Een jaar geleden stierf
Pastoor Vullinghs
Sjahrir's kabbel bijzonder actiet!
Bonds elftal (B) Royal Navy 23
De „Gif" en de „Radio-Gil-Club' door het tribunaal gevonnist
Een priester in het verzet
k
M Vandaag een jaar geleden
stierf te Bergen Belsen Henri
i Vulllngns, pastoor van het
Maasdorpje Grubbenvorst. In
rie d„ Kloosterkapel van het dorp
,et wordt hedenmorgen een her
tel denkingsdienst geho reien. Zoo-
in- als Vullinghs een paar dagen
-nvoor de bevrijding stierf, zoo
nu werd zijn geliefde kern opge-
s'* blazen, juist voordat de En-
gelschen Grubbenvorst bin-
ou nen trokken.
jat! De marktplaats is nu Pastoor
is- Vullinghsplein gedoopt om de-
iar zen man te eeren, die :n Necier-
3et land de Ward-methode intro
duceerde en zoo -iet zangon
derwijs op de lagere schooi tot
j bloei bracht, jarenlang werkte
j," voor het Gregoriaanscir en in
er'den oorlog een der pioniers van
S. het verzet in Limburg werd.
Jeliij heeft in de meest letterlijke
zin van het woord honderden
hei leven gered.
Na den vorigen oorlog richtte
er- Pastoor Vullinghs een nieuwe
r, parochie op. De jongste pastoor
er- van Limburg! Wat voor een
5 ij parochie! De mannen van
er Grashoék waren geen mannen
voordat zij bewezen hadden
or] vlot het mes te hanteeren,
jre! soms op de stoutmoedige
v. vrijers uit andere dorpen, die
'r'| het waagden door de bosschen
in dit verloren oord aan de
rand van de Peel door te drin-
sgen, soms op elkaar in de klei
ne donkere café'tjes.
nel „Het moet nu uit zijn", zei
M Vullinghs in zijn eerste preek.
;t? „We hebben een kerk en een
eschool. Nu zijn we beschaafd".
es, Een goede pastoor heeft een
wj groote invloed. Deze pastoor
ai overtuigde door een persoon
lijk bezoek degenen, die nog
twijfelden aan hun beschaving.
Het mes is nooit meer uit de
zakken gekomen.
Ve- -*
en. als vrijgestelde om te werken
cp voor de Wardmethode. Later,
toen hij den tijd gekomen acht-
'o! te zich weer aan de zielzorg
"V te wijden, wilde hij weer naar
,at Grashoek. Het heeft niet zoo
d; mogen zijn.
ine Hij was pastoor in Grubben-
ed vorst toen de invasie kwam.
Zijn illegaal werk begon op 10
h,2 Mei 194Ó, 's morgens om 9 uur.
az De heele nacht had hij de ka
zematten langs de Maas afge-
tel sjouwd, door de mijnvelclen
a heen, om de soldaten de laat
ste absolutie te geven. Toen
de Duitschers er waren, vroeg
hij zijn parochianen onze sol
daten burgerkleeren te geven,
zoodat ze de krijgsgevangen-
k( schap konden ontkomen.
nc Enkele maanden later kwa-
isi men een paar ontvluchte
k Fransche krijgsgevangenen bij
-s' hem, de eersten van een lange
reeks. Het groote werk was be-
gonnen. Kleeren moesten ge-
0 zocht worden, dorpspraatjes
den kop ingedrukt, contacten
aan den overkant van de Maas
gemaakt. Eir moest een weg
naar Belg!ië- georganiseerd
worden
Zijn vreugde toen hij me
vertelde, dat de gevangenen
per auto over de Belgische
grens gebracht werden, zal me
altijd bijblijven.
