Interview met Winkelman
Wanneer krijg ik een nieuwe fiets
LEY's POLITIEK TESTAMENT
GEEN
ar)
die
De ware toedracht!
In <ie gezellige werkkamer
W zijn villa te Soesterberg
eeft generaal H, G. Winkel
en, tijdens de oorlogsdagen
Mei 1940 commandant van
Ned. strijdkrachten en na
tt vertrek van H.M. de Ko-
xe-ingin en de regeering naar
Dnden korten tijd drager van
:t gezag in het rijk in Euro-
i, een en ander verteld over
toeurtenissen, welke nauw
irband houden met hetgeen
h direct voor, tijdens en na
Meidagen 1940 heeft afge-
eeld.
De Duitsehers hebben van
■lit oogenblik af, dat zij in ons
ad waren, getracht de feiten
verdraaien en het generaal
inkelman en anderen onmo-
ïijk gemaakt, ronduit te zeg-
n, wat er in ons land gebeurd
Bovendien was de verwar-
ag in de eerste dagen tamelijk
oot, hetgeen er toe bijgedra-
-n heeft, dat geruchten van
,]d ken aard overal ingang von-
de
Gebrekkige uitrusting!
De oorzaak van den snellen
loop van den oorlog in Ne-
rland wijt generaal Winkel-
an in de eerste plaats aan het
brek aan uitrusting van de
id. troepen. „Het was voor
u" aldus de generaal
en zware en weinig uitzicht-
edende taak, toen ik in Febr.
49 van generaal Reijnders het
m-mando overnam. Wij had-
in een groot gebrek aan mo-
irne wapens, pantserwagens,
rt_-jchtafweergeschut en vlieg-
ligen. Vooral dit laatste telde
is de directe oorzaak geweest
in de capitulatie. AIS bewijs,,
e onze weinige vliegers moes,
a worden overwonnen, herin-
r ik mij, dat reeds na enkele
gen, toen ergens onmiddellij-
ondersteuning door de lucht
icht vereischt werd, de com
andant, generaal Best, mij
eiJoest melden, dat hij aan de
'Sgeputte vliegers geen nieu-
opdrachten meer kon geven.
Ë-l zou hij wachten of enkelen
ih nog vrijwillig daarvoor be.
M5hikbaar zouden stellen.
De capitulatatie!
.nmiddels was door dezelfde
zaken de situatie in de Greb-
lc^linie eveneens onhoudbaar
orden en daar ik begreep,
achtereenvolgens Delft,
_trecht, Den Haag, Amsterdam
I andere steden in ons land
it lot van Rotterdam zouden
ilen, wanneer wij in onze
loozen tegenstand zouden
ven volharden, besloot ik te
lituleeren.
"et gesprek kwam vervol-
op den strijd om den af-
tdijk, waar'goede verdedi-
gswerken waren. Generaal
inkelman had niet anders dan
lorden van lof, voor de wijze
arop daar gevochten is en hij
daarin een bewijs, dat de
officieren en manschappen
zij maar over voldoende
Ldelen beschikken, zeer goed
staat zijn een ged-uchten
and het hoofd te kunnen
"den.
Het verraad.
3e geruchten over verraad,
Jleegd door Ned. militairen,
'ak generaal Winkelman
!en.
,Voor zoover ik -heb kunnen
;aan" aldus de generaal
verraad onder het leger te
de nauwelijks voorgekomen,
k de geruchten over Duitsche
"achutisten in Ned. unifor-
n of als boerin enz. ver
ged, zijn eigenlijk nooit bê-
Drlijk bevestigd. Wel zijn er
d. uniformen in Duitsche han
i aangetroffen, en is in het
shief van Mussert een brief
igetroffen, geschreven door
i N.S.B.'er, waarin deze ver.
j hoe hij met anderen in
itsehen dienst, gekleed in
Ned. uniform, het in de
iht laten springen van een
ig onmogelijk heeft gemaakt,
t de argelooze wachtposten
jchadelijk te maken."
'at er inderdaad door N.S.
irs tijdens den oorlog ver-
d is gepleegd, staat dus wel
tt.
Dc capitulatievoorwaarden.
De capitulatievoorwaarden
zijn nooit officieel gepubliceerd.
Generaal Winkelman kon daar
over het volgende vertellen.
