HET DAGBLAD De tijd voor invasie is thans rijp Sowjets bij Stanislau teruggeworpen VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Kameel of muilezel BERLIJN MEENT: Anglo-Amerikanen voorspellen elkaar vreselijk bloedbad Londen blokkeerl verbindingen Zelfs diplomaten mogen niet reizen Gouwleider Wagner overleden Duits weermachtsbericht Garnizoen van Tarnopol ontzet Van toevlucht tot toevlucht K Zonnesteek Tijdschriftenschouw BERLIJN, 18 April. In Duitse militaire en politieke kringen richt de belangstelling zich op het ogenblik sterk op de komende ge beurtenissen in het Westen en de strijd op de andere fronten neemt nog slechts een tweede plaats in. Men is er, naar een speciale cor respondentie meldt, van over tuigd dat de invasie-voorbereidin gen een dergelijke graad van ont wikkeling hebben bereikt, dat het begin van de landingsoperaties niet lang meer op zich zal laten wachten. De grote activiteit van het ge allieerde luchtwapen boven het wes telijke front is weliswaar op zichzelf niets nieuws, doch het is niet uitge sloten. dat zij deze keer direct ver band houdt met de landingen. In hoe verre de terughoudendheid van het Britse luchtwapen gedurende de laat ste weken met de invasievoorbereidin gen in verband staat, laat men te Berlijn in het midden. Ook worden geen commentaren verstrekt op de vraag of en in hoeverre de aanvallen van Amerikaanse eskaders op Euro pese hoofdsteden een voorbereiding of een afleidingsmanoeuvre zijn. Er zijn echter verschijnselen waar genomen die de grote belangstelling van het Duitse opperbevel voor de ge beurtenissen in het Westen kunnen verklaren. Volgens Berlijnse ver wachtingen zal het weer dat bij de invasie een zeer belangrijke rol speelt, de komende weken de operaties der geallieerden begunstigen. Engeland isoleert zichzelf De Britse berichtendienst deelt mede dat de Engelse regering de chefs van alle diplomatieke missies in Engeland heeft meegedeeld dat van Maandagnacht twaalf uur niet meer kan worden toegestaan: Het verzenden of ontvangen van telegrammen door diploma tieke missies, als zij niet in direct leesbare taal gesteld zijn; Het verzenden van „diploma- tenpost" die niet aan de cen suur is onderworpen en het ont vangen van diplomatenpost zon der censuur; Het vertrek uit Engeland van officiële koeriers of diplomatieke of consulaire vertegenwoordigers of van leden van hun officiële of persoonlijke -staf van medewer kers Verder is volgens de Britse berich tendienst de diplomatenbagage on derworpen aan censuur. Deze maatregelen zijn getroffen in verband met de invasie. Ze hebben in diplomatieke kringen grote ver rassing teweeggebracht en men ver wacht formele protesten van neu trale mogendheden die er door wor den getroffen. Het Zweedse blad „Dagens Nyheter" zegt dat de maat regelen in tegenspraak zijn met alle tot dusver geldende diplomatieke ge woonten en dat men r.og nooit in de geschiedenis van het volkenrecht iets dergelijks heeft beleefd. Volgens de ..Times" zijn de rege ringen van de V,S. en de Sowjet- Unie van tevoren geraadpleegd en hebben ze zich volkomen accoord met de beperkingen verklaard. Overi gens zijn de diplomaten van deze landen en van de Britse dominions uitgezonderd Eire vrijgesteld van het verbod. Ook het luchtverkeer tussen Enge land en Zweden is stilgelegd. De retourvlucht van een Zaterdag in Engeland aangekomen Zweeds toe stel werd verboden. De reeds in het toêstel verpakte koerierspost wer,d aan censuur onderworpen. De afgelopen maanden is het post verkeer naar Spanje. Portugal. Zwit serland. Gibraltar, Noord-Afrika en andere landen stopgezet. Zelfs parti culiere brieven die van het ene deel van Engeland naar het andere wor den gestuurd zijn aan censuur onder hevig. Sombere verwachtingen Terwijl in Engeland en Amerika de Invasiek'oorts hoog gestegen is en de autoriteiten zich in stilzwijgen hul len wat de dag van de operaties be treft, die volgens sommigen al zou De Führer bij rouw- plechtigheid MÜNCHEN, 18 April. De eerste gouwleider van de gouw München- Oberbayern, Adolf Wagner, is, na een langdurige, ernstige ziekte, overleden. Sinds 1936 beheerde hij. behalve het Beierse ministerie van binnen landse zaken, dat van onderwijs en eredienst. In de strijdorganisaties be kleedde hij de rang van S.A.