mvir
Het congres der politiek-dakloozeni
Congres van de S.D.A.P.
Russische aanklacht begonnen!
„Eenheid in verscheidenheid"
„Wij laten ons de roode vlag, een
onzer symbolen, en de Internatio
nale niet ontnemen"
Heydrich beval uitmoording van Ruslands bevolking
Zaterdag: 9 Febr. 1946.
Hoofdred.Rector H. Sondaal.
Mr. Dr. C. Ch. A. van Haren.
Directeur: G. van Elburg.
Bureaux: Papengracht 32. Tel
Red 20015. Adm. 20826.
Abonnementsprijzen: f 0.26 per
week. f 1.10 per maand,
3.20 per kwartaal. Franco
per post f 4.20.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
No. 194
Een meester
of een knecht
zonder geduld
zijn
beide lastig
„Zoo ooit dan is er nu de
kans voor deze partij een
woord te spreken dat ook op
het platte land weerklank zal
vinden", aldus begon Minister
Schermerhorn zijn betoog op
de bijeenkomst van de sympa
thiseerenden met de Partij van
den Arbeid ofwel de „politiek
dakloozen", zooals zij zich
gaarne noemen in het concert
gebouw te Amsterdam.
Drie vooraanstaande spre
kers voerden hier het woord.
Allereerst sprak Mr. Dr. E.
Brpngersma als een van de
„Christofoorgroep". Hij zeide
dat wij thans onze nationale
eenheid dienen te beleven. „De
verbreking van het isolement
der katholieken is het bewij
zen van een dienst aan Neder
land. Wat wij thans beginnen
is niet zonder gevaar en er
zullen zeker heel wat moei
lijkheden komen. Wij zijn ech
ter geen kasplanten en men
behoeft dus niet angstig te
zijn. Wij zijn niet bang ge
weest voor Hitier. Wij zijn dus
ook niet bang voor Schermer
horn, Vorrink of Joekes. Bo
vendien, deze heeren vragen
ons niet onze beginselen los te
laten. Zij zenden het niet eens
appreciëeren". (Och, och, wat
zijn ze toch goed voor ons.
Eed. De B.).
Vervolgens sprak. Min. Lief-
tinck, die vier punten noemde,
waarnaar de Partij van den
Arbeid moet streven, waarvan
de voornaamste zijn:
Een positief programma, dat
uitzicht opent voor den gewo
nen man en belangstelling voor
den „kleinen" man, want met
de maatschappelijke waardee
ring van den bezitloozen is het
vaak nog droevig gesteld.
Voorts mag de arbeid niet
enkel worden beschouwd als
koopwaar. De arbeid is een on
vervangbaar onderdeel van de
maatschappij. Ieder moet in
staat zijn arbeid te Verrichten
overeenkomstig zijn capacitei
ten. Bij dit alles dienen de
menschelijke waarden niet in
het gedrang te komen. Elke
werkgever .dient te begrijpen
dat hij niet een aantal arbeids
uren huurt, doch dat hij met
een rnensch te maken krijgt.
(De vruchten van ons isole
ment gaan rijpen. Red.).
Hierna sprak Min. Schermer
horn:: „Wij moeten streven
naar een radicale vernieuwing.
Niet het radicalisme van het
woord, maar het radicalisme
van de daad, is noodzakelijk.
Het verheugt mij. dat ook de
„dakloozen" hebben gedemon
streerd, mede te willen wer
ken. Ons volksleven heeft
maar één kans boven de narig
heid uit te komen en dat is het
geloof in de roeping van ons
volk om bepaalde waarden in
de wereld te vertegenwoordi
gen. Ik zie in de „Partij van
den Arbeid" de bundeling van
hen. die gelooven in deze roe
ping".
Tot slot van het congres
werd de volgende resolutie
met algemeene stemmen aan
vaard:
„Belangstellenden in de plan
nen tot oprichting van de „Par
tij van den Arbeid', overwe
gende, dat de opzet van deze
partij de mogelijkheid schept,
dat Nederlanders van uiteen-
loopende geloofsovertuiging en
levensbeschouwing op politiek
terrein kunnen samengaan op
zoodanige wijze, dat hun op
vatting omtrent het verband
tusschen politiek en levensbe
schouwing ten volle tot haar
recht kan komen, spreken hun
vreugde uit over de totstand
koming van de Partij van den
Arbeid en besluiten tot die
partij toe te treden.