,,De capitulatie heeft uitslui
tend betrekking gehad op de
weermacht en het eerste punt
was, dat de geheele Ned. weer.
macht (-met uitzondering van
de troepen in Zeeland) krijgs
gevangene zou worden." Dit
werd mondeling toegelicht met
de mededeeling, dat het artikel
niet inhield, dat de officieren
en manschappen naar Duitsch.
land zouden worden gevoerd.
Aanvankelijk lag het in de be
doeling, dat ieder Ned. vlieger,
die na 15 Mei nog tegen de
Duitsehers zou vechten, als
franc-tirgur zou worden be
schouwd, Dit sloeg op hen, die
onmiddellijk na de capitulatie
naar onze -bondgenooten waren
uitgeweken. Tegen deze op
vatting -heb ik mij verzet, al
dus de generaal, met succes.
Want dit artikel is uit de ca
pitulatie-overeenkomst ge
schrapt. Over bestuursaangele
genheden is bij de capitulatie
niet gesproken.
Samenwerking met den vijand.
Een aardige bijzonderheid is
nog te vermelden over een on.
derhoud, dat generaal Winkel
man heeft gehad met maar
schalk Goering. Gesproken
werd daarbij over het verbod
aan de Ned. industrie om voor
de Duitsehers wapentuig te ma
ken, waarbij Goering zeide:
„U kunt ervan verzekerd zijp
generaal, dat nooit een in Ne
derland vervaardigde mitrail
leur gebruikt zal worden om op
Nederlanders te schieten. De
oorlog is immers uit." Neen, de
oorlog tusschen onze landen is
niet uit, luidde het antwoord
van generaal Winkelman. „Er
zijn nog Nederlanders, die den
strijd tegen Duitsehland zullen
voortzetten. Goering ontstak
over dit antwoord zoo in woe
de. dat hij met zijn vuist op ta
fel sloeg en uitriep: „Hiervan
zal ik den Fuehrer nog van
middag in kennis stellen. Nu
zal het uit zijn met de lank
moedige houding tegenover de
Nederlanders.'
Ten slotte bes'prak generaal
Winkelman nog het beroemde
document door de Duitsehers in
het ministerie van buitenland-
sehe zaken te Parijs gevonden,
en waar uit volgens hen zou
blijken, dat Nederland reeds
vóör 10 Mei de Engelsche en
Fransche bevelhebbers zou
hebben verzocht Nederland
binnen te komen.
„Dit document", zeide gene
raal Winkelman, „was een brief
welke ik in Maart 1940 heb ge
schreven aan onze gezanten te
Londen en Parijs en waarin de
hulp was omschreven, die wij
van de Engelsche en Fransche
regeering verzochten voor het
geval wij door Duitsehland zou
den worden aangevallen. Op
gelijke wijze is een mededee
ling voor de Belgische regee
ring naar onzen gezant te Brus
sel gezonden. Maar die brieven,
en dit hebben de Duitsehers bij
hun publicatie er niet bij ver
teld, zijn verzegeld aan onze ge
zanten gezonden met opdracht
ze pas te openen na ontvangst
van een daartoe strekkend te
legram van het departement
van buitenlandsche zaken. Dit
telegram is in den morgen van
10 Mei 1940 verzonden. Eerst
toen hebben onze gezanten den
inhoud ter kennis van de bui
tenlandsche regeeringen kun
nen brengen. Voorafgaand over
leg met die mogendheden heeft
niet plaats gehad.
Generaal Winkelman, die
thans 69 jaar oud is, zal geen
rol meer spelen in het her
nieuwde Ned. leger. Hij heeft
thans zitting in den biizonde-
ren raad van cassatie en zal als
zoodanig werkzaam kunnen
blijven tot hij den zeventigja
rigen leeftijd heeft bereikt.
Robert Ley, de vroegere Na
zi-minister van arbeid, die zich
in zijn cel heeft opgehangen,
heeft een plan achtergelaten
voor de „volledige verzoening"
van Joden en' anti-semieten, li
dit politieke testament, dat
aanvangt met „Aan het Duit
sche volk", zegt de vroegere
leider van het „Reichsarbeits-
front" o.a.:
„Wij hebben God verzaakt
en daarom heeft God ons
verzaakt. In het anti-semi-
tisme hebben wii een funda
menteel gebod van Zijn
schepping geschonden. Het
anti-semitisme verwrong ons
gezichtsveld en deed ons
ernstige fouten maken. Het
valt hard. zijn fouten te er
kennen. maar het gaat hier
om het geheele bestaan van
ons volk dat in gevaar ver
keert. Wii. nazi's, moeten
den moed hebben ons los te
maken van het anti-semitis
me. Wii dienen tot de jeugd
te zeggen, dat het een fout
was.
