Leiders der oorlogsindustrie
staan terecht
Et
Be vin speelt open kaart
Arbeid
is de
dokter
van
de verveling!
PARMENTIER WEER THUIS
Zaterdag 24 November 1945
No. 131
HET WEER
tot Zondagavond:
Meest zwaar bewolkt.
Geen neerslag van be-
teekenis. Matige Oos
telijke wind. Zelfde
temperatuur.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Bli BÖECHT
HoofdredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren: Prol. Dr. W. Asselbergs (Antoo
van Duinkerken) en Joop Siebelt; DirecteurG. G. v. Elburg. BureauxPapengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen: f0.26 per week, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per poit f4.20.
vol Goering
L79
amuseert
zich met
luisteren
SCHACHT, die nog Dinsdag
met een effen gezicht durfde
beweren, dat hij op geenerlei romannetje
wijze schuldig was. zal na den
stortvloed van feiten, door den Amerikaanschen aanklager over
zijn hoofd uitgestort, wellicht een toontje lager zingen.
Hess
leest een
ge
Wie mocht denken, dat een figuur als
Schacht niet als oorlogsmisdadiger kan
worden gekwalificeerd, vergist zich.
Deze man verrichtte arbeid, die zich aan
directe waarneming onttrok, maar
daarom was hij des te gevaarlijker. De
documenten onthulden, dat hij in 1935 bij
geheime order door Hitier tot gevol
machtigde voor oorlogseconomie werd
benoemd en hij erkende, dat de oor
logsvoorbereiding voor alles ging. De
Duitsche captains en industry gingen als
echte samenzweerders te werk. Wij
hoorden weer de bekende namen van dit
sinistere gezelschap, dat minstens zoo
veel op het geweten heeft, als zij. die
met grovere middelen werkten om de
oorlogsmachine In elkaar te smeden.
Goering is wederom druk bezig aan-
teekeningen te maken. Opvallend is. dat
hij steeds in actie komt, wanneer de
Nazi-organisatie militaire voorbereiding
of gewelddadig optreden in de schoenen
wordt geschoven. Overigens zit hij vaak
zeer vergenoegd te luisteren bij het re
laas over de economische oorlogsvoor
bereiding. waarin hij het grootste aan
deel had "als leider van het vierjaren
plan. Het is, alsof hij zeggen wil. dat
hij dit varkentje wel wasschen zal.
Goerings stiefzoon, Thomas Kant-
zow. vroeg toesteming om te getuigen.
dat Goering in het geheim een aantal
.laden naar Zweden hielp ontsnappen.
De beschuldiging aangaande millioenen-
voudige massamoord op onschuldige Jo
den zit den beklaagden blijkbaar dwars.
De verwachting, dat zij den schuld op
Himmler zouden gooien, kwam prompt
uit. gezien de reeds geciteerde uitlatin
gen, maar, zoo gemakkelijk zullen de
heeren er niet van afkomen. De nazi's
hebben hun plannen nooit verzwegen.
Integendeel, zij hebben ze van de da
ken uitgeschreeuwd.
De gevangenen hebben slechts gedu
rende de lunch gelegenheid met elkaar
te spreken, en er ontstaat dan in klei
ne groepen een levendige discussie over
het proces. Hans Fritzsche, eens Goeb-
bels' assistent, ziet bleek van woede
over de beschuldiging va nde samen-
zwcering met voorbedachten rade tot
massa-moordv HU verklaarde;
„Wij werden bedrogen en verraden,
en wij hebben fouten gemaakt, waar
voor wij misschien verdienen te han
gen. Maar beschuldig ons niet kortweg
van het goedkeuren van de massa
moord op de Joden. Ik heb persoonlijk
getracht de vijandelijke propaganda over
deze wreedheden op haar waarheid te
toetsene en men heelt mU toen de verze
kering gegeven dat de Joden om poli
tieke redenen onder de bescherming van
Himmler stonden, maar dat zij In geen
geval gedood werden. Ik heb dit on-
r.oozel genoeg geloofd, en ik heb voor
de radio de geallieerde propaganda een
leugen genoemd. U kunt zich mijn bit
tere teleurstelling indenken toen ik ont
dekte. dat ik de leugenaar geweest was.
