HET DAGBLAD
Croot afweersucces tussen
Pripet en Beresina
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Vrijstelling arbeidsinzet
Sluimer in de slag?
Duits weermachtsbericht
Geconcentreerde luchtaanval
op Londen
Voortdurende zware
strijd bij Cassino
Indieningstermijn tot
7 Maart 1944
Aanval op Londen
zwaarder dan ooit
Duitsland overtuigd van de
noodzaak der overwinning
De vraag is niet of de luchtoorlog moreel is,
maar of het doel bereikt is
Sündermann voor de
buitenlandse pers
Volk of vink?
Keuringen
De stad Luga ontruimd
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 14 Febr - Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
„Terwijl ten zuidoosten van Kri-
woi Rog plaatselijke aanvallen der
bolsjewisten mislukten, leveren onze
troepen ten westen van Tsjerkassy
en ten oosten van SJasjkof nog
steeds zware aanvals- en afweerge-
vechten. Hier werden gisteren 127
vijandelijke pantserwagens en 68
stukken geschut vernietigd.
In het gebied van Sjasjkof heeft
zich de Mosellandische 34ste infante
riedivisie onder bevel van General-
Leutnant Hochbaum bijzonder onder
scheiden. Bij Dubnow vernietigden
troepen van een pantserdivisie een
doorgebroken bolsjewistische ge
vechtsgroep.
Tussen Pripet en Beresina hebben
de bolsjewisten hun aanvallen ge
staakt. Onze troepen hebben hierdoor
hun standvastigheid in de periode
van 16 Januari tot 10 Februari, ge
steund door formaties gevechts- en
slagvliegtuigen van de luchtmacht,
ononderbroken vijandelijke door
braakpogingen van dertig infanterie
divisies en talrijke pantserformaties
verijdeld en de vijand zware verlie
zen aan mensen en materiaal toege-
gebracht In de gevechten van de laat
ste dagen heeft zich hier de storm-
geschutbrlgade 244 bijzonder onder
scheiden.
Bij Witebsk en ten noorden van
Newel stortten nieuwe nevige aan
vallen der bolsjewisten in verbitter
de gevechten ineen. Tussen het II-
menmeer en het Peipusmeer voer
den onze troepen overeenkomstig
het bevel en door de vijand niet ge
hinderd in enkele sectoren verdere
distancieringsbewegingen uit. De
stad Luga werd in dit verband na
het vernielen van voor de oorlog be
langrijke installaties ontruimd. In
andere sectoren mislukten vijande
lijke aanvallen, terwijl eigen aan-
valsoperatles met succes verliepen.
In het gebied van Narwa is de
strijd in hevigheid toegenomen.
Verscheidene penetraties der bolsje
wisten konden afgegrendeld worden.
De verbitterde worsteling duurt
voort. De groepscommandant van
een jachteskader. Hauptmann Bark-
horn, drager van het eikenloof, be
haalde op 13 Februari 1944 aan het
oostelijk front zijn 250ste overwin
ning in de lucht.
Op het Italiaanse oorlogstoneel
verliep de dag gisteren in het gebied
van Nettuno zonder noemenswaardi
ge gevechtshandelingen. Onze grena
diers konden zonder sterke vijande
lijke weerstand plaatselijke stelling-
correcties tot stand brengen. For
maties gevechts- en slagvliegtuigen,
alsmede batterijen geschut voor de
strijd op verre afstand bestookten
ook gisteren overdag en 's nachts
concentraties van schepen en ont
schepingen in het -gebied- van Anzio.
en Nettuno. Hlerbii werd een koop
vaardijschip van 6.000 brt. door bom-
treffers tot zinken gebracht. Twee
andere schepen van middelbare
grootte werden beschadigd.
Bij Cassino duurden de zware ge
vechten ook gisteren de gehele dag
voort. Een nieuwe vijandelijke pene
tratie tot halverwege de puinhopen
van Cassino werd door het schitte
rende regiment grenadiers 211 in een
tegenaanval weer geheel en al op
geheven.
Vijandelijke vliegtuigen bombar
deerden in de nacht van 12 op 13
Februari de stad Rome zonder mili
taire schade aan te richten.
De luchtmacht heeft in de afge
lopen nacht bij goed zicht met sterke
formaties gevechtsvliegtuigen een
geconcentreerde aanval gedaan op
Londen. Door het neerwerpen van
een groot aantal brisant en brand
bommen werden uitgestrekte branden
veroorzaakt."
Maj. Stewert over de Britse
vliegtuigverliezen
GENEVE. 14 Febr. In een artl-
kei over de Anglo-Amerikaanse lucht
aanvallen schrijft majoor Stewert,
luchtvaartcorrespondent van de
..Evening Standard":
„Van tijd tot tijd. als officieel de
zware vliegtuigverliezen worden me
degedeeld. schijnt het alsof het hart
van het Engelse volk stil blijft staan.
Dertig, veertig of vijftig grote ma
chines. producten van de beste vak
lieden. bemand met de bloem van
ons volk, worden neergeschoten.
Men heeft de indruk, dat de Duit
sers gelijk hebben, als zij zeggen, dat
zij de aanvallen stuk zullen slaan."
„Toen we Ver. Staten hun eerste
bommenwerpers in Engeland station-
neerden", vervolgt Stewert, „dachten
zij, dat. zij op eigen houtje de Duitse
vèrdedigingsmacht zouden ovenvin
nen. De Duitse jagers hebben zich
echter geenszins laten afschrikken
door het moordende vuur der vlie
gende vestingen. Zij zijn van alle
kanten op deze vestingen aangevlo
gen. naderden tot er bijna een bot
sing ontstond en schoten ze dan met
hun uitstekende kanonnen neer."
