HET DAGBLAD Verdere strijd tussen Boeg en Dnjestr VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De Führer beantwoordt vragen over Finland De jeugd is het volk; zij maakt de toekomst Duitse weermachtsberichten Brits-Amerikaanse luchtmacht verliest 98 vliegtuigen Meer actie aan midden-front Is Petiot leider van een bende? Het gaat er Moscou om de Finnen de strop om te leggen Eigen kracht de enige garantie Felle luchtslagen boven Italië en Zuid-Duitsland Gisteren werden 20 Amerikanen neergeschoten Finse mededeling over Koning Gustaafs boodschap Bommen op Huil Groter luchtactie boven Oostfront Stromen lava uit de Vesuvius „Natuurmonumenten" vergaderde Extra keuringen voor de Waffen SS enz. „Week van de werkende jeugd" te Utrecht geopend Woudenberg en Knol spraken Tegenaanval bij Cassino HOOFDKWARTIER VAN DEN FÜHRER. 19 Mrt. Het opperbevel van'-de weermacht, maakt bekend: Aan de benedenloop van de Oekra- jinse Boeg hebben de Sowjets tal rijke vergeefse aanvallen op onze bruggenhoofden ondernomen Vijan delijke pogingen om de rivier over te steken werden verijdeld. Tussen de middenloop van de Ookraiinse Boeg en de Dnjestr duren de gevechten met verder opdringende vhandeliike strijdkrachten voort. Aan de bovenloop van de Oekra- jinse Boeg alsmede tussen Proskoe- row en Tamopol zijn herhaalde aan vallen der bolsiewisten mislukt Onze troeoen sloegen de Sowjets op ver scheidene olaatsen in vastberaden tegenaanvallen terug en berokkenden hun zware verliezen aan mensen en materiaal Daarbij werden alleen in écu korpssector 44 pantserwagens en 12 stukken stormgeschut. alsmede tal rijke andere wapens en voertuigen vernietigd of buitgemaakt. Tn het eebied van Kremleniez— Kowel werden vijandelijke aanvallen afgeslagen of opgevangen De hevige gevechten duren voort. Tn de centrale frontsector *s de ge vechtsactiviteit, weer opgeleefd Plaat selijke aanvallen van de viiand op de zuidelijke oever van de Pripet. ten zuiden van de Beresina. aan de auto weg van Smolensk en ten zuidoosten van Witebsk zijn mislukt, In het noorden van het Oostelijke front is de kracht der vijandelijke aanvallen, als gevolg van de de dag tevoren geleden zware verliezen, ver minderd De Sowjets ondernamen op de vroegere brandpunten slechts plaatselijke, door pantserwagens on dersteunde. aanvallen, die in ons af- weervuur ineenstortten Enige pene tratieplekken der vorige dagen wer den in een tegenaanval gezuiverd. Eigen stoottroepen vernietigden aan het landingshoofd van Nettuno talrijke vijandelijke nesten van ver zet. De vijand leed zware bloedige verliezen Er werden gevangenen ge maakt De vijand zette zijn door pantser wagens ondersteunde sterke aanval len op Cassino voort. Zij werden met doeltreffende ondersteuning door slagvliegers in felle gevechten afge slagen. In een kloekmoedige tegen aanval werd de in het Noordwesten van de plaats liggende burchtruïne heroverd Aan de rest van het front verliep de dag zonder bijzondere ge beurtenissen Formaties Amerikaanse bommen werpers hebben opnieuw een ter- reuraanval ondernomen op de stad Rome. In het centrum der stad en in woonwijken werd grote schade aangericht en ontstonden verliezen ondër de bevolking De Brifs-Amerikaanse bommenwer pers hebben de afgelopen 24 uur bij aanvallen op het Rijksgebied en op Duitse steunpunten in boven-Italië zware verliezen geleden. 98 vijande lijke vliegtuigen, waaronder 83 vier motorige bommenwerpers, werden neergeschoten. Overdag werd in woonwijken der steden München en Friedrichshafen. in de afgelopen nacht in Frankfort a. d. Main door de vijandelijke terreurbommenwer- pers schade veroorzaakt en werden verliezen onder dc bevolking teweeg- eebracht. Stooraanvallen van enige Britse vliegtuigen waren gericht óp Midden- en West-Duitsland. Weermaehtsbericht van Zaterdag Zaterdag luidde het weermachts- bericht: Bij KertsJ hadden vijandelijke aanvallen ook gisteren geen resul taat Aan de benedenloop van de Oekrajiense Boeg mislukten nieuwe Sowjetpogingen. met sterke strijd krachten onze bruggenhoofden in te drukken De Württembergs-Badense 335ste divisie infanterie onder bevel van generaal-majoor Rast, die in de loop der distanciëringsbewegingen tijdelijk van haar verbindingen was De Turkse ambassadeur te Ber lijn Is in Istanboel aangekomen. Donderdag heeft een Engels Mosqulto-vliegtuig op 200 meter hoog te boven Stockholm gevlogen, onder andere over de marine-haven en dc marine-werf. Het luchtafweergeschut kwam niet in actie Het overdragen van Italiaanse oorlogsschepen aan de Sowjet-Unie ?al binnenkort plaats hebben Dertig pro cent der bemanningen zal uit