HET DAGBLAD
Zware Sowjet-verliezen
in de Boekowina
Nieuwe moeilijkheden,
maar ook mogelijkheden
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Duits weermachtsbericht
Alle aanvallen ten Zuiden. van
Pskow zijn verijdeld
Hevioe strijd op
'de Krim
Steden in Boekowina
heroverd
Zesduizend vrouwen
deden een uitvinding
Onze voedselpositie en de inundaties
Medewerking
van de boeren
onmisbaar
Minstens 102 Amerikanen
gisteren neergeschoten
Jager-escorte
faalde
Gebied van Stanislau-Kowel
basis voor tegenaanvallen
Luchtaanval op
Den Haag
Jeugd kwam nader tot elkander
Dertig milligram radium weggeworpen
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 11 April. Het opperbevel
van de weermacht maakt bekend:
Aan het Noordelijk front van de
Krim duren de zware gevechten met
overmachtige vijandelijke infanterie-
en pantscrstrijdkrachten voort.
Ten Zuidwesten en Westen van
Odessa trokken onze troepen op de
bevolen doelen terug.
Ten Noordoosten van Tiraspol werd
een vijandelijke penetratie afgegren
deld. Ten Westen van Orhei werd
een penetratieplek uit de laatste ge-
vechtsdagen vernauwd.
In de Oostelijke Boekowina heb
ben Duitse pantserformaties sterke
tegenstand der bolsjewisten gebroken,
droneen ze in de flank van vijande
lijke aanvalsgroepen en brachten hun
tezamen met Roemeense troepen
uiterst zware verliezen toe.
In het gebied ten Zuiden van Sta-
nislau hebben Duitse pantsergrena-
dièrs tezamen met Hongaarse berg
troepen de tijdelijk verloren eegnne
stad Delatvn aan den vijand ontrukt
Tussen Tsjernowits en Brodv werd
de zuivering van het terrein van
verstrooide vüandellike strijdkrach
ten die z'ch hardnekkig weren
voortgezet. Het dappere garnizoen
van Tarnopol hield stand tegen aan
houdend sterke vijandelijke aan
vallen
Ten Zuidoosten van Ostrow storm
den de bolsjewisten na het aanvoe
ren van verse strijdkrachten, weer
tevergeefs op onze stellingen los. De
zuivering van een plaatselijke pene
tratie is nog aan de gang.
Ten Zuiden van Pskow vielen de
Sowiets ook gisteren niet weer aan
Sinds de 31e Maart hebben hier
Duitse troepen onder het opperbevel
van den generaal der artillerie Loch
en onder leiding van den luitenant-
generaal Matzkv. de doorbraakpogin
gen van verreweg overmachtige vij
andelijke infanterie- en oantserfor-
maties verijdeld en den vijand zware
verliezen aan mensen en materiaal
toegebracht: o.a werden 306 vijan
delijke pantserwagens en stukken
stormgeschut alsmede 121 vliegtui
gen vernietigd In deze gevechten
hebben zich de Opper-Silezische 8e
divisie Jagers onder leiding van den
lultenant-genpraal Volckamer von
Kirchensittenbaeh. alsmede eenhe
den stormgeschut onder majoor
Fmst Schmidt bijzonder onderschei
den
In het resultaat van de afweerslag
heeft de luchtvloot van den generaal
der vliegers Pflugbeil een op de
voorgrond tredend aandeel. Vliegen
de formaties onder leiding van kolo
nel Kühl en een regiment luchtdoel
geschut onder luitenant-kolonel Bulla
hebben zich bijzonder onderscheiden.
In verscheidene sectoren van het
Italiaanse zuidelijke front drongen
stoottroepen krachtic versterkte viian-
delijke stellingen binnen en vernie
tigden talrijke kazematten en steun
punten van den vijand met de bezet
tingen. De vijand leed zware bloedige
verliezen en verloor een aantal ge
vangenen.
BOEKAREST. 12 April. Het Roe
meense weermachtsbericht luidt:
In het Noorden van de Krim, waar
de vijand met overmachtige infante
rie. tank- en luchtstrijdkrachten aan
valt. zijn de Duits-Roemeense troepen
ook verder in zware afweergevechten
gewikkeld.
Ten Westen van Odessa hebben de
Duits-Roemeense strijdkrachten zich
volgens de plannen, met grote verlie
zen voor de vijand, losgemaakt.
In Centraal-Bessarabië geen bij
zondere gebeurtenissen.
In het Noorden van de Boekowina
hebben Duitse pantsereenheden teza
men met Roemeense troependelen de
vijandelijke aanvalstoppen in de
flank aangevallen, uiteengeslagen en
met zware verliezen teruggeworpen.
De steden Podoel—Iloaei en Targö—
Frömos werden heroverd.
Speciale correspondentie.)
Onderzoekingen van het instituut
voor sociale arbeid te München heb
ben aan het licht gebracht, dat de
Duitse vrouw een belangrijk aandeel
heeft in de technische vooruitgang
van de moderne tijd. Aan meer dan
6000 vrouwen is in de laatste 30 jaar
in Duitsland een octrooi verleend.
De meeste uitvindingen hadden
uiteraard betrekking op huishoudelijk
gebied, daarop volgde de confectie-
nijverheid, de geneeskunde en de
landbouw. In totaal hebben tot nu
toe 89 sectoren van het maatschap
pelijke leven van het vrouwelijke uit
vindersgenie geprofiteerd.
