H
Verisme op het operapodium
„Paljas" ontsproot uit
een dubbele moord
Verwisseling van
muziekwaarden
De Vries exposeert
Matuschka
Sneeuwvlok - de Eskimo
Kameropera brengt première „Fra Diavolo"
Geldige bonnen
TtoïUxi,
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1944 2L
A iidlara lncomlnclate!" (Komaan.
JT men ea beginnenbestuit Tonio
zijn bekende proloog vooi de opera
„Paljas" en deze uitroep scheldt de
bespiegeling van de handeling, een
handeling die niet gelijk bij zovele
opera's aan de fantasie maar aan de
werkelijkheid is ontsproten Want
dit drama van arttsteneer dat om
meet dan een reden schier onafschei
delijk aan Mascagni's drama van
hoereneer (Cavalleria rusticana» is
gekoppeld berust op een werkelltke
beleveni> van den tekst- en toondich
tet Rueeiero Leoneavallr En zo viel
hc hem gemakkelijk tezamen met
Piet ie Mascagn' grondlegeer te vijn
van het verisme" in de opera het
streven naa» waarheid in de muzl
ka'e uitdrukking
De handeling van .1 Pagltaccl'
(De Paljassents genopezaam be
kend Minder ts dit het gevaJ met
de ware gebeurtenis die aan deze
handeling ten gTondslae ligt en die
op het zeven la rige knaapje Leon
cavallo eer ze diepe Indruk maakte,
dat hij haat nlmmeT vergat en zij
hem *en kleine dertig laar later tot
ziln bprnpmristp schepping Inspi
reerde
Leoncavallo op de kermis
Hei was op een schone Augustus-
avond van het Jaar 1865 dat in het
mai ktplaatsje Montalto nabij Flo
rence een feestelijke drukte heerste
Het was een kerkelijke feestdag, een
prci-i-ssie was plechtig door de stra
ten van hei stadje geschreden men
had zich in de kerk gesticht en de
avnnd zou aan oen uitgelatener
feeststemming worden gewijd Een
reizende kermistroep was naar Mon
talto gekomen en sloeg op het
marktplein zijn tenten op om naar
gehrulk 's avonds *lf uur ziln voor
stelling aan te vaneen OndeT de
mpnigte wandelt de rechter van
Montalte signore Leoncavallo, met
zun zevenjarig zoontje Ruggiero die
de komedls der paljassen" mocht
bitwonei moet geleidp van zijn va
deri dienaa- Stlvio
Ondpr de artlsten valt een gril
zendp man op die voortdurend arg
wanende bllkkpn werpt op de nmgp
ving van zijn Jonge schone vrouw
terwiil een clown reeds met een hese
alkohoistpm de aandacht van het
publiek vraagt voor het spel dat zo
straks gaat beginnen De boze blik
ken van d**n spullebaas treffen ook
Silvio maar het Knaapje begrilpt dat
nipt en meent dat zijn begeleldei
slpcnts in het algpmeen betrokken
wordt in dp boosheid van den gril
zen komediant
Spel of ernst?
Up voorstelling ts aan de gang
ademloos kijkt en luistert de kleine
Ruggiero roe Hij hoort hoe de baas
van het spul ziln vrouw wier polsen
hu in Knellende greep omvat houdt
toevoegt Uit de modder van de
straat heb Ik |e opgeraapt! Ik heb
je verzorgd zoals maar iemand voor
Je zorgen kon' op de handen heb Ik
-Je gedragen maar lij ellendeling
bedriegt mijt' De Kleine lóngen ver
neemt het verwijt, dat de vrouw
slechts met een smalend hoongelach
beantwoordt en waarop zij tracln
haai man van net podium te drtn
gen Ueze ontsteekt tn woede stoot
den ladder 'den nar uit het stuki
opz.ii trek» zijn dolk en driltr het
wappn in de borst der vrouw, die op
bei podium neerzijgt
Dan grüpt de woedende acteur een
hne.1 die naast nem ligt begeeft zich
ermee ondei het publiek dat zich
nog geen rekenschap geeft of het
schouwspel ernst ot spel ls en komt
rechtstreeks op Silvio af ..Is dat
uw noedv vraagt hit en op het tee
stemmenn antwoord nodigt nil Rug
glfioc oegelpider mee In de wagen
te Kompn op het oodlum Men denk'
O"* >t»-edc aan jen Komedie in de
geest van net )o.stpnri|kse übet
br.u 11
Ui net podium vertelt de kome
diant noe zijn vrouw nem met Silvm
bedrogen neeft. jin neft zijn dolk op
en doorsteekt den dienaar van den
stadsrechte! vooi de ogen van het
verblufte publiek dat eindelijk de
bittere ernst van net schouwspel be
seft en der- dubbelen moordenaat
grimt Ruggiero's vader nad later in
KUNST IN DEN HAAG
Er ziln enkele schilderijen op de
tentoonstelling van werken door
Henk de Vries in de kunsthandel
„Kunst var. onze tijd" Sweelinck-
straat 6 die bevredigen door een
groot aangepakte kleurbehandeling
Er zijn ei echter ook die zo niet
teleur stellen dan toch getuigen van
onvoldoend* doorwerktheid en ult^e-
wogenheid Maar laten we ook hier
de lichtzijde opzoeken. Het „Boe-
renstilleven' het „Stilleven met
delphiniums' ziin twee potig in el
kaar geschilderde stukken, aie mis
schien va-1 een sterker persoonlijk
aanvoelen hadden kunnen zijn, niet
temin breeo en vast aandoen en toch
zeker beschouwd moeten worden als
degeliji-, werk „Oude boerenhoeve"
heeft datzellde forse. In „Ruïne van
Brederode" is een pogen waar te
nemen naa- een lichtere kleurscha
kering. dl* hier beter dan in de
meeste andere doeken slaagt. Ni 23
en 28 .herinnei en wel wat sterk aan
de zienswijze die in de stillevens van
Penning tot uit''rukking komt. Som
mige pastels daarentegen kunnen
tot het goede van de tentoonstelling
gerekend wo-den waaronder wij het
grote stilleven met wajangpop ook
wel menen te kunnen rekenen. Het
geheel mag wat uiteenlopend van
quallteit zijn dit neemt niet weg,
dat er zoals gezegd, toch énkele doe
ken de moeite waard geacht moeten
worden. D. V. NIJLAND.
