STADSNIEUWS
BIOSCOPEN
leidsche volksuniversiteit.
Hos was de rechtsomwUKeling in-ons
Janu üeuiirenue ue laatste iuü jaar'r
Huur van ueeit mr. mok ons jJonueroag-
avond een oeelu gegeven, waaruij ook
aan de souaal-economiscne aouer-
grond alle aandacnt werd besieed. ixis-
toriscn gezien is net öurgerlijK WetboeK
van Iö3<s de meue nier ie lanue geJueuoe
Coue Livi» opgevolgd en bestond groote
overeenkomst tusscnen beider innoud.
Toen Kan niet gezegd worden, dat er
nu veel specifiek rransch recht in het
B. W. is.
De economische en sociale verhoudin
gen waren omstreeks 1830 niet van dien
aard, dat de wetgever de behoefte ge
voelde om sterk ingrijpende wijzigingen
in het bestaande recht te brengen, ln-
(luStiie in niuoernen zin kende men nog
niet, van een arocidersklasse, zooals
deze niet de grootindustrie opkwam, was
nog geen spraKe: de landbouw domineer
de, ook over den handel.
Een en ander blijKt duidelijk, als men
ziet, dat op een totaal van over de
2000 artikelen er zegge en schrijve drie
waren gewijd aan de arbeidsovereen
komst; men kon zich niet voorstellen,
dat de eene partij ^economisch) zwak
ker zou staan dan de andere en dus
wettelijke bescherming zou behoeven, de
vrijheid om contracten te sluiten, een
doorwerking van de beginselen der
Franschc revolutie, als ook elders
in het B. W. merkbaar werd zoo min
mogelijk beperkt.
Door de groote veranderingen, welke
sindsdien optraden (vooral na 1870, op
alle gebied) onderging ook het recht
wijzigingen naar vorm en inhoud. Meer
dan eens werden bepaalde artikelen door
den rechter veel ruimer uitgelegd, dan
men voordien mogelijk had geacht,
waardoor een formeele wetswijziging
werd voorkomen maar in feite volko
men nieuw recht werd gevormd. Een
bekend voorbeeld daarvan is het arrest
Van den Hoogen Raad van 31 Januari
1910 ten aanzien van art. 1401 B.W.
De eigendom bleek ook niet zoo on
aantastbaar te zijn, als men het zich in
1838 voorstelde: van de gelegenheid,
welke toen geopend werd. otn beperkin
gen op dit gebied te stellen is een zoo
ruim gebruik gemaakt, dat.er thans op
pervlakkig gezien meer lasten dan lus
ten aan verbonden zijn.
De onteigening, vroeger een zeeï ge
wichtige aangelegenheid, waarover de
Staten-Generaal zich moesten u-itspre-
ken, is thans de ^ewoonste zaak van de
wereld, niet alleen feitelijk maar ook
wettelijk; de z.g Onteigeningswet, wel
ke reeds een respectabele ouderdom
heeft bereikt, zijn tal van wetten ge
volgd. welke een sterk vereenvoudigt^
procedure op dit gebied bevatten. Ook
het gebruik van den eigendom werd
meer en meer aan banden gelegd. Een
sterk sprekend voorbeeld daarvan vormt
de bestaande regeling met betrekking tot
den landelijken eigendom; deze biedt
een zoo krachtige bescherming aan den
pachter, dat van het genot van den
eigenaar niet veel overblijft. Ook de
hooggeroemde contractsvrijheid wordt
hier tot zeer bescheiden afmetingen te
ruggebracht. Hétzelfde doet zich in nog
sterker mate voor bij de nieuwe wette
lijke regeling betreffen Ie den koop en
verkoop op afbetaling, welke in het
Burgerlijk Wetboek werd opgenomen:
hier wordt den partijen in den meest
letterlijken zin des woordss de wet voor
geschreven, vrijwel alle artikelen bevat
ten z.g. dwingende rechtsvoorschriften,
een ongekend verschijnsel in het con
tractenrecht.
