HET DAGBLAD
Verbitterde gevechten
aan de Boeg
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Nieuwe pogingen om de
Finnen te beïnvloeden
Duits weermachtsberichf
Succesrijke
tegenstand
Britten oo de vlucht
„Staf" van de Franse
terroristen gegrepen
Gematigde eisen
van Moscou?
Aantal Aalsmeerse bloemenkwekers
krijgt zware boeten
Moordaanslag op
krantenbezorger
Snoep
Voor Duitse orders is
vergunning nodig
Hoe te handelen bij bombardementen?
Zelfbescherming eerste en
voornaamste eis
Wat Nijmegen en
Enschede leerden
Grootscheepse actie tegen
exhorbitante prijzen
Pnjsbeheersing past nieuwe methode toe
Grove winsten op
ommelproductie
Extra-keuringen voor de Waffen-SS enz.
Vijand weer uit Cassino
geworpen
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER 17 Maart Het opper-
bevel der weermacht deelt mede:
Op het bruggehoofd van Kertsj
viel de vijahd gisteren onder be
scherming van een kunstmatiee neyel
vereeefs aan Plaatselijke penetraties
werden opgeheven.
Sowjetaan vallen op het bruggen-
h— 'H Nikola.iew mislukten in harde
gevechten met zware verliezen voor
de vijand
Verder naar het Noorden verijdel
den formaties artillerie en gevechts
vliegers vijandelijke pogingen om de
Boeg over te steken.
Aan de middenloop van de Oekra-
jin^e Boeg ziin verbitterde gevechten
gaande met de vijandelijke gevechts
groepen die over de rivier zijn ge-
droppen Bil Winnitza. in het gebied
van Proskoerow en *en Oosten van
Tarnopol boden onze troepen de bols
jewisten in zware aanvals- en af-
weereevechten succesvolle tegen-
stand 4
Ten Nooroen van Doebno en in het
gebied ten Zuiden van de Pripjet-
moerassen werden nieuwe hevige
Sowietaanvallen afgeslagen.
Aan de rest van het Oostelijke
front vielen de bolsjewisten aan in
het gebied van Newel, bij Ostrowen
aan het Narwafront. Aan de geslaag
de afweer van deze aanvallen hadden
Letlandse ^-vriiwilligersformaties een
belangrijk aandeel.
In het hoge Noorden heerste een
levendige wederzijdse verkennings
activiteit in de sector van Louhi en
Kandalaksja
In Italië viel de vijand opnieuw
na hevige bomaanvallen en gesteund
door sterke artillerie- en pantsér-
strijdkrachten. met Nieuw-Zeelandse.
Indische en Franse troepen de plaats
Cassino aan Een vijandelijke ge
vechtsgroep. die de stad kon binnen
dringen. werd door onze dappere val-
schermjasers onmiddellijk terugge
worpen Zware gevechten zijn nog
gaande Aan de rest van het front
kwam het niet tot gevechtshande
lingen van betekenis.
Een formatie Duitse gevechtsvlle-
gers viel in de afgelopen nacht
schepen voor Nettuno en het haven
gebied met goed gevolg aan Daarbi]
werd een transportschip van 6500
ton tot zinken gebracht en 1 torpe
dojager. 1 groot landingsvaartuig en
TOKIO, 18 Maart. De 81e
Engels-Indische divisie, welker kern
uit enige duizenden soldaten bestaat,
is door de opmars der Japanse troe
pen door het dichte oerwoud in een
heilloze verwarring geraakt. De
vijandelijke troepen wisten aan de
Japanse strijdkrachten slechts door
een teugelloze vlucht te ontkomen.
De Japanse troepen dreigen evenwel
hun de terugweg af te snijden.
Estland en Letland krijgen
meer bestuursrechten
(Speciale correspondentie.)
BERLIJN. 18 Maart. Naar aan
leiding van de heldhaftige strijd
van de Es ten en Letten tegen het
bolsjewisme, heeft 'de Duitse rege
ring aan de inheemse regering van-
beide landen grotere bevoegdheden
toegekend. In Letland werd generaal
Dankers benoemd tot directeur-gene
raal. Hem is de algemene verant
woordelijkheid van het bestuur op
gedragen. In het kader der verorde
ningen van de Duitse regering kan
hij de overige bestuurders aanwij
zingen en richtlijnen geven Hij ver
tegenwoordigt het landsbestuur bij
den commissaris-generaal.
Andere verordeningen voor een
verdere overdracht van bestuurs
rechten op de inheemse besturen in
Estland en Letland zullen volgen.
V.S. willen de regering-
Badoglio niet erkennen
LISSABON. 18 Maart. Cordell
Huil heeft op de persconferentie
laten doorschemeren, dat de Ver. Sta
ten de diplomatieke erkenning der
regering-Badoglio niet zullen over
wegen. Huil zeide, dat de Sowjet-
regering de V. S. niet geraadpleegd
ha'd in zake het aanknopen der diplo
matieke betrekkingen met de rege-
ring-Badoglio.
Voorts verklaarde Huil, dat de Ame
rikaanse regering met de grootste aan
dacht de diplomatieke betrekkingen
gadeslaat tussen de V. S. en Argen
tinië. Huil weigerde commentaar te
geven op Vrijdagochtend in de Ameri
kaanse pers verschenen artikelen over
drastische economische sancties tegen
Argentinië
Verder hebben de V. S de erkenning
van de Boliviaanse regering, in weer
wil van ijverige pogingen van den
Boliviaansen diplomaat Fernando
Iturralte. opnieuw geweigerd Naar
verluidt, zou Washington het militaire
kabinet van Bolivia opnieuw de els
gesteld hebben, de leiding neer te
leggen.
