HET DAGBLAD
Zware Sowjetverliezen
in slag bij Witebsk
VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Duits weermachtsbericht
38 Britten bij
aanval op Berlijn
neergeschoten
Bemiddeling der V.S.
nog niet aanvaard
De Japanse premier geeft een
overzicht van de situatie
Keuringen
Met open armen ontvangen
Vreugc/e in het kamp in Duitsland dank
zij den verlofganger
Vernieling
i— Terug van verlof
Uit de keuken van de oorlogsverslaggever!}
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FUHRER. 21 Jan. Het opperbe
vel van de weermacht maakt be
kend:
Ten noordoosten van Kertsj wer
den door pantserwagens gesteunde
aanvallen der Sowjets uiteengesla
gen.
Een duikbootjager bracht in de
Zwarte Zee een vijandelijke duik
boot tot zinken.
In het gebied van SJasjkow sloe
gen onze troepen verscheidene vijan
delijke aanvallen in taaie gevechten
af. Zij vernietigden 28 Sow jet-
pantserwagens en zuiverden in een
tegenaanval enige plaatsen van
vijanden.
Ten westen van Retsjiza misluk
ten ook gisteren herhaalde sterke
aanvallen der Sowjets. In het on
overzichtelijke. met struikgewas be
groeide terrein werd een doorgebro
ken vijandelijke gevechtsgroep ver
nietigd.
In de sedert 13 December 1943
voortdurende grote afweerslag in het
gebied van Witebsk hebben onze
onder het opperbevel van General-
oberst Reinhardt staande troepen de
door de"'Sowjets met'gebruikmaking
van meer dan 50 infanterie-divisies
en talrijke pantserformaties nage
streefde operatieve doorbraak door
ons front in harde gevechten verijdeld
en den vijand zeer zware verliezen
toegebracht. Tot 18 Januari 1944 ver
loren de bolsjewisten in deze front
sector meer dan 40.000 doden. Het
aantal gewonden bedraagt een veel
voud. 1203 vijandelijke pantserwagens
en 349 stukken geschut werden ver
nietigd of buitgemaakt.
Ten noorden van Newel zetten de
Sowjets hun aanvallen gedurende de
gehele dag voort. Onze troepen hand
haafden hun stellingen en schoten
een groot aantal vijandelijke pantser
wagens stuk.
Ten noorden van het ümenmeer en
ten zuidwesten van Leningrad bleven
talrijke vijandelijke aanvallen tegen
onze nieuwe stellingen in de recht
getrokken frontsectoren zonder resul
taat.
Aan het zuid-Italiaanse front be
werkstelligden de met superieure
strijdkrachten ten zuidwesten van
Castelforte aanvallende vijand na
harde gevechten een penetratie. In
een volgens de plannen uitgevoerde
tegenaanval werd hij op zijn uit
gangsstellingen teruggeworpen. In
een andere penetratie ten noordwes
ten van Minturno wordt nog gestre
den.
In de avonduren van 20 Januari
deden Britse bommenwerpers op-
Mededeling van Hull over
de Poolse kwestie
STOCKHOLM. 21 Jan. Naar de
Britse berichtendienst uit Washing
ton meldt heeft de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken,
Cordell Huil, Vrijdagavond ver
klaard, dat de Verenigde Staten in
nauw contact staan met den Ame
rika ansen ambassadeur te Moscou
met betrekking tot de Poolse kwestie.
De Sow jet-Russische regering heeft
echter het vriendschappelijke aanbod
der herenigde Staten tot bemidde
ling nog niet aanvaard.
De speciale correspondent van
Reuter te Moscou meldt, dat de
Sowjet-autoriteiten van mening zijn,
dat Engeland en de Verenigde Sta
ten een beter begrip dienen te heb
ben van de kwestie, wie het Poolse
volk moet vertegenwoordigen wan
neer zij wensen deel te nemen aan
de regeling van de Poolse kwestie.
Dit is den Amerikaansen ambassa
deur, naar in het bericht verder
wordt gezegd, zeer uitvoerig medege
deeld. De Sowjetregering wenst wel
is waar „goede betrekkingen" met
Polen, doch zij wil niet „betrekkin
gen aanknopen met lieden, wier poli
tiek verleden hen bestempelt tot
vijanden der Sowjet-Unie".
In de nacht van Donderdag op Vrij
dag heeft radio Mosoou volgens „Al-
tontidningen" medegedeeld, dat In de
Verenigde Staten een Pools nationaal
comité ls gevormd, dat verlangt, dat
het Poolse volk van het Poolse emi
grantencomité ln Londen zal eisen, de
Sowjets te ondersteunen. De voorzit
ter van het comité in Amerika, Kru-
gitzklj heeft verklaard, dat alleen de
samenwerking met de Sowjet-Unie
een waarborg kan vormen voor de
wederoprichting van het democrati
sche Polen. Tevens citeren de Sowjet-
bladen Vrijdag verscheidene Canadese
bladen, die eveneens den Polen aan
raden de tot dusver gevoerde politiek
te laten varen en met de Sowjet-Unie
tot een accoord te geraken. Zonder
samenwerking met de Sowjet-Unie.
aldus deze bladen, ls de toestand voor
Polen onmogelijk. Een hervorming van
de Poolse regering ls noodzakelijk en
het valt te begrijpen, dat het Poolse
comité in Moscou eveneens ln die
regering vertegenwoordigd wil zijn.
