8
1
H
Radio „Herrijzend Nederland" zwijgt
Fransche aanklager legt functie neer
"BIDWEEK"
m
Plicht met
een doorslag
Internationale
Zaterdag 19 Jan. 1946
Hoofdred.Rector H. Sondaal
Mr. Dr. C. Ch. A. van Haren
Directeur: G. van Elburg
Bureaux: Papengracht 32, lel
Red 20015. Adm. 20826.
Abonnementsprijzen: f 0.26 per,
week. f 1.10 per maand.
f 3.20 per kwartaal. Franco
per post f 4.20.
No. 178
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Geluk is
JV8.ET ingang van Zondagmorgen 20 Januari zullen de radio
uitzendingen niet langer verzorgd worden door „Herrijzend
Nederland", maar door de „Stichting Radio Nederland in Over
gangstijd". Deze nieuwe uitzendingen zullen door de „oude om-
roepvereenigingen" in gezamenlijk overleg worden verzorgd.
Vanavond om 12 uur spreekt radio „Herrijzend Nederland" zijn
laatste woord in het „Wilhelmus".
OUDE OMROEP IN DEN AETHER
Gisteravond heeft Prof de
Leeuw vanaf „de brug" de visie
van de regeering weergegeven
on het radiovraagstuk. Hij heeft
daarbij eerlijk en onomwonden
zijn eigen opinie weergegeven
en daarnaast getoond zich be
wust te zijn van het goed recht
der omroepvereenigingen van
voor den oorlog, waarbij hij
tevens duidelijk maakte, dat
dit erkennen van het recht vol
strekt niet inhield nu ook maar
„alles weer bij het oude te
laten."
De Regeering heeft gewei
gerd om terstond na haar op
treden deze aangelegenheid, bij
koninklijk besluit, te regelen.
Er stonden twee dingen vast:
een deel van ons volk kon zich
zeer goed vinden in de rege
ling van het radiobestel. waar
bij de uitzending geheel was
toevertrouwd aan verschillen
de omroepvereenigingen, maar
daarnaast was 't ook duidelijk
dat een ander deel van ons volk
verandering wenschte; hoe
■groot dit deel was, de Regee
ring beschikte niet. en beschikt
nog niet over de middelen om
dit alles te peilen. Zij zal dit
eerst kunnen doen wanneer een
vrij-gekozen volksvertegen
woordiging zich daarover kan
uitspreken.
De weg van hem, die wat hem
niet bevalt, eenvoudig uit den
weg schopt, lijkt simpel en
rechtlijnig. Evenzoo de weg van
hen. die het vroegere eenvou
dig herstelt. In een volksleven
liggen de dingen niet zoo een
voudig en zijn de wegen niet
zoo rechtlijnig. De regeering
moest dus een anderen weg zien
te vinden.
De stem der kerken.
Intusschen zijn er twee din
gen, waarbij de regeering zich
niet kan neerleggen. Vooreerst
Intentie voor Zondag 20 Januari:
TERUGKEER VAN ALLE
PROTESTANTEN VAN EUROPA
TOT DE KATH. KERK.
Van de ruim 195.000.000 protes
tanten over de geheele wereld
wonen er in Europa alleen onge
veer 118 millioen. „Ik heb nog
andere schapen, die niet van dezen
schaapstal zijnOok hen moet
Ik leidden". (Joan. X 16). Op
wie zou dat woord van Christus
meer betrekking hebben dan óp
die ontzaglijke kudde van 118 mil
lioen zielen, die Christus wel als
hun Herder erkennen, maar die,
helaas, toch zoo ver van Hem
verwijderd leven, buiten de door
Christus gewilde eenheid der Ka
tholieke Kerk.
Wanneer de geheele wereld de
ze week word opgeroepen om te
bidden voor de eenheid onder de
Christenen, dan ^moet ons gebed
toch wel heel speciaal hun gel
den. die onze broeders en zusters
zijn in Christus, nauw met ons
verbonden ook door beschaving,
cultuur en zelfs vaderland. En nog
inniger is die gemeenschappelijk
heid juist de laatste jaren gewor
den. nu er velen onder hen met
ons meebidden het ontroerende ge
bed van Christus zelf: ..Vader,
maak toch, dat allen één zijn".
Weigeren we hun ons gebed niet,
opdat Isaias' profetie spoedig ook
over hen in vervulling moge gaan:
..Het volk. dat in duisternis wan
delde. zal het heldere licht aan
schouwen". (s. IX 1).
komt het haar voor, dat de
eischen. waaraan moet worden
voldaan, wil de door de stich-
ting voorbereide programmastof
voor uitzending in aanmerking
komen, te strak zijn om een be- j
hoorlijk functionneeren van het
nieuwe apparaat mogelijk te
maken. Zij heeft voor den over
gangstijd geen bezwaar tegen
den eisch van een gekwalifi
ceerde meerderheid in de pro
gramma-coördinatiecommissie,
maar zij moet ernstig in ver
zei komen tegen de mogelijk
heid dat een enkele vereeniging
hier volstrekt vetorecht zou
hebben. In de tweede plaats
meent de regeering. dat het ver
langen van het inter-kerkelijk
overleg in radio-aangelegenhe
den, waarbij de kerken aan
spraak maken op zendgelegen-
heid ook buiten de eigenlijke
godsdienstoefeningen om, billijk
is te achten. Het is haars in
ziens onweersprekelijk dat de
kerken in ons volksbestaan een
rol van zoo groote beteekenis
vervullen, dat haar recht om
haar stem in de geestelijke lei
ding van het volk te doen hoo-
ren, zeker niet mag worden
achtergesteld bij de verkregen
rechten der omroepvereenigin
gen.