Er kwam een N.S.B.-burge-
meester, toen burgemeester
Gielen op raad van Vullinghs
ontslag nam. De N.S.B.-er was
een geslepen man, zeer gema
tigd. Hij kon het verzet van
de geestelijkheid zoo goed be
grijpen! Hij liet de boeren bij
zich komen, praatte met hen,
eii verstandig en kalni. De pastoor
i' moest telkens opnieuw zijn
ef parochianen bezoeken om het
be evenwicht te herstellen.
,a| Hoeveel Joden hebben hun
leven aan hem te danken.
„Breng wat je brengen kunt.
3e geld of geen geld. toen ik hem
el in Juni 1942 vroeg wat we kon-
'V den doen.
ali De pastorie van Grubben-
inl vorst was een centrale voor
iel de doorvoer van krijgsgevan-
st g< r.en. Nu werden van daaruit
over heel Noord-Limburg Jo-
den verborgen, eerst na lang
uS overleg met de mensehen, die
ze moesten huisvesten. Later
bepaalde Vullinghs wiens huis
geschikt was voor Jood of on
derduiker en ze gingen er naar
toe. „Neen" werd niet aange
nomen.
Slachtoffers.
Bouman, hoofd van de C.C.D.
te Roermond, werd gefusil
leerd in de Meistaking van
1943. Vijftienhonderd gevan
genen had hij in zijn auto over
de grens gebracht. Kapelaan
Slots ging naar het concentra
tiekamp Amersfoort. Anderen
vielen.
Vullinghs' werk breidde zich
steeds uit. Piloten en onder
duikers stroomden van alle
kanten toe, in honderdtallen.
Van alle kanten loerde het ver
raad. Na een jaar gevangen
schap werd ik ter dood veroor
deeld.
Vullinghs boorde de vroege
re Duitsehe relaties aan, die
sinds Mei 1940 geen toegang
meer hadden tot zijn pastorie.
Op 1 Mei 1944 is hij gearres
teerd. Welke aanklacht tegen
hem is ingebracht, is nooit dui
delijk geworden. Maar toen
Vucht werd ontruimd, maakte
h" de lijdensweg naar Sach-
senhausen mee. Daarna Bel
sen, en ten slotte het einde in
een vuile barak. Zoolang hij op
de been bleef had hij bij Kra
mer, de commandant, voor
eten en betere toestanden ge
pleit.
Hij is een der 17 Limburg-
sche priesters, die in de Duit
sehe kampen zijn omgekomen.
En thans.
Als zij waren teruggekomen,
zouden zij nu weer gewone
pastoors en kapelaans zijn,
rustig aan het werk in hun
dorp. Voor hen, zooals voor dc
vele andere priesters, die niet
de minsten in het verzet zijn
geweest, eindigde de illegali
teit op den dag der bevrijding.
Toen begon de barmhartig
heid. Toen begon een nieuwe
periode. Zij vroegen zich niet
af: „Hoe slepen wij, de flinke
jongens, er zooveel mogelijk
voor ons zelf uit." Zij zeiden:
„Hoe krijgen wij de boel weer
op gang." Een vreemde wereld.
Nu iedereen weet, hoe ontzet
tend flink de heer zus of zoo
is geweest, zijn er reeds stem
men, die beweren, dat de
geestelijkheid buiten de kerk
weinig heeft gedaan. Moge het
voorbeeld van den dorpspas
toor Vullinghs hun anders
leer en. Hij stond niet alleen.
MATHIEU SMEDTS.
(„De Volkskrant").
NU DB. VAN MO€>K, vergezeld van den Britschen „bemid
delaar", Lord Inverchapel (Clark Kerr) en drie republi-
keinsche afgevaardigden naar Nederland is vertrokken,
ontplooit de republikeinsche Regeering in Indië een bijzondere
activiteit om gereed te zijn voor de komende ontwikkelings-
phase na den terugkeer van Dr. v. Mook.
