Tijdelijke vrede
in Frankrijk
Afscheid Lt. admiraal Helfrich
Wild-West in Sittard
"BIDWEEK"
D
Internationale
Jeufyd
E INDELIJK! Jullie
hebt er lang op moeten
wachten, maar nu komt
het er toch van. Vanaf
Maandag zullen we el-
ken dag een plaatsje in
ruimen voor het verhaal
en de avonturen van
„Jan Trompetter". Er is
dus nu in „De Burcht"
óók een hoekje speciaal
voor jullie en we zullen
daarom 3,Jan Trompet
ter" met een hoeraatje
begroeten.
J
Begaafdheid
en aanleg
van het kind
zijn een wenk
van God
Hooidred.: Rector H. Sondaal.
Mr. Dr C. Cb. A. van Haren.
Directeur: G. van Elbure.
Bureaux: Papengracht 32. Tel
Red 20015. Adm. 20826.
Abonnementsprijzen: f 0.26 per
week. f 1.10 Per maand,
f 3.20 per kwartaal. Franco
per post f 4.20.
No. 181
Vrijdag 25 Jan. 1946
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
5TORMSEIN
NEER!
E drie groote Fransche partijen .socialisten, communisten en
Mouvement Républicaine Populaire hebben voor de komende
vier maanden, welke de Fransche algemeene verkiezingen voor
afgaan, besloten, in de door Gouin te vormen regeering samen te
werken. Deze samenwerking is afhankelijk gesteld van ver
schillende voorwaarden.
HET PROGRAMMA
Het programma,, waarover de
drie groote partijen in Frankrijk
tot overeenstemming zijn ge
raakt, bevat o.m. de volgende
punten: 1.) De maatregelen,
waarover men reeds overeen
stemming heeft bereikt in de
voorafgaande drievoudige coa
litie onder Gen. De Gaulle (de
nationalisatie van de electrici-
teitscentrales. 2.) Het opmaken
en de publicatie van een juiste
inventarisatie van de Fransche
hulpbronnen en onmiddellijke
behoeften. 3.) Een spoedige uit
voering der reeds door de Con
stituante aangenomen maatre
gelen (de nationalisatie der
banken). 4.) Een hervorming
van het bestuursapparaat, met
het opheffen van nuttelooze en
parasitaire ambten.
Verdere punten van het re-
geeringsprogram zijn de ont
wikkeling van de productie, in
het bijzonder door nationalisa
tie „zonder bureaucratie en
zonder verspilling" en het aan
passen van de productie aan de
behoeften.
Het Bijzonder Onderwijs.
Een voornaam punt uit het
programma der nieuwe regee
ring is het respecteeren van de
rechten der bijzondere Vakver-
eenigingen en der bijzondere
scholen. Dit beteekent dat de
verschillende parochiëele lagere
scholen, die tengevolge van
een wet van Pétain werden ge
subsidieerd, htm subsidie zullen
blijven ontvangen. Het was de
ze voorwaarde voor samenwer
king welke de M. R. P. hardnek
kig heeft vastgehouden.
Spanje.
Voorts zijn de drie partijen in
Frankrijk tot overeenstemming
gekomen om aan te dringen op
het verbreken van de diploma
tieke betrekkingen met Spanje.
Men verwacht nu Engeland aan
Giral, de zoogenaamde presi
dent van de z.g. „Republikein-
Intentie vóór Vrijdag 25 Januari:
BEKEERING VAN ALLE
HEIDENEN.
N. 19 eeuwen christendom ligt
de helft van het menschdom nog
steeds verzonken in het heidendom
en dat wil zegen: 1.000.000.000
zielen.