Het toneel op het toneelde slot
scène uit J Pagliacci", waarin Arle-
quin-Canio zijn ontrouwe Colombine-
Nedda inplaats van in schijn In wer
kelijkheid doorsteekt „La commedia
finital" (Het schouwspel is ten
eindekondigt de moordenaar ver
slagen aan. (Foto A.P.-Breyer
een sensationele rechtszitting den
man te berechten en moest hem ter
dood veroordelen
Zo diepe Indruk neeft -deze beleve
nis op Ruggiero Leoncavallo gemaakt,
dat hij haar tn autobiografie vast
legde en gebruikte als onderwerp voor
een opera, die zijn beroemdste zou
worden Toen hij zich na zijn eerste,
weinig vruchtbare muziekdramatische
pogingen als café-musicus door het
leven moest slaan vernam hij van
het succes, dat Mascagni ln 1890 met
zijn voor een prijsvraag van de
muzlekultgeverü Sonzogno in korte
tl1d gecomponeerde één-akter Caval
leria rusticana" (Boereneer) oogstte
en dit spoorde hem aan tets derge
lijks te beproeven Ook hij ontwierp
m korte tijd zowel tekst als muziek
van zijn twee-akter I Pagliacci" die
evenals ..Cavalleria rusticana" on
middellijk en krachtig insloeg Sedert
dien zwierven beide uit eenzelfde
orang geboren oDera's als muziek
dramatische tweelingen over de ge
hele wereld
„Verismo in arte" de waarheid In
de kunst Zij is zelden zo letterlijk
getrouw gediend als m het levenware
drama van den bedrogen Paljas!
Tijc's'liriften'c^ouw
..Wahr dl GarT. de Bur de kumt"
was de strijdkreet van de Dlthmarse
boeren, die zich In 1500 tn de Slag bij
Hemmlngsted te weer hadden te stel
len tegen een overmacht van de ridder
schap uit Sleeswijk Holstein en ande
re gebieden om de Duitse Bocht, onder
aanvoering van koning Rans van Dene
marken en hertog Frederik doch. die
dank zij bun dapperheid en betere
kennis van de streek de zeker drel
eende nederlaag in een overwinning
wisten te doen "verkeren die hun rijke
bult opleverde Deze geschiedenis leest
men onder bovenaangehaalde titel ln
..Hamer", ln welks Januari-nummer
Ir W F van Heemskerck üüker over
deze veldtocht verslag uitbrengt
Van Mare Emani leest mén een
interessant verluchte verhandeling
iver: „Het Nederlandse Volksboek"
Het Januari-nummer van .JD e
•Schouw" is geheel gewijd aan
^'oord-Brabant en Limburg Het opent
met de rede. door thr mr S M S de
Rnnitz. uitgesproken bij de opening
van het gewestelijk bureau der NKK
voor Limburg Dr Johan Theunlsz
schrllft over de geschiedenis der belde
'tiidelllke provinciën dr F C Bursch
wer: „De Bekerkultnur" J Delslng
over: „De mens van ons Zuiden". Jan
D Voskuil over de schilders C A
Knvsr.en over namen van straten,
wateren en gebouwen in Eindhoven
P Dczaire over het Zuldllmburgse
roneel Jan Llnssen over Zuldl'mburgse
drukkers. L<*ils Vrlldag over Brabantse
ooë-zie. J Ypey over Limburgs kunst
handwerk 1kvr H van lennep over
Musici beneden de rivieren" Ben
Morltz over Limburgse Kastelen en H
H J Maas over heemkunde
Over bet achthonderdjartge LUbeck
'eest men 1d ...Der Norden" een
nteressante geïllustreerde beschou
wing van prof Ir Heinz Mahn Prof
dr Richard Harder herdenkt den
Noordfr'esen geschiedkundige rheodor
Mommsen. uit Eiderstedt ter gelegen
held van de 125ste verjaring van diens
geboortedag
Uit Hlnterflm" Kan men Ken
nisnemen van bllzonderheden over
het Fllmauswertungsarchlv" te Ber
lijn dat een schat van materiaal over
alle gebieden van de film omvat
..Amsterdammertjes spelen" ts de
titel van een tn het Januari-nummer
van „A m s t e I o d a m u m*' begonnen
verhandeling van J H Kruisinga
over kinderspelen od straat en op het
schoolplein Verder wordt verslag ge
daan van de door dit ttldschrift uit
geschreven grachtengevel-teken wed
strijd
In .Nederland" publiceert Jan
de Vries een uitvoerige verhandeling
over- .De Franse tegenover de Duitse
heldenepiek" waarin het Franse
Rolandslied wordt vergeleken met het
Duitse Nlbeluncenlled zoals van een
anderen schriiver onlangs in de rubriek
werd gememoreerd
..De tPtterkunde als onderwiisvak
en m-»Pt cultureel eD paedago-
sch ook beschouwo worden als een
•Mtlnc der idealen van vaderlandslief
de vrijheid trouw moet godsdienst
lapperhetd offervaardigheid aatuur-
nefde enz Wat de methode betreft
dient men uit te gaan van de opvat
ting. dat letterkunde ln de eerste
niaats als vertellend moet worden
mderwezeD en geteerd" aldus vat P
N Dezaire ziln denkbeelden samen
over: „Letterkunde als vertelkunst"
De Nederlandse krant
Dr. Maarten Schneider schreet
voor de Patrla-reeks (P N. van
Kampen en Zoon) een geschiede
nis van „De Nederlandse Krant"
Van Nieuwstljdinghe tot dagblad.