-Ober- gruppenführer. Hij was lid van de Rijksdag, drager van de bloedorde, van het gouden ereteken en van de dienstonderscheiding der N.S.DAP. in goud. Gisteren heeft de Führer met den Reichsleiter. Rijksministers, gouw leiders en generaals der weermacht deelgenomen aan een rouwplechtig- heid voor staatsminister Wagner in de congreszaal van het „Deutsches Museum". De Führer verleende Adolf Wagner het gouden kruis met het eikenloof der Duitse orde. Rijksminister dr. Göbbels hield een herdenkingsrede, waarin hij Wagner schetste als een der intiemste mede werkers van den Führer, bij wien de nationaal-socialistische deugden bij zonder naar voren kwamen. De kunsten vonden in hem een hunner grootste vereerders en bevor deraars. Met de dood van Gouwleider Wagner heeft een strijdersleven in de waarste zins de6 woords een einde genomen. zijn vastgesteld, gaan erverschil lende stemmen op die waarschuwen voor het gevaar van onderschatting van de Duitse soldaten. De onerva ren geallieerde soldaten zullen tegen veteranen moeten strijden en tegen versterkingen moeten oprukken die hun gelijke in de wereld niet hebben. De Amerikaanse publicist Reynolds schrijft in het blad „Colliers" dat de invasie, gezien de ervaringen van Dieppe en Salerno, het „vreselijkste bloedblad van de wereldgeschiedenis" zal worden. Hij berekent dat wan neer er een millioen man aan land zou gaan, minstens de helft ervan zou sneuvelen. Bij een kleiner aantal zou het verliespercentage nog ongun stiger zijn. De vraag van de verliezen houdt trouwens velen bezig en de schattin gen lopen tot zelfs negentig procent verlies toe. Reynolds voorspelt de soldaten dat ze steeds weer op ver rassingen bedacht zullen moeten zijn en beweert dat de kanonnen uit de vroegere Maginotllnie nu in de gi gantische versterkingen van de At- lantik Wall zijn ingebouwd. Hij voor spelt dat de aanvallers zullen roe pen: „Help, wij worden vermoord..." Europa is gereed Te Berlijn wordt nogmaals ver klaard, dat het Westelijke front ge reed is om den aanvaller te weer staan. Men wijst ook op de beslissende rol, die mobiele reserves -na een be- ginsucces der Westelijke mogend heden zullen gaan spelen. In het Westen en Zuiden worden geen ge beurtenissen verwacht die buiten de Duitse plannen liggen. Martin Hallensleben, de militaire correspondent van het D.N.B.. schrijft, dat de Duitsers volgens een zeer bepaald plan te werk gaan en dat dit voor 1944 in de eerste plaats voorziet in de mogelijkheden in het Westen. Deze voorrang van het Wes ten is echter automatisch gekoppeld aan het Oosten, dat wil zeggen, dat op het ogenblik waarop de bolsje wisten aan het Oostelijke front be paalde linies bereikt zullen hebben, maatregelen tegen het Oosten merk baar zullen worden. In Duitse mili taire kringen Is men er van over tuigd, dat het Oostelijke front, on danks de belasting waaraan het uit algemene strategische overwegingen wordt blootgesteld, voldoende zal stand houden tot het signa'al wordt gegeven voor een nieuwe grote Duitse aanval. Bijna drieduizend doden in Boekarest BOEKAREST, 18 April. Naar het Roemeense legerbericht mede deelt, zijn bij het bombardement van Boekarest op 4 en 5 April 2942 personen gedood- -en 2126 gewond. Na Zaterdag de Servische stad Nisj, Zondag Belgrado en Brasow (Kroonstad) en in de nacht van Zaterdag op Zondag Boedapest aan gevallen te hebben, ondernam het Anglo-Amerikaanse luchtwapen in de loop van Zondag een aanval op Turnu-Sewerin. Bacau en Galatz, waar het schade in woonwijken en verliezen onder de burgerbevolking veroorzaakte. Vier Engelse vliegtuigen hebben voor de kust van Noordelijk Noorwe gen een terreuraanval gedaan op de Noorse viskotter ..Solveig", die na be schieting in vlammen opging en zonk. Behalve dit schip werden nog enige Noorse vissersboten door ge allieerde vliegtuigen bestookt. De fascistische partij telt te Rome momenteel 19.000 leden en de organisatie Dopolavoro. de zusteror ganisatie van „Kraft durch Freude" ÏU.000. BIJ" debatten over het regerings programma heeft de ïraansp regering de vertrouwenskwestie gesteld. Er werden 74 stemmen voor en 8 tegen de regering uitgebracht. Ie JAARGANG No. 90 LD DINSDAG 18 APRIL 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal - Postgiro 184. f20 Postbus 65 HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER, 17 April. Het opperbe vel van de weermacht maakt bekend'. In het strijdgebied van Sebastopol zijn vijandelijke aanvallen voor on ze nieuwe stellingen ineengestort. Aan de benedenloop van de Dnjestr zijn nieuwe pogingen van de bolsje wisten hun bruggenhoofden uit te breiden en op nog andere plekken op de Westelijke oever van de rivier voet te vatten, mislukt. Ten Noorden en Noordwesten van Jassy werden sterke, door pantser wagens ondersteunde vijandelijke aanvallen, afgeslagen. In