Communistische
agitatie in Australië
Samenwerking
Engeland-Amerika
Radioprogramma
Onrecht in Nederland
Zaterdag 29 September 1945
No. 85
ILJBJWLWLH
HET WEER
tot Zondagavond
Koude heldere nacht,
met plaatselijke och
tendmist. Overdag toe
nemende .bewolking met
iets later kans op eeni-
gen regen. Geleidelijk
naar Zuidwest terug-
loopende en weer wat
toenemenden wind.
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren:
Prof. Dr. W. Asselbergs (Anton v. Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: G. G. v. Elburg.
Abonnementsprijzen: f 0.26 p. week, 1.10 p. maand, f 3.20 p. kwartaal. Franco p. p. f 4.20.
DE BEPROEVING
leert hoe sterk,
maar ook hoe zwak
onze schouders zijn
Stakers
worden
het land
uitgezet
In een te Canberra uitgegeven bekendmaking wordt ge
zegd, dat de Australische regeering heeft beloofd, dat de
gebruikelijke Australische immigratiepolitiek zou wor
den gevolgd tegenover de
Indonesische zeelieden, die Felle aanval
thans in staking zijn. Deze op cnifley
zullen worden behandeld als
alle andere immigranten, die
zonder toelating het land zijn binnengekomen. Zij zul
len het land worden uitgezet hij de eerste gelegenheid.
Officieele Nederlandsche
verklaring.
De Nigis (Netherlands In
dies Government Information
Service) heeft het volgende
communiqué uitgegeven:
Mededeelingen uit onbeken
de bron in Canberra betreffen
de het vervoer van militairen
en oorlogsmateriaal door Neder
landsche schepen die in Austra-
lische havens opgehouden wor
den, geven een volkomen ver
keerd .beeld van de werkelijk
heid. De Australische regee
ring heeft verzocht wapens en
munitie voor Nederlandsch In-
dië in een der Nederlandsche
schepen te laden, waarin de
Nederlandsch Indische regee
ring onmiddellijk heeft toege
stemd. Dit materiaal maakt
slechts een klein gedeelte uit
van de lading aan. herstelyoor-
raden, waarmede vrijwel alle
Nederlandsche schepen gela
den worden. De veronder
stelling, dat de „Karsik" te
Melbourne wapens aan boord
had, omdat het ruim werd be
waakt, mist allen grond, aan-
gezien de kisten in het ruim
gevuld zijn met nieuwe kope
ren munten voor Indië. Voorts
bestaat de lading uit voedsel,
kieeren, medicamenten en me
dische en tandheelkundige uit
rustingstukken.
De Nederlandsch Indische
autoriteiten hebben officials
van den vakbond en journalis
ten gisteren uitgenoodigd de
lading van de „Karsik" te ko
men inspecteeren.
voor Zondag 30 September.
9.3310.30 Klassiek concert.
10.30—12.00 Kerkdienst u. d. Spie-
ghelkerk te Bussum,
voorganger: ds. j.
Groenweg, Ned.-
Herv.
12.15—13.00 Het ensemble Willy
Eberle.
13.15—13.30 De Kentucky Min
strels.
13.3014.00 Gramofoonmuz. Dans
muziek.
14.1016.30 Opera „Tosca", van
Giacomo Puccini. In
de pauze: „Het schot
van Alexander Poesi-
kin", door Gerard
Heystee.
16.30—17.30 Ziekenlof uit de R.K,
kerk te Bloemendaai.
Toespraak tot de zie
ken door Mgr. Wit-
lemborg.
17.3018.00 Benedict Silbermann
and his Novelty Se
renades, m.m.v. EI-
ly Rexonn, zang.
18.0318.15 Joe Petersen zingt.
18.1518.30 „Zes en een kwart",
ons Zondags Cabaret-
kwartiertje.
19.15—19.30 Een kwartiertje bij
den cowboy: De Hill-
Biilies.
20.3021.15 Een groot meester
speelt kleine werken.
Toscanini dirigeert.
21.1521.35 De clandestiene poëzie
van A. Roland-Holst.
21.35—22.00 Muzikale Glidertocht
22.1522.25 Dansmuziek.
De Lascaren zijn ondanks de
pressie, uitgeoefend door sta
kende Indonesiërs op de „Kar
sik" gebleven, die gisteren met
een gemengde bemanning naar
Java vertrokken is. zonder hulp
van sleepbooten, die zich soli
dair verklaard hadden met de
stakers. Voorts is de „Maet-
suyker" uit Sydney naar Java
vertrokken, eveneens zonder
oorlogsmateriaal.
Australische pers over
de staking.
De „Sydney Morning He
rald" schrijft in een hoofdarti
kel;
De door communisten gelei
de federatie van havenarbei
ders tracht de functies en het
gezag van de regeering van
het gemeenebest te usurpee-
ren door de Nederlandsche sche
pen te boycotten. In dit arti
kel wordt voorts een hevige
aanval gedaan op den minis
ter-president Ghifley wegens
het feit, dat 'hij in gebreke is
gebleven, de havenwerkers tot
de orde te roepen. Het artikel
vervolgt dan: De premier had
de arbeiders dienen te verkla
ren, dat zij niet de vrijheid heb
ben Australië's buitenlandsche
politiek te dicteeren.