Zeer veel verbeteringen werden
merkwaardigerwijze voorgesteld op
het gebied van de automobielindus
trie. Laatst ook vroeg een vrouw pa
tent aan voor een bijzonder practi-
sche methode ter vervaardiging van
koffiefilters. De Industrie, waaraan
deze uitvinding het aanzijn heeft ge
geven. verschaft aan 500 arbeiders
werk.
Behalve een toenemend aantal
vrouwelijke ingenieurs, chemici en
natuurkundigen van Duitse nationa
liteit hebben de laatste jaren 646 bui
tenlandse vrouwen ln Duitsland op
hun uitvindingen patent genomen.
Een vakorganisatie en 36 plaatse
lijke groepen van de Labourpartli ver
langen. dat op de jaarlijkse conferentie
van Labour, die op 29 Mei te Londen
wordt geopend, de godsvrede tussen Ce
partijen zal worden opgezegd.
De voormalige Griekse koning is
uit Londen naar Cairo vertrokken om
zich daar met de ministercrisis in de
emigrantenregering bezig te houden.
Volgens het Vlaamse dagblad
„Volk en Staat" heeft het Britse mi
nisterie van Binnenlandse Zaken, c'e
veiligheidsmaatregelen ln sommige
streken van Engeland, Schotland en
Wales versterkt. Iedereen ln de be
treffende gebieden moet steeds een
speciale herkenningskaart bij zich
hebben.
De Britse admiraliteit deelt mede.
dat tijdens de gevechten bij Nettuno
de kruiser Penelope" is ondergegaan.
Het aantal slachtoffers bedraagt 413
doden, gewonden en vermisten.
Italiaanse torpedovliestulgen heb
ben in de afgelopen nacht voor Anzio
een vijandelijk transportschip tot
zinken gebracht.
Een aan de Westkust van Rhodes
gelande Britse commandotroep werd
in een gevecht tot de laatste man
vernietigd.
Bij de afweer van vijandelijke bom
aanvallen pp doelen in de bezette
Westelijke gebieden werden op 10
April en ln de afgelopen nacht 29
vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten.
Nadat een vrij zwakke formatie
vijandelijke vliegtuigen overdag het
gebied van Noordwest-Duitsland was
binnengevlogen, zijn ln de afgelopen
nacht Britse stoorvliegtuigen gevlo
gen naar West- en Midden-Duits-
land.
Nog meer doden te Parijs
Het D.N.B. meldt, dat het aantal
doden als gevolg van de Anglo-Ame-
rikaanse luchtaanval op de omge
ving van Groot-Parijs in de nacht
van Zondag op Maandag volgens de
jongste tellingen 177 bedraagt. Het
aantal gewonden is gestegen tot 179.
Een millioen dollar voor
schade te Schaffhausen
BERN, 12 April. De gezant der
Ver. Staten te Bern heeft aan den
chef van het politieke departement
op 10 April als eerste betaling voor
het herstel van de schade, ontstaan
door het bombardement van Schaff-
hausen een wissel ten bedrage van
een millioen dollar overhandigd.
Twee kinderen kregen kokend
water over het lichaam
DEN BOSCH. 11 April. In de
Zwaluwstraat alhier heeft zich enige
dagen geleden een ernstig ongeval
voorgedaan, waarvan twee kinderen
het slachtoffer zijn geworden.
De zesjarige dochter en het drie
jarig zoontje van de familie Van
der Horst stieten spelenderwijze een
ketel met kokend water om. welke
op een kacheltje stond. Beide kin
deren kregen de kokende inhoud
over het lichaam en moesten met
zware brandwonden naar het zieken
huis worden gebracht. Het jongetje
is hedenochtend aan de bekomen
verwondingen overleden.
Radiopraatje van Max Blokzijl
DEN HAAG. 11 April. Het radio
gesprek, dat Max Blokzijl Donderdag
13 April in de serie brandende kwes
ties zal houden, heeft tot titel „Ge
sprek met den Amsterdamsen
Nurks".
I n WOENSDAG 12 APRIL 1944
Ie JAARGANG No. 85
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 24996 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
elen vragen zich op het ogenblik
De verduistering begint heden om
20.45 en eindigt om 6.45 uur.
Maan op 0.00, onder 8.58 uur.
ie April T..K 22 April N.M.. 30
April E.K., 8 Mei V.M.
T met zorg af. welke uitwerking de
inundaties op de voedselvoorziening
in Nederland zal hebben. Niet zelden
hoort men de overtuiging uitspre
ken. dat er een regelrechte hongers
nood voor de deur staat, tenzij
te rechter tijd de schepen vol bela&n
in onze havens zullen binnenvallen.
De meesten zijn er echter onderbe
wust van overtuigd, dat dit „tenzij"
geen werkelijkheid zal worden. De
geschiedenis van de laatste jaren en
het verloop in Zuid-Italië. waar het
vurig naar de bevrijding verlangende
deel van de bevolking zich ondanks
of wellicht ook dank zij alle schone
beloften prijsgegeven ziet aan de
hongersnood is voor de meesten toch
een harde les geworden. Vrijwel
iedereen rekent er dan ook mee, dat
Nederland ook het komende jaar op
zichzelf zal zijn aangewezen. Des te
meer klemt daarom de vraag naar
de te verwachten voedselpositie in
de komende periode.
