HET DAGBLAD
Nog steeds zware strijd
in het Oosten
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Kool
Duits weermachtsbericht
Slechts geringe gevechts-
activiteit bij Nettuno
In één week 192 vlieg
tuigen vernietigd
Keuringen
Prioriteit van het Westen en Zuiden
boven het Oosten
Landingsactie bij Nettuno goede maatstaf
voor invasiemogelijkheden
Hoe ons land in 1943 spaarde
Een record bereikt
Yvette Guilbert
overleden
„Athalia" jubileerde
Duo Koppen—Hoeben
Zweeds Rode-Krulsschip
in brand geschoten
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER. 8 Febr - Het opperbevel
van de weermacht deelt mede:
..Her oostelijke front stond ook, gis
teren ten oosten van SJashkof. ten
zuiden van de Beresina en bij Wl-
tebsk in het teken van zware afweer-
gevechten in het verloop waarvan
alle bolsjewistische doorbraakpogin
gen door de vastberaden weerstand
van onze troeoen mislukten In het
gebied van SJashkof, waar gisteren
17 pantserwagens vernietigd werden,
duren de hevige gevechten voort
Ook ten westen van het Ilmen-
meer en ten noorden van Loeea wer
den door pantserwagens en slagvlieg
tuigen gesteunde aanvallen der bols
jewisten in tegenaanvallen en ver
bitterde gevechten van maD tegen
man afgeslagen
Ten hoorden van Newel, in het
gebied ten westen van Loega en bij
Narwa leverden eigen aanvalsopera-
ties successen op en leidden tot
plaatselijke frontcorrecties In de
periode van 1 tot 7 Februari werden
aan het oostelijk front 192 vijande
lijke vliegtuigen vernietigd. 17 eigen
vliegtuigen gingen verloren.
Aan de fronten van het landings-
hoofd bij Nettuno heerste gisteren
slechts geringe gevechtsactiviteit De
aanval van een Amerikaans bataljon
werd afgeslagen waarbij drie pant
serwagens werden vernietigd Des
avonds wisten sterke stoottroepen
ln het gebied van Aprilia in weer
wil van de deels taaie vijandelijke
tegenstand hun stellingen plaatse
lijk te verbeteren Verdragend ge
schut bestookte opnieuw concentra
ties van schepen en ontschepingen
bij Nettuno op doeltreffende wijze
Een transportschip werd in brand
geschoten.
Ook de luchtmacht ondernam
overdag en 's nachts doeltreffende
aanvallen op ontschepingen ln de
havens van Nettuno en Anzio Ver
scheidene grote benzlne-opslagplaatr
sen werden in brand geworpen en
de havenwerken werden voor lange
tijd vernield Vier koopvaardijsche
pen met een Inhoud van 14 000 brt.
werden door bomtreffers zwaar be
schadigd
Aan het zuidelijke front hield de
vijandelijke druk ten noordwesten
van Cassino aan. zonder dat hier
bij grote krijgsoperaties ontston
den. Waargenomen werd, dat de
vijand als gevolg van de zware ver-
Vierde Ambtsperiode
van Roosevêlt?
LISSABON, 9 Febr. Volgens de
Engelse nieuwsdienst heeft president
Roosevelt op de persconferentie van
gisteren geweigerd zich erover uit te
laten, of hij zich voor de vierde maal
candidaat zal laten stellen voor het
presidentschap. De persconferentie
had een desbetreffende rechtstreekse
vraag tot den president gericht.
Wendell Willkie heeft nu de sprong
in het duister gewaagd en zal op 4
April bij de voorverkiezingen van de
Staat Wisconsin het verzoek Indienen
candidaat te worden gesteld van de
Republikeinse partij voor het presi
dentschap.
Deze voorverkiezingen, die in vele
staten van de Unie in het voorjaar
of het begin van de zomer voor de
grote verkiezingen van November ge
houden worden, zijn „selectiewed
strijden" der beide grote politieke
partijen, d.w.z. beide partijen houden
afzonderlijke voorverkiezingen.
Anglo-Amerikaanse aanval op
Duitse hospitaaltreinen
BERLIJN. 8 Febr. Brits—Ame
rikaanse vliegtuigen hebben op 6
Februari, naar het D.N.B. verneemt,
in het Italiaanse gebied een Duitse
hospitaaltrein met mitrailleurvuur
bestookt. Van de vele passagiers, be
staande uit gewonden en Roae Kruis-
personeel werden er verscheidenen
gedood of gewond. Dat deze hospi
taaltrein met andere treinen is ver
wisseld, is geheel uitgesloten, daar de
bewuste trein duidelijk volgens de be
palingen van rode kruis-tekens was
voorzien.
Aanval op de „Wiril" tegen
Griekse bevolking gericht
BERLIJN. 8 Febr. Omtrent de ln
strijd met het volkenrecht zijnde aan
val van Britse vliegtuigen op het ln
dienst van het internationale Rode
Kruis staande Zweedse schip ..Wlril".
dat zoals gemeld op 7 Februari ln de
haven van Chios gebombardeerd werd
en waarbij behalve de vertegenwoor
diger van het Zweedse Rode Kruis, dr.