Ie JAARGANG No. 38 DINSDAG 15 FEBRUARI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. rer week of ƒ2.73 per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65
voor handel, ambacht, hotel-, café- en restaurant
bedrijf, voor accountants, boekhoud- en dmini-
stratiebureau's en belastingadviseurs
DEN HAAG. 14 Febr. Van be
voegde zijde wordt medegedeeld:
Ten behoeve van de arbeidsinzet
wordt sedert enige tijd een nader o„.
onderzoek ingesteld naar de manne- Koophandel, ruim gelegenheid wordt
„Ubernahmetreuhander" hebben, die
nen hun aanvrage in bij de Duitse
Kamer van Koophandel voor Neder
land te Amsterdam, welke de aan
vragen doorgeeft aan de Hauptabtel-
lung Wirtschaft te Amersfoort.
Deze instantie beslist over de aan
vragen, waarbij dan aan de Neder
landse vakgroepen resp. voor Duitse
ondernemingen do Duitse Kamer van
Het was slechts een
voorproefje
BERLIJN. 14 Febr. Sterke for-
maties zware Duitse gevechtsvlieg
tuigen hebben, naar het D.N.B.
verneemt, op 13 Februari des avonds
opnieuw een geconcentreerde aan
val gedaan op Londen. Tussen 21
en 22 uur vielen grote hoeveelheden
bommen in het opgegeven gebied,
dat duidelijk zichtbaar was. Toen de
laatste Duitse vliegtuigen d.e Britse
hoofdstad verlieten, waren reeds
omvangrijke branden waar te ne
men. die zich over grote oppervlak
ten uitstrekten. De Britse afweer
was niet in staat de geconcentreer
de aanval te verhinderen. De ver
liezen van de Duitse formaties wa
ren zeer gering. Behalve Londen
werden ook nog andere doelen in
Zuid-Oost-Engeland met brisant- en
brandbommen aangevallen.
Naar te Berlijn verklaard wordt
moet de jongste luchtaanval op Lon
den als de zwaarste, die ooit op de
Engelse hoofdstad plaats vond, be
schouwd worden. Ook in de Britse
berichten wordt van een zeer zware
aanval gesnroken. Door de aanval
lende Duitse toestellen werd een
groot aantal brand- en brisantbom
men op de stad geworpen. Grote
oppervlakte-branden ontstonden on
der de uitwerking van de bommen. In
welingelichte militaire kringen wordt
het verlies van het Duitse luchtwa-
pen op acht toestellen geraamd.
De B-correspondent van het A. N.
P. meldt: in de Rijkshoofdstad wordt
de hernieuwde aanval der Duitse
luchtmacht op het stadgebied van
Londen in de nacht van Zondag op
Maandag beschouwd als een niet on
belangrijke phase in de luchtoorlog
tegen groot-Brittannië. Over de mi
litaire details van de aanval wordt
weinig gezegd, maar wel is bekend
gemaakt dat de aanval in hevigheid
zeker niet heeft ondergedaan voor
die van de voorgaande weken. Het
aantal vliegtuigen was zeker niet ge
ringer. hetgeen trouwens blijkt uit
de uitwerking van de aanval.
Van bevoegde zijde verklaart men.
dat men thans te Londen wel tot de
slotsom zal zijn gekomen, dat de
Duitse luchtmacht inderdaad nog in
staat is terug te slaan, waarbij de
aandacht gevestigd wordt op het feit.
dat deze operaties los staan van de
z.g. vergeldingsacties voor de aanval
len op de Duitse steden. Londen
krijgt dus op het ogenblik slechts een
voorproefje van wat nog te wachten
Uit' de Engelse berichten, die welis
waar spaarzaam zijn. doch die toch
Muitende Badoglio-troepen
ROME. 14 Febr. In Napels heeft
een nieuw opgericht Badoglio-regi-
ment en bloc geweigerd, de eed op
Viktor Emanuel af te leggen. De Ba-
doglio-regering beval daarop, het
regiment te ontbinden, doch de troe
pen verschansten zich in hun kwar
tieren en richten een protest aan
de congres-partijen, waarin zij zei
den Badoglio noch den koning te
erkennen
Communistische benden langs
Dafmatische kust
BERLIJN. 14 Febr De laatste
dagen trachtten, naar het D.N.B. ver
neemt. communistische benden zich
weer te nestelen op enige eilanden
voor het midden der kust van Dal-
matlë. ZIJ werden snel verdreven door
bergjagers en afdelingen der marine
Twee hunner vaartuigen werden tot
zinken gebracht en 30 motorzeilboten,
waarmee zU de3 nachts een verkeer
xr.ct- de- Inhammen -der kust onderhiel
den. werden buitgemaakt.
GIESSENDAM. 15 Febr. Terwijl
gistermiddag dc kinderen van P.
van Hout even alleen in huls waren,
zag een driejarig meisje kans een
flesje met azijnextract van een plank
te nemen. Na dit geopend te hebben
gaf zij het aan een acht maanden
oud zusje, dat er van dronk. Het
kind is naar het ziekenhuis te Co-
rlnchem gebracht, alwaar het heden
nacht na een smartelijk lijden Is
overleden.
lijko werkkrachten, welke in dc Neder
landse bedrijven werkzaam zijn. Ge
schiedde tot voor kort dc z.g.'uitkam-
mlng van deze bedrijven ten behoeve
van de arbeidsinzet rechtstreeks door
de arbeidsbureau s, thans wordt een
andere methode de procedure der z.g.
Z-kaarten. toegepast, waarbij meer
dan tot dusverre aandacht kan wor
den geschonken aan de belangen van
de ondernemingen.
De thans gevolede methode steunt
op de verordening van den Rijkscom
missaris vooi het bezette Nederlandse
gebied no. 108/1942. op grond waar
van elke ondernemer verplicht is des
gevraagd inlichtingen te verstrekken.
In het bijzonder omtrent de benodigde
of in zijn bedrijf aanwezige arbeids
krachten.