Er ls wel eens te weinig stilgestaan
bij het wonder, dat wij in het vijfde
oorlogsjaar nog altijd de rantsoenen
konden krijgen, die wij inderdaad
iedere week kunnen afhalen. Dit
v/onder danken wij bovenal aan de
kunde en de ijver van de Neder
landse agrarische bevolking en dit
bewijs van eigen kracht mag ons
ook vertrouwen geven in de toe
komst, Wat dit betekent, beseffen
wij pas recht, wanneer wij beden
ken, dat onze voedselpositie hoe
zeer ook een hongerig gevoel voor
de stadsbevolking een vertrouwd ver
schijnsel geworden is in deze oor
logswinter aanzienlijk beter was dan
aan het eind van 1918, terwijl toch
de bevolking bijna anderhalf maal
zo groot geworden is als vi.if en
twintig jaar geleden en de totale
blokkade ten aanzien van Nederland
toen pas een half jaar werkte, ter
wijl Engeland ditmaal reeds in het
najaar van 1939 tot de verscherpte
blokkade tegen ons overging, m a.w.,
ln deze oorlog begon, waar het in
de vorige ophield en reeds in de
eerste winter Nederlandse graan
schepen voor Downs vasthield en
vervolgens dwong in Engeland hun
lading te lossen.
Er is van onze plattelandsbevolking
heel wat aanpassingsvermogen, ijver
en doorzettingswll gevraagd m het
BERLIJN, 12 April. Volgens tot
dusver ontvangen, nog onvolledige,
rapporten, zijn bij de luchtgevech
ten, welke zich gisteren boven Duits
land hebben afgespeeld, 102 Ameri
kaanse vliegtuigen neergeschoten; 92
daarvan waren bommenwerpers. Er
kan echter verwacht worden, dat
deze aantallen zullen stijgen, want
van verschillende Duitse schepen is
waargenomen, dat vijandelijke bom
menwerpers in de Oostzee zijn neer
gestort. Verder zijn in Zweden veer
tien Amerikaanse bommenwerpers
geland.
Kolonel von Linden Hollern, van
de generale staf van het Duitse
luchtwapen. heeft enkele uren na
de luchtgevechten aan een correspon
dent van het Internationale Infor-
mationsbureau verklaard, dat deze
dag een mijlpaal zou kunnen beteke
nen in de geschiedenis, der bombar
dementstactiek.
De acties van de Amerikaanse
bombardementsformaties stonden gis
teren, zo zeide de kolonel, uitgespro
ken in het teken van een buitenge
woon sterke bescherming door lange-
afstandsjagers. In dichte zwermen
vormden de Amerikaanse jagers
boven de Noordwestelijke kusten slui
zen voor de langs twee hoofdwegen
binnenvliegende groepen bombarde
mentsvliegtuigen. Vervolgens boden
ze de toestellen op hun verdere
vlucht flankdekking.
Het aantal der naar Midden- en
N.-west-Duitsland gezonden Boeings
en Liberators wordt berekend op
hoogstens 500, het aantal Ameri
kaanse lange-afstandsjagers, met in
begrip van de bij nadering en ver
trek boven de Noord- en Noordwest-
Duitse gebieden aanvallende jager-
formaties, enige malen zo groot.
Een deel der Amerikaanse bom
menwerpers bleef echter reeds in
Midden-Duitsland ten westen van de
Elbe en wierp zijn bommen, zeer in
het nauw gebracht door massale
aanvallen der Duitse formaties,
klaarblijkelijk voor hun tijd neer.
De verder over de lijn ElbeSaaie
naar het Oosten vliegende bommen
werpers waren blootgesteld aan
voortdurende aanvallen, terwiil de
via Sleeswijk-Holstein naar de 'Oost
zee gevlogen Amerikanen eveneens
scherp geattaqueerd werden.
Thans reeds kan worden vastge
steld, dat de Amerikanen een strate
gische tegenslag hebben gehad, die
een treffend licht werpt op de moge
lijkheden van het convooieringssy-
steem met behulp van lange-af
standsjagers. De overwinning der
Duitse luchtverdediging is een mees
terlijke schaakzet der Duitse lucht-
defensie. Zij moet te meer een teken
vormen voor de Amerikanen, daar
een uitgesproken falen aan de dag
ls getreden van de Amerikaanse
lange-afstandsjagers, die wellicht de
laatste waarborg vormden voor aan
vallen overdag van formaties zware
bommenwerpers.
Speciale correspondentie).
BERLIJN, 12 April. Volgens een
verklaring van een militairen spreker
van de Rijksregering begint het ge
bied tussen Stanislau en Kowel de
basis te worden van Duitse operaties
in Oostelijke richting. Dit gebied om
vat het voorterrein der Karpaten
Verder is het opmerkelijk dat de
Duitse bladen die toch werkelijk oog
hebben voor de hardheid van de ge
vechten en de betekenis van de Sow-
jetrussische successen, vooral in de
laatste edities verklaren dat het
Duitse opperbevel het initiatief op
de gehele zuidelijke vleugel in han
den heeft.
Nadrukkelijk wordt er in militaire
kringen voor gewaarschuwd een defi
nitief oordeel over het resultaat van
de 1000 km veldslag uit te spreken
voor het laatste woord door de Duit
se weermacht gesproken is.
Er zijn in deze slag periodes ge
weest waarin de omsingeling en ver
nietiging van verscheidene grote
Duitse formaties hebben gedreigd,
doch steeds hebben de bedreigde
troepen het verband met het front
weten te herstellen. De strijd van
het garnizoen van Kowel is daar een
zeer duidelijk voorbeeld van.
De operatieve doelen, die het rode
leger nastreeft, zijn de laatste weken
gemakkelijk waarneembaar gewor
den. In de eerste plaats werd ge
tracht de steden Odessa, Kisjinew,
Jassy en Lemberg en de Jablonpas
te bezetten. Vervolgens moest het
Duitse front gespleten en 'moesten
sterke Duitse formaties omsingeld
worden. Het Duitse opperbevel heeft
kunnen voorkomen, aat de Sowjets
het verband in het Duitse front ver
braken.
