Prins der Kerk
Vrede in China?
„Moordaanslag" op Sjarir?
Schermerhorn-Attlee
r
Een man
zonder fouten
Radio-programma
over de toestand in Indonesië
Wanneer
Overeenstemming met Frankrijk
Donderdag 27 December 1945 en No. 157
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
HET WEER
tot Vrijdagavond:
Na een aanvankelijke
opklaring tegen mor
genochtend weer regen.
Tijdelijk afnemende,
doch later weer toene
mende wind tusschen
West en Zuid. Weinig
verandering in tempe
ratuur.
mUltCBT
HooldredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van HarenRedacteurenProl. Dr. W. Asselberga (Anton
van Duinkerken) en Joop Siebelt; Direoteur» G. G. v. Elburg. Bureaux i Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 2082^
Abonnementsprijzen! f0.26 per week, f 1.10 per maand f3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20
19
óf een aartsengel
óf een deurmat
Toen wij eenige jaren voor den oorlog, in Rome zijnde,
zoo terloops aan een prelaat vroegen wanneer Nederland
weer eens aan de beurt kon zijn voor een kardinaalsbenoe
ming, kregen wij ten antwoord dat dit wel een paar hon
derd jaar kon duren.
Nederland met z'n paar
millioen Katholieken voegde
hij er aan toe en hii slikte
nog zooiets weg van: klein
land, met sterk protestant-
schen inslag.
En ziet. na een paar jaar
heeft Nederland wederom
zijn Kardinaal.
Rome heeft den tijd. Zij,
die gelooven haasten niet. In
het begin der zestiende
eeuw waren er twee Neder
landers. die het tot de waar
digheid van kardinaal brach
ten en een er van werd Paus.
Vierhonderd jaar lang was
geen Noord-Nederlander kar
dinaal. Totdat in 1911 van
Rossum als zoodanig werd
gecreëerd en nu in 1946 de
Aartsbisschop van Utrecht,
Mgr. Johannes de Jong.
Rome kan wachten en Ro
me kan snel handelen. Er is
geen twijfel, of de Paus
heeft door deze benoeming te
kennen willen geven hoezeer
Mgr de Jong en het geheele
Nederlandsche Episcopaat als
de strijders voor het geloof
Nederlandsche Katholieken
en niet-Katholieken zijn
voorgegaan en hoe nun ver
zet weerklank heeft gevon
den in het Nederlandsche
volk.
Wie het boek van Mag.
Stokman over het verzet der
Bisschoppen leest, staat ver
baast dat de Duitsohers dit
hebben genomen. De Duit-
schers immers hadden toch
alle macht, en macht in him
handen beteekent niets ont
ziend geweld.
En toch hebben de bezet
ters. ofschoon zij tegen geen
enkel middel hoe afschuwe
lijk ook. opzagen, niet kun
nen beletten het verzet van
een geestelijke maeht,
staande op een hoogte waar
aan zij zelfs niet vermochten
te denken. Ook een Mgr. van
Galen. aartsbisschop van
Münster, ook een Mgr. von
Preysing, aartsbisschop van
Berlijn, hebben hun stem
verheven tegen het heidenseh
Nazi-dom, En ook tegen deze
prelaten zijn de Nazi's wel
voor Donderdagavond
HILVERSUM I. 301 M.
18.— Ensemble Jetty Cantor.
18.30 Kwartier voor den Arbeid.
18.45 Tony Schiffertstein.
19.Nieuws.
19.15 Reportage.
19.30 Pianoconcert. t
20.Nederland Herrijst.
20.15 Gratnofoonmuziek.
21.20 Cultureele agenda.
21.45 Cabaret.
22.15 Mensch en MaatscliappO.
22.30 Gratnofoonmuziek.
23.Nieuws.
23.15 Avondwilding.
HILVERSUM II. 415 M.
18.Nieuws.
18.30 Jan Corduwener.
18.55 Gratnofoonmuziek.
19.30 Voor de Nederl. StrUdkr.
20.— Ensemble George Frank.
20.30 Kleine Gedichten.
20.35 Orgelspel.
21.De Regeeringsvoorl.dienst.
21.15 Gramofoonmuziek.
21.45 Avondwijding.
22.Nieuws.
22.20 Gramofoonmuziek.
storm geloopen, maar ook te
vergeefs. Hoe komt dat,
vraagt men nogmaals. Vrij
heid, noch eer, noch trouw
aan het gegeven woord,
noch elementaire wetten
van menschelijkheid speel
den bij de Duitschers een
rol. Is het niet en blijkt
hier niet duidelijk dat de
geestelijke macht, die onver
vaard op de bres staat voor
de eer van God en het heil
van den naasten het wint
van alle krachten der duister
nis waarover de nationaal-
socialisten beschikten en wel
ke zij bewust inzetten tegen
al wat goed en waar was, te
gen alles wat hun duistere
plannen dwarsboomde.