het gebied Delatyn-Stanislau zijn Hongaarse formaties met bolsjewis tische strijdkrachten in gevecht ge wikkeld. Duitse troepen hebben ten Oosten van Stanislau de zich hard nekkig werende Sowjets ten Zuiden van de Dnjestr verder teruggeworpen. Vijandelijke tegenaanvallen werden afgeslagen. In de Strypa-sector ruimden forma ties van het leger en van de Waffen-// een vijandelijk bruggenhoofd uit de weg en sloegen ze aanvallen der bol sjewisten af. Bij Tarnopol drongen onze troepen In harde gevechten van het Westen uit de vijandelijke artilleriestellingen binnen en namen reeds een deel op van de volgens bevel naar het Wes ten uitgebroken dappere bezetting der stad. Andere delen zijn nog in zware strijd gewikkeld met een vijan delijke overmacht. In deze gevechten werden 19 vijandelijke pantserwagens en 31 stukken geschut vernietigd. In de afgelopen nacht vielen ster ke Duitse formaties gevechtsvliegtui gen spoorwegdoelen ln de Noorde lijke Oekrajine aan. Ten Zuidwesten van Kowel werden de bolsjewisten ondanks moeilijke terreinomstandig heden verder teruggeworpen. Ten Zuiden van de Beresina, ten Oosten van Ostrow en ten Zuiden van Pskow stortten plaatselijke aan vallen van den vijand ineen. Aan het landingshoofd van Nettuno werden plaatselijke vijandelijke aan vallen afgeslagen. Van het Zuidelijke front wordt slechts melding gemaakt van activiteit van verkennings- en stoottroepen. Een sterke formatie zware Duitse gevechtsvliegtuigen heeft in de afge lopen nacht met goede uitwerking het vijandelijke eilandsteunpunt Lissa Badoglto vormt een nieuwe regering „op brede basis" STOCKHOLM. 18 April. Vol- gens een bericht uit Napels zou Ko ning Victor Emanuel een ontslag aanvrage van het kabinet-Badoglio hebben aanvaard en Badoglio ver zocht hebben een nieuw ministerie te vormen, op brede basis en rekening houdend met de door alle partijen naar voren gebrachte wensen. Naar het bericht verder zegt. ma ken communisten en socialisten, die zich verenigd als de sterkste com binatie beschouwen, aanspraak op een der belangrijkste ministeries van het nieuwe kabinet. Turkse bladen melden uit Mer- slna. dat daar een Zweeds schip, ge laden met chroomerts voor de geal lieerden ls uitgevaren. Admiraal Mountbatten heeft zijn hoofdkwartier van. New-Delhl naar Kandy op Ceylon verplaatst. voor de kust van Dalmatië aange vallen. Formaties vijandelijke bommen werpers ondernamen op 16 April en in de afgelopen nacht terreuraan- vallen op de steden Belgrado, Boeda pest en Kroonstad. Vooral in de woonwijken ontstonden schade en verliezen onder de bevolking. Door Duitse en Roemeense jagers, alsmede door luchtdoelartillerie, werden 17 vijandelijke bommenwerpers neerge schoten. Waarheen met klachten over schoenreparaties? DEN HAAG. 17 April. In ant- woord op een desbetreffende vraag werd van bevoegde zijde medege deeld, dat een schoenhersteller on juist handelt, indien hij reparaties weigert op grond van het feit, dat hij nog niet volgens de nieuwe rege ling wordt bevoorraad. Hij ontvangt namelijk nu leer volgens de oude re geling en wel op basis van zijn vroe ger verbruik. Wel is voorgeschreven, dat de schoenherstellers in de eer ste plaats het in hun bezit zijnde reparatiewerk dienen af te leveren. Voorts mogen sinds 1 Maart jl. slechts reparaties worden aangeno men van degenen, die als klant zijn ingeschreven. Het is dus zeker niet Juist, dat, tot in Mei de bevoorra ding volgens de nieuwe regeling plaats vindt, het in reparatie geven van schoenen niet mogelijk zou zijn. Klachten hierover kunnen schrifte lijk worden ingediend bij de vak groep schoenherstellersambacht, Laan van Meerdervoort 848 Den Haag. Men dient aan duidelijk te vermel den, naam, adres en inschrijvings nummer. alsmede de naam en het adres van den schoenhersteller ees heeft eert kort pijnlijk onder had om haar dierbaren zoon duizenden angsten zaak" gebeurde, maar Kees kon zich niet ont trekken aan de sombere Voor de derde maal gedachte, dat hij in een kwam het officiële be- misdadig er skliek of een zoek in het holst van de roversbende verzeild was nacht en over het dak geraakt. houd gehad met zijn uitgestaan, baas. Hij heeft afscheid genomen van den mees terknecht, die als een bezorgde vader zijn grij ze hoofd schudde en vervolgens is hij de fa- briekspoort uitgeslopen met het onbehaaglijke gevoel, dat hij precies wist, wat hij achterliet, terwijl er recht vooruit alleen maar een grote, grijze leegte was. Een grijze leegte... Kees die raad getrouwe- Wanneer Kees terug [ijk opgevolgd. Zijn vrees