Nu de Duitse troepen Odessa ont
ruimd hebben, kan aangenomen wor
den dat de brug van Gallatz. het
mondingsgebied van de Donau. het
volgende operatieve doel van het
rode leger zal zijn. De bolsjewisten
streven naar een bezetting van Lem
berg en Jassy om daarna in Zuid
westelijke richting beslissende ope
raties te beginnen.
Ten aanzien van de in de gevechts
handelingen betrokken steden wordt
in de Rijkshoofdstad verder opge
merkt dat het Duitse front in deze
slag niet meer steunt op voorbereide
afweerstellingen of sterke vesting
werken De verdediging van de
steden moest geïmproviseerd worden,
want ze werden eerst tijdens het ver
loop der operaties voor de verdedi
ging klaar gemaakt. Nergens werden
deze steden sterke bolwerken. In
enkele gevallen kregen zij het karak
ter van golfbrekers. Op sommige
punten hadden deze golfbrekers nog
een andere betekenis, namelijk die
van de belemmering der vijandelijke
ravitaillering. Dit was echter slechts
het geval wanneer de steden gelegen
waren aan belangrijke spoorlijnen
en grote verkeerswegen.
belang van het hele volk. Om het
enorme gat in onze graanvoorziening
enigermate te dichten voor de oor
log voerden wij bijna tweemaal zoveel
graan in als wij zelf produceerden
moest de pluimveestapel practisch ge
heel worden afgeslacht en moest de
varkensstapel drastisch worden inge
krompen. Maar ook het rundvee
moest door het uitvallen van de im
port van krachtvoer niet onbelangrijk
in aantal worden teruggebracht. Om
door het verdwijnen van de varkens
stapel, door het uitvallen van de
grondstoffeninvoer voor de marga
rine-industrie en het teruglopen van
de melkproductie niet helemaal zon
der vet tè komen, moesten aanzien
lijke oppervlakten worden gescheurd
en moest de verbouw van koolzaad
dwingend worden voorgeschreven. Dit
betekende, dat duizenden zich moes
ten zetten aan tot nu toe volkomen
onbekend werk in een tijd, dat de
moeilijkheden, om aan geschikte
werkkrachten en a.r«n werktuigen te
komen, geleidelijk toenamen.
De prijsbepaling
Bovendien vond deze ommezwaai
plaats onder een systeem van prijs
bepalingen, dat behoudens bepaalde
correcties vasthield aan de oude ver
houdingen om de kosten van levens
onderhoud niet ondraaglijk te vergro
ten. Dit betekende in vele gevallen,
dat de kleine boeren, die hun levens
basis vroeger vonden in de pluimvee
teelt en de vakensmesterij en de vee
boeren in het algemeen, de touwtjes
nauwelijks meer aan elkaar konden
knopen. Er deden zich daardoor aller
lei spanningen voor.
Op de rundveemarkt werd daaraan
na lang wachten goeddeels een eind
gemaakt, zodat een boer niet langer
tot het tienvoud van de regerings
prijs hoeft te bet-alen voor een ver
vangingskoe, wanneer hij een koe aan
de Staat heeft geleverd.
Op andere terreinen bestaan derge
lijke ongezonde spanningen ten dele
nog. Zij bevorderen de clandestiene
verkoop van levensmiddelen door de
boeren en zij hebben de zwakke broe
ders tot motief gediend om zich ten
koste van het volk en van de recht
vaardige verdeling op ontoelaatbare
wijze te verrijken.
Wat de productie betreft echter
kan ons volk zijn boeren dankbaar
zijn voor het tot nu toe gepresteerde.
Wij zijn daardoor voor de ergste
nood gespaard gebleven. Men kan
zeggen, dat onze voedselvoorziening
zich de laatste jaren op een bepaald
zij het niet zeer hoog niveau
gestabiliseerd heeft. Daarbij hebben
vcrachHlencle-ruiltransactlcs mede-in
vloed ten goede gehad. Het is een
geluk, dat deze ruiltransacties steeds
omvangrijker worden en dat ook het
Duitse Rijk begrip toont voor onze
moeilijkheden cn steeds meer het
systeem van onze levering tegen be
taling vervangt door compensatie
transacties. Zo konden wij het afge
lopen jaar met Frankrijk cn België
suiker ruilen tegen broodgraan. Op
het ogenblik wordt weer een ruil-
transactie met het Rijk afgewikkeld,
waarbij wij aardappelen leveren voor
rogge. Deze aanvulling van onze
meelvoorraad geeft weer dc moge
lijkheid het broodrantsoen op Ue
oude hoogte te handhaven.
Suiker en vet
Zal nu intussen, dat is de vraag,
dit bereikte wellicht verstoord wor
den door de inundaties? Er is reden
om aan te nemen, dat dit althans
niet in ernstige mate het geval zal
zijn. Natuurlijk is het geenszins een
verheugend verschijnsel, dat grote
gebieden, waaronder zoals in Zeeland
van de beste grond, uitvallen. Een
vermindering van productie zal zon
der twijfel niet geheel te vermijden
zijn. Toch zijn er ook nu nog aller
lei uitwijkmogelijkheden. Om een
enkel voorbeeld te noemen: er zal
ongeveer een derde van de suiker
productie uitvallen. Dit zal echter
niet van invloed behoeven te zijn op
het maandelijks suikerrantsoen, daar
de verminderde productie quantita-
tief verhaald kan worden op de toe
wijzing aan de jamfabrieken, die op
hun beurt als vervanging glucose
krijgen van de aardappelmeelfabrie
ken, dat als voedingsstof dezelfde
waarde heeft, maar als huishoudsui-
ker ongeschikt is.
