HET DAGBLAD
Voortdurende zware strijd
aan het Oostfront
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Talrijke land ingsoperaties
tegelijkertijd?
Duits weermachtsbericht
Bij nieuwe aanval op Berlijn
48 bommenwerpers neergeschoten
Abdij van Cassino
verwoest
Als de invasie komt
Eisenhower moet grote risico's
durven nemen
Dr. Dietrich weerlegt Britse on
juiste beweringen
De Abdij van Monte Cassino was niet
door de Duitsers versterkt
Engelsen vroegen
gevechtspauze
Auto te Lisse door
trein gegrepen
Textielbonnen vervalst en verkocht
Keuringen
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER, 16 Febr. Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
Ten zuidoosten van Kriwoi Rog
sloegen onze troepen talrijke vijande
lijke aanvallen In hevige gevechten
af en ruimden In een tegenaanval
verscheidene penetratieplekken op.
Ten westen van Tsjerkassy en ten
oosten van Sjasjkow werd in een
totaal met modder overdekt terrein
het taaie vijandelijke verzet gebro
ken. Hevige tegenaanvallen werden
afgeslagen en onze aanval werd voort
gezet, t
In de noordelijke sector van het
Oostelijk front mislukten ten zuiden
van Staraja Russa, tussen het Ilmen-
meer en het Peipus-meer en bij
Narwa vrij sterke plaatselijke aan
vallen der Bolsjewisten. Verschei
dene eigen aanvalsoperaties werden
met succes uitgevoerd. Bij de ge
vechten in de centrale sector van
het front heeft zich Hauptmann
Rade als commandant van een af
deling stormgeschut bijzonder on
derscheiden.
In Italië verliep de dag gisteren
bij wederzijdse activiteit van ver-
kennings- en stoottroepen zonder gro
te gevechtshandelingen. Plaatselijke
vijandelijke aanvallen werden afge
slagen.
Het eerbiedwaardige bouwwerk
van de abdij van Cassino. dat zoals
gisteren gemeld, door de vijandelijke
luchtmacht aangevallen werd, hoe
wel zich In de abdij en in de naaste
omgeving geen Duits soldaat bevond,
is voor het grootste deel verwoest en
in de as gelegd. De ruines zijn thans
opgenomen in het Duitse verdedi
gingsfront.
De Duitse luchtmacht viel met
formaties gevechts- en slagvliegtui
gen in de avonduren van gisteren
en In de afgelopen nacht concentra
ties van schepen en het havengebied
van Anzio en Nettuno met goede
uitwerking aan. Een torpedojager en
vier vrachtschepen met een inhoud
van 19.000 brt. werden door voltref
fers beschadigd; verscheidene ben
zine- en materiaalopslagplaatsen wer
den vernietigd, kwartierruimten voor
de troepen werden in brand ge
schoten.
Op 14 Februari des avonds vielen
vijandelijke bommenwerpers opnieuw
Rome aan Britse vliegtuigen onder
namen in de afgelopen nacht op
nieuw een terreuraanval op de Duit-
Nachtelijke luchtaanval
op Helsinki
HELSINKI 17 Febr. Helsinki is
in de afgelopen nacht opnieuw uit
de lucht aangevallen. Officieel is
hierover vannacht om 2 uur het vol
gende bericht verstrekt: Gisteravond
en in de afgelopen nacht heeft de
vijand met sterke luchtstrijdkrach
ten Helsinki en de naaste omgeving
der hoofdstad aangevallen. Aan de
aanval voor middernacht namen
meer dan 100 vliegtuigen deel. De
uitgeworpen brand- en brisantbom
men veroorzaakten te Helsinki bran
den en schade aan gebouwen. Om 2
uur des morgens duurde de aanval
nog voort Volgens de tot dusver ont
vangen berichten waren de verliezen
onder de bevolking betrekkelijk ge-
rlng. a
Betekenis van strijd aan
Burmaanse grens
TOKIO, 16 Febr. Van een
Japans steunpunt aan het front van
Burma wordt gemeld, dat de inne
ming van Taoeng Bazaar en van
Nyaoenggyang. twee sleutelposities
van den vijand aan de Indisch-
Burmaanse grens, van de grootste
betekenis is, omdat daarmee niet
alleen de vijandelijke wegen voor af
tocht en ravitaillering in het gebied
van Boethidaung en Maoengdau wor
den afgesneden, doch omdat ook de
vijandelijke plannen voor de inne
ming van Akyab moeten mislukken.
Taoeng Bazaar aan de bovenloop
van de rivier de Mayoe is de voor
naamste ravitailleringsbasis van den
Vijand, waar hij munitie, proviand en
ander oorlogsmateriaal heeft opge
slagen. Bovendien heeft hij daar een
luchthaven aangelegd, vanwaar hij
de achterwaartse Japanse linies wil
verstoren. Nyaoenggyan is een be
langrijk transportcentrum aan de
weg van Maoengdau via Bauli Bazaar
naar Indië. Van dit punt uit liepen
de verkeersaders naar Maoengdau en
Boethidaung. Het speelt derhalve in
de droom voorstelling van den vijand
der herovering van Burma een be
langrijke rol.
