„Volledige onafhankelijkheid" is de grondslag der onderhandelingen Moskou spionneerde in Canada INDO's SPELEN DUBBELE ROL IN INDIE NAAR MEN VERNEEMT, heeft het Indonesische Nationale Comité, na te Soerakarta in een rumoerige zitting te heb ben vergaderd, waarbij de Nederlandsche op het behoud van het Rijksverband gerichte voorstellen nóch werden aange nomen nóch werden verworpen, Sjahrir aangewezen, om, na reconstructie van zijn kabinet, met de Nederlanders onderhan delingen te voeren, echter slechts op den grondslag van volledige onafhankelijkheid". Blijkens mededeeling van het republikein- sche Ministerie van Voorlichting zal het een coalitie-kabinet zijn. Het aftreden van Sjahrir tische regeering, een voedsel- Naar een republikeinsch mi nister van het ontbonden ka binet heeft verklaard, had Sjahrir zijn ontslag op 23 Fe bruari schriftelijk bij Soekar- no ingediend. Soekarno heeft dit echter niet bekend gemaakt voor de eerste zitting van het Centrale Nationale Comité op 23 Februari, hetgeen veel ver warring op de zitting veroor zaakte, waarvan de leden de republikeinsche regeering en de ministers persoonlijk op dermate onofficieele wijze be- critiseerden, dat Sjahrir uit protest tegen een dergelijk verloop de vergadering verliet. Sjahrir, wiens geheele kabi net ontslag heeft genomen, heeft na een persoonlijk be roep van ir. Soekarno op hem, er in toegestemd opnieuw als Min.-president op te treden: In Batavia heeft men berich ten ontvangen, volgens welke gedurende de zitting van het comité jonge Indonesiërs bui ten bamboe-speren zwaaiden en daarbij schreeuwden: „Wij willen oorlog met de Neder landers". Een zitting van het comité moest geschorst wor den, Sjahrir's programma. Het „Volksfront", dat Sjah rir's kabinet het hevigst be- critiseerde heeft nochtans ge weigerd de verantwoordelijk heid van een kabinetsformatie te aanvaarden op Soekarno's verzoek, nadat Sjahrir's aftre den was geaccepteerd. Sjahrir's commentaar op de motie, dat „de onderhandelingen zouden beginnen op de basis van hon derd procent onafhankelijk heid", verwijst naar het 5 pun- ten-programma, dat in de slot zitting van het Centraal Na tionale Comité als het begin sel-programma voor het poli tieke beleid van het nieuwe kabinet is aangenomen. De overige 4 punten hebben betrekking op sociale en eco nomische verbeteringen, die dringend noodzakelijk zijn. De instelling van een democra- regeermg, en kleedingprogramma voor het Indonesische volk en de overneming en exploitatie van enkele der belangrijke planta ges en industrieën. De bijzondere Britsche ge zant in Ned.-Indië, Sir Arch. Clark Kerr, wordt na zijn met het oog op zijn gezond heid -ondernomen tocht op zee weder aan land terugver wacht. In Nederlandsche krin gen verwacht men, dat de for- meele besprekingen tusschen de Nederlanders en de Indo nesiërs in de eerste helft van deze week zullen anvangen. De koers van den Indischen gulden. Van officieele zijde verneemt het A.N.P., dat de door de Ne derlandsche bank genoteerde koers van den Indischen gul den op pari gesteld is. Overwerk voor Judasloon. „Als je het verbaal leest, word je er misselijk van", al dus begon de president van het Bijzonder Gerechtshof te Am sterdam, Mr. E. H. van Schaik Mathon, gisterenmorgen de zitting. Drie „Nederlanders" waar van er twee bij de N.S.B. aan gesloten waren geweest waren in 1942 als kantoorbedienden in dienst gekomen van den Zentralstelle für jüdische Aus- wanderung. Besmet als zij waren door de nazi-propaganda, vroegen z: hun Duitsche superieuren toestemming om na hun kan toortijd bij wijze van overwerk des avonds naar eigen goed dunken het voorbeeld van de Gruene Polizei te volgen en, aan de hand van de door hen zelf bijgewerkte kaarten uit de karthoteek, jodenfamilies uit hun huizen te halen en af te leveren aan de Duitsche in stanties. „Wij ontvingen vijf gulden per binnengebracht hoofd". De advocaat-fiscaal, Mr. M. H. Geeling, hield een zeer fel requisitoir, waarin hij aan de hand van door de verdachten zelf bevestigde gegevens voor rekende, hoe zij ieder op zijn minst den dood van 33 men- schen op hun geweten hebben. Het hun door de Duitschers daarvoor uitbetaalde Judas loon bedroeg per Judas 200. IN de verklaring van de Canatleesche regeering over de ver strekking van vertrouwelijke en geheime inlichtingen aan vertegenwoordigers van de Sovjet-Unie door een viertal Canadeesche ambtenaren wordt nog gezegd, dat de nasporingen hebben uitgewezen, dat de spionnage-frandelingen „door zekere leden van den staf van de Sovjet-ambassade