Sowjet- russen bestaan De daardoor vrij komende Italianen worden over andere Sowjetrusslsche schepen verdeeld. Dit feit heeft bij de betrokkenen Inciden ten uitgelokt. Het Japanse kabinet heeft ver scheidene maatregelen genomen om de tewerkstelling uit te breiden en te Intensiveren. In Egypte is voor het eerst een. communistische partij opgericht Twee Amerikaanse duikboten zijn over tijd en worden als verloren be schouwd. Ze opereerden ln de Stille Oceaan afgesneden, heeft, onder afweer van voortdurende vijandelijke aanvallen en met medeneming van alle ge wonden en talrijke gevangenen, al strijdende het contact met onze hoofdstrijdkrachten hersteld. Westelijk van de midden-Boeg konden vrij sterke bolsjewistische strijdkrachten meer terrein winnen. Tussen Proskoerow en Tarnopol werden in zware aanvals- en afweer- gevechten 20 vijandelijke pantser wagens vernield Daarbij sloten pantserstrijdkrachten van het leger in samenwerking met formaties der Waffen-ƒ/ door een energieke aan val een leemte in het front. In het gebied Krzemiemniez—Ko wel zijn verbitterde gevechten gaan de. In de Noordelijke sector van het Oostelijke front, leefde de gevechts bedrijvigheid weer op. Noordwestelijk van Newel. Zuidoostelijk, van Ostrow. Noordelijk van PsRow en aan het Narwa-front werden hevige door tal rijke pantserwagens gesteunde Sow iet-aanvallen met afgrendeling van enige penetraties afgeslagen en 82 vijandelijke pantserwagens vernield. Bij deze gevechten heeft zich de 6de compagnie van het 3de Oostprui- sische grenadiersregiment onder be vel van den Oberfeldwebel Kutsch- kau door buitengewone dapperheid onderschelden. In het zeegebied van Vardö viel een formatie Sowjetbommenwerpers en torpedovliegtuigen driemaal tever geefs een Duits convooi aan. Van de ongeveer 60 aanvallende vijandelijke vliegtuigen werden er 37 neergescho ten in luchtgevechten en 7 andere door het scheepsafweergpschut. Het convooi zette zonder schade zijn reis voort. Van het landingshoofd Nettuno wordt slechts plaatselijke gevechts bedrijvigheid gemeld Aan het Zuide lijke front duurt de zware worsteling in het centrum van Cassino met on verminderde hevigheid voort. Het station Cassino ging na zware strijd verloren. In de puinhopen van de plaats wordt de verbitterde strijd voortgezet. Een formatie vijandelijke bommen werpers vloog in de middag van 17 Maart bij slecht zicht het Donauge- bied binnen en liet zonder grondzicht zeer verstrooid bommen vallen op het gebied van Wenen. Schade en verlie zen zijn gering. Boven de Oostmark en Italië werden onder moeilijke af- weeromstandigheden 9 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Enige Britse stoorvliegtuigen lieten ln de afgelopen nacht bommen val len op het Rijnlands-Westfaalse ge bied. Duitse vliegtuigen vielen in de avonduren van 17 Maart afzonder lijke doelen in Londen aan. PARIJS. 20 Maart. Enkele per sonen zouden te Orleans een man gezien hebben, die op den Parijsen massa-moordenaar. Petiot. leek. De Parijs bladen vermoeden, dat het eeiste slachtoffer van Petiot een voormalige Pool is geweest, die be gin 1942 met zijn geld Frankrijk heeft willen verlaten. Ook is het ver moeden gerezen, dat Petiot hoofd van een georganiseerde bende is geweest. Verder wordt gewezen op de betrek kingen van Petiot met de vrijmetse larij en met de vroegere linkse poli tieke groepen. Ie JAARGANS No. 67 LD MAANDAG 20 MAART 1944 Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden. Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. re: weel of f2.73 per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65 BIJ ONZE VRIJWILLIGERS Over de met modder en ijs bedekte wegen worden berichten van den comman dant naar de stellingen gebracht. (Foto ff-P K. Fabiger O/H) STOCKHOLM. 19 Maart. Op grond van enige in het buitenland verspreide berichten over een be weerde stap van den Führer bij der Zweedsen koning in verband met de Finse kwestie, heeft de Berlijnse cor respondent van de „S t o c k h o 1 m s Tidningen" om een rechtstreeks standpunt van den Führer ten aan zien van deze publicaties verzocht. De Führer heeft den Zweedsen cor respondent op zijn vragen de vol gende antwoorden ter beschikking gesteld: „In buitenlandse persberichten werd beweerd, dat de Führer bij Ko ning Gustaaf van Zweden een stap van toenadering zou hebben gedaan in verband met de bemiddeling van den Zweedsen koning bij Finland Stemmen deze berichten met de fei ten overeen?" „De berichten zijn vals. Ik zou ook niet weten, waarom ik een zodanige stap gedaan zou hebben Het is mij niet bekend, of Koning Gustaaf van Zweden inderdaad