Betere behandeling
der Chineezen
Sjarifoedin, „minister van
Defensie" is zoojuist terugge
keerd van besprekingen met
de leiders van 14 gewapende
groepen uit Midden-Java. Gis
terenavond bracht hij verslag
uit aan Sjahrir en de andere
„ministers", die op 't punt
staan naar Sumatra te vertrek
ken. Sjahrir zelf zal van Ba
tavia uit een reis door Midden
Java ondernemen, welke tot
19 April zal duren.
Na de reis van Sjarifoedin
naar Sumatra zal binnen en
kele dagen een gemengd Chi-
neesch-Iridonesisch gezelschap
uit Batavia vertrekken ten ein
de een onderzoek in te stellen
naar de omstandigheden, waar
in de chineezen op Sumatra
momenteel leven. De officieele
communiqués, die den laatstten
tijd zijn uitgegeven, hebben
meerdere malen melding ge
maakt van het feit dat Chi-
neesche eigendommen werden
geplunderd en in brand gesto
ken, terwijl ontvoeringen even
regelmatig zijn voorgekomen.
LINKS GRIEKENLAND WIL
EEN BEROEP DOEN OP V. N.
De Eam en alle andere link-
sche partijen, die de Griekschc
verkiezingen hebben geboycot,
hebben gisteren een beroep
gedaan op de Amerikaansche,
Russische Engelsche en Fran
sche regeeringen om de Gviek-
sche binnenlandsche kwestie
hetzij aan de ,3ïg Three" of
aan de Ver. Naties voor te
leggen.
Toen Rijshouwer het bonds-
elftal met 21 de leiding gaf,
dachten wij een kleine her
haling te zullen krijgen van
Zaterdagmiddag, vooral ook
waar v. d. Boogert tegen de
paal schoot. Bouwmeester op
nieuw voorzette en Rijshouwer
over kopte. Wij dachten weer
aan een groote nederlaag van
de mannen van de Koninklijke
Britsche Marine, maar hoe
werden de vele voetbalenthou
siasten daarin teleur gesteld!
De rust had de Navy mannen
goed gedaan en het Bondself-
tal had zeker in de tweede
helft niet zoo heel veel meer
in te brengen. Nu was het suc
ces aan Britsche kant en met
enkele fraaie doelpunten werd
het B-elftal kansloos geslagen.
En wanneer wij dan een ver
gelijking mogen maken met
het A-elftal, dan zulen velen
geen directe lichtpunten heb
ben kunnen ontdekken. Beide
keepers doen niet zoo heel
ve.l voor elkaar onder en in
de achterhoede is van der Lin
den zeker zijn plaats waard.
Wat echter te zeggen van den
rechtsachter! Opnieuw zagen
wij Wilders en al nemen wij
aan dat de meeste spelers
reeds Zondag een zware wed
strijd hadden gespeeld dan
toch zal de keuze tusschen een
Wilders en Caldenhove zeer
moeilijk zijn.
De kanthalfs vonden wij Za
terdag beter dan dezen middag
en voor het spil-vraagsauk wil
len wij de commissie advisee-
er probeert het met Langelaan
of zet Pelikaan weer op zijn
plaats! Tot slot kunnen wij
over de voorhoede kort ziin. Is
Holleman weer fit, eet hem
dan rechtsbuiten en geef Dra-
gr 1 dc kans voor linksbuiten,
want ondanks het feit dat
Bouwmeester vele „open doek
jes" kreeg, vinden wij hem
toch wel wat te licht.
Al met al een nuttige verge
lijking met als slot geen uit
blinkers, die ons de strijd van
Zaterdag hebben kunnen doen
vergeten.
Na een strijd met wisselende
kansen is het de linksbinnen
van de gasten die na een felle
afgeslagen aanval in de uiter
ste bovenhoek schiet en de
Navy de leiding geeft. 01.
Wilders weet steeds goed in
te grijpen, zet zijn voorhoede
geducht aan 't werk en ziet
eindelijk zijn moeite beloond
als Bakker over de uitgeloo-
pen keeper inschiet. 11.
