Goede start te Moskou
jVan Mook uit Indië
aangekomen
Groote gezinnen
nog in het gedrang
gelukkig
Of
IciGtinrpl/nmpn I
Stilzwijgen te verwachten over
de besprekingen
Radio-programma
KERSTVERRASSING
•eet Woensdag 19 December 1945
men
sati
tpra
■mi.
HET WEER
tot Donderdagavond:
Wisselende bewolking.
Geen regen van be tee
kenis. Iets kouder. Mati
ge wind. tusschen Zuid-
West en Zuid.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
HoofdredacteurenRector H. L. J. &L Sondaai en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren: Prol. Dr. W. Asselbergs (Anton
van Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: C. G. v. Elburg. Bureaux! Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen: f0.26 per week, f 1.10 per maand 13.20 per kwartaal. Franco per post 14.2°
Men is alleen
als men zich
bekommert
om het geluk
van anderen
den
eMPRIE-MOGENDHEDEN-CONFERENllE
VAN gezaghebende zijde wordt medegedeeld, dat de conferen
tie der drie ministers van Buitenlandsche Zaken een „goed
begin heeft gemaakt." Alle bijzonderheden van de agenda en
omtrent de besprekingen worden echter
strikt geheim gehouden. De Sovjetbla
den hebben tot dusverre nog niets an
ders gepubliceerd dan het bericht om
trent het formeele begin van de con
ferentie. Aan den terugkeer van Stalin
naar Moskou op dit oogenblik wordt
groot gewicht gehecht. Volgens een
autoriteit te Washington zou dit feit de kans op een betrekke
lijk succes van de conferentie met minstens vijftig procent
Stalin's
terugkeer
goud waard?
cht
verhoogea.
De besprekingen van het
plan voor de controle op de
atoomenergie zou volgens bin
nengekomen aan ijzingen,
niet veei tijd vergen. Men ver
wacht, dat de Sovjet-Unie, of-
schoon zonder veel enthousias
me, zich met het plan zal ver
eenigen. Truman staat dagelijks
door middel van telegrammen
in contact met Byrnes te Mos
kou,
r^IRAN STRUIKELBLOK
TE
len
Volgens de Ameri kaansche
radio zou de Iraansche ambas
sadeur in de Ver. Staten er bij
5 het Ministerie van Buitenl. Za
ken te Washington op hebben
aangedrongen te Moskou te pro
testeeren tegen de hulp, welke
de Sovjet-Unie nog steeds aan
;4k de separatisten in Iran zou ver
strekken,
In welingelichte kringen, te
Londen wordt er op gewezen,
dat de huidige toestand in Iran
ongetwijfeld de taak van de
conferentie van Moskou zal
bemoeilijken. Bevoegde waar
nemers zijn van meening, dat
iet thans meer dan waarschijn-
ijk moet worden geacht, dat het
probleem van de autonomie van
LAzerbeidjan niet langer een
open vraagstuk is. In dit geval
ar- boet tijdens de eerste gedach-
jf- ten wisselingen tusschen de Min.
van Buitenl. Zaken worden
vastgesteld in hoeverre steun
.as van Sovjetzijde voor de „de
er- mocraten" onmiddellijk verant-
ri- v/oord is en tot welke stappen
ast ie Angelsaksische mogendhe-
ar- den zich genoopt zullen voelen.
In haar houding tegenover
ien binnenlandschen toestand in
tan, gaat zooals iedereen weet,
liet aannemen van eenstemmig
heid van de ztide der drie groo-
le mogendheden, welke eenstem
e- piigheid de basis vormt voor de
irganisatie van de Vereenigde
Volkeren, niet op en op den
de
38
achtergrond van de wrijvingen
tusschen de Iraansche regeering
en de autonomisten ligt het ge-
heele vraagstuk van de behoef
ten aan veiligheid en strategie
der groote mogendheden in het
Midden-Oosten.
NIEUWE VOORSTELLEN
VAN FRANCO?
Naar in Spaansche monar
chistische kringen te Parijs ver
luidt wordt gemeid dat de spe
ciale gezant van Franco Oriol,
te Lausanne is aangekomen met
nieuwe voorstellen voor den
Spaanschen troonpretendent.
Don Juan teneinde een oplos
sing voor het Spaansche pro
bleem te bewerkstelligen.
EERSTE VUURPROEF VOOR
FRANSCHE
EENSGEZINDHEID.