Te slotte wees de spreker op een zeer
belangrijke wijziging, welke het B. W.
in 1909 heeft ondergaan; toen werd
daarin opgenomen de Wet op het Ar
beidscontract, waarvan de plaatsing in
het wetboek op zichzelf reeds merk
waardig mag lieeten: deze wet. welke
ongeveer 80 artikelen telde, werd ver
deeld over drie opengevallen plaatsen,
waartoe het gehecle alphabet werd ge
mobiliseerd.
Doch ook de inhoud van de betref
fende artikelen is onze aandacht ten
volle waard; deze schept sterke waar
borgen voor de;i economisch zwakkeren
werknemer, waartoe de vrijheid tot het
sluiten van overeenkomsten dienover
eenkomstig wordt ingeperkt; ook hier
vinden wij reeds een groot aantal be
palingen van dwingend recht. Afwijking
van bepaalde voorschriften kan niet an
ders geschieden clan bij schriftelijke over
eenkomst, terwijl den rechter een ma-
tigingsrecht toekomt omtrent hetgeen de
partijen uiteindelijk overeengekomen
zijn. Toch is deze wet in zekeren zin
een tijdsverschijnsel: terwijl in den
breede wordt uitgeweid over de loon-
bepaling en de formaliteiten, in acht te
nemen bij opzegging, maakt de wetge
ver zich geen zorgen over liet loonpeil
en het ontslag zelf, waarbij toch aan
zekere eischen van sociale rechtvaar
digheid moet worden voldaan.
residentie-orkest.
Jean Giardino To van der Sluys.
De Parijsche dirigent, hierboven ge
noemd, die ditmaal voor het Residentie-
Orkest stond, is een temperamentvol
man, die den indruk gaf van absoluut
bij machte te zijn, het orkest te doen
deelen m zijn intenties, zoodat dit con
cert een opwekkenden indruk maakte
Er werd met de noodige geestdrift ge
musiceerd. Wij kregen de ,,0.uvercure
La grande Paque russe" van Rims-
ky Korsakow te hooren. Het mooi ge
speelde clioraal deed direct bemerken,
dat orkest en dirigent contact liadcj.en en
t ensemble in goede conditiever
keerde. Korsakow verwerkte dit clio
raal op de hem bekende manier, kleur
rijk en effectvol geïnstrumenteerd, muzi
kaal en aangenaam om te hooren. De
sopraanzangeres To van der Sluys ver-
iolkte zes liederen van Moussorgsky met
orkestbegeleiding. Drie hiervan zijn uit
,,Enfantinesdie mevrouw Jo Vincent
nog onlangs hier zong met klavierbege
leiding. Vindende, dat zij met orkest
niet winnen, prefereeren wij het klavier
in dit drietal. Fijntjes en raak zijn zij
vertolkt geworden. Liederen, die oor
spronkelijk zijn, een pracht van decla
matie en tekstbehandeling, een mooie
stem, een voortreffelijke voordracht.
Wat kan men nc^ meer wenschen? Van
Guillame Landré, de 2c Symplionie, da
teerend van omstreeks 1941; welke even
wel niet modern aandoet. Wij waardee-
ren Landré als een knap en serieus mu
sicus, waarneembaar in de verwerking
van zijn thematiek. Gelukkige verrassin
gen biedt hij niet; de fantasie, de dra
matische ontwikkeling in de loffelijk ge
schreven muziek, is niet ontroerend,
overtuigend of stoutmoedig. Het orkest
speelde kranig en Giardino heeft het
lange werk met feu sacré uitgevoerd.
Ten slotte Beethoven's 7e Symphonie in
,,a gr. t.". bestempeld met het epitheton
„dionysisch". Een onsterfelijke getuige
van een rijken onuitputtelijkcn geest.