Het Bondselftal blijft dan in
de meerderheid en als nog
maals de keeper fraai redt,
schiet Langelaan hard in. De
corner goed genomen, komt
uiteindelijk bij Bouwmeester,
waarna een afgemeten voor
zet bij Rijshouwer komt er
deze hard inschiet. 2—1. D(
sensatie volgt als v. d. Booger
tegen de lat schiet. Bouw
meester voorzet, Rijshouwei
inkopt en de bal zai achter
gaan. Bakker vliegt naar dc
lijn ,kan de bal bemachtiger
en Bouwmeester schiet fraai in
maar vindt keeper Spahin op
de juiste plaats.
De tweede helft is feitelijk
geheel voor de gasten geweest.
Wel weet Bouwmeester soms
aardig te goochelen, maar de
overige voorhoede spelers zijn
geen Roozen of Rijvers om de
ze kansen te kunnen benutten.
Reeds na een kwartier komt
dan een fraaie combinatie der
Engelschen, handig wordt de
bal vrij gespeeld en met een
vliegend schot is de stand ge-
liik 22. Steeds komen de gas
ten terug en even veie malen
moet van Raalte handelend op
treden. Toch kan het Bonds
elftal deze druk nie~ weerstaan
en als dan Wilders niet goed
kan wegwerken, schiet de klei
ne rechtsbinnen onthoudbaar
in 23.
Onze jongens geven de strijd
niet gewonnen, vechten voor
een beter resultaat maar zien
zelfs tegen het einde de voor
hoede, inzonderheid Rijshou
wer enkele prachtige kansen
missen, zoodat het einde met
onveranderde stand aanbreekt
en de Navy toch nog een be
tere indruk hebben achterge
laten cian verwacht werd.
Het dure Militair Gezag
Het eerste halfjaar 1945
slokte M.G. 30 millioen gul
den.
In het tweede halfjaar
1945 schrokte het nóg meer,
67 millioen 220 duizend
gulden.
Zij verreden aan benzine
4 millioen 250.000 gulden,
aan telefoontjes 250.000
gulden en de P.O.D. kostte
9 millioen.
Het M.G. is nu opgehe
ven. Dat denken we ten
minste. Maar er zijn altijd
nog slimme jongens, die in
dezen tijd de kans zien, om
tot schromelijk deviezente-
kort. een huwelijksreisje te
maken naar Frankrijk, ter
wijl een eerzaam huisvader
met zijn groot gezin, niet
de kans krijgt om met een
paar liter benzine en een
auto op Zondag naar de
Priesterwijding van zijn
zoon, in het Zuiden van het
land, te gaan.
Vele clandestiene en distributie-luisteraars hebben eind 1944 met een
verbouwereerd gezicht en steeds stijgende verbazing naar hun luid
spreker gestaard, als daar op Zaterdagavonden een half uur lang de
door de Duitsehe bezetters meest verafschuwde en tot dien tijd toe
steeds verboden muziek uitschalde: de allernieuwste Amerikaansche
jazz- en dansplaten, gezongen in de Engelsche taal en aangekondigd
in half Nederlandsche, half Amerikaansche „slang" op zoo zot moge
lijke wijze. Dat was de „Gil-Club", waarvan niemand behalve wel
licht de samensteller zelf wist of begreep, wat er de werkelijke
bedoeling van was. Het was bekend, dat dit „nonsens-programma" een
consequente voortzetting of uitbreiding was van het nog al opzien
barend weekblad „De Gil", dat op dezelfde leest geschoeid was. Het
becritizeerde de Duitschers, maakte ze zelfs wel belachelijk, maar viel
net zoo dikwijls onze geallieerden aan en publiceerde in het tweede
nummer een anti-semitisch artikel van een welhaast voor de Duit
schers nog ongekende perversiteit. Het was haring nog kuit, maar uit
het feit, dat de Duitschers zoowel „De Gil" als de radio-„Gil-Club"
tolereerden, trok menig vaderlander de goede conclusie.
