HET DAGBLAD
Een Huizenaar bouwt
plezierbotters
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Advocaat en bedelaar"
Duits weermachtsbericht
Geslaagde tegenaanvallen
bij Brody en Kowel
Verbitterde afweerslag in het gebied
van Boeg en Dnjestr
Weer rust bij
Cassino
Terreurvliegers
jijden zware
verliezen
Langdurige aanval
op Londen
Nieuwe onthulling
over Petiot
Vesuvius-eruptie
eist 2000 doden
De voordelen van de binnenste
linie treden aan het licht
Duifslands reserves
Britsindische divisie aan de
Burmaanse grens ingesloten
Belastingbezwaren
Italianen strijden weer
aan front
Bij een van 't oude
scheepmakersras
Bij Gratama s 70ste
verjaardag
Amerikanen verliezen
51 vliegtuigen
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 24 Maart. Het opperbe
vel der weermacht deelt mede:
Aan het Oostelijke en Noordelijke
front van de Krim alsmede aan de
benedenloop van de Oekrajinse Boeg
mislukten verscheidene Sowjetaan-
vallen.
Tussen de middenloop van de
Oekrajinse Boeg en de Dnjestr, als
mede in het gebied van Proskoerow
en Tarnopol duurde de verbitterde
afweerslag tegen overmachtige Sow-
jetgevechtsgroepen voort Bij ge
slaagde eigen tegenaanvallen in het
gebied van Brody werden verschei
dene vijandelijke bataljons en batte
rijen, alsmede een aantal pantserwa
gens vernietigd.
Ten noordwesten van Kowel sloe
gen onze troepen de herhaaldelijk
aanvallende bolsjewisten af en wier
pen hen in de tegenaanval terug.
Zuidoostelijk van Witebsk zette de
vijand ook gisteren de gehele dag met
sterke strijdkrachten zijn vergeefse
doorbraakpogingen voort. Van de rest
van het Oostelijke front wordt slechts
plaatselijke gevechtsactiviteit gemeld.
Boven de Finse Golf schoten
wachtschepen der marine van ver
scheidene golven aanvallende Sow-
jetbommenwerpers drie vliegtuigen
neer, zonder zelf verliezen te lijden.
In Italië zette de "ijand zijn aan
vallen op Cassino ten gevolge van
zijn zware verliezen gisteren niet
voort. Aan beide fronten heerste
slechts plaatselijke gevechtsactie.
Een groep slagvliegers onder kapitein
Walter-en een groep verkenners voor
korte afstand onder kapitein Proll,
hebben zich in de laatste gevechten
bijzonder onderscheiden.
In de vroege ochtenduren van 23
Maart vielen Duitse gevechtsvlieg
tuigen het vijandelijke eilandsteun
punt Lissa aan de Adriatische kust
aan. Behalve omvangrijke vernielin
gen in het havengebied werd door
bomtreffers zware schade toege
bracht aan acht zeilvrachtschepen.
Formaties Amerikaanse bommen
werpers vielen in de ochtend van 23
Maart plaatsen in Noordwest- en
Midden-Duitsland aan. Luchtverde
digingsstrijdkrachten vernietigden 51
vijandelijke vliegtuigen, waaronder
44 viermotorige bommenwerpers.
In de afgelopen nacht vlogen
enige vijandelijke stoor vliegtuigen
Aanval op Berlijn
BERLIJN, 25 Maart. In Qe
avonduren van de 24ste Maart was
de Rijkshoofdstad opnieuw het doel
van een groot opgezette terreuraan-
vaL Talrijke brisant- en brandbom
men werden door de Britse bommen
werpers op de gehele stad geworpen.
De naderende formaties werden
tussen 21 en 22 uur boven Noord-
Friesland door krachtige formaties
Duitse nachtjagers tot de strijd ge
dwongen. Tussen Flensburg en Kiel
werden de eerste series toestellen
neergeschoten. De stroom vijandelijke
bommenwerpers bereikte de Rijks
hoofdstad uit Noordwestelijke rich
ting. Hij was gedurende meer dan
een uur bijna onafgebroken het doel
van Duitse nachtjagers, die in. zeer
groten getale gestart waren.
Volgens tot dusver ontvangen nog
onvolledige rapporten werden 102
viermotorige bommenwerpers ver
nietigd, zijnde meer dan een vierde
van alle Britse vliegtuigen, die via
de Duitse Bocht met Noordoostelijke
koers tot Berlijn doordrongen. De
formaties Duitse nachtjagers had
den reeds boven zee bij Helgoland
contact met den vijand.
Aangenomen wordt, dat het aan
tal der neergeschoten vliegtuigen
nog groter zal worden en dat de
Anglo-Amerikaanse luchtmacht een
der grootste nederlagen heeft ge
leden, die ooit vijandelijke vliegers
boven Duitsland werden toege
bracht
Het terreurkarakter van deze aan
val blijkt duidelijk. Waargenomen
werd. dat talrijke viermotorige bom
menwerpers boven het stadsgebied
van Berlijn en boven de Zuidweste
lijke voorsteden werden neergescho
ten. De vijandelijke vliegtuigen wer
den ook op de terugtocht, in weste
lijke richting, voortdurend aange
vallen.