te Ottawa waren uitgevoerd, volgens directe instructies uit Moskou." Zabotin kreeg gespecificeerde opdrachten In het rapport wordt ver klaard, dat kolonel Zabotin, militair attaché bij de Sow- jet-ambassade te Ottawa, rechtstreeks met de operaties was belast. In telegrammen uit IVJoskou kreeg Zabotin. gespecificeerde opdrachten tot hetj nemen van maatregelen ter verkrijging van gegevens over de materia len, waaruit de atoombom is samengesteld alsmede over het vervaardigingsproces, met tee- keningen. Zabotin moest ook inlichtin gen inwinnen over het ver voer van Amerikaansche troe pen uit. Europa naar de Ver. Staten én den Pacific, en over een aantal Amerikaansche mi litaire formaties. Verder werd gevraagd om een lijst van de van overzee teruggekeerde divisies van het Canadeesche leger, gege vens over gereorganiseerde divisies en over organisatie van het na-oorlogsche Cana deesche leger. WEERSVERWACHTNG. Tot Woensdagavond. Matige wind tusschen Oost en Noord-Oost. Zwaar bewolkt. Plaatselijk eenige sneeuw of regen. Temperatuur overdag iets boven het vriespunt. Ir F. H. E. GULJé. t Een nobel mensch, een goed vaderlander, een principiëel katholiek is Vrijdagavond op schunnig-laffe Wijze vermoord. Ir. F. H. E. Gui.ie werd onder een voorwendsel naar de voor deur van zijn huis gelokt en daar neergeschoten. Naast de schaamte, dat der gelijke schanddaden thans in ons land kunnen voorkomen, staat voorop de verontwaardi ging over een dergelijke mis daad. Het zal voor de politie een uitermate zware taak zijn om nog sporen te vinden van de daders, die in de sneeuw storm een goed heenkomen konden vinden. Maar al is er dan geen juridisch bewijs mis schien ooit te construeeren, voor wie toeziet is het wel dui delijk dat het hier gaat om een lage politieke moord. Betrekkelijk kort voor het einde van den oorlog Werd over Ir. Guljé geschreven dat deze voorzitter van de R.K. Werkgeversvereeniging geen kans moest krijgen om een rol te spelen in het politieke le ven. Men- heelt hem aange klaagd en men heeft hem vrij uit laten gaan maar er is na tuurlijk in de Nederlandsche rechtsstaat van vandaag geen sprake van rehabilitatie en men moet het beleven dat dan Daarbij is in aanmerking ge nomen, dat een gedeelte van de weggevoerde Joden er het leven heeft afgebracht. „En nu beweren de verdach ten, dat zij er spijt van heb ben", aldus de advocaat-fis caal, „maar zij hebben er al leen maar spijt van, omdat het thans om hun eigen viule hach je gaat. Voor alle drie verdach ten eischte hij de doodstraf. ook een gekleurde berichtge ving over de radio tneldt, dat hij wel gevangen is gezet, maar later „losgelaten"! Nu de laster zijn doel niet bereikte om deze katholiek uit te schakelen moest de revolver den man treffen. Het is een verbijsterend sig- na..l. dat ons waarschuwt voor de ontbindende krachten, die er in ons volk woekeren en die als dubbelgangers van Na zi-gangsters thans in een be vrijd Nederland op him beurt sinistere methoden gebruiken. Want dat moet hier nu te vens maar bijgeschreven wor den: er zijn zeer ernstige ver moedens dat de dood van Pa ter Bleys, beter bekend als Pater Lodewijk, niet enkel het gevolg is geweest van een slip pende auto, maar van een auto die van tevoren onklaar was gemaakt. Ook al een katholiek op een vooraanstaande plaats. Er is droefheid en er> is rouw. Er is verontwaardiging. Maar er komt nu ook ver- zet tegen het bandietendom OPROEP ZANGERS EN ZANGERESSEN VOOR DE DOODENHERDENKINC. In verband met de voorbereidingen van de doodenherdenking. welke begin Mei gehouden zal worden te Leiden zal als muzikale omlijsting uitgevoerd wor den het Reauiem van A. Bruckner en het 'le Deum van A. Diepenbrock. Deze wérken zijn voor koor. soli en orkest Alle zangers en zageressen te Leiden, alsmede de aangesloten koren bij „Kunst en Ontspanning" (N.V.H.) wor den hiermede uitgenoodigd op de eerste repetitie, 5 Maart a.s. aanwezig te wil len zijn. Het repetitielokaal is: School gebouw Voorzienigheid. Krauwelsteeg 6 (steeg naast Casino-theater); aanvang 9 uur precies. Gezien de korte tijd van voorbereiding is aller opokmst dringend gewenscht. Namens het Werkcomité „Kunst e» Onspanning" (N.V.H. Bestuur Doodenherdenking. Bestuur 5 Mei-herdenking. De voormalige Noorsclie tankboot ,.Pe gasus". thans herdoopt in „Willem Ba- rentsz" is ih de Amsterdamsche haven aangekomen. Het schip zal bii de Am- sterdamsche Dokniaatschappij omgebouwd worden tot drijvende traankokerij voor de Ned. Walvischvaart Mij. Alg. Holl. Fotopersb.