Ik ben bereid de verantwoordelijkheid
voor mijn fouten te dragen en deel te
hebben aan de gemeenschappelijke
schuld. Ik geef niets meer om mijn le
ven. Daarom heb ik ook slechts voor
waardelijk verklaard, dat ik niet schul
dig ben. Maar ik ontken de beschuldi
ging van samenzweering met voorbe
dachten rade ten stelligste".
Hess is meestal in zijn romannetje
verdiept en keek ook bijna niet op. toen
de groote wandplaten over de Nazi-or
ganisatie werden toegelicht. Ribbentrop
schijnt iets meer moed gekregen te heb
ben, HU is nu een oud man met spier
wit haar en kükt achterdochtig met
nauw toegeknepen oogen rond. Meestal
luistert hij zonder hoofdtelefoon, omdat
hu als oud-ambassadeur te Londen het
Engelsch góed machtig is. Seyss In
quart is nu veel rustiger, dan de eer
ste dagen. Voordat de ochtendzitting be
gon keken de heeren in het Amerikaan
sche blad „Stars and Stripes" met be
langstelling naar hun eigen foto's.
Gedurende de middagpauze boorde
men Baldur von Schirach aan Goering
vragen wie de bevelen gegeven had
om de Joden uit te roeien. „Himmler
veronderstel ik", antwoordde Goering.
Von Schirach schudde het hoofd en
mompelde „afschuwelijk" en ging toen
weer somber zitten.
Streicher constateerde imiddels dat
drie rechters Joden zijn....
Vrijdagmiddag op Schiphol galand
Zooals duizenden getuige wa
ren van het vertrek op dien
neveinatien Zaterdagmorgen
van 10 November jl., waren op
dezen helderkouden voorwin
termiddag verscheidene hon
derden aanwezig ter begroeting
van dit regeeringsvliegtuig, dat
de eerste na-oorlogsche passa
giers (een 25-tal, waarbij 2
kinderen van en 5 jaar),
vracht (waarbij een groote tros
heusche bananen) en post (246
kg.) uit Batavia naar Holland
bracht.
De K. L. M. directeur, de
heer Plesman, sprak „aan de
trap" een kort woord van wei-
kom. „Juist nu weer een regel
matig contact met Indië moge
lijk blijkt, gaat ons hart uit
naar dat verscheurde land. La
ten we hopen, dat weer spoe
dig een normaal gezond leven
daar terugkeert. Wees niet te
optimistisch. Dankbaar jegens
en trotsch pp deze bemanning
?ijn wij. Zij neeft het pad ver
kend en geëffend. Driewerl
hoera".
De heeren Hans Martin, chef
van de Indiëlijn van de K. L. M.
er Koen Parmentier vertelden,
in de krullen van een nog verf-
natte loods-in-aanbouw, van de
prachtig geslaagde reis. Over
de gastvrijheid en gulle mede
werking op de R. A. F.-velden.
Cver de machine, die zoo vasl
lag. dat van luchtziekte geen
sprake was, en die zich zoo
goed gehouden heeft, dat er
den geheelen tocht geen schroe
vendraaier aan te pas is ge
komen. Over de goede zorgen
van Steward Kras, over den ge
spannen toestand in Batavia,
waar aldus de heer Martin
„de menschen zich buiten
sporig kranig houden, vooral
de vrouwen.'
Woensdag 28 November zal
een tweede machine van den
regeeringsdienst van Schiphol
opstijgen, om passagiers en
post naar en van Batavia te
vliegen.
YWANNEER eenig grooter of kleiner land ter wereld argwaan heeft
ten opzichte van Groot-Brittannië, noodig ik dit land uit, mij
openhartig te vertellen, 'velke die verdenkingen zijn en dan zal ik hun
openhartig van antwoord dienen.
