Dreigende
burgeroorlog in Iran?
De inval in Slowakije
Udio-programma
Raa )insdag 4 December 1945'
•4.
o-
ng.ii
Ihri
n1
ien-
rée-
ner
Zi
Kui
0—
Di:
UP
tenl
lam
ijki
CtU!
29611!
No. 139
HET WEER
tot Woensdagavond:
Geleidelijk toenemende
wind. aanvankelijk uit
Zuidelijke richting, later
ruimend naar West, tij
delijk regen. Later bre
kende bewolking en
enkele buien. Zelfde
temperatuur.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Son da al en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren: Prol. Dr. W. Aaselbergs (Anton
▼an Duinkerken)en Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. Elburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen: f0.26 per «reek, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20
Liefde en vriendschap
zijn tweelingzusters
Wanneer ze voor
bijgaan herken ik
de eerste aan de ver
warring van mijn
hart.
en:
livi
jeb:
orr< )e bijzondere correspondent van de
flat .News of the World" te Teheran
ner- ichrijft, dat indien Engeland en
aar- Vmerika er niet in slagen om de
jovjet-Unie van haar bemceiïngcn
0 n Iran af te brengen, een burger.
iorlog in dat land tegen het voor
jaar onvermijdelijk zal zijn.
Staatsgreep, verwacht
De z.g. „Democraten" zou-
■°ut len het ontslag van alle lei-
Iers van de centrale regeering,
Iooals den eersten minister,
len minister van buitenland-
che zaken, het hoofd der po-
itie, enz., kunnen eisghen.
»,lfDeze eisch zou stellig niet wor-
"UD. len ingewilligd.
J ln dat geval zou een staats-
jifreep door gewapende strijd-
irachten uit de Noordelijke
irovincies uitgevoerd worden,
a het andere geval, dus bij
i-Wjiet aftreden van de centrale
egeeringsleiders. zouden de
|-> [(Noordelijke provincies na
hvrije" verkiezingen haar on-
tfhankelijkheid uitroepen.
Naar de diplomatieke corres-
eondent van Reuter schrijft, is
iet antwoord van de Sowjet-
Jnie op de Engelsche nota
ver de gebeurtenissen in
f oord-Iran thans bekend ge
worden.
De Sowjet-Unie is van mee-
:g, dat de in Noord-Iran
>rspronkelijk gestationneerde
germacht ruim voldoende
■eweest zou zijn. wanneer dit
leger zich niet zou hebben be-
iggehouden met het uitoefe-
n van een politieke terreur
der de bevolking, die een
lepaalde mate van zelfbestuur
ischte. waartoe zij naar de
neening van de Sowjet-auto-
iteiten gerechtigd waren,
laarom is de Sowjet-Regee-
jgt'ing gekant tegen het zenden
'an meer troepen door de
raansche regeering op grond
an het feit. dat hun aanwezig-
leid de toestand aanzienlijk
ou verslechteren.
De 'Sowjet-Unie zal overi-
lens de verplichtingen nako-
nen. die zii op zich genomen
leeft bij het verdrag van 1942
>ver Iran. De officieele datum
an het vertrek van alle bezet-
ingstroepen uit Iran is 2
laart: zes maanden na het
inde van den oorlog tegen
apan.
In welingelichte kringen te
■onden wijst men er op, dat
Iraansche regeering niet
Rusland wijst
bemiddeling van
Engeland en
Amerika af
voor Dinsdagavond 4 Doe.
HILVERSUM I. 301 M.
6.01 Jan Corduwener.
7.Nieuws.
7.30 Viool en piano.
8.01 Departementen spreken.
8.15 Omroeporkest.
9.Vragenkwartier.
9.15 Jan Corduwener.
9.45 Gramofoonmuziek.
10.15 Mensch en Maatschappij.
10.30 Franz Schubert-programma.
11.01 Nieuws.
11.15 Avondwijding.
HILVERSUM II. 415 M.
6.01 Nieuws.
6.30 Oude en nieuwe songs.
6.50 ..Voor je slapen gaat....*
7.Internationaal cabaret.
7.30 Voor de Nederl. Strijdkr.
8.01 Kamermuziek.
8.45 De Werkende Vrouw.
9.Fransche en Russische me
lodieën.