Nielsen, talrijke Zweedse leden van de
bemanning van het schip de dood von
den. verneemt het internationale infor
matiebureau nog de volgende bijzon
derheden:
Op grond van een overeenkomst tus
sen het internationale Rode Kruis en
de Zweedse regering enerzijds en de
belde oorlogvoerenden anderzijds wor
den reeds sedert geruime tijd neutrale
schepen gebruikt voor dé voedselvoor
ziening van de Griekse bevolking. De
tochten van deze schepen worden door
het Rode Kruis aan de oorlogvoeren
den medegedeeld, waarbij havens van
vertrek en bestemming en de tevoren
vastgestelde route nauwkeurig worden
aangegeven Het geval-„Wlril" toont
opnieuw aan op hoe ongehoorde wijze
bemanningen van Britse vliegtuigen
over internationale overeenkomsten
heenstappen Aangezien hun verblijf
plaats en naam van het schip en dus
zijn bestemming bekend waren en
geen Duitse belangen door de aanval
op dit schip geschaad werden, is be
wezen, dat dit onmenselijke optreden
slechts tegen de Griekse bevolking ge
richt was.
STOCKHOLM. 8 Febr. Naar de
Britse berichtendienst meldt, heeft
het Amerikaanse ministerie van ma
rine medegedeeld, dat de belde duik
boten Cisco en S 44 van een pa
trouillevaart niet teruggekeerd zijn
en verloren moeten worden geacht.
BANGKOK. 9 Febr. D.N.B De on
der Britse contróle staande zender van
Delhi bevestigt, dat als gevolg van
de hongersnood ln oostelijk Benga
len ernstige epidemlën zijn uitgebro
ken, die onder de ondervoede bevol
king van Indlë zeer vele slachtoffers
iebben gemaakt.
liezen in de afgelopen dagen tot
hergroeperingen is overgegaan.
Tijdens de hevtee afweergevechten
gedurende verscheidene dagen ten
noordwesten van Cassino heeft zich
de 44ste Reichsgrenadier-divlslon
..Hoch- und Deutschmeister" onder
bevel van luitenant-generaal Franek.
met een hieraan toegevoegd gemotori
seerd batallon van het grenadier-regi
ment 8 en een gevechtsgroep onder
bevel vaD koloDel Baade bijzonder
onderscheiden
Enkele vijandelijke vliegtuigen
schoten op 7 Februari des middags
het ln de haven van Chios liggende
Zweedse Rode KruLsschip ..WiHl" ln
brand.
In de afgelopen nacht wierpen en
kele vijandelijke vliegtuigen bommen
neer op plaatsen tn west en zuidwest-
Dui island.
Moeilijkheden der regering
van Badoglio
BERN. 8 Febr. De „Baseier
Nachrichten" maakt in een bericht
uit Chiasso melding van de grote
moeilijkheden der regering-Badoglio.
Volgens dit bericht zou het te Napels
tot een incident gekomen zijn, dat
krachtige stromingen tegen de rege
ring van Badoglio heeft veroorzaakt.
Een aantal Italiaanse vrijwilligers,
die onder het bevel van generaal Pa-
vone georganiseerd werden, hadden
geweigerd de eed van trouw op den
Koning af te leggen. Daarop had Ba
doglio de vrijwilligers-bataljons ont
bonden. Dit besluit heeft een energiek
protest tengevolge gehad van de op
het jongste democratische congres in
Bari gestichte anti-fascistische „Giun-
ta Permanente".
Dr. Fritï Todt-prijs ingesteld
BERLIJN, 8 Febr. De Führer
heeft de dr. Fritz Todt-prijs inge
steld voor bijzondere prestaties op
het gebied van uitvindingen ten aan
zien van de productie van wapenen,
munitie en weermachtsgereedschap.
De prijs wordt verleend in de vorm
van een erespeld van goud, zilver of
staal met een oorkonde en een prijs
in geld. Vandaag, op de tweede sterf
dag van Rijksminister dr. Todt, is de
prijs voor het eerst uitgereikt. Tij
dens een plechtigheid in een wapen
fabriek te Berlijn, zijn acht Duitse
uitvinders onderscheiden met de eer
ste klasse van deze prijs, de gouden
speld, die door den Führer zelf wordt
verleend. Rijksminister Speer en de
Reichsorganisationsleiter dr. Ley,
hielden toespraken.
Indische nationale leger
op weg naar Delhi
TOKIO, 9 Febr. Domei meldt
van een steunpunt in Birma:
De Japanse troepen in Birma, die
op 4 Februari nieuwe operaties tegen
den vijand ln de sector Boethidaoeng
begonnen zijn, om het door de vijand
meermalen aangekondigde tegenof
fensief de loef af te steken, hebben
hun opmars door het oerwoud en het
onbegaanbare Mayoe-gebergte voort
gezet. In nauwe samenwerking met
de Japanse troepen bevindt zich
thans het Indische nationale leger
op weg naar zijn vurig verlangde
doel: Delhi.
In Italië 1347 geestelijken door
bomaanvallen gedood
MILAAN. 8 Febr Volgens de of
ficiële statistiek van de prlestiercon-
gregatle zijn door de Anglo-Amerikaan
se terreuraanvallen ln Italië tot en
met September 1347 priesters, mon
niken en nonnen gedood. In het aarts
bisdom van Napels zijn alleen al 381
slachtoffers gevallen, onder wie de bis
schoppen van Regglo, Calabrlë en
Campobasso; ook de aartsbisschop van
Palermo is zwaar gewond.
Nieuwe petroleumbonnen
DEN HAAG. 8 Febr Van 9
Februari tot en met 4 Maart 1944
geeft elk der bonnen „18" van de
bonkaart U 215 voor kookdoeleinden
recht op het kopen van één liter
petroleum
Van 9 Februari tot en met 8 Maart
1944 geeft elk van de bonnen .54 ver
lichting" en „55 verlichting" van de
bonkaart „S 121" en de bonnen „65
verlichting" der bonkaart „S 221",
recht op het kopen van één liter pe
troleum De geldigheidsduur der bon
nen „52 verlichting" en „53 verlich
ting" der bonkaart „S 121" is ver
lengd tot en met 8 Maart 1944; zo
als bekend geeft elk dezer bonnen
recht op het kopen van één liter pe
troleum.