Amsterdam is het oudste kranten
centrum in Europa, aldus stelde een
Zweeds onderzoeker vast. Maar an
dere landen hebben meer over hun
Krantengeschiedenis te boek zien
stellen, dan wij Daardoor ls er een
lacune. Daarin voorziet dit boekje,
dat op bevattelijke wijze 's lands
Krantenhistorie vertelt en dat
enkele wetenschappelijke publicaties
op gelukkige wijze aanvult, ook al
besloot het niet meer de jongste ge
schiedenis
Een Drents gedichtje
üit het Januari-nummer van het
maandblad „Drente" citeren wij het
volgende gedichtje van Harm Drent,
getiteld „Testament" en 'gesteld in
het dialect van de Midden-Honds
rug:
Wanneer 't mien tied is,
't hef nog gien haost
maor wat wied vot liekt
is voak het noast
zal ik niet blied weez"n
en niet verbaosd
(J hebt mie in 't leerfn,
Heer niet verwend,
maor 'k zal 't nog eev'ngoc
griez'n in 't end
want dit 's mie geerfn:
't Geluk he'k kend.
de tweede
Scheiding tussen ballet
en concertrepertoire
Elkeen kent de composities, die
nooit voor de concertzaal waren
bedoeld en die niettemin in de loop
der tijden een rijtafen krachtig con
certleven hebben geleid. Enkele
voorbeelden, zoals de „Notenkraker-
Suite". komen althans direct in de
gedachten en inderdaad, het gaat
om de balletmuziek, die, hoewel zij
geschapen werd als muzikale aan
leiding tot het beoefenen van de
danskunst, in de laatste vijftig Ja
ren een zeer indivuduele ontwikke
ling heeft doorgemaakt. In vele ge
vallen immers is deze muziek van
haar eigenlijke en oorspronkelijke
doelstellingen losgeraakt. Het is een
diep gewortelde gewoonte geworden,
balletmuziek op de concertprogram
ma's te plaatsen en het zou waar
schijnlijk niet veel practisch nut
hebben deze daad telkenmale als
een verkeerde te laken. Ravels
„Bolero" geniet nu eenmaal in hoge
mate populariteit bij de concertbe
zoekers en toch zou de muziekken
ner eigenlijk bij elke vertolking
moesten vaststellen, dat deze muziek
zonder bijbehorende expressie in de
dans onaanvaardbaar is.
Maar reeds is het zover gekomen,
dat velen bij het horen van die ge
liefde klanken, volkomen tegen de
bedoelingen van den componist in.
niet eens meer talen naar het bij
passende dansbeeld of er zelfs maar
aan denken. Een merkwaardig en
wonderlijk feit. dat echter geenszins
op zichzelf staat. Wie van de regel
matige concertgangers kan verklap
ren, Roussels „Festin de l'araignée"
(het feestmaal van de spin! ooit in
de oorspronkelijke balletgedaante te
hebben bijgewoond? Het lijkt niet
te sterk uitgedrukt, wanneer men
vaststelt, dat de meeste nieuwere
balletmuziek veelal grotere aftrek
vindt bij de volgelingen van de
muze der muziek dan bij die van
de muze van de dans. Henk Badings
„Balletto grottesco" werd in ons
land slechts eenmaal gedanst, maar
sinds de muziek in de handel ver
krijgbaar ls. op veel klavierrecitals
gespeeld.
