der armoede 1
Eerlijke verdeeling
Finantiëele voorzieningen
Volksgezondheid.
Y
met betrekking tot oorlogsschade
Een vordering op
Duitschland van
25 milliard!
Mae maet
Spaar- en voorscliotregeling
Maximummaar ook
minimum loonen.
Loonsverhoogingen
ook van meer dan
25 pet.
Bij zijn beschikking van 15 October 1945 heeft het college van Rijks
bemiddelaars als richtlijn vastgesteld, dat zonder voorafgaande toe
stemming zijnerzijds geen wijzigingen ii rechtens geldende loonen mo
gen worden aangebracht.
De oplossing is niet te zoe
ken in één percentage over de
geheele linie. Gezien de ont
zettende verarming, die de be
zetting en de oorlogshandelin
gen op ons grondgebied ten ge
volge hebben gehad en de nog
volkomen onvoldoende produc
tie. is het voorshands niet mo
gelijk alles weer te brengen op
het peil van voor den oorlog of
daarboven. Daartegenover is
het echter ook onverdedigbaar,
indien het inkomen van de
laagst betaalde arbeiders bene
den een zeker bestaansmini
mum zou liggen. Zoo wordt
niet alleen gedacht aan een
„loonplafond" maar ook aan
een „loonvloer". Aangestuurd
wordt op een betere verhouding
tusschen de belooning der ver
schillende categorieën dan
vroeger (b.v. landarbeiders in
verhouding tot vele andere
groepen). Daarbij wordt niet
geaarzeld loonsverhoogingen
toe te staan, die veel verder
gaan dan 25 pet. boven het
peil van 1940. Dat ook de ver
houding tusschen ongeschool
den en geschoolden een andere
wordt, is onvermijdelijk, nu
eenerzijds een minimum moet
worden gewaarborgd, terwijl
anderzijds naar boven beper
kingen zijn in acht te nemen.
Gezinspolitiek.
Bij de te treffen spaar- en
voorschotregeling zal met de
belangen der groote gezinnen
rekening worden gehouden,
doordat een bedrag per gezins
lid zal worden toegestaan, ter
wijl bij de kwestie der afbeta
ling naast het inkomen ook de
gezinsgrootte van invloed zal
zijn.
Voorts zal bij de samenstel
ling van het distributie-pakket
de mogelijkheid worden ge
opend van een keuze tusschen
goedkoopere en duurdere arti
kelen en gelijke voedingswaar
de. Ook dit zal in de eerste
plaats voor de grootere gezin
nen eenige verlichting kunnen
geven.
Prijsbeheersching.
Bij bespreking van de loon
en prijspolitiek pleegt te wor
den vooropgesteld, dat in de
eerste plaats beheersching van
de prijzen noodig is. De regee-
ring onderschrijft dit ten volle
Deze beheersching is echter
slechts binnen zekere grenzen
mogelijk. Het tekort aan grond
stoffen, brandstoffen, levens
middelen, machines, meststof
fen en zooveel meer dwingen
ons op groote schaal in te voe
ren, in de eerste plaats uit En
geland en Amerika.
De prijzen ziin daar tijdens
den oorlog zeer sterk gestegen.
Bovendien zijn valutaverhou
dingen vastgesteld, die neer
kwamen op een tweede, vrij
sterke devaluatie van den Sul
den, zoodat Nederland voor
ponden en dollars veel meer
moet betalen dan vroeger, wat
de prijzen der geïmporteerde
artikelen verder verhoogt.
Voorts zijn de transportkosten
sterk gestegen, zoowel voor
vervoer over zee als in het bin
nenland (ook deze in hoofd
zaak door oorzaken, die niet in
korten tijd zijn weg te nemen).
Bovendien zijn in ons land de
opbrengsten van den grond, de
bedrijvigheid in de fabrieken,
de omzet in den handel zooveel
kleiner dan vroeger, dat dia de
kosten per eenheid van pro
duct zeer ongunstig beïnvloedt.
Een deel van deze factoren
is. naar men mag aannemen,
van tijdelijken aard. De regee
ring heeft het daarom gerecht-
te remmen door op de levens-
vaardigd geacht de prijsstijging
middelen. brandstoffen en
grondstoffen toeslagen te ge
ven, die van de schatkist hon
derden millioenen per jaar
vragen. Dit kan echter niet on
beperkt doorgaan.
