u
H
Geen Amerikaansche
interventie in Indonesisch
conflict.
Handhaving van het recht!
Kijkt
U
Radioprogramma-
„Laat U niet leiden door gevoelens
van haat en wraak"
Te juister tijd
Ca&meüca"
Maandag 29 October 1945
No. 109
HET WEER
tot Dinsdagavond
Meest zwaar bewolkt,
plaatselijk eenige regen.
In den nacht zwakke,
overdag matige wind
tusschen Zuid-West en
Zuid-Oost Iets koeler.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken^
HoofdredacteurenRector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van HarenRedacteurenProf. Dr. W. Aaaelberga (Anton
ran Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. El burg. Bureaux: Papengracbt 32, Telefoon Redactie 20015, Administratie 20935
Abonnemeatsprijsen: f0.26 per week, f 1.10 per maand, f3.20 per kwartaal. Franco per poat f4.20*
niet blind op de
toekomst s
„heden" is onder
schot, „morgen"
hangt nog in de
lucht.
Nationalisten traineeren
de besprekingen
VOLGENS EEN REUTERBERICHT heeft het Amerikaansche
departement van Staat ontkend, dat het een officieel aanbod had
gedaan om te bemiddelen tusschen een fractie der .Indonesische
nationalisten onder Soekarno en de
VAN MOOK WEIGERT
ONDERHANDELINGEN
BUITEN BATAVIA
Ned.-Indische regeering met aan het
hoofd Dr. van Mook. De heer Reuch-
lin, raadsman aan de Nederlandsche
ambassade te Washington zou even
eens catogorisch hebben ontkend, dat
de Amerikanen een dergelijk aanbod hadden gedaan. Hij voegde
er aan toe, dat de toespraak die verleden week door den directeur
van het bureau voor het Verre Oosten van het departement
Buitenlandsche Zaken, John Vincent Carter, werd gehouden op
het Pacific Relations Institute te New-York ten onrechte voor
een on-officieel aanbod zou kunnen zijn gehouden.
Naar officieel te Batavia is
medegedeeld, weigert Luit.-
Gouv.-Gen. Dr. van Mook er
gens anders dan te Batavia be
sprekingen te voeren.
Besprekingen met de
nationalisten.
Uit Den Haag is bericht geko
men, dat Van Mook de opdracht
van de regeering heeft, onver
wij ld met de Indonesische na
tionalisten besprekingen te be
ginnen. De Ned.-Indische R.V.
D. heeft de volgende verklaring
gepubliceerd: „Er heeft steeds
volkomen overeenstemming be
staan tusschen den Min. van
Overzeesche Gebiedsdeelen en
den Luit.-Gouv.-Gen. aangaan
de de mogelijkheid en de vrij'.
heid tot besprekingen tusschen
laatstgenoemde en de nationa
listen. Het was daarom niet
noodig het bevel te sturen om
de besprekingen te openen.
Den nationalisten is meege
deeld, waar en wanneer de
Luit.-Gouv.-Gen. hen wil ont
vangen".
Een nieuwe impasse bij de
besprekingen.
De republikeinen creëeren
nu zelf een nieuwe impasse,
doordat zij de aanstaande infor-
meele besprekingen tusschen
Dr. van Mook, Gen. Christison
en henzelf op de lange baan
probeeren te schuiven. Hatta
verklaarde tegenover Robert
Kiek, dat de republikeinen
6.01
6.04
6.20
4 6.45
7.—
7.15
7.30
8.01
8 15
9.--
9.15
9.30
10.15
10.30
11.cl
11.15
6.01
6.30
7.—
7.30
8.01
8.30
8.45
9.45
10.01
10.15
voor Maandagavond
HILVERSUM I, 301 M.
Waterstanden.
Ster van den dag.
Voor de rijpere jegud.
Stephan Grappely and his
hot four.
Nieuwsberichten.
Reportage.
Purcell-programma.
Nederland Herrijst.
Ensemble George Frank.
De stem onzer bondgenoo-
ten.
Tot half tien nog wat dans-
plaatjes.
Mireille. Harry Brandelius
en Francisco Cana o en zijn
orkest.
Mensch en Maatschappij.
Russische balletmuziek.
Nieuwsberichten.
Avondwijding.
HILVERSUM II. 415 M.
Nieuwsberichten.,
Bernard Drukker, orgel.
Jan Corduwener Non-stop.
Programma Nederlandsche
Strijdkrachten.
Het orkest Ted Powder.
Landbouwpraatje.
Omroep-kamerorkest.
Avondwijding.
Nieuwsberichten.
Op den drempel van den
nacht.
wachten op het antwoord van
Nederland op de verklaringen
van den „Minister van voorlich
ting". Los van deze vreemde
en hoogst ondiplomatieke han
delwijze zijn neutrale beoordee
laars van oordeel, dat de tegen
woordige republikeinsche hou
ding „betreurenswaardig" is,
daar er weinig reden voor de
republikeinen is om nu weer
een impasse te veroorzaken. De
Nederlanders hebben al laten
blijken, dat zij er de voorkeur
aan geven als de besprekingen
zoo spoedig mogelijk beginnen.