Met enkele afwijkingen onverstoord oo
gt wekt; een blijvend rhythme, dat r.ooi»
eentonig wordt. Eenvoud, een tikje wee-
mucd. "tegenstellingen: een zeldzame
nonische passage, de Finale, een vreug
dedans. een al geestdrift. De reproductie
kwam zeker niet tekort aan spontaniteit,
aan 't intact houden van de muzikale lij
nen, ook niet aan analyse. Het orkest-
spel was geinspireerd. De dirigent houdt
van rhythme, vari élan, schittering en
sterke contrasten. Hierdoor werd de
kracht wel wat uitgebuit, en was de
klank niet altijd schoon. Zoo was even
wel de opvatting van den warmbbeJi-
gen dirigent. De vele toehoorders heb
ben zoowel hem als het orkest met
enthousiasme toegejuicht.
I. Kortmann.
HET RESIDENTIE-ORKEST.
Eerste uitvoering in Nederland van de
Leningrad-Symphonic van
Schostakowltsch.
Het is Frits Schuurman gelukt door
de welwillende bemiddeling van de Ver-
eeniging HollandU.S.S.R. afdeeling
Rotterdam de hand te kunnen leggen op
het orkestmateriaal van de Leningrad-
Symphonie van Dimitri Schostakowitsch.
Binnenkort kunnen de eerste uitvoerin
gen in Nederland van dit werk worden
verwacht door het Residentie Orkest
onder leiding van Frits Schuurman.
MATTAEUS-PASSION IN DE
HOOGLANDSCHE KERK.
In verband met de heruitvoering van
de Mattaeus-Passion deelt het Werkco
mité ..Kunst en Ontspanning" ons me
de dat de volgende solisten zullen me
dewerken: Ankie van Wickevoort Crom-
melin, sopraan. Roos Boelsrna, alt, Jan
Schipper, tenor, Willem Ravelli, bas.
Herman Huisman, bas. Hans Schouw
man. clavecimbel, Hennie Schouten, or
gel. Verder kunnen wij nu bekend ma
ken, dat de kaartverkoop Woensdag 13
Maart a.s. begint bij de firma C. Ben
der Hoogewoerd 90. Daar zijn ook tekst
boekjes verkrijgbaar. De plaatsen zijn
alle gereserveerd evenwel niet per
plaats maar per vak. Wij wijzen er nog
op dat er op den dag van de uitvoe
ring in dft- kerk noch toegangsbewijzen,
noch tekstboekjes verkocht zullen wor
den
BISSCHOPPELIJKE HULPACTIE.
H.A.R.K.-goederen.
Het overgroote aantal aanvragen nood
zaakt ons het Katholieke volksdeel me
de te deelen, dat voorloopig geen enkele
aanvrage meer in behandeling kan wor
den genomen, noch mondeling, nóch
schriftelijk. Vanaf 2 April uitsluitend
's morgens van 912 en alleen op Dins
dag en Donderdag kunnen dan weer
aanvragen worden ingediend.
De Zondagsdienst wordt waargeno
men door de doktoren; de Bruine, Lan-
gezaal (tel. 24855), Meyboom en Nieuw-
zwaag.
V oetbalwedstrijd
Nederland-Luxemburg
In Luxemburg is het
gelukkig mooi weer
De spelers van het Nederl.
elftal, dat Zondag tegen Luxem
burg uitkomt, zijn Vrijdagmid
dag met de hen vergezellende
officials na een vermoeiende
busreis van tien uur, te Luxem
burg aangekomen. Vandaag
wordt een kijkje op het terrein,
waar de wedstrijd wordt ge
speeld, genomen. Eerst daarna
zal het elftal definitief worden
samengesteld.
De weersomstandigheden zijn
hier uitstekend; van sneeuw is
te Luxemburg in tegenstelling
met Nederland en België, niets
te bespeuren.
Het Luxemburgsche elftal, is
belangrijk gewijzigd. In het bij
zonder geldt dit voor de voor
hoede, waarin de Luxemburg-
sche trainer Feuerstein spelers
heeft geplaats, die in 1945 de
fraaie overwinning op de Bel
gen hebaalden.
Wij noemen hierbij Mart
(middenvoor), Méngel (links
binnen) en Libar (rechtsbin
nen).
VOETBAL.
Alle wedstrijden van den
Leidschén Voetbalbond zijn
afgelast.