Met deze woorden ving de Britsche Min. v. Buitenlandsche Zaken gis
teren zijn verkla.' g aan over de buitenlandsche politiek van Groot-
Brittannië. Bevin zeide verder, dat hij niet inzag, waarom er eigenlijk
argwaan zou bestaan. Engeland heeft zich eens verklaard met de or
ganisatie der Vereenigde Volkeren, en wil zich aan de daaruit voort
vloeiende verplichtingen houden» „Laat ons met opgeheven hoofd alle
kaarten op tafel leggen", zeide hij en hij legde zelf de kaarten, welke
Engeland in het wereldpolitieke spel heeft, open en bloot aan het La
gerhuis en de wereld voor. Wie oordeelt echter, welke troeven hij ach
ter de hand hield?
In een resumé van de tweedaagscho
debatten over de buitenlandsche j>oli-
tlek heeft de Britsche min. van buiten
landsche zaken, Bevin. in het Lager
huis o.m. gezegd: „Tijdens de bespre
kingen van gisteren is veel gezegd over
argwaan, en daarmede zo nik gaarne
tegelijk afrekenen. Ik kan slechts her
halen wat ik op 7 Novemebr j.l. ge
zegd heb. namelijk dat, wanneer de
groote mogendheden, die op de eerste
plaats bU vele kwesties belang heb
ben. precies willen zeggen wat zij ver
langen. wat aangaat grondgebied of ba
ses of andere zaken, deze verlangens
onderzocht kunnen worden.
Over de atoombom, zeide Bevin, dat
het naar zijn meening geen zin zou heb
ben voor behandeling van deze kwestie
een speciale bijeenkomst van de Ver
eenigde Volkeren te organiseeren, daar
aan alle leden is medegedeeld, dat op
2 of 7 Januari aanstaande de alge-
meene vergadering zal worden gehou
den. „En ik vertrouw, zeide hij, dat vóór
7 Januari geen atoombommen gebruikt
zullen worden(Gelach).
Op de opmerkingen over een even
tueel VVestersch Bloc antwoordde Be
vin, ,,Ik kan er niets aan doen, als men
ongegronde verdenkingen koestert, doch
men heeft nie' het recht ons te beschul
digen en ik zal dat ook niet acceptee
ren".
Bevin legde vervolgens den nadruk op
het feit, dat de regeering van Grjot-
Britaanië recht wenscht te doen en dat
dit niet mag afhangen van de vraag,
of het de belangen van een groote dan
wel een kleine natie betreft. „De Groo
te Drie" hebben niet altUd te beslis
sen.
Niet de bewapening maar de cultuur
is van beteekenis. In dit verband wees
Bevin op Frankrijk en hU verklaarde
verheugd te zijn over het einde van de
regeeringscrisis in dat land.
De Duitsche minderheden in Europa
moeten naar eigen land worden overge
bracht. maar dat moet op menschelijke
wijze geschieden.
De controlecommissie maakt vorderin
gen met haar plan tot onderbrenging
van -de verplaatste Diutschers; het zul
len er drie-en-een-half millioen uit Po
len zijn, twee—en-een-half millioen uit
Tsjecho-Slowakije eri een half millioen
uit Hongarije. Anderhalf millioen daar
van krijgen een plaats in de Britsche
zone.
Aangaande Indonesië merkte Bevin op.
dat het eenig doel van Groot-Brittan-
nië is: de liquidatie van den nasleep
van den oorlog met Japan volgens de
bevelen van gen. MacArthur, opperbe-
belhebber der geallieerde strijdkrachten
in het Verre Oosten. De Engelschen
wenschen slechts geïnterneerden en
krijgsgevangenen te helpen en zullen
zich niet mengen in meeningsvprschil-
len tusschen de Nederlandsche regee
ring en de bevolking van Ned.-Indië.
Als de militaire doelen zullen zijn be
reikt en het burgerlijk bewind hersteld
is. zullen de Britsche troepen onmid
dellijk worden teruggetrokken.
