Interview met Winkelman Wanneer krijg ik een nieuwe fiets LEY's POLITIEK TESTAMENT GEEN ar) die De ware toedracht! In <ie gezellige werkkamer W zijn villa te Soesterberg eeft generaal H, G. Winkel en, tijdens de oorlogsdagen Mei 1940 commandant van Ned. strijdkrachten en na tt vertrek van H.M. de Ko- xe-ingin en de regeering naar Dnden korten tijd drager van :t gezag in het rijk in Euro- i, een en ander verteld over toeurtenissen, welke nauw irband houden met hetgeen h direct voor, tijdens en na Meidagen 1940 heeft afge- eeld. De Duitsehers hebben van ■lit oogenblik af, dat zij in ons ad waren, getracht de feiten verdraaien en het generaal inkelman en anderen onmo- ïijk gemaakt, ronduit te zeg- n, wat er in ons land gebeurd Bovendien was de verwar- ag in de eerste dagen tamelijk oot, hetgeen er toe bijgedra- -n heeft, dat geruchten van ,]d ken aard overal ingang von- de Gebrekkige uitrusting! De oorzaak van den snellen loop van den oorlog in Ne- rland wijt generaal Winkel- an in de eerste plaats aan het brek aan uitrusting van de id. troepen. „Het was voor u" aldus de generaal en zware en weinig uitzicht- edende taak, toen ik in Febr. 49 van generaal Reijnders het m-mando overnam. Wij had- in een groot gebrek aan mo- irne wapens, pantserwagens, rt_-jchtafweergeschut en vlieg- ligen. Vooral dit laatste telde is de directe oorzaak geweest in de capitulatie. AIS bewijs,, e onze weinige vliegers moes, a worden overwonnen, herin- r ik mij, dat reeds na enkele gen, toen ergens onmiddellij- ondersteuning door de lucht icht vereischt werd, de com andant, generaal Best, mij eiJoest melden, dat hij aan de 'Sgeputte vliegers geen nieu- opdrachten meer kon geven. Ë-l zou hij wachten of enkelen ih nog vrijwillig daarvoor be. M5hikbaar zouden stellen. De capitulatatie! .nmiddels was door dezelfde zaken de situatie in de Greb- lc^linie eveneens onhoudbaar orden en daar ik begreep, achtereenvolgens Delft, _trecht, Den Haag, Amsterdam I andere steden in ons land it lot van Rotterdam zouden ilen, wanneer wij in onze loozen tegenstand zouden ven volharden, besloot ik te lituleeren. "et gesprek kwam vervol- op den strijd om den af- tdijk, waar'goede verdedi- gswerken waren. Generaal inkelman had niet anders dan lorden van lof, voor de wijze arop daar gevochten is en hij daarin een bewijs, dat de officieren en manschappen zij maar over voldoende Ldelen beschikken, zeer goed staat zijn een ged-uchten and het hoofd te kunnen "den. Het verraad. 3e geruchten over verraad, Jleegd door Ned. militairen, 'ak generaal Winkelman !en. ,Voor zoover ik -heb kunnen ;aan" aldus de generaal verraad onder het leger te de nauwelijks voorgekomen, k de geruchten over Duitsche "achutisten in Ned. unifor- n of als boerin enz. ver ged, zijn eigenlijk nooit bê- Drlijk bevestigd. Wel zijn er d. uniformen in Duitsche han i aangetroffen, en is in het shief van Mussert een brief igetroffen, geschreven door i N.S.B.'er, waarin deze ver. j hoe hij met anderen in itsehen dienst, gekleed in Ned. uniform, het in de iht laten springen van een ig onmogelijk heeft gemaakt, t de argelooze wachtposten jchadelijk te maken." 