Onder de nieuwe procedure vallen
thans de navolgende groepen van be
drijven en personen:
1. de handel (groothandel, detail
handel. tussenpersonen) met uitzon
dering van de levensmiddelenhandel,
tenzij deze laatste minder dan 50 pet.
van de gehele omzet uitmaakt Uitge
zonderd zijn verder de handel in oude
materialen en afvalstoffen, alsmede
ondernemingen die uitsluitend of
voor meer dan 50 pet de houthandel
uitoefenen Ondernemingen, die zowel
bij de industrie als bij de handel zijn
georganiseerd, ziin aan de procedure
onderworpen, zodra zij een zelfstan
dige handelsafdeling hebben of wan
neer de handelsafdeling zo belangrijk
is. dat men practisch van een han
delszaak kan spreken;
2. alle bedrijven, die aangesloten
zijn bij de hoofdgroep ambacht of
een van haar onderdelen, uitgezon-
gegeven om de belangen van de
ondernemers te bcnleiten. De onder
nemers dienen zich voor de behar
tiging van hun belangen tot hun
vakgroepen te wenden.
De ontvangst van een aanvrage
wordt bevestigd door de toezending
van een ontvangstbewijs Voorzover
Nederlandse vakgroepen of de Duitse
Kamer van Koophandel voor reeds
ingediende aanvragen ontvangst
bewijzen hebben afgegeven, blijven
deze van kracht Het ontvangstbewijs
waarborgt, dat de arbeidsbureau's zo
lang de beslissing op het verzoek
niet is genomen, geen werkkrachten
aan het bedrijf onttrekken. Mocht
een ondernemer korte tijd na het
indienen van zijn aanvrage nog geen
ontvangstbewijs hebben eokregen.
dan móet hii zich onmiddellijk tot
de Hauptabteilung Wirtschaft resp
de Duitse Kamer van Koophandel
wenden.
BIJ het verzoek moeten worden
overleed
1 Een wit vragenformulier ln drie
voud. dat de totale personeelsbezetting
weergeeft;
2 voor elke mannelijke werkkracht
van 18 tot en met 45 Jaar (eigenaar,
directeur of medewerkende familie
leden daaronder begrepen) een drie
delige groene Z-kaart
Ook tfoor reeds vroeger door z.g
Ausweise vrijgestelde werkkrachten
moeten Z-kaarten worden Ingediend
aangezien deze Ausweise met de door
voering van de Z-kaartenprocedure hun
geldigheid verliezen. Vast staat echter,
dat deze vroeger gegeven vriistelllngen
ln beginsel worden gehandhaafd.
Aanvraagformulieren en Z-kaarten
zijn verkrijgbaar gesteld bij de vak
groepen. de Kamers van Koophandel
derd voedselvoorzdeningsbed'rijven i en de Duitse Kamer van Koophandel
(b.v. slagers, bakkers, banketbakkers) voor Nederland te Amsterdam en te
en persbedrijven voor hooi en stro.
dorsbedriiven en grasbedri.iven
3. hotels, caïe's, restaurants, pen
sions en aanverwante bedrijven, aan
gesloten bij de bedrijfsgroep „Horeca";
4. accountants boekhoud- en admi-1
nistratiebureau's belastingadviseurs
Rotterdam.
Onjuist, onduidelijk of onvolledig
ingevulde aanvragen worden als niet
gedaan beschouwd en niet behandeld
De vragenformulieren en Z-kaarten
moeten met de schrijfmachine ot ln
blokschrift duidelijk en volledig wor
den ingevuld, de Z-kaarten van datuir.
U.iaL't r!
R..-U....S„-.WWU.U - handtekening voorzien Naast de
en soortgelijke bedrijven en beroepen. n"ndtekening op de Z-kaart dient de
Deze bekendmaking geldt niet meer I ondertekening door een flrmastempe!.
,At. 1 L„nr1, i AA f\ Ir-»
voor de textieldetallhandel en het tex-
tielambacht. aangezien voor deze
groepen de Z-kaartenprocedure reeds
is afgesloten. Textielondernemingen,
die geen of niet tijdig verzoeken heb
ben ingediend, worden thans door de
arbèidsbureau's bezocht; hun werk
krachten kunnen elders worden inge
zet. zonder dat enig beroep moge
lijk is.
Wil nu een ondernemer zekerheid
hebben of en in hoeverre hij en zijn
personeel voor vrijstelling van ar
beidsinzet in aanmerking komen, dan
dient, hij bij de Hauptabteilung Wirt
schaft te Amersfoort een aanvrage
daartoe in. Duitse ondernemingen,
d.w.z.. ondernemingen, waarvan de
eigenaar of de meerderheid van de
eigenaren Rijksduitser is. alsmede
ondernemingen, waarvan het kapi
taal voor meer dan 50 pet. Rijks
duits bezit is, of die een Rijksduitse
BERLIJN, 14 Febr. In een rede
voor vertegenwoordigers der buiten
landse pers heeft de plaatsvervan
gende Reichspresseehef, Helmut Sün
dermann, verklaard, dat de Duitse
oorlogsproductie in 1943 in weerwil
van alle Anglo-Amerikaanse lucht
bombardementen een peil heeft be
reikt als nooit tevoren.