Radiopraatje Max Blokzijl
DEN HAAG. 9 Febr. In de
serie „Brandende kwesties" zal Max
Blokzijl Donderdag over Hilversum
I om 18.45 uur zijn praatje houden
onder de titel „Een beslissend jaar".
Het «-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, ln de
leeftijd van 17—45 Jaar. kan ztch
aanmelden, teneinde gekeurd te wor
den voor:
üe Warren#. W-Wachbaltajon ln
Amersfoort. Landstorm Nederland,
Kriegsmarlne en de Germaanse H in
Nederland tijdens de keuringen wor
den alle inlichtingen verstrekt met
betrekking tot de verzorging van fa
milieleden, duur der opleiding, extra
levensmiddelen, etc.
Personen, tussen 1830 Jaar. die
aanmeldlngspllchtlc zijn voor de te
werkstelling. kunnen zich eveneens
aanmelden en worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld
Officier ln de Wanen-# san leder
worden, die na minstens een Jaar
diensttijd zijn geschiktheid voor de
officiersopleiding heeft bewezen. Zijn
schoolopleiding is niet doorslaggevend.
Beslissend voor bevordering zijn: ka
rakter. gedrag, prestatie
14 Febr. 9—14 uur, Rotterdam. Deut
sche Oberschule, Westerlaan 2; 15
Febr 912 uur: Breda. Restaurant
Modern. Markt; 15—18 uur: Den
Bosch. Hotel Noord-Brabant, Markt
45, 16 Febr 9—12 uur: Venlo. Deut-
sches Haus. Egmondstraat 16; 1518
uur: Arnhem. Café Royal; 17 Febr
912 uur: Hengelo. Café Modern,
Spoorstraat 18; 1618 uur: Zwolle.
Hotel Gljtenbeek; 18 Febr. 9—12 uur:
Assen. Concerthuls a.d Vaart; 1818
uur: Groningen. Heerenstraat 46; 19
Febr 9—12 uur: Leeuwarden. Huize
Schaaf, Breestraat; 20 Febr. 912
Ie JAARGANS No. 33
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs 21 ct. rer week of f2.73per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65
Bij een bombardement van de haven van Bari door Duitse yiegtuigen,
werden een munitieschip en zestien andere schepen getroffen. Het muni
tieschip vloog in de lucht en de andere schepen gingen volcornen ten
onder. (Foto StapffHolmann)
van de artillerie nog bewegelijker
zijn geworden Het vermoeden ligt
voor de hand. dat zij beschikken
over een z.g. „artillerleluchtpark". dat
het hun mogelijk maakt, zelfs de
zeer zware en gecompliceerde stuk
ken geschut in zeer korte tijd over
grote afstanden te verplaatsen. Het
vijandelijke scheepsgeschut heeft
vrijwel geen kans de Duitse batterij
en, die verdekt in de bergen voor het
bruggehoofd zijn opgesteld, te tref
fen.
Zeer verhelderend ls ook de toe
stand aan het zuidelijke front-, voor
al in het gebied van Cassino. De
pogingen, het Duitse front door voort
durende aanvallen en het massale
gebruik van artillerie ineen te doen
storten, of ulthans het af te snijden
ln samenwerking met de troepen van
Nettuno. moeten voorlopig als mis
lukt worden beschouwd. De verliezen,
die de Engelsen en Amerikanen bij
hun vergeefse pogingen hebben ge
leden. zijn zoo zwaar, dat zij thans
hun strijdkrachten moeten hergroe
peren.
Groente in de polders
rond Amsterdam
BERLIJN, 8 Febr. In weerwil
van de dramatisering der gevechten
aan het oostelijke front door de
vijandelijke berichtgeving, acht Hal-
lensleben. de militaire correspondent
van het D.N.B., het dienstig, juist
nu de gebeurtenissen in het Westen
en Zuiden van Europa aan een uit
voeriger beschouwing te onderwer
pen. Hij schrijft onder meer:
„De algehele situatie is geenszins
zo. als de berichten uit hpt vijande
lijke kamp willen doen geloven. On
getwijfeld, ln het Oosten zijn be
wegingen gaande, die de Sowjets
nieuwe, vrij grote terreinwinsten
schijnen te beloven. Maar ook deze
bewegingen zijn allesbehalve de ver
vulling van hetgeen de Bolsjewisti
sche leiding als doel van haar win
teroffensief najaagt. Wellicht zal het
als een voorbereiding voor de eind
strijd moeten worden beschouwd,
dat de Duitsers hun tegenstanders
steeds weer tot nieuw verbruik van
krachten brengen, door hun verlei
delijke maar onvervulde mogelijk
heden te laten.
Meer dan ooit, en in het bijzonder
bij de beschouwing van de toestand
in het Oosten, krijgt de opmerkzame
beschouwer de indruk, dat weliswaar
deze oorlog in versneld tempo tot
zijn hoogtepunt nadert, dat echter
de tegenwoordige toestand nog alle
bestanddelen ener verrassende ont
wikkeling in zich bergt. Het lijkt
daarom volkomen begrijpelijk, als de
Duitse militairen, die in de ontwik
keling van de veldtocht in het Oosten
klaarblijkelijk geen element zien, dat
kan verrassen of de vrijheid van het
Duitse commando kan beperken, hun
belangstelling thans meer concen
treren op de ontwikkeling van de
oorlog in het Westen en in het
Zuiden van Europa.