De Fransehe nationale verga
dering heeft eenstemmig de re-
geeringsvoorstellen tot tege
moetkoming aan de eischen tot
loonsverhooging voor twee mil-
lioen employes in publieken
dienst aangenomen.
De regeeringsvoorstellen gin
gen niet volledig in op de door
de vertegenwoordigers der em
ployes gestelde eischen voor
een algemeene loonsverhooging
van duizend francs per maand.
Toen van communistische zijde
werd verklaard dat de cómmu-
nistische partij geheel achter de
eischen der employes stond, her
innerde een rechtsche afgevaar
digde er aan. dat de regeerings
voorstellen eenstemmig door
het kabinet, incluis de vijf com-
muniïctische ministers, waren
goedgekeurd. De Gaulie merk
te later op, dat dit debat de ge
legenheid bood tot een eerste
vuurproef, waar Dij zou blijken
of de assemblee de regeering
haar vertrouwen zou schenken,
wanneer deze voor een ernstige
moeilijkheid zou daan. Jacques
Duclos verklaarde daarop na
mens de communistische afge
vaardigden, dat zijn fractie
voor de regeeriiigsvoortsellen
zou stemmen, omdat dit een
motie van vertrouwen in de re
geering zou beteekenen.
Luit-Gouv. Gen. Dr. H. J. van Mook is in ons land aangekomen.
Met de Skymazter van de Ned.-Indië lijn landde hij gisteren
middag om 3.12 uur op Schiphol. Ter begroeting waren aanwe
zig Prof. J. H. A. Logeman, Minister van Overzeesche Gebieden
en Gjen. J. C. J. Bongers, hoofd van Oost- en West-Indische Zaken
en enkele anderen, onder wie eenige afgevaardigden van „Per-
himpoenan Indonesia", die Dr. Van Mook een gesloten brief
aanboden.
voor Woensdagavond.
HILVERSUM I. 301 M.
6.Trio Hofmeester.
6.15 Cabaret „Zes en een kwart"
Het RUk Overzee.
Cowboyliedjes.
Nieuws.
Reportage.
Beuedict Silberman en zijn
Novelty Serenaders.
Nederland Herrijst.
Briet van onzen Londen-
scheu correspondent.
Jan Corduwener.
Hoorspel.
Mensch en Maatschappij.
10.30 Componist van de week.
11.Nieuws.
11 15 Avondwijding.
HILVERSUM II. 415 M.
6.Nieuws.
6.15 Persoverzicht.
.6 30 Grairofoonmuziek.
7.30 Voor de Ned. StrUdkr.
8.— Omroeporkest.
9.De Patriot.
9.15 Orgelspel.
9 45 Avondwijding.
10.— Nieuws.
i j 20 Dansmuziek.
6.15
6.3Ö
6.45
7.—
7.15
7.30
8.15
8.30
9.
10.15
De Tweede Kamer over
de Regeeringsnota
De volgorde der besprekin
gen vermeldden eerst de ont
wikkeling der gebeurtenissen
in Ned.-Indië, maar in verband
met de komst van dr. van
Mook hier te lande, wordt
door de Kamer de vastgestel
de orde aldus veranderd dat
éérst de loon- en prijspolitiek
der Regeering ter sprake komt.
Dat de loon- en prijspolitiek
niet zoo eenvoudig is en dat
het probleem: behoorlijke loo-
nen en redelijke prijzen niet
in een handomdraai is op te
lossen, hebben de verschillen
de sprekers die gisterenmiddag
en gisteravond het woord voer
den in de Tweede Kamer, wel
duidelijk gemaakt.
In het algemeen eerst een
opmerking:
Het meerendeel der sprekers
leest wat zij te vertellen heb
ben von veèl of weinig vellen
papier af en er zijn er maar
weinigen ,die werkelijk spre
ken. Dit heeft natuurlijk tot
gevolg, dat de lezende heeren
veel minder de aandacht heb
ben dan de sprekende leden
en het zal niet anders kunnen
of de invloed zal daarmee in
evenredigheid stijgen of dalen.
De heer Andriessen (R.K.),
de eerste van de meer dan zes
tien sprekers meent uit de no
ta te mogen afleiden dat de re-
geering zooveel mogelijk infla
tie van ons betaalmiddel wil
voorkomen. Spr. meent echter
dat de regeering dit geval wel
wat te eenzijdig ziet en dat
men het loon- en prijspeil toch
moeilijk los kan maken van het
budgetaire probleem. Dit pro
bleem is alleen op te lossen
wanneer het loon- en prijsni
veau aanzienlijk komt te lig
gen boven he vooroorlogsche
peil. waarbij wij dan zullen
komen o phet peil van de An
gelsaksische landen.