in die zin zijn invloed op Finland heeft uitgeoefend Speciaal is mij ook niet bekend wan neer deze stap zou zijn ondernomen. Wanneer dit echter zo zou zijn, is hier uiteraard sprake van een zuiver Zweedse aangelegenheid." ..Mag ik in dit verband vragen, hoe u in het algemeen de toestand op grond van de wapenstilstands voorwaarden beoordeelt?" „Ik beoordeel de door de Sowjets bekend gemaakte wapenstilstands voorwaarden precies zo als zij be doeld zijn. Haar doel is vanzelfspre kend. Finland in een toestand te brengen, waarin een verdere tegen stand onmogelijk wordt, om dan dat gene aan het Finse volk te voltrek ken. wat Molotow indertijd reeds te Berlijn heeft geëist. Met welke frazen en onder welke voorwendsels deze voorwaarden der Sowjets ook bekend worden gemaakt, is practisch volkomen onverschillig. Het gaat er hier slechts om, het slachtoffer een lus om de hals te leggen, om die dan te gegevencr tijd te kunnen aantrekken. Dat Sowjet- Rusland zich tot deze stap gedwon gen ziet, is slechts het bewijs, hoe sceptisch het zijn militaire mogelijk heden zelf beoordeelt Aan de uiteindelijke bedoeling van het bolsjewisme kan niemand twijfe len nl. uitroeiing der niet-Russisch- bolsjewistische volkeren in Europa en in dit geval vooral de uitroeiing van de Finnen. Om dit doel ie bereiken, heeft men, zoals onze tegenstanders openlijk toegeven, de zenuwenoörlog tegen Finland ontketend." „Meer dan eens is de vraag opge worpen ener garantie voor Finland van de zijde van Engeland en de BERLl'JN, 20 Maart. Zondag hebben Amerikaanse terreurbommen- werpers opnieuw een aanval gedaan op Zuid-Duits gebied. Daarbij hebben ze. volgens tot dusver ontvangen be richten. twintig viermotorige bom menwerpers en een nog niet vastge steld aantal jagers verloren Dc door sterke bescherming van jagers bege leide Amerikaanse formaties bom menwerpers werden boven Italiaans gebied en vervolgens op hun gehele vlucht tot in Stiermarken door for maties Duitse jagers en jachtkruisers in luchtgevechten verwikkeld. De Duitse luchtverdediging kon de Ame rikaanse formaties verhinderen ge concentreerde aanvallen te onder nemen. Talrijke bommen moesten lukraak worden uitgeworpen en Kwa men neer op open veld. De Amerikaanse vliegtuigen hebben voor een gedeelte ook over Zwitsers gebied gevlogen, want een officiële mededeling uit Bern zegt. dat er machines zijn waargenomen boven de kantons Sankt Gallen. Thurgou, Schaffliausen en Zürlch Enkele ma chines vlogen langs de lijn Pruntrut Luzern tot ln het gebied van het Bodenmeer. Afweerescadrllles en af weergeschut kwamen in actie. Bij Fehraltdorf. Klrchberg. Toggenburg en Dlessenhofen zijn in totaal 4 vier motorige Amerikaanse bommenwerpers neergestort. De inzittenden zijn voor het grootste deel met- hun valscherm omlaaggesprongen. In Altenrhem ls een Amerikaanse bommenwerper en In Dübendorf zijn twaalf bommen werpers gedwongen een noodlanding te doen Boven Staega en WH werden vliegers waargenomen, die met. val schermen neerdaalden. De bemannin gen der vliegtuigen, zowel die. welke een noodlanding moesten maken als die. welke neergeschoten werden, zijn geïnterneerd. In het noordelijke deel van Zwitserland is luchtalarm gegeven. De strijd van Zaterdag Over de aanvallen der Amerikanen op Noord-Italiaans gebied, waarvan ook het weermachtsbevichl van Zon dag melding maakt, deelt het D.N.B. verder mede, dat ze werden onder nomen door twee golven, sterk door jagers beschermde toestellen. Reeds voor het bereiken van de kust stieten zij op de energieke Duitse afweer Bij een onbedekte hemel werden de op grote hoogte vliegende Ameri kaanse bommen werpers hardnekkig „ri ,w door Messerschmitt-vliegtuigen er TfalianrtRP iafprs achtervolgd en in Hongaars Altenburg). Kaposvar, op Italiaanse jameis acntervoiga en m ..ersCheidene plaatsen in West-Honga- weerwil van de krachtige vijandelijke r|je en 0p Donau-eiland Schütt bescherming door jagers, die verdeeld Een persoon werd gedood, vier men- over verschillende hoogten meevlogen, sen zijn gewond. onvermoeid aangevallen. Reeds enkele minuten nadat de vliegtuigen elkaar bereikt hadden, stortten de eerste Amerikaanse jagers brandend om laag. Nadat de vijandelijke jagers waren verdreven, bestookten de Duitse jagers de in gesloten formatie vliegende Amerikaanse bommenwer pers. Zij slaagden erin, enkele bom menwerpers van de formatie af te zonderen en neer to schieten en andere vliegtuigen te dwingen hun bommen lukraak neer te werpen. Bij de Zaterdag ondernomen ter- reuraanval op Rome kozen de Anglo- Amerikaanse vliegers ditmaal vooral de dichtbevolkte woonwijk „Quartiere Italia" tot doel. Het in dit stadsdeel liggende uitgebreide complex der universiteitspoliklinieken werd met brandbommen bestookt. Talrijke ge bouwen zijn ingestort. Het aantal slachtoffers en de omvang van de aangerichte schade zijn aanzienlijk. De berichten over de luchtaanval van Amerikaanse formaties bommen werpers op Zuidduits gebied in de middaguren van 18 Maart tonen dui delijk aan. dat ook hier sprake is geweest van zuivere terreuronder- nemingen Woongebieden van Zuid- duitse steden werden door brisant- en brandbommen zwaar getroffen. Duitse jacht- en torpedo vliegers hebben de vijandelijke formaties in felle luchtgevechten, die plaats had den boven het gehele Zuid- en Zuid- westduitse gebied tot hoogten van bijna 10.000 meter, zware verliezen toegebracht. In de avonduren van 18 Maart zijn Britse formaties Zuidwest-Duits gebied binnengevlogen. Zoals bij tal rijke vorige gevallen maakten de Britten weer gebruik van een weers gesteldheid. die hun bescherming scheen te beloven tegen de Duitse nachtjagers. Boven het eebied lag een hoogreikend. gesloten wolkendek. Niettemin stegen formaties Duitse nachtjagers op. drongen door de wolken heen en bereikten de op grote hoogte vliegende bommenwerpers. Boven de Balkan Te Presburg is officieel medege deeld- Op 17 Maart hebben groepen vijandelijke vliegtuigen boven Slo- waaks gebied gevlogen en in de om geving van Presburg brisant- en brand bommen neergeworpen. Tengevolge van het slechte zicht werden de doelen niet geraakt. Er werden geen personen gedood. Ook werd geen materiële schade aangericht Verder ls ln Boedapest een officiële mededeling uitgegeven, dat Anglo- Amerikaanse vliegtuigen tijdens een lucht boven Hongaars gebied bommen BERLIJN. 20 Maart. Over de wijze, waarop de Zweedse koning zich ln de aangelegenheid der FinsSow jetrussische onderhandelingen heeft gemengd, wordt in een communiqué van het Finse ministerie van buiten landse zaken het volgende meegedeeld Maandag 6 Maart ontving de Finse minister van Buitenlandse Zaken van den Flnsen gezant te Stockholm, mi nister Grlpenberg. een persoonlijk ge- helm telegram, waarin hij verwees uaar een onderhoud, dat hu diezelfde dag met den Zweedsen minister van Buitenlandse Zaken had gehad Tijdens dit onderhoud heeft minis ter Günther ook de mening van koning Gustaaf meegedeeld dat. het wenselijk is het eenmaal gevestigde contact niet meer te verbreken HIJ heeft verzocht deze opvatting van koning Gustaaf aan den staatspresi dent, den maarschalk van Finland en aan de regering mede te delen In het telegram word voorts gezegd, dat deze mededeling alleen aan deze per sonen mocht worden gedaan en dat zij streng vertrouwelijk behandeld moest worden. Diezelfde dag werd het ln het tele gram vervatte referaat over de uitla ting van koning Gustaaf meegedeeld aan den staatspresident en aan den maarschalk van Finland, en in de ministerraad voorgelezen. Minister Ramsay achtte het echter Juist om op Woensdag 8 Maart de Inhoud van het telegram aan de com missie voor de buitenlandse politiek van den Rijksdag mede te delen en te verklaren, dat het de opvatting weergaf van toonaangevende Zweedse kringen. Ook in de rede. die de minis ter-president op 15 Maart voor de vol tallige vergadering van de Rijksdag met gesloten deuren heeft gehouden, werd naar de mededeling verwezen als een Zweedse uitlating. De mededeling ls zodoende niet alleen nauwkeurig aan den staatspresi dent. den maarschalk en aan de rege ring, doch wat betreft de feitelijke Inhoud ook meegedeeld aan de betref fende politieke instanties. Zil bevat echter ln het geheel geen opgave over wijzigingen ln de door de Sowjet- regerlng opgestelde voorwaarden. Het laatste antwoord der Sowjet-regerlng, dat ten grondslag heeft gelegen aan de behandeling van de kwestie ln de regering en ln de Rijksdag, werd op 10 Maart afgegeven. Ver. Staten. Wat dunkt u van der gelijke garanties voor Finland?" ..De vragen van garanties voor Fin land van de zijde van Engeland en de Ver. Staten kenden slechts het doel nastreven, de Finnen de onder werping smakelijker te maken. In de practijk is elke garantie der En gelsen of oer Amerikanen een utopie. Noch Engeland ncch de Ver. Staten zouden bij machte zijn. een zegevie rend Sowjet-Rusland ook maar de geringste voorschriften te stellen over de definitieve doelstelling, zelfs wan neer zij dit zouden willen In werkelijkheid echter hebben zo wel Engeland als Amerika niet de geringste eerlijke wil, een dergelijke invloed uit te oefenen In beide landen regeren dezelfde krachten, zij het ook onder een burgerlijk masker