Daaruit blijken twee dingen: in de
eerste plaats de kalmte, waarmede
juist Duitse militaire kringen de
toestand in het Oosten beoordelen,
in de tweede plaats de huidige
prioriteit van het Westen en het
Zuiden vóór het Oosten. Aan alle
voorzorgsmaatregelen, welke de Duit
sers sedert het midden van het vori
ge Jaar treffen, kan men duidelijk
zien, dat zij op alle mogelijkheden
voorbereid willen zijn en het oog
op het geheel gericht tijdelijk
gaarne afstand doen van bepaalde
kansen, om te zekerder te zijn van
het eindsucces.
De vijandelijke landingsactie bij
Nettuno is een goede maatstaf voor
de mogelijkheden, die de vijanden
van Duitsland en de Duitsers zelf
hebben bij de verdere amphibie-ope-
raties, welke verwacht kunnen wor
den Duitse militaire kringen zijn
buitengewoon terughoudend ten aan
zien van het uitspreken van een oor
deel over de onderneming bij Net
tuno, die ten doel had de Duitsers
aan het zuidelijke front af te snijden
en te vernietigen en Rome in geal
lieerd bezit te brengen. Niettemin
kan men vaststellen, dat het door de
Duitsers geïsoleerde front van Net
tuno zich in een zeer interessante
faze bevindt. In de 16 dagen, dat zij
reeds over dit bruggehoofd beschik
ken, zijn de Engelsen en Amerikanen
er niet in geslaagd hun strategische
plannen te verwezenlijken. Kesselring
heeft gebruik gemaakt van de erva
ringen bij Salerno. Hij heeft hier
voor het eerst tegenover het zware
vijandelijke scheepsgeschut de vlie
gende artillerie geplaatst en wel met
een snelheid, die leidt tot de conclu
sie, dat de Duitsers ook ten aanzien
uur: Amsterdam, Dam 4; 21 Febr.
913 uur: Utrecht, N.V Huls, Oude
gracht 245: 22 Febr 914 uur:
Amersfoort. Pol, Durchgangslager.
Leusderwcg; 23 Febr 914 uur: Den
Haag. gebouw Amieltia. Westeinde 15
Hei /raaie raadhuis te Naarden. Ook
voor het behoud van deze Neder
landse cultuurwaarde strijden onze
Nederlandse vriiwilligers.
(Foto G. L./H.)
Ook maatregelen getroffen
in het Gooi
AMSTERDAM 9 Febr. De bur
gemeester heeft een crediet van
3.500.000 toegestaan, teneinde in de
omgeving van de hoofdstad groenten
te doen verbouwen.. Het crediet is
nodig voor het scheuren van het pol
derland rondom de stad en het ls
uitgetrokken in verband met de even
tuele vervoersmoeilijkheden. Voor de
groentenvoorzienlng van de hoofdste
delijke bevolking is dit besluit stellig
van zeer groot belang.
Ook in het Gooi gaan de gemeenten
samenwerken om de groentenvoorzie
nlng te regelen en onafhankelijk te
stellen van de vervoersmoeilijkheden.
Het Hilversums gemeentebestuur
heeft, in samenwerking met andere
Gooise gemeenten, maatregelen ge
troffen, Een comité is opgericht, waar
in alle burgemeesters van het Gooi.
alsmede de veilingbesturen en be
sturen der kwekersorganisaties zit
ting hebben. Het eerste doel is de
Horstei meerpolder, vanouds de
Gooise groententuin, uitsluitend
dienstbaar te maken aan de Gooise
groentenvoorzienlng. Hierdoor zal
deze voor ongeveer een half Jaar ge
waarborgd zijn. Voorts zullen de ge
meenten in eigen beheer groenten
gaan telen. Hilversum heeft reeds
30 h.a. goede bouwgrond aange
kocht, welke met 20 h.a. uitgebreid
zal worden. Deze oppervlakte is vol
doende om de Hilversume bevolking
gedurende vier of vijf maanden van
groenten te voorzien.
Oekraine-sigarettenkaarten aan
alle rechthebbenden toegezonden
DEN HAAG, 9 Febr. Door den
Fürsorgeofflzler der Waffen-#. Son-
nlusstraat 3 te Den Bosch, zijn thans
aan alle bij hem bekende rechthebben
den kaarten voor de Oekralne-slgaret-
ten toegezonden. Diegenen, die op 15
Februari 1944 geen kaart ontvangen
hebben, kunnen zich schriftelijk tot
genoemden officier wenden onder over
legging van een bewijs, waaruit blijkt,
dat zij, of hun familieleden deel uit
maken van de Waffen-# of van een
van haar nevenorganisaties en dat de
persoon ten behoeve van wlen de aan
vrage wordt gedaan zich ln het Oosten
heeft Ingezet. Als zodanig kan een
enveloppe met veldpostnummer of een
opkomstbevel dienen. Hetzelfde geldt
voor hen. die bij een onderdeel der
Deutsche Wehrmacht dienst doen, dat
niet onder de Waffen-# behoort. Zij
kunnen zich wenden tot den Fürsorge
offlzler der Deutsche Wehrmacht te
Amsterdam.
Politieman neergeslagen
ROTTERDAM, 8 Febr
De 44-jarige opperwachtmeester bij
de politie J W Groenendijk zag gis
teravond ln de Jonker Fransstraat een
man. die met een flets aan de hand
liep en het achterwiel van de grond
had getild Onmiddellijk ging de poli
tieman deD verdachte na, doch toen
deze bemerkte, dat hij gevolg werd.
zette bU de flets neer en vluchtte. De
opperwachtmeester sommeerde hem te
blijven staan en ln de Goudsestraat
voldeed de onbekende aan deze els.