Kleinere Britse formaties bombar
deerden het gebied van Leipzig en
Weimar.
In Isernia ln Zuid-Xtalië hebben
de anglo-Amerlkanen een concentra
tiekamp Ingericht, waar meer dan
14.000 Italianen zijn opgesloten.
Het eiland Rab ln het Noorden
van de Adriatische Zee is van benden
gezuiverd. 50 bendeleden zijn gedood.
Door een grote onplofflng ls
het hoofdkwartier van de criminele
politie In Haifa vernietigd.
Keuring Landwacht Neder
land in de provincie
Zuid-Holland
Overal blijkt tijdens de patrouille
diensten van de Landwacht, dat het
werk ter beveiliging van de orde, de
goede gang van zaken en dc regel
matige voedselvoorziening, uitermate
nuttig en noodzakelijk is. De onder
wereld hi Nederland profiteert van
de overbelasting van hé»l bewakende
personeel, doch loopt tegen de lamp
nu de Landwacht met vele duizenden
de bewakings- en patrouillediensten
voor een belangrijk deel vervult.
Doet ook gij, lid van één der for
maties der Beweging mede aan dit
nuttige werk en meldt u voor de
Landwacht. U kunt zich op Vrijdag
31 Maan! van 9—16 uur in de kleine
zaal van de Dierentuin in Den Haag
melden voor het medisch onderzoek.
U wordt verzocht lidmaatschaps
kaart der N.S.B., W.A., ft of Jeugd
storm mede te nemen.
over Noordwest- en Zuidwest-Duits-
land.
Duitse gevechtsvliegtuigen vielen
ook gisteren weer afzonderlijke doe
len in het stadsgebied van Londen
met goed gevolg aan
Voor de kust van West-Noorwegen
choten bewakingsvaartuigen van
een Duits convooi van veertien
vruchteloos aanvallende torpedovlieg
tuigen er vijf neer. Drie daarvan
werden neergehaald door een klein
vaartuig onder bevel van den Ober
bootsman Willy Böhne.
STOCKHOLM, 25 Maart. In het
gebied van Londen is Vrijdagavond
luchtalarm gemaakt. Kort na het
alarm was zwaar, aanhoudend vuren
der luchtdoelartillerie hoorbaar. Op
Londen zijn brand- en brisantbom
men geworpen. De aanval was de
langste van de reeks, die de laatste
tijd op Londens gebied zijn onder
nomen.
Ook Nederlandse
slachtoffers?
PARIJS, 24 Maart. De moordzaak-
Petlot bracht gisteren een nieuwe
sensatie. Een zekere Nezondet, een
kennis van den massamoordenaar,
heeft verklaard, dat de broer van den
arts hem heeft medegedeeld, dat dr.
Petiot vijftig zestig personen heeft
vermoord.
Nezondet, die enkele dagen geleden
ls gearresteerd, zelde ln November of
December van het vorig Jaar een af
spraak met den broer van den arts
gehad te hebben, waar deze zeer bleek,
doch te laat was verschenen. Hij
kwam uit de villa van zijn broer.
Op de vraag, wat er aan de hand
was, of er soms een geheime zender of
wapens waren, antwoordde Maurice:
„Als het meer niet was, was het niet
zo erg. Er ls Iets, dat on> allemaal
de kop kan kosten. De reizen naar
Amerika beginnen en eindigen ln de
villa. Ik geloof, dat vijftig tot zestig
personen vermoord zijn. Mijn broer
heeft mij een boek laten zien, waarin
nauwkeurig aantekening wordt gehou
den van de moorden. HIJ heeft mU
gezegd, dat hij zijn slachtoffers een
inspuiting heeft gegeven."
Wat de reizen naar Amerika betrof:
De arts heeft gesproken over de
mogelijkheid mensen over de grenzen
naar het buitenland te brengen. Het
tarief bedroeg 50.000. francs. Het be
trof merendeels personen, die het
leven te Parijs te onbehaaglijk von
den en graag naar Zuld-Amerlka wil
den gaan. Petiot liet zich vaak-door
zijn slachtoffers van een valse datum
voorziene brieven gevèn, waarin zij
kennis gaven van hun aankomst ln
Amerika, om hun familie gerust te
stellen..r
De gerechtelijke arts Paul, een spe
cialist voor lijkschouwing, die de laat
ste Jaren ln de Seine, ln het Bols de
Boulogne, en op andere plaatsen ge
vonden delen van menselijke lichamen
heeft onderzocht, ls van mening, dat
deze moorden ook zijn toe te schrij
ven aan den moordenaar uit de villa
ln de Rue Lesueur. Hij heeft dit afge
leid uit de steeds overeenkomstige sne
den, die de ïpoordenaar toepaste. Ge
bleken ls, dat de doden, die ln de
Rue Lesueur werden gevonden, ge
scalpeerd waren. Dit moest naar men
aanneemt de identlfleering der slacht
offers onmogelijk maken.