gecamoufleerd, die in Sowjet-Rusland volkomen openlijk de macht bekle den Wat Amerikaanse garanties be treft, heeft Duitsland reeds na af loop van de wereldoorlog zijn erva ringen daarmee opgedaan. De plech tig toegezegde 14 punten van Wilson waren, nadat Duitsland de wapens had neergelegd, vergeten De prac- tische werkelijkheid leidde in elk af zonderlijk geval tot het tegendeel van hetgeen men toentertijd bet Duitse volk heel plechtig had toege zegd. Wat Britse garanties waard zijn. dat is met het geval Polen op ecla tante wijze bewezen. Overigens staan Engeland en Amerika zelf voor ern stige binnenlandse crises, en de vraag is niet. of zij bij machte zijn. het bolsjewisme voorschriften te stellen, doch hoe lang het hun zal gelukken, de bolsjewistische revolutie in hun eigen landen te verhinderen. Zoals tot dusver nog altijd in het leven der volkeren, is de enige garantie voor het bestaan van een natie de eigen kracht." De Zweedse pers In de Wilhelmstrasse wijst men op de houding der Zweedse pers ten aan zien van Finland, die. zoals men zegt. in eigenaardige tegenstelling staat tot de houding van de pers ln andere neu trale landen. De Zweedse pers neemt ln zekere mate deel aan de door de vijanden van Finland ontketende zcnuwoorlog. zonder rekening te hou den met dc gevolgen, die voor Finland zouden voortvloeien uit een aanvaar ding der Sowjetrusstsche eisen. BERLIJN, 20 Maart. Sterke for maties Duitse gevechtsvliegtuigen hebben in de late avonduren van 19 Maart een geconcentreerde aanval ondernomen op de belangrijke haven stad Huil aan de Oostkust van Enge land. Bij gunstige aanvalsvoorwaar- den werden de doelen goed gezien. De laatste golven der Duitse eskaders bommenwerpers konden reeds tal rijke branden in de stad en het havengebied waarnemen. BERLIJN. 20 Maart, Op 19 Maart kwamen boven de brandpun ten van de gevechten in het Oosten felle luchtgevechten tot ontwikkeling. Daarbij vernietigde het Duitse lucht- wapen. volgens tot dusver ontvangen berichten, 39 Sowjetrussische vliegtui gen. Onder andere hebben in de centrale sector Duitse slagvliegers verschei dene stations aangevallen en aanzien lijke schade veroorzaakt aan lossin gen. Talrijke branden in opgeslagen voorraden en stationsgebouwen wer den waargenomen. Andere sterke Duitse eskaders slag vliegers hebben in de Noordelijke sector Sowjetrussische stellingen en troepenconcentraties bestreden. Een vrij grote benzineopslagplaats werd in brand geworpen. Bij aanvallen op vijandelijke vliegvelden bij Gdow wer den 18 vliegtuigen op de grond ver- nield. LISSABON. 20 Maart, Sinds Zondagochtend komen stromen gloeiende lava uit de Vesuvius Twee brede gloeiende stromen hebben zich van de top af tot ongeveer een derde van de weg langs de Noordelijke kant. van de berg uitgegoten, een zwakkere stroom langs de Oostelijke kant. Boven het bergmassief gloeit een dampwolk in donkerrode kleur. De eigenaardige rode gloed aan de Zuidelijke hemel neemt van uur tot uur merkbaar toe. Rookwolken, die uit de Vesuvius opstijgen, zijn in Napels zichtbaar. De uitbarsting is ongetwijfeld krachtiger dan alle erupties sedert 1906. Volgens de mening van deskun digen verkeert de eruptie nog in haar beginstadium. Verheugende weerklank bij de jeugd AMSTERDAM. 18 Maart. Het is voor een vereniging altijd een zeer verblijdend teken, dat haar aantal leden toeneemt. Dubbel verblijdend is het echter, wanneer in tijdsom standigheden als ere onze een zo bij uitstek waardevolle culturele vereni ging als de Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Neder land vooral onder de jeugd steeds meer leden en, wat nog meer bete kent. actieve werkers vindt. En op de jaarvergadering van „Natuurmonu menten", die Zaterdag j.l. in Kras- napolsky gehouden werd, bleek uit alles dat in deze vereniging een stroom van jongeren, afkomstig uit de Ned. Jeugdbond voor Natuurstu die. gereed staat om het werk van „Natuurmonumenten", dat in de 39 jaar van het bestaan der vereniging zo zegenrijk voor ons gehele volk geweest is, op waardige wijze voort te zetten. Dit domineren van de Jeugd ln de voortreffelijk bezochte vergadering was het meest gedenkwaardige punt. Want het jaar 1943 ls niet al te roos kleurig voor „Natuurmonumenten" geweest, dat bleek uit het jaarverslag van secretaris J. Drijver. Slechts één terrein ln de Loosdrechtse plassen na bij de Drecht kon nieuw worden ver worven. Een stuk van achttien hec taren. uit florlstlsch en faunistlsch oogpunt zeer belangrijk. Voorts waren het hoofdzakelijk afrondingen en ver grotingen van eigendommen, die de aandacht van het bestuur vroegen. Op Texel