gelschen stellen onderzoek in
Rentelooze credieten voor herbouw
DUITSCHERS verwoestten de Wieringermeer...
(Nederlanders doen haar uit het water herrijzen!
FFICIEEOL is medegedeeld, dat Lt.-Gen. Stopford, de ge-
I allieerde opperbevelhebber in Ned. Indië, bevolen heeft
een onderzoek in te stellen naar een bewering van In-
ssische zijde, volgens welke het Indonesische garnizoen
het dorp Pesing, ten getale van zestig man, gedood of ge-
ten genomen zou zijn toen deze plaats door Nederlandsehe
pen werd bezet. Pesing ligt ongeveer acht kilometer ten
»n van Batavia, en is tijdens de bezetting door de Japan-
licht versterkt.
5e voedseltoestand
in Indië
ilgens mededeelingen van
- inesische ziide zou de ope-
I. welke volgens verklaring
het geallieerde hoofdkwar
on bevel van den plaatse-
m Nederlandschen com-
riant werd uitgevoerd,
ts gevonden hebben ter-
de Indonesiërs met de ge
erde autoriteiten in onder-
leling waren betreffende
1 jinstelleii van een neutrale
rondom Batavia. Volgens
Indonesische inlichtingen
de aanval door hevig mor-
L ruur vooraf gegaan zijn. en
gedooae Indonesiërs, ten
Ie van ongeveer dertig,
len in de rivier geworpen
1 isteren zijn door de Britten
eren en lichte automatische
t enen. voldoende om twee
end man te bewapenen,
t' de inlandsche troepen
gedragen. Deze wapenen
bedoeld voor gebruik door
inesische eenheden. die
ten toezien op de evacua-
- ran geïnterneerden en Ja-
l reezen uit het binnenland.
i Propagandistisch aanbod.
ilgens het republikeinsche
..Merdeka'' heeft Siahrir
nens de Indonesische Re
publiek" onlangs 500.000 ton
rijst aan Britsch-Indië aange
boden.
Volgens Dr. P. Honig, pl.ver.
directeur van het Ned. Indische
Dep. van Economische Zaken
is het „menscheliikerwiis on
mogelijk dit aanbod te verwer
kelijken". Reeds gedurende
vele maanden heeft het ge
meenschappelijke voedselbu-
reau 10.000 ton rijst naar Java
gestuurd en het zal dit nog ge
durende vele maanden moeten
blijven doen teneinde de ste
den van Java van den hon
gersnood te redden. Voor den
oorlog kon Java juist in eigen
behoefte voorzien.
Oo Java wordt een goede
rijstoogst verwacht welke wel
licht voldoende zal zijn om de
binnenlandsche behoeften te
dekken. Het is echter de vraag,
of de distributie technisch mo
gelijk is, daar er een groot ge
brek js aan transportmiddelen
en de Republikeinen bewezen
hebben, niet in staat te ziin dit
probleem op te lossen. Het
aanbod van Siahrir wekt des
te meer verbazing. daar de
Republikeinen tot op heden
hebben verklaard, dat zii niet
in staat waren om van hun
eigen riistvooraden een ge
deelte af te staan voor distri
butie in de groote steden, zoo-
dat de Britsche autoriteiten er
bii de Republikeinen oo heb-
Een schamele
i verklaring
Vervola van oa2 t.
volmaakt vreemdeling is
3e Kath. maatschappijleer,
goed, dat juist de priva-
eigendom de hoeksteen
nt voor de bestrijding van
communisme en socialisme
1 maatschappelijk verschijn-
1 li, die zich zoo beroept op
wil der Pausen, heeft dan
:baar nimmer de encyclie-
1 op zich laten inwerken,
rin deze eigendom als een
trekt recht, onmisbaar voor
jntwikkeling der mensche-
persoonlijkheid, wordt
lt lëischt. Hij kon dan tevens
r. en, dat die eigendom ook
k sociale functie heeft en dat
jf algemeen belang kan me-
e lengen. dat bij uitzon-
4 jig - bepaalde goederen in
'sden der gemeenschap ten
J I der gemeenschap worden
gewend.
et ergste is echter, dat de
r Frowein op een oneerlijke
e citeert. Wij beschuldigen
t van op zijn zachtst uit-
j tukt onwaarachtigheid.
- ij zegt, dat het Urgentie-
- ïram als eisch stelt:
- „Stelselmatige spreiding
in den eigendom der pro-
uctiemiddeien over het
pik."
i werkelijkheid staat er dit:
„De uitbreiding van het
rivaatbezit over de massa
|~an het volk, met name ook
?-3or deelneming in de eigen-
'•Dm der productie middelen,
orde stelselmatig- bevor-
erd".