Leonie Miller na 11 maanden vrij
Eindelijk is een tipje
van de geheimzinnige
sluier, die de z.g. „Gii-
Club" van den Neder-
landschen Omroep in
1944. omhulde, opge
tild. En er onder uit
kwam een 27-jarig mo
dern donker meisje,
dat ondanks de 11
maanden, die ze in een
interneerinsskamp heeft
doorgebracht, in een
smetteloos mantelcos-
tuum gisterenmorgen
en -middag voor het
tribunaal te Amsterdam
verantwoording kwam
afleggen.
Leonie Miller noem
de het meisje zich. dat
de platen aankondigde
met daarbij behooren-
de Amerikaansche sne
digheden. maar in wer
kelijkheid heette zij
Fernandina Weckerlin
de Marez Ovens. De
naam Weckerlin heeft
zij van haar Duitschen
echtgenoot. Haar vader
was N.S.B -er en tot
1943 toe behoorde zij
ook tot de „Beweging".
Zii was tvpiste bii de
B.N.O.. die dagelijks de
pro-Duitsche nieuws
uitzendingen voor den
omroep verzorgde Het
tribunaal rekende
haar dit aan als vrij
willige huloverleening
aan den vijand. Aan
xden omroep was tevens
verbonden de zonder
linge figuur van Willy
van den Hout, die meer
bekend is als Willv W.
Waterman. Dit was de
geestelijke vader van
alle „Gils" Waterman
is thans gedetineerd. Te
zijner tijd zal hij voor
het Bijzonder Gerechts
hof moeten verschijnen.
Uit de vele schriftelijke
getuigen-verklaringen
en het uitvoerig ver
hoor van verdachte
kwam het volgende
vast te staan:
Waterman, hoewel
niet aangesloten bii de
N.S.B.. heeft niet ge
schroomd de Duitschers
om welke reden dan
ook zijn hulp aan te
bieden. Behalve de ra
dio-..Gil-Club" ver
zorgde hii een z.g. „ge
heime zender", waar
van de Duitschers vol
komen op ae hoogte
waren. door middel
waarvan hii op geraffi
neerde wijze trachtte
tweestrijd te zaaien in
de Nederlandsche on-
dergrondsche beweging
en verkeerde berichten
naar Engeland zond.
Daarbij gebruikte de
zender anti-Duitsehe
termen, di den indruk
moesten vestigen alsof
hier een bonafide on-
dergrondsche beweging
achter zat. In mindere
mate geschiedde het
zelfde tijdens de uit
zendingen van de ..Gil-
Club". die er op geba
seerd was door ziin
tweeslachtigheid ver
trouwen te wekken aan
beide ziiden Fernandi
na n" waren inmiddels,
wat de Duitschers aan
gaat. de oogen geopend.
Zii had haar lidmaat
schap van de N.S.B. op
gezegd en wilde zich
aan de andere ziide
scharen. Het kostte
Waterman weinig moei
te haar te overtuigen
voor ziin programma
om te roepen. Ze was
b iiden omroep de eer
ste niet. die geloofde,
dat hii inderdaad de
Nederlandsche ..Scarlet
Pimpernel" was en dat
hii met weergalooze
handigheid den Duit
schers een rad voor de
oogen draaide, waar
voor hii van hen nog
een hoog salaris ont
ving. Waterman ging
daarin zoo ver. dat hii
haar rustig gevaarlijk
illegaal werk liet op
knappen en zoo wist
zii uit een brandkast
vele Duitsehe stempels
te ontvreemden met
een valsche sleutel.
Het tribunaal legde
haar een interneerings-
straf op van 11 maan
den met aftrek van den
tijd. die zii reeds in b.?t
interneeringskamp heeft
doorgebracht eri met
ontzetting uit de beid"
kiesrechten voor het
leven. Daar zii gisteren
juist 11 maanden geïn
terneerd is geweest,
we^d zii onmiddellijk in
vrijheid gesteld.