l^or misdadiger was ienkt aan die tijd, dan om ver van huis te moe- !reeJ nie* *n e w e& ®'e~ ten zijn had eerder bij- ^Om gedragen om onder te was Kees zo maar in zijn nachtgoed ge vlucht naar een zolder van de buren. „Je moet het land in!" had ome Hein gezegd Op een avond,, toen hij heel erg aan thuis moest denken, brak hij met het complot. Tot nog toe had hij zijn handen schoon gehouden en terwille van zijn moe- daarom was het hóóg der. die de onrust niet om te drossen. On- meer kon verdragen, had derduiker te zijn was - tot daar aan toe, maar ichleten hem telkens weer pijnlijke herinne ringen te binnen. De zerste dagen ging het illemaal heel gemakke lijk. Kees had toen nog niet het gevoel, dat hij je zocht werd en dat andere, nog veel bitter der gevoel van zich een stuk opgejaagd wild te weten, kwam pas veel later. De lotgevallen van 'n onderduiker (II) Zwervend van toe vlucht tot toevlucht ver anderde er iets in de ge steldheid van dien gro ten, sterken jongen. Een zékere angst-psychose maakte zich van hem meester en wanneer hij ergens voor de zoveel- duiken. Nu was hij ste maal weer in een ondergedoken en zag hij ander vreemd bed te zich toch nog verplicht slapen lag, kon het ge- Neen, die eerste dagen zijn „dierbaar ouderhuis" beuren, dat hij wakker maakte Kees zelfs de vaarwel te zeggen... Toen schrok, met het. klamme trots van de familie reeds had hij het gevoel angstzweet op zijn voor uit. Hij, Kees, een jon- van de regen ln de drup hoofd... te zijn gekomen, maar gen die zich niet liet ringeloren, die „nee" dorst te zeggen en die HHHHPH parmantig èèn duik had pijnlijker zouden zijn- genomen... mk J Met de „geheime or- Niet altijd klopte het alras zou Kees dingen met de steun van de or- meemaken. die nog véél ganisaties. Dan ventte Kees als een bedelaar met een soort ansicht- Van deur tot „Soort zoekt soort' heet het in de volks- bepaald ganisatie" van ome Hein mond en weldra deed kaarten, klopte het toen ook nog Kees de ervaring op, dat deur. steeds weer het- prachtigHij kreeg op hij als onderduiker niet zelfde verhaaltje. Kaar- tijd zijn distributiebon- lang alleen kon blijven, ten met een leeuw en de nen en zo af en toe een Voordat hij het goed en driekleur en iets van „Ik pakje „Voor „V.O.D." (shag wel wist, was hij opge- hou van Holland" er op. Wanneer het met de Onder Duiker s"nomen in een kring van Aan financiële steun onderduikers en in die kaarten niet ging, pro- ontbrak het in den be- kring gedroeg een ieder beerde Kees het met de ginne óók niet, zodat het zich naar de aanwijzin- mondharmonica en met jen van een verbindings- het lied van de Grebbe- man, die het contact linie. enige nare en vervelende alleen maar was, dat je meer dan anders thuis onderhield met een heime organisatié' ongelofelijk sterk machtig heette te zijn. moest blijven... En toen... Na die eerste weken was er politie aan de deur geweest en moeder had met bevend hart tere machten, die hem ,ge- Zijn gevoel voor eigen die waarde kreeg daarbij een en deuk, maar ja, Kees moest wel, want wan- In dat milieu maakte neer je eenmaal ónd er Kees kennis met duis- bent, dan is er geen te rug meer. een smoesje verzonnen, wilden verplichten tot Of was dat laatste een Toen de politie voor handelingen van zeer misverstand? de tweede maal aanbel- bedenkelijke aard. Het Tot zijn geluk ont- de, was Kees b ij n a heette, dat dat alles „in moette Kees een ouden geschaakt en moeder, het belang van de goede schoolvriend* Ongeoorloofd verzuim DEN HAAG, 18 April. Ter be strijding van ongeoorloofd verzuim blijkens de Ned. Staatscourant van 17 dezer, zijn pverwerkbeschikking no. 1 aangevulcf' met een bepaling, dat arbeidstijd, verloren gegaan door ongeoorloofd verzuim, bij de bereke ning van het normale maximum aantal uren per week, niet in aan merking mag worden genomen. In gevallen, waarin overwerk moet wor den betaald, d.i. meestal slechts dan, wanneer de werktijd meer dan 48 uren per week bedraagt. m*g dus bij de beantwoording van de vraag, hoe lang er overwerk verricht is. de door ongeoorloofd- verzuim verloren -ge- gane arbeidstijd niet als arbeidstijd worden beschouwd. Eerst, wanneer de verzuimde uren zijn ingehaald en het. aantal van 48 uren per week is bereikt, beginnen de overuren te tel len. Afschuwwekkend misdrijf APELDOORN, 17 April. Ver moedelijk in de nacht van 25 op 26 Maart jJ. is aan de Arnhemseweg te Apeldoorr het graf van Samuel Izaak Bouwman, overleden 11 Juli 1939. opgegraven. Van de resten is door de(n) dader Cs) het hoofd meegenomen. Aangezien de