Omgekeerd hebben de beoefena
ren van de dans zich op deze be
staande feiten gewroken door vele
zuiver voor de concertzaal bedoelde
muziekwerken van een choreografie
te voorzien. Als zeer sprekend voor
beeld kan Debussy's „L'après-midi
d'un faune" worden aangehaald, dat
een pronkstuk van menig ballet-
repertoire is. In het buitenland heb
ben wij het zelfs kunnen aanschou
wen. dat Beethovens Zevende en
Brahms Vierde Symphonie tot stra
mien voor de dansexpressie werden
gemaakt. En afgezien van het feit.
dat de solodanser zonder de piano
muziek van Chopin klaarblijkelijk
niet kan leven, heeft men zelfs de
misslag begaan, dit zuiver pianis
tische werk voor dansdoeleinden in
orkestgewaad te steken. En hoe ver
wonderlijk het misschien ook lijkt,
de muzlekliefttebber. die ook zijn
aandacht aan de danskunst schenkt,
herinnert zich ongetwijfeld vaker
op muziek, ontleend aan het con
certrepertoire, te hebben zien dan
sen dan op werkelijke ballet- en
dansmuziek. De eigenaardige ver
wisseling van muzikale bedoelingen
heeft zulk een omvang aangenomen,
dat men het als een bijzonderheid
begint aan te kondigen, wanneer
balletmuziek ook werkelijk als bal
let wordt gepresenteerd. Deze zeld
zame gelegenheden zijn evenzovele
Drettige verrassingen, waarvan men
bijkans niet weet. wie er meer mee
is gebaat: de dansliefhebber of de
concertbezoeker; want de ontwikke
ling van ballet en danskunst blijft
het reinst, wanneer men beseft, niet
buiten zijn terrein te moeten grij-
oen en het zou nuttig ziln. indien
de concertganger leert ontdekken,
dat concert- en balletmuziek naar
het wezen gescheiden zaken zijn.
Met betrekking tot ons bericht
wer het regisseren door E m 1 1 Pree-
t o r 1 u s van een opvoering der opera
..Der fllegende Hollander" voor de
Amsterdamse Opera verzoekt de In
tendant dezer Instelling ons mede te
delen, dat bij omtrent een dergelijke
opvoering voor het a s seizoen geen
enkéle beslissing beeft genomen.
Dezer dagen ts de directeur van
net conservatorium te Gent en presi
dent van de Belgische Academie voor
Schone Kunsten. Martin Luns-
s e ns. overleden Lunssens. die een
reeks belangrijke symphontsche wer-
Ken en veel kamermuziek op zijn
naam heeft staan, was ook Jarenlang
professor ln de harmonieleer aan bet
conservatorium te Brussel
Beperk het gas- en
electriciteitsverbruik,
het is uw eigen belang
door
W H. Kruiderink
82)
Ik kon geen vat op haar krijgen. Ik
had eigenlijk alleen maar mijn intuïtie
als wapen en daar heb ik het nog
vrij ver mee tegen haar gebracht.
Maar verder, weten deed ik eigen
lijk niets. Ik werkte tot het laatste
toe op de tast en telkens als ik dacht
haar te kunnen grijpen, gleed ze ver
der weg"
Ze liepen stil naast elkaar op het
open, smalle perron, hun gedachten
bij de •'vrouw, die zolang hun levens
wegen uiteen had gedreven. Toch
kwam zelfs geen wrevel hun gevoe
lens vertroebelen.
Nog steeds gleden dikke vlokken
sneeuw uit de hemeL Ze vielen op de
twee mensen uit het westen, die
hardnekkig de hindernissen ruim
den, welke zich steeds weer verhie
ven op de wegen, waarlangs ze el
kaar poogden te naderen. Ze bedekten
ze met eenzelfde witte vacht alsom
hun vereniging te bespoedigen. Be
hoedzaam braken ze de barrières
weg. Maar een geheim was er nog...
„Zo was het ook met dat geval-
Matuschka II". begon Staal plotse
ling weer. „Toen ik dat artikel in
„De Nieuwsbron" schreef, dacht ik
stellig de daders op het spoor te
zijn. Ik had een constructie in mijn
hoofd, die ik op belangrijke feiten
kon baseren. Doch Rosit-a kruiste
mijn weg en daar ging mijn con
structie."
„Zij was het zelf. Rosita was Ma-
tuschka II." Tilly zei het haastig en
bijna fluisterend alsof ze vreesde,
dat hij haar. na deze laatste onthul
ling toch nog zou verlaten."
Maar hij schrok zelfs niet. Gela
ten gaf hij toe: „Ik geloof. Tilly
omdat Jij het zegt. Maar ik zou het
van niemand anders hebben geloofd
Ik zou het met mijn eigen ogen ge
zien moeten hebben voor ik had
durven verklaren, dat een vrouw tot
zo iets in staat was."
Er klonk zoveel verachting in zijn
stem. dat«Tillv er van schrok. Als ze
nu maar snel en kort kon samen
vatten wat hij weten moest voor zijn
afschuw hem de baas werd.
Tekeningen en
tekst van
WIM MEULDIJK
782. Ja. het zijn inderdaad de
twee vrienden van Sneeuwvlok: Piet
Punthoofd, de dappere jager met het
hazenhart en Pen Kwen, de avon
tuurlijke ijscoman. „Zo, jongens",
zegt Sneeuwvlok. „Komen Jullie me
eens opzoeken". „Kwek," snatert Pen
Kwen, „we houden het vast niet
droog vandaag." „Nou", zegt Piet
Punthoofd, „'t ls dat ik een held ben,
anders was ik thuisgebleven!"
783. „Hm", zegt Sneeuwvlok, „nu
weet lk nog steeds niet wat jullie
komen doen. „Ahum". kucht Piet.