Vrouw en broer van
Petiot ook schuldig?
PARIJS. 17 Maart Thans zljD
In de moordzaak-Petiot ook de vrouw
en de broer van den dader in staat
van beschuldiging gesteld Maurice
Petiot wordt beschuldigd van mede
daderschap en de vrouw vaD den arts
van medeweten, daar zij zich de voor
werpen van waarde van de vermoorden
heeft toegeëigend Nog onopgehelderd
ls het feit. dat Maurice Petiot sedert
een Jaar eveneens ln het bezit van
sleutels van het huls ln de Rue
Lesueur is geweest
In het Franse dissidentencomité
te Algiers zijn nieuwe spanningen
ontstaan door een verschil van
mening orer de toekomstige positie
van het comité. Twee commissarissen.
d'Astier en De la Vlgerle. zouden ont
slag hebben gevraagd.
Geallieerde bommenwerpers heb
ben Vrijdagmiddag een kleine stad ln
het Franse departement Olse aange
vallen. Er zijn reeds 25 doden geteld.
De geallieerde luchtaanval die
vorige Zaterdag op Toulon in onder
nomen, heeft 70 doden en 150 ge
wonden gekost.
In Engeland ls een vliegtuig
fabriek met ongeveer 4000 arbeiders
gesloten, omdat er zich ongeregeld
heden hebben voorgedaan en de fa
briek niet aan de verwachtingen vol
deed.
2 transportschepen met een geza
menlijke inhoud van 9000 ton zwaar
beschadigd. Bovendien werden tref
fers geplaatst op de pier. op de
havenwerken en tussen landingsvaar
tuigen
Onder krachtige bescherming door
lagers vlogen in de middag van
16 Maart Amerikaanse bommenwer
pers Zuid-Duitsland binnen Bij me
rendeels gesloten wolkendek lieten zij
op talrijke plaatsen brisant- en
brandbommen vallen, vooral op Augs
burg en Ulm. In weerwil van de
moeilijke afweeromstandlgheden ver
nietigden Duitse luchtverdedigings
strijdkrachten 36 der aanvallende
vliegtuigen, waarbij 23 viermotorige
bommenwerpers Enige Britse vlieg
tuigen lieten in de afgelopen nacht
bommen op West-Duitsland vallen
Lyon was hun centrum
Henriot, de Franse staatssecreta
ris voor inlichtingen heeft voor de
radio bekend gemaakt, dat de „gene
rale staf" welke de Franse terroris
tenorganisaties leidde te Lyon is op
gespoord en gevangen genomen, aldus
..Volk en Staat". Deze mededeling
volgde op een bericht dat in de om
geving van Lyon een groot, vuurge
vecht was geleverd tussen een mo
biele brigade en een bende terroris
ten, gedurende hetwelk een aantal
dezer lieden is gevangen genomen,
Negen terroristen, meestal buiten
landse joden, zijn door een Franse
krijgsraad ter dood veroordeeld en
daarna terechtgesteld.
Uit de mededelingen van Henriot
blijkt dat de dossiers, wapens en wa-
penvoorraden van de terroristen in
beslag konden worden genomen. Er
werden brieven gevonden, bestemd
voor Londen en Algiers en lijsten van
mensen die moesten worden gedood.
Ook een lijst van medeplichtigen be
vindt zich tussen de documenten.
Uit de gevonden gegevens is vast
gesteld dat de benden per valscherm
geld uit Londen kregen en dat het
bedrag van deze steun in de loop
van een maand 173 millioen francs
heeft bedragen. De wapens bleken
afkomstig te zijn van de 95ste inter
nationale rode brigade, die tijdens
de Spaanse burgeroorlog optrad.
Verder is komen vast te staan dat
alle ondergrondse organisaties, de
Gaullisten. Giraudisten. de „Weer-
spannigen", het ..Geheime Leger" en
de „Nationale Tegenstandsbeweging",
werden gecontroleerd door commu
nistische agenten, voornamelijk jo
den. Van negen aangehouden terro
risten bleken er zes Polen te zijn.
Er zijn de laatste tijd talloze inwo
ners van Lyon aan een onderzoek
onderworpen en het resultaat daar
van is dat 65 leden van benden kon
den worden gearresteerd.
De ontdekking van de „generale
staf" is te danken aan een toeval.
Men stelde namelijk vast dat enkele
mensen die een auto-ongeluk hadden
gekregen terroristen waren Het
spoor leidde toen regelrecht naar
Lyon en naar het kwartier van de
bende.
Berlijn ingenomen met
Déat's benoeming
BERLIJN. 18 Maart. De toetre
ding van Marcel Déat tot de Franse
regering wordt te Berlijn als een be
langrijke versterking van de regerlng-
Laval beschouwd. Men herinnert er
aan. dat Déat zich bij het uitbreken
van do oorlog ln een opzienbarend
artikel over de kwestle-Dantzig tegen
de politiek der toenmalige Franse
machthebbers heeft gekeerd Deat
staat op het standpunt, dat het nieuwe
Frankrijk zich door zijn arbeidsblj-
drage ln Europa een plaats kan en
moet verwerven. Men ls hier van
oordeel, dat Déat behoort tot de voor
vechters van Frankrljks medewerking
ln het nieuwe Europa op socialistische
grondslag.