Amerikaans vakverbond tegen
de arbeidsdienstplicht
STOCKHOLM. 21 Jan. In haar
vergadering in Miami heeft het be
stuur van de American Federation
of Labor, naar United Press meldt,
een resolutie aangenomen, die zich
keert tegen het door president Roo
sevelt ingediende voorstel inzake een
nationale arbeidsdienst. De resolutie
werd telegrafisch aan de leden van
het CongTes gezonden. Hierin wordt
o.a. gezegd: „Geen door mensen ge
maakte wet kan stakingen verhinde
ren zolang de onrechtvaardige om
standigheden blijven bestaan, die
stakingen veroorzaken. De ervarin
gen in andere landen, vooral in En
geland. bewijzen, dat ook een ar-
beidsdienstwet stakingen niet vermag
te voorkomen."
Nu de republikeinen ln de V.S.
ook de belde laatste tussentijdse ver
kiezingen ln de staat Pennsylvanlë
gewonnen hebben, heeft het Huls van
Afgevaardigden, aldus meldt de En
gelse nieuwsdienst uit Washington,
thans de volgende samenstelling: de
mocraten 217, republikeinen 209.
kleine groepen 4. vacante zetels 5.
In de Vrijdag gehouden bijeen
komst van de Zweedse kroonraad is
tot nieuwen chef van de Zweedse de
fensiestaf benoemd kolonel Ahrens-
vaerd. HIJ ls 51 Jaar oud en was
tijdens de Fins-Russische winteroor-
log stafchef van het corps Zweedse
vrijwilligers ln Finland.
nieuw een terreuraanval op het
stadsgebied van Berlijn, die tenge
volge van de afweer niet geconcen
treerd kon worden. Er ontstonden
verliezen aam mensenlevens en scha
de aan woonhuizen, in het bijzonder
in arbeiderswijken. Ondanks moei
lijke omstandigheden voor de afweer
werden volgens de tot dusver ont
vangen berichten 38 Britse bommen
werpers neergeschoten. Enige vijan
delijke vliegtuigen wierpen bommen
op West-Duitsland.
Boven de bezette westelijke gebie
den en voor de Noorse kust verloor
de vijand bovendien elf vliegtuigen
waarvan zes door scheepsafweerge-
schut van de oorlogsmarine.
Duitse ver dragende batterijen be
schoten in de afgelopen nacht op
nieuw doelen aan de Engelse Ka-
naalkust. In Deal werden' branden
waargenomen.
Nog steeds aardbevingen
in Z.-Amerika
BUENOS AIRES. 22 Jan.
Kleine aardschokken blijven zich
gemiddeld om de drie uur in de
puinhopen van de stad San Juan
voordoen. Vrijdagmorgen en Vrijdag
middag deden korte, maar bijzonder
hevige schokken een nieuwe paniek
ontstaan onder het nog overgebleven
deel van dé zwaar geteisterde bewo
ners. Ook uit de naburige provincies
komen berichten binnen over tal van
nieuwe aardbevingen.
Inmiddels wordt de hulpactie voor
de slachtoffers van de aardbeving
ijverig voortgezet. Reeds zijn 37.000
personen ingeënt tegen typhus. Ook
zijn er andere maatregelen getroffen
om het gevaar van het uitbreken
ener epidemie te vermijden. Treinen
met vluchtelingen rijden dagelijks
naar Mendoza en de andere steden.
Ook in de Argentijnse hoofdstad zijn
ruim duizend vluchtelingen en ge
wonden aangekomen. De ontruiming
van San Juan stuit op vele moeilijk
heden. daar talrijke bewoners weige
ren, de puinhopen van wat eens hun
woonoord was, te verlaten.
Het aantal slachtoffers van de
aardbeving neemt voortdurend toe.
De jongste officiële publicatie maakt
gewag van 4300 slachtoffers. Tevens
maken de obsèrvatoria melding van
het feit. dat na de aardbeving hevige
stormen, noodweer en wolkbreuken in
de zone van de Cordilleras in Argen
tinië, Chili en Bolivia zijn ontstaan.
Het epicentrum, de Aconcagua (7000
meter), zoals bekend de hoogste berg
van Amerika, is weer in werking ge
treden. Ook in het centrale gebied
van Chili worden voortdurend tal
rijke schokken waargenomen. Zelfs
het meer naar het noorden gelegen
Columbië is eveneens door een aard
beving geteisterd.
Chili wacht liever af
MADRID. 21 Jan. De president
van de Chileense republiek, Rios,
heeft op een persconferentie, naar
uit Santiago de Chili wordt gemeld,
verklaard, dat hil hoopt, dat binnen
kort een reorganisatie van de Chi
leense regering op een bredere basis
met deelneming van alle linkse krin
gen, mogelijk zal zijn. Voorlopig ech
ter denkt Chili er niet aan de diplo
matieke betrekkingen met Rusland
te hervatten. Deze kwestie kan mis
schien na het einde van de oorlog
opgelost worden. Chili is een te klein
land om alleen een dergelijke stap
te doen en zich met de „Russische
kolos" in te laten.