-iierin wordt dus zooals
v verschillende encyclieken
f noodzakelijk vooropstellen
ae noodzakelijkheid van al-
tas eenig privaat bezit voor
<n beklemtoond, óf de heer
swein kan niet lezen, óf hij
draait den tekst bewust
m zijn eigen straatje te ko-
VEN POSITIEF WOORD
r (hebben wij in de korte
a verklaring niet gehoord.
a heer Frowein treedt toe tot
r Partij van de Vrijheid, om-
hij anti-socialistisch is.
Mkbaar beseft hij niet, dat
1 ontkenning onvruchtbaar is
met het cicXensteï nog nflgitj
een strijd is gewonnen. Blijk
baar heeft hi) er geen begrip
van dat de Liberale partij aan
de ontkenning, aan haar nega
tieve houding, is bezweken.
Wij gelooven niet, dat de P.
v. d. Vrijheid zich met dezen
aanwinst geluk zal wenschen.
En iemand, die op een der
gelijke manier afscheid neemt
van een partij, die hij beloofde
te zullen diehen, kan het niet
euvel duiden, indien zijn heen
gaan allerminst als een ver
lies wordt betreurd.
Om het precies te zeggen:
het optreden voor ons van den
heer Frowein berustte op een
vergissing. Hij heeft het niet
begrepen. Misschien dat hem
in de nieVwe liberale partij
nog eens de oogen opengaan
voor de rijkdom der Katholieke
maatschappijleer, die hij nu in
het openbaar op zoo'n erbar
melijke wijze heeft verhas
peld en mishandeld, dat het
hem pastte er zijn verontschul
diging voor aan te bieden.
hen aangedrongen om ten aan
zien van de distributie van
rijst in Batavia met de Neder
landers samen te werken. In
andere stéden van Java distri-
bueeren de Republikeinen in
gevoerde riist. die door de
Ned.-Indische regeering te
hunner beschikking is gesteld.
(Het blad „Merdeka" is een
zusje van ,,De Waarheid" en
dan begrijpt de lezer genoeg.
Red.).
Nog meer leugens.
Radio Moscou heeft be
weerd. dat volgens een be
richt uit 's-Gravenhage. de Ne
derlandsehe politie heeft „ge
tracht om de Indonesische af
gevaardigden, die hier precies
een week geleden aankwamen
om besprekingen te voeren
met vertegenwoordigers van
de Nederlandsehe regeering. te
isoleeren".
„Zelfs bii hun aankomst op
het vliegveld" aldus Radio Mos
kou, „werd een Indonesisch
lid van de Tweede Kamer door
de Nederlandsehe politie opge
pakt en van het vliegtuig weg
geduwd"
(De Indonesische vertegen
woordigers hebben méér vrij
heid om te gaan en te spreken
denk maar aan de verga
dering in Den Haag dan
welke Sowiet-onderdaan ook.
Maar de feiten verdraaien be
hoort nu eenmaal tot de com
munistische tactiek. Red.).
Nederlanders uit Australië.
Naar men verwacht, zullen
twee of drie Nederlandsehe
passagiersschepen, die uit de-
„Pool" zijn vrijgegeven, in
Sydney en Melbourne 5000
Nederlanders opnemen, die op
het oogenblik voor herstel van
gezondheid in Australië ver
toeven. De geldelijke onder
steuning aan deze geëvacueer-
den in Australië kost Neder
land maandelijks een bedrag
van 2.500.000 Australische pon
den.
De geëvacueerden gaan naar
Ned.-Indië of Nederland, waar
door men een einde denkt te
maken aan het afvloeien van
buitenlandsche valuta.
De mannen moeten, voorzoo
ver zii althans medisch ge
schikt ziin bevonden voor den
militairen dienst en burgerlijke
betrekkingen, naar Indië te-
rugkeeren. terwijl hun vrou
wen de keuze hebben hen te
begeleiden of naar Nederland
te gaan.
Anderen .op wie deze maat
regel betrekking heeft, ziin de
Nederlandsehe gepensioneer
den. die in Australië wonen en
ongeveer 1000 Australische
vrouwen, die gehuwd ziin met
Nederlandsehe militairen.
De officieele Nederlandsehe
uitleg is deze: „Nederland is
niet geruïneerd, maar wii wil
len onze nog steeds ruime bui
tenlandsche fondsen bewaren
om goederen te koopen voor
1 het herstel van Indië.
De Min. van Openbare Werken en Wederopbouw, dr. ir. J. A.