Ten aanzien van de vetvoorzie-
ning verkeren wij in de gelukkige
positie, dat de met koolzaad be-
teelde oppervlakte, die droog
blijft nog groter is dan het op
pervlak. dat het vorig jaar ter
beschikking stond, terwijl de
oogst, dank zij de zachte winter
zich voorlopig goed laat aanzien.
Bovendien wordt er deze periode
ca. zes procent meer melk afge
leverd dan het vorig jaar on
danks een verdere vermindering
van de veestapel met acht pet.
Het wegvallen van centra van
groentenproductie kan gecompen
seerd worden door de verbouw van
groente door de verschillende steden
en door een verdere uitbreiding van
de eigen teelt op volkstuinen en klei
ne tot nu toe ongebruikte hoekjes
siertuin c.d. Dit heeft bovendien het
voordeel, dat de groentenvoorzienlng
minder afhankelijk wordt van het
transportprobleem, wat van grote be
tekenis ls. Een vermindering van de
export die overwogen wordt zal hier
verder verlichting kunnen brengen.
Zo staan allerlei mogelijkheden
open om door verschuivingen opnieuw
een evenwicht te bereiken in de ver
schillende levensmiddelengroepen.
Daarnaast moet echter ook een ver
hoging van de productie op de droog
blijvende gronden worden nage
streefd. Men kan nu eenmaal niet
de aardappel, die in de fabriek ver
werkt wordt, nog eens als aardappel
op zijn bord toveren en de vraag
naar consumptie-aardappelen is door
het matige broodrantsoen groot. Er
worden niet voor niets driemaal zo-
veer aardappelen gegeten dan vijf
jaar geleden.
Nieuw land en scheuring
Hier zal echter een versnelde ont
sluiting van geschikte gronden o.a.
van de N.O. polder en een verdere
scheuring van weiden in het komen-
DEN HAAG. 12 ApriL Op
11 April, even voor 15 uur, hebben
enige Anglo-Amerikaanse vliegtui
gen, met gebruikmaking van het
wolkendek, bij verrassing een aanval
in scheervlucht gemaakt op een
stadsdeel van Den Haag. waar zich
talrijke Nederlandse dienstgebouwen
bevinden. Behalve een dienstgebouw
van het Nederlandse burgerlijke be
stuur werden acht woonhuizen to
taal vernield, en zeven woonhuizen
zwaar beschadigd. Tot dusver zijn
zeventien doden, 27 zwaar- en 46
lichtgewonde Nederlanders geteld.
Veertig tot vijftig Nederlanders
liggen nog onder het puin bedolven.
Onder de doden bevinden zich zeven
vrouwelijke personen. De bedolve-
nen zijn in hoofdzaak jonge meis
jes.
De verliezen zijn zo zwaar, door
dat ten tijde van de aanval het
bureau met alle mannelijke en vrou
welijke ambtenaren volledig aan het
werk was. Nadat zij hun bommen
hadden neergeworpen, vuurden de
vliegers met hun boordwapens blin
delings ln de straten der stad. For
maties van de luchtbeschermings
dienst. de geneeskundige dienst aer
gemeente, de brandweer en politie,
de volksdienst, de Technische Nood
hulp enz. waren in uiterst korte tijd
ter plaatse om hulp te bieden en al
het mogelijke te doen, ten einde de
gevolgen van deze aanval binnen de
onvermijdelijke grenzen te houden.
Ook vele ongedeerde en slechts licht
gewonde personeelsleden van het
bureau hebben na het verlakten van
het gebouw deelgenomen aan het
reddingswerk. Burgemeester Westra
heeft zich ter plaatse overtuigd van
het vlot verloop der reddingsactie.
de najaar veel kunnen verhelpen,
terwijl een merkbare verhoging van
het kunstmestrantsoen vergeleken met
het vorig Jaar het hare ertoe zal bij
dragen om de totale productie-achter
uitgang binnen enge grenzen te hou
den. Waneer wij dan ook de gevolgen
van de inundaties overzien, waarbij
wij de ramp, die zij voor de betrokke
nen betekenen, niet willen vergeten,
dan kunnen wij zeggen, dat wel onze
moeilijkheden opnieuw vergroot wor
den maar dat wij mogelijkheden be
zitten om ook deze slag het hoofd te
bieden.
Daarbij hangt echter alles af van
een nog voordeliger aflevering van de
producten dan tot nu toe. De hoe
veelheden, die in de zwarte handel
verdwijnen zijn geleidelijk aan toege
nomen. Van de succesvolle bestrijding
van dit euvel hangt het wel en wee
van het niet gefortuneerde deel van
ons volk af. Het ls daarom zaak, dat
ieder meehelpt, deze draak de kop af
te hakken.
PAASWEDSTRIJDEN SEMPER AL-
TIUS- Tweede Paasdag waren drie
elftallen van „Unicum" 4e klasse A
HVBZMO uit Rotterdam bl.1 Semper
Altius te gast. De xiltslagen waren:
Semper Altlus 1Unicum 1 11. Sem
per Altlus 2Unicum 2 51, Semper
Altlus bUnicum c 103.
(Van omen jeugd-redacteur)..
Indrukken als die van de Draken
burg-bijeenkomsten van de Neder
landse Omroep, van 6—11 April, laten
zich slechts onvoldoende weergeven.