Nauwelijks was Groenendijk bij hem.
of hij kreeg zo'n zware klap op het
hoofd, dat hij bewusteloos neerviel
Met een ernstige hersenschudding ls
bU ln het ziekenhuis Bergweg opgeno
men. De rljwieldlef en de aanvaller
van den politieman wisten te ont
komen
De verduistering begint heden om
17.45 uur en eindigt om 8.00 uur.
Maan op 17.56 uur, onder 8.28 uur
9 Febr. V.M., 17 Febr. L.K„ 24 Febr
N.IVL, 1 Maart EJL
p ussen twee oorlogen zongen we
eens als volkslied:
Alle dagen bruine bonen
Is ook zo lekker nietl"
Vandaag denken we met weemoed
aan de gesmade bruine bonen en
onze neus ruikt kool. kool, kool, en
dan weer kool, afgewisseld door kool
met kool toe.
Over dit onderwerp dat ieder in de
ogen springt en ieder in het neusgat
dringt, ontvang ik een brief van een
huisvrouw-lezeres, die Ik hierbij af
druk. Het is een hartekreet van dui
zenden huisvrouwen, want haarer
varingen zijn de ervaringen vai\
bijna alle huisvrouwen:
„Al vaak heb ik in de kranten ge
lezen. dat de huisvrouwen hun mede
werking moeten verlenen bij het op
sporen van zwarte handelaren en
speciaal bij het signaleren van zwar
te groentehandelaren.
Wel, de huisvrouwen willen graag
hun medewerking verlenen, maar als
zij verkeerde toestanden signaleren,
dan zouden ze ook wel eens willen
zien, dat die gesignaleerde toestan
den verbeterd werden! Want wat
schieten ze er anders rgee op? Als
zij niet zien, dat er na zulke mede
werking van het publiek grondig
wordt ingegrepen en de klanten op
hun kaart daarna groente tegen de
normale prijs kunnen krijgen, dan
laten ze de moed varen.
Mijn groenteman werd in de afge
lopen zomer beboet, omdat hij zich
niet aan de prijzen hield en hij werd
onder toezicht gesteld. Voor een
jaar.
Ik meende aanvankelijk, dat dit
betekende, dat er nu toezicht op zijn
handel werd gehouden, zodat hij
niet meer de gelegenheid zou krij
gen om zwart te handelen.
Maar ik ben van mening veranderd,
nu ik nog dagelijks zie, dat hij
spruitjes, lof en appelen zwart ver
koopt en de gewone klanten elke dag
kool en kool en nog eens kool in de
maag stopt. Ja, als ik een rode kool
neem, dan moet ik er nog een witte
kool bijnemen! Koppelkoólverkoop!
Ik heb dan ook de stellige indruk
gekregen, dat dat toezicht betekent,
dat er voor gezorgd wordt, dat de
man niet zonder zwarte handel komt
te zitten. De arme stakker moet im
mers zo'n hoge boete betalen!"
Ziehier een klacht uit de practtjk
van ons. dagelijks leven. En als men
hoort dat deze man (die blijkbaar
nog altijd zijn lof en zijn spruitjes
weet te bemachtigen, wat hij alle
maal reserveert voor de zwarte klan
ten), zijn gewone afnemers maar
volstopt met rode kool, gekoppeld
aan witte kool, dan zou men de in-
dnik kunnen krijgen, dat het toe
zicht ook... kool is. Maar dan Ape-
kool! TlJh.
DEN HAAG, Febr. Het afge
lopen Jaar bracht zowel voor de
Rijkspostspaarbank als voor de bij
de Nederlandsè Spaarbankbond aan
gesloten spaarbanken een aanzien
lijke stijging van het spaartegoed.
De Inleggingen hebben de terugbeta
lingen aanzienlijk overtroffen, waar
door de gunstige tendens, welke zich
in 1942 openbaarde, na het ongun
stige verloop der daaraan vooraf
gaande periode van einde 1938 tot
einde 1941. ten volle gehandhaafd
bleef.
Vooral voor de Rijkspostspaarbank
is het afgelopen Jaar een recordjaar
geweest Het bedrag der inleggingen
ruim 372 mlllloen gulden was
meer dan het dubbele van dat van
1942. terwijl het voorafgaande record
bedrag, dat ln 1938 werd bereikt, nog
met ruim 100 mlllloen gulden werd
overtroffen, waartegenover het totale
bedrag der terugbetalingen in verge
lijking met 1942 slechts toenam van
117 tot 139 mlllloen en ln vergelijking
met 1938 daalde van 202 tot 139 mll
lloen Voor de bijzondere spaarbanken
wa9 de ontwikkeling eveneens zeer
gunstig Het hedrag van de inleg was
op 294 mlllloen gulden nog bijna 20
mlllloen gulden hoger dan het vorige
record van 275 mlllloen, dat ln 1937
werd bereikt, terwijl de stijging ln ver
gelijking met 1942 ongeveer 100 mll
lloen gulden heeft bedragen De terug
betalingen waren ook in 1943 DIJ de
bijzondere spaarbanken wederom gro
ter dan bij de Rijkspostspaarbank Zij
bedroegen ruim 164 mlllloen of onge
veer 7 mlllloen gulden meer dan ln
1942
De oorzaken van de enorme stijging
der spaargelden waren ln 1943 vrijwel
dezelfde aLs die. welke zich ln 1942
deden gelden t w grotere inkomsten
bij brede lagen der bevolking als ge
volg van uitbreiding der werkgelegen
Spoormannen maakten
een „potje"
Maar de N.S. leden
de schade
ROTTERDAM. 9 Febr. Voor de
rechtbank hebben vier vroegere onder
geschikten van de Ned. Spoorwegen
terechtgestaan, die ln het tweede half
jaar van 1942 tezamen voor ongeveer
een halve ton hadden ontvreemd
Twee hunner, de 50-Jarlge stoker M.