„Nou dan. Wij, dat zijn dan ik en
Pen Kwen. hebben na enig overleg
besloten om over te gaan tot het
maken „Sneeuwvlok", schettert
Pen Kwen, „die ouwe zemel bedoelt
of Je met ons mee op reis gaat. We
vervelen ons dood hier!" „Jongens",
zegt Sneeuwvlok, „als we ru op reis
gaan, vriezen we stuk. Ik doe niet
mee!!"
„Luister nu goed, Robbie. Rosita
schreef inderdaad de dreigbrieven en
de dreigementen langs de spoorlijnen.
Maar zij wist niet beter .of het zou
bil dreigementen blijven."
Ze voelde, terwijl ze sprak, dat het
verre van overtuigend klonk. „Weet
je dat zeker?"
Ze hoorde de twijfel in zijn stem.
Ze verstond ook de bittere klank.
Voortmaken, voortmaken!, hamerde
het in haar hoofd.
„Robbie, laat me nu verder uit
spreken." Het klonk als een bede en
een bevel. Ze beet zich op de lippen.
Ze moest zich beheersen. Beginnen
bij het begin, al was het ook nog
zo'n lang verhaal, anders zou hij het
toch niet begrijpen. Als ze er de tijd
nog maar voor had. Ieder ogenblik
kon de trein binnenstormen. Een
stampvolle trein. Met moeite zou ze
een plaatsje vinden. Hij zou ergens
in een gang moeten staan. Wie weet
hoe lang ze elkaar dan niet zouden
spreken. En al die tijd zou hij staan
met een vreselijke twijfel ln het hart.
Ze voelde het: haar eigen toekomst
stond of viel met een snelle recht
vaardiging van Rosita. Althans voor
zover die ook in de ogen van anderen
moeelijk zou blijken.
„Rosita leerde hem heel vroeg ken
nen, Drake, zoals hij zich later noem
de. Aartsen was zijn werkelijke
naam. Een jonge, prettige kerel, die
zijn ziel verpand had aan de tech
niek. Een tijdlang werkte hij in de
werkplaatsen van de Spoorwegen.
Daarna ging hij naar Duitsland en
Frankrijk, werkte er in verscheidene
fabrieken en keerde terug met een
idee in zijn kop. dat hem niet meer
losliet. Van de vroege morgen tot de
late avond was hij er mee bezig.
Hij had in Frankrijk een spoorweg
ramp meegemaakt, die een vreselijke
indruk op hem had gemaakt Ruim
honderd mensen kwamen er bij om
het leven. Hij zelf was op het nip
pertje de dans ontsprongen. In zijn
geest was toen een plan gerijpt tot
de bouw van spoorrijtuigen, waarin
de reizigers zelfs bij de zwaarste bot
singen veilig zouden zijn.
Wordt vervolgd)
Uitbreiding M.T.S.-opleiding
Aan de M.T.S te Haarlem zal in
het tweede halfjaar een leervak
„vorming" worden ingevoerd, dat een
grotere algemene ontwikkeling bui
ten de technische leervakken beoogt
en in het eerste studiejaar zal om
vatten erfelijkheidsleer en biologie.
Verder wordt gelegenheid gegeven,
tegen verminderde prijzen muziek-
en toneeluitvoeringen, voordrachten
enz. van culturele en vormende waar
de bij te wonen
In eigen kring worden voordrach
ten met gedachtenuitwisselïng ge
houden Oók tijdens technische les
sen zal meer worden gelet op het
juiste gebruik van onze taal en het.
ontwikkelen van het vermogen, zijn
gedachten vlot en weloverwogen on
der woordpn te brengen Een speci
ale afdeling in de bibliotheek wordt
ingericht waarin niet-technische
boekwerken die tot het bereiken van
het gestelde doel kunnen bijdragen
werden opgenomen.
Humoristische odresverandering
De Wilhelm Busch-maatschapplj te
Hannover, die bij een terreuraanval
haar gehele archief en museum ver
loor gelukkig waren vele originele
werken voor die tijd reeds in veilig
heid gebracht heeft ook na dit
grote verlies haar onverwoestbare hu
mor bewaard Op de puinhopen van
het vernielde huls staat thans een
bord met het volgende vers:
Hier siehst du ihre Trümmer rauchen
Der Rest is nicht mehr zu ge-
Ibrauchen
tVir sind gesund und hausen
in Mechtshousen.
Naar deze plaats, waar de dichter
Wilhelm Busch de laatste jaren van
zijn leven doorbracht, heeft de maat-
schappij haar arbeidsveld verlegd.
Kroniek van de
Volkstuin
Zorg vooi een teeltplan
Nu we. bij de aanvang van het jaar.