Het schijnt dat de republikei
nen tijd willeii winnen.
Geen verklaring van
Mountbatten over Java.
Het hoofdkwartier van het
Seac te Kandy spreekt officieel
de berichten tegen als zou
Adm. Lord Louis Mountbatten
deel nemen aan de besprekin
gen te Singapore tusschen Ne
derlandsche en Indonesische
delegaties. De officieele woord
voerder van het Seac verklaar
de, dat de berichten als zou
Adm. Mountbatten een per
soonlijke verklaring over den
toestand op Java te Singapore
uitspreken, van allen grond
ontbloot zijn.
Nehroe verlangt naar Java
te reizen.
Pandit Jawaharlal Nehroe,
de leider van het Britsch ndi-
sche Nationale Congres heeft
gezegd dat de geheele bevolking
van Britsch-Indië, tot welke
groep zij ook mogen behooren,
de Indonesische eisch voor on
afhankelijkheid zouden steu
nen en alle hulp zouden geven
die zij konden. Nehroe, die de
oproep van Dr. Soekarno aan
hem, beantwoordde, zei, dat hij
verlangend was om naar Java
te vertrekken maar dat hij tot
nog toe geen paspoort of ver
gunning voor de luchtreis had
kunnen verkrijgen.
Amerikaansche legervoor-
raden voor Ned. Oost-Indië.
Het oorlogsdepartement der
Ver. Staten maakte bekend, dat
de eerste groote verkoop van
het surplus der Amerikaansche
legervoorraden in het gebied
van den Pacific tot stand geko
men is.
65.000 ton in Nieuw-Guinea
werden voor 20 millioen dollar
aan de regeering van NecL-
Oost Indië verkocht.
De verkochte goederen om
vatten medische hulpmiddelen,
uitrustingsstukken, kleeren en
materiaal voor den wederop
bouw. Deze voorraden waren
bestemd voor de invasie van
Japan. De regeering van Ned.-
Oost-Indië had deze voorraden
hard noodig om er de hoeveel
heden mee te aan te vullen, die
HET GROOTE OFFENSIEF TEGEN DE GIFTHANDEL BEGONNEN.
In de Amsterdamsche straten kon men dezer dagen een ouderwetsche razzia
aanschouwen. Nu gold het gelukkig geen arbeidskrachten voor de Duitsche wa
penindustrie, doch de onsociale elemen ten, die ondanks herhaalde waarschu
wingen de gehate gifthandel voortgang trachten te doen vinden..
Foto: Anefo-v. Haren Nomann-P.
reeds, in de Ver. Staten aange
schaft waren voor steunverlee-
ning en wederopbouw der be
vrijde Nederlandsche gebieden.
Nog verspreide onlusten
op Java.
In Bandoeng, Soerabaja en
Semarang komen nog enkele
op zichzelf staande onlusten
voor. Uit Semarang arriveerden
740 Japanneezen te Batavia,
die in een speciaal gebied zul
len worden ondergebracht. De
interneeringskampen te Soeka-
boemi zijn nu voor een deel on
der Britsche bewaking. Hoewel
de kampen ook daar overvol
zaten, wordt de situatie be
schreven als „niet al te slecht".
Het aan land zetten van troepen
te Soerabaja gaat door.
OPROEP DER BISSCHOPPEN
Het is U bekend, hoe de Christelijke Kerken in Nederland zich
in den bezettingstijd hebben verzet tegen den Duitschen onder
drukker en telkens openlijk hebben geprotesteerd tegen de door
hem gepleegde onmenschelijke handelingen. Deze protesten
werden met vreugde en dankbaarheid door ons volk begroet.
Weest rechtvaardig voor
politieke gevangenen
Wat hebben Wij U na de
bevrijding gezegd?
Toen God in Zijn groote
barmhartigheid ook ons volk de
vrijheid heeft geschonken, heb-
bij Wij U opgeroepen tot een
vernieuwden dienst aan God
den Heer, opdat Hem in woord
en daad dank zou worden ge
bracht voor de verlossing uit
zoo grooten nood.
Wij hebben toen gezegd, dat
het recht zijn loop moet hebben,
dat de schade moet worden
hersteld, en dat misdadigers
moeten worden gestraft. Maar
tegelijkertijd hebben wij U ver
maand, niet te laten over-
heerschen door gevoelens van
wraak en haat.
De Christelijke Kerken her
halen thans haar oproep tot
het Nederlandsche volk.
Het gaat om het aanzien
van ons volk.
Wij doen een ernstig beroep
op geestelijkheid en geloovigen
om U allen es van te doordrin
gen, dat het aanzien van ons
volk staat of valt met de beant
woording van de vraag, of in
Nederland wordt gehandeld
naar recht of naar wraak en
haat. Dit geldt met name de be
handeling der politieke gevan
genen. Wij achten het een
smaad voor ons volk. wanneer
na vijf jaren strijd tegen rechts
verkrachting en vijf jaren lij
den onder de gruwelijke
methoden van het Duitsche
barbarisme, deze booze geest
vat op ons volk zou hebben
gekregen.