De schade die iemand heeft geleden, moet door
de gemeenschap worden vergoed
Maarop basis van
9 Mei 1940
Het algemeene uitgangspunt,
van waaruit in het besluit op
de materieele oorlogsschaden
1945 het vraagstuk van de te
gemoetkoming wegens mate
rieele oorlogsschade wordt be
zien, is de overtuiging, die in
breede kringen leeft, dat de
schade, welke aan de economi
sche goederen van een deel van
het Nederlandsche volk door
den oorlog is toegebracht, door
de getroffenen ten behoeve van
het geheele volk is geleden.
Het Nederlandsche volk heeft,
door verzet te bieden, collec
tief have en goed in de waag
schaal gesteld. Het besef, dat
men de schade, die daaruit
voortvloeit, ook co'lectief moet
dragen, verdient in een daad
van hei geheele volk te worden
omgezet.
Dat in het algemeen en in
het bijzonder voor de schade
aan onroerend goed de bijdra-
genbepaling plaats vindt naar
de waarde per 9 Mei 1940,
verdient nadere motiveering.
Doorslaggevend voor de aan
vaarding van voornoemd be
ginsel voor de schadevergoe
dingen was veeleer, dat ver
standig financieel beleid slechts
de verleening eener tegemoet
koming in de geleden schade
gedoogde. Een algeheele scha
deloosstelling. die op de ver-
vangingskosten zou moeten
zijn ingesteld, moest onaan
vaardbaar worden geacht, zoo
wel wegen de onoverzienbare
financieele consequenties daar
van voor 's lands financiën, als
wegens de gevreesde inflaiori-
sche werking.
Schade aan huisraad.
De bedragen in huisraad-
schade zullen worden betaal
baar gesteld op zg. huisraad-
schadeboekjes, dié geadmi
nistreerd worden door de Ne
derlandsche Middenstandsbank,
ten laste daarvan kunnen de
benoodigde bedragen worden
uitgekeerd al naar gelang
huisraadgoederen kunnen war
den aangekocht.
Bijdragen in schade aan be
drijf suitrusting. alsmede aan
bedrijfs- en handelsvoorraden,
zullen worden uitgekeerd door
crediteering van de rechtheb
benden bij de sinds kort opge
richte maatschappij tot finan
ciering van het Nationaal Her
stel N.V.
Voor den eigenlijken weder
opbouw zullen financieele
maatregelen kunnen worden
tegemoet gezien ter financie
ring van het verschil tusschen
rijksbijdrage en bouwkosten.
Zulks zal kunnen geschieden
in den vorm van rentedragen
de en desnoods rentelooze kre-
EINDELIJK
GEZUIVERDE*}
ZUIVERING
De zuivering der ambtenaren
moet met 1 Februari 1945
zijn beslag hebben.
De moeilijkheden die zich
hebben voorgedaan en nog
voordoen bij de zuivering
aan Universiteiten en Hooge-
scholen en welke funest zijn
voor de verhouding tusschen
Professoren en Studenten
worden getracht zoo op te
lossen, dat zij die tijdens
de bezetting fierheid en ka
raktervastheid toonden, niet
te zeer worden teleurgesteld.
De zuivering in de kunstwe
reld welke ook al door het
M.G. ter hand was genomen,
zal naar de Regeering mee
deelt, binnenkort door een
wettelijke regeling worden
afgehandeld.
Ook het bedrijfsleven, dat
moet worden gezuiverd, zal
daarvoor binnenkort zijn ap
paraat n.l. een groot aan
tal zuiveringsraden ge
reed zien.
Maar hoeveel zien we
daarvan terug?
Het voortdurend streven der
regeering is er uiteraard op
gericht voor Nederland een re
delijk aandeel te verkrijgen in
het totaal van de reparatiebe
talingen, die aan Duitschland
zullen worden opgelegd.
De schadevergoedingseischen
van Nederland zullen worden
voldaan door uitlevering van
de kapitaalgoederen in de wes
telijk bezette gebieden van
Duitschland. voor zoover zij
niet strikt noodzakelijk zijn
voor de Duitsche vredesecono
mie. alsmede uit de Duitsche
buitenlandsche bezittingen.
De vaststelling van den om
vang en den aard van de in-
dustrieele uitrusting van
Duitschland. die niet noodza
kelijk is voor de vredesecono
mie van dit land en derhalve
beschikbaar voor herstelbeta
lingen. zal geschieden door de
geallieerde controlecommissie.