werden de bezittingen der vereniging met een oude eendenkool uitgebreid. Het Naardermeer. het oud ste natuurreservaat, dat overigens veel van aalscholversultbreldlng en het roven van purperreigereieren te lijden had, werd eveneens vergroot. Voor het mooie eiland Texel worden echter rullverkavcllngsplannen beraamd, die o.a. het voortbestaan van de uit land schappelijk en biologisch opzicht zo voorname „tuunwaltjes". de dijkjes tussen de wellanden, schijnen te be dreigen. Dit ware een ramp! ..Natuur monumenten" neemt daar clan ook krachtig stelling tegen Zorgvol was het Jaar voor de bos sen der vereniging, door de houtvor deringen op grote schaal. Ook de nieuwe Jachtregellng voor het seizoen 19431944 gaf reden tot klagen. Al lereerst ls de Jaagtijd op eenden nu reeds op 16 Juli opengesteld, een tijd stip waarop, mede door het zeer in tensieve elerenrapen. vele eenden nog niet vllegvlug zijn. Voorts ls dc Jacht op wulpen weer opengesteld, na twin tig Jaar gesloten te zijn geweest. Het ls te wensen dat dit niet herhaald wordt Tenslotte worden de meerkoe ten veel te sterk vervolgd Het elerenrapen gaf trouwens we derom. en nog ln sterkere mate dan voorheen, reden tot bezorgdheid. Het- gebeurt ln ruik een omvang dat het een gevaar voor onze vogelstand be tekent. Maar tegenover deze sombere klan ken uit het Jaarverslag klonken ook blljdere tonen Het aantal leden ls thans 14174, d.w.z. even veel als ln de Jaren van voorspoed en de nat uur- beschermingsgedachte. het, gevoel, te moeten behouden wat er te behouden ls in ons schone en merkwaardige lnnd. dringt steeds meer door. En, nogmaals, het beste deel van onze Jeugd staat achter de natuurbe schermingsgedachte Daarom zal „Na tuurmonumenten". dat volgend Jaar veertig Jaar bestaat, nog een grote tijd tcgemoetgaan. Radiopraatje Max Blokzijl DEN HAAG. 18 Maart. Max Blok zijl houdt zijn politiek weekpraatje Maandag 20 Maart over Hilversum I om 18 45 uur. De titel van dit praatje ls: ..Een gevaarlijke dag llgr, achter ons." Het #-Ersatzkommando deelt mede: Wegens de zeer vele aanmeldingen zal nog een extra-keuring gehouden worden op Zaterdag 25 Maart, van 9 tol 14 uur. le Amsterdam. Dam 4. en op Maandag 27 Maart, van 9 tot 14 uur. te Den Haag. In een «Ier zalen van Amlcltla. Westelnde 15. uaar ualvre gezonde Nederlander zich kan aanmelden, teneinde gekeurd te worden voorde Waffen-# ff wnehihatalllon lil Amersfoort. Landstorm Nederland, Krlegsmarlne en de Germaanse In Nederland. Tijdens de keuringen worden alle Inlichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra-levensmiddelen etc Personen tussen 1930 Jaar, die aanmeldingspliehtlg zijn voor de tewerk stelling. kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbinte nis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waffen-# kan leder worden, die na minstens een .raar dienst tijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn school opleiding ls niet doorslaggevend Beslissend voor bevordering zijn; karakter. ïPdrag. prestatie Gratis-reisbiljetten voor de heen- en terugreis zijn verkrijgbaar hij de vol- rende Nebenstelle der Waffen-#: Amsterdam, Dam 4; Alkmaar. Langestraat 56; Heerlen. Saroleastraat 25: Groningen. Herenstraat 46; Enschede, Hengelosestraat 30, en eveneens bij liet Ersatzkommando, Korte Vijverberg 5, Den Haag. Wij weten zo langzaam-aan. dat van Engeland en de Verenigde Staten ons heil te ver wachten is. Wat er op dit onder maanse aan onrecht en misstan den is binnengeslopen, of zelfs met het geweld van wapenen binnengedröngen, dat wacht slechts op het Anglo-Amerikaan- se idealisme en de ln Engeland en Amerika ingewortelde sociale zin Onze buurman rechts, onze buurman links, onze bovenbuur man. zij allen weten het. Dus wagen wij het zelf nauwelijks, eraan te twijfelen. Tot wij horen, dat op een beslissend hoogtepunt- in de oorlogvoering in Engeland bij honderdzestig kleine en grote mijnen gestaakt wordt, dat hon derdduizend mijnwerkers in Wa les het werk hebben neergelegd en daarmee de grootste staking sinds 1926 ontketenden, dat ha venarbeiders in dezelfde beweging van zich doen horen en dat zelfs het spook van een algemene werkstaking dreigt: als verzet tegen onhoudbare wantoestan den. Amerika ls wat verder van huis. Van het Nederlandse huis althans. En de afstand verdoe zelt vele narigheden, die beang stigend dichtbij zouden komen met het Amerikaanse ideaal zelf Maar misschien herinneren vele Nederlanders zich een boek. dat bij ons vertaald werd onder de titel „De druiven der gram schap". Het werd geschreven in Amerika en verscheen daar als ..Grapes of wrath" De auteur