Daarom stellen de Kerken
zich achter de burgerlijke
Overheid, wanneer deze, naar
haar hooge heilige roeping het
recht handhavend, onrecht en
willekeur in de behandeling
dezer gevangenen met kracht
tegengaat.
In den naam van God ontzeg
gen de Kerken aan een ieder
het recht om na de beslissing
door de aangewezen instan
tie. in het bijzonder nog recht
naar eigen inzicht toe te pas
sen.
Laat U niet besmetten door
den Duitschen geest.
De Christelijke Kerken doen
een beroep op het Nederland
sche volk, in zijn gedragingen
ten opzichte van de politieke
gevangenen en hun kinderen
te toonen, dat het door den boo-
zen Duitschen geest niet besmet
is. maar dat het blijk wenscht
te geven van het besef, dat ook
bij strikte handhaving van het
recht de christelijke barmhar
tigheid moet worden betracht.
Tenslotte doen de Kerken
een beroep op alle betrokke
nen, opdat met een sterken wil
in samenwerking van Regee-
ring en volk een zoodanige op
lossing voor de berechtiging en
de behandeling van de politie
ke gevangenen worde verkre
gen, dat wij ons voor God en
menschen hierover niet heb
ben te schamen.
^N^hoe vond je den brief van do
55 Bisschoppen?" vroeg ik mijn
vriend bij het uitgaan van de kerk.
„Best", luidde het antwoord, „maar
hij had een paar maanden eerder moe-
j ten komen."
I Met alle respect voor mijn vriend
bleek toch:
1. Dat hij niet goed had geluisterd:
2. dat hij een slecht geheugen had, en
3. dat hij geen kijk had op de huidige
situatie.
Hij heeft slecht geluisterd, want do
Bisschoppen zeggen heel duidelijk in
hun brief, dat zij reeds vroeger hebben
gewaarschuwd tegen gevoelens van
haat en wraak, evenzeer als zij hebben
geëischt. dat aan de gerechtigheid zon
worden voldaan.
Als hij goed geluisterd had, dan zou
hij zich dat niet alleen uit de brieven
na de bevrijding hebben herinnerd,
maar ook dat tijdens de Duitsche ter
reur door onze geestelijke leiders meer
malen gewezen werd op het groote ge
vaar, dat in deze menschelijke hartstoch
ten is gelegen.
Maar vervolgens heeft mijn vriend
geen inzicht in de huidige situatie. Want
hoe is het er mee gesteld? Toen de
Duitschers hier waren gaven de Bis
schoppen hun wenken en adviezen, hun
protesten en scherpe afkeuring zonder
in het minst rekening te houden met
de Duitsche machthebbers. Zij waren
immers in Nederland geen wettig go-
zag. Nu is de toestand heel anders.
Wij hebben nu wèl een wettige regeo-
ring. De regeering is de eerst aange
wezene om maatregelen te nemen waar
bij hel recht wordt gehandhaafd en het
onreent wordt geweerd.
Wanneer de kerken nu op dezelfde
wijze waren opgetreden als tijdens do
Duitsche bezetting, n.l. zonder reke
ning te houden met het feitelijk gezag
dat inderdaad wettig gezag is, dan zon
den zij niet alleen zeer ontactisch heb
ben gehandeld, maar bovendien had men
dan de kerken kunnen verwijten, „ge
ondermijnf het gezag van üe regeering
doordat ge openlijk uitspreekt geen ver
trouwen te hebben in haar daden!"
De Bisschoppen zoowel als de protes-
tantsche leiders nemen het juiste stand
punt in: Als de regeering haar taak goed
vervult, dan steunen wij die regeering
bij het uitoefenen der gerechtigheid eö
het wegnemen van onrecht.
Op 19 October 's avonds sprak de re
geering over dit brandend onderwerp.
22 October werd de voorgelezen brief
opgemaakt en onderteekend. Sneller
kon het niet!
Verhegend is nog op te merken, dat
de samenwerking van. zooals het schrij
ven het uitdrukt, „de Christelijke Ker-
Verheugend is nog op te merken, dat
bliiWTÏfar* wordt voortgezet.
Zoo_jttkfwr-*wij dit schrijven belangrijk
èn om zijn inqbud èn om het feit vaa
zijn verschijnend
WET OMTRENT VOORLOO-
PIGE STATEN-GENERAAL
AFGEKONDIGD.
In Staatsblad F 241 is heden
afgekondigd do wet van 26 Oc.
tober 1945, houdende regelen
omtrent de voorloopige Staten-
Generaal.
Deze wet is de eerste, welke
in overleg met de Staten-Ge-
neraal is tot stand gekomen.
MA.nSMANsrttq 29
ONTVING,
de collectie haidrerzorgiDgt-
preparaten
volgens Toorsohrift van
Dr. P. H. y. d. HOOG,
dagcrêmes,
nachtcrème*
waaronder Vitamine- en
Hormonencrême,
La its,
Lotions. 921