over ledene enige gouden kiezen had, kan roof het motief voor deze daad zijn geweest. De majoor-korpscom mandant te Apeldoorn verzoekt han delaren. tandartsen e.d. dringend bij de aanbieding van goud, dat mogelijk van dit. misdrijf afkomstig is, of indien zij dit reeds kochten, zich onverwijld met de recherche der Apeldoorne gemeentepolitie in verbinding te stellen. Aflevering ven batterijen DEN HAAG. 17 April. De directeur van het bureau voor de metalen-verwerkende industrie mach tigt hierbij fabrikanten van en han delaren in batterijen, in de twaalfde periode, van 16 April tot en met 31 Juli 1944, batterijen af te leveren op grond van de door zijn bureau afgegeven repeterende koopvergun ningen hg en hg 3. In verband hier mede kunnen zij, aan wie batterijen zijn toegewezen, zich ter verkrijging hiervan in de loop van genoemde periode wederom tot hun leveran cier wenden. K. Brok te Assen overleden ASSEN, 17 April. Op 71-jarige leeftijd is alhier overleden Klaas Brok, die jaren lang lid van Gede puteerde Staten van Drente was. HIJ was gehuwd met een zuster van Troelstra en heeft ook ln de voor malige S.D.A.P. tal van functies be kleed. Zo was hij o.a. voorzitter van de federatie Drente. Het is Zaterdag IS April. Meer dan drie weken geleden is de lente begonnen. De mensen lopen sedert meer dan een week zonder jas. omdat met Pasen ook maar direct de zomer is begonnen en de café-terassen zitten vol zonnende en bruinende mensen. Een arme, suffe stommeling, die op Zaterdagmiddag nog meent te moe ten werken, sjouwt met een tas vol boeken naar de Universiteitsbiblio theek op het Singel te Amsterdam. Gélukkig1 Hij kan er niet in! Wat wil die man ook werken? De deur is op slot. En op de deur hangt een keu rig biljetje, dat in verband met de brandstoffeiischaarste de mensen lopen te puffen, met de hoed in de hand 's Zaterdags de bibliotheek gesloten is. Prachtig. Sint Bureaucratius doet overal zijn best om de zaak zo traag en zo sloom mogelijk te doen lopen en wij vinden, dat hij met dit vol komen zotte dichthouden van de deu ren van een gemeentelijke instelling al een bijzonder goede beurt maakt. Gaarne zou ik hier eigenlijk een complete opgave verstrékken van alle overheidsinstellingen, die door den Heiligen Bureaucratius bij zeventig gradeji in de schaduw „wegens brand stoffengebrek" gesloten xworden ge houden, want zeker zijn er nog meer van die werklustige instellingen, die een beetje meewerken in een moei lijke tijd. Een ere-lijstje! Helaas, ik heb er geen tijd voor. Maar desalniettemin voel ik mij ge drongen, zo in het algemeen mijn hulde te betuigen aan alle officiële en semi-offidele instellingen, die straks nog in het hartje van de zo mer hun deuren gesloten zullen hou den wegens brandstof fengebrek, be vroren waterleidingen of andere voor de hand liggende redenen. Het komt er maar op aan, het le ven een beetje vlotter en gemakkelijk te maken voor elkaar en ik vind, dat Sint Bureaucratius te Amsterdam een goeie gooi doet. Ik neem aan. dat hij de rnaand December zijn deuren zal sluiten wegens een zonnesteek-epi demie. Te hard werken is ook in de winter héél gevaarlijk. TIJL. De moord te Wesfaaan voor het Hof DEN HAAG, 17 April. In hoger heeft de gemachtigde voor de arbeid, beroep heeft het gerechtshof te Am- gjgjjn J" sterdam den 25-Jarlgen kantoorbedien de te Wormervoer Wichman van den Brink veroordeeld tot twaalf Jaren ge vangenisstraf wegens doodslag, ge pleegd te Westzaan op 10 Mei 1942 op zijn meisje, mej. J. H. Kaat. De Hoge Raad casseerde dit arrest en ver wees de zaak naar het Haagse Hof. Verdachte verklaarde, ln drift ge handeld te hebben en dat het niet Juist ls, dat hij het meisje op haar verzoek heeft gedood, hetgeen hij wel eens verklaard heeft. Verdachte zeide, niet de bedoeling gehad te hebben, zijn meisje te doden. Het was een onbewuste handeling. De waarnemend advocaat-generaal, mr. Van Güse, wees er op. dat verdachte tot voor kort heeft volgehouden, dat hij het meisje op haar verzoek dood de. Nu beweert hij dan. dat het ln het geheel niet zijn bedoeling was. zijn meisje te doden. Deze verklaring heeft op spr. niet veel indruk ge maakt. gezien de deskundige wijze, waarop hij te werk ls gegaan. Het con flict, dat met het meisje ontstond, vond wellicht oorzaak in de tegen werking van de ouders van het meisje met betrekking tot het voorgenomen huwelijk. Daarom dient deze verdach te met enige consideratie te worden behandeld, al blijft hetgeen hij deed een zeer ernstig feit. Spr. eiste thans tien Jaren gevan genisstraf met