Naar verder gemeld wordt, heeft
de vijand, in vertrouwen op zijn
numerieke en materiële kracht alle
voorbereiding getroffen om deze
centra te versterken en daar troepen
te concentreren. Van Maoengdau en
Boethidaung uit was hij voornemens
Akyab te omsingelen. Toen echter de
Japanse troepen hun offensief ge
opend hadden, hebben de Japanners
in zes uren tijds Taoeng Bazaar en
in 60 uren Nyaoenggyang in handen
gekregen. Bovendien zijn grote hoe
veelheden proviand, munitie en ander
oorlogstuig buitgemaakt
Door het verlies van deze twee
steunpunten zijn de geallieerde troe
pen nu genoodzaakt, hun strategie in
Burma volkomen te herzien.
Nieuwe luchtaanval op
Rome
MILAAN 16 Febr. De zender
Rome meldt, dat de Anglo Ameri
kaanse luchtmacht Woensdagochtend
opnieuw eer aanval op Rome heeft
gedaan en ook ditmaal de vluchten
de voorbijgangers op straat en de
trampassagiers in scheervlucht met
machinegeweervuur bestookte, waar
bij een aantal personen om het leven
kwam en velen zwaargewond werden.
Ook ondei de puinhopen van de
door brisantbommen getroffen hui
zen liggen nog veel doden.
Volgens den Amerlkaansen corres
pondent Clark beerst nu reeds sinds
twee maanden ln Napels vlektyphus.
zonder dat men deze epidemie ener
giek kan bestrijden. Sinds de bezet
ting door de Amerikanen heeft men
ln de stad noch gas noch kolen, zo
dat men geen afdoende hygiënische
maarregelen treilen kan.
se hoofdstad. Zij wierpen bij be
wolkte hemel op verscheidene delen
der stad een groot aantal brisant-
en brandbommen neer die schade
veroorzaakten in woonwijken, aan
cultuurmonumenten, kerken en zie
kenhuizen. De bevolking leed verlie
zen.
In weerwil van de ongunstige voor
waarden voor de afweer, vernietig
den luchtverdedigingsstrijdkrachten
volgens de totdusver nog onvolledige
rapporten 48 terreurbommenwerpers
Enkele vijandelijke vliegtuigen
wierpen bommen neer op plaatsen
in het Rijns-Westfaalse gebied."
Reorganisatie van Britse
Kabinet verwacht
GENÈVE, 16 Febr. Uit Londen
wordt gemeld: Het blad „News of
the World" schrijft, dat men binnen
kort een nieuwe reorganisatie van
het Britse kabinet verwacht. In
hoofdzaak zou zij betrekking hebben
op den lordkanselier Lord Simon,
den minister van landbouw. Hudson
en mogelijk ook op den minister van
Oorlog. Sir James Grigg. Lord Simon,
die sedert 1931 ononderbroken in
functie is. zal waarschijnlijk geheel
uit de regering treden. Naar het heet
zou Sir James Grigg gaarne weder
tot de ambtenaarsloopbaan terug
keren. Waarschijnlijk zal Churchill
geen afstand willen doen van
Hudson.
De wiffe dood In Wallis
GENÈVE. 15 Febr. Het Zwit
serse kanton Wallis wordt geteisterd
door ijzige sneeuwstormen en tal
rijke lawines. De bewoners van het
Morcles-dal, dat ook van telefonische
verbinding verstoken is. leven reeds
gedurende twee etmalen in doods
angst. Vlak voor het dorp is de
straatweg door een 40 meter hoge
sneeuwberg versperd. De zware
sneeuwval blijft nog steeds aanhou
den.
Veertig inbraken in drie
maanden tijds
ALKMAAR, 17 Febr. Voor de
rechtbank alhier stond Dinsdag de
29-jarige Daniel T., vroeger te Alk
maar, thans te Rotterdam, terecht,
die samen met zijn broer verschillen
de inbraken had gepleegd, o.a. in
Alkmaar, Rotterdam, Heerlen, Gouda,
Zeist, Oudekerk, Ermelo en Hilver
sum. Ze zagen kans binnen drie
maanden veertig maal in te breken.
Vooral winkeliers waren het slacht
offer. Hun buit bestond uit distribu
tiebonnen, gouden en zilveren siera
den, horloges, schoenen, tassen, por
tefeuilles enz., benevens het aanwe
zige geld. De officier eiste tegen T.
een gevangenisstraf van zes jaar.
P.T.T.-afdelingshoofd stal twee
broden
GRONINGEN. 17 Febr. Dfc
rechtbank te Groningen veroordeel
de den 61-Jarigen assistent bij de
posterijen H. hoofd van de af
deling expeditie te Groningen,
iemand met 38 dienstjaren, wegens
diefstal van een pakje, inhoudende
twee wittebroden, tot negen maan
den gevangenisstraf, met aftrek van
preventief. De eis was tien maan
den.
Weer batterijen verkrijgbaar
DEN HAAG. 17 Febr. Zij, aan
wie batterijen zijn toegewezen, kun
nen zich, in de loop van de periode
van 16 Februari tot en met 15 April,
weder tot hun leverancier wenden
ter bekoming van de hun toegewezen
batterijen.
