijden van
tegenspoed en beproeving door ijzeren
volharding en koppige vastberadenheid
het veelal onmogelijk geachte toch te
bereiken.
Zo zied wij ook thans, dat Neerlands
Jeugd, als de beste vertegenwoordigers
van het volk, ondanks alle remmende
en belemmerende factoren de weg
naar zee hervonden heeft en dit nu
vormt de beste garant voor Neerlands
toekomst. Immers, de Jeugd hervond
deze weg op een bijzondere en voor
de toekomst van bet Nederlandse volk-
zeer belangrijke wijze, nl. via de
Kriegsmarine. waarbij dé vrij
willigers zich reeds bij duizenden
meldden. Hiermede leveren zij niet
alleen een belangrijke bijdrage ln de
grote Europese vrijheidsstrijd, doch
bouwen ook voor zichzelf een toe
komst op. waarvan slechts weinigen
een begrip hebben.
Opleiding
Is enerzijds de militaire scholing
voor lederen Jongen man reeds van
onschatbare waarde, daarnaast biedt
de Kriegsmarine een veelzijdigheid ln
opleidingsmogelijkheden, die ook voor
het verdere leven van zeer grote waar
de ls Met recht kan dan ook gezegd
worden: „Bij de Kriegsmarine levert
men niet alleen zijn bijdrage voor de
strijd voor het heden, doch doorloopt
tevens een prachtige beroepslëerschool,
waarvan later de vruchten geplukt
kunnen worden."
Voor velen zal dit niet direct duide
lijk zijn. Velen ook beschouwen, zeer
ten onrechte, de militaire diensttijd
als „verloren tijd" en daarom volgen
I hier enige voorbeelden, die voor een
ieder duidelijk zullen zijn.
Voor lederen Nederlander, die als
vrijwilliger bij de Kriegsmarine dient,
bestaat de mogelijkheid, ook in de toe
komst bij de marine te bliiven en zo
hoog op te klimmen als zijn capacl-
i
tel ten dit mogelijk maken, m.a.w. de
officiersloopbaan staat voor een leder
open, ongeacht schoolopleiding, finan
ciële omstandigheden e.d. wenst men
wel zeeman, doch geen militair te blij
ven, dan kan men overgaan naar -de
koopvaardij en ls de bij de Kriegs
marine opgedane zeemanschap van
zeer grote waarde. Bovendien wordt
aan reeds gediplomeerde koopvaardij-
officieren, die als vrijwilliger bij de
Kriegsmarine dienen, de gelegenheid
gegeven, na voldoende vaartlid. voor
een hogere rang verder te studeren.
Daarnaast zijn er nog velen, uit
alle mogelijke beroepen afkomstig, die
zich thans ln de rijen der Europese
vrijheidsstrijders ter zee geschaard
hebben, doch na afloop van de oorlog
weer ln het bedrijfsleven aan de wal
willen terugkeren. Is dit mogelijk en
zo Ja. zullen zij dan niet een heel eind
achterop gekomen zijn t.o.v. hen. die
niet actief aan de strijd hebben deel
genomen?
Het ls niet alleen mogelijk, na af
loop van de oorlog weer ln het be
drijfsleven aan de wal terug te keren,
maar een leder, die dit wenst, ls bij
voorbaat verzekerd van een plaats, Ja,
van een goede plaats, omdat hij te
allen tijde voorrang heeft t.o.v. hen.
die liever toekeken, hoe anderen de
kastanjes uit het vuur haalden, dan
zelf de handen uit de mouwen tc ste-«
ken. toen het vaderland hun hulp
dringend nodig had. Waren zij „vak
man". toen zij het blauw der marine
aantrokken, b.v. metaalarbeider, motor-
dnjver. mecanicien, timmerman, kok,
kantoorbediende, administrateur. Jour
nalist, enz., dan hebben zi1, doordat
de Kriegsmarine haar mensen na de
militaire en zcevaartopleidlng daar
plaatst, waar zij door natuurlijke aan
leg het meest presteren kunnen, ge
durende hun diensttijd .niet alleen hun
vakbekwaamheid op peil gehouden,
doch daarnaast ook zeer veel bijge
leerd. zowel ln theorie als praktijk.