Schade door steppenbranden
in Australië
GENÈVE, 21 Jan. Volgens een be
richt van de „Times", uit Melbourne,
heeft de officiële commissie voor hulp
verlening van de Australische staat
Victoria medegedeeld, dat door bos- en
steppenbranden een schade van meer
dan vijf mlllloen pond sterling is aan
gericht. Verder werden 500 tot 750
hulzen, een mlllloen schapen. 50.000
stuks hoornvee, duizend paarden, dui
zend varkens, 200.000 stuks gevogelte
en 5000 blieenkorven een prooi der
vlammen. Door de bosbranden zijn
zeer productieve landbouwgebieden
van Australië ter grootte van onge
veer een mlllioen acres voor geruime
tijd onvruchtbaar geworden.
Tien mille „zwarte winst:
vijftien mille boete
OLDENZAAL, 22 Jan. Een En-
schedése meubelonderneming had ge
durende geruime tijd aan haar afne
mers grote bedragen te veel ln reke
ning gebracht. De eigenaar-directeur
L. J. Venekamp had sedert Augustus
1942 naast de facturen, welke door
het rijksbureau voor hout goedge
keurde prijzen vermeldden, veel ho
gere prijzen bedongen, zodoende ten
minste 10.000 zwart ontvangend.
De Inspecteur voor de prijsbeheer-
slng te Arnhem heeft den fabrikant,
die beweerde aan zijn houtleveran-
clers nooit zwart geld te hebben ge
geven, een geldboete van 15.000 op
gelegd.
Ie JAARGANS No. 18 ZATERDAG 22 JANUARI 1944
Uitgave: N.V. De Arbeiderspers -
Telefoon 23038 - Abonnementsprijs
- Bureaux voor redactie en administratie: Hooigracht 31, Leiden.
21 ct. rer week of f2.73 per kwartaal Postgiro 184.120 - Postbus 65
Vele honderden jonge
Nederlandertjes heb
ben van de zomer een
heerlijke vacantie door
gebracht in de bergen
van Zuid-Duitsland en
de Oostmark. Over de
reizen van deze kinde
ren. die uitgezonden wer
den door de Nederlandse
Volksdienst en de N.S.V.
(Nazionalsozialistische
Volkswohlfahrthebben
wij destijds uitvoerig be
richt. Onze lezers zullen
zich herinneren, hoe
deze kinderen, die de
verste reis van hun jon
ge leven maakten, daar
in het bergland harte
lijk werden ontvangen
door de bevolking, in
boerderijen werden on
dergebracht en. wanneer
zij na zes verrukkelijke
weken naar Holland te
rugkeerden. als regel
enige kilo's waren aan
gekomen.
Thans hebben wij de
beschikking gekregen
over een aantal foto's
van dat verblijf der
jonge Nederlanders in
Oberbayern.
Voor vele kinderen
zullen deze foto's een
herinnering vormen, die
zij hun leven lang dank
baar zullen bewaren, en
voor de ouders vormen
zij het sprekendste be
wijs voor de waarde van
het werk. dat de Ned.
Volksdienst en de N.&.V.
deze zomer tezamen heb
ben verricht.
Bij de foto's:
Boven: Stel je voor achter twee
grote ossen te zitten op een
boerewagen en zo met je pleeg
moeder naar het veld te rijden!
Dat is een niet alledaags ver
zetje en als de Nederlandse kin
deren in Oberbayern daar maar
even de gelegenheid toe kregen,
zaten ze al boven op de kar. De
ossen waren sterk genoeg om de
jongens mee te trekken.
Midden: Zes wéken lang te
kunnen eten zoveel als je maar
wilt, wie zou dat nu niet willen?
Deze drie knapen willen het in
ieder geval wel! Zij kijken vol
aandacht toe hoe hun pleegmoe
der grote plakken spek snijdt.
Onder: ln Oberbayern wordt
ook ijs verkocht! En als jonge
Nederlandertjes dat eenmaal
door hebben, dan zijn zij niet
meer weg te slaan van de ijs-
tent. Vooral als de zon van de
bergen zo heerlijk warm schijnt
en je je bruin en dik voelt wor
den, smaakt zo'n Zuidduits ijsje
dubbel goed!
(Foto's N.S.V.-C.N.F.-Enderle)
Scholier gedood bij explosie
ENSCHEDE. 22 Jan. In een wo
ning aan de J P. Sweellnckstraat had
een hevige ontploffing plaats. Omwo
nenden snelden toe en vonden een
zestienjarigen scholier W. F. Braun
deerlijk gewond ln de ten dele ver
woeste woonkamer Het bleek, dat de
jongen, die juist naar schóól wilde
gaan, een fles met explosieve vloeistof
in zijn zak had gehad. Vermoedelijk
had hij daarop een klap gegeven, met
het gevolg, dat het flesje ontplofte.
De ongelukkige werd met een afge
rukte rechterarm en een ernstige wond
aan een der benen naar het zieken
huis overgebracht, waar hl] aan de
gevolgen is overleden.
