H
H
\jk
Verklaring van
kabinet Sjarir
Fransche regeeringscrisis
opgelost
Eisenhower
Het ideaal
Woensdag 21 November 1945
No. 128
HET WEER
tot Donderdagavond
Meest nevelig of zwaar
bewolkt, doch geen re
gen van beteekenis.
Zwakke winw. Geleide
lijk eenige stijging van
temperatuur.
HooidredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van BarenRedacteurenProl. Dr. W. Asselbergs (Anton
van Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. Eiburg. Bureaux: Papengracht 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20826
Abonnementsprijzen: f0.26 per week, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franeo per post f4.20*
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
is een mikpunt
Geen trefpunt
SJARIR'S „KABINET" heeft de volgende verklaring gepubliceerd. De
Indonesiërs zijn bereid hun taak te vervullen als lid van de familie der
Vereenigde Volkeren. Hieraan wordt toegevoegd dat het probleem in'
zake de buitenlandsche belangen met betrekking tot de reconstructie
van Indonesië de grootste aandacht zal hebben en gestreefd zal worden
naar een vreedzame oplossing van het probleem.
NIEUWE GEVECHTEN IN
BATAVIA.
Op vele punten van Btavia's centrum
rijn de gevechten gistermiddag weer op
gelaaid en duren nog voort, o.a. op het
Koningsplein. Men vermoedt, dat eeu
aanzienlijk aantal jeugdige Indonesiërs,
door de Japanneezen opgeleid en bewa
pend, de stad binnenkomt.
REPUBLIKEINEN PROTESTEEREN
TEGEN INCIDENTEN.
De republikeinsche „staatssecretais"
bij het ministerie van voorlichting Boe-
diardjo heeft namens de „republikein
sche regeering een vendaring uitgege
ven. waarin gezegd wordt, dat de ge
beurtenissen, die tusschen 17 en 19 No
vember in Batavia zijn voorgevallen
„veel schade hebben gedaan aan de
sfeer van algemeene vrede en orde en
in het bijzonder aan de betrekkingen
tusschen het geallieerde bezettingsleger
en de republikeinsche regeering
LUCHTAANVAL OP SEMARANG.
Zes Thunderboltbommenwerpers van
de h.A.F. hebben gisterenochtend vroeg
een aanval gedaan op Semarang, waar
zes 5ü'.»-ponders zijn geworpen in het
centrum der stad. In de nacht hadden de
Indonesiërs in een verrasendne aanval
de sn el in tweeën weten te splitsen, en
zi'Gdoende de Britsche brigade even-
lecrs.
Ook hadden zij enorme versperringen
op de drie voornaamste wegen aange
bracht, die uit de stad leiden. Voordat
de bomaanval werd uitgevoerd wierp
een Beaufigliter-vliegtuig strooibiljetten
iut, waarin de Indonesiërs, die het cen
trum van de stad bezet hielden, werden
gewiii rschwd, dat zij gebombardeerd
zouden worden, tenzij zij binnen 90 mi
nuten hun stellingen zouden verlaten.
Het Rapwi-gebouw te Semarang is
dcor extremisten bezet.
De piloten der Thumderbolts die Se-
mar.ng bestookt hebben verklaarden-.bij
hun tciugkomst, dat een gebouw in het
ccr.ttum der stad. dat bezet is door de
extremisten als hoofdkwartier, niet di
rect getroffen is maar dat een bom er
naast ontplofte.
TOESTAND IN BANDOENG EN
MAGELANG MEER
GESPANNEN.
Ook in Bandoeng en Magelang wordt
toestand als meer gespannen be
schreven. In de buitenwijken van Ban
doeng werden twee Nederlandsche
vrouwen vermoord en twee mannen
gewond. A.N.P.-Aneta verneemt uit
Britsche bron, dat een Britsche pa
trouille te Soerabaja omsingeld werd
door een troep van 50 personen. Na
dat zij 15 Indonesiërs in het zand had
deen bijten, kon de patrouille zonder
Jjeigen verliezen naar haar linies terug-
keeien. De Britsche troepen in Soera
baja maken geringe vorderingen en
Met betrekking tot de bui-
tenlandsche politiek is het vol
gende programma overeenge
komen:
1. Het bestuur van Indone
sië te verbeteren door te ba
seeren op de souvereiniteit van
het volk.
2. De positie van de Indo
nesische republiek te verster
ken en het volk een wereld,
gebaseerd op rechtvaardigheid
en menschelijkheid, bij te bren
gen.
3. de economische toestand
en vooral de voedseldistributie
te verbeteren.