Sündermann hield zich bezig met
de laatste Britse agitatiegolf, zoals
die vooral tot uiting komt in ver
klaringen in het Hogerhuis en die
ten doel heeft, de bom- en fosforter-
reur tegen de Duitse burgerbevol
king te motiveren'. Sündermann's
uiteenzetting culmineerde ln de ver
klaring. dat de Engels-Amerikf^nse
speculatie, door luchtterreur het
Duitse oorlogsmoreel te kunnen bre
ken, in het rijk der wensdromen
thuishoort
Want juist de gevolgen van de
luchtoorlog hebben in Duitsland het
hart en de geest gestaald van al de
genen, die veel hebben verloren en
die weten, dat zij het verlorene
slechts door de overwinning zullen
herkrijgen. De gevolgen van de
luchtoorlog hebben er toe geleid, dat
in Duitsland iedereen rotsvast over
tuigd is van de noodzaak der over
winning
Sündermann hield zich vooral bezig
met de woorden van Van Sittard,
volgens wien' het. betrekken der
Duitse burgerbevolking ln de kring
van degenen, die onmiddellijk bij de
luchtoorlog betrokken zijn, geen
enkele morele bedenking doet rijzen
„wegens het leed. dat Duitsland over
andere volken gebracht had". Het
Duitse volk. aldus Van Sittard, moet
nu eenmaal boete doen. Sündermann
toonde de leugenachtigheid van deze
stelling aan. aan de hand der Britse
heerschappij over andere volken, in
het bijzonder over de 400 millioen
Indiërs, van wie de Engelsen er al
leen al in de herfst van 1943 door hon-
vaii de kracht van j ger meer dan een millioen om het
een indruk geven
de aanval blijkt, dat het spervuur
der Engelse luchtdoelartillerie aan
de Engelse kust in de laatste maan
den niet zo hevig is geweest als in
de nacht van Zondag op Maandag
De kust was mijlenver door het mon-
dingsvuur der kanonnen verlicht. De
Duitse machines konden dit spervuur
echter door tactisch te vliegen door
breken en het stadgebied van Lon
den bereiken.
krijgsgevangenen zonder uitzonde
ring terug te vinden zijn. hetgeen
zoals bekend in de Sowjet-Unie niet
het geval is. Het Poolse volk zelf er
kent in ieder geval het zorgvuldige
en fatsoenlijke karakter van het
Duitse bestuur. Hetzelfde kan gezegd
worden ten aanzien van Frankrijk,
België, Nederland en Servië.
Oran en Dakar typeren de Britse
houding voldoende. Overigens is er
geen indrukwekkender vergelijking
dan tussen de geordende, door het
gezag der Franse regering geleide
toestand in Frankrijk en de honger
en typhuschaos in het door de Anglo-
Amerikaneri overweldigde Zuid-Italië.
Alle betrokken Europese volken zijn
het er over eens. dat Duitsland,
waar het in de loop van de door
Engeland uitgebreide oorlog zijn
militaire steunpunten moest bou
wen. optrad met een correctheid,
die bij de bezettingsautoriteiten van
Zuid-Italië, Sicilië en Noord-Afrika
onbekend is.
Een speciaal onderwerp roerde
Sündermann aan door te constate
ren, dat Engeland voornamelijk an
dere volken voor zich laat vechten
en bloeden, terwijl Duitsland de be
slissende offers alleen op zich neemt
en niemand onder de wapenen
dwingt.
HIJ beval het Britse Hogerhuis
dan ook aan, zijn eerstvolgend debat
niet meer te richten op de vraag,
of de luchtoorlog tegen de burger
bevolking moreel is, maar of hij het
voorgenomen doel bereikt.
Ook het meest zorgvuldig gefor
muleerde antwoord van den woord
voerder der Britse regering zal niet
kumien bestrijden, dat de Britse
luchtmacht de Duitse woonhuizen
vergeefs gekraakt, de kerken ver
geefs geschonden, andere plaatsen
van de meest eerbiedwaardige Euro
pese herinnering vergeefs vernield
en Pompeji vergeefs gebombardeerd
heeft. Zoals het oppervlaktebombar
dement. dat door de Engelsen is
uitgevonden, alleen maar uitwerking
heeft in dicht opeengebouwde woon
wijken, zo bestaat er tussen de
offers, die het de burgerbevolking
oplegt, en de schade, die het werke
lijk aan de oorlogvoering toebrengt,
grote wanverhouding, dat
leven hebben laten komen.
Politiek opmerkelijk achtte Sün
dermann het ook dat het Britse
Hogerhuis zich bij deze gelegenheid ">n g> grotei wanvernouamg. aai
de Polen weer herinnerde. Lord Sï-hh bti- JUeger' J?le
Cranbome heelt daarbij vergeten te tui n nu"e i .er, ,r
vermelden, welke straf de Sow Jets kan zijn dat hij niet als sol
verdienen voor het afslachten der istrijd tegen Duits oor-
Poolse officieren in Katyn. Cran
bome heelt bij zijn vonnis ook ver
geten, dat in Duitsland de Poolse
logspotentieel valt. maar als moor
denaar van vreedzaam burgerleven
een zinneloze dood sterft.
met de schrijfmachine of ln blok
schrift te worden herhaald.
Filiaalbedrijven moeten zowel voor
net hoofdbedrijf als voor elk filiaal
een afzonderlijke aanvrage indienen
Op het verzoek van de filialen moet
de zetel van het hqofdbedrljf worden
aangegeven. Filiaalbedrijven moeten
de omzet van de afzonderlijke filialen
opgeven, terwijl het hoofdbedrijf
slechts die omzetton - moet - opgevcn..
die gemaakt worden met afnemers
bulten hun filialen
Aan het hoofd van het vragenfor
mulier moet de vakgroep, waarbij de
ondernemer ls aangesloten, worden
aangegeven. Is de ondernemer lid van
meer dan één vakgroep, dan moet
slechts één daarvan worden genoemd
en wel die. ln welker artikelen de on
derneming de grootste omzet heeft,
hierbij blijven voedselvoorzle-
n 1 n gs-vakgroepen buiten beschou
wing. Ondernemingen, die bij geen
vakgroep zijn aangesloten, omdat b.v.
voor hun artikelen nog geen vakgroep
ls opgericht, kunnen aangeven, „be
hoort tot geen enkele vakgroep".
Ondernemingen, die zowel bil ae
handel, de industrie of het ambacht
zijn aangesloten, moeten bij de vraag
naar de omzet, deze split-sen ln hah-
dels-. Industrie- of amhachtsomzet.
Rljksdulsters moeten ln de vragen
formulieren met „r.d." worden aange
duid.
Joden moeten ook op vragenformu
lieren vermeld worden en als „Jood"
worden aangeduid.