Aan den anderen kant bestonden
verplichtingen tegenover Nederland, dat
Japan den oorlog heeft verklaard, toen
Groot-Brittannië is aangevallen. Men
heeft Groot-Brittannië verweten, dat het
niet eerder troepen naar Java heeft ge
zonden, maar dat kon niet voor de of-
ficieele Japansche capitulatie en de
hierop betrekking hebbende bevelen
j van den Mikado.
In verband met het feit. dat de Ne
derlandsche regcering niet wil onder
handelen met dr. Soekarno zei Bevin.
dat enkele der belangrijkste gebeurte
nissen in de geschiedenis van het Brit
sche keizerrijk zijn voortgevloeid uit de
omstandigheid, dat de Britsche regee
ring voo verstandig was met zoogenaam
de rebellen tot een vergelijk te ko
men.
Wat de bekwaamheid om te onder
handelen en orde te houden betreft,
hadden de Indonesiërs Bevin tot nu toe
zeer teleurgesteld. Hoe eerder de Indo
nesiërs den strijd staken en met de Ne
derlandsche regeering gaan praten, hoe
beter dat volgens Bevin voor het land
zal zijn. De Britsche regeering zal
daarbij assisteeren.
Ten slotte behandelde Bevin het
vraagstuk der nationale souvereiniteit.
dat Eden daags tevoren had aange
raakt. Naar Bevin meent, is geen grens
in Europa economisch verantwoord.
Reeds in 1927 heeft een vakvereenigings-
congres een resolutie aanvaard, waar
in wordt gezgd, dat de vakbewe
ging moet streven naar eenheid
met de Vereenigde Staten van Euro
pa, opdat geen land een ander kan
overheerschen. Dat dit niet is verwer
kelijkt. aldus Bevin, komt door de te
genstelling tusschen economische en
ethnische belangen. Het internationale
arbeidsbureau heeft den oorlog over
leefd en dit bureau kent geen staats
grenzen.
Volgens Bevin ware oorlog uitgeslo
ten, als de gewone man daarover te be
slissen had. Bevin is bereid met wien
ook t^ gaan beraadslagen over de be
voegdheid of grondrichtlijn voor een
wereldvolksvertegenwoordiging met het
doel den vrede te beveiligen. Zoo lang
dit niet kan, moet men zich aan het
handvest van San Francisco trachten te
houden.
Maar wordt het doel bereikt, dan kan
de term „internationaal recht" worden
vervangen door „wereldrecht", waarbij
wordt rechtgesproken door een wereld
rechtsinstituut, gesteund dor een we-
reldpolitie.
gint daar, waar anderen ons In den
sieek laten.
Maar daarvoor heeft hij dan ook eerst
het eigen land en daarna htt te an-
nexeeren Duitschiand aan een diep
gaande studie onderworpen.
Hierover een volgende maal.
1) Een aantal aspecten van de ver
anderingen in de Nederlandse!! Duit
sche verhoudingen als gevolg van de
zen oorlog.
Uitgegeven onder ïuspiciën van hel
Ned. Comité voor Gebiedsu.ibreiding.
Ons Achterland
EN heeft kunnen lezen, dat ons
land een vordering op Duitschiand
wegens geleden schade heeft ingediend
van 25 milliard gulden. Andere landen
hebben natuurlijk ook de rekening ge
presenteerd: Rusland 32 milliard pond
sterling. Frankrijk 24 milliard pond ster
ling. In totaal zou Duitschiand een be
drag van 60 milliard pond sterling, zeg
gen wü 700 milliard gulden
v700.000.000.000) hebben te betalen. Daar
komt naturlük niets van in.
•je
in den post van 25 milliard die wij
hebben ingediend is natuurlijk niet be
grepen de grootste schade die wij lij
den, de schade n.l. die is ontstaan en
die telken jare zal terugkomen door
verlies van afzetgebied in een berooid
en platgebombardeerd Duitschiand. met
name in een verminkt Rijn- en Ruhr-
gebied, waar de industrieën, die het er
bij de bombardementen heel afbrachten,
thans.door de geallieerden worden weg
gesleept.