In een door den rechter van In
structie ontvangen anonieme brief ls
sprake van twee rijke Nederland
se emigrantengezinnen, die ln Augus
tus 1942 naar Parijs waren gekomen
en met behulp van Petiot naar Argen
tinië wilden uitwijken. Tevoren was
hun medegedeeld, dat zij zich enige
dagen in een huls. ln de nabijheid
van de Are de Trlomphe verborgen
moesten houden. De villa van den
moordenaar bevindt zich daar even
eens. Met de Nederlanders zijn hun
voorwerpen van waarden en hun geld
verdwenen. Het zou zes of zeven per
sonen betreffen.
Het aantal vermoorden, dat tot dus
ver kon worden geïdentificeerd be
draagt 14.
Churchill spreekt over
de invasie
STOCKHOLM, 25 Maart. Naar
de Engelse berichtendienst meldt,
heeft Churchill voor Amerikaanse
luchtlandingstroepen de verklaring-
afgelegd, dat zij „spoedig" de gele
genheid zouden krijgen om bij de
komende operaties op te treden, ten
einde een „grote slag" te slaan.
Churchill wilde hiermede klaarblij
kelijk opnieuw het spoedige komen
der invasie aankondigen, nu de door
hem voor deze onderneming tot dus
ver voorspelde termijnen reeds ver
streken zijn.
Ie JAARGANG No. 72 LD ZATERDAG 25 MAART 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of ƒ2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
Bij de afweergevechten in het ge
bied van Leningrad hébben de man
nen van de ff-vrijunlligers-pantser-
grenadiersbrigade „Nederland" zich
schitterend gehouden. De brigade
commandant, ff-Oberführer Wagner,
die ?elf het ridderkruis draagt, spelt
leden van zijn brigade het ijzeren
kruis op de borst.
Foto ff-P.K. Wisnieuwskl O/H)
Nieuwe lavastroom
geconstateerd
MADRID, 25 Maart. De uitbar-
sting van de Vesuvius, die een gro
tere afmeting aanneemt dan die In
het jaar 1906, heeft tot dusver reeds
aan 2000 mensen het leven gekost.
Het aantal daklozen is gestegen tot
25.000.
De bewoners der aan de voet van
de Vesuvius gelegen plaatsen ver
laten overhaast hun woningen en
trachten have en goed in veiligheid
te brengen. De lavastroom heeft zich
verdeeld in een grote en talrijke
kleine stromen en sleept geweldige
rotsblokken en grote massa's steen
mee. De gloeiende lava vloeit ter
breedte van een middelmatige rivier
onstuitbaar verder. Onafgebroken
daalt een regen van as en stenen
neer op het gehele gebied van de
Golf van Napels.
Er is ook een nieuwe lavastroom
uit de berg gekomen. De sneeuw die
sinds Donderdagmorgen valt, ver
mengt zich met het lavastof en
krijgt een roestkleur. De voornaam
ste weg van Salerno naar Napels,
waar tonnen as moesten worden
weggeruimd, is weer voor het ver
keer opengesteld.
BERLIJN. 24 Maart. De grote
strategische beweging van de Duitsers
aan het Oostelijke front behoort zon
der twijfel mede tot de antl-invasle-
maatregelen van de Duitse oorlogvoe
ring, en ls ln zoverre van eminente
betekenis, schrijft Martin Hallensleben,
de militaire correspondent van het
DNB.
Hoe meer het Oostelijke front zich
van de eigenlijke krachtcentra van
het bolsjewistische oorlogspotentieel
over uitgestrekte verwoeste gebieden
naar het westen verplaatst, hoe meer
de voordelen aan het licht treden, die
de strijd op de binnenste linie de
Duitsers verleent.
Nu de operaties bepaalde gebieden
van Europa naderen, moet de kracht
van die oorlogvoerende 'partij merk
baar worden, die sinds meer dan een
Jaar ongewoon zuinig met haar strijd
krachten ls omgegaan, want zij heeft
alles, wat zij aan potentieel ln de
weegschaal kan werpen, ln zekere zin
voor het grijpen. Het ls geen geheim,
dat afgezien van de parate Duitse
strijdkrachten in het Westen en Noor
den van Europa, ook ln het Oosten
reserves aanwezig zijn. Hoewel zij
sinds geruime tijd gereed liggen, wor
den zij tot dusver niet aangesproken.
In dit verband beschouwd, krijgt
de bekendmaking van het intensieve
gebruik van fille Hongaarse hulpmid
delen voor de strijd een bijzonder
relief. De aankomst van Duitse troe
pen ln het land zo rr^eldt een
speciale correspondentie wordt
namelijk te Berlijn beschouwd als een
maatregel die aantoont, dat Duitsland
nog over voldoende reserves beschikt
om zwakke plekken in het Europese
afweerfront te versterken.