Ringers, beeft gisteravond in een radiopraatje het een en an
der gezegd over de wijze, waarop zijn ministerie d- opdracht
opvat, die in het kort inhoudt, dat de getroffenen verder ge
holpen moeten worden om den herbouw van het beschadigde
of verloren gegane onroerend goed uit te voeren.
Huurstijging moet
vermeden worden
Het is u bekend, aldus de
Minister, dat de regeering een
vergoeding voor de geleden
oorlogsschade verleent, welke
is gebaseerd op de prijzen zoo
als die op 9 Mei 1940 waren.
Met deze vergoeding alléén
kan de' wederopbouw niet tot
stand komen, want de priizen
voor de materialen ziin. even
als de loonen, zeer sterk geste
gen. De bouwkosten ziin op het
oogenblik nog zoo hoog. dat de
bijdrage, welke is gebaseerd
op de priizen van 9 Mei 1940.
slechts ongeveer 40% en aan
vankelijk zelfs nog minder,
van de bouwkosten is.
Het verschil tusschen de her
bouwkosten en de bijdrage per
9 Mei 1940 zal worden gefinan
cierd in den vorm van credie
ten. Voor den bouw van een
woning moet de huur zoodanig
zijn. dat deze de bouwkosten
rendabel kan maken. Wanneer
nu deze bouwkosten stijgen,
zouden ook de huren voor
nieuwbouw hooger worden en
zou de huur der bestaande ge
bouwen omhoog getrokken
worden. De regeering verhin
dert daarom huurstijging.
Stel eens. dat u een huis
bouwt voor 10.000.en dat
het nu bii verkoop 6000.
kan opbrengen. Krijgt u het
verschil van f 4000.cadeau,
dan hebt u. indien het huis
door huurverhooging biiv.
straks 8000 opbrengt 2000
teveel gekregen.
Daarom wil het Rijk het
verschil van 4000.geven in
den vorm van een renteloos
crediet. Stijgt de waarde (en
wel ten gevolge van de maat
regelen door het Riik zelf ge
nomen ten aanzien van de hu
ren) dan kan dit rentelooze
crediet rentedragend worden
gemaakt, met aflossing.
Aan den omvang van den fi-
nantieelen steun ziin de vol
gende grenzen gesteld:
1. Het gedeelte van de op-
bouwhypotieek dat zonder
rente en aflossing wordt
verstrekt, zal voorloopig niet
grooter zijn dan 60% van de
bouwkosten:
2. De totale hypothecaire be
lasting van een pand zal
niet meer mogen zijn dan
90% van de som van de
bouwkosten en de waarde
van den grond
Voorts zal voor woningen
Aan den vooravond
van den rampzaligen
dag deden onder de be
volking geruchten de
runde, dat de Duitschers
van plan waren den dijk
op te blazen. Inderdaad
bleek den volgenden dag
dat deze geruchten maar
al te waar waren en
twee zware explosies
vormden de prelude van
het groote vernielings
werk. Op ongeveer 13
kilometer van Medem-
blik werden twee gaten
in den dijk geslagen ert
het Zuiderzeewater golf
de den zoo vruchtbaren
polder binnen. Waren
de bressen aanvankelijk
van weinig beteckenis,
met het uur breidden zij
zich uit en twee dagen
later was de bloeiende
Wieringermeer herscha
pen in een eindelooze
watervlakte, waarboven
zich triest de daken van
schuren, boerderijen,
huizen en herken naast
het jonge geboomte ver
hieven. Bij peilingen
bleek, dat de gaten, die
respectievelijk 200 en
160 meter breed waren,
op verschillende plaat
sen een diepte van 30
meter hadden.
1945
17 APRIL
1946
De voorjaarsstormen
gingen over ueze water
vlakte en zij lieten niet
na, nog grootere schade
aan te richten.
De bevrijding kwam
en na de eerste vreugde
hierover overzagen de
Nederlanders de enorme
schade, aan hun zoo
mooie vaderland toege
bracht.
Direct werden voorbe
reidende maatregelen ge
troffen, om den polder
binnen zoo kort moge
lijken termijn droog te
leggen en op 5 Augus
tus, precies drie maan
den na de bevrijding,
werden de gaten geslo
ten en kon vier dagen
later met het leegmalen
een aanvang worden ge
maakt.
Op 11 December was
de gigantische arbeid
volbracht en lag de
Wieringermeer weer
droog. Hoe anders was
echter de aanblik, in
vergelijking met enkele
maanden daarvoor.
Sinds de drooglegging
is men met energie aan
den arbeid gegaan en de
resultaten mo«en er zijn.
