jSoekarno en
Sjarir op rondreis
De Nazi's en de godsdienst
.SAVOY"
Macht
overstemt
OP ONDERZOEK UIT!
'J%Wij moeten menschelijk
,e blijven"
SLAAT DE OPSTAND
OVER
naar Sumatra!
Onrust in Medan en Atjeh
Pinsdag 18 December 1945
No. 151
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
HET WEER
tot Woensdagavond
Krachtige. tijdelijk
stormachtige wind, aan
vankelijk uit Zuidelijke
later uit Zuid-Westelij
ke richting. Meest zwaar
bewolkte lucht met en
kele regenbuien.
Zacht weer.
It BlltCHT
HooidredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van HarenRedacteurenProl. Dr. W. Astelbergs (Anton
▼an Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: C. G. v. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen: f0.26 per week, 1.10 per maand 13.20 per kwartaal. Franco per post f4.2®
is een bel
die andere
geluiden
cha
tl
INDONESIË
Poging tot
bezwering
der opstand
REUTER'S speciale correspondent Noel Buckley, seint uit
Batavia dat Ir. Soekarno en Soetan Sjarir gisteren een aan-
247 vang hebben gemaakt met het herstellen van de orde en de rust"
op een tocht door Midden- en Oost-Java, waaraan ook wordt
deelgenomen door den „MinLter van Voorlichting" Amir Sjari-
:rÜ foedin. Men is van plan een bezoek te brengen aan Djokjakarta.
Dit is de eerste maal dat Soe-
oharno en Sjarir tezamen een
tocht ondernemen en in poli-
bi tieke kringen te Batavia stelt
o. men bijzonder belang in de re-
..Disultaten. De invloed die Ir.
4. Soekarno op de jeugdbeweging
"heeft wordt zeer belangrijk ge
it acht. In een communique van
1 het Indonesische „Ministerie
da van Voorlichting" wordt ver-
el] klaard dat de tocht, die een
;es week zal duren, ten doel heeft
kontact op te nemen met plaat
selijke leiders en een onderzoek
Ein te stellen naar de toestan
den.
mSJARIR TOl ZIJN
-VOLGELINGEN
Voor zijn vertrek naar
1_ Djokjakarta heeft Sjarir zich
voor de radio speciaal tot de
jeugd gericht. „Onze strijd".
zei hij, „ontwikkelt zich op het
oogenblik in een atmospheer
iQdie den geest ervan in een
verkeerd daglicht stelt. Het
lel probleem waarvoor de Indone-
vsiërs gesteld zijn, is dat van de
veiligheid, onder dewelke al-
leen de overtuiging veld kan
^winnen en het vertrouwen te-
rugkeeren. Wii moeten men
schelijk blijven". Hij deed een
iberoep op alle aanwezigen
'achten van het land uit
naam van het nationale be-
>otlang. waarbii hii speciaal de
4 noodzakelijkheid van het eco-
lienomische herstel onder den
aandacht van zijn luisteraars
ae bracht. Voorts verklaarde hij,
id. dat zoowel de buitenlanders
als de Indonesiërs getroffen
zijn door de wreedheden en
de gewelddaden door het Indo
nesische volk bedreven. „Maar
r wij weten, dat deze geweldda
den de reactie zijn van een
J natie, die dezelfde onderdruk-
ha king heeft moeten ondergaan.
50! Wij weten dat het geweld na-
tuurlijk is voor een geheele
501 klasse van ons volk. Het is een
taal, die w ijbegrijpen, terwijl
wij er de verschrikking ook
ge "an beseffen, maar de buiten-
'as Gereld begrijpt het slecht. Wii
43 willen niet. dat een van de
schoonste deugden van ons
ziin zin voor mensche-
Mkheid. verloren gaat". Hij he
lsloot met de ieugd te vragen,
hertrouwen te hebben en te
dienen. „De reseering. zoo zei
lde hij. moet de krachten, die
ïra dreigen verloren te gaan in
ne; nutteloozen strijd, reorganisee-
bm ren en gebruiken".
Bandoeng gist!!