9.45 Avondwijding.
10.01 Nieuws.
10.15 Dansmuziek.
meer dan duizend man naar
het Noorden wenschte te zen
den. wat tezamen met de reeds
aanwezige zesduizend man
geen groote legermacht vormt,
en men kan moeilijk inzien,
dat deze troepen de tegenbe
wegingen van meer Russische
troepen naar Iran moeten
rechtvaardigen. Men schat, dat
er op het oogenblik 30.000 man
Roode troepen in Azerbeisdjan
ziin.
Antwoord op de Ameri-
kaan.se he nota over
Iran.
Het Araerikaansche ministe
rie van buitenlandsche zaken
heeft medegedeeld, dat de
Sowjet-Unie het Amerikaan-
sche voorstel, alle geallieerde
De It.-gouverneur-generaal van Ned.-Indië, dr. H. J. van Mook, in gesprek met
geallieerde oorlogscorrespondenten tUdcns een persconferentie, welke te Batavia
werd gehouden. Anefo-P.
ton onderweg ziin. Naar de
woordvoerder van het ministe
rie verklaarde, schijnen die
rapporten de vroegere inlich
tingen over de woelingen al
daar te bevestigen.
GEEN POLITIEK, OF GEEN
GELD....
..Ex-koning Peter van Joego
slavië zal door de Republikein,
iche regeering van maarschalk
troepen tegen 1 Januari uit Tito „edelmoedig" behandeld
Iran terug te trekken, niet worden. Als hij zijn bedreiging,
.-.„„„„„a II.,I vervat in zijn jongste verkla-
heeft aanvaard. Het ministerie
heeft de reden van deze ver
werping niet bekend gemaakt.
Tevens werd medegedeeld,
dat de rapporten van de Ame-
rikaansche delegatie, die een
onderzoek heeft ingesteld naar
de gebeurtenissen in Azer
ring een beweging tot het her
stel van de monarchie te leiden,
niet uitvoert, zal hij vermoede
lijk meer dan zijn huidige jaar
wedde van 10.000 pond ontvan
gen. De toelage zal echter op
houden wanneer hij zich niet
beisdjan thans naar Washing- buiten de politiek houdt.
NEURENBERG
„Ich gabe ihnen mein ebrewort" sprak Goering tot den Tsjechi-
schen gezant bij zijn verzekering geen geweld tegen Tsjecho-
Slowakije te zullen gebruiken. Goering in de beklaagdenbank
thans ook met een blauwe bril op tegen het nieuw aange
brachte felle licht, dat de rechtszaal het karakter van een
filmstudio geeft en de tropische atmosfeer nog onverdraag
lijker maakt kijkt instemmend bij het voorlezen van deze
uitspraak alsof de schadelijke gebeurtenissen zijn eer onaan
getast lieten.
Alderman, de Amerikaan-
sche- assistent-procureur,
bracht aan het licht, wat zich
achter de schermen der Duit-
sche comedie van München in
werkelijkheid afspeelde, toen
de wereld nog zoo naief was
vertrouwen in de schijflbaar
vredelievende taal der Duit-
sche leiders te stellen. Het
agressieplan liep als een uur
werk tot in de fijnste onder-
deelen uitgewerkt. Klassiek zal
eens het document worden ge
noemd. waarin tabelsgewijs al
le mogelijke schendingen van
het volkenrecht welke Duitsch-
land waarschijnlijk zou' plegen,
waren opgesteld en waarin de
beruchte Duitsche ex-journalist
Janke, dien wii door zijn ja
renlange werkzaamheid in Ne
derland maar al te goed ken
nen. de hand had. Alle reac
ties van het buitenland waren
van tevoren „hineinkulku-
liert". Duitschlands antwoor
den en tegenmaatregelen wa
ren reeds vastgesteld.
De alles vertrappende
soldatenlaars.
Zoo was er een voorwendsel
voor het doen< van gasaanval
len in welk geval de wereld
moest gelooven dat de Tsje
chen dit het eerst zouden ge
bruiken. De Nazis kenden het
internationale recht op hun
duim en lapten dit welover-
pende soldatenlaars. Alderman
wogen aan hun allesvertrap-
riep de sfeer op van den zo
mer van 1938 toen de vredes
gezinde - wereld de angst om
het hart sloeg voor het los
barsten van den oorlog. De Na
zis gingen recht op hun doei
af en waren geen oogenblik
geneigd hun prooi los te laten.
