■/an Mook naar Londen! Politieke koorts loopt op! Beroep op „bevriende mogendheid" Het oog .Washington dringt aan op toenadering Radio-programma -donderdag 20 December 1945 op- ven be es per Rei dei lui zie ten PO ion ian_ No. 153 U»Ï.« e»a\Y»\«Mtt\v\\\\\\\\\u» Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken HET WEER tot Vrijdagavond: he Plaatselijke mist. ove rigens licht tot half be wolkt Geen regen. Vrij koud. Zwakke, la ter matige Zuidelijke wind. DICHT HoofdredacteurenRector H. L. J. M» Sondaal en Mr, Dr. C. C. A. van HarenRedacteurenProi. Dr. W. Asselbergs (Anton van Duinkerken)en Joop Siebélt; Directeur :_G. C. v. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 2082$ Abonnementsprijzen: f0.26 per «reek, 11.10 per maand 13.20 per kwartaal* Franoo per post 14.2^ ontdekt meer geheimen dan in woorden uitgedrukt worden zo dei ter hc 1(j aar de Indische redacteur van A.N.P.-A a verneemt, za! Dr. H. J. )P0W Mook zeer binnenkort naar Londen vertrekken, teneinde bespre» 30i ogen te voeren n:t vertegenwoordigers der Encelsche -jgeering. zei Het Amerikaansche Dep. van uitenlandsche Zaken heeft isteren een verklaring het cht doen zien, waarin het de oenemende bezorgdheid" van e regeering der Ver. Staten zake de ontwikkeling in ad. In«lië tot uiting brengt, aandringt op een „stap tot lenadering" van alle betrok- tn partijen om een vreedzame plossing van het conflict te inden. SOESOEHOENAN ÏERWELKOMT SOEKARNO EN SJARIR. Volgens draadloos opgevan- en berichten zijn Soekarno, jarir en hun gezelscnop te oerakarta verwelkomd door en Soesoehoenan; den presi- ent van het plaatselijke na- onalistische comité en den ïef van het hoofdkwartier an de Barisan Banteng". S jarir, Soekamo en Hatta ebben gisterenmiddag een olksvergadering toegesproken. Sjarir legde den nadruk op eenheid, die noodig is van root Indonesia en dat „nie- ïand voor zichzelf vecht, maar at allen moeten vechten voor geheele natie". Soekamo estigde den aandacht op de oodzakelijkheid, dat de re- eeringsbévelen worden opge- olgd. Naar aanleiding van de aan wezigheid van een aantal dag- iladcorrespondenten, die door Ie republikeinsche „regeering" raren aangezocht en de repu- Jikeinen op hun tocht verge- ellen, zeide Soekamo: „De Nederlanders trachtten wereld te vertellen dat wij 10? niet rijn zijn voor onaf- ankelijkheid en slechts vrou- fen en kinderen kunnen doo ien. Maar de kinderen van de oningin der aarde de bui- enlandsche correspondenten ien met eigen oogen, dat wij eel goed in staat zijn, dit land besturen. Alles gaat goed in ttdonesië". voor Donderdagavond. HILVERSUM I. 301 M. 6.Piet Coomans en zijn ork. 6.30 Kwartier voor den arbeid. 6.45 Tony Schifferstein. 7.Nieuws. 7.15 Reportage. 7.30 Ensemble George Frank. 8.Nederland Herrijst. 8.15 Concertgebouworkest. 10.15 Mensch en Maatschappij. 10.30 Gramofoonmuziek. 11.Nieuws. 11.15 Avondwijding. HILVERSUM II. 415 M. 6.Nieuws. 6.15 Persoverzicht. 6.30 Orkest Ted Powder. 7.Teltna van Breemen, piano. 7.30 Voor de Ned. Strljdkr. 8.Dolf v. d. Linden en zijn Métropole Orkest. 8.30 Toespraak door drs. D. de Jong. 8.35 Eddy Walis speelt. 9.Regeeringsvoor!.dienst, ant woordt. 9.15 Cantabllê Septet. 9.45 Avondwijding. 10.Nieuws. 