4. Zoo spoedig mogelijk het
monetaire probleem op te los
sen.
fiem 9AmijMdcu}
Voor het laalst deed zU dit aldus op
Dinsdag 19 September 1939 tgen de
Tweede Wereldoorlog reeds woedde.
>De derde Dinsdag van September.
En natuurlijk schijnt het Oranje
zonnetje.
Tienduizenden bewegen zich in de
Haagsche binnenstad.
Tegen het middaguur rept eenieder valt ons tegen zooals zij marcheeren.
zich naar zijn plaatsje. De bevoorrrechteo Dat deden onze mariniers anders! BI ijk -
Een mistige middag in November.
Er heerscht een matte stemming.
Soldaten marcheeren aan, maar het
op het binnenhof. De nog meer be
voorrechten in de Ridderzaal.
Klokslag één uur duidt een kanonschot
baar heeft men nog geen volledig ge
oefende troepen ter beschikking.
Min of meer potsierlijk uitgedoste mi-
aan, dat Hare Majesteit de Koningin op litaire politie knalegele handschoenen
weg naar de Ridderzaal het paleis aan witte koppelriemen met witte ïevolver-
het Noordeinde heeft verlaten.
tasch. witte valhelm doet het niet tal-
In welk land treft men een dergelijke iijke publiek meer last aan dan noodiy
sprookjesstoet aan? Een gouden koets is Het Haagsche publiek is niet lastig.
met een Koningin en een Prinses, om
geven door ridders op mooie paarden.
Enkele gesloten auto's schuiven haas
tig over het schelppad van het Lange
In 1898 achttien jaar oud besteeg Voorhout en Hare Majesteit Is reels
Koningin Wilhelmina den Troon. En el-
ken derden Dinsdag van September be-
vüorbü.
Een uitbundige
stoet zou niet pas-
gaf zij zich in de Gouden Koets naar de send zijn geweest op dezen somberen
Ridderzaal om de jaarlijksche zitting de*
Staten Generaal, dan in één vergadering
Novembcidag.
Zooveel wonden sloeg de oorlog en
vereenigd, met het uitspreken van de ginds op Java wordt nog zooveel leea
Troonrede plechtig te openen.
worden door vrijschutters en lichte ma
chinegeweren aangevallen. Een Ifchte
tank. twee 75 m.m. kanonnen, acnt
mc.itieren en een aantal machinegewe
ren werden buitgemaakt, maar de In
donesiërs zijn neg steeds in het bezit
van een behoorlijke uitrusting van zwa
re wapens. Britsche posten in het cen
trum van de stad zijn van dichtbij met
granaten beschoten. Een groep gepeupel
dat het geallieerde hoofdkwratier in Soe
rabaja aanviel leed zware verliezen
(vijftig dooden) door mortiervuur en
moest afdeinzen. De evacuatie van
vrouwen en kinderen heeft voortgang.
De totale verliezen - der Indonesiërs
worden geschat op 50 dooden, 50 ge
wonden en 150 gevangenen.
GEESTELIJKEN TE MAGELANG
VERMOORD.
Officieel is van R.K. zijde bekend
gemaakt, dat gedurende de onlusten in
Magelang een Ambonneesche koster, vijf
priesters, twee broeders en 1 Javaan-
sche broeder, Jezuieten, door Indone-
sischë extremisten zijn vermoord. De
extremisten beweerden, niet op de pas
torie geschoten te hebben.
Communisten in drie-partijen-regeering
Twee
Katholieke
Ministers?
DE GEEST VAN OPTIMISME, die de onderhandelingen voor de
vorming eener regeering omgeeft, gaat in stijgende lijn. Hoewel geen
enkele officieele verklaring is afgelegd meent men, dat de drie groote
partijen e Gen. de Gaulle thans een basis van
overeenstemming hebben gevonden en dat
dientengevolge de vorming der regeering prac-
tisch verzekerd is. De communisten hebben
zich bevredigend uitgelaten over den keer dien
de onderhandelingen hebben genomen. Volgens
sommige geruchten, die echter met reserve moeten worden aanvaard,
zou er sprake van zijn, hun het ministerie van oorlog toe te kennen.
Gisteravond hebben de communistische leiders Thorez en Duclos een
onderhoud gehad met de Gaulle. Zij weigerden iets med te deelen.
DE GAULLE CONFEREERT MET. Het bureau van Gen. de Gaulle heeft
COMMUNISTISCHE LEIDERS. gisteravond verklaard, dat de commu-
De Gaulle heeft Dinsdag met drie nisten het voorstel van de Gaulle, in
communistische leiders besprekingen ge- t een driepartijenkabinet onder zijn leiding
voerd. Een hunner verklaarde na afloop z|ttini5 te nemen. hebben aanvaard,
der vergadering: ,,Wij zijn een eind 1
weegs gevorderd met de formatie van
een kabinet, in overeensteming met
het verlangen der Constituante. Hierin
zullen de portefeuilles naar aantal en
naar belangrijkheid tusschen de drie
groote partijen worden verdeeld zooals
de communisten in hun brief aan de
Gaulle hadden geëischt".