De betekenis van Hongarije ln dit
afweerfront blijkt overigens uit het
feit, dat het militaire plan van de
Sowjet-Unle zowel als van de Weste
lijke mogendheden geheel was geba
seerd op de mening, dat de weg naar
de overwinning door Zuid- en Zuid-
Maatregelen tegen twee
Hongaarse diplomaten
BOEDAPEST, 25 Maart. M.T.I.
meldt, dat de regering onder voor
zitterschap van minister-president
Stojay Vrijdag een ministerraad heeft
gehouden. Besproken werden het
staatsburgerschap van bepaalde per
sonen en verscheidene dringende vra
gen.
Zilahi Sebess, tot nu toe Hongaars
consul te Brasso (Roemenië) is be
noemd tot leider van de persafdeling
van het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Den Hongaarsen gezant te
Stockholm, Ullein Reviczky en den
Hongaarsen gezant te Madrid, Am-
bro, is het Hongaarse staatsburger
schap ontnomen.
De Hongaarse regeringspartij heeft
Donderdagmiddag een druk bezochte
vergadering gehouden, waaraan ver
scheidene ministers en talrijke leden
van beide huizen van het parlement
deelnamen. De partij-voorzitter Lu-
kacs deelde mede, dat minister-presi
dent Sntojay verzocht heeft lid der
partij te worden en dat het bestuur
aan zijn verzoek gevolg heeft gege
ven. Volgens de statuten is Stojay
hiermede tevens partij-voorzitter.
TOKIO, 25 Maart. Nu de
Japanse en Indische legers op ver
scheidene plaatsen de grens tussen
Indië en Burma hebben overschre
den en het Manipoerbekken binnen
dringen, heeft de 20e Britsindische
divisie, welker hoofdkwartier te
Tamoe is gevestigd, een aanvang
gemaakt met een grote terugtocht
in zuidelijke richting langs het
Kabaudal.
Volgens berichten van het front
zijn de kansen van den vijand, uit
het dal te ontkomen of een reorga
nisatie voor een doeltreffende tegen
actie tot stand te brengen, uiterst
gering wegens de druk der opruk
kende Japanners en Indiërs.
Andere. Japanse afdelingen zijn.
na de grens te hebben overschreden,
in het vijandelijke gebied opgerukt
en hebben de achterwaartse verbin
dingen van den vijand afgesneden,
terwijl weer andere Japanse en In
dische afdelingen, die ln het Tsjin-
gebergte de 17e Britsindische divisie
vernietigend hebben verslagen, thans
langs het Kabaudal naar het Noor
den oprukken.
v De 20e Britsindische divisie ls dus
in het nauwe Kabaudal tussen twee
machtige legers Ingesloten en heeft
slechts te kiezen tussen volkomen
vernietiging en overgave. De val van
Tamoe kan elk ogenblik verwacht
worden.
Naar gemeld wordt, hebben de
meeste Britse officieren en soldaten
Tamoe reeds verlaten en de verde
diging aan de Indische troepen toe
vertrouwd
Een Goerkha-soldaat, die onlangs
door vrije Indische troepen gevangen
werd genomen, vertelde, dat de in
Tieemse troepen in de Britsindiscb
20e divisie zich er steeds meer tee*
verzetten, dat Engeland hen a
kanonnenvlees gebruikt.
oost-Europa kon lelden. De vijand
meende hier de politiek en militair
zwakke plekken te zullen aantreffen,
waardoor hij het gemakkelijkste ln
het centrum van de Europese vesting
kon doordringen. Het militaire plan
van de Sowjet-Unle was ln dat op
zicht bijzonder duidelijk. Maar ook
het Britse en Amerikaanse opperbevel
hebben, het plan bestudeerd om Zuld-
Oost-Europa. waarschijnlijk in com
binatie met andere amphiblsche ope
raties. tot opmars- en oorlogstoneel
te maken tegen Duitsland en zijn
bondgenoten.
Nog zeer kort geleden werden tus
sen de geallieerde opperbevelhebbers
ln het Mlddellandse-Zeegebled, gene
raal Maltland Wilson en den geallieer
den opperbevelhebber ln het Midden-
Oosten, generaal Paget, militaire be
sprekingen gehouden, die. volgens En
gelse berichten, een zeer optimistisch
beeld van de militaire situatie in
Zuid-Oost-Europa gegeven moeten
hebben.
Er wordt ln de vijandelijke com
mentaren op gezinspeeld, dat de
situatie ln dat gebied binnen niet al
te lange tijd radicaal zal veranderen.
Hoewel dergelijke publicaties waar
schijnlijk ondergebracht moeten wor
den ln de rubrieken van de zenuw
oorlog, staat toch wel vast. dat de
geallieerden een actieve belangstel
ling hebben voor alles, wat zich ln
Zuid-Oost-Europa afspeelt.