BIJ de indiening van de Z-kaarten
moet er op gelet worden:
a. dat elk der drie delen gelijklui
dend moet worden jngevuld (de af
zonderlijke delen mogen niet geschei
den worden). Vervolgens moet worden
opgegeven
b. Onder Von/van (toeziend or
gaan): Hauptabteilung Wirtschaft,
Amersfoort;
c. Onder für/voor: nauwkeurige
aanduiding van de firma met plaats
naam. straat en telefoonnummer. In
dien mogelijk met stempel, schrijf
machine of drukletters:
d. Onder als/als: nauwkeurige op
gave van de betrekking resp. werk
zaamheid van den betrokkene, b.v.
eigenaar, procuratiehouder, monteur,
teur. kleermaker enz.;
e. Onder de nummers 17 de ge
gevens betreffende de persoon;
f. Onder arbeidsbureau IG.A.B.I het
voor het b e d r lj f. dus niet voor de
woonplaats van net personeellid be
voegde arbeidsbureau, bij filialen het
voor de filialen bevoegde arbeids
bureau Inlichtingen geven In twijfel
gevallen de arbeldsbureau's, de bur
gemeesters. politie of kamers van
koophandel;
g Onder 8a resp. 8. Indien op de
kaarten een ruimte 8a niet ls aange
geven; het nummer van het persoons
bewijs;
h. Onder nummer 9 „frtlher ausge-
tlbte Tütlgkelt": het vroegere beroep
b.v. ongeschoolde arbeider;
1. Onder „Begründung des Antra-
ges" moet de betekenis van het per
soneelslid voor het bedrijf kort wor
den aangegeven, b. v. enige chemicus,
beste vakkundige pakhuisknecht enz.
ook kan op sociale gezichtspunten
worden gewezen, b.v. kostwinner van
zijn ouders en vijf jongere kinderen.
Hier moet ook worden aangegegeven.
of de betrokkene reeds ls afgekeurd.
De vrijstelling van de arbeidsinzet
heeft plaats hetzij voor een bepaalde,
hetzij voor een onbepaalde tijd.
Na de beslissing krijgt zowel de be-
betreffende vakgroep resp. de Duitse
Kamer van Koophandel als de onder
nemer één Z-kaart terug, waarop de
beslissing ls aangetekend.
De vrijstellingen, die naar aanlei
ding van de aanvragen zijn gegeven,
zijn bindend voor de arbeldsbureau's
en kunnen door deze bureau's niet
worden Ingetrokken Mocht deson
danks een vrijstelling door een ar
beidsbureau niet worden erkend, dan
is de vakgroep resp. de Duitse Kamer
van koophandel ln de gelegenheid om
ln overleg met de Hauptabteilung
Wirtschaft onmiddellijk daartegen op
te komen.
De verzoeken om vrijstelling van
bovengenoemde groepen van bedrij
ven en personen moeten onverwijld
en wel uiterlijk tot 7 Maart 1944 bij
de Hauptabteilung Wirtschaft te
Amersfoort resp. bij de Duitse Ka
mer van Koophandel te Amsterdam
worden ingediend. Ondernemers, die
verzuimen binnen deze termijn hun
verzoek ln te dienen, stellen daar
mede zich zelf en hun iersoneel voor
mbeidsinzet elders ter beschikking.
De arbeldsbureau's zullen t.z.t.
.JCooivogels in vrijheid" juicht „De
Telegraaf". Abuis. Wie de besluiten
van O. W. en K. goed leest, ziet dat
ook departementaal na 1 Mei alle
vinken enz. als echte .Jcooivogels"
zonder pardon tot voortgezette ge
vangenschap gedoemd zijn. De vrij
heid is nu dan ook alweer herroe
pen!
De nieuwe besluiten voegen prac
tisch niets aan de vrijheid van de
vogels toe, maar zij nemen nog een
zoveelste stukje van de vrijheid van
de mensen af. Zij verbieden namelijk
de befaamde Limburgse vinkencon-
coursen.
Deze vinkenconcoursen zijn een
sinds jaren keurig gereglementeerde
en georganiseerde voiksport, een
mooi levend stukje volkscultuur.
Vroeger is er aan deze concoursen
wel eens meegedaan door blindge-
maakte vinken. Maar sinds de op 6
Januari 1936 opgerichte Algemene
Limburgse VinkenliefhebbersboJid".
die alle concoursen in handen heeft,
dit ten overvloede nog eens uitdruk
kelijk in artikel 15 van het Concours
reglement verbood, hebben de vin
ken in hun gestandaardiseerde, in de
zangtijd met witte doekjes keurig af-
gedekie kooitjes anders zouden de
waarlijk vertroetelde beestjes hun
concurrenten zien en zich letterlijk
kapotzingen een goed verzorgd
bestaan. Menige koempel in zijn be
nauwde liftkooi heeft het minder
royaal dan de boekvink in zijn kooi.
De Limburger houdt van zijn vin
kenconcoursen. Vooral nu zijn eigen
concoursen en zijn eigen verenigings
leven. door de houding, die de gees
telijkheid tegenover de Kultuur
kamer heeft 'aangenomen zo beknot
is en 7iu hij zelf, volgens die geeste
lijken, niet mag zingen op concour
sen. wendde hij zich met hartstocht
tot de vinkenconcoursen en haalde
hij aan de rollers en trillers en de
prachtige „slagen" van de boekvin
ken (ais het goed is met een „voor
zang" en een „finale") zijn hart op
De beslissing die nu genomen is.
is weer echt een staaltje van dat
verfoeilijke Hollandse centralisme,
dat het culturele leven in de gewes
ten niet erkent, maar dat domweg
van bovenaf meent te kunnen masz-
regeln en verbieden.
De drijfveer bij dit verbod is bo
vendien een erg bekrompen en hoog
hartig humanitairgedoe, dat meer
let op poesjes, hondjes en vogeltjes
dan op levende medemensen. Zolang
de oude jongejuffrouwen en zoetsap
pige heren zich nu maar met hun
eigen beestjes bezig houden, heb ik
er niets tegen. Maar(zodra zij een
ander gaan dwarsbomen in een on
schuldig vermaak', word ik vals en
heb ik de neiging vast te stellen, dat
sommige mensen blijkbaar alleen
maar zoveel van dieren houden om
hun medemensen er mee te kunnen
pesten.