De Stem der ff
Luistert op Zondag 23 Januari van
11.30 tot 11.45 uur over de zender
Hilversum I op golflengte van 415
meter, naar de Stem der ffEr wordt
gesproken over het onderwerp:
ff -oorlogsverslaggevers berichten.
TOKIO, 21 Jan. In het parlement
heeft minister-president Tojo ver
klaard, dat de vijand, ondanks zeer
zware verliezen en tegenslagen, zijn
ravltallleringsbases als gevolg van zijn
materiële overmacht en dank zij het
feit, dat hij er ln geslaagd ls de Ja
panse verbindingen ter zee voor een
deel af te snijden, naar voren heeft
kunnen verplaatsen, De Japanse front
soldaten hebben den vijand echter
aanzienlijke verliezen toegebracht.
De Japanse krachtsinspanningen
voor de oorlog zijn in elk opzicht ver
hoogd. De minimumleeftijd ls ver
laagd. In het bijzonder ls de gevechts
kracht van de luchtmacht versterkt
en de vlfegtuigproductle ls sedert een
Jaar met meer dan het dubbele ver
hoogd. De oprichting van het mini
sterie voor bewapening biedt de garan
tie, dat elke Industrie op uiterste
kracht werkt. Japan heeft de mogelijk
heid zijn strategische positie verder
te versterken en de veroverde grond
stof bronnen te exploiteren, zodat zijn
gevechtskracht die van de vijandelijke
mogendheden overtreft. De vijand ls
derhalve gedwongen te proberen een
snelle beslissing te verkrijgen.
De levensmiddclenvoorzlenlng, zo
zelde Tojo verder, ls eveneens een be
langrijke voorwaarde voor de eindover
winning. De autarkie ls volgens zorg
vuldig uitgewerkte plannen nog steeds
beter geworden en do productie van
rijst-, tarwe, aardappelen en van andere
producten ls aanzienlijk gestegen.
Dank zij de samenwerking met Mand-
sjoekwo bestaat er geen reden meer
voor voedselzorgen. Men moet er op
voorbereid zijn. dat de moeilijkheden
nog groter en érnstiger worden. De
geestelijke kracht van het Japanse
volk van honderd mlllloen zal echter
de overwinning der rechtvaardigheid
waarborgen.
De Groot-Aziatische conferentie van
November 1943 ls een belangrijke ge
beurtenis geweest voor do opbouw van
een welvaartssfeer ln Oost-Azlë, waar
bij ln de gemeenschappelijke verkla
ring de Idealen van het Japanse kei
zerrijk zijn opgetekend en de overeen
stemming met de Idealen van alle
Groot-Aziatische volken bewezen ls.
Vergelding aangekondigd
Vervolgens betuigde Tojo zijn deel
neming met het lot van de bevolking
van die Groot-Oostaziatlsche gebieden,
die slachtoffer ls geworden van de
..niets ontziende bombardementen" der
Anglo-Amerikanen. Japan zal de moord
op onschuldige vrouwen en kinderen
eerlang vergelden.
Onder leiding van Soebhas Chandra
Bose maken, zo verklaarde Tojo, Intus
sen de voorbereidingen voor de bevrij
ding van Indië voortdurend vorderln-
gen en binnen niet al te lange tijd zal
de vlag van de voorlopige Indische
nationale regering over Indië waaien
De algehele sympathie van Japan gaat
uit naar het Indische volk en zijn be
vrijding zal de grootste operatie van
deze eeuw zijn.
Met betrekking tot de strijd van
Duitsland verklaarde Tojo ten slotte,
dat hij begrip heeft voor do moeilijk
heden, waarvoor Duitsland geplaatst
ls. Het Duitse moreel is na het over
winnen van deze moeilijkheden nog
sterker geworden en de Duitse weer
macht ls gereed den vijand de beslis
sende slag toe te brengen. Japan en
Duitsland zijn als een ondeelbaar ge
heel door de banden van het weder
zijdse geloof aan een nieuwe wereld
orde met elkaar verenigd. Hun verbond
ls door de ernst van de oorlogstoestand
alleen nog sterker geworden. Tezamen
zal men de Ver. Staten en Engeland
ln het Westen en in het Oosten ver
slaan.
Premie voor werkers in
het Oosten
DEN HAAG, 22 Jan. De dienst
Perszaken van het Nederlands Oost-
instituut meldt:
Toen op 23 December 1939 de Kin
derbijslagwet in het leven werd ge
roepen, vielen hieronder alleen die
Nederlanders, die binnen onze gren
zen werkzaam zijn.
Door de voortvarendheid der Ne-
derl. Oost Compagnie is thans be
reikt, dat met terugwerkende kracht
tot 1 April 1943 aan Nederlandse ar
beiders, handwerkslieden en boeren,
indien zij vrijwillig in de bezette
oost-gebieden werken en niet ingevol
ge de Duitse „Tarifordnung A" wor
den verzorgd, een Oostpremie is toe
gekend, welke geen ondersteuning is
ingevolge de Armenwet van 1912 en
derhalve niet voor beslag vatbaar is.
Bedoelde premie wordt toege
kend voor ieder kind beneden 15
jaar, te beginnen bij het derde kind,
dat de leeftijd van 15 jaar op 1 Oc
tober van het voorafgaande kalender
jaar nog niet heeft bereikt. Op 1
April 1943 werd de Kinderbijslagwet
ln die zin gewijzigd, dat de leeftijds
grens der kinderen van 15 tot 18 jaar
is verhoogd, eventueel tot 21 jaar.
wanneer het betreffende kind nog
school gaat op een dagschool.
