ONMIDDELLIJK nadat ^Iin. Logeman zijn verklaring voor
de Kamer had afgelegd, werd aan de Leden der Staten-
Generaal het rapport overhandigd van de parlementaire
commissie die Indonesië heeft bezocht om zich namens de volks
vertegenwoordiging op de hoogte te stellen en de stand van
zaken te leeren kennen.
Zijn wij de bevrijding waard geweest
De Regeeringsverklaring over Inclië
De Nederl. Regeering in Australië
in gebreke gesteld
Hoofdred.Rector H. Sondaal
Mr. Dr. C. Ch. A. van Hareft.
Directeur: G. van Elburg.
Bureaux: Papefl&racht 32. fel.
Adv. 20S26. Red. 20015.
Abonnementsprijzen f 0 26 per
week. f 1.10 per maand.
7 3.20 per kwartaal. Franco
oer oost f 4.20
3 TVIei 1946.
No. 263.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
De ware vrijheid
luistert naar
de wetten
WAARNEMERS van de Duitsche concentratiekampen zijn het er unaniem over
eens, dat de satanische kwellingen der beulen, die de lichamen braken, niet
in staat zijn geweest de geesten te knevelen.
Denkers in de kampen vroegen zich af, wat willen, wat bezielt deze Duit-
schers?. Zij zagen, dat er een lijn zat in het systeem der plagerijen. Al de
cwellingen, die werden uitgedacht, waren systematisch gericht op het ontnemen van den
:igen wil. het denken, de persoonlijkheid aan den mensch. De mensch-nummer-zooveel,
geen mensch, maar een „Haftling", moest de meest waanzinnige dingen doen en als een
yytlloos werktuig gehoorzamen aan krankzinnige bevelen. Hij moest tot een niets worden
teruggebracht.
De Duitschers zijn in hun satanische opzet niet geslaagd. En dat wekte hun woede op.
Maar voor den redelijk denkenden mensch is het ee'n troost, een triomf. Er is een macht,
sterker dan de duivel, die in deze Duitschers huisde.
KWAAR hebben zij gijleden onze dooden, die de bevrijding
niet mochten beleven/maar die toch bevrijd zijn gestorven.
O, dooden, het had U slechts één woord gekost. Slechts met
:en enkel woord had gij den tyran te kennen kunnen geven,
dat hij en z'n systeem toch zoo slecht niet waren, dat gij het
landpunt van zijn Führer toch wel kondet begrijpen. Eén woord
;ou Uw leven hebben gered. De satan zou U schaterlachend in
ijn slavenheir hebben ingelijfd en gij zoudt het veege lijf heb-
)en gespaard.
Maar gij hebt dat woord niet gesproken. Zoolang Uw oogen
n Uw uitgeteerd lichaam konden zien, hebben Uw beulen ge-
veten, dat gij niet, zooals zij zelf deden. Uw persoonlijkheid
:oudt leggen aan de voeten van een Führer, die over U kon
aesehikken als een willoos instrument.
Zij ontnamen U het lichaam, maar gij zelf gaaft vrijwillig
Jvv leven als een offer voor onze vrijheid, voor ons recht, voor
ize persoonlijkheid.
En omdat gij het hoogste dat gij hadt, hebt gegeven, zal God
li met het hoogste beloonen.
/OOR ONS, die mede dank
zij u de vrijheid genieten,
het de beangstigende vraag
f wij ons Uw offer waardig
ebben betoond.
Hoe is Uw oordeel over ons
'eörag in die 365 dagen, gedu-
ende welke wij in de gelegen
heid zijn geweest te toonen wie
n wat wij zijn?
Men viert nu alom feest. Dat
ongetwijfeld overeenkomstig
Jw wil, zoolang het een uiting
van het geluk, dat ons deel-
chtig is geworden. Gij hebt U
elf weggecijferd en zelfs zij,
ie U tijdens Uw leven het ai-
miaèste stonden, wenscht gij
de vreugde te zien deelen.