Wat is overigens de taak van de
KuituurbeschermingIs zij er voor
de vogeltjes en de vliegjes? Of is zij
er voor de bescherming van de volks
cultuur? Is zij er voor de vinkjes of
voor het volk? Of ziet zij yanwege
de bomen het bos niet, vanwege de
vinkjes de mensen niet en speelt zij
.in Limburg, jal viTikjes „beschermen
de" lelijk in de kaart van hen. die
alle volkscultuur maar liever kapot
willen maken, omdat zij in een ont
redderd en in OJirust en onlust ge
bracht land gemakkelijker hopen te
triomferen? TIJL.
aan deze bedrijven de werkkrachten
voor arbeidsinzet elders onttrekken,
zonder dat de Hauptabteilung Wirt
schaft. de vakgroepen respectieve
lijk de Duitse Kamer van Koophan
del of welke Instantie dan ook hier
tegen bezwaren kan doen gelden.
Met nadruk wordt er dus op ge
wezen. dat die ondernemers, die déze
laatste gelegenheid tot het aanvra
gen van vrijstelling ongebruikt laten
voorbijgaan, het aan zich zelf te
wijten hebben, wanneer hun belan
gen bij het vrijstellen van hun werk
krachten niet worden behartigd.
Uitreiking nieuwe bonkaarten
DEN HAAG. 15 Febr. De plaat
selijke distrlbutiedlensten reiken van
20 Februari tot en met 18 Maart 1944
tegen overlegging van de oude distri
butiestamkaart en het daarbij beho
rende oude inlegvel bonkaarten voor
voedingsmiddelen uit.
Uitgereikt worden aan houders van
een Inlegvel K 1-V een bonkaart KA
404, aan houders van een Inlegvel K
2-V een bonkaart KB 404. aafi hou
ders van een Inlegvel K 3-V een bon
kaart KC 404 en aan houders van een
Inlegvel K 4-V een bonkaart KD 404
of een bonkaart KE 404. naar gelang
zij geboren zijn tussen 19 Maart 1040
en 20 Maart 1942. dan wel na 19
Maart 1942. ZIJ, die geboren zijn tus
sen 20 Februari en 20 Maart van de
Jaren 1923, 1930 en 1940, dienen'hun
inlegvel ln te rullen vóór het ln ont
vangst nemen van hun bescheiden.
Men kan zijn kaarten uitsluitend
afhalen bij de dlstributledlenst der
gemeente, waar inen ln het bev_.
kingsreglster ls Ingeschreven. Een uit
zondering wordt gemaakt voor schip
pers. woonwagenbewoners (voor zover
zij zijn opgenomen ln het centraal
bevolkingsregistergedetacheerde ma
rechaussees, die vaste bevolking van
kostscholen e.d. en voor hen, die ten
gevolge van oorlogsomstandigheden
tijdelijk elders verblijven.
Bij de uitreiking der kaarten wordt
de linkerbovenhoek van het oude In
legvel verwijderd. Het resterende ge
deelte van het Inlegvel moet tot nader
order zorgvuldig door het publiek
worden bewaard.
Voorts wordt rechts naast het vak-
Je „S 4" van de stamkaart een diago
naal kruis geplaatst. BIJ de uitreiking
van bonkaarten voor bijzondere ar
beid. welke eveneens gedurende dit
tijdvak geschiedt, wordt rechts naast
het vakje „S 4" een aantekening ge
plaatst.
Men ga terstond bij de ontvangst
der kaarten na. ol men alle beschei
den. waarop men recht heeft, ontvan
gen heeft. Latere reclames worden
niet in behandeling genomen.
Zorg voor moeder en kind
DEN HAAG, 16 Febr. Op de laat
ste dag van aeze maand zal wederom
een aantal Jongens en meisjes naar een
tehuis worden uitgezonden. Ditmaal
vertrekt het transport naar Vllsslngen.
waar deze kinderen gedurende enige
maanden nieuwe kracht en gezondheid
zullen opdoen. Voorts kan worden
medegedeeld, dat wederom zeventien
hulpposten „Moeder en Kind" ln voor
bereiding zijn.
Deze maand ls weer een groep moe
ders uitgezonden naar het moederte
huis van de N.V.D. te Dieren.
Zo zorgt ons volk voor ons volk vla
de Nederlandse Volksdlenst. Blijft dus
geen buitenstaander, doch sluit u aan
als lid.
Er moet eens een man ge
weest zijn. die met gesloten
ogen voor de spiegel ging staan
om te kijken hoe hij er in zijn
slaap wel uitzag. Aan dien man
kan Finland op dit ogenblik stel
lig denken, nu Amerika's minis
ter van buitenlandse zaken Cor-
dell Huil het zo nadrukkelijk
heeft uitgenodigd, de oorlog te
staken. Kan een volk, dat in een
strijd om zijn volksbestaan ge
wikkeld is. zichzelf eenvoudig
in vredesrust zien, door voor de
spiegel des tijds de armen te
kruisen en de ogen te sluiten?
Dat de geallieerde Invasieplan
nen een politiek offensief niet
minder nadrukkelijk in de reke
ning betrekken dan vliegtuigen
en landingsschepen, is op deze
plaats reeds eerder betoogd. De
geallieerde druk richt zich tegen
een ganse rij landen: Portugal,
Spanje. Turkije, Bulgarije. Ar
gentinië. Zulk een diplomatieke
veldtocht hangt organisch samen
met de militaire.
Wat Finland betreft vertoont
de zaak echter enige ongewone
accenten. In de winter van 1939
leerde Finland door de naakte
feiten, dat de oorlog zich soms
met een volk bemoeit, ook wan
neer dat volk niet de geringste
neiging bespeurt zich met de
oorlog te bemoeien. De Sowjet-
Unie, macht van tweehonderd
millioen zielen, nam de wapens
op tegen Finland, het land met
krap vier millioen inwoners.