Elliot Roosevelt krijgsgevangen
Naar „Volk en Staat" meldt, is de
oudste zoon van president Roosevelt
bij een luchtaanval op Duitsland
krijgsgevangen gemaakt. Elliot Roo
sevelt's vliegtuig werd getroffen,
maar hij kon zich door middel van
een valscherm redden Zijn gevan
genneming zou door het Amerikaanse
departement van oorlog bevestigd
zijn.
Het ls bekend, dat Jacob Stalin, zoon
van den dictator, twee jaar geleden
bij Wltebsk ln krijgsgevangenschap is
geraakt. Ook een zoon van Molotow
en een neef van generaal Alexander
bevinden zich ln Duitsland als krijgs
gevangenen
Nieuwe Turkse ambassadeur
in Londen
ISTANBOEL 18 Mrt. De Turk
se regering heeft de Britse regering
om agrement verzocht voor Rusjen
Esjref Oenajdin als opvolger voor
den afgetreden Turksen ambassadeur
te Londen. Orbay
.Socialisme en kunstenaar"
's-GRAVENHAGE. 17 Maart
Jhr. mr. S. M. S. de Ranltz zal Zon
dag 19 Maart te 13.45 over de zender
Hilversum I spreken over het onder
werp „Socialisme en den kunste
naar."
le JAARGANG No. 66
LD
ZATERDAG 18 MAART 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. eer week of f2.73 per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65
Na een luchtgevecht met Duitse jagers landde deze Amerikaanse terreur-
bommenwerper van het type „Boeing Fortress" volkomen onbeschadigd op
een Duits vliegveld. (P.K. foto Doelfs/HH-St.)
Brief van den koning
van Zweden
BERLIJN 18 Maart. Sinds het
historische besluit van de Finse
Rijksdag om de Sowjetrussische wa
penstilstandsvoorwaarden af te wij
zen. voert de Anglo-Amerikaanse di
plomatie in versterkte mate een
zenuwoorlog tegen Finland. De Finse
regering onderzoekt echter koelbloe
dig de buitengewoon moeilijke positie
waarin het land door het besluit is
komen te verkeren.
Moscou heeft thans zijn voorstel
len in een mildere vorm gegoten en
op grond hiervan heeft de Zweedse
koning een brief gericht aan maar
schalk von Mannerheim en aan
staatspresident Ryti. waarin hij aan
maant de gematigde voorstellen thans
aan te nemen. Tegelijkertijd oefent
Washington voortdurend diplomatieke
pressie uit om de Finnen te bewe
gen de diplomatieke betrekkingen
met het Duitse Rijk te verbreken,
terwijl de Amerikaanse pers dreigt
met het verbreken van de betrek
kingen tussen de Verenigde Staten
en Finland.
Het Zweedse dagblad „Nya Dagligt
Ailehanda" meldt uit Helsinki te
hebben vernomen, dat een Fins ant
woord aan de Sow jet-Unie is verzon
den. doch dat geen bizonderheden
over de inhoud daarvan worden mee
gedeeld. -
De Finse Rijksdag is Vrndag 1h
een gewone zititng bijeen geweest en
heeft een aantal minder belangrijke
wetsontwerpen behandeld. Na een
vergadering van een uur. werd de
zitting verdaagd tot Dinsdag om 14
uur.
Over de nieuwe ontwikkeling van
de toestand zijn in Berlijn nog geen
verklaringen afgelegd. Het motief
voor deze Duitse terughoudendheid
moet waarschijnlijk worden gezocht
in het feit. dat de Wilhelmstrasse
zich niet bevoegd acht commentaar
te leveren, zolang de Finse regering
niet haar standpunt heeft bepaald.
Men meent, dat Finland het eerst
moet spreken.
Verder acht men het. in Berlijn
nodig, dat enkele bizonderheden eerst
worden opgehelderd, waaronder het
tijdstip, waarop de brief van den
Zweedsen koning werd geschreven.
Verder dient eerst te worden vast
gesteld, dat de Sowjet-Russen inder
daad bereid zijn een matiging in hun
wapenstilstandsvoorwaarden te bren
gen en moeten voldoende gegevens
bekend zijn over de zitting van de
Finse Rijksdag.
Zolang over deze punten geen op
heldering is verkregen, onthoudt men
zich in Berlijn van commentaar, hoe
wel men verklaart, dat men groot
vertrouwen heeft in de soldateske en
eervolle houding, welke de Finse
natie de laatste dagen aan de dag
heeft- gelegd, een houding, welke de
laatste jaren tot de Duits-Finse
wapen broederschap heeft geleid.
Met het oog op het Finse voor
schrift. dat de pers niets uit dc rijks
dagzitting mag behandelen, gaan de
Finse bladen niet rechtstreeks ln op
de huidige toestand, maar trachten
zij indirect op de gevolgen te wijzen,
die uit een capitulatie van Finland
zouden kunnen voortvloeien.
De ..H e 1 s 1 n g in S a n o m a t" zet
uiteen, wat verstaan moet worden on
der de formule, die de laatste tijd
herhaaldelijk in besloten bijeenkom
sten van de Rijksdag werd toegepast:
..De Rijksdag gaat over tot de orde
van de dag."
