r
Staken maar, jongens!
Toestand in Spanje geen bedreiging
voor wereldvrede
„Een zoo ernstige situatie als nooit
in Canada voorgekomen"
Russisch-Perzisciie besprekingen
worden voortgezet
CHURCHILL
naar Nederland
Dinsdag 19 Maart 194G.
Hoolüred iiecioi H Sundaal
Mr Dr. C. Cl). A. van Haren.
Directeur: G. van Elburg
Bureaux: Papensracht 32. tel
Red 20015. Adm. 20826.
Abonnementsprijzen 1 0.26 per
week. 1 I 10 Per maand
f3.20 per kwartaal. Franco
oer post f 4-20.
BURCHT
No. 22*
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Wanneer ik niet liefheb
wil ik sterven,
Wanneer ik liefheb
vrees ik te sterven.
(Maria Lecina)
Engeland trekt één lijn
De Engelsche ambassadeur in
frankrijk, Cooper, heeft gister
middag de zienswijze van de
Engelsche regeering in zake de
Spaansche kwestie aan Bidault
medegedeeld.
Volgens gewoonlijk welinge
lichte kringen bracht Cooper
in zijn onaernoud met Bidault
voora(. vier redenen naar vo
ren. waarom de Jsngelsche re-
geenng het onwenscneli.jK acht
de Spaansche kwestie voor den
Veiiigneidsraad te brengen.
1. Omdat üe regeeringsvorm
in Spanje een interne Kwestie
is en net een gevaariijk prece
dent zou scneppen zich in de
interne souvereme regeering
van een ïand te mengen.
2. Indien Spanje gedurende
den oorlog met de asmogend-
heoen samen heeft gewerkt,
dan zijn er andere landen, die
dat ook hebben gedaan en in
welker binneniandsche aange-
legenneden men zich niet
mengt.
3. De toestand in Spanje
woro.t niet beschouwd als ge
vaarlijk voor het handhaven
van den vrede.
4 Het valt ten zeerste te be
twijfelen, of de economische
sancties, die de Fransche re
geering voorstelt, werkelijk af
doende zouden blijken.
Spanje antwoordt Amerika.
De Spaansche regeering
heeft geantwoord op de Ame-
rikaansche beschuldigingen,
welke tegen Franco waren uit
gebracht in verband met zijn
houding ten opzichte van de
asmogendheden.
Het antwoord merkt o.a. het
volgende op:
Duitschland verlangde een
garantie, dat de wapenen die
het uit eigen voorraad leverde
niet gebruikt zouden worden
om de militaire kracht van zijn
vijanden te versterken. Het
Amerikaansche witboek ver
meldt niet. dat de Spaansche
regeermg in hetzelfde iaar met
de regeering der Ver. Staten
heeft onderhandeld over wa-
BON VOOR ZUIDVRUCHTEN.
De stand van den voorraad
zuidvruchten in ons land maakt
het mogelijk in de eerste helft
van April een vijfden bon voor
■dit artikel aar te wijzen. Vcor
alle leeftijden zal 100 gram ver
krijgbaar zijn.
penen die geweigerd werden
omdat de militaire behoeften
het onmogelijk maakten ze te
leveren.
Ter verdediging van Spanje's
politiek tijdens den oorlog
wordt vervolgens in het ant
woord de volgende verklaring
gedaan.
1. De Amerikaansche regee
ring heeft de regeering-Fran-
co op 1 April 1939 volledig en
spontaan erkend.
2. Toen de Ver. Staten aan
den oorlog deelnamen, heeft
Spanie zijn neutraliteitspolitiek
geratificeerd.
3. Den geheelen oorlog door
zijn tusschen Spanje en de
Ver. Staten fförmaie betrek
kingen onderhouden.
4. Toen de gealliëerden
M.-Afrika landden heeft Pres.
Roosevelt Gen. Franco verze
kerd. dat Spanje van de Ver
Naties niets te vreezen had.
5. Summer Welles heeft
schriftelijk bevestigd, dat deze
verzekering niet alleen sloeg
op de geallieerde landing
N.-Afrika. maar op den gehee
len duur van den oorlog.
6. De Amerikaansche Gen.
Patton. Mark-Clark en Bradley
hebben hun dank getuigd voor
Spanie's houding aan wijlen
Gen. Orgaz.
7. Spanie heeft later gepro
testeerd bii de Ver. Staten
tegen het optreden van agen
ten van den Amerikaanschen
inlichtingen dienst in Algiers
en tegen pogingen tot een om
wenteling. in Spanje.
Thans wordt uit betrouwba
ren bron vernomen, dat onder
handelingen gaande ziin over
een modus vivendi tusschen
Spanje efi de Ver. Staten. Er
zijn echter geen bijzonder
heden bekend.