WEERSVERWACHTING.
Tot Zondagavond.
Aanvankelijk nog krachtige,
later tot matig afnemende en
naar N.-W. of West terugloo-
pende wind.
EEN EXTRA RANTSOEN
KAAS.
In de periode van 17 Febr.
tot en met 2 Maart zal een ex
tra rantsoen van 100 gram
kaas beschikbaar worden ge
steld voor alle leeftijdsgroe
pen.
,V.-;
Aan boord van het m.s. ..Oranjefon
tein" te Rotterdam is aan den dapper
sten kapitein der koopvaardij, Ary Ro-
ir.ijn, een beker uitgereikt, welke be
schikbaar was gesteld voor den Ne-
derlandschen zeeman, die tijdens den
oorlog de heldhaftigste prestatie gele
verd had. Kapitein Romijn, wieti reeds
verschillende Britsche onderscheidingen
werden uitgereikt, met zijn dochter, die
trotsch den beker draagt.
JJET CONGRES der socialistische partij heeft besloten op
te gaan in den Partij van den Arbeid, waartoe zich de
heer Schermerhorn nu openlij k bekent en een deel van van
de NV.B. met hem.
Hoe wij het zien, hebben wij
reeds geschreven, de S.D.A.P.
reorganiseert zich; het schip
der S.D.A.P. krijgt een nieu
wen neus. Wie sloeg den spij
ker op den kop? De afdeeling
Assen der S.D.A.P. die een mo
tie indiende, waarin werd ge
vraagd er op aan te dringen,
dat 11 S.D.A.P.-ers tegen 9 uit
de andere groepen in het nieu
we bestuur zuilen worden be
noemd. De heer Vorrink ant-
woorde hierop, dat anderen
niet het gevoel moeten krijgen,
dat ze door een olifant worden
doodgedrukt. Allemaal een be
vestiging van ons standpunt,
dat de S.D.A.P. niet gek is en
dat ze er op een zeer behoor
lijke manier is ingeslaagd een
zeer behoorlijke nieuwe aan
hang te krijgen. Daarvoor was
het noodig, dat de S.D.A.P.
burgerlijk water in den Mar-
xistischen wijn deed. Dat is
verheugend.
Tegenover de communisten
werd een duidelijk afwijzende
houding aangenomen. Eens,
aldus Vorrink, zullen zij er
kennen: „Eigenlijk hooren wij
daar (in de Partij van den
Arbeid) thuis." (Lieve hemel,
wij gaan toch geen eenheids
partij van alle Nederlanders
vormen! Red. De B.).
Dat het hoog tijd werd aan
eenige uitbreiding van de
S.D.A.P. te denken, blijkt wel
uit het dezer dagen gepubli
ceerde dat de partij slechts
een 53000 leden telt, terwijl
de heer Alberda een beroep
deed op de 40000 nog niet te
ruggekeerde partijgenooten.
De S.D.A.P. verdwijnt dus
en is onder andere vlag al
weer verschenen.
Op het bureau van „De
Burcht" liggen de passagiers
lijsten ter inzage van het m.s.
„Boissevain".
Met ingatiï van 17 Februari a.s. zul
len de legitimatiepenningen der controle
ambtenaren van den C.C.D. vervangen
worden door nieuwe.
Het proces te Neurenberg
ISTEREN heeft Lt.-Generaal Roedeniko, het hoofd van de Sovjet-Rus
sische aanklagers te Neurenberg, de Russische aanklacht tegen de 21
groote Nazi-oorlogsmisdadigers geopend. „In naam van de heilige nage
dachtenis van millioenen onschuldige slachtoffers van de fascistische ter
reur, in naam van de handhaving van den vrede in de geheele wereld, in
I naam van de toekomstige veiligheid der naties presenteeren wij aan de be-
I schuldigden de rechtvaardige en volledige rekening, die zal moeten worden
betaald".