Ook tijdens de besprekingen te
Godesberg gingen zij onver
droten voort alles in gereed
heid te brengen voor het toe
slaan, waarvoor een datum in
October was bepaald. De rol
van Henlein in dit alles was
van essentieele beteekenis.
De weerzinwekkende Nazi
intriges. provokaties en schijn
manoeuvres die nog versch in
de herinnering liggen passee-
ren de revue in brieven en te
legrammen, telefoongesprek
ken en notulen, alles van
Duitsche origine. Alle aan
dacht valt op het oosten, hoe
wel de Duitschers natuurlijk
rekening hielden met het in
grijpen van Frankrijk en En
geland, die volgens de Duit
sche gedachtegang de Belgi
sche neutraliteit mogelijk zou
den schenden. In elk geval zou
de eerste stoot tegen Tsjecho-
OVEREENKOMST IN ITALIË.
Alcide de Gaspari heeft aan
prins Umberto medegedeeld,
dat hij kan voortgaan met de
kabinetsformatie, aangezien
overeenstemming is bereikt tus-
schen de zes partijen over de
verdeeling van de sleutelminis
teries. De overeenkomst was,
dat de liberalen de benoeming
van een socialistischen minister
van binnenlandsche zaken goed
keurden.
„Invitatie"
voor KONING GEORGE
De „News of the World"
citeert een verklaring van
Hess, welke deze Zaterdag
in zijn oei te Neurenberg
heeft gedaan. Hiermede is
het raadsel van zijn vlucht
naar Engeland in 1941. dat
veel stof heeft opgewaaid,
opgelost. Hess verklaarde:
„Ik vloog naar Engeland
om koning George uit te
noodigen voor een vredes
conferentie met Hitler in
Duitschland. Ik wilde de
wereld van het bolsjewis
me bevrijden. Ik dacht, dat
de hertog van Hamilton,
die ik goed ken, mij bij
den koning zou brengen."
Slowakije worden gericht. Hit-
Ier hield vijf divisies in het
westen als rugdekking gereed.
Nederland wordt in de Duit
sche geheime stukken terloops
genoemd. Duitschland ver
wacht Britsche luchtaanvallen
op de industriegebieden in het
Rijnland. Westfalen en op de
Noordzeehaven en is ervan
overtuigd, dat vroeg of laat de
Belgische en Nederlandsche
neutraliteit zal worden ge
schonden. Van den eersten
oorlogsdag af moest rekening
worden 'gehouden met een ge
camoufleerd signaleeringssys-
teem voor vliegtuigen in België
en Nederland en het bestaan
van een betrekkelijk groot
aantala burger Vliegvelden in
België en Nederland was voor
Duitschland een aanwijzing
voor eep plan van Engeland
om als voorposten der luchtver
dediging van Londen lichte ja
gers en verkenners na verloop
van tijd daar te stationneeren.
groeit met de natuur, met haar leven,
haar worden en vergaan. Hij luistert
iedere dag aan de deur der natuur naar
de groote en kleine geluiden van het
jonge levenHij vervult zijn taak, ge
waardeerd of niet, begrepen of onbe
grepen. De boer hij ploegt nóg voort.
Voor hem. voor den boerenstand In
al zijn geledingen moet een eervolle
plaats zijn in ons volk maar daartoe is
eerst en vooral noodig respect en waar
deering.
Die verdienen ze en hebben ill zich
waardig gemaakt
ONZE BOEREN
W AT zijn de boeren geëerd in den
ïongerwinter 1944!
Als de menschen bü de boeren kwa
men en vroegen en smeekten ora voed
sel en eten, dan wisten ze niet welke
goede woorden ze zouden kiezen en wel
ke mooie dingen ze zouden zeggen
De boer was ineens een factor, een
landgenoot waarvan meti de waarde
niet noog genoeg kon aanslaanI
Voedsel, voedsel. Leven, leven, dat
was bij den boer te halen en daardoor
eerst kwamen vele tot besef vari de ge
weldige beteekenis die de boerenstand
heeft voor het leven van onze Neder
landsche gemeenschap.
Maar men vergeet gauw. De r' ''ge
tochten met allerlei wagentjes ei.
kels, het sjouwen en strompelen i„ugs
de wegen, door de verre polders, het
is voorbijhet lijkt een nachtmerrie
en men wil vergeten.