Op andere slagvelden was de
tweede wereldoorlog begonnen.
En dat feit besliste, naar het
voorbeeld van den man met ge
sloten ogen, over de „werkzaam
heid" van de Volkenbond. Het
edele instituut in Genève bracht
zijn begroting van 30 op 20 mil
lioen francs, verminderde zijn
personeel van 725 op 100 man en
sluimerde ijlings in, om toch
vooral niemand aanstoot te ge
ven. De aanstoot in Karellë liet
zich echter niet over het hoofd
zien. Finland deed een beroep op
de Bond en daarbij was het voor
al Amerika. (Jat als machtige
buitenstaander morele krachten
in beweging bracht. Zonder dra
matische debatten en met als
enig-opmerkelijke noot de diplo
matieke terughoudendheid van
Engeland en Frankrijk, werd
Moscou als schuldige aangewe
zen en eenstemmig uit de Vol
kenbond gesloten.
In Finland is men ook vandaag
de sympathie nog niet vergeten,
die het destijds bij zijn strijd uit
Amerika ondervond. En het
merkwaardige feit, dat Washing
ton op dit ogenblik nog altijd
diplomatieke betrekkingen met
Helsinki onderhoudt, kan men
deels als uitvloeisel van die
vriendschappelijke en oorspron
kelijk door éénzelfde tegenstelling
tot het bolsjewisme bepaalde be
trekkingen zien. Slechts schijnt
daarbij Amerika aanmerkelijk
vergeetachtiger dan Finland. Het
is niet alleen vergeten, dat het
nog maar enkele jaren geleden
geen woorden genoeg vond om de
wereldopinie voor Finland's zaak
tegen het bolsjewisme te mobili
seren het vergat ook een nog
maar weinige weken oud artikel
in de officieuze Prawda, waarin
Moscou aan het adres van den
overijveriger) Wendell Willkie ver
klaarde: ..Wat Finland en Polen
betreft weet de Sowjet-Unie. hoe
zü zich tegenover deze landen
moet gedragen en heeft zij de
hulp van Willkie niet nodig".
Ook Roosevelt is niet een zo ar
geloos man. dat hij ?lch voorstelt
in Stalin's pap te mogen meren
wanneer die bezigheid aan Willkie
zo ondubbelzinnig wordt ontzegd.
Daarmee krijgt de belangstelling
van Washington voor Helsinki,
die uiteraard de suggestie van
Amerikaanse garanties voor de
Finse onafhankelijkheid wekt. de
onprettige bijsmaak die aan
slechte zoetstof eieen is.
Hoezeer Amerika zich ook uit
slooft om den bolsjewistische^
bondgenoot verlichting te bezor
gen. toch schuint Stalin niet van
zins. zich zijnerzijds door slechte
Amerikaanse zoetstof de pap te
doen bederven. Zover op dit punt
nog enige twijfel mocht bestaan,
is die door de Jongste krasse aan
val van de Prawda op de Poolse
emigrantenregering uit de weg
geruimd Wie de expansiedrift van
het bolsjewisme reeds tevoren als
feit wilde zien. beleeft de ontwik
keling van nu geenszins als iets
ongewoons Maar het betekent in
elk geval een verschil van inzicht
minder op de wereld, dat men nu
ook in Londen openlijk de kansen
op een Pools-Sowjetrussische ver
zoening door Moscou zelf defini
tief afgesneden acht en dat
Churchill's privé-correspondentie
met Stalin in dit opzicht' geen
wijziging mper brengen kan
„Wat Finland en Polen be
treft..." Aldus begon Moscou
zijn tirade, waarin het Ameri
kaanse inmenging afwijst en zich
zelfbeschikking over zijn grenzen
voorbehoudt. Tot meerdere dui
delijkheid is onder het Poolse
hoofdstuk alvast een streep ge
zet. Zonder Britse liniaal en zon
der Amerikaanse pen. En zouden
die beide dan bij het Finse hoofd
stuk wèl te pas komen? Het rroet
een aantrekkelijk gezicht zijn,
zichzelf ln deze bewogen tijden
rustig te zien slapen Het blijft
echter te vrezen dat dit beeld zich
niet oproepen laat. door voor de
spiegel de ogen eenvoudig stijf
dicht te knijpen. Het Finse volk
kan zo min als enig ander zonder
levensgevaar sluimeren in de
slag.
Germaanse Landdienst
Eind Februari ol begin Maart be
gint de opleiding voor kampleider en
kampleidster voor de Germaanse
Landdienst.
In de Landdienst krijgen Jongens
en meisjes van 14—17 jaar hun eer
ste opleiding tot boer en boerin. Over
dag wordt gewerkt bij boeren in het
dorp, terwijl meu-'s avonds in- het-
kamp terugkeert.
Elk kamp omvat 20—30 Jongens of
meisjes.
Zij. die er voor gevoelen de leiding
over zulk een kamp op zich te ne
men kunnen hiervoor worden opge
leid. De opleiding duurt ongeveer
drie maanden.
Aanmeldingen hiervoor te richten
aan en inlichtingen te bekomen bij de
„Nationale Jeugdstorm", afdeling
Landdienst, Utrecht, Koningslaan 9.