Grote belangstelling
voor de Duitse
volksontwikkeling
Naar uit een verslag van het Duitse
volksontwikkelingswerk over het
jaar 1942—'43 blijkt, hebben zich dit
jaar niet minder dan 183 millioen
personen voor het volgen van een of
meer ontwikkelingscursussen laten
inschrijven. Het Jaar tevoren bedroeg
het aantal cursisten 15 millioen, het
geen reeds tweemaal zoveel was als
in het laatste vredesjaar.
De grootste belangstelling gaat uit
naar de leergangen, welke absolute
kennis verstrekken, zoals die in
Duits, rekenen, vreemde talen. Niet
minder dan 8è millioen personen
hebben zich hiervoor opgegeven, het
geen ruim 2 millioen meer is dan ver
leden jaar. De Duitse-taalcursussen
worden in het bijzonder gevolgd in
de nieuwe gebieden van het Duitse
Rijk, waar zij gemiddeld 90 pet. van
alle cursussen uitmaken.
Het Duitse volksontwikkelingswerk
heeft daarenboven sinds begin 1942
rond 1400 cursussen Duits voor bui
tenlandse arbeiders georganiseerd.
Voor cultuurfilmvoorstellingen, be-
arijfsbezichtigingen, cuituurreizen en
rondleidingen hebben zich in totaal
5,7 millioen deelnemers aangemeld.
Een groot deel van de activiteit der
cursusleiders wordt momenteel na
tuurlijk in beslag genomen door de
weermacht, in het bijzonder door de
gewonden in de oorlogslazaretten. Niet
alleen wordt aan deze laatste cate
gorie het maken van eenvoudig
knutselwerk geleerd, ook hun school
kennis wordt opgefrist en uitgebreid.
Tenslotte zijn ook met veel succes
leergangen in het leven geroepen
voor de slachtoffers van luchtaanval
len en voor de geëvacueerden. Verre
van door de oorlog te zijn geremd,
blijkt de drang van het Duitse volk
naar diepere kennis en bredere ont
wikkeling dus integendeel opmerke
lijk toegenomen.
Voorlichting van vollcstuinders
DEN HAAG, 24 Mrt. Het Volks-
tulnwezen heeft onder de huidige om
standigheden een grote vlucht geno
men en is een belangrijke factor ge
worden voor de voedselvoorziening.
Om dez® reden heeft de Rijkstuln-
bouwvoorllchtingsdienst zijn werk
zaamheden uitgestrekt tot de araa-
teurtüinbouw. Deze dienst heeft hier
toe speciaal voor dit doel aangewezen
ambtenaren tot zijn beschikking, die
nauwkeurig op de hoogte ziln van de
bijzondere eisen, welke aan volks
tuinen moeten worden gesteld. Om
met deze ambtenaren ln contact to
komen, kan men zich wenden tot den
Rijkstulnbouwconsulent in wiens ge
bied men woont. Wil men aJs volks-
tulnder iets weten over grondbewer
king, zaaien, ziekteverschijnselen, be
mesting, kortom over alles wat van
belang lijkt om daarover inlichtingen
ln te winnen, dan zal de Rijkstuln
bouwconsulent er voor zorgen, dat een
zijner assistenten den vragensteller
bezoekt. Ook ongevraagd komen zl.i
echter wel met de volkstulnders een
praatje maken, waarbij gewoonlijk wel
gelegenheid bestaat moeilijkheden op
te lossen.
Verder geven de assistenten ln het
winterseizoen cursussen ln samenwer
king met volkstulndersverenigingen en
geeft de Tulnbouwvoorllchtlngsdienst
ln de wintermaanden demonstraties ln
verschillende plaatsen van het land.
die volkstuinders van veel nut zlin.
De verduistering begint heden om
>.00 (Zondag 19.15) en eindigt om
30 (6.15) uur.
Maan op 7.30 (Zondag 7.54), onder
•>.23 (21.46) uur. 31 Maart E.K., 8
\pril V.M, 16 April LJL, 22 April
N'M.
Deelvissers zijn
in loondienst
Als gevolg van een menings
verschil tussen een belasting
plichtige. van beroep schippers
knecht. die, ln deelgemeenschap
met den schlpper-elgenaar van
een vaartuig, het vlssersbedrijf
uitoefende, en den fiscus, beslis
te de Hoge Raad ln laatste In
stantie. dat hier van loondienst
geen sprake kan zUn.
Dit ls voor den Secretaris-
Generaal aanleiding geweest,
een beschikking uit te vaardigen,
waarin hij zich op het standpunt
stelt, dat het om practische
redenen wenselijk ls. deze groep
werknemers te beschouwen als
wel ln dienstbetrekking werk
zaam te zijn. Als gevolg hiervan
moet over de aan hen gedane
uitkeringen loonbelasting wor
den Ingehouden.