Terstond na zijn vrij
korte inleiding ging Ru-
denko over tot het ge
ven van algemeenheden
over de Russische aan
klacht.
Ten bewijze, dat Hit-
Iers plannen zonder
meer gericht waren op
de algeheele vernieti
ging van bepaalde ras-
groepen, zeide hij, dat
in dit opzicht een docu
ment zal worden over
gelegd, geteekend door
Heydrich en opgesteld
met medewerking van
het Duitsche oppercom
mando, waarin systema
tische plannen tót uit
moording der Russische
bevolking in concentra
tiekampen zijn vervat.
De Duitschers hadden,
aldus Rudenko, reeds
een „Sonderkommando
Moskou" gevormd, dat
belast was met het uit
voeren van massamoor
den, onder de Moskou-
sche bevolking. Hey
drich was zoo bezorgd,
dat dit in handen van
anderen zou vallen, dat
hij beval speciale maat
regelen voor tijdige ver
nietiging te treffen.
Rudenko somde een
lange lijst op van con
centratiekampen in Rus
land, waarin honderd
duizenden zijn doodge
marteld. Doch niet al
leen concentratiekam
pen werden gebruikt
voor het bereiken van
de Duitsche doeleinden,
het waren er blijkbaar
niet genoeg en in het
Liventiz bosch bij Lem-
berg richtten de Nazi's
een slachtplaats in, waar
twee honderdduizend
menschen zijn afge
slacht.
De slavenjacht in
het Oosten.
Lang sprak Rudenko
ook over de slavendrij
verij in het Oosten en
hierbij citeerde hij een
document, waarin een
rede van Sauckel van 3
Sept. 1942 was vervat.
Sauckel maakte duide
lijk, dat van een half
millioen Oekraïnsche
meisjes, die toen onmid
dellijk naar het Reich
moesten worden gezon
den, de beste in aanmer
king konden komen om
gegermaniseerd te wor
den. Want „het is de wil
van den Fuehrer, dat
over honderd jaar 250
millioen Duitschers in
Europa zullen leven".
Sauckel eischte bij deze
gelegenheid nog maar
weer een millioen ar
beiders uit de Oekraïne.
Het deerde hem niet, als
daardoor het voedsel-
transport uit de Oekraï
ne naar Duitschland ge
vaar zou loopen, want
dan zou hij alle landen
van Europa mobilisee-
ren om een levende ket
ting van dragers te vor
men, teneinde vee en
koren van de Oekraïne
naar Duitschland te
brengen.
Bij het hoofdstuk
„vernietiging en plun
dering" haalde Rudenko
een door Kool getee-
kende order aan, waar
in bevolen werd, dat Le
ningrad en Moskou van
de aardbodem zouden
worden weggevaagd.
Roof en verniel
zucht.
Veel aandacht wijdde
Rudenko aan den roof
van cultureel- en kunst
bezit en schendingen
van kloosters, kerken en
godsdienstige instituten.
Hij las brieven voor,
waaruit het cynisme
blijkt, waarmee de Duit
schers in dezen te werk
zijn gegaan. Een colonne
ging er prat op, dat zij
bij de eerste plundering
zoo sportief geweest was
om nog wat over te la
ten voor de Wehrmacht.
Hij gaf een lange op
somming van de heilig
ste bezittingen der Rus
sen, die vernietigd of
gestolen zijn.