IPSSSIPI
Mei man en macht wordt gewerkt aan het herstel van de door de Duitschers
vernielde schutsluizen in den afsluitdijk bij Kornwederzand. Friezer-P.
Onthullingen over atoomspionnage in Canada
De Canadeesche premier,
Mackenzie King-, heeft aan het
huis van afgevaardigden mede
gedeeld, dat de Sovjet-Russi
sche kantoorbediende bij de
Sovjet-ambassade te Ottawa,
Igor Gcezenko aan officieele
regeeringspersonen heeft ge
zegd, dat zijn land Canada als
basis voor spionnagehandelin-
gen tegen Gr.-Brittannië en de
Ver. Staten gebruikte en dat
men bezig was een vijfde colon
ne in Canada in heit leven te
roenen.
Mackenzie King beschreef
Perzië onder zwaren druk
Officieel is aangekondigd, dat de nieuwe ambassadeur van de
Sovjet-Unie in Perzië, Sadisjikof, gisteren te Teheran zou aan
komen. Waarschijnlijk zal dus het overleg tusschen Perzië en de
Sovjet-Unie voortgezet worden en Perzië geen beroep op de
Vereenigde Volkeren doen.
De heele geschiedenis in Per
zië roept de herinnering op aan
de machinaties der Duitschers
ten opzichte van Oostenrijk.
Laat de sinaasappelen maar rotten en
laat de opbouw maar stagneeren!
In Rotterdam werd gisteren weer eens een staking ge
proclameerd, omdat een schip binnenliep met sinaas
appelen en het schip kwam uit Spanje.
Men besloot eenvoudig om geen enkel schip dat uit
Spanje komt, te lossen, totdat de Nederl. regeering de
diplomatiek» betrekkingen met Spanje heeft verbroken.
En sinaasappelen rotten en een organisatie berooft het
volk van. kostelijke vruchten.
De opbouw stagneert
Eén van de voornaamste Nederlandsche bedrijven, het
Hoogoven- en Walsbedrijf te IJmuiden, dat reeds we
kenlang door 12 man-is lamgelegd en waardoor bijna
600 man van arbeid werden beroofd, kan thans nóg niet
beginnen.
Alle arbeiders hebben zich geméld, behalve de 12 sta
kers en aangezien de anderen het werk van deze 12 niet
wilden overnemen, zullen we dus wel weer geen plaat
ijzer, dat zoo hard noodig is voor de opbouw van Neder
land, krijgen.
Naar gemeld wordt ontploften
er bommen in de huizen van af
gevaardigden, die niet tot de
linkse he partijen behooren.
Niemand werd echter gedeerd,
daar de bewoners met hun ge
zinnen naar het Zuiden ver
trokken waren uit vrees' voor
terreur van de Tudeh-partij.
Men acht het mogelijk, dat de
Tudeh een revolutie wil ontke
tenen. De regeering heeft der
halve drastische maatregelen
genomen om aan zulk een po
ging het hoofd te bieden. Het
garnizoen in Teheran is ver
sterkt. Wegens de heerschende
spanning zal de Sjah de hoofde
stad ter gelegenheid van de
Nieuwjaarsfeestelijkheden in Is
fahan niet verlaten.
Wij vernemen nog, dat de
nieuwe ambassadeur van de
Sovjet-Unie te Teheran, op weg
naar de Perzische hoofdstad,
door slecht weer is opgehouden.
Hij zal vermoedelijk vandaag
aankomen.
(Wij herinneren ons dat het
tijdens de reis van Wisjinsky
naar de Uno-conferentie ook
telkens slecht weer was. Laten
wij hopen dat de Sovjet-Russi
sche weersverwachtingen spoe
dig beter worden. Red.).
het atoomspionnagegeval als
„een zoo ernstige situatie als
nooit in Canada is voorgeko
men". Goezenko gaf de Cana
deesche regeering documenten
in handen, welke hij uit de
bergplaatsen van de Sowjet
Russische ambassade had ge
haald.