Niet alleen bij deelnemers en deel
neemsters, ongeveer dertig jongens en
meisjes uit alle schakeringen van
onze jeugd, werd een laaiend vuur
aangewakkerd, ook de aandachtige
toeschouwer nam iets van deze bij
eenkomst naar huis, dat hem sterkte
in het onbeperkte vertrouwen, dat
hij in de jeugd stelt.
Het resultaat van deze Draken-
burg-II kunnen wij ongeveer als volgt
samenvatten: het goedwillende deel
der Nederlandse jeugd is vervuld van
een intens verlangen om ongeacht de
weinig verheffende toestanden van
het ogenblik een basis te leggen,
waarop een werkelijke eenheid ver
kregen kan worden.
In den beginne scheen de Draken
burg een afspiegeling van het dage
lijkse leven. Twee groepen hadden
zich geformeerd: die der nationaal-
socialistische en die der anderdenken-
de Jeugd. Zij stonden fel tegenover el
kaar en gunden elkaar geen duim
breed grond. De niet-nationaal-socia-
listische jeugd zeide door een kloof
van haar tegenstanders gescheiden
te zijn, maar zij erkende, dat er één
punt van overeenkomst was, name
lijk beider vurig verlangen om in op
bouwende zin voor de gehele Neder
landse jeugd te strijden. Maar naar
mate de opponenten elkaar beter leer
den begrijpen en een inzicht kregen
in hun idealen, groeide er geleidelijk
een band. Zeer zeker, de geschillen
bleven bestaan en over enkele princi
piële kwesties konden de deelnemers
het niet eens worden, maar zij leer
den elkaar in ieder geval respecteren
en begrip te hebben voor de opvat
tingen van anderen. Dat was naar
onze opvatting de voornaamste winst
van de Drakenburg-bijeenkomst.
De discussies
Het zou ons te ver voeren, wanneer
wij uitvoerig op de gevoerde discussies
ingingen. Maar twee punten willen
wij hier toch met enkele woorden
aanroeren. Op een der eerste dagen
was de vraag ter discussie gesteld: „Is
het naar Je mening een voor- of een
nadeel voor onze jeugd om Juist ln
deze tijd te leven?" De gedachtenwls-
sellng, die op deze vraag volgde, was
zeer levendig. De kern van do opmer
kingen van de niet natlonaal-socialls-
tlscho Jeugd hield ongeveer ln: wij
missen op het ogenblik veel van wat
ons vroeger geboden werd. Denken wij
slechts aan onze oude Jeugdorganisa
ties. die ons zonder meer zijn afgeno
men, zonder dat men ons er Iets an
ders voor ln de plaats stelde. WIJ be
danken er echter feestelijk voor een
gelijke toestand terug te krijgen, zo
als die vóór de oorlog ln ons land be
stond en zijn van mening, dat veel
van het goede uit deze tijd ook na de
vrede gehandhaafd moet blijven, zo
het natlonaal-soclallsme de strijd
mocht verliezen. De natlonaal-soclalis-
tlsche Jeugd was van mening, dat Juist
ln deze oorlogstijd een kans aan de
Jonge generatie wordt geboden, die zU
vroeger nimmer heeft gehad. Door
haar revolutlonnalre optreden kan zll
de kleinburgerlijke mentaliteit ln dit
land helpen wegvagen.
Ook rond het thema: „Wat wil Je
zijn: soldaat of burger?" ontwikkelden
zich Interessante gesprokken. Onder
soldaat werd verstaan het type van
den strijdbaren mens. die weerbaar is
en desnoods met inzet van zijn leven
wil vechten voor wat hL) als zijn plicht
en Ideaal heeft leren kennen, en on
der den burger hot type mens. dat met
rust gelaten wil worden en 6lechts
„leven" wil. Zeer typerend was. dat
geen enkele deelnemer het type von
den burger boven dat van den soldaat
verkoos. Men stelde de soldateske hou
ding verre boven die van den lauwen
burger.
De Jeugd kon tijdens de Draken
burg-bijeenkomst niet alleen van ge
dachten wisselen, maar de Nederlandse
Omroep stelde haar bovendien ln de
gelegenheid enige voordrachten te vol
gen van bekende mannen uit het
dagelijkse leven, die na afloop ook
gaarne bereid waren vragen te beant
woorden. Bovendien werd het pro
gramma afgewisseld door het optreden
van medewerkers van de Nederlandse
Omroep.
Op deze wijze brachten dertig jon
gens en meisjes enige uiterst vrucht
bare en leerzame dagen op de Dra
kenburg door en kwamen tijdens dit
korte samenzijn tot het besef, dat de
jeugd van Nederland slechts één
•houding past, namelijk de handen
ineen te slaan én gezamenlijk en met
inspanning van alle krachten aan de
slag te gaan!
SPORTNIEUWS
Vicus Orientis boekt
fraaie successen
Op Tweede Paasdag werd door
Vicus-Orientis deelgenomen aan de
serie-wedstrijden van Sportlust te
Eindhoven en wist daar een bijzon
dere prestatie te leveren, door in de
hoofdafdeling, bestaande uit le klas
twaalftallen, Achilles, Den Haag, Ar
chipel, Amsterdam en P.S.V. en
Sportlust uit Eindhoven, gelijk met
Archipel te eindigen. Door een iets
beter doelgemidaelde verkreeg Archi
pel de eerste en Vicus-Orientis de
tweede prijs.
De uitslagen waren: ArchipelPSV
3—0, Sportlust—Achilles 1—3, Vicus-
Orientis—PSV 3—0, Ahcllles—Archi
pel 01. Sportlust—'Vicus-Orientis
0—1, PSV—Achilles 1—2, Archipel—
Sportlust 4—1, Vicus-OrientisAchil
les 3—2. PSV—Sportlust 3—0, Archi
pel—Vicus-Orientis 2—2.