Het kan ons verwonderen, dat'
ondanks alle missie-actie, het aan
tal van hen, die nog nooit van
Christus gehoord hebben, nog zoo
geweldig groot is. Eén ding staat
echter vast: dit ligt niet aan de
genade, want die is aloverwin-
nend huiveren we dan voor de
andere, nog eenig mogelijke con
clusie: dan ligt dit aan het
menschdom zelf. Gelukkig behoe
ven we niet alleen te zien naar
deze donkere zijde. Want hoeveel
zelfverloochening, hoeveel moed,
hoeveel martelaarsbloed is er
noodig geweest om ten minste de
helft der menschheid tot Christus
te brengen. Maar begrijpen wc
toch goed: de verantwoording, die
wij allen gezamenlijk' thans nog
dragen om die andere helft der
menschheid te bekeeren tot Chris
tus' Kruis. Durven we dan die.
verantwoording aan. Allen moeten
wij apostelen zijn, want allen be
zitten we minstens het apostel
talent van ons gebed. Dat talent
mag niet begraven worden.
sche regeering" voor Spanje
gevormd in Mexico, een do-or-
reisvisum van Engeland heeft
gekregen, nu ook spoedig ver
lof zal ontvangen tot verblijf
in Frankrijk, waarmee de ver
houding Frankrijk-Span je in
een niéuw' accuut stadium zal
treden.
Op bezoek bij De Gaulle.
Felix Gouin. het nieuwe Fran
sche regeringshoofd, heeft gis
termiddag een bezoek gebracht
aan Gen. De Gaulle. Dit onder
houd duurde slechts een kwar
tier en toen Gouin door tallooze
journalisten, bij het verlaten
van het huis van De Gaulle,
doo" tallooze journalisten werd
bestorm met vragen, boog hij
gracieus, nam zijn hoed af en
zeide: „Mijne Heeren, het was
het eerbetoon van een Fransch-
man aan een zeer hoogstaande
Franechman". Met dit antwoord
kond'ïjS de journalisten vertrek
ken.
WEERSVERWACHTING.
Tot Zaterdagavond:
Nevelig of mistig weer. Des
r.achts lichte vorst. Tempera
tuur om het vriespunt. Tijdelijk
vrij krachtige Zuidelijke wind.
„Vecht door met Hollandsche vastberadenheid"
Lt.-Admiraal Helfrich heeft gisteren officieel afscheid genomen
van zijn staf. Zoowel hij als Lt.-Gen. Van Oyen hebben er hun
spijt over uitgedrukt, dat het gecombineerde opperbevel over de
Nederlandsche Strijdkrachten in het Oosten, nu in een afzonder
lijk bevel voor marine en leger gesplitst is. Niettegenstaande dit
werd de verzekering gegeven, dat tusschen de beide commando's
een zoo nauw mogelijke samenwerking zal blijven bestaan. De
bijeenkomst is besloten met drie hoera's voor den admiraal.
Dagorder van den
admiraal
In een dagorder heeft de ad
miraal dank gebracht aan allen,
die onder zijn bevel hadden ge
staan, voor de medewerking die
zij sedert de instelling van het
eenhoofdige commando van de
Nederlandsche strijdkrachten
in - Maart 1942, hebben ver
leend. De dagorder zegt voorts:
„Terwijl het tijdperk van den
strijd tegen den gemeenschap-
pelijken yijand ons een zekere
mate van bevrediging heeft ge
schonken, zijn wij minder ge
lukkig geweest sedert de over
gave van Japan aan het Ko
ninkrijk der Nederlanden toen,
door een zeer ongelukkige sa
menloop van omstandigheden,
onze terugkeer naar Ned. Oo.st-
Indië, waarnaar wij zoo ver
langend hadden uitgezien, ver
gezeld werd van teleurstellin
gen die wij niet hadden ver
wacht, en van krenking van on
zen rechtmatigen, nationalen
trots, die zwaar te dragen is.
Op de onlangs te Sassenheim gehou
den bloemententoonstellnig kon men vele
nieuwe soorten bewonderen. De nieuwe
trompet-narcis „Dutch Master", van
welke soort slechts enkele duizenden
bollen bestaan, die alleen v. kweekers te
koop zlin tegen den prijs va n500 gulden
per K.G. Anefo-v. Haren-Noman-P.
Wij zullen ons evenwel niet
Veroorloven ontmoedigd te zijn.