Dit geschiedt wanneer de regering
bulten de agenda om een rapport bij
de Rijksdag indient en deze daarover
beraadslaagt. De president kan dan
vervolgens met het oog op het feit.
dat de kwestie onvoorbereid door de
afgevaardigden behandeld moest wor
den. voorstellen tot de orde van de
dag over te gaan. Dit komt neer op
AMSTERDAM. 17 Maart. De
exorbitant hoge bloemen prijzen heb
ben, deels harde, tegenmaatregelen
van de zijde van de Prijsbeheersing
uitgelokt. Enige razzia's op bloemis
ten in het gehele land leverden be
halve tegen vele detaillisten, ook zeer
bezwarend materiaal tegen grossiers
en telers op. wier manupulaties aan
een minutieus onderzoek werden
onderworpen.
In het algemeen bleken deze lieden
een speciale voorliefde voor het ver
valsen van facturen te hebben, waar
mede zij tevergeefs de opsporingsamb
tenaren om de tuin probeerden te
leiden
Zo moest de handelskweker G. J
Baarse te Aalsmeer tenslotte wel toe
geven, dat hij meerdere malen bloemen
en potplanten op geheel gefingeerde
facturen leverde Andere, onbedrukte,
nota's braohten echter de m werkelijk
heid door hem gevraagde aanmerkelijk
te hoge prijzen aan het licht Deze
vermogende kweker, die door geen
enkele financiële noodzaak gedreven. Aaicrnppi^p bloemisten voor den In-
niettemin een zeer belangrijke schakel I Aalsmeerseoioemisien voor oen in
vormde ln de keten van producent tot specteui \ooi de Prijsbeheersing
(den overvraagden.) consument werd verantwoorden hebben.
door den Inspecteur voor de Prijs-
beheerslng hard aangepakt. Hij werd
veroordeeld tot betaling van 125.000
boete en 1250 proceskosten
Bij de Gebrs. J. en A Keessen te
Aalsmeer was het al geen haar beter.
Een van de firmanten gaf openlijk
toe. dat ook na Invoering van de
admlnistratiepllcht met deze cnethocie
werd doorgecraan. tot het tenslotte
spaak liep Wel deed hij nog pogingen,
diverse afnemers te waarschuwen, doch
zijn noodkreet per briefkaart kwam
te laat. Deze firma zag zich tot
10.000 boete en 500 proceskosten
veroordeeld. Eenzelfde straf kreeg de
bloemengrossler L. J. Noorman, eyen-
eens te Aalsmeer, die zowel tegenover
de opsporingsambtenaren als den In
specteur probeerde, de schuld op zijn
knechten te schuiven Merkwaardig
genoeg ontving hij wel zelf de zwarte
bedragen Noch bij Noorman noch bij
de firma Keessen was de financiële
situatie zodanig, dat zij zich wel met
dergelijke practljken moesten Inlaten
Zeer waarschijnlijk zullen zich
binnen afzienbare tijd nog enkele
een motie van vertrouwen in de rege
ring. Dc stemming moet naar bulten
de eenheid demonstreren.
De „Ajan Suunta" wijst onder
het opschrift „Duits-Finse vriend
schap" op dc van ouds bestaande
goede betrekkingen tussen Duitsland
en Finland, zowel op cultureel als op
economisch gebied en legt vooral de
nadruk op de Duitse steun en hulp
ln de Finse vrijheidsoorlog. In het
Jaar 1940 heeft Duitsland op zeer be
sliste wijze in Finlands lot ingegre
pen. zo constateert het blad. dat ln
dit verband dc aandacht vestigt op
de door Duitsland van de hand ge
wezen els van Molotow om Finland
te liquideren.
Duitsland ls een anticommunistisch
land en het communisme wordt ook
ln Finland bestreden Finland heeft
zich zelfs als eerste land der wereld
vastberaden tegen het communisme
strijdende te weer gesteld. Op grond
van deze feiten spreekt het vanzelf,
dat er tussen Finland en Duitsland
een warme vriendschap bestaat. Tus
sen deze landen, die schouder ai>n
schouder in dc strijd tegen het bolsie-
wisme staan, zijn geen verdragen
nodig. Eerlijkheid en eergevoel zijn
een betere band dan verdragen,
Dader gearresteerd
AMSTERDAM 17 Maart. Gis
teravond is on den bezorger van
„Het Volk", Plazier genaamd, in
diens woning aan de lepenweg een
revolveraanslag gepleegd, waarbij de
man zo ernstig gewond werd, dat
voor zijn leven gevreesd wordt.
Te ongeveer acht uur vervoegde
zich een onbekende man aan de
woning Van •RlartOr. di? voorga f- een
belangrijke zaak te bespreken te
hebben. De man werd binnen gela
ten en geruime tijd bleef hij mei
Planer in gesprek, terwijl diens
vrouw zich naar een andere kamer
begeven had. Waarover het. gesprek
liep. ls niet bekend, vermoedelijk
echter over een financiële kwestie.
Tegen half elf verliet Plazier een
ogenblik de kamer om in een andere
kamer sigaretten te halen. Toen hij
even later in de achterkamer terug
kwam. zag hij. dat zijn bezoeker een
kast in de kamer geopend had daar
uit een portefeuille met een groot
bedrag aan geld had genomen en in
zijn zak gestoken had
Het bleek toen wel. met welk een
misdadig voornemen de bezoeker
binnengekomen was want zich ont
dekt ziende, haalde hij een revolver
te voorschijn en schoot onzen kran
tenbezorger neer. waarna hij over
haast de vlucht nam. met mede
neming van het geld.
De vrouw van het slachtoffer waar
schuwde onmiddellijk de politie en
de geneeskundige dienst, die den
zwaar aan het hoofd gewonden man
naar het Onze Lieve Vrouwe Gast
huis vervoerde.