Ie JAARGANG No. 40 DONDERDAG 17 FEBRUARI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. per week of f2.73 per kwartaal - Postgiro 184.120 - Postbus 65
BERLIJN, 16 Febr. Toen in de
eerste week van dit jaar de Engels
Amerikaanse generale staf voor de
invasie werd benoemd, ontleende Reu
ter aan bevoegde militaire kringen
dat generaal Eisenhower de opperbe
velhebber der geallieerde strijdkrach
ten voor de invasie en zijn drie on
middellijke medewerkers, generaal
Montgomery, commandant van de
'andtroepen, luchtmaarschalk Tedder,
commandant van het luehtwapen en
admiraal Ramsay, commandant van
do zcestrijdkrachten, zes weken nodig
zouden hebben om zich volledig in te
werken en de laatste hand te doen
leggen aan de bestaande plannen.
Deze termijn van zes weken eindigt
de volgende weett Kort voor Nieuw
jaar werd van Amerikaanse zijde het
gevleugelde woord „binnen 90 dagen"
gesproken Deze periode loopt af in
de tweede helft van Maart. Intussen
sprak Churchill echter vertrouwelijk
uit. dat de grootste gebeurtenis van
deze oorlog "nog voor half Maart te
verwachten is. Dus kan men de
invasie verwachten tussen laten
we zeggen 20 Februari, wanneer
het geallieerde hoofdkwartier voor
zijn taak gereed zal zijn, eri de 15de
Maart, de uiterste termijn van
Churchill?
Het is wij hebben dat al eerder
nadrukkelijk gezegd onmogelijk te
Berlijn ook maar vertrouwelijk op
deze concrete vraag een concreet ant
woord te krijgen. Laten wij het stand
punt dergenen, die het dreigement
met de geallieerde invasie eenvoudig
als bluf opvatten, buiten beschouwing
niet omdat wij dit standpunt a
priori verwerpen, maar omdat wij ons
hier met de mogelijkheid ener invasie
willen bezig houden dan stemmen
de persoonlijke inzichten in bevoegde
Duitse kringen in elk geval op één
punt overeen, n.1. dat het vrijwel
ondoenlijk is voor een dergelijke on
derneming geruime tijd van tevoren
een datum vast te stellen.
De mogelijkheid ener invasie is in
de eerste plaats afhankelijk van het
weer. De stand van de maan speelt
een grote rol. aanvankelijk bij de
operaties ter zee. waarbij men aan
donkere nachten de voorkeur zal ge
ven. later, als de eerste invasietroe
pen eenmaal aan land zijn .geko
men, bij de gevechten op de grond
en in de lucht, waarbij het maan
licht onder bepaalde omstandighe
den voordelig kan zijn en in elk ge
val niet meer zo schadelijk is. Verder
is de bewolking van het grootste be
lang. omdat deze het luehtwapen
zoo goed als stil kan leggen. Ten
slotte zal een woelige zee het ma
noeuvreren met landingsboten op de
vrije kust practisch onmogelijk kun
nen maken. Ook de leek begrijpt dat
het bezwaarlijk is. maar liefst drie
maanden van tevoren te weten, of
al deze factoren gunstig zullen zijn
en daar komt nog iets bij. Het lijdt
naar de algemene Duitse opvatting
nauwelijks twijfel, of bij de bespre
king te Moscou en vooral te Teheran
is men overeengekomen, dat de
Sowjets hun uiterste krachten zou-
BERLIJN. 16 Febr. Dr. Dietrich
de Rijksperschef, heeft vandaag voor
buitenlandse persvertegenwoordigers
de volgende verklaring afgelegd:
„De vijand heeft gisteren twee be
weringen verspreid: 1. De Duitsers
zouden aan het front van Cassino
tot tweemaal toe een gevechtspauze
van drie uur gevraagd hebben voor
het bergen van hun doden; 2. De
Duitsers zouden van het klooster
Monte Cassino een militair steun
punt gemaakt hebben en daardoor
hun tegenstanders gedwongen hebben
het te verwoesten.
Ten aanzien van de eerste bewe
ring moeten de volgende feiten wor
den geconstateerd: Niet de Duitsers
hebben een gevechtspauze gevraagd,
maar juist de Amerikaanse comman
danten zagen zich gedwongen, de
Duitsers om een gevechtspauze van
drie uur te verzoeken om hun dui
zenden voor de Duitse linies gevallen
soldaten te bergen^De Duitse sector
commandant willigde uit menselijke
overwegingen dit verzoek van het
Amerikaanse commando in. Het
Duitse opperbevel onthield zich be
wust van publicatie van deze daad
van menselijke tegemoetkoming, die
ook militair te verdedigen was met
het oog op het volledige mislukken
van alle Amerikaanse aanvallen. Na
dat de Amerikanen een volledig ge
bruik hadden gemaakt van de ge
vechtspauze, die hun grootmoedig
was toegestaan, beantwoordde het
officiële Engelse Reuterbureau de
Duitse humaniteit en het faire Duit
se zwijgen over deze gebeurtenis met
een over de gehele wereld verspreid
bericht, waarin de zaken eenvoudig
omgekeerd werden door de brutale
bewering, dat niet de Amerikanen
maar de Duitsers om een gevechts
pauze gevraagd zouden hebben.