Deze beschikking houdt ln,
dat de leden van de bemanning
van een vissersvaartuig, die een
aandeel ln de besomming ont
vangen, steeds geacht worden
hun arbeid ln dienstbetrekking
te verrichten. Degene, die het
aandeel ln de besomming uitbe
taalt. wordt geacht, dat aandeel
en de overige uit de visserij ge
noten Inkomsten als loon aan
den deelvisser verschuldigd te
zijn.
Deze behoort, ln afwijking
mot art. 7 van het Besluit L.B
op het aan den deelvisser ver
schuldigde Joon. het volgende
percentage aan loonbelasting ln
te houden: voor ongehuwden
tien procent, voor gehuwden
zeven procent, voor gehuwden
met een kind vijf procent, met
twee kinderen vier procent, met
drie kinderen twee procent, met
vier of meer kinderen niets.
De hierbedoelde belastingplich
tigen zullen telkenjare een aan
slag der Inkomstenbelasting ont
vangen, waarbij bet bedrag van
de door hen betaalde loonbelas
ting ln mindering wordt ge
bracht. Tevens wordt ln deze
beschikking bepaald, dat de door
de deelvissers genoten belonin
gen voor de toepassing van het
Besluit op de Vereveningsheffing
1941 niet als loon worden aan
gemerkt.
MILAAN, 25 Maart, Op de 25-
ste verjaardag der oprichting van de
fascistische strijdhonden zijn in ge
heel Noord-Italië betogingen van
trouw aan de Duce en het fascisme
gehouden. In Milaan, Turijn, Padua.
Venetië en Florence werden betogin
gen georganiseerd, waaraan werd
deelgenomen door afdelingen van het
fascistische leger en de fascistische
formaties.
Op een grote-betoging-van de fas
cistische partij in Venetië verklaarde
de minister voor de Volksopvoeding,
dat de 25-ste verjaardag dezer op
richting in Italië gevierd wordt op
een ogenblik, dat de eerste afdelin
gen van het fascistisch-republikeinse
leger in het veld gebracht worden
aan het front van Nettuno, de eerste
Italiaanse motortorpedoboten weer
in actie komen en eskaders van het
nieuwe Italiaanse luchtwapen aan de
gevechten deelnemen.
Het Italiaanse volk toont daar
mede zijn onwrikbare wil om aan
de zijde van de roemrijke Duitse
weermacht de verraden eer van Italië
terug te winnen. Op de betoging in
Milaan spraken de ministers Rug-
geor Romano en Farinacci.
HUIZEN, 20 Maart.
Oe vroege voorjaarsdag ls licht
van vogelgeluiden. Over het
wijde Huizerslik koerst een troepje
kuifeenden ln snelle, fluitende een-
denvlucht naar het IJsselmeer dat
gladjes ligt onder de al lauwe Maart
se zon. Groenlingen scharrelen tussen
het aanspoelsel van de slikhoek naast
de lange strekdammen van Huizens
smalle haven, zilvermeeuwen zeilen
blank door de blauwe lucht.
Daar gaat langs de gloolng van de
havendam een trapje van drie treden
omlaag en het is de bedoeling, dat ge
daar „Over" roept met lange uithaal.
Dan wandelt er aan de overzijde,
waar een kleine scheepswerf ligt, een
oude visserman met stramme benen
naar een roeiboot, de riemen plassen
en hij haalt dep bezoeker over, naar
de werf. waar arbeiders bezig zijn,
een oude vissersschuit, een Harder
wijker, op te knappen eer het vis-
seizoen begint.
Drukte?
Bar meneer. We kenne zoveul
waark kraige asseme wille, zegt de
oude baas, en betoogt dat het zeer de
vraag is of alle botters en pluten. die
hier gerepareerd en nagezien moeten
worden, inderdaad op 1 Mei, als de
IJsselmeervloot voor het eerst na de
winternist uitvaart, in orde zullen
zijn.
Plezierbotters
En bovendien, op deze kleine werf
aan het eind van de haven van Hui
zen worden niet alleen oude vissers
vaartuigen opgeknapt! Hier wordt ook
aan de nieuwbouw gedaan en wel op
zeer verrassende manier. De heer
Kok, de werfdirecteur. is namelijk
een van die mensen die, bezield met
een grote liefde voor het oude am
bacht, nieuwe wegen hebben gezocht
ert gevonden om dat schone werk
van den scheepsbouwer voor uitster
ven te behoeden Hij bouwt sinds
enige jaren „botterjachten". jachten
dus die afgeleid zijn van de echte
Zuiderzeebotters, plezierschepen voor
IJsselmeer. Zeeuwse stromen en grote
rivieren, puik ook voor de Wadden
zee, behoorlijk snel in de vaart, stoer
en sierlijk voor het oog. Want voor
de oorlog was het met visserij op het
IJsselmeer toch maar dunnetjes.
Hard werken en weinig verdienen.
En door de oorlog hebben de vissers
het wel beter gekregen, maar dat
zakt wel weer af. En ik wil dat mooie
werk, houten schepen bouwen, dat ik
nog van mijn vader heb geleerd, in
ere houden, zegt de heer Kok. 'Hij
ging dus plezierbotters bouwen.