In onze vaderlandsche geschie
denis hebben wij meer perio
den van tegenspoed gekend,
waar wij ons doorheen hebben
geslagen met echte Holland
sche vasthoudendheid en vast
beslotenheid. Ik zal niet de ge
legenheid hebben u verder op
dit pad te leiden. Een andere
taak wacht mij. Andere bevel
hebbers .staan gereed om u lei
ding te geven. Volgt hen in
vertrouwen en houdt in ge
dachten de waPensPreuk van
het Koninklijk Huis: „Je Main-
tiendrai".
Voor
de
Tot Maandag.
Dijkgat bij Rammekens
geblokkeerd
Nadat al op 1 Dec. 1945 een
mislukte poging tot sluiting-
werd gedaan, is gisterenmiddag
om 16.37 uur het laatste Wal-
cherensche dijkgat bij Ramme
kens opnieuw met een groote
betonnen caisson geblokkeerd.
De manoeuvre verliep gunstig,
doch om tot volledige sluiting
te komen zal in de komende
dagen weer hard moeten wor
den gewerkt, terwijl de geheele
situatie nog aanzienlijke risico's
oplevert.
NOODVLIEGVELD OP
AMELAND.
Voor noodgevallen is op
Ameland een vliegveld aange
legd. Dit vliegveld is ingericht
op initiatief van den burgemees
ter van het eiland en met gra
tis hulp van de bewoners van
het dorpje Hallum. Dat de ge
legenheid tot landen goed is
bewees de daling van een vlieg
tuig, dat tijdens het -isolement,
den pastoor van Ameland naar
zijn eiland bracht. Nu Ameland
reeds vier dagen geïsoleerd is
had de bevolking van het
eiland verwacht, dat er een
vliegtuig beschikbaar zou zijn
om passagiers en post naar en
van het eiland te brengen en
te halen. En dit gebeurt van
daag met een militair vliegtuig.
Het repertoire van veelbelovende knapen
Sinds October van het vorig
jaar stond Sittard in een geur
van Wild-West-avonturen, een
geiir, die vooral door rookhand-
granaten werd verspreid, waar
mede diverse aanslagen, waarbij
vooral kloosters het moesten
ontgelden, zijn gepleegd.
Inbraken in scholen en kloos
ters, en brandstichtingen waren
aan de orde van den dag. Ook
andere duistere praktijken,
waarbij bijv. een gedeelte van
de stad of de geheele stad in
bet donker werd gezet door het
losdraaien van zekeringen in
schakelkastjes, ontbraken even
min op het programma der drie
jeugdige boefjes, die een dezer
dagen door de Sittardsche po
litie naar veiliger oorden zijn
overgebracht De 20-jarige K.
was de auctor intellectualis,
geassisteerd door den 17-jari-
gen W., die de technicus was,
terwijl een andere 17-jarige W.
als „Dritte im bunde" fungeerde
Een aanslag op een tram en de
ontvreemding van een bornb-
disponalwagen die te Limbricht
gestationneerd was, bleek nog
slechts kinderspel te zijn in
vergelijking met hetgeen deze
„heeren" nog verder op hun
repertoire hadden staan, als 'bv,
een .knalavond in het villapark,
waarbij op zijn minst genomen
geen ruit heel zou blijven.
Dat vuurwapens, die tot hun
garderobe behoorden, geen kin
derspeelgoed zijn, zal bun thans
wel worden bijgebracht.
Brabant voorop
De radio heeft ons gisteravond
mededeeling gedaan van een
grootsch plan in Brabant om
te komen tot de oprichting van
een sanatorium voor 500 patiën
ten.
Van bevriende zijde wordt
ons medegedeeld dat het ter
rein bij Gilze-Rijen ongeveer
een 50 H.A. door een milde ge
ver is geschonken. Het nieuwe
inrichting bekend als „De Klok-
sanatorium zal thans de nood-
kenberg" bij Tilburg vervan
gen Er zal een beroep gedaan
worden op de industrie om zoo
veel mogelijk te helpen, dat in
den meest korten tijd dit sana
torium kan worden gebouwd.
Voorts worden in geheel Bra
bant comité's opgericht die een
volledige vrijheid van actie
en propaganda hebben, als zij
uit het district, waarin zij
gaan werken, maar veel geld in
net laadje brengen. Zoo hoopt
men binnen korten tijd een z.g.