Hetzelfde geldt voor de tweede En
gelse bewering. Feit is, dat zich in
de oude, eerwaardige abdij Monte
Cassino en in de onmiddellijke na
bijheid daarvan geen Duitse soldaat,
geen machinegeweer- of geschutsstel-
ling en geen Duitse artilleriewaarne
mer bevonden. Bovendien had het
Duitse commando, om ieder denkbaar
gevaar van het klooster af te wen
den, zelfs het grootmoedige aanbod
van den abt, in het klooster zwaar
gewonden op te nemen en te verple
gen, onder dankzegging uitdrukkelijk
van de hand gewezen, om ook maar
de geringste schijn te vermijden als
zou het gebouw voor Duitse militaire
doeleinden gebruikt worden. Om de
vijand ook het laatste voorwendsel
voor het vernielen van het cultuur
monument te ontnemen, werd voor
de toegang tot het klooster een
Duitse gendarmeriepost opgesteld,
die opdracht had cr zorg voor te
dragen, dat het klooster zelfs niet
zou worden betreden door afzonder
lijke Duitse soldaten, die die situatie
niet kenden.
De An glo-Am eri kanen publiceer
den reeds op 13 Februari, om het
volledig falen van hun offensief aan
het Italiaanse zuidelijke front voor
het publiek te verbloemen, de lezing,
dat hun troepen niet verder kwamen,
doordat het klooster Monte Cassino
door de Duitsers was veranderd in
een versterkte stelling met een ar
tilleriewaarnemingspost. Om deze
leugen een schijn van waarheid te
geven, speelden de Anglo-Amerika-
nen het enige dagen later klaar, dit
eerbiedwaardige cultuurmonument
even bewust als zinneloos te vernie
len. Want op het ogenblik van het
bombardement bevond zich in het
klooster alleen de bijna 90-jarige abt
met zijn ongeveer 20 monniken en
ongeveer 150 gevluchte Italiaanse
burgers.
Vastgesteld moet dus worden: om
het militaire onvermogen tot het
veroveren van Cassino niet te behoe
ven te dekken, hebben de Anglo-
Amerikanen een der grootste cultuur
monumenten van alle tijden zonder
bedenken in puin gelegd. Men tracht
thans de Duitsers, die ook hier
weer met achteruitstelling van hun
militaire belangen blijk hebben ge
geven van hun cultureel verantwoor
delijkheidsgevoel, de eigen misdaad
tegen de cultuur in de schoenen te
schuiven, om uit een schandelijke
daad nog propagandistische munt te
slaan. Een allerlaagste menselijke
gemeenheid openbaart zich in deze
beide handelwijzen. Wij Duitsers
kunnen het rustig aan het oordeel
van de fatsoenlijke mensen in de we
reld overlaten, hoe zij een dergelijk
optreden en een dergelijke mentali
teit willen typeren."
den inspannen om den geallieerden
hun ..moeilijke en gecompliceerde
operaties" zoals Churchill het heeft
uitgedrukt, zo gemakkelijk mogelijk
te maken door het grootst mogelijke
aantal Duitse strijdkrachten te bin
den. De Sowjets hebben woord ge
houden en leggen momenteel een
kolossale krachtsinspanning aan de
dag.
Hun trouwste bondgenoot, de barre
Russische winter, heeft hen echter
volkomen in de steek gelaten en ook
zonder de verbitterde strijd in het
oosten maar in de verste verte te
kleineren, geeft men te Berlijn te
verstaan dat de modder, die alle
operaties op zeer grote schaal on
mogelijk maakt, de Duitse legerlei
ding een betrekkelijke vrijheid van
beweging heeft gegeven, waarop zij
wel nauwelijks gehoopt zal hebben.
Zonder dus de mogelijkheid of zelfs
de waarschijnlijkheid van een invasie
ook maar een ogenblik in twijfel te
hoeven trekken, kan men volgens
deze gedachtengang zeggen, dat een
termijnbepaling op lang zicht voor
de invasie meer in het kader van de
zenuwoorlog, dan van de militaire
realiteit past.
Waar komt de Invasie?
Gesteld nu dat er vroeg of laat een
invasie komt en onze persoonlijke
indruk is dat het aantal dergenen
die eraan geloven ln Duitsland gro
ter is dan het aantal dergenen, die
dit dreigement als bluf beschouwen
gesteld dus dat er een invasie
komt. waar zal men haar dan met
de meeste waarschijnlijkheid kunnen
verwachten?
Deze vraag hebben zich, zij het
dan ook in andere zin, verschillende
militaire medewerkers van Duitse
bladen gesteld. Zij trachten voor
namelijk een antwoord te geven op
de vraag: waar zou een eventuele
invasie kans op succes kunnen heo-
ben? Deze vraag is meer in overeen
stemming met de ln Duitsland vrij
algemene opvatting, dat de geallieer
den het er niet op zullen laten aan
komen om alles bij één enkele ope
ratie te riskeren. Men verwacht met
andere woorden verschillende en ten
dele zelfs talrijke landingsoperaties
op 10. 12 ja 15 ulteenliggende
punten b.v. waarbij zich dan twee
mogelijkheden voordoen: of wel de
geallieerden houden aan hun slak-
kenoffensief vast en landen telkens
met enige onderbreking op verschil
lende punten van de Europese kust
troepen, die op de lange duur zoveel
Duitse divisies zouden binden, dat
de taak der Sowjets. die thans alleen
nog in de zuidelijke sector vrij ver
van het Europese wegennet verwij
derd zijn, aanzienlijk verlicht wordt,
ófwel zij landen op alle voorgenomen
punten tegelijk of ongeveer tegelijk,
met het doel het Duitse front af te
tasten naar een zwakke plek. waar
zij dan uiteraard het gros van hun
strijdkrachten in het vuur zouden
wei-pen om een doorbraak te forceren.