De recherche van het Hoofdbureau
en van het bureau Linnaeusstraat
nam terstond zeer uitgebreide maat
regelen. Men had slechts <*en vaag
signalement van den dader en men
had aanvankelijk maar zeer weinig
houvast, maar desondanks werden
de naspeuringen de gehele nacht
voortgezet en tegen de ochtend
mocht men er in slagen den laf f en
aanrander in een huis in de Flasius-
straat te arresteren. Het vuurwapen
en de portefeuille met het gestolen
geld waren nog in zijn bezit, boven
dien bleek hii een zwart masker bij
zich te dragen De aangehoudene js
een 26-jarige fabrieksarbeider, die de
laatste tijd zwervende was.
Hij is in het hoofdbureau van po
litie opgesloten.
'nveriekeringstelling en voorlopige
hechtenis
DEN HAAG. 17 Maart. Het ver
ordeningenblad bevat een besluit van
den Secretaris-Generaal van het
departement van Justitie betreffende
inverzekeringstelling en voorlopige
hechtenis.
Ter ontlasting van de organen van
Justitie en Politie is hierbij bepaald,
dat een bevel tot inverzekeringstel
ling Ingevolge art. 58 Wetboek van
Strafvordering In plaats van slechts
gedurende ten hoogste twee dagen,
ten hoogste vier dagen va nkracht is.
Bij dringende noodzaak kan het be
vel door den Officier van Justitie
tweemaal voor ten hoogste zes dagen
worden verlengd.
Het bevel tor bewaring (voorlopige
hechtenis) ingevolge art. 65 is voort
aan gedurende ten hoogste 90 dagen
van kracht. De Rechter-Commissaris
kan echter op de vordering van een
Officier van Justitie het bevel telkens
voor ten hoogste 90 dagen verlengen
Petroleum voor verlichting
DEN HAAG. 17 Mrt. De aanwij
zing der bonnen voor petroleum voor
verlichting van 9 tot en met 31 Maart
'44 ls de laatste bonaanwlizing voor
dit doel ln het verlichtlngsselzoen
'43/'44 geweest, terwijl er ook na 31
Maart a.s. geen verlenging van aange
wezen verllchtingsbonnon meer zal
plaats vinden
APOTHEKERS-ASSISTENT. Am
sterdam: geslaagd dc dames M. G. I
Hardy. Maastricht en M. C. Coppes.
Den Haag,
Eerst waren die kleine oele man
netjes stokers in de buiken van
onze grote boten Toen kwam de cri
sis: de boten bleven binnen en de
kleine Chineesjes kwamen buiten.
Ze stonden op de hoeken van de
straten met broodtrommels en ver
kochten pinda lekka lekka. npc-
ncotjes in gesmolten suiker „Vijcen".
zeiden ze en met vij) cent waren ze
tevreden
't Was nooit erg duidelijk of de
mensen nu bij hen kochten, omdat
ze daar zoo armzalig in regen en
wind stonden, zo hulpeloos in een
vreemd land, in een bar klimaat
óf omdat ze met die vijf cent alle
concurrentie kapotmaakten, net als
de Japanners met hun fietsen van
17.50.
Toen kwam de oorlog. Die maakte
een eind aan de apenootjes en aan
de suiker. De Chineesjes verdwenen
van de vlakte Maar ze kwamen
terug met. dassen en kleurige doekjes
en kralen en colliertjes rn fluister
den .Mooi. nie tuur goekoop"
Maar ook de kralen raakten op tn
de dassen kwamen op de uon. En de
Chineesjes verdwenen.
Maar nu zijn ze wèèr terug en er
zijn er in Amsterdam naast weer
evenveel als in de tijd 'an pinda
lekka lekka en... ze verkopen wèèr
lekka lekka. Stukken gevulde chocola,
rolletjes pepermunt, tabletten toffees,
zoveel als de voorbijganger maar
ivil. Eerst stonden ze alleen in de
hoofdstad langs de Nieuwendijk, nu
ook al langs de Kalvcrstraat. met
enkele vooruitgeschoven posten zelfs
al in de Leidsestraat
Ze breken alleen nu niet langer
alle concurrentie met prijzen van
vijf cent. maar... verkopen misschien
nog meer dan in die tijd. want het
geld zit de lieve jeugd die zonder
snoepbon, maar niet zonder snoep-
centen langs de straat dweilt al bij
zonder los in de zak
De Chineesjes, die Indertijd hun
eerste Nederlands hebben geleerd in
de stempellokalen en op de arbeids
beurzen. doen nog altijd, of ze geen
Nederlands kennen en zeggen heel
zielig „vijf" als een koper op twee
kleine rolletjes perper munt wijst
Maar dat is dan niet meer vijf cent.
maar vijf gulden En de tabletjes
toffee kosten „évijsee". wat een-vijf-
en-zeventig betekent, tot ..tévij" en
drie, wat tweevijftig en drie gulden
wil zeggen. Vaste prijzen hebben onze
brave Chinezen nietZe maken maar
wat vreemde keelklanken en graaien
in de biljetjes, die kopers en verkoper
elkaar ter demonstratie voorhouden
..Duur", zeggen de jongetjes, „man
lekkaantwoordden de Chineesjes
die zulke rare Chinezen kunnen zijn
als ze willen, maar die bij de Chine
zen van Europa toch al weer de
monopolie-positie in de zwarte snoep-
branclie hebber veroverd. Of is het
eigenliik maar goed. dat we dit
vreemde en ietwat vieze gescharrel in
snoep overlaten aan een reemd volk
en dat we ons zelf bepalen tot de
priisovdrüvinn eh zwarte handel op
andere gebieden? TIJL
DEN HAAG. 17 Maart. Bij be
schikking van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandse gebied
'Commissaris-generaal voor financiën
en economische zaken) is betreffen
de het ontvangen van Duitse orders
door Nederlandse ondernemingen o.a.