Tegelijk met de bar-
baarsche vernieling van
steden en dorpen en van
nationale cultureele mo
numenten, kwetsten de
Nazi's ook de religieuze
gevoelens van de geloo-
vigen onder de Sovjet
bevolking, zeide Ruden
ko. Verbrandden en ont
heiligden op Sovjetge
bied 1670 orthodoxe, 237
katholieke kerken. 532
synagogen en 358 ande
re godsdienstige inrich-
Voor het eerst sedert vele weken, 11.1. sedert de Fran-
sche openingsrede, vertoont de rechtszaal weer een
uiterlijk, dat alleen op hoogtepunten van het proces te
zien is en zoo onmiskenbaar afwijkt van de sfeer, die
hier doorgaans hangt. De tafels der aanklagers zijn tot
de laatste plaats bezet en de perstribune vertoont thans
niet meer de leegte, die er zoo vaak tijdens de laatste
weken was. Ook Nederland is in den persoon van
Van Tuyll aan de tafel der aanklagers vertegenwoor
digd. Voor het eerst sedert geruimen tijd ziet men ook
weer uit alle hoeken en luiken in de wanden lenzen van
foto- en filmapparaten. De Sowjet-Russen zijn met een
heel leger journalisten en persfotografen overgekomen.
De eenige, die de wisseling van de décors maar matig
kan waardeeren, is Goering, die nu evenals Hess, een
roman heeft meegebracht en zeer demonstratief niet
wenscht te luisteren naar Roedenko's scherpe woorden.
De rechters en de aanklagers in het proces hebben
thans alleen een persoonlijke Amerikaansche lijfwacht ge
kregen. Dit is een van de maatregelen, die in het kader
van een algemeene verscherping der veiligheidsmaatre
gelen genomen zijn. Een tweede maatregel zal worden
genomen. Nieuwe passen, voorzien van een foto. zullen
n.l. worden uitgereikt aan hen, die gerechtigd zijn het
gebouw te betreden. Mogelijk is liet ontdekken van
organisaties van Duitschers, die nog steeds aan het
nazidom verknocht zijn een reden voor de versterkte
veiligheidsmaatregelen. I11 de plaats Coburg. in de omge
ving van Neurenberg, werden verschillende Nazi's, die
hun activiteit nog voortzetten en in het bezit van wapens
waren, door een militair gerecht veroordeeld. De zwaar
ste straf, die werd opgelegd, was 15 jaar. De leider van
een organisatie, die de Nazi-propaganda voortzette, werd
tot vijf jaar veroordeeld.
tingen. Zij maakten
paardenstallen en hon
denhokken in kerken en
gebruikten ikonen bij
het maken van verster
kingen. De Duitschers
vernietigden in Rusland
1710 steden en meer dan
70.000 dorpen, zes mil
lioen gebouwen waar
door 25 millioen men
schen dakloos werden.
Zij vernietigden 31.850
industrieele bedriiven,
waarin vier millioen
menschen werkten, 65
duizend kilometer spoor
weg, 4190 stations,
36.000 postkantoren,
40.000' bibliotheken,
98000 collectieve boer
derijen, 1876 staatsboer
derijen. 2890 tractorsta
tions, 7 millioen paar
den, 17 millioen stuks
vee, 20 millioen varkens.
De lijst was daarmee
niet beëindigd, maar we
kunnen slechts enkele
cijfers geven. De totale
schade, door de Duit
sche misdaden in Rus
land aangericht, werd
door Rudenko op 679
milliard roebel geschat.
Rudenko ging toen over
op het meest indruk
wekkende deel van zijn
rede: de agressieplan,
nen van Duitschland.
Hieromtrent bracht hij
niet veel nieuws buiten
de mededeelingen over
de wijze waarop
Duitschland. Finland en
Roemenië mee in den
oorlog getrokken heeft.
De verklaring van
den DuitSchen Generaal
Buschenhagen zegt. dat
reeds eind 1940 door het
Duitsche opperbevel
met den Finschen gene
raal Heinriks onderhan
deld werd over een aan
valsplan waarbij sche
ma's voor de aanvallen
op Moermansk en Kare-
lië werden opgesteld.
Rudenko zeide voorts,
dat een geschreven ge
tuigenis van den Roe-
meenschen Fuehrer An-
tonescu betreffende zijn
onderhandelingen met
Hitier vanaf 1940 als
bewijs zal worden over
gelegd. Hitier en Rib-
bentrop hebben Roeme
nië in den oorlog ge
sleept. Antonescu heeft
getuig.d, dat reeds in
November 1940 Hitiers
plan voor een aanval op
de Sovjet-Unie vast
stond.