Deze laatste bepaling geldt nog niet
voor die arbeiders, handwerkslieden
en boeren, die hierboven zijn aange
duid. Er wordt door de N.O.C. echter
naar gestreefd, om ook hen onder
deze nieuwe bepalingen te lat.en val
len.
Een regeling, waarbii ook aan hen,
die niet via het N.O.C. hun loon ont
vangen, het hun toekomende kan
worden uitgekeerd, is nog in voorbe
reiding.
Tenslotte kan nog worden medege
deeld, dat over het jaar 1944 aan alle
belanghebbenden nieuwe formulieren
zullen worden toegezonden.
In de komende tijd zal ongetwij
feld door de N O C. en, voor zover het
de culturele verzorging betreft, door
het Nederlandse Oostinstituut op de
ingeslagen weg worden voortgegaan,
totdat ook op dit gebied een hechte
sociale grondslag zal zijn ontstaan.
Het 7f-Ersatztommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, in de
leeftijd van 1745 laar. kan zich aan
melden. ten einde gekeurd te worden
voor:
De Waffen-fl. fl-WacbthatalJon ln
Amersfoort, Landstorm Nederland,
Krlegsmarlne en de Germaanse U Id
Nederland.
Tijdens de Beuringen worden alle
Inlichtingen verstrekt met betrekking
tot de verzorging van familieleden.
AMSTERDAMSE POORT TE HAAR
LEM. Ook voor het behoud van deze
Nederlandse cultuurwaarden strijden
onze Nederlandse vrijwilligers.
Foto G.L./H.)
duur der opleiding, extra levensmid
delen etc
Personen tussen 1930 Jaar. die
aanmeldiHespllebtU' zIJd voor de te
werkstelling. kunnen zich eveneens
aanmelden en worden gedurende hun
verbintenis van de tewerkstelling vrij
gesteld.
Officier ln de W afren- (f kan leder
worden, die na minstens een laar
diensttijd zijn geschiktheid voor de
ornciersopieiding heelt oewezen zijd
schoolopleiding is aiet doorslaggevend
Beslissend voor oevoraermg zijn: Ka
rakter, gedrag, prestatie.
23-1-44. 914 uur Amsterdam, Dam 4:
24-1-44 913 uur. Utrecht. N V -Huis
Oudegrachi 245 25-1-44, 914 uur
Amersfoort. Pol Durchgangslager Leus-
derweg: 26-1-44 9—14 uur. Den Haag
uierentuin, Benoordeahoutseweg.
Taco keerde terug,
bepakt en bezakt
Al enkele malen is het in de eva-
cuè'sstukjes aangeduid, maar de
besten van de briefschrijvers worden
niet moe er op te wijzen en daarom
kan het goed zijn er nog eens, dui
delijk en met nadruk, de aandacht
op te vestigen. Op de nodeloze ver
nielingen. Öp de ogenschijnlijk door
niets gerechtvaardigde verspilling
van materiaal.
Eén lezer schrijft: „Op het ont
ruimingsbevel stond dat de vloerbe
dekking. verduistering, lichtpunten
en eventueel een kachel moesten
achterblijven. Dit veroorzaakte enige
strubbelingen, maar dat is tot daar
aan toe. daar zullen wij het niet
over hébben. Maar nu komt het
gekke van het geval. Als er nu an
dere mensen in kwamen wonen, was
alles goed, voorzover ik er mij mee
verenigen kan, maar nauwelijks had
den de bewoners hun hielen gelicht
of er kwam een legertje slopers en
die begonnen de boel in het wilde
weg af te breken zonder op verduis
tering, vloerbedekking of anderszins
te letten. Deze werd
in vele gevallen
vernield of dusda
nig beschadigd dat
zij voor verder ge
bruik waardeloos
ivas. Nu vraag ik u, waarom is dat
nodig?"
Het antwoord is: er kan, gélukkig,
uit de geëvacueerde huizen nog veel
voor menselijk gebruik gered wor
den. Is het niet voor den geëvacu
eerde zelf voorschrift is voor
schrift dan toch voor een ander.
Tijl is er ter plaatse, in zijn eigen
huis. getuige van geweest, hoe een
klein legertje ambtenaren en werk
lieden hun beste krachten hebben
ingespannen om alles zo vlot en zo
soepel mogelijk volgens de voor
schriften te regelen. Maar het kan
niet anders of waar verschillende
instanties zich met de ontruiming
bemoeien, treden ook verschillende
opvattingen aan de dag. Bovendien:
hier kan meegenomen worden, wat
elders moet worden achtergelaten.
En waar het tempo niet overal gelijk
is zal het ongetwijfeld voorkomen,
dat de afbrekers er eerder zijn dan
de ontruimers en de bergers van
ivaardevolle materialen. Wat het
zwaarst is, moet het zwaarst wegen.
Weg!