Dat dit mogelijk is stemt
op dit Kerstfeest van het
Vredesjaar 1945 waarin toch
weer donkere wolken schij
nen samen te pakken, tot een
vredig geluk. Daar is dus
iets. neen daar is dus zooveel
wat menschen, hoe diep zij
ook ziin gezonken en hoe
zeer zij zich ook als satans
kinderen gedragen, ons niet
kunnen ontnemen.
Hoe zeer hebben wij dan
echter noodig den steun en
de leiding van onze geestelij
ke leidsmannen.
Welk een ontzettende ver
antwoordelijkheid rustte ge
durende den oorlog op het
Episcopaat.
Welk een wijsheid werd
van hen gevorderd. O. met
hun persoon hadden zij al af
gerekend. Die mocht geen
rol spelen. Maar juist daar
door konden zij tot de zui
verste beslissingen komen.
Daardoor werden zii voor
millioenen het lichtbaken in
duistere en moeilijke dagen.
Daardoor konden priesters
en leeken in vrede het offer
van hun leven brengen, om
dat zij onder de leiding der
Bisschoppen de zekerheid
hadden daardoor te gehoor
zamen aan God. En blijmoe
dig gehoorzaamden Titus
Brandsma en zoo vele ande
ren tot in den dood.
Het monument dat het
Episcopaat en met hen pries
ters en leeken voor alle tij
den hebben opgericht vindt
nu onmiddellijk na de be
vrijding zijn bekroning in de
benoeming door Z. H. Paus
Pius XII van Mgr. Dr. Jo
hannes de Jong, Aartsbis
schop van Utrecht tot Kardi
naal der Heilige Roomsche
Kerk.
Eere aan God en vrede op
aarde aan de menschen van
goeden wil. v. H.
INDONESIË
Het „Republikeinsche" ministerie van voorlichting beweert,
dat een moordaanslag op Sjahrir Woensdagmiddag is mislukt,
toen een Indo-Europeaan, die herhaaldelijk op Sjahrir vuurde,
miste.
Verklaard wordt, dat de schoten op Sjahrir, die langs den
Mentengweg reed, uit een andere auto, welke de auto van
Sjahrir inhaalde, werden afgevuurd.
In de verklaring der Repu
blikeinen wordt verder mede
gedeeld: „Tegelijkertijd open
de een van de vijf inzittenden
van de auto, allen jonge Indo-
Europeanen en Surinamers in
Nederlandsche uniform, het
vuur met een revolver.. De
kogels raakten de motorkap
van Sjahrirs auto, waarbij ge
lukkig geen enkele kogel doel
trof.
Andere lezing van het
geval.
De mededeelingen van Brit-
sche zijde en die door Sjahrir
zelf verstrekt zijn over den
aanslag op den Repufblikein-
schen „premier" stellen de ge
beurtenissen in een totaal ver
schillend daglicht. Volgens een
gezaghebbende Britsche bron
was er een autoaanrijding op
de Mentengweg. die ruzie ver
oorzaakte tusschen Ambon-
neesche soldaten van het Ne-
derlandsch-Indische legér en
een of andere tegenpartij. Toen
Sjahrir, die zelf achter het
stuur zat, vergezeld van een
van zijn vrienden vervolgens
langs reed, heeft een der Am-
bonneesche soldaten „erop los
geslagen", zoo zegt deze Brit
sche iezing. De Ambonneesche
soldaat is daarna naar Sjahrir's
auto gereden en de reeds ge
melde gebeurtenissen hebben
plaats gevonden. Sjahrir heeft
verklaard dat eer hij tijd had
om uit zijn auto te komen de
soldaten hem met de kolf van
een revolver neersloegen. Toen
hij uit de auto kroop drong een
menigte om hem samen.
De „premier" zei verder dat
een Nederlandsch officier op de
groep afkwam en een pistool
op hem richtte. Op de vraag of
hij van meening was dat men
het op hem persoonlijk gemunt
had, antwoordde hij: „Ik ge
loof niet dat zij wisten wie ik
was".
De Britsche militaire politie
heeft de vier mannelijke da
ders gearresteerd. Men is van
meening dat Sjahrir het slacht
offer werd van een poging tot
autodiefstal.
De houding der Indonesiërs.
Een correspondent die Soe-
karno en Sjahir bij hun reis
door Midden-Java vergezegld
heeft, trok de volgende con
clusies: In de eerste plaats be
schikt het Indonesische leger
op het oogenblik over voldoen
de wapens en is het voldoen
de gedisciplineerd om de eva
cuatie van Japanners en bur-
gergeïnterneerde te volvoeren.
In de tweede plaats wil de In
donesische „regeering" deze
taak zoo spoedig mogelijk vol
brengen. Ten derde worden de
geïnterneerden in de overbe
volkte kampen niet slecht be
handeld maar er is een tekort
aan medicijnen en levensmid
delen. Tenslotte hebben de In
donesiërs hoegenaamd geen
haat tegen de blanken in het
algemeen en eigenaardig ge
noeg zelfs weinig tegen de Ne
derlanders. Zij zün alleen ge
kant tegen kolonisatie.