10.20 Orkest van de week. De „New York Times" meld de uit Batavia, dat volgens „een zeer betrouwbare bron" Nederlandsche soldaten giste ren Soekarno, Sjarir, Hatta en Sjarifoedin hebben aangehou den, toen zij op weg waren naar het station om naar Mid- den-Java te vertrekken. De portefeuilles met staats papieren van de republikein sche leiders werden afgeno men. Volgens het bericht heb- b_i de Indonesiërs de docu menten overgegeven en ver volgens de Britsche autoritei ten hiervan in kennis gesteld, met het verzoek de papieren weer aan de eigenaars te doen teruggeven, hetgeen later ge schied is. SCHIETPARTIJEN TE BATAVIA. Gisteren is in Batavia vrij hevig geschoten o.a. op auto's van een brigade luchtlandings troepen in het gebied van Ta- nah Tingi, waar ook handgra naten geworpen werden. 1 Britsche soldaat werd gewond. In het Kramatgöbied hadden gevechten plaats tusschen Am- bonneesche soldaten en Indo nesiërs. In de Chineesche wijk wordt- nog steeds geplunderd. Nederl. troepen die de Wilhel- minabarakken bij Batavia be waken openden het vuur op een troep,van veertig Indo nesiërs, die uit elkaar gedre ven werd. RADIO BANDOENG IN GEALLIEERDE HANDEN. Op verkenningsvluchten ho ven Bandoeng is vastgesteld, dat het radiostation door de geallieerden bereikt en hoogst- waarschi.iniiik bezet is daar een aantal geallieerde voertuigen buiten opgesteld stonden. Op 17 Oct. werd het gebied bekend als „Indish Bronbeek" in het Noorden van de stad Bandoeng bezet. 250 geïnter neerden en leden van een Britsch-Indische medische een heid werden geëvacueerd. De dageliiksche legercourant van de Britsche 23e divisie meldt, dat de 32 uit Bandoeng ont voerde Indo-Europeanen, "vol gens de berichten gedood zijn. BRANDSTICHTING IN SEMARANG. Na het 1-brand steken van een aantal gemeentelijke ge bouwen zijn gedurende de laatste 24 uur nog 5 gevallen van brandstichting voorgeko men. Men beschouwt dit als een vorm van Indonesische re- pressaille tegen de Britsche maatregelen om het plunde ren te voorkomen. Op kleine schaal is de landbouw bij Se- marane hervat, de boeren heb ben een begin gemaakt met het aanvoeren van versche groen ten. Hoewel van Indonesische zijde getracht wordt te verhin deren. dat menschen van het Westen de stad binnen komen. Vierde bijeenkomst te Moskou De drie Ministers van Buitenlandsche Zaken, die nog steeds onder de strengste geheimhouding omtrent het verloop der besprekingen, conie- reeren, hebben gisterenmiddag hun vierde bijeenkomst gehouden. In berichten uit Moskou wordt gewag gemaakt van een „duidelijk waar neembaar sneller gaan" van den diplomatieken polsslag. Br werd geen communiqué verstrekt. De onlusten in Iran DE IRAANSCHE KWESTIE BESPROKEN? Men. veronderstelt, dat het probleem-Azerbeidjan op de agenda van de vierde formeele bijeenkomst van de drie minis ters te Moskou een voorname plaats heeft ingenomen. Deze bijeenkomst werd gepresideerd door Molotof, die tevoren met Byrnes en Bevin had geluncht. Bevin en Byrnes zlin in be spreking geweest met experts over Iran, de Balkan, het be stuur van Duitschland en het Verre Oosten. Het nieuwe beroet» op Ame rikaansche interventie, door de Iraansche regeering gedaan, is onmiddellijk vanuit Washing ton naar Byrnes te Moskou doorgegeven. Volgens een bericht van ra dio Moskou heeft Generalissi mo Stalin den Amerikaanschen min. van Buitenlandsche Za ken Byrnes en den Engelschen min. van Buitenl. Zaken Bevin gisteravond ontvangen. Bij de ontmoeting tusschen Stalin en Bevin waren Molo- tov. de Britsche ambassadeur en de Britsche permanente on dersecretaris van Buitenl. Za ken aanwezig. De Amerikaan sche ambassadeur en Molotov waren aanwezig tijdens het on derhoud tusschen Stalin en Byrnes. KERSTBOODSCHAP VAN H. M. DE KONINGIN. Morgenavond zal H. M. de Koningin om 20 uur over de radiozenders van Hilversum een Kerstboodschap tot het Ne derlandsche volk richten, waarbij tevens een woord tot land- en rijksgenooten in