het volgende bepaald:
Orders tot levering van goederen
van elke soort (koop van góederen)
alsmede orders tot be- of verwerking
van grondstoffen (orders tot vervaar
diging), welke door Duitse natuur
lijke personen dan wel rechtsper
sonen. vennootschappen of andere
verenigingen van personen naar
Duits recht of door Duitse instanties
naar of in Nederland worden ge
plaatst. behoeven de vergunning van
het Centraal Bureau voor Opdrach
ten voor het bezette Nederlandse
gebied.
Het bovenstaande geldt niet voor:
a. Koop van grondstoffen, b. Koop
van goederen, welke voortbrengselen
zijn van de voedselproductie en de
landbouw ln de zin van het organi-
satiebcslult voedselvoorziening 1941
ino. 69). Deze aankopen van goederen
behoeven een vergunning volgens de
desbetreffende in het bezette Neder
landse gebied geldende bepalingen,
c. Orders, waarvan de goederenwaarde
minder bedraagt dan vijfhonderd gul
den. voor zover de order niet moet
worden overgelegd ter zake van het
omwisselen van bewijzen van gerech
tigdheid tot het betrekken van grond
stoffen. d. Koop van Duitse particu
liere personen tot dekking van hun
persoonlijke behoeften, ongeacht de
verplichting tot het in acht nemen
van de anderszins geldende voorschrif
ten. rakende het economisch leven.
Nieuw lid van de Hoge Raad
Het Rijkscommissariaat deelt mede:
De Rijkscommissaris voor de be
zette Nederlandse gebieden heeft
den raadsheer in het gerechtshof te
Den Haag. mr. S. A, van Lunteren.
benoemd tot lid van de Hoge Raad.
Mr S A. van Lunteren werd 16
April 1882 tc Utrecht geboren. Hij
studeerde aan de universiteit te
Utrecht recht wetenschap en promo
veerde ln 1918. Na als ambtenaar bij
de Staatsspoorwegen werkzaam te zijn
geweest, was hij sedert 1915 repetitor
ln de rechtswetenschap en van 1920
tot 1933 bovendien privaat-docent aan
de Utrechtse universiteit in algemene
rechtsleer. Van 1923 tot 1927 was hij
redacteur van „De Idee", orgaan van
het Bolland-genootschap voor zuivere
rede. van 1933 tot 1936 redacteur van
„Volk en Vaderland", het orgaan der
NSB. 10 Februari 1942 werd hij be
noemd tot raadsheer ln het gerechts
hof te Den Haag.
Hoewel wij uit de grond van ons
hart hopen dat onze steden in
de toekomst voor luchtaanvallen ge
spaard zullen blijven, moeten wij er
toch rekening mee houden, dat zij
misschien nog wel eens door het
geweld geteisterd zullen worden. Om
deze mogelijkheid bij voorbaat uit
het hoofd te zetten is natuurlijk
dwaasheid. Daarom is het een drin
gende eis. uit de ervaringen, die wij
in de getroffen steden opdeden,
lessen te putten, die ons bij moge
lijke nieuwe aanvallen van pas kun
nen komen. En inderdaad hebben
wij bij de aanvallen op Nijmegen.
Arnhem. Enschede en zovele andere
plaatsen in het land veel geleerd. In
de eerste plaats wel dit, dat on
danks het optreden van de goed ge
organiseerde hulp- en reddingsdien
sten, zoals de luchtbeschermings
dienst. de Technische Noodhulp, de
Nederlandse Volksdienst, veel ellende
bespaard was gebleven wanneer de
inwoners van deze steden slechts op
hun plaats hadden gestaan op ogen
blijken van gevaar
Nu wij er nog onwetend van zijn wat
ons in de komende weken of maan
den te wachten staat en wij' slechts
moeten afwachten in hoeverre en in
welke mate Nederland onnieuw door
het oorlogsgeweld getroffen zal wor
den. is het dringend noodzakelijk
ter wille van eigen lijfsbehoud en
ter bescherming van eigen goed.
dat de Nederlandse bevolking weet.
v.aar haar plaats in rampzalige
uren is.
Nijmegen leert ons. dat onze be
volking er in het algemeen niet van
doordrongen is. dat het zwaartepunt
van haar taak bij luchtaanvallen op
de zelfbescherming rust. Er zijn
stemmen tot ons gekomen van men
sen uit de getroffen steden, die zei
den. dat het in hun woonplaatsen
ontbrak aan centrale punten, waar
zij zich konden aanmelden om hulp
te verlenen of instructies te ont
vangen
Op het oog lijkt er veel voor te
zeggen, dergelijke punten op te rich
ten. Maar terecht zegt de Luchtbe
scherming: Meldingsposten voor de
burgerbevolking zijn niet noodzake
lijk. omdat bij luchtgevaar de plaats
van eiken burger in zijn huis en bij
ziin gezin is. Verkeren zijn huis en
gezin niet in gevaar dan kan hii
zijn krachten in zijn onmiddelliike
omgeving aanwenden. Op deze wijze
alleen kan het gevaar bii luchtaan
vallen op doeltreffende wijzfe bestre
den worden
Willen wij het optreden van de
burgerbevolking bij luchtgevaar
in phasen zien. dan krijgen wij
het volgende beeld: 1. de gezins
bescherming (dat zijn onze „voor
posten" zegt de luchtbescher
ming): 2. de ongeorganiseerde
burenhulp en 3. de georganiseer
de burenhulp door blokploe^on
van de luchtbescherming Het
werk. dat buiten dit kader te
verrichten valt. is niet meer des
burgers, maar wordt verricht
door gespecialiseerde eenheden
van de luchtbeschermingsdienst,
van de Technische Noodhulp enz.