CHEF VAN DEN STAF
DER VER. STATEN
DEN HAAG.
foor het eerst na 6 Jaar werd gisteren door H. M. de Koningin de zitting der
jvoorloopige Staten Generaal geopend. H.M. de Koningin tijdens het voorlezen
4er Troonrede. LinJu van H.M. H.K.H. Prinses Juliana en rechts Z.K.H. Prins
Bomhard. Foto: Anefe/Melter-P.
PRESIDENT TRUMAN heeft Generaal Eisenhower benoemd tot op
volger van Generaal Marshal als Chef van den staf der Vereenigde
Staten.
In verband met de benoeming van gen.
Eisenhower tot chef van den staf der
Vereenigde Staten is generaal Joseph
MacNarrey, bevelhebber der Ameri-
kaansclie strijdkrachten in het Middel-
landschezeegebied, benoemd tot com
mandant van de Amerikaansche bezet
tingszone in Duitschland en tot verte
genwoordiger der Vereenigde Staten in
de bestuurscommissie.
Admnraal Chester Nimitz is benoemd
tot opvolger van admiraal King als op
perbevelhebber der Amerikaansche vloot.
Nimitz zal als commandant van de Ame
rikaansche vloot in den Stillen Oceaan
worden opgevolgd door admiraal Ray
mond Spruce, den commandant van de
zevende Amerikaansche vloot.
TRUMAN GELOOFT IN DEN VREDE.
President Truman gaf gisteren tijdens
een persconferentie uitdrukking aan zijn
vast geloof in den duurzamen vrede. Hij
zeide. dit als antwoord op vragen over
de toestand in gebieden als China. Ja
va en Iran. De president zeide, dat de
vereenigde volken op den drempel
staan van het grootste tijdperk, dat de
nienschheid gekend heeft. De wereld
moet een duurzamen vrede hebben en
nu de gelegenheid daartoe aangrijpen:
het alternatief is de totale vernieti
ging.
Truman was van meaning, dat de hui
dige Internationale moeilijkheden veroor*
aealU worden deer bet lek, dat de
NIEUWE FRANSCHE REGEERING?
Gisteravond kon gezegd worden, dat
de Fransche regeeringscrisis feitelijk is
opgelost en dat het ministerie heden
ochtend zal worden gevormd. In dezen
indruk is men versterkt door het be
zoek van de communisten Thorez en Du
clos aan Gen. de Gaulle. In den loop
van den avond ontving de Gaulle ver
scheidene persoonlijkheden, die onge
twijfeld geroepen zullen worden om in
de regeering zitting te nemen.
VERWACHTINGEN OMTRENT
NIEUWE FRANSCHE
REGEERING.
Het Gaullistische blad „Les Nouvelles
du Matin" heeft als zijn verwachting
uitgesproken, dat den communistischen
afgevaardigde Florimond Bonte de por
tefeuille van oorlog zal worden toever
trouwd. Didault zou minister van bui
tenlandsche zaken blijven, terwijl naast
hem slechts één andere MRP minister
in het kabinet zou zitten, n.l. Henri
Teitgen als minister van justitie.
meeste landen meer verdiept zijn
dringende nationale problemen dan in
buitenlandsche zaken. Hij was er van
overtuigd, dat andere landen dezelfde
interne moeilijkheden kennen als de
Vereenigde Staten.
DE OORLOG KOSTTE AMERIKA
290 MLLIARD DOLLAR.
De onder-minister van financiën van
de Ver. Staten heeft onthuld, dat de
tweede wereldoorlog de Ver. Staten
rond 290.000.000.000 dollar gekost heeft.
Hoeveel dit is, kan biijken uit het
feit. dat het totaal der uitgaven, tus
schen 1 Juli 1940 en 30 Juni 1945 door
de federale regeering gedaan,
323.000.000.000 dollar bedraagt.
ATTLEE TERUG UIT AMERIKA.
Attlee is gisteren per vliegtuig in Lon
den teruggekeerd van zijn bezoek aan
de Ver. Staten en Canada. Terstond na
aankomst begaf hij zich naar Bucking
ham Palace om den koning verslag uit
Ie brengen.