Vooralsnog bestaat er geen
uitzicht dat daarnaast herstel
betalingen kunnen worden
verwacht in den vorm van
jaarlijksche betalingen of leve
ranties gedurende een langere
periode. Wel. is de mogelijkheid
geopend om reeds aanspraak
te doen gelden op industrieele
installaties, die thans reeds
voor wegvoering werden aan
gewezen. In verband daarmede
heeft de regeering een uitge
breide lijst ingediend, waarop
de industrieele installaties
staan vermeld, waarvoor Ne
derland belangstelling heeft.
Inmiddels werd de regeering
uitgenoodigd den schadever-
goedingseisch van Nederland
jegens Duitschland bij de geal
lieerde autoriteiten in te die
nen. De totale claim op
Duitschland bedraagt naar de
prijsverhoudingen van 193,8
(zulks in overeenstemming met
de desbetreffende richtlijnen)
ƒ25.725 milliard.
De regeering zal niet nalaten
de Staten Generaal te zijner
tijd in te lichten omtrent de re
sultaten van de internationale
conferentie inzake de herstel-
beta'ingen.
Het js niet aannemelijk, dat
in deze conferentie ook com-
pensatiemogelijkheden in den
vorm van annexatie v*.in
grondgebied ter sprake zullen
komen. Deze aangelegenheid
zal dienen te worden behandeld
in rechtstreeksch overleg met
de groote mogendheden.
dieten. Met de Nederlandsche
Middenstandsbank is een rege
ling getroffen voor hulpverlee
ning aan door den oorlog ge
troffen middenstandsbedrijven.
De gezondheidstoestand van
de bevolking, die tot voor 1940
buitengewoon gunstig te noe
men was, heeft tengevolge van
den oorlog en de bezetting
ernstig geleden. Terwijl op
sommige gebieden verwacht
mag worden, dat een snelle
verbetering zal intreden, zijn
er andere terreinen, waar de
gevolgen van den oorlog zich
nog jarenlang zullen doen ge
voelen en waar zeer ingrijpen
de maatregelen noodig zijn om
het vroegere gunstige peil in
afzienbaren tijd weer te be
reiken.
TUBERCULOSE.
Nederland verkeerde voor
den oorlog, wat de tuberculose
betreft, in een bijzonder gun
stige positie. Deze is, evenals
in den vorigen oorlog, het ge
val is geweest, totaal gewij
zigd. Terwijl in 1939 per 10.000
inwoners de totale sterfte aan
tuberculose 4.10 bedroeg is de
ze in 1943 het laatste jaar,
waarover volledige gegevens
beschikbaar zijn, gestegen tot
6.99, een stijging van 70.5 pet.
De stertecijfers over 1944 en
1945 zijn nog niet bekend,
maar gezien de sterke stijging
van het aantal nieuwe ziekte
gevallen bij de consultatiebu-
reaux, mag worden aangeno
men, dat ook in deze jaren de
stijging reeds is voortgeschre
den.
Ingrijpende maatregelen zul
len moeten worden genomen
om aan de tuberculose paal en
perk te stellen.
Uit de cijfers blijkt, dat on
geveer een verdubbeling van
de opname van het aantal tu
berculose patiënten noodzake
lijk is. Getracht wordt in deze
behoefte te voorzien, gedeelte
lijk door tijdelijke uitbreiding
van de sanatorium ruimte
hetzij door het stichten van
noodsanatoria, hetzij door het
tijdelijk uitbreiden van be
staande sanatoria en voor
een klein deel door het uit
zenden van tilborculose pa
tiënten naar het buitenland.
Wat het eerste betreft, wordt
gebruik gemaakt van een 300-
tal barakken, die door de re
geering te Londen destijds in
Zweden zijn aangekocht en
die, hoewel zij oorspronkelijk
als gewone ziekenbaraklt
zijn bedoeld en niet geheel
gericht waren voor de verp
ging van tuberculose patië
ten, daarvoor toch door betre
kelijk geringe verandering
bruikbaar te maken zijn.