Over- zeesche Gebieden zal worden gesproken. MUSSERT TEEKENT CASSATIE AAN. Ter griffie van het Bijzon der Gerechtshof te 's-Graven- hage is gisteren het verzoek van Mussert ontvangen, waar in hij cassatie aanteekent te gen het over hem uitgesproken doodvonnis. KALTENBRUNNER WEER NAAR HET ZIEKENHUIS. De toestand van beschuldig de Kaltenbrunner. plaatsver vangend leider van de Gestapo in het Nazi-Reich, die aanvan kelijk reeds door bloeduitstor ting in de hersenen verhinderd was voor het tribunaal te Neu renberg te verschijnen, doch daarna enkele zittingen heeft bijgewoond, is volgens de laat ste berichten ernstig. Volgens de dokters verkeert hij in le vensgevaar. Hij is opnieuw naar het ziekenhuis gebracht Lo het Iraneesche parlement is door dr. Mossedegh een voorstel gedaan om een referendum te houden in geheel Iran over het wettelijk wijzigen van de constitutie teneinde een federatie van semi- autonome staten te vormen. Mossedegh viel de politiek van de regeering aaa. Hij wordt niet beschouwd als pro-Russisch en ondersteunde indertijd de wet, die alle olieconcessies verbood, totdat de geallieerden Iran verlaten zouden hebben. Mosedegh verweet den min.-pres., dat hij zekere ministers uit zijn kabinet, speciaal den Min. van Financiën Abdoel Hussein Hajir niet door anderen vervangen had. Hij zeide dat de regeering reeds vele jaren Adzerbeidjan genegeerd had en ni voor de koeren had gedaan» Verklaring der regeering De Iraansche premier Haki- mi. heeft een uitvoerige ver klaring afgelegd voor het par lement. Na een historisch over zicht van de gebeurtenissen in Adzerbeidsjan zeide Hakimi: „Om incidenten te vermij den besloot de regeering haar garnizoenen in Adzerbeidjan te versterken; een bevriende naburige mogendheid echter verhinderde de regeering handelend op te treden. Onze ter versterking gezonden troepen waren genoodzaakt eenigen tijd in Sjeridabad te blijven en wij hebben die troepen thans vandaar terug geroepen. De troepen, die wii in Azer- beidjan hadden, waren onvol doende in aantal en zij wa ren niet vrij om te hande len en de orde te herstel len. De bestuurscentra der plaatselijke autoriteiten wer den door de rebellen bele gerd en zii werden uitgescha keld. DaaroD gaf de regeering aan het garnizoen in Adzer beidjan last het vuren te sta ken. Ik wensch hier duidelijk te verklaren dat de beweging in Adzerbeidjan, door we'ke groep zii ook veroorzaakt mo ge zijn, rechtstreeks indruischt tegen het landsbelang en tegen de grondwet. Ik zal niet toela ten, dat dergelijke bewegingen aan de bevolking van Adzer beidjan worden opgedrongen door wie dan ook en met steun van welke machtsmiddelen dan ook. Evenals wii dat reeds zeiden, schreven en verzochten, appe leer ik ook thans aan de vriendschap van een met ons verbonden mogendheid om ons te helpen de moeilijkheden te overwinnen, welke ziin voort gekomen uit het feit. dat nog steeds vreemde troepen in Iran gestationneerd zijn. Wij ver wachten van deze mogendheid, dat zii zoo spoedig mogelijk ons grondgebied zal ontruimen en ons de vrije hand zal laten. Vanaf deze tribune doe ik met luider stem een beroep op de geheele menschheid en in het bijzonder op de met ons ver bonden en bevriende mogofid- heden en op alle Iraneezen: het streven der opruiende groepen in Adzerbeidjan heeft geen enkele basis van wettig heid. Wii moeten de bevolking van Adzerbeidjan bevrijden uit den greep van de slinksche be driegers of de vermomde vreemdelingen. Deze bevolking heeft zich altijd opgeofferd voor de vrijheid en de onaf hankelijkheid van het land: Adzerbeidjan heeft altijd