Achteraf kan men dan vreselijk
spijt hebben, dat dit niet mee kon
en dat dat. niet mee kon. Maar wat
helpt dat? Men kan toch niet ver
langen, dat grote militaire plannen
worden opgeschort omdat alle ver
duisteringsgordijnen nog niet gebor
gen zijn? Waarlijk, in de oorlog
wordt nog wel méér vernield en ook
al valt dat in het oog van den ge
troffen eenling niet te rechtvaardi
gen. het kan in het tempo van be
paalde maatregelen toch wel gebo
den zijn.
Vast staat natuurlijk dat geen zin
nig mens verordineert om 'iets ach
ter te laten om het te vernielen.
Maar het is een feit van de erva
ring, ook door Tijl persoonlijk en in
zijn eigen huis opgedaan, dat de slo
pers waardevolle materialen vernie
len. „Och meneer, wij doen het al
twee jaarI pats en daar ging een
nieuwe pot van een W.C.
Wie zal de persoonlijke beweeg
reden van zulk een sloper onderzoe
ken? Is het een man, die volkomen
afgestompt is? Zulken zijn er! Is het
een man, die met een zekere kwaad
aardige opzet iets vernielt, opdat nie
mand er meer iets aan heeft? Zulken
zullen er zijn! Of is het een man,
die weet, dat zijn werk binnen de
zoveel uur klaar moet zijn en die
zich geen minuut van rustige bered
dering gunt en die alles doet. des
noods ruw. om op tijd met zijn taak
voor die da<g gereed te zijn? Zö zijn
er stellig velen!
Lichtend in een tijd van vernie
ling, waar heus de evacuatie-vernie
ling nog maar een klein deeltje van
is, blijft mij het woord van den
fijnen vakman, een timmerman, door
de omstandigheden sloper geworden,
die zegt: „Meneer, ik kan het niet.
Ik kan niets kapot maken, want ik
weet, dat als ik iets heel houd, dat
het dan nog ergens iemand van nut
zal zijn, waar ook!"
Zulke afbrekers zullen eens ook
weer de bouwers zijn en zij zijn
reeds nu, door de wijze waarop zij
een ondankbare en aanstoot-gevende
taak uitvoeren, een troost voor de
getroffenen. Die immers desnoods in
hun verlies kunnen berusten, als zij
maar weten, dat het niet totaal voor
niets is. Daartoe behoort echter
Geloof. TIJL.
Het eten was afgelopen en we
stelden elkaar de gebruikelijke vra
gen over het al dan niet rustig ver
lopen van de avond, toen Taco bin
nen- en daarmede terugkwam.
Na de droevige gebeurtenissen van
November was Taco een getrouwd
man met verlof naar Amsterdam
gegaan om daar natuurlijk, behalve
zijn eigen familie, al onze familie ge
rust te stellen.
Het was erg vriendelijk van Taco
geweest en tot uit Rotterdam en Hil-
legersberg waren er ouders naar
Amsterdam getogen om van Taco te
horen dat zoonlief nog bij dc pinken
was. Ook met de vrouwen had Taco
contact gehad en door een paar
dagen van zijn verlof op te offeren
waren er in het verre vaderland weer
enkele honderden mensen gerust ge
steld. Voor Taco èn zijn vrouw
waren dat allemaal vanzelfsprekende
moeiten, die zij zich beiden uit
kameraadschap getroostten.
Omdat Taco een sympathieke
snuiter is en.zijn vrouw een hulp
vaardige vrouw, kwamen de vaders
en de moeders nog eens. evenals de
verloofden, de broers en de zusters,
zodat Taco's rustige Amsterdamse
woning menige middag te vergelijken
was met de wachtkamers van het
Anhalter station te Berlijn.
De moeder van Huib kwam nog
eens terug om met Taco te bespreken
waarom Huibje toch altijd van die
triestige brieven schreef. Dat wist
Taco ook niet. want Huib is onder
ons gezegd de grootste idioot van de
kamer. Verder ontdekte Taco's eigen
schoonvader dat hij samen op school
had gezeten met den vader van Chris
en dan ontstaan er nieuwe hechte
banden daar in het vaderland. Doch
deze bezoeken van ouders en vrouwen
hadden ook nog andere gevolgen.
De een wilde graag een deken
meegeven voor Herman, de ander
een paar schoenen voor Chris,
Louis zijn moeder had nog wat
lekkers georganiseerd, ook de
moeder van Huib en de vrouw
van „Pa" hadden kleinigheden,
die beslist mee naar Berlijn
moesten. En steeds zelde do vrouw
van Taco, als er weer wat werd
afgegeven, dat het ln ordo kwam.
want ze had tijdens dit verlof
een hogere dunk van haar man
gekregen. Doch de gevolgen bleven
niet uit. Toen Taco uit Amster-
dam vertrok moest men zijn
zaakje op een wagentje naar het
Centraal Station rollen. En :n
Duitsland aangekomen moest Taco
verschillende kameraden optrom
melen om hem te helpen alles
ongeschonden naar het Kamp to
transporteren.
Samen met een bakker kwamen ze
aanzetten en na de vreugdevolle be
groeting begon de prijsuitdeling. Het
was een heel feest en prompt ont-
Grote inbraak opgehelderd
AMSTERDAM. 22 Jan.