W. en de even oude machinist B. G
T„ gingen met nog twee anderen, die
zich voor een anderen rechter moeten
verantwoorden, als volgt te werk. Tel
kens als er een goederentrein van sta
tion D.P ln de richting van de halte
Feyenoord vertrok wierpen zij onder
weg verschillende pakken naar bulten
Boter. vet. rookartikelen, manufactu
ren enz. waren van hun gading. Later
visten zij langs de spoorlijn alles weer
op en zij vonden er voor duur geld
steeds kopers voor Avond aan avond
trokken zij er zo op uit. De stoker
had kans gezien van de opbrengsten
een potje te maken van 12.650 en
volgens becijfering moesten de andere
drie uit het complot een zelfde bedrag
hebben kunnen overhouden.
De machinist T. beweerde, voor
hoogstens 1200.aan goederen te
hebben verkocht, omdat hij volgens
zijn zeggen niet altijd van de partij
kon zijn. De officier van Justitie noem
de hem den man. die het grootste aan
deel ln deze affaire had. Ook hij, al
dus het requisitoir, zal wel een potje
hebben gemaakt, maar het veilig heb
ben opgeborgen. Tegen hem luidde de
els twee Jaar gevangenisstraf met last
tot onmiddellijke gevangenneming. De
stoker hoorde anderhalf Jaar tegen
zich eisen. Uitspraak 22 Febr.
Treinbotsing onder Tilburg
DEN BOSCH, 9 Febr. Zondag
ochtend ongeveer kwart voor zeven
ia, onder Tilburg, door tot nu toe
onbekende oorzaak, een uit Boxtel
komende goederentrein nabij de brug
over het Kanaal op een reeds eerder
uit dezelfde richting komende goede
rentrein gereden. Door deze botsing
ontstond vrij grote ravage en werden
beide sporen versperd. De hoofdge
leider van een der treinen bekwam
verwondingen.
De materiële schade is aanzienlijk.
Hoewel in allerijl met het opruimings-
werk werd begonnen, bleef het ver
keer tussen Boxtel en Tilburg de ge
hele dag gestremd en moest dit over
Den Bosch worden omgelegd.
Hoofdprijzen Staatsloterij
DEN HAAG, 9 Febr. Bij de heden
gehouden trekking voor de Staats
loterij is de hoofdprijs van ƒ50.000
op 13858 gevallen. Andere priizen
zijn: 1000 4814. 5137, 14274, lè647.
18905; ƒ400 6571. 10167 11693, 13511.
18459; 100 2347, 2427, 10900. 12834,
14034, 14728, 15772. 16020, 16477, 17631.
20583, 20628.
LEIDS NIEUWS
Met een gebbe gevist
A. J. Wansink alhier moest te
recht staan, omdat hij op 27 Nov. '43
met een gebbe in het viswater van
G. D. Zandvliet gelegen bij de Rijn-
zichtbrug. had 'gevist. Daar verd.
reeds meermalen hiervoor veroor
deeld ls, eiste het OM. 25 boete of
10 d.h. Met verbeurdverklaring der
gebbe. Uitspraak 10 boete of 4 d.
hechtenis, met verbeurdverklaring
der gebbe.
AANVRAGEN COSTUUMS Voor
het Inleveren van ingevulde formulie
ren voor costuums of delen daarvan
zijn morgen aan de beurt de letters
D. E en F. van Drlessen af tot en
met Fraay. Inleveren aan „den
Burcht" van 8.45 tot 12 uur.
beid ln binnen- en ouitenlana. ver
dere voortzetting van net uitverkopen
van voorraden bij de middenstand,
minder koopgelegenheid voor het pu
bliek, dat steeds minder ln staat ls om
zich nieuwe goederen aan te schaffen,
veroeterlng ln de Inkomsten der land
bouwbevolking. enz Als nieuwe factor
kwam daarbij ln het afgelopen Jaar
nog de intrekking der bankbiljetten
van 1 1000 en 1 500 Dit leidde er toe.
dat velen hun opgepotte gelden naar
de spaarbank brachten Voorts werden
bU de uitbetaling van de tegenwaarde
der Ingeleverde biljetten o m de spaar
banken Ingeschakeld, hetgeen natuur
lijk tot een stijging van het spaar*
tegoed heeft geleld
De uitwerking van de maatregelen
ten aanzien van de grote bankbiljet
ten kwam wel heel sterk tot uiting
ln de geweldige stijging van de inleg
gingen bij de Rijkspostspaarbank ln
Maart 1943 In deze maand werd n.l.
een record aan Inleggingen geboekt
van ruim 42 mlllloen gulden tegen 19
mlllioen gulden ln Februari 1943.
In ae daarop volgende maanden Die
ven de inleggingen bij de Rijkspost
spaarbank zich boven do 30 mlllloen
gulden bewegen, terwijl sedert Septem
ber 1943 net bedrag der inleggingen
rondom de 28 mlllloen gulden blijft
schommelen BIJ de bijzondere spaar
banken was de stijging van Februari
tot Mhnrt 1943 minder geprononceerd,
n 1 van 20 tot 28 mlllloen gulden
Door net voordelige verschil tussen
inleggingen en terugbetalingen bij de
Rijkspostspaarbank voor 1942 van
ruim 51 mlllloen en voor 1943 van 232
mlllloen gulden tezamen 284 mlllloen
gulden, werd het nadelige verschil der
voorargaande periode van 19391941,
groot 246 mlllloen gulden, geheel in
gehaald, ja ruimschoots overschreden.