Dat ziet er voor ons land niet fraai
uit.
Van de geleden oorlogsschade ad 25
milliard zal niet zoo heel veel terecht
komen, omdat van een kale kip nu een
maal geen veeren kunnen worden ge
plukt. De eenige manier om door
Duitscnland aangerichte schade te doen
vergoeden schijnt te bestaan in annexa
tie van Duitsch grondgebied.
Toch vormt de geleden schade door
oorlogs- en bezettingshandelingen geen
afdoend argument voor annexatie, la
een opmerkelijk boek, getiteld „Een ern
stige beslissing" van de hand van drs.
G. Zeegers 1). waarin dieper op het
annexatievraagstuk wordt ingegaan,
wijst de schrijver er terecht op, dat het
schadevergoedingselement bij nadere
ontleding uit de hand blijkt te vallen.
Engeland kan zich niet door annexa
tie van Duitsch grondgebied schadeloos
stellen, Amerika ook niet. Zou men Ne
derland en andere landen Duits :n
grondgebied als vergoeding voor gele
den schade toewijzen, dan zouden En
geland en Amerika, ook Rusland, nog
geringer kansen op vergoeding krij
gen. daar van 'n kleiner Duitschiand nog
minder is te halen. Engeland heeft geen
reden om ons uit dien hoofde een voor
sprong te geven.
Drs. Zeegers ziet verder.
Door de vernietiging van Duitsch
iand en vooral van het Rotierdain-
sche achterland Is Nederland heviger
gedupeerd dan alle andere oorlog
voerende landen.
Een van- de grondpijlers van ons
bestaan is ten deelc voorgoed of
in het beste geval voor langen tijd
ons ontvallen.
DaardooT o.a. zijn wij genoodzaakt
om ons bestaan op een andere leest
te schoeien n.l. in agrarische richting
en door industrialisatie op een be
hoorlijke inheemsche grondstoffen-
basis.
Met andere woorden: Nederland moet
zijn scliadevergoedingseischen in grond
gebied baseeren (mede en vooral) op
zijn nauwe economische banden met
Duitschiand en de vernietiging van een
zeer groot deel van die bestaansbron en
dus "de noodzaak van een economische
«tructuurverandering.
Duitschiand was onzen voornaam-
sten handelspartner. Van onzen in- en
uitvoer stond, gerekend naar de waar
de 1/4 a 1/5 op naam van Duitsch
iand.
Tienduizenden van onze jonge boe
ren zien tevergeefs uit naar een plaats.
En voor honderdduizenden van onze
industrieele arbeiders zal er geen werk
zijn indien het verlies van ons afzet
gebied in Duitschiand niet wordt ge
compenseerd door nieuw gebied, dat ons
hulpstoffen verschaft voor de uitbrei
ding van onze industrieele mogelijkhe
den, zonder dewelke onze sterk toene
mende bevolking geen bestaan vindt.
Volgens den heer Zeegers zijn er in
ons land nu reeds 1 1/4 millioen perso
nen zonder passend bestaan en in de
toekomst zoo tot het jaar 2000 zal
er bovendien nog een nieuw bestaan
moeten worden geopend.
Waarmede de schrijver geen rekening
houdt en ook moeilijk mee kan houden,
dat zijn de nieuwe technische moge
lijkheden. die bij minder arbeid meer
goederen zullen verschaffen. Wanneer
de gevolgen van den oorlog zullen zijn
overwonnen zal de vijfdaagsche werk
week als een der eerste punten op het
programma versciiijnen.
De bevolkingsdichtheid van ons land
is zéér groot. De geallieerden zijn bezig
van Duitschiand een landbouwstaat to
maken Wie zal zeggen hoeveel afzet
mogelijkheden wij in Engeland, in Ame
rika en elders hebben verloren....
De meeste litteratuur over het an
nexatievraagstuk houdt daar op waar
het interessant begint te worden. Het
werk van drs. Zeegers daarentegen be-
(zie kolom 4).