Het proces te' Neurenberg
l~\ E Fransche hoofdaanklager, Francois de Menthon heeft zijn
j functie neergelegd omdat hij in Parij? tot een hooge en
uitermate belangrijke functie is geroepen. Dit vertrek zal echter
1 aan de kracht van de Fransche aanklacht geen afbreuk doen.
f Hij wordt opgevolgd nl. door Auguste Champetier de Ribes, een
man die zijn sporen heeft verdiend. In den eersten wereldoor
log werd hij tweemaal gewond, hij was werkzaam in de ver
zetsbeweging in de Pyreneeën, werd in 1942 dooi de Duitschers
gearresteerd, zat o. a. met Herriot in een concentratiekamp, en
zag in 1944 kans om daaruit te ontsnappen.
NOGMAALS DE SLAVENARBEID
Versciiiiienae nieuwe scue.en siaan op
stapel en zullen weldra tewater wor
den gelaten. Hier zien wij het aan
brengen van den voorsteven aan een
nieuwen koopvaarder.
Anefo-Breyer-P.
HONGARIJE REPUBLIEK?
Volgens Radio Boedapest
heeft de Hon«aarsche Min.-
Pres. verklaard, dat in Honga-
riie nog voor het einde van de
ze maand de republiek zal
worden uitgeroepen. De par
tijen, welke deel uitmaken van
de regeeringscoalitie hadden
zich volgens den Min.-Pres.
reeds voor de republiek ver
klaard. de kwestie van de Hon-
eaarsche grondwet zal nog voor
het einde van deze maand bij
het parlement aanhangig wor
den gemaakt en er bestaat geen
twijfei over dat dan de repu
bliek zal worden uitgeroepen.
In tegenspraak met verschillende geruchten
en onjuiste krantenberichten verneemt het
A. N. P., dat er op het oogenblik geen
sprake is van een bezetting van een deel van Duitschland door
Nederlandsche troepen. De lichting 1945, welke thans gekeurd
wordt en vermoedelijk in Mei a.s. in zijn geheel onder de wape
nen zal zijn is volledig bestemd voor den dienst in Indië. Slechts
een zeer gering contingent zal vermoedelijk in Nederland blijven.
EN DE REST IS ONBEREIKBARE LUXE!
De op het oogenblik ter be
schikking van het departement
van oorlog staande gezagstroe-
pen hebben als voornaamste
taak de bewaking der internee-
iingskampen. Hun aantal laat
evenmin afzondering van een
belangrijk contingent voor an
dere doeleinden toe. Boven
dien zal eveneens een deel der
gezagstroepen bestemd worden
voor den dienst in Indië, vooral
waar onder deze troepen het
enthousiasme voor den dienst
in Indië groot is. Belangrijke
contingenten gezagstroepen
zijn trouwens reeds op weg
naar de Oost.
Voor de bezetting van een
deel van Duitschland, zooals dat
o. a. door België is gedaan, zou
een aanzienlijk aantal troepen
noodig zijn, een luxe, welke Ne
derland zich op het oogenblik
niet kan veroorloven.
BISSCHOPPELIJKE
BELANGSTELLING VOOR
ENGELAND—BELGIE.
Kardinaal Griffin, Aartsbis
schop van Westminster, zal een
internationalen voetbalwed
strijd Engeland—België in Lon
den bijwonen. Hij zal hier den
voorzitter van den Belgischen
Voetbalbond, kanunnik Des-
sains, die een vriend van hem
is, ontmoeten.
DE TRAMDIENST
HAARLEM—LEIDEN.
Gisterochtend om elf uur is
de eerste tram van Haarlem
naar Leiden over de herstelde
brug bij Oegstgeest gaan rijden.
Op Maandag 21 Jan. zal op deze
lijn begonnnen worden met een
halfuur-dienst.
Naast Sauckel werden door
de Fransche prosecutie Goering,
Keitel, Speer en Funck aange
wezen als de mannen, die de
grootste verantwoordelijkheid
kragen voor dit hoofdstuk der
Duitsche misdaden.
Reeds gisteren gaven wij de
verschrikaelijke cfcportatiecij-
fers. Deze werden thans nog
eens herhaald, maar ais een in
leiding tot het iaatsie hoofd
stuk van de Fransche aanklacht
en het was wel een van de
meest dramatische.