In het laatste geval zal men moe
ten rekenen op verschillende landin
gen in Noorwegen en West-Frankrijk,
waarschijnlijk ook in België en even
tueel in Nederland en Denemarken
alsmede op verschillende afleidings
manoeuvres. die overigens ook een
vrij grote omvang zouden kunnen
nemen in Zuid-Frankrijk. Noord-
Italië en op de Balkan, zowel van
de Adriatische als van de Middel
landse zee uit.
Het valt niet ernstig in twijfel te
trekken, of de Engelsen en Amerika
nen beschikken momenteel in Enge
land, Noord-Afrika en het naburige
oosten over voldoende manschappen
en materiaal, om operaties op zo
grote schaal te ondernemen terwijl
zij vermoedelijk genoeg scheeps-
ruimte hebben geconcentreerd om
het vraagstuk der ravitaillering aan
te durven. Het grote vraagteken blijft
hier uitsluitend het initiatief van
het geallieerde opperbevel, dat tot
dusverre alleen maar na het berei
ken der absolute overmacht tot enige
actie besloot cn weinig risico nam.
en de geest en de bekwaamheid der
manschappen, die vooral aan Ame
rikaanse zijde nog steeds te wensen
overlieten.
Germaanse Landdienst
Eind Februari ol begin Maart be
gint de opleiding voor kampleider en
kampleidster voor de Germaanse
Landdienst.
In de Landdienst krijgen jongens
en meisjes van 14—17 jaar hun eer
ste opleiding tot boer en boerin. Over
dag wordt gewerkt bij boeren in het
dorp, terwijl men 's avonds in het
kamp terugkeert.
Elk kamp omvat 20—30 jongens of
meisjes.
Zij. die er voor gevoelen de leiding
over zulk een kamp op zich te ne
men kunnen hiervoor worden opge
leid. De opleiding duurt ongeveer
drie maanden.
Aanmeldingen hiervoor te richten
aan en inlichtingen te bekomen bij de
„Nationale Jeugdstorm", afdeling
Landdienst. Utrecht, Koningslaan 9.
Zes doden en talrijke
gewonden
LISSE, 17 Febr Hedenochtend
heeft op dc treinoverweg alhier een
ernstig ongeluk plaats gehad., dat tot
dusver aan zes arbeiders het leven
heeft gekost, terwijl tal van anderen
ernstig werden gewond. Tegen 8 uur
kwam een vrachtauto, die dagelijks
uit Lisse afkomstige werklieden naar
hun werkzaamheden in de duinen
brengt, op de overweg in botsing met
een andere auto.
De gevolgen waren verschrikkelijk,
want de vrachtauto werd gegrepen
door een even later uit Leiden
komende trein en vrijwel geheel ver
nield. Van de inzittende werklieden
werden cr zes gedood, terwijl voorts
vermoedelijk nog een zevende slacht
offer dat onder de trein is geraakt
en nog niet tc voorschijn kon wor
den gebracht, te betreuren zal zijn.
Verder werden zes arbeiders zwaar
gewond en verschillende anderen
lichtgewond.
Jongens speelden met projectiel:
één dode, twee gewonden
VRIEZEN VEEN, 17 Febr. Al
hier is dezer dagen een zeer ernstig
ongeluk gebeurd, waarbij een jongen
werd gedood en twee anderen ge
wond. Drie jongens van ongeveer
vijftien Jaar waren aan het. spelen
met een gevonden projectiel. Plotse
ling volgde een ontploffing. Van den
15-jarigen Popken werd een hand
afgerukt en zijn gezicht werd zwaar
verminkt. Hij overleed spoedig; de
Jongen Schoon kreeg zware verwon
dingen aan hand, gezicht en borst en
Mulder werd licht gewond Beide ge
wonden zijn naar het algemeen zie
kenhuis te Almelo vervoerd. Hun toe
stand is bevredigend.
DEN HAAG, 17 Febr. Teneinde
misverstand te voorkomen,, wordt er
de aandacht op gevestigd, dat bij de
uitreiking van de nieuwe bonkaarten
KA 404. KB 404. KC 404. KD 404 en
KE 404 de bon 26 van het vervolg-
inlegvel wordt ingenomen en niet de
linkerbovenhoek van het oude inleg
vel, zoals ten onrechte is gepubliceerd.
Flets en konijnen gestolen
ZEIST. 17 Februari.
Van een erf aan de De Wethlam
werden een fiets en twee Jonge konij
nen gestolen Bij navraag bleek het.
dat het rijwiel van Zaterdag tot
Maandag onbeheerd achter het huis
had gestaan en bovendien niet op
slot stond
VOLKSCULTUUR EN KUNS1
Dr. E. Kruisinga overleden
Op 68-jarige leeftijd is te Den
Haag overleden dr. Etsko Kruisinga.
hoogleraar aan de School voor Taal
en Letterkunde aldaar.
Dr. Kruisinga werd 8 December
1875 te Leens geboren. Hij bezocht
het gymnasium te Groningen en stu
deerde letteren aan de universiteit
aldaar. Na zijn candidaatsexamen in
1897 behaalde hij voorts de akten A
en B Engels M.O. en promoveerde
in 1905 aan de universiteit in Bonn
op een dissertatie „The dialect of
West Somerset".