Welike normen heeft de re-
geeripg aangelegd om de per
centages van verhooging te
bepalen?
Het levensmiddelenpakket
De heer Andriessen heeft
vervolgens de groote moeilijk
heden van de groote en groot
ste gezinnen geschilderd. Hij
toonde aan dat het inkomen
dezer gezinnen veelal onvol
doende is voor aanschaffing
van het levensmiddellenpak-
ket. Hij wenschte dat de kin
derbijslag zal worden aange
past aan de behoeften, terwijl
verschillende artikelen gratis
zouden moeten worden be
schikbaar gesteld.
De heer Suuroff (S.D.) is
ook van meening dat de groote
gezinnen moeten worden ge
holpen en hij vraagt, evenals
de heer Andriessen, of dit niet
mogelijk is door een gratis be
schikbaar stellen van levens
middelen, terwijl ook juist voor
deze gezinnen» de spaar- en
voorschotregeling wel zeer
urgent is.
De landbouw.
De heeren v. d. Weijden
(RJK) en Weitkamp (C.H.)
hebben beiden zich bezig ge-
(Vervolg pas. 2).
Nog juist voor de Luit. G. G.,
in de auto wilde wegrijden
kwam een achternichtje hem
hijgena een ruiker witte chry
santen aanbieden.
Voor de microfoon van „Her
rijzend Nederland" vertelde Dr.
Van Mook den luisteraars in
Nederland, dat hij hoopte dat
zijn verblijf in het moederland
slechts kort zou zijn en dat dit
verblijf voor Nederland en het
Koninkrijk de gevolgen zou mo
gen hebben, die men er van
verwacht.
Onmiddellijk na zijn aan
komst op Schiphol is Dr. Van
Mook in gezelschap van den
Min. van Overzeesche Gebieds-
deelen, naar Den Haag doorge
reden, alwaar- de Minister en
Dr. Van Mook een eerste be
spreking hielden in het hotel
de „Vieux Doelen".
MUTATIES IN TRUMANS
KABINET?
Het Witte Huis heeft gewei
gerd een bericht in de „Balti
more Sun" te bevestigen of te
ontkennen, volgens hetwelk
vier vooraanstaande leder var
president Trumans kabinet t.w
Wallace. Ickes, Forrestal er
Schwellenbach zouden aftreden.
In bevoegde kringen acht men
het bericht zeer waarschijnlijk
en zegt men, dat Truman 'groot*
moeite zal hebben om deze viei
belangrijke figuren te vervan
gen.
HET MOERDIJKSCHE VEER TIJDENS
DE FEESTDAGEN.
De dienst van de belangrijke ver
binding tusschen Noord en Zuid name
lijk van het Moerdijksche Veer zal naar
de K.N.A.C. meldt op de beide Kerst
dagen en op Niewjaarsdag worden uit
gevoerd als op Zondagen. Dat betee-
kent. dat ln de nachten, welke aan deze
dagen voorafgaan en er op volgen
geen nachtdiensten zullen worden ge
varen.
Gisteravond Iaat heeft Min. Mansvelt in de Kamer
voor een verrassing gezorgd en wel door de mededeeling
dat binnenkort grutterswaren, peulvruchten, bisquits,
koek, cacao en versnaperingen van de bon gaan. Var-
kensvleesch komt ook spoedig vrij terwijl melk en groen
ten in het voorjaar volgen. Brood blijft voorloopig nog
op de bon aangezien het anders wellicht voor veevoeder
wordt gebruikt,
.J
jjc De naam van de
K.K. Staatspartij
F R gaan stemmen op om de naam der
der R.K. Staatspartij ie veranderen.
Genoemd worden namen als „Christe
lijke Sociale Partij. Katholieke Natio
nale Partij. Katholieke of Christelijke
Volkspartij.
Men moet niet pröbeeten om door
naamsverandering ook nlet-Katholieke
landgenooten voor de partij te winnen.
Zoolang tn een organisatie, welke daa
ook ae meerderheid „Roomsch" is,
krijgt men niet één niet-Katholiek als
lid.
Met het weglaten van het praedicaat
Katholiek beoogt men dan ook iets an
ders. Men wil er medeovereenkom
stig de waarheid tot uitdrukking
brengen, dat wij niet een Katholiek-
kerkelijke partij vormen en vooral ook
dat onze staatkundige beginselen uit na
tuurlijke waarheden voortspruiten, wel
ke ook door niet-Katholieken zeer wel
kunnen worden gekend en aangehan
gen.