Het moet kostelijk zijn, p'tzenaar
van zo'n boot -te zijn. De ^chte
botter is, volgens overoude traditie.
13.65 meter lang. De botterjachten
zijn goed twee meter korter. Maar
Gebruiksvoorwerpen uit de gouden
eeuw omringen den geestelijken va
der van het Frans Hals-Museum in
zijn werkkamer aan het Klein Heilig
land te Haarlem. Zij spreken van
het verleden, maar G. D. Gratama,
nauwelijks zeventig jaar, spreekt over
het heden, over de rijke dertig jaren,
waarin hij dit museum tot een cen
trum van nationale kunst heelt ge
maakt. De vitale grijsaard was eerst
schilder en leraar in Den Haag.
.Zen schilder moet werken en dro
men. hij moet een soort kluizenaar
zijn. En dat kan hij niet blijven als
hij museumdirecteur wordt", zegt de
man, die de
glorie van
Frans Hals
herontdekte.
„Een museum
directeur moet
uiteraard een
kunstzinnig
man zijn en
iemand, die
met kennis van
zaken optreedt.
Maar hij moet
voor alles ad-
w-*.:..- r-ismm. vocaat en een
jjaj7ilii ijTMi bedelaar zijn
BK Pleiten moet
hij, warm en
ÜBSfe. jJüt. MSSk lang en bede
len moet hij.
beleefd en
hardnekkig.
Anders kom je er niet:'
Glimlachend verhaalt hij zijn er
varingen opgedaan bij zijn 'jezoeken
aan de welgestelden der aarde, in
verband met de destijds gehouden
tentoonstelling var werken van Frans
Hals. De doeken van Hals hebben
een deel van zijn leven evuldHun
restauratie en de inrichting van het
museum vormen mét de grote ten
toonstelling zijn levenswerk.
Vergeeld vernis
Vol ondernemingsgeest kwam
G. D. Gratama een en dertig jaar
geleden in de stad aan het Spaarne.
Hij vond vier zalen in het oude
Stadhuis, waar Haarlem's kunstbe
zit bijeenstond. Er waren doéken
van Frans Hals, maar hoe zagen ze
er uitl Onvoldoende verzorgd door
de vorige generaties en bestreken
met een slecht soort vernis, bezaten
vele doeken een gele, onwerkelijke
tint Toen begon de schilder in den
directeur te spreken en hij maakte
een aanvang met de restauratie van
Cliché A.P.)
de Frans Halsen. Onder het vergeel
de vernis moesten de echte kleuren
liggen. Directeur Gratama liet Frans
Hals' scheppingen herleven.
In deskundige kringen stond men
sceptisch tegenover zijn streven
Velen meen&n, dat met de restaura
tie de roem en glorie van de oude
meesterwerken verdwenen. G. D.
Gratama, stoere Groninger als hij
was, zette door en zag na vijf jaar
zijn moeizame arbeid met succes be
kroond. Hals' schuttersstukken waren
tot levend verleden geworden/ De
kunstenaarswereld erkende zijn ver
diensten.
Jk deed dit werk met mijn hart
en ik heb er later lezingen over ge
houden in het buitenland en ik heb
bi] de vele honderden rondleidingen
van vreemdelingen in het museum op
mogen wijzen Eli doeken van Frans
Hals bezit het museum thans, waar
onder acht schilderijen Ze vormen
de kern der verzameling, en met de
Rembrandts en de Vermeers het
beste wat ons land op dat gebied
bezit. Ze zijn nu, evenals élk ander
belangrijk cultuurbezit zorgvuldig op
geborgen. Ik controleer de doeken
regelmatig en kan niet anders zeg
gen, dan dat zij zich in uitstekende
staat bevinden."
„Toen ik in Haarlem kwam. had
de toenmalige gemeente-archivaris
Gonnet leeds veel bijeengebracht en
hetgeen we hadden verzonk in het
toentertijd voor onze begrippen
grote museum in het niet. In het
begin had ik ruimte over. nu kom
ik ruimte te kort. Het museum zal
dan ook na de oorlog moeten worden
uitgebreid Uitbreiding is wel moge
lijk, maar een betere oplossing lijkt
mij indien de Vleeshal op de Grote
Markt tot zuiver historisch museum
zou kunnen worden ingericht. Maar
ja, tegen die tijd ben ik er niet meer"
vertrouwt deze geestdriftige kunst
hoeder ons toe. Zoals u weet. ben
ik na mijn aftreden 'ils directeur, op
verzoek van het gemeentebestuur
van Haarlem als adviseur met de
leiding belast."
„Schildert u nog steeds?" luidt onze
vraag.