Enige dagen geleden werd inge
broken in een woning aan de
Nieuwe Herengracht, waarbij siera
den en kledingstukken ter waarde
van vele duizenden guldens werden
gestolen. Een rechercheur kreeg een
spoor in handen, toen een ge
stolen ring werd aangeboden aan
iemand van wien den aangever
de ring had gekocht. De politie ging
over tot de aanhouding van twee
helers, een koopman en een lood
gieter en kon spoedig daarop ook
de drie inbrekers, een houtbewerker,
een chauffeur en een schipper in
rekenen. Met uitzondering van de
kledingstukken, die reeds verkocht
waren, werd de buit achterhaald.
Een der inbrekers trachtte tijdens
de arrestatie te ontkomen. Hij
vluchtte een dak op, doch werd ge
volgd door een rechercheur, die hem
achter een schoorsteen ontdekte.
Een verlofganger is, uit Am
sterdam. teruggekeerd in zijn
kamp in Duitsland... Hij heeft,
tijdens zijn verlof in het vader
land, talloze familieleden van
zijn kameraden leren kennen.
Zij kwamen hem bezoeken om
iets te horen over hun man,zoon,
broer, verlooide of vriend. En
natuurlijk hadden zij tets bij
zich om mee te gevenDe één
had dit, de ander dat. En Taco
sjouwde alles mee. sloeg bij zijn
terugkomst in het kamp direct
aan het uitdelen. De hierbij ge
publiceerde bijdrage geeft een
duidelijk beeld van de vreugde
en gezelligheid, welke, direct na
de terugkomst in het kamp van
den verlofganger, onder onze
jongens heerste.
ving Taco van de gelukkigen kleine
geschenken in tabaksvorin, welke f
zeer geschikt zijn om de vriendschap
te onderhouden. Het was een geluk
kige avond en door al de herrie die
er bij zo'n prijsuitdeling ontstaat,
had Taco geen tijd om te denken
aan een kleinen jongen en een jonge
vrouw, die toch óók bij zijn natuur
lijke uitrusting behoren
En intussen hadden wij natuurlijk
ook allerlei mededelingen voor Taco.
De firma werkte allang weer en de
zwarte kat uit het Kamp is bij het
laatste bombardement grijs gewor
den.
Vraag en antwoord
Over en weer gaat het spel van
vragen en antwoorden. Wanneer ze
's avonds in Nederland de vliegtui
gen horen, dan zijn er heel wat har
ten in het lage land, die angstig
kloppen, doch Taco heeft een en an
der verteld over onze schuilplaatsen
en dat ze daar nu heus wel allemaal
ingaan, zodat er weer een tikje meer
rust ls ontstaan, doch zeker is het-,
dat er overal vreugde zal zijn als het
allemaal achter de rug is. Verder
wordt de emst van de tijd wegge
lachen. Hulb's vader ls bij de Am
sterdamse gemeente-tram en daar
wemelt het nu van de conductrices,
wat blijkbaar erg grappig is. evenals
het feit dat er zeer vele Jongedames
uit de onvolprezen Jordaan bij de
post zijn. Zo hoor je ook nog eens
wat: zo'n verlofganger brengt vreug
de en gezelligheid. We zitten er nu
dik in. nu Taco de rij heeft geopend.
Eerstdaags gaan Arie en Piet. dc
onafscheidelijke mecaniciens en dan
komen de kleermakers „en bloc" aan
dc beurt.
Ze kunnen ruïnes maken uit eer
biedwaardige gebouwen, doch wij
werken door, gaan een paar weken
naar huis en werken weer door, zo
lang we leven en we zijn taai hoor...
Op mars langs de Adriatische kust.
(P. K. Waske/Ofb./H.)
Den HAAG. 22 Jan. Was de
oorlogsverslaggever vroeger een jour
nalist. die zijn gegevens meestal ver
zamelde ver achter het front en de
verre donder van het geschut als
herigste emotie daarvan meenam,
thans is hij een jong soldaat, die als
kunstenaar in woord, beeld en geluld
de oorlog van nabij beleeft en naar
waarheid daarvan getuigenis kan
afleggen.
Aldus ongeveer leidde de heer Van
Huut van het Departement van
Volksvoorlichting en Kunsten een
bijeenkomst in, die Donderdagmiddag
door dit departement belegd was en
waarin tw<^ oorlogsverslaggevers een
aantal genodigde jonge journalisten
een blik gegund hebben in de keuken
der oorlogsverslaggever!j.
De bijeenkomst werd bijgewoond
door den voorzitter van het Verbond
van Nederlandse Journalisten, den
heer P. J. van Megchelen.
Wat beide oorlogsverslaggevers van
hun arbeid vertelden, toonde wel
aan, dat de eigen belevenis op het
eerste plan staat.