Indanks het feit, dat het Ko-
inkrijk nog bloedt en duizen-
en nog niet zijn bevrijd,
enscht gij vreugde op dezen
ag. Doch gij stelt daarbij Uw
sommige plaatsen kwam het na de
Pitulatie tot schermutselingen tus-
hen weerspannige Nazi's en leden van
Nederlandsclie verzetsbeweging. Een
vangen genomen Duitsche soldaat
ordt door een Nederlandsch patriot
iSgeleid. A.B.C. P.
voorwaarden. Dat wij de plech
tige verzekering, welke wij op
dezen dag bij Uw graven ge
ven, omzetten in de bevrijdende
daad'.
Dat wij ons vaderland die
nen.
Dat wij de stoffelijke beper
kingen, ons door de oorlogsver-
nielingen opgelegd, weten te
dragen tegen den tijdgeest in,
die de armoede verzwaart door
de begeerte naar meer.
Dat wij arbeiden.
Dat wij, die de vaan van de
vrijheid zoo hoog zwaaien en
niet ophouden de democratie
te belijden, eerlijk voor ons zelf
en eerlijk voor anderen ons
metterdaad stellen in dienst der
gerechtigheid, daarmede den
wil volbrengend van Hem, die
alles ten goede doet keeren.
3 eenheden brandstol op
bon 60 en 61
Teneinde de bevoorrading van
den brandstoffenhandel voor
het stookseizoen 1946/47 zoo
vlot mogelijk te doen verloo-
pen, is besloten reeds thans
over te gaan tot de eerste bon
aanwijzing op de nieuwe brand-
stofïenkaart T 606, met de uit
reiking waarvan de distributie-
diensten op 11 Mei a.s. gereed
zullen zijn. In verband hierme
de moeten in het tijdvak van 6
t/m 25 Mei a.s. de bonnen 60
en 61 van deze kaart bij een
brandstoffenleverancier worden
ingeleverd. Op elk dezer bon
nen zullen drie eenheden vaste
brandstoffen worden afgele
verd.
Men is thans niet meer ver
plicht de beschikbaar gestelde
zes eenheden te betrekken "Van
den leverancier bij wien men
als klant stond ingeschreven.
ONDERHANDELINGEN IN
BRITSCH-INDIë.
Zondag a.s. zal te Simla de
rondetafel-conferentie over den
toekomstigen Indischen staats
vorm, tusschen de Britsche ka
binetsmissie en de Indische mos
lem- en congresleiders worden
geopend.
PRINSES JULIANA
SPREEKT.
Zondag a.s. spreekt H.K.H.
Prinses Juliana tot het Neder
landsche volk over beide Hil-
versumsche zenders. De uit
zending vindt plaats in het na
tionaal programma om 12 uur.
„Republiek Java" opgenomen in het Koninkrijk
Gisteren heeft in een volledige vergadering van de Tweede
Kamer de Min. van Overzeesche Gebiedsdeelen, Prof. Dr. J. Loge
man, verkljard:
1. dat de Nederlandsche regeering bereid is een „Republiek
Indonesië" te erkennen, binnen het verband van een fede
ratief gemeenebest.
2. Naar het voorbeeld van Vitnam zou Java voorloopig een
bij het Koninkrijk der Nederlanden behoorende vrijstaat
zijn.
3. De regeering houdt vast, dat de bevoegdheden van den
vertegenwoordiger der Kroon gelden voor het geheele
gemeenebest en ook van kracht blijven voor de deelen,
waaruit dat gemeenebest bestaat.
4. De erkenning vSn de .republiek als een der onderdeelen
van het Koninkrijk beteekent niet, dat het Koninkrijk de
macht uit handen geeft, welke noodig is om een goed
functioneeren te verzorgen in de nieuwe verhouding.
5. De regeering van het Koninkrijk zal dan bestaan uit ver
tegenwoordigers der verschillende onderdeelen.
6. De Nederlandsche regeering is niet bereid op Sumatra en
andere eilanden op dit moment haar gezag op te geven.
7. De Nederlandsche regeering acht de bevrijding en het in
veiligheid brengen der geïnterneerden uit de nog niet be
zette gebieden een plicht, waarvan zij de vervulling on
voorwaardelijk van de Indonesiërs verwacht.