Over het algemeen is Ban
doeng rustig geweest maar er
ei pin teekenen, die wijzen op
nernieuwde activiteit in het
doord-westelijk gedeelte van
aei bet Lembanggebied. Burger
lijke politiebeambten bevrijd
den een vroüw, die ontvoerd
n 01 a^" personen ziin door de
mcht geëvacueerd.
Voorts is van officieele zijde
aangekondigd dat, hoewel
Bandoeng rustig is. voortaan:
alle troepen en Rapwistrijd-
krachten door de lucht naar
deze stad zullen worden ver
voerd.
Te Medan. waar het in te-
inzittende gearresteerd.
In verband met het feit, dat
Britsche troepen het gebouw
van het restaurant Termeulen
in Medan van de nationalisten
wilden overnemen, hebben ex
tremistische elementen dit res
taurant vannacht in brand ge
stoken. Daar de bovenverdie
ping van dit bij alle oud-Delia-
nen welbekende en populaire
restaurant van hout is opge
trokken, stond het spoedig in
lichter laaie. De extremisten
hadden voor het in brand ste
ken van dit pand vijftien blik
ken benzine gebruikt.
Tegeli'kert' d hebben in de
nabijheid van het station te
Medan schietpartijen plaats ge
had, waarbij in uniform ge-
kleede zoogenaamde Indonesi
sche soldaten op voorbijgan
gers vuurden., Een scherp
schutter trachtte een Nica-of-
ficier, die in een personenauto
voorbijreed, te treffen, maar de
Europeesche chauffeur van de
wagen wist in volle vaart aan
een waren kogelregen te ont
komen.
Op de hoofdwegen rond Me
dan blijft het zeer onrustig.
Gewezen inheemsche hulpsol-
genstelling tot Java langen tijd daten der Japanners, „Heiho's"
Terwijl H.K.H. Prinses Juliana Zater
dag de officieele opennig van het Ka
bouterhuls te Amsterdam verrichtte,
speelden de prinsesjes Beatrix en Ire
ne. die haar moeder vergezelden, met
het poppenhuis, dat zU voor de kinde
ren. die in het Kabouterhuis verpleegd
worden .hadden meegebracht.
rustig was geweest, is nu de
„avondklok" afgekondigd, het
geen wil zeggen, dat men des
avonds on een bepaalden tijd
binnen moet ziin.
De leiders der nationalisti
sche beweging on Sumatra ziin
over het algemeen gematigd,
maar evenals elders hebben zii
niet voldoende gezag over de
z.g. Pemoeda's, dat ziin de
jeugdige heethoofden en vroe
gere hulpsoldaten van de Ja-
nansche bezetters. Deze laat
ste beschikken nog steeds over
wapens, hetgeen duidelijk bii
de herhaalde schietpartijen
bliikt. terwiil hun vergaderin
gen tot voor kort nog door Ja-
uansche adviseurs werden bii-
gewoond.
Britsche militairen hebben in
verschillende perceelen in het
centrum van de stad naar ver
borgen wapens gezocht.
Britsche soldaten hielden
trucks met geuniformde Indo
nesiërs aan, welke laatste met
steek- en schietwapens bleken
te zijn uitgerust. In de truck
werden twee zakken handgra
naten aangetroffen. De wapens
werden in beslag genomen, de
oefenen een ware terreur uit,
waarvan vooral de Chineezen
het slachtoffer zijn. Dezer da
gen zijn twee Br.-Indische sol
daten tusschen Medan en Bind-
jei door extremisten gevangen
genomen en op gruwelijke wij
ze afgeslacht. De operaties, die
in de kampongs Deritoka en
Baroe bij Medan werden uit
gevoerd, ontmoetten lichten te
genstand. De drie vermiste Br.-
Indische sol-daten zijn nog niet
gevonden. Een aantal huizen
in de nabijheid van de plaats
des onheils is verwoest.
Groote onrust in Atjeh.
In Atjeh heerscht groote on
rust. Gevrfeesd wordt dat At-
jehers naar de oostkust zouden
kunnen oprukken om hun ge-
loofs-fanatisme tegen het blan
ke element te koelen. In ver
band met geruchten hierover
heeft men bijzonder scherpe
veiligheidsmaatregelen getrof
fen. Ten zuiden van Medan
staan artillerie en tanks opge
steld. Sinds enkele dagen zijn
vijf Spitfires in Medan gesta-
tionneerd, speciaal voor ver
kenningsdoeleinden. I
DRS. JANSEN NAAR
EGYPTE.