Engelsch-Nederlandsclie besprekingen in Londen
De Min.-Pres. Prof. Ir. W. Schermerhorn, is gistermorgen
in gezelschap van enkele andere Nederlandsche autoriteiten
per vliegtuig in Engeland aangekomen, voor het voeren van
besprekingen met de Britsche regeering over den toestand in
Indonesië
Min, Schermerhorn was bij
aankomst op het vliegveld
Croydon in gezelschap van den
Min. voor Overzeesche Ge-
biedsdeelen. Prof. Dr. J. H. A.
Logeman, den Luit.-Gouv.-Gen.
Dr. H. van Mook en van den
Nederl. Min. Mr. J. H. van
Royen, die den Min. van Bui-
tenlandsche Zaken, van Klef-
fens, wegens ziekte vervangt.
Geen beslissingen op
militair gebied?
Bij zijn aankomst in Londen
heeft Min.-Pres. Schermerhorn
verklaard, dat de duur van zijn
verblijf in Engeland hoofdza-,
kelijk zal afhangen van het
verloop der gedachtenwisse-
ling met Attlee over Indonesië.
Tegen het einde van deze week
denkt Min. Schermerhorn
weer in Nederland te zijn.
De diplomatieke correspon
dent van Reyter voegt er aan
toe, dat Schermerhorn ook Phi
lip Noel Baker (Britsch Min.
van Staat) zal ontmoeten. Ba
ker vervangt Bevin, zoolang
laatstgenoemde te Moskou ver
blijft. Bii de Nederlanders, die
thans naar Londen zijn geko
men, bevindt zich, aldus gaat
de correspondent verder, geen
militair deskundige, waaruit
valt op te maken, dat de te
nemen beslissingen uitsluitend
op politiek terrein liggen. Men
hoop te Londen, dat de ge-
dachtenwisseling vruchten zal
afwerpen en aan den strijd op
Java een einde zal maken.
CONFERENTIE TE MOSKOU
GEëINDIGD.
Volgens een bericht uit Mos
kou is de conferentie der drie
ministers van Buitenl, Zaken
vandaag om 3 uur, Engelschen
tijd, geëindigd. Byrnes heeft
verklaard, dat de conferentie
zee opbouwend" was.
Amuletten weigeren
De beruchte hadji van
Garoet is bij de laatste ge
vechten te Bandoeng om
het leven gekomen. Hij
was een der voornaamste
extremistische leiders in
dit gebied en had de ge
woonte amuletten te ver-
koopen, die onkwetsbaar
maakten. Zijn dood heeft
aanzienlijke onrust onder
zijn volgelingen veroor
zaakt. die nu beginnen te
gelooven, dat de amulet
ten wel eens niet zoo on
feilbaar zouden kunnen
zijn, als gezegd werd. Het
is nu duidelijk dat de be
weging die erop gericht
was de „heilige oorlog" op
Java te doen ontstaan,
haar doel gemist heeft.
Een officieele Britsche
zegsman heeft verklaard
dat op enkele plaatselijke
bewegingen na, er geen
kwestie is geweest van een
algemeene opstand onder
leiding van de hadji's.
NIEUWJAARSRECEPTIE
MGR. J. HUIBERS.
Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem zal op Nieuwsjaars-
dag receptie verleenen: van
12 tot 1 uur voor leeken,
Broeders en Zusters, van 1 tot
2 uur voor Priesters.
MINISTERS OP BEZOEK BIJ
DEN KARDINAAL.
Maandagmiddag hebben dei
Min.-president, prof. ir. W.
Schermerhorn. de Min. van
Justitie mr. H. A. M. T. Kolf
schoten, dr. L. J. M. Beel, Min.
van Binnenl. Zaken en ir. T.
S. G. J. M. van Schaik. Min.
van Verkeer en Energie een
bezoek gebracht aan den nieu
wen Nederlandschen kardinaal
mgr. dr. J. de Jong. Dit bezoek
duurde van vier uur tot kwart
over vijf.
Generaal Tsjow, de voornaamste communistische afge
vaardigde in Tsjoengking, heeft Woensdag medegedeeld,
dat de communistische partij een „officieel en schriftelijk
vastgelegd" voorstel voor onvoorwaardelijke wapenstilstand
zou overleggen, indien de regeeringspartij Kwonüntang en
de communisten na een onderbreking van vijf weken de
onderhandelingen officieel weer zou hervatten.
„Wij wenschen onmiddellijk den strijd te staken, hetgeen
belangrijker is, dan alle andere dingen", zei Gen. Tsjow.
Hij voegde hier aan toe, dat hij van den voorzitter van de
Chineesche communistische partij Gen. Mau Tse Toeng toe
stemming had gekregen dit voorstel te doen.
Frankrijk en China zijn het eens geworden over het be
wind in Noord-Indo-China. De Franschen zullen de troepen
in Tonkin en Noord-Annam gaan vervangen en zullen in
Cochin china de taak van de Engelschen overnemen, zoodat
sinds het einde van den oorlog met Japan geheel Indo-
China weer voor bet eerst onder Fransch bewind staat.