Achtereenvolgens was hij leraar
aan de H.B.S.-en te Assen. Sappe-
meer. Winterswijk en Amersfoort; in
1922 werd hij docent en in 1936 hoog
leraar.
Van zijn hand verschenen tal van
boeken op onderwijs-taalkundig ge
bied o.a. ook in het Engels en in het
Duits.
Vonnissen van Duitse
Obergericht
DEN HAAG, 17 Febr Voor het
Duitse Obergericht hebben zich de
invalide Muller en zijn zuster mevr.
Pateman uit Rotterdam, haar man.
de schilder Pateman uit Den Haag.
de gehuwde vrouw Van Wijngaarden
uit Den Haag, de chauffeur Kouwen-
hoven uit Leidschendam en de ver
tegenwoordiger Pauwels uit Den
Haag moeten verantwoorden wegens
vervalsing van en handel in textiel
bonnen.
Muller vervalste samen met zijn
zuster, mevr. Pateman, textielbon
nen. die deze en hoofdzakelijk
haar man voor in totaal 1500
verkochten. Het echtpaar Pateman
wist ook de beklaagden mevr. Van
Wijngaarden en Kouwenhoven, die
wisten dac de punten vervalst wa
ren, te winnen voor de verkoop daar
van. De mcdebeklaagde, de vertegen
woordiger Pauwels, kocht van den
schilder Pateman punten voor 990
van alle beklaagden hield alleen hij
de punten voor echt.
Een van de afnemers had ont
dekt, dat de punten vervalst wa
ren en verlangde zijn geld terug.
Muller besloot hem 1000 scha
deloosstelling te betalen en over
handigde dit bedrag aan mevr.
Van Wijngaarden en Kouwenho
ven met het verzoek het aan den
afnemer te betalen. Dat deden
dezen echter niet. doch zij ver
duisterden het geld en deelden
het samen.
Bij Muller en diens zuster hield
het Obergericht als zeer verzach
tende omstandigheden rekening met
de moeilijke economische en gezond
heidstoestand van den invaliden
Muller, die sedert jaren verlamd is.
Zo kwamen beiden er, bij uitzonde
ring en ondanks hun ernstige mis
stap, af met twee jaar gevangenis
straf. Daarentegen werd tegen den
reeds dertien maal gestraften schil
der Pateman. den zwager van Muller,
een tuchthuisstraf van drie jaar uit
gesproken. waarbij er te zijnen gun
ste rekening mede gehouden werd,
dat ook hij in het belang van den
verlamden Muller had gehandeld.
Ook de drie andere beklaagden, die
allen niet slechts in het belang van
Muller, doch ook van hun eigen zak
hadden gewerkt, moesten tuchthuis
straffen worden opgelegd, en wel
Pauweis eer. jaar en zes maanden,
mevr. Van Wijngaarden en Kouwen
hoven elk twee jaar en zes maanden.
Bij beide laatstgenoemden was vooral
de schandelijke verduistering ten na
dele van den verlamden Muller ver
zwarend. Bovendien kregen Muller,
mevr. Van Wijngaarden cn Kouwen
hoven elk 600 uoete.
De beklaagde Waworoentoe was
ambtenaar op een distributiekantoor
in Den Haag. Hij heeft op zijn bu
reau een groot aantal boterbonnen
gestolen, die door kleinhandelaren
na bevoorrading reeds waren ingele
verd. Deze bonnen heeft hij verkocht
aan personeen, die ze wederom van
de hand gedaan hebben.
Wegens deze strafbare daad ls hij
door het Duitse Obergericht met vier
jaren tuchthuis en 3000 boete ge
straft.
Stoutmoedige beeldspraak past
bij grote gebeurtenissen; enige
tijd geleden zijn de golven van...
ontbrekende raapolie hoog opge
slagen, thans poogt men figuur
lijke olie op diezelfde golven te
gieten met ambtelijke medede
lingen over wat in de volksmond
reeds „raapolie-schandaal" heet
te. Misschien kan het scheve van
de beeldspraak althans symbool
zijn voor het scheve in heel deze
oliezaak. Want alleen héél erg
optimistische en héél snel ge
rustgestelde lieden zijn door de
uiteenzettingen van mr. Schok
ker op de dagelijkse persconfe
rentie in Den Haag overtuigd,
dat er met de raapolie eigenlijk
niets aan de hand is geweest dat
ons thans nog behoeft bezig te
houden.
Mr. Schokker heeft een lange
lijst verklaringen bijeengebracht
voor de door de Haarlemse poli
tie officieel en onomstotelijk
vastgestelde tekorten in een
groot aantal flessen. In deze ver
klaringen zegt een belangrijk
punt, dat de éne groep flessen
uiteindelijk teveel kreeg, wat in
de andere groep heeft ontbro
ken. Het is minder belangrijk,
dat men wellicht in het bos der
verklarende cijfers niet altijd de
bomen der tekorten zuiver heeft
kunnen onderscheiden. Het is
zelfs niet zo héél belangrijk, dat
mr. Schokker ons niet duidelijk
heeft kunnen maken, hoe men
tegelijkertijd het feitenmateriaal
der Haarlemse politie en het be
staan van (laat ons zeggen:)
een bevredigend „evenwicht"
tussen teveel en te weinig als
juist aannemen kan. Wij noemen
al deze argumenten, verklaringen
en tegenwerpingen onbelangrijk
om één kapitale reden: het feit
blijft bestaan, dat talloos velen
een belangrijk percentage van de
hun rechtens toekomende raap
olie eenvoudig niet ontvingen.