Oude stamkaarten met
inlegvel bewaren
DEN HAAG. 15 Febr. Nogmaals
wordt- er met nadruk de aandacht op
gevestigd, dat de oude distributie-
stamkaart met inlegvel zorgvuldig be
waard dienen te worden, wanneer de
tweede distributiestamkaart is uitge
reikt. Personen, in het bezit van een
persoonsbewijs, dienen er bij de uit-1
reiking van de tweede distributie-
stamkaart nauwkeurig op te letten,
dat een zegel op het persoonsbewijs
wordt geplakt. Voor personen bene- j
den vijftien jaar wordt dit zegel op
de tweede distributiestamkaart ge-
plakt. Van het ogenblik af, waarop
de bonkaarten met gebruikmaking 1
van de tweede distributiestamkaart i
zullen worden uitgereikt, zullen per- I
sonen. die dit zegel niet hebben, j
moeilijkheden bij het verkrijgen van
de bonkaarten kunnen ondervinden, i
Besluit paramedische bedrijven
DEN HAAG. 15 Febr Het beslui'
betreffende de paramedische bedrljvei
ls aangevuld met een bepaling, d«i
degenen, die bevoegdheid verkregen
hebben op dit gebied werkzaam te zijn
hun bevoegdheid tijdelijk of blijvend
kunnen verliezen, indien zij bil rech
terlijk vonnis een veroordeling hebben
ondergaan wegens onzedelijk gedrag,
wegens het onbevoegd uitoefenen der
geneeskunst, wegens het zich uitgeven
voor geneeskundige, of wegens bet
openbaar aankondigen, dat men -de
geneeskunst uitoefent.
arbeid van de West-Frleze Styk. die
het volkszangelement ln Noord-Holland
tracht te doen herleven en onlangs een
prijsvraag uitschreef voor landelijke
gedichten, die ook geschikt ztjü voor
toonzetting.
Neen. Frisla cantat en West-Fries
land zingt ook. Als men zich er door
eigen aard weer meer van bewust
wordt, zal ook de programmakeuze
zich zeker wijzigen Er ligt hier een
mooie taak voor de landelijke Jongeren
organisatie en voor alle. anderen die
aan het ontspanningsleven ln Noord-
Holland leiding geven.
Hei msatzKoniniHudo deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander ln de
ledtiid van 17—45 laar. kan zich
aanmelden, teneinde gekeurd te wor
den vnnr:
l)e WwffenfL ff-Wucniiultajnn in
Amersfoort. I.nndstonn Nederland,
Krlegsiniirlne en de Germaanse ij in
Nederland. Tijden* de keuringen oor
den alle Inlichtingen verstrekt met
betrekking lol de verzorging van fa
milieleden. duur der opleiding, extra-
leven*iiiiddeien. etc
l'ersonen. tussen 183d Jaar die
itaiimeldliigspIk-htlK ZlJn voor de te-
VOLKSCULTUUR EN KUNS'l
Noord-Holland zingt toch!
„Frisla non cantat"; Friesland, dus
ook Noord-Holland met West-Friesland,
zingt niet. Wie dat verkondigde, heeft
nooit zo tegen een uur of zeven
's avonds om een hoekje gegluurd, wan
neer na het feestelijke ..halfzesslestlk"
ter gelegenheid van de verjaardag van
moeder of grootmoeder de gasten fees
telijk bijeenzaten ln de mooie kamer
van de Westfrlese hoeve Want dan
had hll de schone oude liedekens van
't molenaartje of de drie ruitertjes
kunnen horen en dan had hli kunnen
beluisteren, hoe leder der gasten op
zijn beurt zijn of haar vocale gaven
tentoonspreidde.
Aldus stelt een artikeltje ln „Volk
en Bodem" vast. dat het verloren
raken van deze volkszang ln het pre
tentieus instuderen van het „grote"
koorzangrepertoire of van de operette
koren betreurt. West-Friesland zingt
nog wel, maar niet zoals vroeger.
Voor de beoefening der zangkunst ln
West-Friesland plolten befaamde koren
als die der Wognumroers of het Noord-
scharwoudense vrouwenkoor onder
Willem Hespe. benevens goede solisten
als de sopraan Marlo Kliffen uit Zuld-
scharwoudo, die men zo vaak uit de
aether kan beluisteren, en de Twlskcr
boerenjongen Gerard Groot, die vijf
zes Jaar geleden nog onder zijn vaders
koelen zat en het thans reeds tot een
gewaardeerde kracht bij de Amster
damse Opera heeft gebracht.
De schrijver memoreert dankbaar de
Oud-Hollands porcelein in de Oud
heidkamer te Zaandijk Ook voor
het behoud van deze Nederlandse
cultuurwaarden strijden onze Neder
landse vrijwilligers. (Foto G.L./H.)
werkstelling, kunnen r.leh eveneens
aanmelden en worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld,
Officier in de Warren KaD ieder
worden, die na minstens een laar
diensttijd zlJD ge6cniKtnelo voor de
otnclersopieiding neelx néwezeu ói.in
schoolopleiding ls niet doorslaggevend.
Beslissend voor bevordering zlln ka
rakter gedrag prestatie
16 Februari. 9—12 uur, Venlo. Deut-
sches Haus ggrrxmastraut 18. 1618
uur; Arnhem, Café Royal 17 Febr
y—12 uur. Hengelo. Café Modern.
Spoorstraat 18. 15— lö uur. Zwolle.
Hotel Gijtenbeek. 18 Febr 9—12 uur:
Assen Concerthuis ad Vaart 15—18
uur Groningen Heerenstram Jö. 19
Febr 9—12 uur Leeuwarden Huize
Schaar Breesiraut 20 Febr 912
uur. Amsterdam. L)ani 4. 21 Febr.
9—13 uur Utrecht. NV Huis. Oude
gracht 245 22 Pebr 9—14 uur:
Amersfoort. Poi üurcbgangsiager.
Leuederwcg; 23 Febr 14 uur Den
Haag gehouw Amlritla Westetnde 15
Gratis reisbiljetten voor de heen- en
terugreis verkrijgbaar bij de dien
stellen der Waf fen f) Amsterdam,
Dam 4; Alkmaar, i. digest raat 58:
Heerlen, baroleastraul 25: Groningen,
Herenstraat 46; Bnsrhcfle, llcugelöse-
straat 3D, en het ff -Ersat/.komniando
Den Haag, Korte ijverberg 5.
De verduistering begint heden om
18.00 en eindigt om 7.45 uur.
Heden maan op 0 32. under 10.35
uur.
17 Febr L.K 24 Febr. N.M., l ftlrL
L.K., 10 Maart V.M.