„O, ja. zo nu en dan zet ik nog
wel iets op het doek"
Moge uit dit gesprek reeds vol
doende de onverflauwde toewijding
blijken van dezen kunstenaar voor
zijn schepping, het Frans Hals-mu-
seum-zo-als-het-is, zijn vele publica
ties, zoals zijn pas verschenen werk
over Haarlems groten schilder, accen
tueert de beteekenis van een man
als G D. Gratama. een an de oude
garde, die op zijn werkzame levens
avond met veel voldoening kan terug
blikken.
Er heerst thans grote drukte op de
scheepswerf aan de haven te Hui
zen, De botters en pluten der IJs-
selmeervissers moeten worden opge
knapt vóór 1 Mei, want dan begint
het nieuwe visseizoen.
Foto A.P.-Breijer)
verder hebben zij alle eigenschap
pen van een botter, n.l. de ronde
steven met de brede kop. waardoor
het schip licht glijdt op de korte
golfslag van de oude Zuiderzee en
de lage „afloop", die voor het bin
nenhalen der netten ls. En dan keu
rig afgewerkt met zwaar eiken en
teakhout en een grote lap wit zeil,
geen bruingetaand zoals de vissers
want dat is wat zwaar. Trouwens, de
vissers voeren 240 ellen doek, dat is
voor de pleizierbotters wat veeL
Maar het zijn beste boten, als wed
strijdzeilers bruikbaar, maar vooral
als zwerfboten onovertrefbaar met
hun ruime kajuit, hun brede voor
dek waar het heerlijk zonnen moet
zijn en him sierlijke, stoere vormen.
Dit is het oude ambacht ln
volle glorie! Alles wordt hier
zelf gedaan, tot, althans voor de
oorlog, het maken van de blokken
toe. Eerst wordt de kim gelegd
(een botter heeft geen kiel. al
leen een scheg) daarop worden
de spanten geplaatst, van „ge
groeide krommen", dus van bal
ken die aan de boom krom ge
groeid zijn. Een hele uitzoek om
de goede krommen te vinden!
In de steven komt een krophout,
een zware „gegroeide kromme",
die de zwaarste zeetjes gemakke
lijk moet trotseren. Voor do
spanten worden ook gegroeide
krommen genomen, met een
flauwere boog. Die heten dus
„flauwen".
Wat een mooie lijn zit er in die
botter, zeggen wij. wijzend op een
botterjacht, dat half gereed is en in
de loods verder afgebouwd wordt.
Tja méneer, dat is eigenlijk
voor ons ook de hoofdzaak, zegt de
bouwer. Het echte oude scheep
makersras sterft uit. weet .u en de
jeugd ziet dat niet meer zo. Maar
dat is mooi. die oude, overerfde
lijnen, die krommingen die geslach
ten lang uitgekiend hebben als de
beste die er mogelijk zijn voor een
botter. Het is zo'n prachtig mooi
vak. weet u, te bouwen aan houten
schepen, alles zelf te maken, Iedere
spant te kiezen, ieder kim zorgvul
dig te leggen en dan zo'n bootje te
zien groeien. En als Je er dan nog
pleizier van hebt. als je iets nieuws
weet te maken en die oude vissers
bootjes met weinig veranderingen
weet te gebruiken voor de zeilsport,
ach meneer, dan is het voortbe
staan van ons mooie, oude beroep
toch wel verzekerd I
Zo spreekt de man. die zijn werk
lief heeft. Die hart heeft voor iedere
boot die zijn werf verlaat en de
methoden die geslacht op geslacht
de botterbouwers volgden, nieuwe
zin heeft weten te geven voor een
toekomst, waarin wellicht de echte
vissersbotter weinig kans meer
krijgt.
De stem der
DEN HAAG, 24 Maart. Luistert
op Zondag 26 Maart van 11.30 tot
tot 11.45 uur over de zender Hilver
sum 1 op golflengte 415 meter naar
de stem der ff. Onderwerp: „Hou
ding".
Alleenwonende man verbrand
FRIEZENVEEN. 23 Maart. lil Frle-
zenveensterwljk heeft zich een ernstig
voorval afgespeeld, waarbij de alleen
wonende en slecht ter been zijnde
J. Hendriks het slachtoffe" ls gewor
den. Toen de dochter, die ln do buurt
woont en die nu en dan naar haar
vader ging kijken, vanochtend bij de
woning kwam, zag zij rook uit de
keuken komen en bU het betreden
van het huls deed zij de ontstellende
ontdekking, dat haar vader vermoe
delijk door de kachel ln brand was
geraakt en inmiddels tengevolge van
de bekomen verwondingen overleden
bleek te zijn.
OOSTLAND ROEPT I Reeds
honderden Nederlandse jongens en
meisjes bevinden zich ln de Land-
dienstkampen in West-Pruisen. ZIJ
bleven niet bij moeders pappot, maar
trokken uit om boer of boerin in
het Oosten te worden Daar werken
zij op het land en helpen mede aan
de opbouw van ons nieuwe Europa.
Versterkt hun rijen! Meld je aan bij
de Germaanse Landdienst, Konings-
laan 9, Utrecht.