Nemen wij tenslotte nog hen. die
Dij hun indiensttreding geen „vak
mensen" waren, hetzij door de. aan
een ieder bekende demoraliserende in
vloeden der laatste tien Jaren, hetzij
door hun nog jeugdige leeftijd (In
diensttreding ls mogelijk bij het be
reiken van de zeventienjarige leeftlid).
Een betere opleiding, een betere leer
school. een betere ondergrond om later
op voort te bouwen, dan de Kriegs
marine biedt, is niet denkbaar. Hier
toch wordt de Jeugd gevormd tot
kerels, waar het vaderland later trots
od kan en zal zijn, vastberaden, kei
harde, betrouwbare steunpilaren voor
de komende generatie.
Vele ouders in Nederland geraken ln
de laatste tijd steeds verder van hun
zonen verwijderd, doordat zij geen be
grip hebben en ook veelal niet kunnen
hebben voor hetgeen in de jeugd van
heden leeft. Zij beseffen niet, dat de
oorlogsjaren hun kinderen heel anders
hebben gemaakt, heel anders moesten
maken, dan zij zelf in hun Jeugd zijn
geweest.
Heroïsme
Deze oorlogsjaren, deze Jaren van
T3n .^pperheid. van otter-
bereidheid, heelt ln de jeugd van
lieden een geest doen herleven, die
sedert tientallen van jaren ln het
Nederlandse volk volkomen dood ls
geweest, de geest van het hero
ïsme.
Begrijpt dit, ouders, en begrllpt dan*
tevens, dat, hoe zwaar het u ook veel
al vallen zal, uw dierbaar kind af te
staan, u het nimmer zult kunnen ver
antwoorden, hem ln dit opzicht eniger
lei moeilijkheden ln de weg te hebben
gelegd.
Door liet heroïsme der Jeugd zal
Nederland uit de duisternis van het
heden straks komen te staan in het
stralende licht der nieuwe toekomst.
Eens zal ln de geschiedenisboeken
over deze grote tijd geschreven wor
den. en ook dan zal de Jeuga, zoals
steeds, vol spanning de heldenstrijd
van het voorgeslacht doorleven.
Maar vóór die tijd. over tien, vijf
tien of twintig Jaren, zullen uw
eigen kleinkinderen op school Horen
vertellen over een dwaze wereld met
veel goud en vele producten, maar met
nog meer ellende, werkloosheid en
andere wantoestanden Zij zullen
horen vertellen van de strltd van
kleine groepen Idealisten tegen sociale
ongerechtigheid, van dc groei dezer
groepen tegen alle, voor hen natuur
lijk volkomen onbegrijpelijke, verdruk
king ln. Met spanning zullen zij deze
Strijd op de voet volgen, met schaam
te zullen zij van zekere periodes in
Nederlands geschiedenis kennis
nemen, maar tenslotte zal ook hun
hart van trots en blijdschap sneller
kloppen bij het vernemen van de hel
dendaden der Nederlandse strijders
aan de Europese fronten te land en
ter zee.
En vele dezer kinderen zullen dan
met van blijdschap stralende ogen en
met van geluk trillende stem kunnen
uitroepenook m ij n vader was
d a a r b ij
Ouders in Nederland, toekomstige
grootouders, kunt u zich verantwoor
den, wanneer straks, uw kleinkinderen
moeten vernemen, dat hun vader,
door uw schuld, niet behoorde tot
hen, die bereid waren, te strijden voor
hun vaderland.
Wilt u het uw zoon, als toekomstige
vader, aandoen, dat hij straks met het
schaamrood op zijn kaken zal moeten
verklaren: ..Helaas kind. neen. i k was
er niét bij"
Ouders ln Nederland, opvoeders van
Neerlands Jeugd, denkt over dit alles
eens rustig na. Staart u niet Jjhnd op
wat vroeger was, laat u niet misleiden
door valse voorlichting, maar tracht
de zaken te zien, zoals zij zijn, los van
alle bijkomstigheden. Zware offers zijn
gebracht, worden nog dagelijks ge
bracht, ett züllen ook ln de naaste
toekomst nog gebracht moeten wor
den.