Wat het tweede betreft, n
ge hier dankbaar meldi
worden gemaakt van de hu
die geboden is door de D
Suisse, die gelden beschikbs
heeft gesteld om in totaal e
500 Nederlandsche patiënti
in Zwitserland te doen verpl
gen, zooveel mogelijk in
Nederlandsche sanatorium
Davos, waarvan de capaciti
voor dit doel tijdelijk is u
gebreid. Daarnaast is een
geling getroffen, waardoor vo
een beperkt aantal tuberculo
patiënten deviezen beschi
baar zijn om overigens
eigen kosten in Zwitserland
worden verpleegd.
GEESTELIJKE
VOLKSGEZONDHEID.
De schade, aan de geestelij
gezondheid van het Nede
landsche volk toegebracht,
zeker niet minder belangri
dan die aan de lichamelijke g
zondheid veroorzaakt
Aan de nationale federal
voor geestelijke volksgezoni
heid is verzocht de regeerii
van advies te dienen over i
maatregelen, die in de naas
toekomst moeten worden g
troffen.
De zoozeer getroffen
zondheidstoestand en de ii
grijpende ^maatregelen, die m
het oog hierop moeten word<
genomen, hebben de vrai
doen rijzen of de bestaande o
ganisatie van de volksgezoni
heid daartegen geheel zou zi
opgewassen. Quantitatief
dit zeker niet het geval. Daa
om is het noodig, dat de ii
specties van de volksgezoni
heid belangrijk worden uitgi
breid.
Het in den bezettingstijd
stand gekomen Ziekenfon
senbesluit kan niet buiten we
king worden gesteld, ma
eischt herziening, waarbij a
lereerst Duitsche insluipse
moeten worden verwijder
Voorbereiding van een alg
heele herziening wordt tl
hand genomen.
WIJ LEVEN VAN ONZE
SCHULDEN.
Het is voorloopig nog nood
zakelijk. den invoer van goede
ren uit het buitenland overwe
gend op crediet te doen plaats
vinden. Het spreekt echter
vanzelf dat de regeering er
naar streeft aan dezen toestand
zoo spoedig mogelijk een einde
te maken door een krachtige
bevordering van den export.
Het openen van credieten
in het buitenland moet binnen
kort alleen nog toelaatbaar
worden geacht voor het herstel
en de uitbreiding van ons pro
ductie-apparaat.
Nadat aanvankelijk ten aan
zien van den invoer uit het
buitenland regeeringsaankoo-
pen de eenig mogelijke metho
de was, gezien het feit. dat de
regeering alleen over buiten
landsche credieten kon bes
chikken. zal, zoodra daartoe de
gelegenheid zich voordoet, en
andere belangen zich daarte
gen niet verzetten, de invoer
wederom overgelaten worden
aan den particulieren handel.
De financiering geschiedt ge
deeltelijk uit exportopbreng
sten. oude tegoeden erj waar
noodig door middel van bui
tenlandsche credieten.
De organisatie van de
overheidsdiensten.
..Allerlei oorzaken hebben d
stichting van een groot aant
overheidsdiensten en een ou
matige uitbreiding van b(
staande diensten ten gevolg
gehad.
De regeering meent, dat hf)s
samenstellen van een begroo
ting een eerste stimulans n
vormen bij haar pogen om vei
dere uitzetting van uitgave
voor den publieken dienst tl
gen te gaan. Een eerste sta
werd op den weg der beperkin
gezet door het besluit van de
ministerraad, dat geen nieuw
organisatie eenheid mag woi
den geformeerd, of een be
staande mag worden uitge
breid, voordat zulks, hetz
door den minister van Final
ciën, hetzij door den ministei
raad, is goedgekeurd, ook s
zijn de gelden daarvoor op d
bèerooting aanwezig.
Er zal in het algemeen en
stig naar dienen te worden ge
streefd de staatsuitgaven be
langrijk te verlagen.
het gezin den achterstand ii
huisraad en kleeding inhalei
Hoewel gebruiksgoederen nog
slechts in geringe mate ter be
schikking staan, doen zich
reeds thans moeilijkheden voor
in de gezinnen van hen, die tot
de lagere inkomensgroepn be-
hooren. Met betrekking tot de
aanschaffing van schoeisel,
kleeding en huisraad ter voor
ziening in de bestaande tekor
ten.
Een spaarregeling alleen zj
hier de oplossing niet kunne
brengen.
In verband met het voren
staande is de regeering vooi
nemens een voorschotregelm
te treffen. In het kader hierva'
zullen waardebonnen worde
verstrekt.