En mede "vergeet men meer.
Men vergeet, dat die boer, die ia
den winter van 1944 zoo in aanzien
steeg al ver vóór den oorlog een zwaar
en moeilijk bestaan had. Dat hij ter
nauwernood prijzen, loonende prijzen
kon maken van zijn producten, dat hU
zijn bedrijf alleen gaande kon houden
met aan zijn eigen leven de uiterste
zuinigheid op te leggen.
Men vergeet, hoe de boeren in de oor
logsjaren werden gekoeieneerd door
allerlei maatregelen, die er op uit wa
ren ben leeg te plunderen ten bate van
de moffenHoe zij van hun vee. hun
paarden, hun werktuigen werden be
roofd.
Men vergeet de inundatieboeren.
O. ja, men komt altijd weer aandra
gen met de „zwarte boeren", die tegen
woekerprijzen verkochten en uit de
zwarte ellende goud wilden slaan. Maar
het gaat hier als altijd. Het kwaad
wordt verteld en uitgemeten en tot den
treure toe verteld maar tegen ééue
.kwaaie" wordt over de honderd en één
andere goeden gezwegen.
Waarom? Welwie zijn litertje
melk kreeg vertelde het niet, want an
ders kwam er misschien nóg iemand an
ders en dan zou hij nog maar een half,
of een kwart liter krijgen. Wie bU een
boer een pondje boter kreeg hield stUf
zijn mond want anders kwamen ze alle
maal er op af.
Daarover zweeg men verder en laster
de men er maar op los en liet lasteren.
Wat staat daar niet tegenover? ZUn
niet duizenden menschen uit de stad
geholpen? Hebben b.v. niet honderden
boeren uit het lage land rondom Lei
den gezorgd voor melk voor de kinde
ren die het het hardst noodig hadden?
Heele organisaties waren daarvoor op
touw gezet. Hoeveel onderduikers heb
ben ze niet verborgen, die boeren en
hoeveel Joden gevrijwaard voor den
dood?
En nu? Krijgen ze, loonende prijzen?
Wordt hun harde en zware arbeid over
eenkomstig de levensstandaard betaald?
De landarbeiders moeten een behoorlijk
en sociaal volledig verantwoord loon
ontvangen maar men moet het den boer
dan ook mogelijk maken dat loon te be
talen.
Dan zijn er nog andere dingen, die den
boer zeer zwaar vallen. De boter van
hun eigen bedrijf mogen ze thans niet
eens voor hun eigen gezin houden. Een
boer moet margarine gaan eten! Een
boer margarine! Waarom? Omdat met
het kwantum boter, dat zoo ter beschik
king komt. de kinderen, die het noodig
hebben, aan voldoende vet kunnen ko
men. Men moet zich even realiseeren
wat dit alleen al psychologisch voor
boerenmenschen beteekent!
En de boeren zullen dat doen! Zii. die
zelfs de boter bereiden, die er dag cn
nacht voor moeten zwoegen zullen hun
taak aan de gemeenschap vervullen. De
Duitschers zijn weg maar even goed
moeten zij ook deze winter in grooter
getal dan normaal hun vee leveren en
dat alles terwijl ze toch noodzakelijk
eens op verhaal moesten kunnen komen
na al de plunder- en roofjaren van
1940 af.
Het zal één van de opgaven zijn der
nieuwe .maatschappij, der op te bou
wen gemeenschap, te zorgen, dat de
boer daarin de plaats krijgt die hem
toekomt, waar hij recht op heeft en dat
men zoo de boeren de waardeering en
de achting toekent die zU verdienen.
De boer werkt voort. Hij ploetert en
zwoegt. Het land is zijn leven. HU is
er meer vergroeid, zijn hart klopt in de
voren, zijn leven stroeit in de halmen,
zijn oog glanst in de verzorgde welstand
van zijn vee.
De stormen gaan over hem heen....
de boer ploegt voort.
De menschen halen hun schouders op
en spottende boer ploegt voort
Het zal tijd worden, dat de mensrben
blijven staan en begrijpen dat de arbeid
van den boer voor hen leven, dat het
zweet van den boer voor hen voedsel
beteekent
De boer ploegt voort. Het ls het taaie
bewustzijn van zijn plicht aan het leven
der gemeenschap. De boer hij ts rer-
(Zia kolom hiernaast).