Casino. Blokkade. De Spaan-
sche burgeroorlog is na zooveel
jaar weer actueel geworuen. On-
aer den ooricg maakte men zich
niet druk over Spanje. Nu
schijnt zelfs dit oude beestje
eenige belangstelling waard. De
fum Alcazar die dit drama van
Franco-zijde bezag was en is
beter. Blokkade heeft evenwel
ook zijn charmes. Men laait
hier het groote vuur op van een
volk dat wil strijden om zijn
vrijheid. Het was destijds wei
nig overtuigend omdat toen wel
duidelijk was dat die vrijheid
ook bedreigd was. Welnu op dit
roode vuur gaat nog een liefdes
affaire branden en na het hap
py end in de liefde besluit de
lilm met een beroep op het „we
reldgeweten", welk vaag be
grip dan vermoede) ijk had
moeten voorkomen dat na de
film een rood happy end zou
volgen. De rest van de historie
beieven we heden ten dage.
Na 5 jaar propaganda accep
teeren wij zooiets met gemeng
de gevoelens. Niet de aardige
teekenfilm in het voorprogram,
dat blijft amusant.
Lido. Eerst een uitgebreid
Hollands- en Wereldnieuws,
waaronder opnamen van de
verheffing van Aartsbisschop
De Jong tot Kardinaal, en tref
fende beelden van Walcheren
ren met zijn levenskrachtige be
woners, nu het weer droog is.
Daarna Jetty Cantor in een uit
gebreid repertoire. Zij zingt en
speelt viool, en wordt Maarbij
fijnzinnig begeleid. Dan ten
slotte de hoofdfilm: Boemelaars
van Parijs. Deze film heeft niet
veel om het lijf, al wo-rdt ze
v/el geestig gespeeld. We zien
niet veel méér dan de komische
belevenissen van twee boeme
laars en nergens wordt dat
geestige spel bereikt, dat in
sommige niet alle! Ameri-
kaansche lach-films zoo te ge
nieten is. Dat het geen draak
geworden is, danken we aan het
spel der hoofdpersonen. Het is
overigens psychologisch zéér
onwaarschijnlijk, dat één der
boemelaars tegen het einde in
een verstandige moraliteit ver
andert. Enfin, een film. die vol
wassenen niet veel kwaad zal
doen, en hen af én toe aan het
lachen zal brengen,
Rex. Hoewel we door het
gebrul aanvankelijk dachten in
een soort leeuwenkoói aange-
ian 1 te zijn bleek toch, dat het
nog net menschen waren, die
de bioscoop bevolkten. Wie de
fiim Het Mysterie der 39 Voet
stappen" een meesterwerk durft
noemen is niet lekker. Het is
een tam verhaal, met wat
schietpartijtjes en achtervol
gingsraces als afwisseling. Bo
vendien is het niet duidelijk
geworden wat de ..39 voetstap
pen" met deze film te maken
hebben.
Trianon. De levenservaren
dokter in de Engelsche film
„Waterloo Road" vindt dat ..al
les bij elkaar genomen, zij er
nog niet zoo slecht zijn afge
komen." Hij bedoelt hiermede
oo het happy end, waarbij twee
menschen elkaar wedervinden
na dagen van droefheid en tra
giek De film geeft episoden uit
het Londen van 1941, een zeer
moeilijk iaar voor de bewoners
in het algemeen, en voor de
alleen gelaten menschen in het
bijzonder. Zij die levenservaring
hebben, kunnen deze film op de
juiste waarde schatten. Overi
gens een dikwijls geestig ver
haal, waarin de kalme. Engel
sche humor een groote plaats
inneemt. Op het gebied van
filmtechniek brengt deze film
niet veel nieuws.
WEERSVERWACHTING.
Nevelig of mistig weer met hier
en daar nog eenijje lichte
sneeuw of motregen. Tempera
tuur om het vriespunt. Langs de
waddeneilanden matige Noord
oostelijke wind, overigens
zwakke wind.
De avond-, nacht en Zondagsdienst
der apotheken te Leiden wordt van Za
terdag 9 Maart 13 uur tot Zaterdag 16
Maart 8 uur waargenomen door: de apo
theek Diiyster, Nieuwe Rijn 18, tel.