Men wil het praedicaat Katholiek Ia-
ten vallen om daardoor het verwijt van
een kerkelijke partij te zijn te ontloo-
pen. Een nadeel van een Kath. Partij
is: dat niet-Katholieken sprekende
over tn denkende aan de Katholieken
eerder voor zich zien de Katholieken-
in de-poliitek dan de Katholieken-lld-
van-de-KathoIieke-Kerk.
Men meet de Katholieken af naar hun
politiek en niet naar hun godsdienst.
Men ziet niet meer de buiten en bo
ven politieke partijen staande Kath.
Kerk in zooverre andersdenkenden de
moeite nemen daarnaar te kijken maar
men ziet bijna uitsluitend Katholieken,
die een politieke machtsgroepeering
vormen. Sommige protestanten zien iu
de Staatspartij dan ook een machts
instituut in handen van „Rome".
Nu behoeft men voor verkeerd© In
zichten en voor de waandenkbeelden, die
in ons lieve land ten opzichte van on
ze Kerk en van de Katholieken zoo'n
vruchtbaren voedingsbodem vinden, niet
uit den weg te gaan. Maar men be
hoeft er ook geen voedsel aan te geven
indien dit niet uit andere hoofde noo-
dig is.
Een argument om het praedicaat Ka
tholiek te doetL vervallen zouden wH
eerder zien in het feit, dat eenheid in
godsdienst iets anders is dan eenheid in
de staatkunde. Niet alle Katholieken
zijn lid der Kath. Staatspartij en wij
moeten ons er wel voor wachten hen
die geen lid zijn in hun katholiciteit
aan te tasten. Uit dezen hoofde kan
men de politiek der R.K.S.P. niet of
niet meer als de katholieke politiek aan
geven. Men kan en kon ook vroeger niet
zeggen, dat d e Katholieken d e Katho
lieke politiek volgen. Eenheid van orga
nisatie sluit meeningsverschll over hon
derd en een politieke kwesties waar
mede het beginsel niet staat of valt
niet uit. Een politiek zonder spanningen
is ondenkbaar en daarom spant het ook
in de R.K.S.P. bij tijd en wijle. Wij
zijn voorstander van een kath. partij,
maar wij vragen ons af of het ideaal dan
is bereikt, wanneer alle Katholieken tot
de laatste Kath. man en de laatste Kath.
vrouw lid dier partij zouden zijn.
Een argument vóór het behoud van het
praedicaat Katholiek ligt o.l. In het ar
gument. dat ons voorstander doet zijn
van een Kath. partij. Men kan een par
tij oprichten omdat men de afschaffing
van de tollen op wegen voorstaat. Wie
ernstig werk willen doen. vereenigen
zich echter op grond van bepaalde begin
selen. welke men gemeenschappelijk be
zit. Er moet een band zijn. die partU-
genooten bindt. Zulk een band vin
den wij in een alles doordringende Ka
tholieke levensbeschouwing.
Men is het dan eens over de groote
levensvragen waaromheen zich ook liet
staatsbeleid groepeert. Over den oor
sprong van het recht, over den open
baren eeredienst aan den Schepper ver
schuldigd. over huwelijk en gezin, over
de persoonlijkheid van den mensch en
de waarde en de waardigheid van den
arbeid en over zooveel andere vraag
stukken denkt men hetzelfde.
Nu beweren wij niet, dat die band
per sé noodzakelijk Is voor een politieke
partijgroepeering. Neen zij is inderdaad
nie* de alleen-zaligmakende. Doch men
moet ons nog altijd bewijzen, dat er een
beter fundament voor een echte par'IJ
bestaat dan die der ernstige levens
beschouwing. Het is de geest die re
geert.
De levensbeschouwing dient zich of
wel bewust aan of zij speelt ook bil
niet-direct principieele kwesties een rol.
De verwantschap der levensbeschou
wing biedt een uitstekend werkvlak
voor gezamenlijke arbeid aan de staats
taak. welke met schier elk gebied van
's menschen handelen aanrakingspunten
heeft.
Welnu kiest een aantal Katholieken
de Kath. levens- en wereldbeschouwing
als grondslag eener politieke partijgroe
peering. mecncn zij dat hen die band
moet binden, laten zij dit dan ook in
den naam tot uitdrukking brengen.