heet John Steinbeck en ln Ame rika verwierf hij zich vooral met een ander boek. „The moon came down", zulk een naam, dat hij in de laatste jaren bij de meest vooraanstaande schrijvers der Verenigde Staten werd ingedeeld. „Druiven der gramschap" is het relaas van een brok typisch Amerikaanse werkers-ellende. Het boek beschrijft het afschu welijke lot van een familie, die van haar farm In Oklahoma, van huis en hof verdreven wordt. Ten einde raad beginnen deze onge lukkige mensen de moeizame trek naar het westen, naar Cali- fornië. Want die streek hoorden zij schilderen als het Dorado van rijke verdiensten en nieuwe ves tigingsmogelijkheden. Maar hoe dichter zij het land van hun dromen naderen, des te schrij nender dringt de waarheid tot hen door. dat alle fraaie woor den slechts een onderdeel van de demonische methoden der Cali- fornische grootgrondbezitters zijn. Door een wereld vol beloften te schilderen hoopt het landbouw- kapitalisme zoveel mogelijk ont wortelde boeren uit het midden westen naar Californië te lokken, om door een aldus kunstmatig geschapen teveel aan arbeids krachten de lonen laag te kun nen houden. Steinbeck's aangrijpende relaas berustte niet op schrijvers-fanta sie. Het wilde een aanklacht tegen Amerlka's maatschappe lijke stelsel zijn. En die aan klacht heeft rijkelijk reden van bestaan. Want op dit zelfde ogenblik zwerven door de Ver enigde Staten nog altijd meer dan zevenhonderdduizend ont wortelde Amerikaanse gezinnen met en zonder woonwagens als zigeuners door God's eigen land". Roosevelt's sociale hervormin gen zijn in zijn hand vaak doel treffende agitatie-middelen ge bleken, wapens in de politieke strijd. Maar ook de president zelf waagt het niet te beweren, dat zijn politiek de ontworteling van den kleinen boer door het kapi talisme. of zelfs maar de indu striële werkloosheid ln tijden van opperste hoogconjunctuur, heeft kunnen verhinderen. Wat. John Steinbeck met deze „Druiven der gramschap" bereikt is echter nog iets méér dan het aan de kaak stellen van misstanden, zoals Nederland ze zelfs tijdens de op permacht van het liberalisme niet kende. Steinbeck ontmas kert Amerlka's ideologische fra sen als hulpmiddel om den een- voudigen werker tot willozen slaaf der magnaten te maken. Hij toont aan, dat valse verhalen over aantrekkelijke arbeidsmo gelijkheden door het Amerikaan se kapitalisme worden gelan ceerd met de vooropgezette be doeling. daardoor werkloosheid en lage lonen te scheppen! Zulk een duivelse toeleg ont snapt vooreerst aan het Europese voorstellingsvermogen. Maar de feiten zijn helaas nog gruwelijker dan romanschrijvers-fantasie. Ze liggen ook besloten in de nood zakelijke tegenstelling tussen groot-kapitalistische eigenbaat en volksideaal. En als één punt uit vele gloort temidden van deze overwegingen wellicht bij velen het besef, waarom de vaak ver keerd begrepen leuze der „bodem- verbondenheid" inderdaad een principiële tegenstelling met het Anglo-Amerikaanse kapitalisme vormt. In de Verenigde Staten zwer ven. alle idealen van lichtende beschaving, menselijke vrijheid en sociale rechtvaardigheid ten spijt, nee: juist dóór het gewe tenloos misbruiken van diezelfde heilige idealen, de ontwortelde gezinnen zoekend rond. Tot ze. gelijk de figuren uit Steinbeck's boek, uiteengeslagen en vernie tigd zijn. Den volken buiten ..God's eigen land" houdt Stein beck echter de spiegel voor. Op dat zij niet óók voor lichtende toekomst aanzien, wat slechts een lichtbak van gewetenloze stropers is. UTRECHT. 19 Maart. „Wannen de ouderen tot ons zeggen: waar haal je de brutaliteit vandaan om te beweren, dat wij langzamerhand het recht van spreken verloren hebben, dan luidt ons antwoord: wanneer wij de kans zouden hebben, de jeugd gedurende drie maanden aan de in vloed van de ouderen te onttrekken, dan zouden wij haar vormen tot jon gens en meisjes, waar het gehele Ne derlandse volk trots op kan ziin. Men zou eenvoudig zijn ogen niet willen geloven bij het zien van de resultaten. Wij weten, dat wij iets kunnen en daarom hebben wij als Nederlandse jeugd het recht om te eisen: wij willen ook wat te zeggen hebben!", aldus sprak Th. Knol, lei der van het Arbeidsgebied Jeugd van het Nederlandse Arbeidsfront, ter gelegenheid van de opening van de „Week van de werkende jeugd" in dc Stadsschouwburg te Utrecht. Hij herinnerde er in zijn rede aan, dat verleden jaar de goedwillende jeugd voor de eerste maal opgewekt werd om haar krachten te verlenen bij de sociale opbouw in ons land. Toen kwamen ongeveer 10.000 jon gens en meisjes in bijeenkomsten bij elkaar, die de stem van het