20523
Te Oegsfgeest door: dé Oegstgeester
ADoihoeJi. Raad huis pa uk 8. teL 26274-
DE LOONEN IN DE
Akb XEKMANSCHE EN
ROTXERDAMSCHE HAVENS.
Terzake van de loonen in de
Amsterdamsche en Rolierdam-
sche havens, heeft het college
va Rijksbemiddelaars een be
slissing genomen, waarbij he
loon voor de vaste havenarbei
ders is gebracht op f 39 55, zulks
overeenkomtsig de voor verge
lijkbaren arbeid geldende loo
nen.
Voor de losse arbeiders in
Rotterdam heeft het college een
overeenkomstige verhooging
vastgesteld.
Voor de havenarbeiders,
werkzaam bij de stichting sa
menwerkende haven bedrijven
in Amsterdam, heeft het college
het garantieloon verhoogd met
een toeslag per gewerkt uur.
De nieuwe loonen gaan in op
Maandag, 11 Maart.
DE PERSRAAD GAAT
VERHUIZEN.
Het bureau Perszuivering en
Persraad is wegens verhuizing
van Kazernestraat 3 naar de
Javastraat 34, telefoon no.
183030. van Maandag 11 Maart
tot en met Donderdag 14 Maart
voor het publiek gesloten.
PUDDINGPOEDER
VERLAAGD.
Met ingang van 14 Maart zijn
de prijzen van de verschillende
soorten puddingpoeder verlaagd
Vo"r puddingpoeder geldt nu
dezelfde prijs als voor custard-
poeder, nl. 10 cent per 100 gram
io. uitgewogen en 15 cent per
100 gram in verpakking. Gries
meelpuddingpoeder mag niet
meer dan 71/2, resp. 11 cent
per 100 gram kosten en choco
ladepuddingpoeder, dat alleen
verpakt mag worden afgele
verd, niet meer dan 18 cent per
100 gram.
UIT TE KNIPPEN EN TE
BEWAREN.
Distributieuienst „Oegstgeest"
(Kring 367).
De Kantooruren van het
Kringkantoor te Oegstgeest en
van de agentschappen Leider
dorp, Warmond en Voorhout
zijn van af 11 Maart a.s. als
vólgt geregeld:
Voor het afhalen en indie
nen van aanvraagformulieren
voor:
Textiel, Houten Meubelen,
Serviesgoed en Emaillewaren
te Oegstgeest op Maandag,
Dinsdag en Woensdag van
9—12 u.;
te Leiderdorp op Maandag
van 13 u. n.m.;
te Voorhout op Maandag van
13 u. n.m.;
te Warmond op Dinsdag van
13 u. n.m.
Aanvragen voor onder- en
bovenkleeding kunnen voorloo
pig niet worden ingediend.
Hieromtrent volgt eventueel
een nadere publicatie.
Schoenen,
te Oegstgeest op Donderdag
en Vrijdag van 912 u.;
te Leiderdorp op Woensdag
van 13 u. n.m.;
te Voorhout op Dinsdag van
13 u. n.m.;
te Warmond op Woensdag
van 13 u. n.m.
Rijwielen, Rijwielbanden,
Rubberlaarzen.
Gedurende de eerste 10 dagen
van de maand.
Voor de agentschappen slechts
op die dagen waarop het kan
toor open is.
Dit is behalve de hierboven
genoemde dagen voor Leider
dorp en Warmond op Vrijdag,
voor Voorhout op Donderdag.
Afhalen van Distributiebe
scheiden.
De regeling van de uitreiking
van bonkaarten voor levens
middelen wordt steeds afzon
derlijk gepubliceerd.
Voor het afhalen van andere
distributiebescheiden zooals
ziekenbonnen, toewijzingen op
aanvragen voor Textiel enz.
ontvangt belanghebbende steeds
een oproepingskaart, welke met
de Distributiestamkaart onbe
schadigd moet worden medege
bracht. Aan kinderen onder de
18 jaar worden geen distributie
bescheiden afgegeven. Wordt
het toegewezene niet op het
bepaalde tijdstip afgehaald, dan
ondervindt belanghebbende een
belangrijke vertraging of ver
valt de aanvraag.