aftrek der preventieve hechtenis, door te brengen in een bijzondere gevangenis. Het Hof bepaal- •aak Apotheek ,,De Ooievaar" DEN HAAG, 18 April. Men moet zeggen, dat Cor Ruys er meesterlijk slag van heeft stukken te ontdekken, die door zijn elgendomme- lijke. dikwijls meesterlijke, acteurs- persoonlijkheld gedragen worden. Zo zdet men hem in dit blijspel van Laurent Dolllet ook weer als de cen trale figuur van den doodgoeden. maar zakelijk gewlcksten apotheker, die eerst door zijn boezemvriend den dok ter en daarna door zijn beschermeling den apothekersbediende ernstig gedu peerd wordt. Mede dank zij zijn ge laten goedigheid komt alles natuurlijk op zijn pootjes terecht. Het zijn meer de pikanterieën dan een interessante situatie of flitsende dialoog, die de bekoring van dit amu sante geval moeten uitmaken: het is meer de typische figuur van Cor Ruys dan het spel der min of meer erbij hangende overige acteurs, die het ge- nietelijk doen zijn. Van Cor Ruys kan men alleenspraken, „terzljde's" en ook stil spel als een genieting onder gaan; de anderen doen hier dik wijls met gebrekkige rolkennls hun best deze centrale figuur op te vullen tot een geheel. Zo ziet men Wim van den Brink en Ben Aerden als verdienstelllke, Rita Veth en "Anton Ruys als een graad minder goede en Slen de la Mar Klopper als onvoldoende bijfiguur. Maar men ziet een geheel, waarmee een goedlachs publiek zich in de Haagse Prlncesseschouwburg blijkbaar best heeft geamuseerd. En meer werd hier blijkbaar niet verlangd. O. K- KROP de uitspraak op 1 Mei. ROTTERDAM, 18 April. De Rot terdamse rechtbank heeft hedenmor gen uitspraak gedaan in de zaak tegen de belde machinisten, die vorig Jaar October betrokken zijn geweest bij een trambotsing tussen twee treinen van de Rotterdamse Tramweg Maatschap pij bij Spijkenlsse en waarbij acht mensen om het leven kwamen en iulm vijftig personen werden gewond. Tegen den machinist h. v. B. uit Rockanje, die door een wissel was ge reden en du6 do botsing had veroor zaakt, was geëist zes maanden gevan genisstraf. De uitspraak luidde vier maanden hechtenlsstraf. De andere machinist C. T. uit Rot terdam, tegen wlen een hechtenlsstraf van een maand was geëist, werd vrij gesproken. APOTHEKERSASSISTENTEN. Amsterdam: Geslaagd voor het apo thekersassistent-examen de dames: H. E.. Kruijt, Heemstede; H. J. Bosman, Amsterdam. Een paar weken geleden be stond het Protectoraat vijf Jaar. In het kader der allesbe heersende oorlogstegenstelllngen heeft het bij deze gelegenheid niet aan verscheidenheid van waardering ontbroken. Ook ln die hoofdsteden der wereldpoli tiek. waar men ten aanzien van garanties aan kleine Oosteuro- gemeesters hun ambt ook ruim vijf jaar geleden reeds uitoefen den. Regerlngspolitie en gendar merie bestaan voor 98 pet. uit Tsjechen. Emanuel Moravec. die in Neder land onder meer bekendheid ver wierf met zijn boek ..Wegen der hedendaagse strategie", weerlegt ln een uitvoerig opstel het sprook- pese landen boter op het hoofd Je van een ..Germanisering" in het - Protectoraat. Zover aan nuchtere beoordelaars het scherpe verschil nog niet mocht zijn opgevallen, dat Berlijn reeds administratief maakte tussen de wijze waarop respectievelijk de Ostmark (het voormalige Oostenrijk), het Tsje chische Protectoraat en het Poolse Gouvernement-Generaal ln het bestek van het Rijk werden ge voegd, kan het kulturele leven in Bohemen en Moravie boekdelen spreken. Of is het ..Germanisering" van het Tsjechische leven, dat bij alle papiernood in 1943 ongeveer 25 pet. méér Tsjechische boeken verschenen dan in 1938? Is het Germanisering, dat Juist ln deze Jaren de regeringssubsidies voor speciflek-Tsjechlsche toneeluitin gen van 6.145.000 kronen ln 1939 op 12.300.000 kronen ln 1943 wer den verhoogd? Is het Germanise- rlng. dat het Tsjechische muziek leven nog nimmer zo bloeide als thans en dat ln het Protectoraat op dit ogenblik niet minder dan 75 beroepstoneelgroepen be staan: 26 met een vaste zetel en 49 reizende troepen? De tijd, waarin (naar de kleu rige uitdrukking van Moravec) ..de Tsjechische culturele reactie, kleurloos als ze was, ln een om- heeft, verzuimde men de kans niet van vijandige verwijzingen naar het „lustrum der verdruk king". Het ls even leerzaam als be langwekkend. althans op een af stand enige klanken uit het Pro tectoraat zelf te beluisteren. Een nummer van het monumentale tijdschrift „Böhmen und Mah- ren" (Bohemen en Moravlë), dat onder auspiciën van den Rijks protector. Staatsminister Karl Hermann Frank wordt uitgege ven, biedt