Neder landse Arbeidsfront vernamen om met daadkracht en werkelijkheidszin mee te werken. „Opnieuw laten wij thans onze stem horen", zo zeide Knol. ..en wij bewijzen daarmede, dat wij er nog zijn en zo lang zullen vechten. to£ dat onze eisen ingewilligd zijn. Wij blijven bouwen nu wij naar een nieuwe tijd toegaan. Wij marcheren naar een nieuwe toekomst en dat maakt ons gelukkig. De toekomst van dit land wordt echter niet ge maakt door krantengeschrijf en ge praat voor de radio maar door de jeugd. De jeugd moet zich slechts er van bewust worden, dat zij slechts ln gemeenschap opbloeien kan. en dat zij stuk voor stuk fatsoenlijke, plichtbewuste jongens en meisjes moeten zijn. Men moet vooral niet denken, dat wij de Nederlandse jeugd kunnen redden met politie verordeningen, want dan spant men het paard achter de wagen. Wij ver langen met nadruk een behoorlijke regeling, die alle problemen oplost. Eisen De eisen, die wij stellen, en ik ge loof niet. dat er iemand tegen kan zijn. aldus Knol. luiden, dat er in Nederland metterdaad stelling wordt genomen tegen het bolsjewisme en amerikanisme, dat de zwarte handel met wortel en tak wordt uitgeroeid en dat de jeugd ln haar juiste waar de erkend wordt. Bovendien willen wij in Nederland ingevoerd zien: 1. een algemene beroepskeuzevoor lichting voor alle jongens en meisjes, die van de scholen komen; 2. een leerlingstelsel met een leer overeenkomst 3. een behoorlijke uitgebreide hulp aan begaafden; 4. een nieuwe vacantieregcling en 5. een uitegbreide en regelmatige medisch keuring en controle. „Dit is alles echter nog op dood papier geschreven", aldus besloot Knol. „Deze verlangens en wensen kunnen slechts ingewilligd worden, wanneer daarachter jongens en meis jes staan, die ze door dik en dun wil len verdedigen. Wie nu deserteert, pleegt verraad aan de mensen die hun vertrouwen in de jeugdmedewer- kers en medewerksters van het Ar beidsfront gesteld hebben." Gemeenschappelijke arbeid Vervolgens richtte de Arbeidsfront leider H. J. Woudenberg zich tot zijn jeugdige strijders. „Het vervult ons met weemoed", zo begon de Arbeids frontleider, „dat wij ouderen, niet meer tot de werkende jeugd behoren, omdat haar op het ogenblik zovele mogelijkheden geboden worden, die wij in onze jonge jaren niet kenden. De werkende jeugd", zo onderstreep te Woudenberg dit begrip, „zijn de Jongeren, die in het productiewezen zijn ingeschakeld en straks hun ga ven van hoofd en hand aan de ge meenschap schenken." Hij wees op het slechts denkbeeldige onderscheid met de intellectuele jongeren, die te vaak aan een soort superioriteits waan lijden. Echter zullen beide groe pen van de jeugd elkaar eens vinden in de gemeenschappelijke arbeid voor ons volk. Woudenberg voorspel de een lichtende toekomst voor onze jeugd, wanneer zij slechts leeft uit de idee. uitgegeven door een eenvoudigen arbeider die in 1934 zei: Een ieder moet op die plaats in het arbeids proces worden ingeschakeld, waar hij krachtens zijn lichamelijke en gees telijke aanleg de meeste baten af werpt. De Arbeidsfrontleider besloot zijn rede met de volgende woorden: ,jk geef direct toe. dat de oude generatie jegens de jeugd een grote schuld cp zich heeft geladen. Maar de jeugd heeft nu een goede toekomst voor zich. Laat deze tijd, waarin jullie zo gelukkig bent te mogen leven, al klinkt dit misschien paradoxaal, in uw geest doorwerken. Alle geestdrift, die jullie in je draagt, zal ook de ouderen moeten bezielen. Onze daad kracht moeten wij van jullie hebben. Wij zullen jullie dan ter zijde staan met onze kennis en onze levenserva ring. Wees je er goed van bewust, dat jullie het volk vormen. De jeugd treedt aan om de overwinning le be halen!" Mr. E. Jellinghaus begraven DEN HAAG. 18 Maart Het stof felijk overschot van mr. E. Jelling haus. oud-president van het Gerechts hof te Den Haag en van het Hoog militair gerechtshof, ls Zaterdagna middag op de algemene begraafplaats ln het familiegraf bljgezer. ln aan wezigheid van president en leden van het Haagse gerechtshof en van ver schillende andere leden der rechter lijke macht. Voorts werden om. op gemerkt de oud-mlnlster van Justitie, mr. J, R. H. van Schalk, en de oud- presldcnt van de Hoge Raad. Jhr. mr. Rh. Feith. Bil de grafkelder spraken mr. A. A. F W. van Romondt. president van het gerechtshof, en vlce-admlraal A Vos. De verduistering begint b d-n om 19.00 en eindigt om 6.30 uur. Maan op 4.48, onder 13.28 uur. 24 Maart N.M.. 31 Maart E.K., 8 April V.M., 16 April L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Dagblad voor Leiden en Omstreken | 1944 | | pagina 1