-X" Troonrede
ET is met zoo'n Troonrede eigen
aardig gesteld. Men is er benieuwd
naar, men grijpt telken jaren de cou-
ranteniongens de extra-editie uit de
handen, men leest en is teleurgesteld.
Wanneer wij dit constateeren, dan
houdt dit geen critiek in op de Kegee-
ring.
De Troonrede is telken jare nieuw,
omdat elk jaar de Landsvrouwe een
ernstig woord tot Haar volk riciii,
waarin zich de toestand van het land
weerspiegelt en waarbij onder Haar be
zielende leiding even den weg wordt
aangestipt waarlangs het Regeeringsbe-
leid zich in de komende parlementaire
periode zal bewegen.
De Troonrede moet noodzakelijk te
leurstelling brengen omdat zij de oplos
sing der problemen, die ons allen be
kend zijn niet eens kan aanduiden, zoo
algemeen en dus zoo vaag moet zij wel
worden gehouden.
Men moet die rede zien in het licht
van ons Koningchap. Telken jare voe
len wij opnieuw, dat de Landsvrouwe
ons den weg wijst, welke wij moeten
gaan. Alles wat zich schaart om den
Troon van Oranje en w e doet dat
niet in ons land voelt, dat dit Ko
ninklijk woord zwaar moet wegen; een
ieder weet, dat het veilig is en goed
voor ons land om de verwachting en
het vertrouwen dat uit de Troonrede
spreekt op te volgen en niet te bescha
men..
Veel uit de Troonrede was reeds be
kend door de „Praatjes op de Brug",
goed bedoeld maar snel aan gezag in
boetend omdat zij het kankbord van
het Parlement missen en niet altijd de
juiste snaar aanraken. Dan treft ons
toch altijd weer het bijzonder accent
van het Koninklijk woord en dan dit
woord uitgesproken door een Koningin
die 47 jaar lang aan het noofd staat van
het Koninkrijk der Nederlanden.
Wie zal nu twijfelen aan de ernstige
bereidheid van Nederland om in Indië
„de toekomst te redden van een Ge-
meenebest, gebouwd op de vrijwillig
aanvaarde saamhoorigheid der Rijksdee-
len"?
De aangekondigde Grondwetsherzie
ning kan alleen- van belang zijii voor de
regeling onzer verhouding tot Indië. In
het moederland is er belangrijker werk
te doen.
Ruiterlijk is de erkenning van begaan
onrecht, welke uit deze passage moet
worden gelezen:
„Het is mij een behoefte uiting »e
geven aan het ernstig streven mij
ner regeering, om Nederland te
doen herleven als rechtsstaat, waar
in rechtszekerheid en vertrouwen
in de rechterlijke organen volledig
zullen zijn hersteld'".
Hierin hadden wij gaarne gezien, dat
op de oorzaak van het ontbreken van
den rechtsstaat was gewezen. Maar met
geen woord wordt gerept van het mis
bruik. dat van het beroep of noodrecht
is gemaakt, meer in het bijzonder door
de houding, welke de Regeering te Lon
den en welke het Kabinet-Schermer-
horn-Drees tegenover het Parlement
heeft aangenomen. Met geen woord ook
wordt melding gemaakt van het voor
nemen om zoodra mogelijk verkiezin
gen voor Parlement en Gemeenteraden
te doen houden, om zoodra mogelijk
weer een echt Parlement te hebben.
Heeft geen der ministers behoefte ge
voeld aan een dergelijke passage in de
Troonrede.
Stap voor stap en steeds aarzelend
herstelt deze regeering de parlementaire
democratie.
Vreest zij den storm die zal opste
ken wanneer zoo aanstonds verantwoor
ding aan het Parlement zal moeten wor
den gedaan.
De Regeering aarzelt ten minste met
haar rapport voor den dag te komen.
Direct na de plechtige openingszit
ting placht de minister van Financiën
zijn millioenennota aan het Parlement
voor te leggen. Vandaag is dit nog niet
gebeurd. En toch over twee zaken is
de onrust in het land groeiend.
Over de wijze n.l. waarop de over
heidsinstellingen met het geld omsprin
gen en over het ambtelijk ingrijpen van
de overheid in het bedrijfsleven, tenge
volge waarvan het volgens minister Vos
noo-'ig is dat iedere ambtenaar onder
nemer wordt wat onmogelijk is
teiwijl hij er bij had kunnen voegen, dat
iedere ondernemer reeds ambtenaar is
wat een onding is.
NEDERLANDSCHE EN 1NLANDSCHE
TROEPEN MOETEN UIT
BATAVIA WEG.
Op order van den geallieerden bevel
hebber moeten alle Nederlandsche ca
inlandsche troepen alt Batavia wordea
terugga trokken.