Spreekuren van de Leiding.
De Leider of zijn plaatsver
vanger is uitsluitend voor het
publiek te spreker) op Dinsdag
en Donderdag van 24 uur.
Vervolg van pag 1.
De Vastenbrief
en de politiek
DE BISSCHOPPEN DAN
richten zich tegen het stre
ven naar neutrale ver-
aenigingen zoowel op cultureel
als sociaal terrein.
Zou het niet verwonderlijk
zijn, indien onder cultureele en
sociale vereenigingen alle or
ganisaties moesten worden be
grepen, behalve de politieke?
Luisteren wij met een oor dat
onbevangen wil hooren;
„Om de vestiging van een
nieuwen, maatschappelijke
orde, op hechte fundamenten
te waarborgen, zijn principi-
eele organisaties ook thans
onmisbaar.
„Alles schijnt er immers op
te wijzen, dat in de naaste
toekomst het zal afhangen
van de innerlijke kracht der
principieele organisaties en
haar onderlinge samenwer
king, of zij bij machte zijn
haar gewichtige taak te ver
vullen in onze samenleving:
ons met name tegenover het
communisme den heilzamen
en reddenden invloed harer
beginselen van sociale recht
vaardigheid, onderlinge vre
de en liefde bij de ordening
der hedendaagsche maat
schappij te doen doorwerken"
Daarom is neutraliteit als
altijd, zeker nu onaanvaard
baar en is de plaats van den
katholiek niet in de algemee-
ne, neutrale organisatie, maar
h'i heeft den plicht de nieu
we maatschappij te helpen
opbouwen in en door organi
saties. die zich bij haar werk
zaamheden uitdrukkelijk la
ten leiden door de christelijke
beginselen".
Wie wil meehelpen aan den
opbouw eener nieuwe maat
schappij, aan den sociale recht
vaardigheid, kan dit niet doen
zonder een politieke organisa
tie, die in een democratischen
Staat ten eenenmale onmisbaar
zijn.
Sluiten de Bisschoppen hier
politieke organisatie uit? Dan
sloten zij een der middelen uit
om het doel te bereiken.
Bestaat er tusschen dit alles
en de politiek dan geen nauw
verband?
Voor wie ooren heeft om te
hooren. is het duidelijk hoe
kan het anders Jat de Bis
schoppen principieele organisa
ties wenschen ook in de staat
kunde.
Principieel nu staat voor ons
gelijk niet met neutraal, niet
met humanistisch, maar met
christelijk.
Wij zeggen het „de Tijd" na:
„Als de bisschoppen de een
heid van de Katholieken als
veiligste garantie voor hel
fundament van den opbouw,
maar niet als hindernis van
de nationale eendrachtigheid
van dien opbouw stellen,
strekt hun wensch zich onge
twijfeld ook tot het terrein
der politiek in deze onzekere
jaren uit1'.
THEE IN PLAATS
VAN KOFFIE
Het laatst beschikbaar ge
stelde rantsoen koffie zal voor
twee weken langer toereikend
moeten zijn dan oorspronkeliik
het plan was. De eerstvolgende
bon zal pas op 7 April aange
wezen worden en het daarop
verkrijgbaar te stellen rant
soen zal eveneens voor zes we
ken zijn. Ter compensatie van
de over deze twee perioden
van zes weken uitvallenden
koffiebon zal op 23 Maart een
extra-bon voor 50 gram thee
bekendgemaakt worden.
NIEUWE KOLENADER
ONTDEKT.
In de provincie Limburg (Bel-
gië) is een kolenader ontdekt
die zich over een oppervlakte j
an 3.724 hectarer uitstrekt.
Proefnemingen hebben aange
toond dat de kolen zich bevin
den tot op een diepte, van 1400
meter. De productiecapaciteit
van dit terrein wordt geschat op
700 nvllioen ton steenkool van
goede hoedanigheid.