BIJ de bijzondere spaarbanken bleef
het voordelige verschil van 1942 en
1943 te/amen groot 169 mlllloen gul
den. echter nog iets beneden het na
delige verschil der periode 1939—1941,
dat 174 mlllloen gulden bedroeg
VOLKSCULTUUR EN KUNS7
Uit Parijs komt het bericht, dat te
Aix en Provence is ontslapen de be
faamde Franse chansonniere Yvette
Guilbert.
Met deze „vedette" (vrouwelijke
kunst-ster) sterft een begrip ln de
kunst, want de kunst van Yvette
Guilbert stond eigenlijk geheel op
zichzelve en heeft wel navolgsters
maar geen evenknieën gekend. De
chansonnières. die haar voetsporen
drukten, zwenkten doorgaans naar
een ander genre ln de kunst van het
Franse lied af. dat het publiek het
meest leek te behagen en het succes
voor Yvett-es „epigonen" gemakke
lijker maakte. Want geen harer be
heerste het Franse lied in zo grote
verscheidenheid als haar grote voor
gangster. die zich tot ver over de
grenzen van haar land. ja over de
gehele wereld een faam verwierf.
Haar geboortejaar ls niet met Juist
heid bekend Men noemt 1869. 1868 en
zelfs 1865 Houdt men zich uit hoffe
lijkheid aan de Jongste geboortedatum,
dan nog heeft Yvette Guilbert de eer
biedwaardige leeftijd van 75 jaar be
reikt en dit dwingt des te meer be
wondering af. wanneer men weet. dat
zij nog niet zo heel lang geleden ls
opgetreden, ook nog ln ons land. Bij
artlsten als zij doet de leeftijd er ook
weinig toe. want haar vitaliteit was
buitengewoon en zij heeft haar bijzon
dere kunst tot het laatst gediend.
Noch als „chanteuse" noch als „dl-
seuse" heeft zU haar wereldnaam
cadeau gekregen. Als ateller-loopmelsje
ln bekrompen omstandigheden groot
gebracht. werkte zij zich op tot man
nequin .en later zelfs tot zelfstandig
modiste, maar zij droomde van het to
neel. Deze droom leek. ook door ouder
lijke tegenstand, niet te verwerkelij
ken. maar zij wist een aanstelling te
krijgen als korlste bij het Thé&tre des
Variétés en van haar karig loon nam
zij zanglessen. Haar eerste optreden ln
een „café concert" te Lyon werd een
mislukking,
ZIJ zette door en ln de Parljse „Mou
lin Rouge" werd zij eindelijk „ont
dekt" door haar verschijning maar
vooral door haar zeer persoonlijke ma
nier van voordragen. De machtige Pa
rljse „bohème", belichaamd ln figuren
als Toulouse Lautrec, Stelnlen, Villain.
Foraln e.d.. baanden haar weg naar de
roem en kunstenaars als Zoki. Daudet.
Lottl. Gounod en Eleonore Duse stel
den een eer ln haar vriendschap.
Yvette Guilbert beperkte zich niet
tot het levenslied ln de geest van Arl-
stlde Bruant en Xavler Primas, zij ver
breedde en verdiepte haar kunst en
schonk vooral aandacht aan de Franse
volksliederen, waarvan zij. getuige haar
publicaties „l'Art de chanter une chan
son" (De kunst van een lied te zingen)
en „La chanson de ma vle" (Mijn le
venslied). een studie maakte. Ook
schreef zij enige romans: ,,La vedette"
en „Les demi vlellles" (Vrouwen van
twijfelachtige leeftijd).
Niet alleen door haar persoonlijk op
treden In haar karakteristiek gewaad
(lange, gele Japon en lange, zwarte
handschoenen), maar ook door de gra-
mofoon, de radio-omroep en zelfs door
de film (Madame Frochard ln „De
twee wezen") ls Yvette Guilbert over
de gehele wereld bekend geworden ZIJ
heeft zich de verdienste verworven van
een artiste, wier kunst over een be
paalde periode heenrelkt.
De Stadsgehoorzaal was gisteren
geheel met belangstellenden gevuld.
De Christelijke Muziekvereniging
„Athalia" gaf daar haar jubileum
uitvoering ter gelegenheid van haar
30-jarig bestaan. Naast het toneel
stonden daartoe d eoranje- en rood
witte Athalia-standaards, alsmede de.
ln de jaren met veel geoogste lauwe
ren getooide banier, opgesteld.
Precies op tijd opende de vice-voor-
zitter, de heer P. Wagten, de avond
met een hartelijk welkom tot allen,
bijzonder tot de zusterverenigingen.
Spr. dankte den directeur, den heer
v. d. Veld. het damescomité, alsmede
mevr v. d. Veld, die tezamen daartoe
veel werk hebben verzet.
Onmiddellijk daarop werd een
begin gemaakt aan het programma
met het optreden van „De Mainau
Ramé's", die met hun krontjong- en
hawaiin-melodieën onder leiding van
den heer Scheffers groot succes
oogstten. In de Mu-To-Ca's Hawaiian
band zongen de Mutoca-zusjes de zo
bekende en gewilde hawallanliedjes.
terwijl de accordeon-band van dit
keurig troepje met een serie „schla
gers" een dankbaar applaus in ont
vangst mocht nemen.
Het toneelgezelschap „Onder Ons"
bracht de klucht in één bedrijf yan
Piet Mossinhoff „Het Kikkertje" dver
het voetlicht, dat menig lachspicrtje
in beweging bracht en om de uitbeel
ding der diverse rollen zeer werd ge
waardeerd. Een krachtig applaus en
bloemen voor de regiseuse mevr. v. d.
Velde en de beide medespelende
dames, mevr. Scheffers en mevr. Jan
sen. mogen hier ook voor de heren
acteurs als een welverdiende beloning
gelden.