'at er inderdaad door N.S. irs tijdens den oorlog ver- d is gepleegd, staat dus wel tt. Dc capitulatievoorwaarden. De capitulatievoorwaarden zijn nooit officieel gepubliceerd. Generaal Winkelman kon daar over het volgende vertellen. ,,De capitulatie heeft uitslui tend betrekking gehad op de weermacht en het eerste punt was, dat de geheele Ned. weer. macht (-met uitzondering van de troepen in Zeeland) krijgs gevangene zou worden." Dit werd mondeling toegelicht met de mededeeling, dat het artikel niet inhield, dat de officieren en manschappen naar Duitsch. land zouden worden gevoerd. Aanvankelijk lag het in de be doeling, dat ieder Ned. vlieger, die na 15 Mei nog tegen de Duitsehers zou vechten, als franc-tirgur zou worden be schouwd, Dit sloeg op hen, die onmiddellijk na de capitulatie naar onze -bondgenooten waren uitgeweken. Tegen deze op vatting -heb ik mij verzet, al dus de generaal, met succes. Want dit artikel is uit de ca pitulatie-overeenkomst ge schrapt. Over bestuursaangele genheden is bij de capitulatie niet gesproken. Samenwerking met den vijand. Een aardige bijzonderheid is nog te vermelden over een on. derhoud, dat generaal Winkel man heeft gehad met maar schalk Goering. Gesproken werd daarbij over het verbod aan de Ned. industrie om voor de Duitsehers wapentuig te ma ken, waarbij Goering zeide: „U kunt ervan verzekerd zijp generaal, dat nooit een in Ne derland vervaardigde mitrail leur gebruikt zal worden om op Nederlanders te schieten. De oorlog is immers uit." Neen, de oorlog tusschen onze landen is niet uit, luidde het antwoord van generaal Winkelman. „Er zijn nog Nederlanders, die den strijd tegen Duitsehland zullen voortzetten. Goering ontstak over dit antwoord zoo in woe de. dat hij met zijn vuist op ta fel sloeg en uitriep: „Hiervan zal ik den Fuehrer nog van middag in kennis stellen. Nu zal het uit zijn met de lank moedige houding tegenover de Nederlanders.' Ten slotte bes'prak generaal Winkelman nog het beroemde document door de Duitsehers in het ministerie van buitenland- sehe zaken te Parijs gevonden, en waar uit volgens hen zou blijken, dat Nederland reeds vóör 10 Mei de Engelsche en Fransche bevelhebbers zou hebben verzocht Nederland binnen te komen. „Dit document", zeide gene raal Winkelman, „was een brief welke ik in Maart 1940 heb ge schreven aan onze gezanten te Londen en Parijs en waarin de hulp was omschreven, die wij van de Engelsche en Fransche regeering verzochten voor het geval wij door Duitsehland zou den worden aangevallen. Op gelijke wijze is een mededee ling voor de Belgische regee ring naar onzen gezant te Brus sel gezonden. Maar die brieven, en dit hebben de Duitsehers bij hun publicatie er niet bij ver teld, zijn verzegeld aan onze ge zanten gezonden met opdracht ze pas te openen na ontvangst van een daartoe strekkend te legram van het departement van buitenlandsche zaken. Dit telegram is in den morgen van 10 Mei 1940 verzonden. Eerst toen hebben onze gezanten den inhoud ter kennis van de bui tenlandsche regeeringen kun nen brengen. Voorafgaand over leg met die mogendheden heeft niet plaats gehad. Generaal Winkelman, die thans 69 jaar oud is, zal geen rol meer spelen in het her nieuwde Ned. leger. Hij heeft thans zitting in den biizonde- ren raad van cassatie en zal als zoodanig werkzaam kunnen blijven tot hij den zeventigja rigen leeftijd heeft bereikt. Robert Ley, de vroegere Na zi-minister van arbeid, die zich in zijn cel heeft opgehangen, heeft een plan achtergelaten voor de „volledige verzoening" van Joden en' anti-semieten, li dit politieke testament, dat aanvangt met „Aan het Duit sche volk", zegt de vroegere leider van het „Reichsarbeits- front" o.a.: „Wij hebben God verzaakt en daarom heeft God ons verzaakt. In het anti-semi- tisme hebben wii een funda menteel gebod van Zijn schepping geschonden. Het anti-semitisme verwrong ons gezichtsveld en deed ons ernstige fouten maken. Het valt hard. zijn fouten te er kennen. maar het gaat hier om het geheele bestaan van ons volk dat in gevaar ver keert. Wii. nazi's, moeten den