-P. Aangekomen Hollanders worden geadviseerd terug te keeren ONS werd een brief ter inzage ge geven en ter publicatie afgestaan, welke nog door den censor ge opend was. Wij meenen, dat Min. Lo geman al veertien dagen geleden ver klaard heeft, dat de censuur is opge heven. Maar de ambtelijke machine draait stroef en knarsend en zoo kan het gebeuren dat het besluit van den Min. nog niet bij het eindpunt der bu reaucratie is aangeland. Wij hebben niets tegen censuur wanneer de regee ring dit noodig acht om verkeerde voorlichting en valsche propaganda te gen te gaan. Maar wij hebben er óeel op tegen, dat maatregelen door vertra ging practisch worden gesaboteerd en waarmee men dus het crediet van de regeering ondergraaft. De man die de brief schrijft is een insider en wij zijn ten allen tijde bereid aan de autoriteiten zijn naam mede te deelen. De Indonesische afgevaardigde. Hier staat alles in spanning vanwege de besprekingen. De voorstellen die ge daan zijn van Nederlandsche zijde zijn zeer zeker acceptabel. Alleen de onder- bariflelaAi'A. tzazv. Itvïruiesische zikle ziin m.i. niet representabel. Zij zijn zooge naamd wel afgevaardigd, maar ik vrees alleen, dat zij geen overwicht hebben over de opstandige bevolking. Zij zijn als het ware in de macht van een aantal oproerlingen, die gesteund worden door een aantal Jappen en Duitschers. Daarom vrees ik, dat het zaakje toch uitgeknokt zal worden. Daarnaast zal vermoedelijk het volgen- UieA ió RatcuUa de gebeuren: Doordat aarf de Indone siërs meer invloed zal worden toege kend, is het vrij keker, dat het Euro- peesche ambtenarencorps zal worden ingekrompen. De Indo's. Daarnaast staat het grootste pro bleem van de z.g. Indo's d.w.z. de In dische menschen, hier geboren, die Hoi- landsch bloed in de aderen hebben, vol komen Europeesch zijn opgevoed, maar door de verbondenheid met dit land een speciale plaats innemen. Zij vor men hef grootste gedeelte van het amb tenarencorps en hebben hier alles te verliezen. Zij spelen daarom een twee slachtige rol. Moeten, als alles verloren is, met de Indonesiërs samenwerken, en toch probeeren goede vrienden met de echte Hollanders te blijven. Het gevolg daarvan is, dat zij thans aan de Hollanders niet die eer bewij zen, die ze verdienen. Op het oogen- blik nemen zij een sleutelpositie in en zijn vele ambtenaren afhankelijk van hun beslissingen. Een verkeerd advies dat opgevolgd werd. Zij adviseeren zelfs nu, nu er nog niets van politieke ontwikkeling bé kend is, aan de overgekomen Hollan ders om maar terug te keeren. Daar is natuurlijk ook een hoop eigenbelang bij, maar in ieder geval maakt het dualisme van deze menschen de zaak voor ons niet gemakkelijker. Vorige week is hier een boot aangekomen met 170 .Politieambtenaren uit Holland, waaronder 10 commissarissen van po litie, onder wie 3 Rotterdamsche col lega's. De dienstleiding heeft deze men schen aangeraden, aangezien het hier blijven volgens hen een avontuur was, om maar weer terug te keeren. Het geen prompt 110 man, waaronder ook. 3 Rotterdammers hebben gedaan. Wij be schouwen 't als onverantwoordelijk om zoolang van de toekomstige politieke ontwikkeling van Indië niets bekend is, hier weg te gaan. Eerescliuld aan het vaderland! Trouwens, het gegeven advies ach ten wij gewoon funest. Er is hier werk voor duizenden en wij achten het een eereschuld jegens het vaderland dat ons uitzond, om maar niet zoo het bijl tje erbij neer te leggen. Dat kan nog altijd gebeuren als uit de politieke be sprekingen verwikkelingen voortgeko men, waaruit inderdaad zou blijken, dat het overkomen van ons gezin tol de onmogelijkheden behoort. Dan ver dwijn ik subiet. Hier voel je pas, wat een ontzetten de taak onze voorouders verricht heb ben, door dit land te koloniseeren. Jam mer dat we altijd zoo bescheiden zijn geweest, om dit niet uitvoeriger aan de wereld bekend te maken. Wat kun nen wij trotsch zijn op onze voorouders, die dit geweldige land tot ontwikkeling en bloei hebben gebracht en dat op een wijze waaraan elk land een voorbeeld kan nemen. Nu zonder meer dit land verlaten", zou ik voor mijzelf als landverraad be schouwen. Ik zal er dan ook alles op zetten om mijn taak hier tot het einde toe te vervullen en ik blijf van mee ning, dat de oude Hollandsche geest, die onze menschen hier vroeger be zielde, waar zij door een eerlijk sociaal gevoel werden gedreven, en met ken nis van het land en respect voor da menschen hebben gehandeld, moet blij ven leven Lot welzijn van Indië en ons vaderland.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1946 | | pagina 3