met onze groentetuin nog om zo
t-e zeggeD alle kanten uit kunnen, ls
het zaak om een behoorlijk teeltplan
op te stellen
ZIJ die reeds jaren tulnieren zullen
daarmede niet veel moeite hebben
Niettemin ls het ln de gegeven om
standigheden als eerste gebod op te
vatten, zoveel mogelijk voedsel uit de
grond te halen Om deze reden komen
dus allereerst aardappelen en vervol
gens boneD ln aanmerking BIJ een
tuin van 200 vlerkante meter moeten
we weer nonderd vlerkante meter met
aardappelen bezetten Willen we van
het overige deel ten volle profijt trek
ken. dan passen we zoveel mogelijk
wisselbouw en gecombineerde teelt toe
Wat de wisselbouw betreft. kunneD
Van de in het buitenland zeer
populaire opera „Fra Diavolo" van
Auber. kent men ln ons land niet
veel meer dan de ouverture, welker
pittige en melodieuze thema's gemeen
bezit zijn geworden. Dertig jaar ge
leden is er ln Amsterdam een poging
ondernomen deze opera voor het
voetlicht te brengen, welke poging
tengevolge van slechte voorbereiding
lammerlijk mislukte. De Kameropera
van de Nederlands—Duitse Kuituur-
gemeenschap (leiding: Jaap Kool)
heeft met de Nederlandse première
op Donderdagavond in de Stads
schouwburg te Den Haag een arti
stieke daad van betekenis verricht
waarvoor men zeer erkentelijk kan
zijn
Het libretto laat Fra Diavolo. een
romantischen roverhoofdman, zich in
het dagelijks leven als markies be
wegen Een Engels echtpaar wordt
door zijn bende aangerand en de
vrouwelijke helft hiervan blijkt voor
de charme van den bandiet niet. on
gevoelig. Plannen tot het volledig
in bezit krijgen van des echtpaars
bezittingen, worden door Lorenzo,
officier der dragonders, gedwars
boomd en het stuk. dat nog een lief
deshistorie ziet opbloeien tussen I-o-
renzo en Zerline. een herbergiers-
dochter. eindigt, met Diavolo's dood
Chris Taverne vertolkte de titelrol,
die bij hem. ondanks enkele hinder
lijke detonaties. In goede handen was.
Lidy v d Veen. die ln het bijzonder
mag worden genoemd en Anton v
Hevningen waren het echtpaar. Lo
renzo en Zerline werden door Ger-
rit Ki1k tn de Vegt en Tops v. d.
Berg gespeeld. De opvoering had
goede kwaliteiten en vooral ook het
orkest heeft zich onder de vakkun
dige leiding van Wim Gulspel kranig
gehouden. Muzikale hoogtepunten
waren een trio in de tweede acte,
Chris Taverne als Fra Diavolo in
een scène met Tops v. d. Berg (Zer
line) en J Ringenaldus herbergierI
(Foto CJNJPJ Meijer)
alsmede kwintetten ln eerste en der
de acten. De aankleding was eenvou
dig en smaakvol gehouden en voor
een eerste opvoering had het geheel
een vlot verloop.
Veel succes en bloemen voor de
vrouwelijke medewerkers. De regis
seur en ontwerper van de décors.
Hans Strohbach, moest ten tonele
verschijnen Onder de toeschouwers
bevonden zich de Rijkscommissaris
en talrijke genodigden
P. TEUNISSEN Jr.
BROOD, BESCHUIT, AARDAP
PELEN, MELK. VLEES: 7 en 8.
TABAK: 7 en 8 beide el keuze.
BLOEM: 35 en 36.
HAVERMOUT: 37 (125 gram).
GORT: 38 (125 gram).
KAAS: 39 (40+ of volvet).
SUIKER: 40.
JAM: 41.
VERVANGINGSMIDDELEN: 42
KINDERVOEDING: Res. D 12
Gort, Res. E 12 Rijst.
KINDERDRANKPOEDER: Res
C 13. D 13. E 13 (300 gram)
SNOEP: 7 chocolade of suiker
werk. 8 suikerwerk.
BOTER: 7 A marg., 7 B bak- en
braadvet. Res. B 14. C 14. D 14
en E 14 roomboter.
Einde geldigheidsduur 19 Febr
Bon 07 Aardappelen is geldig
t.m. 12 Febr. Nog geldig zijn:
Boter 06 A en 08 A (4 Maart).
33 en 34 Alg., Res C 10. D 10,
E 10 en E 11 (19 Febr.) R 01
Tabak voor scheerzeep (30 April)
we reeds zeer vroeg, b v ln April, van
de volle grond oogsten: raapstelen, spi
nazie e d welde onmiddellijk kunnen
wordeD gevolgd door zomergroenten
als bleten, worteltjes, zomerandljvle
enz.
De gecombineerde bouw maakt een
nog intensiever gebruik mogelijk van
de grond, omdat hierbij verschillende
gewassen terzelfdertljd op eenzelfde
grondstuk worden gezaaid of gepoot
Hoewel het op zich zelf aanbeveling
verdient op deze wijze de grond dus
zo productief mogelijk te maken, kan
er niet genoeg tegen gewaarschuwd
worden, dat de groenten te dicht op
een worden gezet Zaak ls te zorgen
dat snelgroeiende gewassen zo ruim
staan, dat de langzaam groeiende niet
ln de verdrukking komen
Voor net overige passen we wissel
bouw en gecombineerde teelt slechts
op behoorlijk gemeste grond toe en
tenslotte moet bij gecombineerde teelt
vooral gezorgd worden voor een bodem
welke regelmatig vochtig gehoudeD
wordt.
Al deze wenken houden wellicht op
zich zelf niets nieuws ln. doch thans
kan men er nog rekening mee houden,
terwijl wanneer de werkzaamheden
eenmaal een aanvang hebben geno
men. veranderingen tn ons teeltplan
vaak verminderde opbrengst betekenen
Vooi de vrouw
Voor de kinderen
Een grote stad gevraagd
Beste meisjes en jongens.