Een der oorlogsverslaggevers schetste
het geraamte der organisatie, de voor
opleiding. de middelen, welke de oor
logsverslaggevers ten dienste staan en
de mogelijkheden, die hier liggen voor
Jonge krachten, die gevoel hebben voor
het grootse van deze tijd en de hui
dige strijd. Hier ls gelegenheid te over
om zich te onderscheiden en voor
levendige geesten materiaal ln over
vloed. Van auto's en vliegtuigen kan
gebruik worden gemaakt en buitenge
woon groot ls de medewerking, welke
den oorlogsverslaggever overal wordt
geboden. Niet voortdurend ls hil „lm
Elnsatz", doch slechts zolang ale nodig
ls voor zijn reportage. Gedurende die
tijd ls hij bij een onderdeel gedota-
Burgemeesters ontslagen
DEN HAAG, 22 Jan. Bij besluit
van den commissaris-generaal voor
Bestuur en Justitie van 7 Januari is,
onmiddellijk ingaand, ontslagen: G.
D. Rehorst, als burgemeester van
Callantsoog; H. Nolet, als burgemees
ter van Harenkarpsel en Warmenhui-
zen; B. J. F. Sutman Meyer, als bur
gemeester van HeerhugowaardJ. A.
Pesman, als burgemeester van Koe
dijk; P. H. Geirnaerdt, als burge
meester van St Janssteen; mr. dr. A.
J. J. M. Mes, als burgemeester van
Heinkenszand; C. F. A. M. van Hor-
sigh, als burgemeester van 's-Heeren-
hoek; mr. dr. C. J. M. A. van Rooy,
als burgemeester van Hontenisse; F.
A. Hendrikse, als burgemeester van
Vogelwaarde; P. V. M. Vercauteren,
als burgemeester van Clinge; jhr. mr.
W. C. Sandberg tot Essenburg, als
burgemeester van Krabbendijke; G.
C. E. M. Dierick, als burgemeester
van Koewacht en Overslag.
Aan A. F. van Goelst Meyer is als
burgemeester van de gemeente Ros-
sum eervol ontslag verleend.
De voorlopig verlengde ambtsperiode
van den burgemeester der gemeente
Waalwijk, E. C. J. Moonen, is met
ingang van 1 Februari beëindigd.
cheerd en maakt hil, als actief soldaat,
het gebeuren mee. Ook achter de
fronten worden studies gemaakt 7an
volk en religie, sociale, politieke en
economische aangelegenheden.
Een andere oorlogsverslaggever ver
telde uit eigen ervaring, hoe de oor
logsverslaggever zich aan de fronten
beweegt en vond daarbij gelegenheid
tal van aardige momenten naar voren
te brengen HU verzuimde echter niet
erop te wilzen, dat de vooropleiding
den adsplrant-oorlogsverslaggever de
nodige hardheid bijbrengt. Deze werpt
haar nut af ln de dagen, dat hard
moet worden gezwoegd en alle krach
ten moeten worden Ingespannen om
de situatie meester te worden. Ook de
oorlogsverslaggever heeft moed nodig
en tenslotte, zoals alle scldaten, ook
een dosis geluk.
Geboorten in oorlogstijd
Het oude volksgeloof, dat in oorlogs
jaren meer jongens worden geboren
dan ln vredestijd, ls ln de vorige
wereldoorlog door de statistiek beves
tigd; niet slechts bij de oorlogvoeren
de partijen, doch ook bU de neutra
len. zU het ln geringer omvang. In
Duitsland was er destijds een Jongens
overschot van 2i pet.
Ook ln de tegenwoordige oorlog kun
nen reeds dergelUko waarnemingen
worden gedaan. Prof dr. Ludwlg van
de universiteit te Halle heeft door
nieuwe onderzoekingen een aanvulling
geleverd op de tot dusver gehuldigde
hypothese, dat dit verschLInsel verband
houdt met de voeding ln oorlogstijd.
Om te beginnen kwam prof. Ludwlg
op grond van omvangrijk materiaal tot
de slotsom, dat het grootste overschot
aan jongens optreedt bij wettige ge
boorten. voorts bU eerstelingen en
betrekkelijk Jonge moeders, bij ge
boorten ln de hogere standen en ten
slotte op het platteland. Het overschot
ls geringer bU onwettige geboorten,
bU latere geboorten en betrekkelijk
oude moeders, onder de volksklassen,
bij tweelingen enz. en ln de steden.
Prof. Ludwlg is tot de gevolgtrek
king gekomen, dat er in de oorlog
meer jongens worden geboren als ge
volg van de toeneming van bepaalde
invloeden, die de vrouwelilke kiemen
schaden, zodat na de bevruchting meer
vrouwelijke dan mannelijke kiemen te
gronde gaan. Deze schadelijke invloe
den worden z.1. zonder twllfel door
wijziging ln het dlëet veroorzaakt,
echter niet door de geringere hoeveel-
held voedsel op zichzelf, maar waar
schijnlijk door afwezigheid van of ge
brek aan een of andere speciale voed-
selsoort.
„Binnen negentig dagen?"
DEN HAAG, 22 Jan. Het poli
tiek weekpraatje van Max Blokzijl
op Maandag 24 Januari 1944 over
Hilversum I om 18.45 uur heeft al*
titel: „Binnen negentig dagen?"
Dc verduistering begint heden om
17.15 en eindigt oro 8.30 uur (Zondag
17.30 en 8.30 uur.)
Heden: Maan op 5.14, onder 14.03
uur. (Zondag 6.26 en 14.51 uur.)
25 Jan. N.M., 1 Fcbr. E.K., 9 Febr.
V.M., 17 Febr. L.IL, 24 Febr, NJU.