Bij 115 boerderijen zijn
noodwoningen gereed of
bijna klaar, terwijl 80
boerderijen hersteld zijn.
Aan twintig andere
wordt thans de laatste
hand gelegd. Talrijk zijn
ook de inmiddels ge
reedgekomen noodwo
ningen voor arbeiders
en hun gezinnen.
Het Bouwplan 1946"
voorziet voor de Wie
ringermeer in den bouw
van circa 250 definitieve
woningen en vijf scho
len. In totaal mag dit
jaar een bedrag van 13
millioen gulden voor
weder opbouw doeleinden
gebruikt worden. Vol
gens dit plan moeten
minstens 2500 bouwvak
arbeiders in dit gebied
te werk worden gesteld,
iets waaraan men nu bij
lange na nog niet toe is.
Inclusief boeren en land
arbeiders zijn thans 3000
man in den polder aan
het werk.
boven de 500 kubieke meter
naar gelang van de grootte der
woningen de financiering on
gunstiger uitkomen.
Het is voorgekomen, dat tij
dens de bezetting financieele
toezeggingen ziin gedaan voor
herbouw, welke nog niet 'ziin
uitgekeerd tengevolge van het
feit. dat. in verband met het
destijds bestaande bouwver-
bod. niet kon worden gebouwd.
Indien deze toezeggingen
schriftelijk ziin gedaan en de
getroffenen zich er ook mede
accoord hebben verklaard, zul
len zii worden gehandhaafd.
Voor de financiering van het
herstel van de beschadigde en
dus niet geheel verwoeste wo
ningen hebben wii uit practi-
sche overwegingen een grens
lijn getrokken bii ƒ3000 her
stelkosten. Alles wat daar be
neden ligt beschouwen wii als
lichte herstelgevailen. Van deze
soort ziin er ruw geschat
300.000 en daarvoor is, in over
leg met miin ambtgenoot van
Financiën, bepaald, dat deze
herstelkosten volledig door het
Riik zullen worden betaald
voor diegenen, die onvermo
gend ziin. Zij. die in de vermo
gensbelasting ziin aangeslagen
of tenminste 300.inkom
stenbelasting verschuldigd ziin.
krijgen deze herstelkosten voor
3/4 vergoed en moeten dus
zelf 1/4 betalen. Bedragen de
herstelkosten meer dan 3000
dan noemen wii deze de zware
herstelgevailen. Daarvan z3in
er globaal 40.000. Voor de fi
nanciering van het herstel van
deze gevallen is weer in de
eerste plaats beschikbaar de
biidrage per 9 Mei 1940. Daar
boven zal de overheid met een
hypothecair crediet. een z.g.
opbouwhvpothek. te hulp ko
men.
Over de herbouw van geheel
vernietigde kerken, zeide de
minister, dat reeds tijdens de
bezetting een regeling getrof
fen was ten aanziep van de fi
nanciering daarvoor. welke,
dat mag ik wel zeggen, bijzon
der gunstig was. Deze gunstige
regeling is bestendigd. Zij
houdt in. dat ongeveer 80%,
soms wat meer en soms wat
minder van de bouwkosten
voor rekening van de overheid
worden genomen. Dit percen
tage wordt bepaald na een on
derzoek van de draagkracht
van de kerkelijke gemeente.
Bii dezen herbouw wordt
ook de z.g. vaste inventaris in
aanmerking genomen, waaron
der worden verstaan kerkban
ken. preekstoel, orgel en der
gelijke.
VIER JAAR GELEDEN
GROOTSTE MIJNRAMP
TER WERELD.
Het hoofdkwartier van Mac
Arthur te Tokio heeft thans
bekend gemaakt, dat 26 April
1942 de grootste mijnramp ter
wereld plaats vond in een door
Japanneezen geëxploiteerde
mijn in Mandsioeriie. Meer dan
1500 mijnwerkers, meest Chi-
neezen en Koreanen. kwamen
door een mijnexplosie aldaar
om het leven. Het bericht is
vier jaar door de Japansche
militaire autoriteiten achter
gehouden.
ALJECHIN'S BEGRAFENIS.
Dr. Alexander Aljechin. die
drie weken geleden in een
hotel dood over ziin schaak
stukken werd gevonden, is
gisteren in Lissabon begraven.
De begrafenis werd uitgesteld
op verzoek van den Franschen
consul, die pogingen in het
werk stelde om de echtgënoote
van Zdiechin te doen opsporen.
Vermoedelijk verblijft zii in
Pariis. De armoede van den
overleden wereldkampioen
wordt wel sterk getypeerd
door het feit. dat hii op kosten
van den Portugeeschen schaak
bond is ter aarde besteld.