Vandaag eens een heel ander raad
seltje Nu gaat bet niet om het
vinden van een spreekwoord, maar
moeten Jullie een aantal woorden
verlengen
Hieronder heb lk oegen kleine
woordjes opgeschreven
Ai uil ter oom er ook
om ar aal.
Zet nu voor elk dezer woorden één
letter, zó. dat Je daardoor weer negen
andere woorden krijgt De letters, die
Je voor de woorden gezet hebt. moeten
tezamen de naam zijn van een grote
stad ln Nederland.
Doe Je best maar Oplossingen, na
tuurlijk netjes met inkt geschreven,
voor Dinsdag 8 Februari zenden naar
Oom Jan p/a Redactie Het Volk. He-
kelveld 15. Amsterdam
Wie de prijzen vorige week wonnen
en boe de oplossing van het vorig
raadsel was? Eerst de gelukkige prijs
winnaars maar. dat waren:
Jan Posthumus, p/a Harm Posthu
mus. Paaslo regel Wijk 8 nr 61 B.
Willemsoord (Overljsel). Dickie v. d.
Zwaan. Langstraat. Slledrecht: Jantje
Kuipers. Hoofdstraat West 56, Wolve-
ga; Margje Ellen. Heemskerkstraat 29,
Zwolle; WUly Rense. v. Kolpleln 4.
Velp (Old J Plooy. Fabrlstraat 91 O.
Schiedam; Aart Zwljnenburg. Finse-
straat 47 A. Rotterdam (W.T; Nellie
Elchhorn, Hoge Rijndijk 206, Lelden;
Gerdle Dijkers. Groenekanseweg 115.
De Bilt; Mlesje van Nleuwpoort. Stam-
mershoefstraat 46, Vlanen.
En uit het raadsel kwam: „Blaffen
de honden bijten niet".
De ln te vullen woorden waren:
BIJbeL Hoen. Fat. Neef. Niet. Doden,
En.
Deze week krijgt leder, die een cor
respondentie-adres van een raadsel-
vriend of vriendinnetje vroeg, een op
gave vaD mij En nu maar veel en lan
ge brieven aan elkaar schrijven Veel
plezier daarmee
De hartelijke groeten van
OOM JAN
Oproep voor Rijlcs-
duitsers
Allen personen, die de Duitse na
tionaliteit bezitten en tot dusver nog
geen vragenlijst hebben ontvangen,
wordt aangeraden onverwijld bij de
Ortsgruppe waaronder zij ressorteren
of bij het Deutsche Kreiswirtschafts-
amt een vragenlijst te gaan halen.
Deze lijst moet duidelijk leesbaar
(met blokletters) Ingevuld en aldaar
weer worden ingeleverd. Zij, die ver
zuimen een dergelijk formulier in te
vullen komen niet in aanmerking
voor een nieuwe levensmiddelen
kaart. die begin Maart zal worden
uitgereikt.
Gebruik rauwe groenten
Vitaminen komen ln groenten,
vruchten en ook ln aardappelen
's winters minder voor dan 's zomers
BIJ een geregeld vervoer tussen de zui
delijke en noordelijke landen, kunnen
wij dat vitaminetekort aanvullen door
net gebruik van sinaasappelen, citroe
nen en andere zuidvruchten. Zolang
deze hier niet te koop zijn. doet men
verstandig geregeld rauwe groente te
gebruiken; mits goed toebereid, bevat
ten deze meer vitamine C dan de ge
kookte. Ook 's zomers ls dit dus aan
te bevelen.
Goede bereiding betekent, dat de
rauwe groente kort voor de maaltijd
zeer fijn gesneden of geraspt en
smeuïg en smakelijk aangemaakt
wordt Als ze lang aan de lucht blijft
blootgesteld, gaan veel vitaminen
verloren
Sla van rode kool met biet of appel:
200 gT rode kool. een biet of 2 appe
len, suiker, zout, aroma en azijn.
De rode kool van de buitenste bla
ren ontdoen en zeer fijn raspen ol
snllden De biet stropen of de appel
schillen en raspen Kool en biet ol
appel met wat azijn, enige theelepels
suiker, wat zout en aroma vermengen,
tot de sla een pittige zure smaak
heeft De sla ln een schaal overdoeD
en direct opdienen.
Geïnterneerde burgers
op Java
DEN HAAG. Februari. Het Ned
Rode Kruis ontving uit Japan een op
gave van namen van ln het „Java-
kamp" op Java geïnterneerde bur
gerpersonen van Nederlandse
nationaliteit.
De uitgewerkte lijst bevat de vol
gende namen met vermelding van leef
tijd en beroep:
Beyerlnk, marlus 57 clerk,
bendsneyder. a.o., 33 clerk
behelaar. dirk 30 accountant.,
carels. benjamin 19 student.,
cazler. n.d 17 geen beroep
castens. h.c. 35 gouvernements
beambte., caffln, r.e 21 clerk.,
cavalje. l.f. 54 gepenslonneerd..
capellen. J a. van 62 clerk., car-
pentleralting, J h.a. 20 student.,
casand, ynze van 37 clerk., car-
negle. w.r. 28 clerk., cann, c.h
van 33 geen beroep., blom. c.b
69 sergeant., ceunlnck van
capelle. de 26 machinist., chate-
lln, c.r w 39 clerk christlaansen.