deel van dit land uitgemaakt, het zal ook altijd een onver vreemdbaar deel van dit land blijven". )(c De komende bedrijfsorganisatie HET schijnt in het voornemen te lig- ,en een aantal men spreekt van plan. 45 groote bedrufscuappea ia te stellen, verticaal opgeoouwü, en omvattend aus telkens ecu geneden tak van nijverheid en handel, in een derge- lijK lichaam zullen zitting neooen de vertegenwoordigers van de ondernemers en van de aroeiders van ö.v. de leer looiers. de sclioentaorikanien, ue huidcH- handelaieu, de ledernandelaren enz.» terwijl een officieele pottenkijker door bet Kijk zal worden benoemd. Deze bedrijfscnappen zullen publiek rechtelijke bevoegdneden krijgen en bU verordening o.a. loon- ea aroeidsvoor- waarden kunnen vaststellen. Het behoeft geen betoog, dat derge lijke plannen speciaal van Kath. zij ie met instemming worden begroet, want nci zijn in het bijzonuer de ivaiuoltcben oie nu ongeveer een halve eeu* ijve ren voor een publiekrechtelijke oedruts- organisatie. welke de Paus in (Juadrage- simo Anno zoo dringend aanbeveelt, waar hij zegt. dat er lichamen in de maatschappij moeten komen, waarbij de menschen niet worden nigedeeld naar de plaats, die zij op de arbeidsmarkt innemen, maar naar hun functie in het maatschappelijk productieproces. Veel hangt natuurlijk af van de vraag hoe men aan de idee van zelf-doen uit voering zal geve*. Wij moeten van den ambtenarenstaal met zijn t e zwaar be laden wagen naar een staat die veel kan overlaten aan de in te stellen organen in het lichaam der maatschappij. Wat in dividuen zelf kunnen doen, moet men hen zelf laten doen. Wat groepen van menschen (van werkgevers en werkue- mers samen) kunnen, moet niet door den Staat gebeuren. Dit is het gezond# subsidiariteitsbeginsel dat door O. Anno sterk wordt beklemtoond. Wij willen niet vooruitloopen op het in uitzicht gestelde ontwerp en slechts twee vragen stellen. Zullen de bedrijf schappen niet zijn andere namen voor de af te schaffen Rljksbureaux? WQ vreezen. dat deze groote lichamen groo te papierwinkels zullen worden, dio ver, te ver van het bedrijfsleven af staan. Op de tweede plaats. Het schijnt in de bedoeling te liggen de kleinere groe peeringen geheel vrü te laten en terug te brengen tot de particuliere organi saties van vóór den oorlog. Wij zouden dus weer krijgen b.v. tien verschillende vereenigingen van handelaren in aard appelen, welke tezamen slechts een ge deelte van den aardappelhandel omvat ten omdat een aantal geen lid wenscht te worden van een vereeniging.. Wij zouden het ten zeerste betreuren, indien niet twee zaken voorop stonden. Ten eerste de eisch, dat in elke tak van nijverheid en handel slechts één organisatie de schakel zal zijn in den keten-Overheid-onderneming. En ten tweede dat alle particulieren lid zullen moeten zijn van die ééne organisatie. De opbouw moet van onder af aan beginnen. Kleinere, samenhangende, af geronde groepen erkenne men als pu bliekrechtelijke lichamen. Eerst daarop kan men den bovenbouw timmeren. Hoo ver komen de schoenwinkellers niet af te staan van het bedrijfschap ,,Leer"? Noodzakelijk zijn in elk geval een lichaam waarmede de schoenwinkelier rechtstreeks te maken krijgt. Dat is niet liet bedrijfschap en dat kan ook niet zlin de geheele particuliere vereeniging zon der macht. „SLOTACTE VAN DE GEDD- SANEERING". De Minister van Financiën, Prof. Mr. P. L. Lieftinck, zal Vrijdagavond 21 December a.s. te 21 uur in het „Het praatje op de brug" spreken over: „De slotacte van de geldsaneerin*".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 1