Den Jood verdragen is niet
voldoende. Openhartig moeten
wij de Joden tegemoet treden.
Onze Wederzijdsche verhou
ding moeten wij zuiveren. Er
dient een volledige verzoening
en een nieuwe modus vivendi
gevonden te worden".
Teneinde te verhinderen, dat
ooit in Duitsehland het anti
semitisme weer kan oplaaien,
stelt Ley het volgende voor:
a. De vorming van een com
missie van Joden en anti-se
mieten teneinde Joden en
Duitsehers vreedzaam naast
elkaar te laten leven.
b. Een uitvoerend comité
van Joodsche en niet-Joodsche
Duitsehers om de te sluiten
overeenkomsten uit te voeren.
Een organisatie van on
derwijs en van propaganda om
deze nieuwe denkbeelden te
verspreiden.
„Duitsch volk", zoo vervolgt
Ley dan. „velen van u denken
wellicht, dat ik gek of een ver
rader ben. Zii beseffen niet,
dat ik geen fout bega. maar
slechts tot een logische con
clusie kom. Ik weet. dat mijn
plan stoutmoedig is. maar het
is mii thans volkomen duide
lijk. Moge God mii helpen om
mijn denkbeelden te geschikter
plaats te berde te brengen. In
Hem stel ik mijn vertrouwen".
BESTUURSOVERDRACHT
COMMISSARIAATGENERA AL
VOOR NED. ECON. BELAN
GEN IN DUITSCHLAND.
De commissaris-generaal voor
de Ned. econ. belangen in
Duitsehland, kolonel Posthu
mus Meijes, die door de regee
ring tot de vervulling van een
post in diplomatieken dienst
is aangezocht, heeft zijn func
tie aan zijn opvolger lt.-kolonel
Otto overgedragen. In de daar
bij gehouden redevoeringen
kwam de dankbaarheid voor
het pionierswerk o-p het gebied
der terugverkrijging van weg
gevoerde goederen, verricht
door den scheidenden functio
naris tot uiting. Na de aanvan
kelijke ernstige moeilijkheden
en tegenslagen verschijnt thans
het vraagstuk van de terugvor
dering van onze geroofde goe
deren in een veelal gunstiger
perspectief.
GESLAAGDE OMWENTELING
IN BRAZILIë.
President Vargas afgezet.
Volgens een Reuter-telegram
uit Buenos A.res u van het af
treden van Vargas ten over
staan van een menigte van ci
viele en militaire personages in
het gebouw van het ministerie
van oorlog mededeeling gedaan
door den minister van oorlog,
generaal Pedro Monteiro .In de
proclamatie werd gezegd: „Pre
sident Vargas heeft verklaard,
dat bij, met. let oog op de jong
ste gebeurtenissen en om poli
tieke moeilijkheden te vermij
den, zal afzien van de regee
ring en de macht zal overdra
gen aan dr. Linhares, president
van het federale hooggerechts
hof".
Volgens berichten van de
grens is gisteravond in Rio de
GEDULD
De behoefte aan nieuwe fietsen schat men voor Nederland op
2 a 3 millioen. Onze productie-capaciteit kan worden opgevoerd
tot 600.000 a 800.000 stuks per jaar. De benodigde grondstoffen en
producten zullen, wanneer Engeland eenmaal op volle toeren
draait, zeker in voldoende mate kunnen worden aangevoerd.
Maar eerst in 1947—1948 zal men gaan merken, dat er schot in
komt en distributie op dit terrein zal dan ook voorloopig nog wel
noodzakelijk blijven. De perspectieven voor wielrijdend Nederland
zijn dus nog niet bijzonder rooskleurig. Beschikt u nog over een
behoorlijke fiets, houdt haar in eere.
Heeft u nog een oud „karretje", laat het zoo goed mogelijk op
knappen.
Heeft u geen fiets meer, heb dan geduld. Want reken niet op
een nieuwe fiets vóór1950.
Misschien valt het nog mee.
Janeiro een parade met twee
honderd tanks gehouden, waar
bij generaal Edward Gomes, be
velhebber van de luchtvloot en
candidaat van de oppositie,
voor het presidentschap werd
voor-gedragen.
TELEGRAMMEN NAAR
HONGARIJE.