daartoe rijkelijk ge legenheid. Staatsminister Frank zelf brengt ln een uitvoerig openings artikel de historische gebeurte nissen ln herinnering, die het lot van Tsjechen en Moraviërs ln het huidige bestel bepalen. Hij schetst onmacht en onwil van Londen tot een ordenende taak ln oostelijk Europa met Duff Coo per's woord uit de Times van 8 Februari 1939: „Geen verstan dige Engelse regering kan de Tsjechoslowaakse grenzen garan deren, omdat die grenzen déér liggen waar Duitsland ze vast stelt". HIJ zet uiteen, dat het be sluit van Hacha en het binnen rukken der Duitse troepen op 15 mezien van de oppervlakkig-lnter- Maart 1939 geen componenten nationalistische kameel op de waren ln een veroveringspolitiek schonkige muilezel van een nog van Duitsland, maar met verwij- valer réparatisme overstapte", is zing naar een duizendjarige lots- voorbij. Het Tsjechische maat- gemeenschap historische zin kre- schappelijke en culturele leven gen. De Rijksprotector verzwijgt droomt noch van een ij dei wereld- geenszms de moeilijkheden, die burgerschap, noch van een vljan- de nieuwe toestand ln het Pro- dige afzondering der Duitse cul- tectoraat aanvankelijk schiep: tuur. In verbluffend korte tijd een verzetsbeweging der studen- groeide een levensgemeenschap ten in de herfst van 1939 en de die steunt op de natuur der din- daaropvolgende sluiting der ho- gen en die geenszins voorbijgaat gescholen, Panslavlsche beroering aan het Tsjeclsche volkseigen en harde ordemaatregelen van Er ziJn veel Ueden dle h|t ma. den plaatswvangenden Rjjks- ken van verkeerde gevolgtrekkln- protector Heydnch Maar juist gcn als vaste gewoonteB hebben déardoor realiseert zich de objec- aangenomen Voor hen vooral tieve toeschouwer, hoe sinds die zette Rijksprotector Frank uiteen, overgangsjaren het Protectoraat dat in het protectoraat „vormer! zich heeft geconsolideerd. en methoden zijn toegepast, die Want de rust op het huidige voor dit gebied bijzonder geschikt ogenblik ls er geen van „Duitse en doeltreffend zijn gebleken bajonetten", van een Duitse over- maar die op andere landen en heersing ln het maatschappelijke volken niet kunnen en mogen en kulturele leven. In een gebied, worden overgebracht." waar nog altijd het Volksdultse Maar voor alle volken zonder element aanzienlijk ls, zijn 90 pet. uitzondering ls de vergelijking der ambtenaren Tsjechen. Van leerzaam tussen de maatschappe- 7785 gemeenten hebben er 7557 HJke en culturele methoden ln het Tsjechische burgemeesters. En ter Protectoraat en het werk van de voorkoming van overijlde conclu- Anglo-Amerlkaanse .Unrra" en sies zij daarbij vastgesteld, dat „Amgot" in Noord-Afrlka en niet minder dan 5818 dezer bur- Italië. Ruim een ton voor „Winterhulp" DEN HAAG, 15 April. Winter- hulp Nederland deelt mede, dat de laatste twee wektD /an het "Winter hulp-seizoen voor onze minder be deelden het prachtige bedrag van meer dan een ton, om precies te zijn 1.107.586.02, is bijeengebracht. Aan giften beneden de honderd gul den is hierin een bedrag begrepen van bijna 15.000— Hieruit blijkt zonneklaar, hoe Win terhulp een begrip is geworden, dat niet meer uit onze gemeenschap weg te denken is. Liefdesdrama te Putte ROOSENDAAL. 17 April Een vreselijk liefdesdrama in het Bra bantse grensplaatsje Putte heeft de dood van den 24-jarigen administra teur J. Celen ten gevolge gehad. De moordenaar was een 24-jarige jonge man D. uit Den Helder, een smokke laar, die een verhouding had met de echtgenote van het slachtoffer. De uit België afkomstige vrouw van den zeer gunstig bekend staanden C. was zeer bevriend met D. en deed met hem aan tabaksmokkel. Reeds verscheidene malen waren er tussen de echtgenoten woorden gevallen over de betrekkingen tussen de vrouw en D. Enkele dagen geleden kwam D., de zeer eenzaam wonende familie C. te Putte 's avonds bezoeken. Na een kort bezoek trok D. onverwachts bij het afscheid zijn revolver en schoot C. van korte afstand neer. Hierna nam de dader de vlucht, maar hij werd te Bergen op Zoom gearresteerd. Ook de echtgenote van D. is in hech tenis genomen. Beiden legden een be kentenis af. Het gezin had twee kleine kinderen, eén van twee jaar en een van drie Jaar. Keuringen Waffen- ff ff •wachtbataillon en Landstorm Het ff-Ersatzkommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander kan zich aanmelden, ten einde gekeurd te worden voor de Waffen-//. ff- Wacht- bataillon in Amersfoort, Landstorm Nederland, Kriegsmarine en de Ger maanse ff in Nederland. Personen tussen 19 en 30 jaar, die aanmeldings- plichtig zijn voor de tewerkstelling, kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waffen-// kan ieder worden, die na ten minste één Jaar diensttijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding hêeft bewezen. Zijn schoolopleiding is niet doorslaggevend, beslissend voor bevordering zijn: karakter, gedrag, prestatie. Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra-levensmiddelen ete. Eveneens verstrekken alle inlichtingen en gratis-reisbiljetten voor de heen- en terugreis de volgende Nebenstellen der Waffen-// Amsterdam, Dam 4; Alkmaar, Langestraat 56; Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen, Herenstraat 46; Enschede, Hengelosestraat 30, en het //-Ersatzkommando, Den Haag, Korte Vijverberg 5. 19 April 912 uur: Groningen, Herenstraat 46; 1518 uur: Leeuwarden, Huize Schaaf, Breedstraat; 20 April 914 uur: Amsterdam, Dam 4; 21 April 914 uur: Utrecht, N.V.-Huis, Oudegracht 245; 22 April 914 uur: Amersfoort, Pol. Durchgangslager, Leusderweg. Veertien dagen na het Februari nummer is thans het. Maartnummer van „Groot-Nederland" verschenen met proza van Van der Made. Steven Barends en een studie van v. d. Voor de over de nationale tradities in de Vlaamse beeldende kunsten, benevens poëzie van Jan van Rheenen. Rudolf Steinmetz en D. Ietswaart, van wlen wij één strofe aanhalen: O, hart, zo vol reeds van een nieuw verlangen, nog eenmaal omziend zijt gereeds gevangen en draagt 't verleden langs d'ont- tooide wegen van t rustloos heden verre einders tegen en onbekende toekomst tegemoet. De bekende afstammingsnaspeun- der A. R. Kleyn lanceert in „Sibbe" een nieuw woord voor iemand die zich bezig houdt met sibbekundlg onderzoek. Hij spreekt van een „sib- belaar". 't Is raar! De nieuwe „Hamer", van Maart, doorbreekt een reeks zeer belangwek kende bijdragen over Terschelling, kinderen in de schilderkunst, kapsels en kammen, runen enz. met wederom een zeer amusante bijdrage van Ste ven Barends over volkshumor uit ons Noorderland met dit grafschrift van dr. Sybrandy van Garmerwolde: Ik bracht het tot aan 't zesde wijf en dacht, het waar" gewonnen Nu lig ik hier toch koud en stijf Als door den dood verstonnen. In het eerste nummer van de Jaar gang 1944 van „Gen-Gas" treffen wij een keur van artikelen aan over gene- ,r,t«rwJ?„enJtankgasln8tallatle6 «n bun verschillende toepassingen. Het maand schrift. dat ln een Nederlandse. Duitse en FYanse editie verschijnt, belooft een belangrijke aanwinst te worden van alle technici, die zich voor het probleem gesteld zien motoren met gasvormige in plaats van met vloei bare brandstof te drijven. Ook neven problemen als aanpassing van de eleo- trlsche uitrusting e.d. komen aan de orde. De theoretische problemen wor den grondig behandeld, maar ook de practijk wordt niet vergeten. Het tijd schrift kost I 15 per Jaar, het wordt uitgegeven bij de N.V. Ultg.-Mlj „At lanta", Amsterdam. Men leest of hoort nu en dan Iets over het dorpsboerenhuis. Wat is het dorpsboerenhuis of wat zal het wor den? vraagt de architect Herman Nellssen ln het Aprilnummer van „Volk en Bodem" :n zijn artikel „Naar een dorpsboerenhuis?", en hij vervolgt: Wij zouden dorpsboerenhuis kunnen omschrijven als het gebouw, het cen trum. waarin de organisatie van het practlsche zowel als van het culturele boerenleven*ln onze dorpen zou moe ten worden ondergebracht, ln de geest van onze vroegere glldehulzen. die eveneens het middelpunt waren van een bepaalde levenskring. De nieuwe, volkse ordening der dorpsgemeenschap zal een middelpunt moeten hebben, waaruit het do stuwkracht tot een bloeiend leven kan putten en waarin het hart van de boerenge meenschap klopt. Het dorpsboerenhuis' moet een gebouw zijn, dat ln vorm en plaatsing een dominerende rol krijgt en daarom zlln geëigende plaats zal moeten vinden in de dorpskern, waarbij het echter ondergeschikt dient te blLlven aan de symbolen der grotere en hogere gemeenschap, dus aan kerk en raadhuis. Schrijver, die betwijfelt of de tijd voor het boerenhuis rijp ls, concludeert, dat wij uit eigen kracht, gebaseerd op de nieuwe gemeenschaps gedachte moeten komen tot de vor ming van dorpskernen, waarin dan het dorpsboerenhuis zijn plaats zal vlndea. BIJ ONZE VRIJWILLIGERS. Onze mannen in het Noorden, bij het transport van proviand en munitie per hondenslede. (Foto ff.-P.K, Blaurock OIH) De verduistering begint heden om 20.45 en eindig* om 6.30 uur. Maan op 5.06, onder 14.45 uur. 22 April N.M., 30 April E K, 8 Mei V.M., 15 Mei L K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1