Dit feit wordt nu eenmaal niet
uit de weg geruimd door tech
nische „verklaringen". Evenmin
door de rehabilitatie van fabri
kanten. En zelfs niet doordat
anderen teveel zouden hebben
ontvangen. Het kwaad bij uitstek
lijkt ons. dat thans de verdedi
ging der fabrikanten de zaak
zelve in nevelen doet vervagen.
Wanneer het juist is, dat de
fabrikanten géén fout hebben
gemaakt, dan heeft een andere
instantie die fout wèl gemaakt.
Want het moet met name tevo
ren bekend zijn geweest, welke
technische beperkingen aan be
paalde vulmachines en aan on
derling afwijkende flessen ver
bonden waren.
De fabrikanten met name be
hoefden niet achteraf vast te
stellen dat sommige flessen te
weinig en andere te veel zouden
bevatten, wanneer de thans ge
geven verklaringen zo zuiver op
de graat zijn als men thans wil
doen geloven. Die fabrikanten wis
ten tevoren wat hun machines
wèl, en wat zij niet kunnen. En
wetend, dat de rantsoenen weer
door de winkeliers zouden moeten
worden uitgeschonken en dat
daardoor de verschillen ln vele
gevallen geheel op het laatst over
gebleven rantsoen in elke fles
zouden komen te drukken, had
den zij hun wetenschap vóór de
aflevering moeten overbrengen
aan de instanties, die er de win
keliers op hun beurt op hadden
kunnen wijzen
Hebben de fabrikanten dit ge
daan? Dan hebben zij een belang
rijke schuld van zich afgewenteld.
Maar dan staat een andere
instantie schuldig, die de voor
den kleinhandelaar onmisbare
wetenschap niet tijdig dóór heeft
gegeven. Want al weer: geen dui
zend „verklaringen" ter wereld
kunnen uit de weg praten, dét
talloze huismoeders te weinig
kregen en dat althans de scherpe
kanten van de tekorten hadden
kunnen worden weggenomen,
wanneer de winkelier bijtijds even
nauwkeurig van zo-en-zoveel
eventueel ontbrekende grammen
op de hoogte was geweest als
thans heel Nederland het door
mr. Schokker's mededelingen en
door de geschrokken fabrikan
ten is.
Tegen één geestesgesteldheid
past echter na deze zaak nog een
afzonderlijk en nadrukkelijk pro
test: tegen de mening namelijk,
dat men over deze zaak nu maar
niet verder praten moet, omdat
„er toch niets meer aan te doen
is". Geestelijke vermoeidheid van
deze soort drijft ons distributie
stelsel steeds verder ln het moe
ras. In de afgelopen weken heb
ben twee weekbladen twee grote
schandalen openbaar gemaakt,
waarbij ambtenaren en overheids
diensten nadrukkelijk betrokken
zijn. Van hogerhand is in beide
gevallen nog altijd niets weerlegd.
Zullen deze zaken thans geruis
loos ..vergeten" worden? Zullen
knoeiende ambtenaren kunnen
blijven knoeien, omdat „er toch
niets aan te doen is"? Dat ver
draagt noch ons rechtsbewust
zijn, noch het geschokte vertrou
wen in ons distributie-systeem.
Daarom geldt echter ook in de
raapolie-zaak: géén olie op de
golven! Wanneer de fabrikanten
aan de onloochenbare misslag on
schuldig zijn, best! Dan wijze men
zonder drogredenen de werkelijke
schuldigen aan.
SPORTNIEUWS
Van DamElten een
oud refrein
ROTTERDAM, 17 Febr. De ont-
moeting Luc van Dam—Dorus Elten
de hoofdpartij van het bokspro-
gramma, dat gisteravond in Odeon
werd vertoond ls, zoals al eens eer
der op deze plaats, weer "een teleur
stelling geworden. Het was een slappe,
saaie, emotieloze vertoning en een
puntenoverwinning, waar Van Dam
niet de minste eer mee inlegde.
Aan wicn de schuld? Aan Van Dam.
omdat hij niet de schaduw was van
den feilen vechter, die Diesen veer
tien dagen geleden ln Dordrecht tot
opgeven dwong, of aan Elten, die wel
licht. gedachtig aan zijn laatste ont
moeting met Van Dam, geen enkel
risico nam en, zo er maar even ge
vaar dreigde, als een slak in haar
huis achter zijn dekking wegkroop?
Bij Van Dam ontbrak kennelijk de
lust om door de Inzet van al zijn
wapens de solide verdedigingsgordel
te doorbreken en daar bij Elten de
sportieve eerzucht afwezig was om
niet alleen maar als tegenstander te
fungeren, ging ronde na ronde voorbij
zonder dat de gemoederen ook maar
in beweging werden gebracht. Let
wel. wij zullen hiermede geenszins de
sensatie als hoofdelement van de
bokssport verdedigen, maar beide
boksers gingen met hun grapjes en
goedkeurende klopjes op de schouders
toch wel wat al te ver Pas in de
laatste ronden toonde Van Dam
waarschijnlijk op aansporing van
Huizenaar dat hij fel kan zijn als
hij het wil, maar het was slechts een
toegift, die de schamele indruk van
het voorafgaande niet kon verdrijven.