Particuliere telegrammen
naar Hongarije zijn weer toe
gelaten.
Dringende telegrammen wor
den niet toegelaten naar be
stemmingen die via de Vereen.
Staten van Amerika worden be
reikt.
CREDIETOVEREENKOMST
TUSSCHEN DEN STAAT EN
DE N.V. PHILIPS.
Tusschen den Staat der Ne
derlanden en de N.V. Philips
is een belangrijke credietover-
eenkomst tot stand gekomen.
Het streven van de Philips-on-
dernemingen om gedurende de
oorlogsjaren de vaderlancLsche
belangen tedienen, het met
groote opofferingen in dienst
houden van tal van werkkrach
ten om hen voor uitzending
naar Duitsehland te behoeden,
de door de geallieerden en den
vijand gedane bombardemen
ten, de schade aan gebouwen,
machines en voorraden door.de
Duitsche plunderingen (waar
van nog steeds niets is terug
gegeven) hebben de liquiditeit
voor het weer op vooroorlogsch
peil brengen van de bedrijven
sterk beinvloed.
De bovengenoemde crediet-
overeenkomst stelt Philips me
de in staat haar belangrijke
economische activiteit voor Ne
derland weer in vollen omvang
te ontplooien. De gelukkig door
den oorlog ongeschonden, zelfs
od een aantal belangrijke gebie
den toegenomen, kracht van de
Philips laboratoria biedt hier
voor een sterke waarborg.
walcheren weer droog!!!
Neen, zoover zijn we nog niet, maar
er wordt aan gewerkt!
En zijn we eenmaal zoover, dan zijn
weer dÏÏTzen\ien arbeiders noodig om den
„Tuin van Holland" in zijn ouden staat
terug te brengen.,.. Thans bestaat ech
ter reeds groote behoefte aan vaklie
den
Metselaars, stucadoors, timmerlieden,
schilders,- loodgieters meldt u aan voor
den wederopbouw van Walcheren.
Dagelijks van 9 tot 12 ur, afd. Bouw
bedrijven, Gewestelijk Arbeidsbureau
Leiden.
De Amerikaansche bezettingauto
riteiten hebben in Japan een voorraad
opium, kinine, morphine en andere ver-
doovingsmiddelen gevonden, waarvan
de totale waarde op 6.300.000 dollar
wordt geraamd.
aAmtaAtiqe,
Het Japansche blad „Yo-
mioeri" doet mededeelin.
gen aangaande de bezit
tingen van keizer Hirohi-
to van Japan. De inlich
tingen zijn niet volledig,
maar geven niettemin
een indruk van 's keizers
rijkdom en van het feit,
dat tot dusver hierom
trent de diepste geheim
houding werd betraent.
De mikado heeft veertien-
duizend hectare bosch-
en weidegrond bezeten,
dat is zes procent van
alle bosch en weide in
Japan. „Yo-mioeri" zwijgt
over het bouwland, dat
eigendom van den kei
zer moet zijn geweest en
dat eveneens een aanzien
lijke uitgestrektheid moet
hebben gehad.
De totale waarde van
obligaties en aandeelen
onder 's keizers berusting
aangetroffen, zou onge
veer zeventig millioen
yen zijn (dat is bij bena
dering hetzelfde bedrag
aan vooroorlogsche gul
dens). De mikado bezit
25% der aandeelen van
de Japansche bank en
evenveel aandeelen in de
„Speciebank" te Yokoha
ma, hetgeen neerkomt op
bedragen van 21 en 22
millioen yen. Hirohito
heeft voorts voor een
kleine drie millioen yen
aandeelen in de Mitsoei-
bank. Bij scheepvaart
maatschappijen, met na
me o.a. de „Nippon Yoe-
sen Kaisja", is hij geïn
teresseerd voor 8 mil
lioen. De banken van For
mosa en Korea zijn even
zoo voor een deel zijn
eigendom. De inkomsten
van den keizer zouden 25
millioen yen per jaar be
dragen. En deze inlichtin
gen zijn nog niet volledig..
In ons iand vertoeven momenteel twee leden van het hooidbestuur van bet
Peensche comité „Holland hjaelper.". Op het hooidbestuur van het Nederland-
sche Roode Kruis werden zij door H.K.H. Prinses Juliana ontvangen. Zii bood
twee statistieken aan van de goederen, waaraan het Deensche volk Holland
heeft geholpen. Foto: Schimmelpenningh-P.