Naar wij vernemen zal a.s.
Donderdagmorgen zeer vroeg
onze stadgenoot Drs. J. Jansen
pr. vanaf Schiphol per K. L. M.
linea recta naar Egypte vlie
gen. Het doel van zijn reis is
Egyptologische-archaeologische
onderzoekingen en navorschin-
gen. Onnoodig te zeggen dat de
beste wenschen van zijn vrien
den hem op zijn verdere tochten
vergezellen.
Speciale Kerstmenu's
Kerstdiner Dansante j
Tafelbespreken Tel. 23325 l
23100
Ingez. Med.
STALJN HERVAT ZIJN
WERKZAAMHEDEN.
Het Sowjet-Russische pers
agentschap Tass heeft mede
gedeeld, dat Stalin naar Mos
kou is teruggekeerd en zijn
werkzaamheden als president
van den Raad van Volkscom
missarissen heeft hervat.
Voor twee kwartjes
recht.
ILLEGAAL WERKER VEROORDEELD.
OOR het Amsterdamsche Gerechtshof
stona terecht K. L. Weeling. tijdens de
bezetting plaatsvervangend secue-con-
niandaut van de gevechtsgroep „Admi-
»aal". Zijn huis aan de Koppelstockstraat
No. 39 te Amsterdam was een belang
rijke centrale van de verzesDewegmg.
Daar waren onderduikers gehuisvest,
daar waren wapens in huis, daar werd
zooveel werk verzet, dat het karig elec-
triciteitsrantsoen ten eenenmale onvol
doende was.
Weeling en zijn mannen wisten daarop
raad. Zij verschaften zich frauduleus
stroom. Door een toevallige samen
loop van omstandigheden ontdekte dit
een hoofdcontroleur van het Gem.
Electriciteitsbedrijf en daar verzwijgen
van het eigenlijke doel noodzaak was,
werd tegen Weeling nog tijdens de be
zetting een vervolging wegens „stroom-
d efstal" ingesteld.
Men zou zoo zeggen, dat na de be
vrijding Weeling een pluim op zijn
hoed zou krijgen voor deze in 's lands
belang gebruikte stroom.
Mis! Op 15 Augustus 1945 werd W.
door den politierechter veroordeeld tot
25.— boete of tien dagen hechtenis!!
De verdediger kon wel aanvoeren,
dat W. geen opzet had om zich iet9
wederrechtelijk toe te eigenen, daar d;e
stroom niet hem maar het land ten
goede kwam. volgens de letter der wet
was W. een dief en wat doe je met
een dief (ten minste met een kleine)
ar.ders dan hem veroordeelen
In hooger beroep voor het Hof hoor
de W. een boete van twee kwartjes
eischen of naar keuze een dag hech
tenis.
Het gaat natuurlijk niet om die twee
kwartjes, zei de verdediger, maar tk
wensch niet, dat deze illegale werker
als een dief zal worden geboekstaafd.
Weeling wacht op een aanstelling als
beëedigd opsporingsambtenuaar van den
P.O.D. en dat kan hij niet worden als
bij geen blanco strafblad heeft.
O Sint Formalissimus geeft wijsheid
aan de rechters opdat de eer van het
Recht, al is het maar a raison van twee
kwartjes gered worde en toch een ver
dienstelijk Nederlander een blanco straf
blad moge behouden.
Ruk uw blinddoek af Vrouwe Justitia
en zie ditmaal naar één zijde van de
weegschaal, naar die n.l. waarop de
onschuld is neergelegd.
O. Sint Bureaucratius. misschien
vindt Gij op uw onnaspeurlijke wegen
een middel waardoor Nederland toch nog
kan worden gered ook al zou een on
schuldige, die formeel de wet heeft
overtreden, niet worden veroordeeld.
Het moet een erg moeilUk geval zijn
voor juristen.
Niet voor den leek met een dood
gewoon gezond verstand.