moed hebben ons los te maken van het anti-semitis me. Wii dienen tot de jeugd te zeggen, dat het een fout was. Den Jood verdragen is niet voldoende. Openhartig moeten wij de Joden tegemoet treden. Onze Wederzijdsche verhou ding moeten wij zuiveren. Er dient een volledige verzoening en een nieuwe modus vivendi gevonden te worden". Teneinde te verhinderen, dat ooit in Duitsehland het anti semitisme weer kan oplaaien, stelt Ley het volgende voor: a. De vorming van een com missie van Joden en anti-se mieten teneinde Joden en Duitsehers vreedzaam naast elkaar te laten leven. b. Een uitvoerend comité van Joodsche en niet-Joodsche Duitsehers om de te sluiten overeenkomsten uit te voeren. Een organisatie van on derwijs en van propaganda om deze nieuwe denkbeelden te verspreiden. „Duitsch volk", zoo vervolgt Ley dan. „velen van u denken wellicht, dat ik gek of een ver rader ben. Zii beseffen niet, dat ik geen fout bega. maar slechts tot een logische con clusie kom. Ik weet. dat mijn plan stoutmoedig is. maar het is mii thans volkomen duide lijk. Moge God mii helpen om mijn denkbeelden te geschikter plaats te berde te brengen. In Hem stel ik mijn vertrouwen". BESTUURSOVERDRACHT COMMISSARIAATGENERA AL VOOR NED. ECON. BELAN GEN IN DUITSCHLAND. De commissaris-generaal voor de Ned. econ. belangen in Duitsehland, kolonel Posthu mus Meijes, die door de regee ring tot de vervulling van een post in diplomatieken dienst is aangezocht, heeft zijn func tie aan zijn opvolger lt.-kolonel Otto overgedragen. In de daar bij gehouden redevoeringen kwam de dankbaarheid voor het pionierswerk o-p het gebied der terugverkrijging van weg gevoerde goederen, verricht door den scheidenden functio naris tot uiting. Na de aanvan kelijke ernstige moeilijkheden en tegenslagen verschijnt thans het vraagstuk van de terugvor dering van onze geroofde goe deren in een veelal gunstiger perspectief. GESLAAGDE OMWENTELING IN BRAZILIë. President Vargas afgezet. Volgens een Reuter-telegram uit Buenos A.res u van het af treden van Vargas ten over staan van een menigte van ci viele en militaire personages in het gebouw van het ministerie van oorlog mededeeling gedaan door den minister van oorlog, generaal Pedro Monteiro .In de proclamatie werd gezegd: „Pre sident Vargas heeft verklaard, dat bij, met. let oog op de jong ste gebeurtenissen en om poli tieke moeilijkheden te vermij den, zal afzien van de regee ring en de macht zal overdra gen aan dr. Linhares, president van het federale hooggerechts hof". Volgens berichten van de grens is gisteravond in Rio de GEDULD De behoefte aan nieuwe fietsen schat men voor Nederland op 2 a 3 millioen. Onze productie-capaciteit kan worden opgevoerd tot 600.000 a 800.000 stuks per jaar. De benodigde grondstoffen en producten zullen, wanneer Engeland eenmaal op volle toeren draait, zeker in voldoende mate kunnen worden aangevoerd. Maar eerst in 1947—1948 zal men gaan merken, dat er schot in komt en distributie op dit terrein zal dan ook voorloopig nog wel noodzakelijk blijven. De perspectieven voor wielrijdend Nederland zijn dus nog niet bijzonder rooskleurig. Beschikt u nog over een behoorlijke fiets, houdt haar in eere. Heeft u nog een oud „karretje", laat het zoo goed mogelijk op knappen. Heeft u geen fiets meer, heb dan geduld. Want reken niet op een nieuwe fiets vóór1950. Misschien valt het nog mee. Janeiro een parade met twee honderd tanks gehouden, waar bij generaal Edward Gomes, be velhebber van de luchtvloot en candidaat van de oppositie, voor het presidentschap werd voor-gedragen. TELEGRAMMEN NAAR HONGARIJE. Particuliere