Hier werd de behandeling ge
schetst van gedeporceerden, die
onaer omstandigneden moes.en
ieven, die de nusaacugheid be
wezen van hen die aeze om
standigheden schiepen. Er werd
een rapport overgelegd van dr.
Sager, arts van de arbeiders
kampen van Krupp, waarin ont
stellende staaltjes worden ver
nield. Sauckels uitspraak dat
de voeding en-behandeling der
arbeiders in verhouding tot hun
prestatie en goeden wil moest
zijn vormde de grondslag. In
derdaad werden de arbeiders op
verminderd rantsoen geplaatst
zoodra door overmatige arbeids
uren (66 uur per week) hun
prestatie verminderde. „Zij tra
den dan in de categorie der on
nutte krachten welker vernie
tiging door Nazi's beoogd werd'.
Hp liet ook uitkomen dat de
slecht gevoede en gekleede en
door epidemieën bedreigde ar
beiders een behoorlijke medi
sche behandeling ontbeerden.
„Zieken konden geen aanspraak
maken op behoorlijke behande-
linge, die Nazi's in theorie toe
zegden aan den producent maar
waarop men als menschen geen
recht kon doen gelden. Zieke
arbeiders waren slechts een
blok aan het been voor de Duit
sche oorlogseconomie". Hoewel
hij geen statistieken had van
in Duitschland omgekomen ar
beiders legde de aanklager een
officieele schatting van 25 dui
zend Franschen over. Zij sierven
deels door langzame uitputting,
deels door snelle vernietiging,
waartoe zij naar concentratie
kampen waren overgebracht.
Japansche krijgsgevangenen, die op Java werden ontwapend,
het vliegveld te Batavia, waar ze on der bewaking van
nieuwe, startbanen moeten aanleggen.
aan het werk op
Britscbe soldaten
AneioP,
Het lot der arbeiders:
vernietiging.
Blijkens een door den Fran
schen aanklager aan het tribu
naal overgelegde Duai-che s.a-
tistiek had Nederland in Feor,
1943 van de Westelijke landen
het hoogste aantal gecieporteer-
ae arbe.ders. Volgens deze Duit
sche cijfers wersten toen 154
duizend Nederlanders in het
Reich, 135 duizend Franschen,
131 duizend Belgen. Het hoogs.e
aai-tal waren de „Ostarbeiter"
135C duizend, Polen leverde 896
duizend Estland en Letland 3rf0
duizend en Italië 200 duizend.
Een van de meest cynische
u;tlatingen waaruit blijkt dat
de Nazi's opzettelijk de arbeid
hebben gebruikt ais middel tot
vernietiging van menschenle-
vens is van Goebbels. Zij is
neergelegd in een verslag van
een discussie van Goebbels met
Thierack, den beruchten iuri—
dischen specialiteit der Nazi's,
die in 1943 Min. voor Justitie
werd. gehouden 14 Sept. 1942.
Het heet in dit rapport letter
lijk: „Met betrekking tot de
vernietiging van a-sociale le
vens is Goebbels van meening,
dat volgende groepen moeten
v/orden vernietigd: Joden en
zigeuners onvoorwaardelijk. Po.
!en. die drie of vier jaren
dwangarbeid hebben gekregen,
Tsjechen en Duitschers die ter
aood veroordeeld of tot levens
lange dwangarbeid of tot le
venslange Sicherheitsverwah-
rung veroordeeld zijn. Het is
het best hen door arbeid te
vernietigen". Deze uitlating van
Goebbels is door de Fransche
aanklagers aan het tribunaal
overhandigd als bewijs van de
Duitsche plannen met slaven-
a-beid.
WIE IS LAMME
GOEDZAK?
Wist u d~. in Wassenaar nog 156
Duitschers in vrede leven te midden
van de „dumme Hollaender"?
Wist U, dat twee van hen. zoo
gezegd een heer en een dame. in
een gro-' huis wonen?
West U. dat deze heer, daartoe
aangezet door deze dame, 38 mud
kolen aanvroeg en dat zij deze 58
mud hebben gekregen ook?
En wist U, dat dit bericht in deze
vreedzame rubriek eigenlijk niet
thuishoort daar de Nw. Leidsche
Crt. verzekert, dat het echt waar
is. gelijk ook waar is het feit. dat in
Den Haag nog 2000 leden van het
„Herrnvolk". ruim behuisd, zijn
..ondergedoken"!
Dan wist U zeker ook niet, dat
twee solisten van het ..Deutsches
Theater fuer die Niederlnnde" thans
evenzoo vroolijk optreden in een
concert te geven door het Residen
tie-Orkest. Sieg Heil*
PRINSES JULIANA
LICHT ONGESTELD.
Naar wij vernemen is H. K.
H. Prinses Juliana licht onge
steld. Zij moet het bed houden.
WEERBERICHT.
Tot Zondagavond:
ln den nacht lichte vorst, over
dag temperatur om het vries
punt. meest zwaarbewolkt,
geen neerslag van beteekenis.
zwakke wind.