NEURENBERG
De leidende figuren in de N. S. D. A. P. hadden plannen om het gods.
dienstonderricht in Duitschland te vervangen door onderwijs in de
Nat. Soc. levensbeschouwing. Zij overwogen de samenstelling van een
soort Nat. Soc. catechismus, die eerst in de partij, doch later op de scho
len zou moeten worden ingevoerd.
Christendom en
Nat.-Socialisme.
Een brief van Bor-
anann - persoonlijk ad
judant van Hitier aan
Rijksminister voor Op
voeding had al her
haaldelijk aan Hitiers
plaatsvervanger ge
vraagd of de plannen
konden worden uitge-
Ribbentrop, welke zich werkt voor Christelijk
onder het vele tegen de godsdienstonderwijs, die
partijleiders gerichte be- tevens acceptabel zou-
wijsmateriaal bevindt,
brengt bijzonderheden
aan het licht over de
gedachten, die daarom
trent in de hoogste
kringen werden gekoes
terd. Bormann schreef
dezen brief naar aanlei
ding van plannen, die
Reichsbisschop Mueller
had voor een nieuwe re
geling van het gods
dienstonderwijs. De
den zijn voor de partij.
Dit was volgens Bor
mann steeds geweigerd,
daar het niet de taak
van de partij was richt
lijnen te geven voor het
onderwijs in de Christe
lijke godsdienst. Chris
tendom en Nat- Soc.
waren immers, aldus
Bormann, begrippen,
die uit geheel verschil
lenden bron stamden.
Beiden verschilden zoo
veel dat het niet moge
lijk zou zijn een Christe
lijk onderwijs te vinden,
dat volledig kon worden
gewaardeerd door de
Nat. Soc. ideologie.
Bormann's „Kleine
Catechismus".
Bormann schreef ver-
dier, dat hij er zich
evenwel van bewust
was, dat het godsdienst,
onderwijs ook niet kon
worden afgeschaft zon
der er iets voor in de
plaats te stellen. De tien
geboden waren namie-
Ujk steeds nog de voor
naamste richtlijn voor
het moreel van het
volk.
Bormann achtte het
daarom noodzakelijk
een soort „kleine cate
chismus" van de Nat.
Soc. levensbeschouwing
samen te stellen. Die
zou, juist zooals de
Christelijke catechis
mus niet direct in de
school moeten worden
gebracht doch eerst in
de opvoeding van de
partij en in later sta
dium in de school. In
Bormann's cathechis-
mus zouden onder meer
de „wet van de dapper
heid" en „het gebod om
het bloed zuiver te
houden" als voornaam
ste leerstellingen gelden.
De jeugd van thans, al
dus Bormann, die vol
gens onze moreele wet
ten zal worden opge
voed, zal dan later zelff
kunnen beslissen of
haar kinderen de „zeer
inferieure" Christelijke
leer zal worden bijge
bracht.
Deze brief werd ge
schreven in Februari
1940 en Bormann stelde
toen een discussie onder
de partijleiders over de
ze kwestie in het uit
zicht.
Inderdaad!
De ware bedoeling
van de Nazi-leiders over
het Christendom komt
wellicht het beste tot
zijn recht in een passa
ge waarin Bormann
zegt: „Kerken kunnen
niet worden overwon
nen door een compro
mis tusschen de Nat.
Soc. en de Christelijke
leer, maar alleen door
een geheel nieuwe
ideologie, die gij zelf
(Rosenberg)) hebt aan
gekondigd. Daarom heb
ben wii er steeds zorg
vuldig voor gewaakt
geen hervorming na te
streven van het Christe
lijke dogma, noch in
vloed te oefenen op
kerkelijke richtlijnen
voor het godsdienston
derwijs. Wij waren het
er steeds over. dat we
de bedoeling van den
Rijksminister voor ker
ken moesten afwijzen,
die tegen de bezwaren
van den partij in altijd
opnieuw getracht heeft
het kerkelijk leven bin
nen het raam van het
Nat. Soc. te vernieu
wen en te zoeken naar
een compromis tusschen
het Christendom en de
Nat. Soc. ideologie?'.