Het puinruimen, het afzetten van
straten, het bergen en bevrijden van
gewonden en lijken, het verstrekken
van voedsel, het is alles het werk
van speciaal ingestelde organen met
daartoe opgeleide mensen, die ge
organiseerd optreden en zeker niet
van hen. die bereid zijn. alle moge
lijke hulp aan te bieden, maar elko
ervaring en kennis missen. Zij moe
ten, nogmaals, vóór alles voor hun
zelfbescherming zorg dragen. Zijn zij
zich hier niet van bewust, dan kun
nen de gevolgen zeer ernstig zijn.
Doordat in Nijmegen en Enschedo
bijvoorbeeld velen op dc vlucht sloe
gen. is veel afgebrand, wat met
geringe moeite gespaard had kunnen
worden. Tot voorbeeld diene het vol
gende: een groot gebouw werd tij
dens de luchtaanval door alle bewo
ners verlaten. Op vijftien meter af
stand sloeg een brisantbom in. waar
door de ruiten verbrijzelden en de
gordijnen naar buiten woeien Voor
het gebouw stond een auto. gestookt
door een gasgenerator waarvan de
motor niet liep. De auto vloog in
brand, waardoor een vonk oversloeg
op een der gordijnen en... het gehele
gebouw tot de grond toe afbrandde.
Waren slechts enkele mensen achter
gebleven om hun bezittingen te be
waken. dan zou ongetwijfeld een
waardevol gebouw gespaard zijn ge
bleven.
Daartegenover stellen wij een
voorbeeld van goede zelfbescherming.
Een familie uit Enschede, die altijd
drie emmers en enige zakken zand
klaar had staan voor het geval er
iets mocht gebeuren, bluste met deze
middelen ln totaal veertien brand
bommen De aangrenzende panden,
waaruit de bewoners gevlucht waren
of waarin men niet over water en
zand beschikte, brandden alle af.
Deze twee gevallen bewijzen wel
overduidelijk, dat zelfbescherming
de eerste en voornaamste eis is.
Wanneer de mensen werkelijk gaan
geloven in de mogelijkheid van een
succesvolle zelfbescherming, dan kun
nen de gevolgen van luchtaanvallen
tot dc kleinste verhouding worden
teruggebracht.
AMSTERDAM, 18 Maart
„In beslag genomen op last der
Prijsbeheersing"...
Wat heeft dat te betekenen?
Het publiek verdringt zich voor de
étalages van enige winkels in Am
sterdam en gist, wat de bedoeling
kan zijn van die raambiljetten, die
zo zeer de aandacht trekken.
„In beslag genomen op last der
Prijsbeheersing" luidt het opschrift
der biljetten en wie wil weten, waar
om de Prijsbeheersing last gaf de in
de étalage uitgestalde luxe-voorwer
pen tegelijk met de winkelvoorraad
in beslag te nemen, behoeft slechts
een blik te werpen op de prijskaart
jes. Een samenvocgsel van drie stuk
jes hout en twee stukjes ordinair ven
sterglas staa» als ..fotostandaard"
geprijsd vooi ƒ4.50 en een gebruiks
voorwerp waarin men nog duidelijk
het oorspronkelijke haringvaatje kan
herkennen, is te koop voor 14.75...
Oorlogsproductie!
Materiaalverknoeiing op grote
schaal!
De zwarte arbeidsmarkt onttrekt
tegen zwarte prijzen allerlei koste
lijke grondstoffen en materialen aan
een nuttiger bestemming, ten einde
de vraag naar luxe-gebruiksartikelen
te kunnen bevredigen. Tegen onge
hoorde prijzen vindt deze rommel-
productie zijn weg naar den winke
lier, die duur inkoopt en nog duurder
verkoopt. Zijn winst wordt groter
naarmate de Inkoopsprijs hoger is.
Voorheen had hij oelang bij een zo
laag mogelijke inkoopsprijs, maar
tegenwoordig vraagt hij niet meer.
hoeveel de bij het publiek gewilde
goederen moeten kosten. Zijn winst
percentage levert immers méér op.
naarmate de inkoopsprijs hóger is?
Het vasthouden aan dit winstper
centage is in strijd met. de door de
Prijsbeheersing vastgestelde bepa
lingen. Ook het met zwarte arbeids
krachten verwerken van zwart-
gekochte materialen Ls een econo
misch kwaad, waartegen van hoger
hand stelling wordt genomen.
Bij het ingrijpen heeft de
Prijsbeheersing er de voorkeur
aan gegeven, net euvel niet aan
de bron, maar bij de winkeliers
te gaan bestrijden. In Amster
dam is de actie begonnen en het
publiek heeft daar reeds kennis
van kunnen nemen.