Bij de prijsuitreiking roemde de
voorzitter van Sportlust het spel van
onze Leidse tweede klasser, die zich
in dit sterke gezelschap volkomen
thuis voelde, hetgeen zij bewees door
Archipel, dat enkele weken geleden
nog Westerkwartier er onder hield,
-een .gelijk spel af te dwingen.-Door
dit succes gesterkt kan Vicus-Orientis
met vertrouwen de promotiewedstrij
den tegemoet zien.
In de H.K.V.-driekamp, welke met
Pasen gehouden werd. 'wist Vicus-
Orientis beslag te leggen ojj de eerste
Op vuilnistransport
schepen teruggevonden
GRONINGEN. 11 April. Een
week geleden, Dinsdag 4 April, is
in een der Groninger ziekenhuizen
een ernstige fout gemaakt. Tegelijk
met een hoeveelheid verbandstoffen,
die gebruikt waren bij een radium-
behandeling van een patiënt, waren
drie kleine platina buisjes van
minimale afmetingen, waarin het
radium wordt bewaard, weggeworpen
in de kachel van de centrale verwar
ming. Deze buisjes bevatten dertig
milligram radium en wie weet. dat
het totale bezit van het Radiologisch
Instituut te Groningen," waarvan dit
radium afkomstig was, zestig milli
gram bedraagt, kan enigszins be
vroeden, welk een onschatbare waar
de hier te loor scheen te zijn ge
gaan.
Toen men er achter kwam, dat de
buisjes in de oven terecht waren ge
komen, werd deze uitgehaald en de
inhoud daarvan nauwkeurig onder
zocht. Er werden noch buisjes, noch
resten van buisjes gevonden. Men
kwam dus tot de conclusie, dat de
buisjes met het momenteel practisch
niet verkrijgbare radium, dat hoofd
zakelijk gebruikt wordt voor de be
handeling van weefsels van kwaadaar
dige gezwellen, met de sintels via de
asbak bij de Gemeentereiniging te
recht was gekomen. Dr. S. Keyser,
directeur van het Radiologisch Insti
tuut, riep toen de hulp in van het
Natuurkundig Laboratorium der
Rijksuniversiteit, en de directeur
daarvan, prof. Coster, verzocht zijn
assistent, dr. H. de Vries, zijn mede
werking te verlenen bij het opspo
ringswerk. Deze stemde toe en met
behulp van een z.g. Geiger-apparaat
toog men aan het werk. Zaterdag van
negen uur 's morgens tot vier uur
's middags is men in de weer geweest
om de inhoud van een paar vuilnis-
transportschepen te onderzoekeh. Het
was omstreeks half vier toen men
twee van de buisjes in een onooglijk
brok sintel vond. Tot laat in de avond
zette men het werk voort, doch de
duisternis verhinderde de verdere
voortgang. Gisterochtend is het werk
hervat en inderdaad slaagde men er
in, ook het derde buisje te vinden.
Het kostbare metaal, dat reeds 23
jaar het belangrijkste bezit vormde
van het Radiologisch Instituut, bleek
volkomen intact te zijn. De waarde
ervan valt niet te schatten, evenmin
als de vreugde die zich in het bijzon
der van dr. Keyser meester maakte,
toen men succes met de arbeid had.
prijs met een totaal van 10 punten.
De adspiranten van Vicus eindigden
op de derde plaats. De gedetailleerde
uitslagen waren: Ons Eibernes B—
HKV B 20, HKV AVicus-Orientis
D 2—0, MKV RVicus-Orientis B
00, Vicus-Orientis AOns Eibernest
A 1—2, Vicus-Orientis BOns Eiber
nest B 3—0, Ons Eibernest A—HKV
A 00, HKV-comb.Ons Eibernest 2
1—0, Ons Eibernest 3—Vicus-Orientis
3 0—3. Vicus-Orientis 2—HKV-comb.
22, HKV-comb.Ons Eibernest 3
11, Ons Eibernest 2—Vicus-Orientis
2 0—4. Vicus-Orientis 3—HKV 4—1.
le prijs Vicus-Orientis (beker), 2e
prijs Ons Eibernest (medaille) door
HKV afgestaan, 3e prijs HKV.
VOLKSCULTUUR EN KUNST
Keuringen Waffen- ff ff -wachtbataillon en Landstorm
Het //-Ersatzkommando deelt mede: Tedere gezonde Nederlander kan
zich aanmelden, ten einde gekeurd te worden voor de Waffen- ff, ^-Wacht
bataillon in Amersfoort, Landstorm Nederland, Kriegsmarine en de Ger
maanse ff in Nederland. Personen tussen 19 en 30 jaar, die aanmeldings-
plichtig zijn voor de tewerkstelling, kunnen zich eveneens aanmelden en
worden gedurende hun verbintenis van de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-// kan ieder worden, die na ten minste één jaar
diensttijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn
schoolopleiding is niet doorslaggevend, beslissend voor bevordering zijn:
karakter, gedrag, prestatie.
Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking
tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra-levensmiddelen
etc. Eveneens verstrekken alle Inlichtingen en gratis-reisbiljetten voor de
heen- en terugreis de volgende Nebenstellen der Waffen-//: Amsterdam,
Dam 4; Alkmaar, Langestraat 56; Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen,
Herenstraat 46; Enschede, Hcngelosestraat 30, en het //-Ersatzkommando,
Den Haag, Korte Vijverberg 5.