Hoe zwaar deze offers zullen zijn,
niemand kan dit zeggen, maar weten
de, dat het gaat om het voortbestaan
van het volk. dat ons Hef is. om de
toekomst van de Jeugd, zullen zij te
dragen zijn en dus gedragen worden,
als het kan door allen, zo niet, dan
alleen door helden.
De schrijver van het be
kende kinderverhaal van
Sneeuwvlak, de heer W. Meul-
dijk, heeft een speciaal to
neelstuk geschreven waarin
Sneeuwvlok en zijn vrienden
van zich doen spreken. Dit
toneelstuk is ingestudeerd
door „VoJci-Doki", een Rotter
damse jeugd-toneelgroep van
35 kinderen, die dit binnen
kort in Leiden zullen opvoe
ren.
Er zijn voor de kinderen
van onze abonné's twee voor
stellingen in voorbereiding,
waarover wij in de krant van
Zaterdag nadere bijzonderhe
den zullen geven.
Openluchtspel voor de
speeltuinjeugd
Teneinde het bezoek door de Jeugd
aan de speeltuinen te bevorderen
acht de burgemeester#het wenselijk
de jeugd in de speeltuinen openlucht
spel ond£r leiding te laten beoefenen.
De leiding van dit spel zal berusten
bij spelleiders, ^die als vergoeding
voor hun diensten een beloning van
0.75 per lesuur zullen ontvangen.
Aangezien het, ter bereiking van
het gestelde doel, nodig is, dat ge
durende de zomerperiode van 1 April
1 October acht uur per week ge
legenheid tot beoefening van spel
onder leiding in de speeltuinen wordt
gegeven, kunnen de jaarlijkse kosten
wegens beloning aan spelleiders per
speeltuin worden geraamd op ƒ234.
Het is de bedoeling, dat de gemeente
deze kflfeten voor haar rekening
neemt en daartoe subsidie verleent
aan de speeltuinorganisaties.
Voor de invoering van spel onder
leiding komen vijf speeltuinen in
aanmerking, t.w. vier, waarvan de be-
herendfe verenigingen zijn aangeslo
ten bij de Federatie voor Leidse
speeltumenverenigingen, benevens de
speeltuin in beheer bij de buurtver
eniging „Groenoord", zodat de totaal
jaarlijkse subsidie zal bedragen 1170.
Met het to.ezicht op het besteden
van de subsidie zal de Gemeentelijke
ambtenaar yoor de Lichamelijke Op
voeding buiten schoolverband worden
belast.
Vijftig jaar getrouwd
Onze stad huisvest wederom een
gouden echtpaar. Ditmaal zijn het
de heer A. Kop en mevr. A. Kop—
Soer, wonende Formosastraat 3, die
10 Mei a.s. hun vijftigjarige echtver
eniging hopen te vieren.
De 73-jarige krasse bruidegom, die.
evenals zijn 74-jarige bruid, de jaren
met ere draagt, was gedurende 58
jaar bij de scheepsbouwerij der firma
Gebr. Boot in dienst, eerst alsscheeps
bouwer. later als meesterknecht en
geniet nu een paar jaar zijn welver
diende rust.
Momenteel laat beider gezondheid
weinig of niets te wensen over de
bx-uidegom is nog nooit ziek geweest
en hun zes kinderen en 23 kleinkinde
ren stemmen ongetwijfeld gaarne in
met. onze wens. dat het zó nog tal
van jaren moge blijven. Het bruids
paar is van de oprichting af abonné
op ons blad.
Zondagmorgen om 10 uur speelt
het eerste elftal van de dames hand
balvereniging „Nieuw Brunhilde" op
het terrein aan de Zoeterwoudse
singel een beslissingswedstrijd om
het kampioenschap in de 2e klasse A.
tegen het Haagse C.W.P.
De verduistering begint heden om
21.15 en eindigt om 6.00 uur.
Maan op 17,51, onder 5.33 uur.
8 Mei V.M., 15 Mei L.K., 22 Mei
N.M., 30 Mei E.K.