De Prijsbeheersing wijkt bij deze
actie af van haar gebruikelijke werk
wijze. Er wordt geen proces-verbaal
opgemaakt en evenmin worden er
boetes opgelegd. De opsporingsdienst,
ter zijde gestaan door enige deskun
digen, stelt bij den winkelier vast,
Het (j-Ersatzkoiiunando deelt mede:
Wegens de zeer vele aanmeldingen zal nog een extra-keuring gehouden
worden op Zaterdag 25 Maart, van 9 tot 11 our, te Amsterdam, Dam t. en op
Maandag 27 Maart, van 9 tot 14 uur, te Den Haag. In een der zalen vin
Amicltia, Westelude 15. waar Iedere gezonde Nederlander z.lcli kan aanmelden,
teneinde gekeurd te worden voor de Waffen-/). #-\vachtbatalUon In Amersfoort,
Landstorm Nederland. Krlegsmarine en de Germaanse ff In Nederland.
Tijdens de keuringen worden alle inlichtingen verstrekt met betrekking tot
de verzorging van familieleden, duur der opleiding, extra-levensmiddelen etc.
Personen tussen 1930 Jaar, die aanmeldlngspllchtlg zijn voor de tewerk
stelling, kunnen zich eveneens aanmelden en worden gedurende hun verbinte
nis van de tewerkstelling vrijgesteld.
Officier In de Waffen-// kan leder worden, die na minstens een jaar dienst
tijd zijn geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn school
opleiding Is niet doorslaggevend. Beslissend voor bevordering zijn: karakter,
gedrag, prestatie.
Gratls-relsblIJetten voor de heen- en terugreis zijn verkrijgbaar hij dc vol
gende Nebcnstelle der Waffen-//:
Amsterdam, Dam 4: Alkmaar, Langcstraat 56: Heerlen. Saroleastraat 25:
Groningen. Herenstraat 46: Enschede, Hengelosestraat 30, en eveneens bij het
Ersatzkommando, Korte Vij verberg 5, Den Haag.
dat sommige artikelen véél cn vóel
te duur geprijsd zijn. Daarop volgt
een lastgeving tot het in beslag
nemen van deze goederen, van welk
feit publiekelijk kond wordt gedaan
met de raambiljetten, die thans reeds
overal ln Amsterdam de aandacht
trekken.
Nieuwe prijzen
De winkelier krijgt vervolgens ir-
legenheld, ai of niet in overi
nieuwe prijzen vast te stellen, die in
overeenstemming moeten zijn met de
verbruikswaarde van de artikelen,
terwijl de te nemen winst in over
eenstemming dient te zijn met de
marge, die vóór 10 Mei 1940 gold.
Zodra de artikelen in de étalage
opnieuw geprijsd zijn. wordt het be
slag opgeheven en het raambiljet ver
vangen door een met het opschrift:
„Op last der Prijsbeheersing verlaag
de prijzen".
Vanzelfsprekend zal er nadien
streng gecontroleerd worden, dai de
goederenvoorraad inderdaad tegen
de verlaagde en dus redelijker prijzen
worden verkocht. Onttrekken van
goederen kan algehele sluiting van
de zaan en nog veel meer tot gevolg
hebben.
De verplichting om de exorbitan
te prijzen aan te passen bij een op
dc verbruikswaarde gebaseerd peil
geldt voor alle winkeliers, dus ook
voor degenen, die nog geen bezoek
van dc prijsbeheersing hebben gehad.
Enige winkeliers in de Ferdinand
Bolstraat, op de Ceintuurbaan en in
de Utrechtsestraat krijgen vanmid
dag reeds het tweede biljet van de
Prijsbeheersing op hun etalageruit.
Zij hebben de harde les begrepen en
snel hun prijzen verlaagd.
Ongetwijfeld zal deze actie van de
Prijsbeheersing veel waardering vin
den bij het reeds zo lang gebrand
schatte publiek. Omgekeerd rekent
de Prijsbeheersing daarom op aller
medewerking om deze actie ten volle
te doen slagen.
Uitreiking van nieuwe
bonkaarten
DEN HAAG. 18 Maart. Dc plaat-
selijke distributiediensten reiken van
19 Maart tot en met 15 April 1944
tegen overlegging van de oude distri
butie-stamkaarten en het daarbij be
horend vervolg-inlegvel de nieuwe
bonkaarten voor voedingsmiddelen
uit.
Bij de uitreiking der bonkaarten
voedingsmiddelen wordt bon 27 van
het vervolginlegvel ingenomen. Te
vens wordt rechts naast het vakje
„s5" van de stamkaart een diagonaal
kruis geplaatst.
Aan mannelijke personen, geboren
vóór 27 December 1925. worden tegen
inlevering van de bon „tabak r03"
van de tabakskaart q 401 een nieuwe
tabakskaart q 405 uitgereikt. Boven
dien worden toeslagkaarten 1 405 -aan
hen uitgereikt, die in het bezit wa
ren van ee ntoeslagkaart 1 401 en de
bon „toeslag r03" kunnen inleveren.
De stem der
Luistert op Zondag 19 Maart van
11.30 tot 11.45 uur over de zender
Hilversum I. op golflengte 415 meter,
naar de stem der ff. onderwerp „Een
soldatenleven".
De verduistering begint heden om
18.45 (Zondag 19.00) en eindigt 6.45
(6.30) uur.
Maan op 2.58 (3.57) onder 1120
(12.18) uur.
24 Maart N.M., 31 Maart E.K.,
8 April V.M., 16 April L.K.