telegrammen naar Hongarije zijn weer toe gelaten. Dringende telegrammen wor den niet toegelaten naar be stemmingen die via de Vereen. Staten van Amerika worden be reikt. CREDIETOVEREENKOMST TUSSCHEN DEN STAAT EN DE N.V. PHILIPS. Tusschen den Staat der Ne derlanden en de N.V. Philips is een belangrijke credietover- eenkomst tot stand gekomen. Het streven van de Philips-on- dernemingen om gedurende de oorlogsjaren de vaderlancLsche belangen tedienen, het met groote opofferingen in dienst houden van tal van werkkrach ten om hen voor uitzending naar Duitsehland te behoeden, de door de geallieerden en den vijand gedane bombardemen ten, de schade aan gebouwen, machines en voorraden door.de Duitsche plunderingen (waar van nog steeds niets is terug gegeven) hebben de liquiditeit voor het weer op vooroorlogsch peil brengen van de bedrijven sterk beinvloed. De bovengenoemde crediet- overeenkomst stelt Philips me de in staat haar belangrijke economische activiteit voor Ne derland weer in vollen omvang te ontplooien. De gelukkig door den oorlog ongeschonden, zelfs od een aantal belangrijke gebie den toegenomen, kracht van de Philips laboratoria biedt hier voor een sterke waarborg. walcheren weer droog!!! Neen, zoover zijn we nog niet, maar er wordt aan gewerkt! En zijn we eenmaal zoover, dan zijn weer dÏÏTzen\ien arbeiders noodig om den „Tuin van Holland" in zijn ouden staat terug te brengen.,.. Thans bestaat ech ter reeds groote behoefte aan vaklie den Metselaars, stucadoors, timmerlieden, schilders,- loodgieters meldt u aan voor den wederopbouw van Walcheren. Dagelijks van 9 tot 12 ur, afd. Bouw bedrijven, Gewestelijk Arbeidsbureau Leiden. De Amerikaansche bezettingauto riteiten hebben in Japan een voorraad opium, kinine, morphine en andere ver- doovingsmiddelen gevonden, waarvan de totale waarde op 6.300.000 dollar wordt geraamd. aAmtaAtiqe, Het Japansche blad „Yo- mioeri" doet mededeelin. gen aangaande de bezit tingen van keizer Hirohi- to van Japan. De inlich tingen zijn niet volledig, maar geven niettemin een indruk van 's keizers rijkdom en van het feit, dat tot dusver hierom trent de diepste geheim houding werd betraent. De mikado heeft veertien- duizend hectare bosch- en weidegrond bezeten, dat is zes procent van alle bosch en weide in Japan. „Yo-mioeri" zwijgt over het bouwland, dat eigendom van den kei zer moet zijn geweest en dat eveneens een aanzien lijke uitgestrektheid moet hebben gehad. De totale waarde van obligaties en aandeelen onder 's keizers berusting aangetroffen, zou onge veer zeventig millioen yen zijn (dat is bij bena dering hetzelfde bedrag aan vooroorlogsche gul dens). De mikado bezit 25% der aandeelen van de Japansche bank en evenveel aandeelen in de „Speciebank" te Yokoha ma, hetgeen neerkomt op bedragen van 21 en 22 millioen yen. Hirohito heeft voorts voor een kleine drie millioen yen aandeelen in de Mitsoei- bank. Bij scheepvaart maatschappijen, met na me o.a. de „Nippon Yoe- sen Kaisja", is hij geïn teresseerd voor 8 mil lioen. De banken van For mosa en Korea zijn even zoo voor een deel zijn eigendom. De inkomsten van den keizer zouden 25 millioen yen per jaar be dragen. En deze inlichtin gen zijn nog niet volledig.. In ons iand vertoeven momenteel twee leden van het hooidbestuur van bet Peensche comité „Holland hjaelper.". Op het hooidbestuur van het Nederland- sche Roode Kruis werden zij door H.K.H. Prinses Juliana ontvangen. Zii bood twee statistieken aan van de goederen, waaraan het Deensche volk Holland heeft geholpen. Foto: Schimmelpenningh-P.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 3