Door den Bond van Vrouwelijke Sludentenvereeniviingen zijn inter-acadetniale
wedstrijden gehouden. Amazones van verschillende universiteiten bewonderen
liet rijdier; van een liarer collega"s tijdens de ruiterwedstrijden, welke te Leiden
plaats vonden.Aenof Friezer P.
Commissie van Poll brengt verslag uit
Verbijsterende
eonclusies
De voornaamste conclu
sie uit liet rapport is ver
bijsterend. Indien, na de ca
pitulatie van Japan volgens
de plannen der geïnter
neerde Nederlanders, ver
bonden met de Indische on-
dergrondsche beweging het
bestuur was overgenomen
door den vice-voorzitter
van den Raad van Indië, in
dien de andere bestuurs
ambtenaren, die daartoe
door medische keuring in
staat waren verklaard, on
middellijk weer hun taak
hadden kunnen opnemen,
en daarmee het inheem-
sche bestuur en de politie
hadden hersteld, dan zou
voor het meerendeel alles
wat nu gebeurd is, verme
den hebben kunnen wor
den.
Want de Indische bevolking
was de Nederlanders zeer wel
gezind, de Japanners waren
heel erg onderworpen en bereid
ieder bevel op te volgen.
Het was de Nederlandsche
regeering in Australië die dit
plan overhoop wierp en zelfs
bevrijde Nederlanders weer
naar de concentratiekampen
deed terugkeeren.
De plannen der Nederlanders.
De commissie neemt eerst de
toestanden in beschouwing,
zooals die bestonden in de Ja-
pansche gevangenkampen, toe
standen, die iedere beschrijving
tarten.
Dat desondanks de geest over
het algemeen ongebroken bleef
en met kracht front werd ge
maakt tegen Japansche aanma
tigingen, vormt een der meest
bewonderenswaardige bladzij
den uit de geschiedenis van den
Nederlandschen stam.
Het is 'een merkwaardig ver
schijnsel, dat zich daar, evenals
hier te lande onder allen, die
zich nauwer met Indische pro
blemen bezig hielden, een com
munis opinio vormde, dat na
den oorlog een belangrijk groo-
te mate van zelfstandigheid aan
Indië zou moeten worden toe
gekend. Zonder dat men de
rede van H. M. de Koningin
van 7 December 1942 kende,
was men tot overeenstemming
gekomen ten aanzien van staat
kundige hervormingsplannen.
De ondergrondsche
beweging in Nederl.-Indië.
Deze heeft zich in de bezet
tingsjaren heldhaftig gedragen.
Naast Nederlanders namen
vooral Ambonneezen, doch ook
Javanen hieraan deel. Zij heeft
na den oorlog niet de waardee
ring gevonden, waarop zij recht
had
Zich beperkend tot de ver
melding van dit feit constateert
de commissie, dat door zulk een
verwaarloozing verbittering is
gewekt in de Nederlandsche be
volkingsgroep.
Dit is evenzeer het geval door
de wijze, waarop de geïnter
neerde hoogere ambtenaren en
de door hen verrichte voorbe
reidende arbeid tot overneming
van het bestuur na de capitula
tie werden genegeerd.
Menschen die Indië kenden,
werden uitgeschakeld.
Indien onmiddellijk na de Ja
pansche capitulatie (medio Aug.
1945) overeenkomstig de door
ons ontworpen plannen, het be
stuur ware overgenomen dooi
den daarvoor, bij ontstentenis
van den Gouv. Gen., krachtens
de Indische staatsregeling aan
gewezen geïnterneerden vice-
voorzitter van den raad van In
dië, den heer Spit; indien de
overige geïnterneerde bestuurs
ambtenaren, die blijkens de ge
neeskundige controle daartoe
in staat konden worden geacht,
onmiddellijk naar hun stand
plaatsen zouden zijn terugge
keerd en daar voor zoover mo
gelijk weer het inheemsche be-
stuurapparaat en de oolitie zou
den hebben hersteld. Indien de
daarvoor in verband met hun
nog resteerende validiteit in
aanmerking komende mannen
uit de kampen der krijgsgevan
genen en der burgers onmid
dellijk van Japansëhe wapenen
waren voorzien en aan de Ja
panners bevel ware gegeven
niet op eigen gelegenheid, zoo-
(Yervolt op pat. 3).