16 April 9—14 uur: Rotterdam. Deutsche Oberschule, Westerlaan 2;
17 April 9—12 uur: Den Bosch, Hotel Noord-Brabant, Markt 45: 15—18
uur: Venlo, Deutsches Haus, Egmondstraat 16; 18 April 9—12 uur: Arn
hem, Café Royal; 15—18 uur: Zwolle, Hotel Gljtcnbeck; 19 April 9—12 uur:
Groningen, Herestraat 46; 15—18 uur: Leeuwarden, Huize Schaaf, Brecd-
straat; 20 April 9—14 uur: Amsterdam, Dam 4; 21 April 9—14 uur: Utrecht
N.V.-Huls, Oudegracht 245 22 April 9—14 uur: Amersfoort, Pol. Durch-
gangslager, Leusderweg.
Vermaarde gasten bij
het Duits Theater
Met een indrukwekkende rij ver
maarde solisten, wier namen ook
door de grammofoon reeds gemeen
goed zijn. heeft het Duitse Theater
in en om de Paasdagen luister bij
gezet aan enige van zijn beste en
sceneringen uit het lopende seizoen.
In „Tosca" hoorde men een heftig-
bewogen en vocaal sterke uitbeelding
der titelrol van Margarethe Tesche-
macher. sopraan nan de Steats-
opera te Dresden. De voorstelling
kreeg met name in de tweede act®
bijzondere dramatische kracht.
Peter Anders, die in de derde acte
van Puccini's opera reeds heel de
weelde van zijn gemakkelijk aanspre
kende. fraai getimbreerde. lyrische
tenorstem in het geding bracht, heeft
echter bovenal met zijn Mozart-ver-
klanking indruk gemaakt. De uitvoe
ring van „Die Entfiihrung aus dem
Serail" met Anders en Erna Berger
(beiden van de Berlljnse Staatsope-
ra) dient als een der rijkste erva
ringen van deze muziekwinter te
worden geboekt. Peter Anders maak
te van de aria's „Konstanze, dich
wieder zu sehen" en „O wie ftngst-
lich" juwelen van voorname zang
kunst en ook Erna Berger's Kon
stanze was een bij uitstek gave en
beheerste prestatie: een dier zeld
zame gelegenheden, waarbij men
Mozart's coloratuur waarlijk stijlvol
te horen krijgt.
De overige componenten van deze
„Tosca" en deze „Entfiihrung". die
onder leiding resp van Georg Pllows-
ki en Wilhelm Franzen prachtig in
gespeeld bleken, kent men uit wat er
na de première in deze kolommen
reeds over werd gezegd. Bij uitzonde
ring worden hier slechts Theo Lien-
hard's indrukwekkende Scarpia en
Sanders Schier's meesterlijke Osmin
in de herinnering gebracht.
AD INTERIM.
Dr. Wijnaendts Francken
overleden
Op 80-Jarlge leeftijd ls te Lelden
overleden do bekende Nederlandse let
terkundige dr. C. J. Wijnaendts
Francken.
Cornells Johannes Wijnaendts Fran
cken we!d op 14 November 1863 te
Rotterdam geboren. HIJ studeerde aan
de universiteiten te Utrecht cn Am
sterdam, waar hij op 27-Jarlge leeftijd,
promoveerde tot doctor ln de wl6- en
natuurkunde op een proefschrift ge
titeld „De Sceloreïden."
Aan dc universiteiten te Jena, Zü-
rlch. Parijs en Berlijn, 6tudeerde hU
voorts voornamelijk psychologie en
philosophic, over welke onderwerpen
later tal van werken van zijn hand
verschenen.
Tot zijn voornaamste werken be
horen „Do evolutie van het huwelijk",
„Het Boeddhisme", „Franse Moralis
ten". ..Schopenhauer", „Wijsgerige ge
schiedbeschouwing", ..Woordenboek
van Wijsgerige Kunsttermen" en het
Woordenboek van historische en my
thologische personen.
De overledene was vele Jaren redac
teur van het Tijdschrift van Wijsbe
geerte en bestuurslid van vele vereni
gingen. o.a. van het ..Kantgesellschaft".
De crematie zal Donderdagmiddag
a.s. op Westerveld na aankomst van de
trein van 2.50 uur plaats vinden.
BIJ ONZE VRIJWILLIGERS, Uiterst behoedzaam worden de vijandelijke
stellingen genaderd, (Foto ff-P-K. Büschel O/H)
Fryske Rie opgeheven
Enige tijd geleden heeft de Friese
dichter D H. Kiestra, boer ln Terzooi,
het leiderschap van de Fryske Rie
(Friese Raad) van de 6tlchtlng Saxo-
Frlsla (welke stichting onder leiding
van prof. dr. J. M. Kapteyn. Friezen
en Saksen ln het Noorden samen wil
vatten en overkoepelen) neergelegd.
Tevens heeft hij do redactie van ..It
Fryske Folk" opgegeven. Dit blad ls
sindsdien (December 1943) niet meer
verschenen.
In het nieuwe nummer van Het
Noorderland deelt de leider van Saxo-
Frlsla. prof. dr. J. M. N. Kapteyn nu
mede. dat de Fryske Rie is opgeheven
en dat It Fryske Folk ook niet meer
verschijnen zal
Het algemeen orgaan van Saxo-
Frlsla zal om in deze lacune gedeelte
lijk te voorzien meer aandacht geven
aan Friese culturele vraagstukken en
ook artikelen ln het Fries opnemen.
Een reorganisatie van het werk van.
de stichting ten opzichte van Friesland
ls gebleken nodig te zijn.