Een verslag toont aan, dat er
een netwerk van ondergrond-
sche agenten was georgani
seerd door leden van de Sow-
jetambassade volgens de di
recte instructies van Moskou,
teneinde geheime inlichtingen
te verkrijgen van employés van
de Canadeesche regeering. Hij
onthulde, dat een vooraan
staand geleerde, die „misschien
evenveel inlichtingen als wie
dan ook" had over het vrijma
ken van de atoomenergie, op
het punt had gestaan uit Cana
da naar Gr.-Brittannië te ver
trekken. waar hii in contact
zou ziin getreden met een ver
tegenwoordiger van de Sow-
iet-Unie. De premier verklaar
de: „Sommigen vinden mis
schien, dat wij de betrekkin
gen met de Sowiet-Unie moe
ten verbreken en de Sow jet
ambassade moeten vragen zich
uit Canada te verwijderen. Ik
hoop. dat dit stapdpunt niet
door personen in een verant
woordelijke positie zal worden
in genomen"
Hii zeide er zeker van te
ziin. dat Stalin de ondergrond-
sche activiteit, welke door de
Sowjetambassade was geleid,
niet zou vergoelijken.
OOK EEN ONDERZOEK BIJ
UNOX TE OSS.
In verband met den bonnen-
zwendel bij de Unilever-Ver
koopcentrale is neg een onder
zoek ingesteld bij de Unox-fa-
brieken te Oss, een dochteron
derneming van de Unilever. Het
onderzoek had tot resultaat, dat
besloten werd den 45-iarigen
procuratiehouder van W. te
arresteeren. Hangende het on
derzoek kunnen nog geen na
dere bijzonderheden worden
verstrekt.
Dr. Brongersma over
de vastenbrief
IN CHRISTOFOOR SCHRIJFT
Dr. Brongersma, wiens stijl
van optreden geen bewon
dering verdient een artikel van
drie kolommen druks over den
Vastenbrief. De twee eerste ko
lommen zijn zóó onderdanig
zalvend dat wi' al vermoedden,
v/at de conclusie zou moeten
zijn:
„Het lijdt (dus) geen twij
fel dat Bisschoppen zich wel
bewust (vet van ons Red.
De B.) in dezen brief van
iederen uitspraak over wen-
schelijkheden of onwensche-
lijkheden op politiek terrein
hebben onthouden."
De heer Brongersma schrijft
precies na wat ..Het Parool" en
„Het Vrije Volk" vóór hem
schreven; de Bisschoppen ver
bieden het lidmaatschap van de
Eenheidsvakcentrale en van het
N. V. V.; zij spreken over de
noodzakelijkheid van princi-
pieele organisaties zoowel o-p
cultureel als op sociaal terrein;
Zij spreker niet over politieke
organisaties. De heer Brongers
ma weet zelfs dat zij daarover
welbewust zwijgen en hij ver
wijt anderen, die het niet met
hem eens zijn bij voorbaat dat
zij in eerbied jegens het bis
schoppelijk woord te kort schie
ten.
Mr. van der Ben zegt het be
ter in „Vrij Nederland" waar
hij schrijft, dat wij ons er niet
van kunnen afmaken met de
verklaring dat in den Vasten
brief het oog slechts wordt ge
richt op sociale vereenigingen,
dus op vak- en standsorganisa
ties en dat het daarin niet
over het politieke leven gaat.
De heer Brongersma is de
eenige stem uit de Kath. wereld
die het anders weet te vertel
len.
Wij hebben het onze in ..De
Burcht" er reeds over gezegd.
De Partij van den Arbeid is niet
een voor Katholieken verboden
partij. Doch voor wien het ver
band tusschen het sociale en
het cultureele met het staat
kundige niet loochent, is het
duidelijk, dat de vvenseh der
Bisschoppen om ons principieel
te organiseeren niet beperkt
blijft tot de sociale en cultu
reele organisaties of zooals Z.H.
den Paus het in Zijn Vasten-
boodsohap Zaterdag 1.1, zeide
tot de priesters van Rcme: het
uitoefenen van het kiesrecht
beteekent een ernstig moreele
verantwoordelijkheid daar een
rechtvaardige regeling van de
sociale verhoudingen en voorts
gezin en opvoeding op het spel
staan."
Wie erkent dat er een zeer
nauwe band bestaat tusschen
politiek en levens- en wereld
beschouwing, kan zich moeilijk
indenken dat de Bisschoppen on
verschillig staan tegenover
principieele organisaties op
staatkundig terrein.
WEERSVERWACHTING.
In het binnenland plaatselijk
koude nacht. Overdag matige
wind tusschen Zuid- en Zuid-
West. Gedeeltelijk bewolkt.
Droog weer. Temperatuur op
loopend tot ongeveer 12 graden
in het Westen, en tot ongeveer
14 graden in het Oosten van
net iand.
Winston Churchill zal,
waarschijnlijk omstreeks
half Mei, gedurende kor
ten tijd de gast zijn van
H.M. de Koningin.
Tijdens zijn verblijf in
Nederland zal Churchill
persoonlijk het hem door
den senaat der Leidsche
Universiteit aangeboden
eeredoctoraat in de rechts
geleerdheid aanvaarden.