J p 40 clerk.. Charles, t.a. 39
clerk.. Chun, h.c.f.e.m. 57
clerk., claas. c.w.f. 31 bewaker.,
cijfer, a s. 31 clerck., cijfer har-
togh 56 geen beroep., cleveringa.
pieter 43 gezagvoerder claessen,
w.a. 49 clerk cleef, tj. van
47 arbeider., cornets, de groot. w.h.
19 student., corduwener, p.h.
60 gepenslonnerd.. conlnck llefstlng
51 clerk., cohen. m e 33
accountant., cornet. J J 25 arbei
der. corver. louls 31 clerk.,
coning, adolf de 59 chef., cor-
deslus, leopold 42 machinist..
voolwljk. d h. 31 pianist., cohen.
louls 54 kleermaker., buys, arie
54 koopman buys, hendrik 51
teekenaar., buitenweg. J.J.f 44
plantage opzichter., biersteker, douglas
40 administrateur., buriks. hen
drik 61 leeraar.. buys, thomas
54 directeur export maatschappij
buuren arthur van 21 stu
dent.. buurman. J.J 32 zeeman
bustraan. J w 59 hoofdingenieur-
bult. klaas 52 clerk burkl. wat
56 arbeider, buys, anthonlus
48 clerk., brulnk. J.w. van 37
clerk., coesel. r.gm 31 derde
machinist., coevorden. adolf van 55
kok., collette. w J 20 student..
coolwljk. Johannes van de
60 hoofd van filiaal., cornellsse.
gerrlt 61 Ingenleiïr.. coelijn. J.m
44 clerk., cooten. lubbertus van
50 filiaalhouder., cohen. er
19 student., coster, l.a c. 36
machinist, coldenhoff, p.g. 33
clerk coster. J.c.a 39 arbeider..
corbelli. g.a 43 ingenieur., coer-
man. jan 57 electr techn. Inge
nieurcozlln. dave 19 student..
crawfurd. charles 45 clerk..
cramer. e.b.J. 50 afd.chef., cra-
mer. d c.g 37 accountant., curs-
ham, w.J. 34 clerk., dalmeyer.
Jan, 34 accountant..'damme. J.J
van 35 clerk., dassen, J.h. 19
student., davls. f.J.h. 37 inge
nieus., dahmen. w.p. 54 clerk,
davld. IJ 61 koopman., danner
h.r. 21 student., daams. e.J b
55 beroep onbekend, davldsz. J.w
23 student dam, Johannes van
36 eerste machinist., dalmeyer
m.p 43 postbeambte., darlang.
udo 35 chef., daems. t.J.a 49
clerk., dadelharttoorpo 42
accountant
Belanghebbenden gelleven zich om
nadere inlichtingen te wenden tot d*
5e afdeling van het Informatie
bureau van het. Ned. Rode Kruis.
Dr Kuyperstraat 9. Den Haac. onder
opgave van zo volledig mngelUke ge
gevens omtrent naam voornomen, ge
boortedatum. beroep en laatst beken
de adres der geïnterneerden.
De Stormer spreekt
UTRECHT, 5 Febr. De Stórmer
spreekt op Dinsdag 8 Februari a s.
om 18 45 uur, over Hilversum 1. tot
de rijpere Nederlandse jeugd over
het onderwerp: „Hij wilde jachtvlle-
ger worden.
(Ingezonden MededelingenI
OUDT HET IN DE PEN!
Houdt Uw briefkaar
tje om een exemplaar van
„Alles over behang" in de
pen! De eerste druk is ge
heel verspreidVerschij
ning van een tweede oplaag
ten behoeve van de behan
gerswereld zullen wij tijdig
annonceerenTot zoolang
even geduld nog!
ct4H
CS c>\*cv
Publicatie Rath en Doodeheefver
g*
In Amsterdam
zingen de klokken
van den hi»tori»chea
Weatertoren en her
inneren den hoofditede*
ling aan onde tradities,
die dagelijks voort
leven. Is ook ons kopje
troost niet zoo'n tradi
tie? Daarom is het
zoo verheugend, dat
Niemeijer ons ook daar
mee helpt met zijn
heerlijk surrogaat
ZOET ROGGEBROOD
GEBR. TEN HOEVE
Bonerdam
Tel. 38427
"en Haag
TeL 333298
■^?at zal die man op z"n neus
kijken, als hij eens géén
thee van Florita krijgt. En géén
wonder! Florita isnogde drank,
die het meest op echte thee
lijkt. Je denkt beslist, dat een
kopje Florita een kopje thee is.
Per 10 tabletten 12 y, cent,
THEETABLETTEN
met den echten theesmaak
H.Y. KOFFIE HANDEIMU. „MATAGALPA" A DAM
Directeur. H. J. Kerkmeester, Bus-
sum; hoofdredacteur: Hendrik Llndt
Amsterdam; plv. hoofdredacteur- 'ir a'
H. de Haas van Dorsser. Haarlem-
binnenland: J. v Grieken; illustratie
en opmaak: R Kampstra; volkscul-
tuur en kunst: M Wolters. muziek:
G K Krop; sport: J. J Llber. adver
tenties: A. EL Lammers, allen te Am
sterdam.