..een-millioen-fonds" bijeen te
brengen Het aanta, t. b. c.-pa
tiënten wordt in ons land ge
schat op 200 a 230.000. Het is
een prachtig initiatief en we
zouden willen vragen: „Wie be
gint er in Zuid-HoLand met ook
een prachtig stuk grond in
bcsoh of aan zee cadeau te ge
ven?' We zijn ervan overtuigd
dat al het andere dan ook wel
zal volgen.
Critiek als
propaganda
F EN orgaan van een Regee-
ringsvoorlichtingsdient of
het propagandablad eener par
tij moeten altijd min of meer
egale lectuur bieden. Men kan
niet van een Regeering of van
het bestuur eener partij vra
gen dat zij het eigen beleid cri-
tiseeren. Wanneer een partij
bestuur een bepaalde lijn heeft
uitgestinpeld, dan moet zij die
Lijn ook doorzetten en zij kan
moeilijk de kolommen van haar
blad openen voor de propa
ganda van een tegenoverge
steld beleid.
Toch moet de mogelijkheid
van een ruime mate van cri
tiek in politieke zaken open
blijven. Critiek niet alleen van
politieke tegenstanders, maar
critiek ook uit de eigen gelede
ren. Het partijbestuur mag zich
niet ongevoelig noch overge
voelig voor die critiek betoo-
nen. En nimmer mag politieke
eenheid van Katholieken wor
den geforceerd, door critiek,
ook van de voorstanders van
één hecht staatkundig verband
van Kath. staatsburgers hel
zwijgen op te leggen. Gesteld
dit ware mogelijk.
Wij hebben ons wel eens de
stelling veroorloofd, dat een
zwak punt in het sterk beleid
van den bekwamen en onvol
prezen Goseling, zaliger ge
dachtenis, bestond in het man
co aan tegenspelers in het
eigen kamp, in het partijbe
stuur b.v.
Het gejuich dat pleegt op te
gaan wanneer een Tweede
Kamerfractie als één man
stemt, klinkt ons lang niet al
tijd als muziek in de ooren.
Men zoekt eenheid ook daar
waar ze niet is te vinden en
waar ze ook niet noodig is.
Men moet de politieke een
heid niet forceeren. Dat is doo-
dend voor de staatkundige be
langstelling.
Misschien hebben Katholie
ken nog meer dan anderen be
hoeften aan critiek in politieke
zaken. Voor den Katholiek kan
een partij nooit zijn wat een
S.D.A.P. voor zorveel socialis
ten is. Maar juist omdat wij in
onzen godsdienst vinden wat
wij zoeken en daarin de oplos
sing van het levensraadsel ten
volle en met ons geheele we
zen critiekloos aanvaarden,
hebben wij in een andere orde,
in die der politiek, twee oogen
en twee ooren voor al het men-
schelijke wat daar door men-
schen wordt gewrocht.
Indien men ook na den oor
log klaagt over gebrek aan po
litieke belangstelling komt dit
dan niet onder andere voort
uit de vrees voor critiek? Cri
tiek op de afdeelingsvergade-
ringon van het verst afgelegen
dorp, zoo goed als in Partij
raad en Partijbestuur?
Men krijgt de menschen niet
als ze alies toch maar goed
moeten vinden en dat zij heel
braaf zijn als zij eens in de
vier jaar op de bekende lijst
stemmen en dat alles te hun
nen bate zoo mooi en zoo goed
wordt gedaan.
Hun belangstelling, ja hun
enthousiasme daarentegen
wordt gewekt indien zij be
merken dat er feilen worden
begaan en dat dit of dat an
ders en beter kan, wanneer wij
en zij samen daaronder hun
schouders zetten. De menschen
moeten na de vergadering niert
naar huis gaan met de idee dat
het met de partij precies en
allemaal in orde is en dat de
partij alles doet.
In critiek zit een machtig
propagandistisch element. Maar
dikwijls worden de critici op
dood spoor gezet.
Behalve spelers zijn er tegen
spelers noodig. anders verliest
het spel zijn attractie en is het
geen ernstig spel meer, en
wordt het oppervlakkig.