Het slot van de uitvoering werd de
clou: een luid applaus steeg op. toen
het doek zich voor de laatste maal
opende en „Athalia" daar gereed zat
om onder leiding van haar directeur
en erelid, den heer H. van der Veld.
de zaal een concert aan te bieden.
Na een pittige mars. „De erewacht"
van J. Lehnhart, arr. P. J. Molenaar,
bracht het gezelschap de „Ouverture
de Rossini" van G. Gadenne ten ge
hore. „Mondnacht auf der Alster
wals van Osc. Fetras. arr. Alp. Drel-
sen werd evenals de „Tannhauscr"-
fantasie. arr. G. Gadenne. een met
uitbundig applaus beloond succes.
Met „Noordster" van M J. Gerfon-
taine kwam het slot van het con
cert en van de dankbare avond.
De concerten ln de reeks ..talent
volle jongeren stellen zich voor" be
ginnen zich in de belangstelling van
het publiek te verheugen. De tweede
avond in de kleine zaal van de Stads
gehoorzaal. waar ditmaal door Corrie
Koppen en Jan Hoeben een viool- en
pianoprogramma werd uitgevoerd,
zag reeds een talrijker gehoor dan de
eerste.
De kennismaking met pianiste en
violist was belangwekkend genoeg, ln
de allereerste plaats, omdat zij een
zuiver op elkander afgestemd duo
vormen. Daarnaast zijn de Indivi
duele prestaties dikwijls van bijzon
der gehalte. Jan Hoeben speelt met
een enigszins schoolse, doch niette
min gedegen stokvoering zijn Corelll
aan de koele kant en vooral in de
snelle beweging heeft zijn toon iets
ongewoons. Doch in een meer lyrisch
afgestemde sonate van Mozart <K.V.
296) werd de streek gevoeliger en het
timbre warmer. Een gave techniek en
een goede stylistische opvatting, o.a.
in een door den solist gecomponeerde
reeks variaties over thema van Corel-
li behoren tot de goede zijden van
dit optreden,
Corrie Koppen verbaast door een
beheerste en edel gerichte herschep
pingsdrift. welks rijpheid in fel con
trast tot haar jeugd staat. Haar solo
sonate van Mozart (K V. 330) paarde
bevalligheid aan evenwichtige inspi
ratie en het viel slechts te betreuren,
dat een hard toucher de volkomen
illusie van het speels-serene tegen
streefde. Na de pauze ging het met
Grieg en Dworsjak in meer roman
tische banen Een duo. dat men gaar
ne spoedig zou wederhoren.
Will G. Gilbert.
SPORTNIEUWS
Weekblad „Sport"
verschenen
AMSTERDAM. 8 Febr. Onder
hoofdredactie van den heer Joh.
Raatgever ls heden bij de N.V. „De
Arbeiderspers" het nieuwe weekblad
„Sport" verschenen. Blijkens de inlei
ding van den hoofdredacteur beoogt
dit blad te zijn algemeen en Neder
lands. Algemeen ln die zin. dat het
niet eenzijdig zal zijn. doch zoveel
mogelijk de aandacht zal schenken
aan alle takken van sport, die in
Nederland beoefend worden. Neder
lands in deze betekenis, dat het de
sportbeoefening ln ons vaderland, en
de lichamelijke opvoeding en oefening
in de breedste zin wil zien en propa^
geren als een levensbelang voor net
Nederlandse volk
Het eerste nummer dat er keurig
verzorgd uitziet en dat royaal geïllus
treerd ls, bevat o.a. een artikel van
dr. Hermann Harstei. den persoon
lijken sportreferent van den Rijks
commissaris. getiteld „Onze taak",
een opwekkend woord van den Rijks
gevolmachtigde voor de sport, den
heer H van Groningen Stullng en
voorts uitgebreide verslagen en over
zichten uit de voetbal-, korfbal- en
hockeycompetitle en artikelen over
paardensport en vrouwelijke gratie
door de sport. De heer H. W. G Mun-
zert wijdde een artikel aaa de sport
beoefening dei Nederlandse arbeiders
in Duitsland en in het .interview
van de week" geeft Wim Tap zijn
mening over mental training.
Dr. Euwe speelt simultaan
te Eindhoven
EINDHOVEN. 9 Febr. Dr Max
Euwo zal Zaterdag 19 Februari te Eind
hoven simultaan spelen tegen leden
van de Elndhovenso Schaakvereniging,
welke ln haar gelederen zeer sterke
spelers telt.
Thierry herovert Franse licht-
gewichttitel
PARIJS, 9 Febr Dezer dagen ver
dedigde de Franse bokskampioen ln
het lichtgewicht. André Famechon.
zijn titel tegen Louis Thierry, die deze
titel ln September 1943 aan Dlcrlsto
verloor Thierry behaalde een kleine
overwinning op punten en kwam dus
opnieuw ln het bezit van het kam
pioenschap.
De bekerwedstrijden
DEN HAAG, 8 Febr. Nu de In
schrijvingen voor de bekercompetitie
zijn gesloten, blijkt, dat van de eerste
klassers nog hebben Ingeschreven:
VSV, Wagenlngen. Tubantla en PSV,
zodat alleen ontbreken BW en Hee
renveen. In totaal hebben ongeveer
630 clubs ingeschreven,
Voetbalprogramma
Zondag wordt gespeeld 2e klasse A-
UWQuick, Gouda—VDL. Ellnkwijk
BMT, UVS—VIOS; 3e klasse A: Wes
terkwartier—TONEGIDO, Hllllnen
Alphen, ASCLugdunum; 4e klasse
A: ZLCDOCOS, AlphlaHUlegom,
Llsse—VOGEL. DOSR—VVSB.