Nee. dan hadden Luc Lucas en Giel
de Roode een andere opvatting van
boksen. Tot in de vierde ronde,
toen de partij wegens een oogwond
van den Hagenaar moest worden ge
staakt. werd er fel gestreden. De
Hagenaar had toen een stevige voor
sprong op punten en werd verdiend
winnaar. Voorts heeft Nico van de I
Wetering een puntenoverwinning be-
vochten op zijn stadgenoot J Hen
driks en moest Kees Graafland Rot
terdam) na een hard gevecht de over
winning laten aan zijn stadgenoot
Beb Diesen.
Niet meer boksen in
Den Haag?
Toneelregen in het Gebouw
Na afloop van de bokswedstrijden,
die Maandagavond in het Gebouw
voor K. en W. werden gehouden,
heeft een baldadige bezoeker een
handel van de „toneelregen" in wer
king gesteld. Het gevolg was. dat een
stortvloed van water over het toneel
en de weinige nog overgebleven aan
wezigen neerdaalde en dat een vrij
aanzienlijke waterschade ontstond.
Alleen bij bokswedstrijden komen
bezoekers van het Gebouw ook op
het toneel. Vroeger bevond zich om
het brandbeveiligingsapparaat, dat
met een handel in werking kan wor
den gesteld, een kastje: dit is echter
op last van de brandweer verwijderd.
De mogelijkheid bestaat, dat de da
der de gevolgen van zijn daad niet
heeft overzien.
De N.B.B heeft als strafmaatregel
bepaald, dat. zolang de dader zich
niet heeft aangemeld, geen bokswed
strijden meer in Den Haag zullen
worden gehouden. De enige uitzon
dering wordt gemaakt voor de finales
der Zuld-Holl. kampioenschappen,
die a.s. Maandag ln het Gebouw nog
doorgaan.
Zuidelijk elftal tegen Noord
samengesteld
DEN HAAG, 16 Febr. Het zul-
delijk elftal, dat op Zondag 5 Maart
ln Eindhoven tegen het Noordelijk
elftal zal spelen, ls als volgt samen
gesteld: doel: Saris (BW); achter:
Van Bun (MW) en v. d. Sluys (BV
V); midden: Pellikaan -(Longa),
Klaessens (Roermond) en Somers
(Emma); voor: Rutten (Longa),
Scholtens (PSV), Van Roesel (Lon
ga). Tausch (BW) en Becks iMau-
rits Reserves: Stijger (PSV) Von-
denhoff (Spekholzerheide) en Maes-
sen (Maurits).
Het n krsatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, ln de
leetttjd van 1746 laar, kan zich
aanmelden, teneinde gekeurd te wor
den voor:
üe Waffentf, «-WachbaltaJon ln
Amersfoort. Landstorm Nederland,
krlegsmarlne en de Germaanse fj ln
Nederland. Tijdens de keuringen wor
den alle inlichtingen verstrekt met
betrekking tot de verzorging van fa
milieleden. duur der opleiding, extra»
levensmiddelen, etc.
Personen, tussen 18—30 Jaar. die
aannieldlngspllchtlc zijn voor de te
werkstelling, kunnen zich eveneens
Programma-wijziging in hef Zuiden
EINDHOVEN. 16 Febr. - Het pro
gramma voor district IV ls voor Zon
dag aanmerkelijk gewijzigd. Vastge
steld zijn nu PS V.—Longa, B.V.V.—
M.V V. (half 12) en Eindhoven—
N.A.C.
NIEUWE KERK TE AMSTERDAM.
Ook voor het behoud van deze Ne
derlandse cultuurwaarden strijden
onze Nederlandse vrijwilligers.
(Foto G.L./H.)
aanmelden en worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld.
Officier ln de Warren-# kan leder
worden, die na minstens een laar
diensttijd zUd gescniktneid voor de
oniciersopleiding neert Dewezen. Zijn
schoolopleiding ls niet doorslaggevend.
Beslissend voor bevordering zUn: ka
rakter gedrag, prestatie
18 Februari 912 uur: Assen, Con
certhuls aan de Vaart, 1518 uur:
Groningen, Heerenstraat 46; 19 Febr.
912 uur: Leeuwarden. Huize Schaaf,
Breestraat: 20 Februari 912 uur:
uur; Amsterdam. Dam 4; 21 Febr.
913 uur: Utrecht. N V Huls. Oude
gracht 245: 22 Febr. 914 uur:
Amersfoort. Pol Durchgangsiager,
Leusderweg: 23 Febr 914 uur: Den
Haag. gebouw Amlcltia, WesteLnde 15.
Gratis reisbiljetten voor de been- en
terugreis verkrijgbaar bU de. N'eben-
s tellen der Waf ren- ff Amsterdam,
Dam 4; Alkmaar, l.angeslraat 56;
Heerlen, Saroleastraat 25; Groningen,
Herenstraat 46; Enschede, Hengelose-
straat 30, en het ff-Ersatzkommando
Den Haag, Korte Vijverberg 5.
De verduistering begint heden om
18.00 en eindigt om 7.45 uur.
Heden maan op 1.43, onder 11.24
uur.
17 Febr. L.K., 24 Febr. N.M., 1 Mrt.
LJS., 10 Maart V.M.