Na er op gewezen te hebben,
dat de Nederlanders ongetwij
feld jegens zekere nationalis
tische tendenzen concessies
zullen moeten doen en dat de
oude orde niet ongewijzigd kan
worden hersteld, noch in Ne-
derlandsch-Indië noch elders
in het Oosten, schrijft het blad:
„Onze Nederlandsche vrienden
kunnen terecht vertoorn zijn
over het feit, dat him hulpver-
leeningsschepen op zulk een
onverantwoordelijke wijze lam
gelegd worden in Australische
havens en zioh gerechtigd voe
len de hulp der regeering in te
roepen om deze vaartuigen weg
te krij.gen".
Na het hernieuwde aanbod,
dat gisteren te Camiberra door
GENERAAL PATTON
NAAR FRANKFORT.
Luit. generaal George Patton
is gisteren uit zijn hoofdkwar
tier vertrokken naar Frankfort
om te verschijnen voor gene
raal Eisenhower, die hem bij
zich heeft ontboden in verband
met aan Patton toegeschreven
nalatigheid in het uitroeien
van de nazi's in Beieren. Som
mige Amerikaansche couranten
■hebben scherpe critiek uitge
oefend op de door Patton in
Beieren gevoerde critiek.
DE „ORANJE" BRENGT
AUSTRALISCHE GEVAN
GENEN THUIS.
Het Nederlandsche schip de
„Oranje", dat thans hospi
taalschip is, kwam gisteren in
Brisbane aan met 827 bevrijde
krijgsgevangenen uit Singapore
aan boord. Deze mannen wa
ren de eenste gevangenen, die
per boot uit Singapore in
Australië zijn aangekomen.
den bevelhebber der Neder
landsche strijdkrachten is ge
daan, zullen de Nederlanders
blijkbaar verkrijgen wat zij
wenschen.
Verklaring van Chifley.
De Australische minister
president Ghifley, verklaarde in
het Huis van Afgevaardigden
met betrekking tot de weige
ring van de Australische dok
werkers om Nederlandsche
schepen te laden, bestemd voor
Nederlandsch Oost-Indië, dat
stappen zouden worden onder
nomen om alle Indonesiërs naar
hun schepen te doen terugkee-
ren en er voor te zorgen, dat
alle „hulpverleeningsschepen"
volgeladen worden. Vier koop
vaardijschepen voor Neder
landsch Oost-Indië, geladen met
wapenen en munitie zoowel als
met huipverleeningsgoederen
zouden door geselecteerd Ne
derlandsch personeel worden
geladen.
Intusschen weigeren de Au
stralische dokwerkers in Mel-
bourne, Sydney en Brisbane het
verbod op te heffen inzake het
laden van Nederlandsche sche
pen waarvan zij beweren, dat
ze wapenen van Australië ver
voeren ten gebruike tegen de
Indonesische republikeinsche
regeering, hoewel de Neder
landsche autoriteiten hebben
toegestemd de schepen op wa
pens te laten doorzoeken.
Hef langverwachte
kleintje koffie
Op 27 October zal voor
alle leeftijdsgroepen een
bon voor koffie worden
aangewezen. Deze bon zal
geldig zijn tot en met 24
November en reoht geven
op het koopen van 200 gr.
koffie. De hotels, café's en
restaurants zullen in deze
zelfde periode hun gasten
en bezoekers weer koffie
kunnen serveeren.
GERUCHTEN ROND
MGR. SPELLMAN.
Mgr. Spellman, aartsbisschop
van New York, is uit Caïro te
Rome aangekomen, alwaar hij
eenigen tijd zal verblijven. De
ze omstandigheid wordt uitge
legd als de bevestiging van
zijn aanstaande benoeming tot
den post van pauselijk staats
secretaris. De hooge prelaat zou
daarna ter gelegenheid van het
consistorie, dat de Paus zal
•houden tegen einde November
of December, de kardinaals
hoed krijgen.
DE AARTSBISSCHOP van
WESTMINSTER.
De R.K. Aartsbisschop van Westmin
ster heeft deze week een bezoek ge
bracht aan ons land. Hij kwam uit Bel
gië in Nederland aan en begaf zich in
den loop van Dinsdag naar het paleis
van den Aartsbisschop.
Voornaamste
steun voor
wereldvrede
TV AAR in betrouwbare kringen verluidt, hebben de
-L~ ervaringen, welke Byrnes in de bijeenkomst van
de vijf ministers van buiten-
landsche zaken te Londen
heeft opgedaan, hem over
tuigd van de noodzakelijk
heid van het zoo spoedig
mogelijk bereiken van een omvangrijke overeenstemming
tusschen Amerika en Engeland als voornaams ten steun
voor den wereldvrede.
Leenlng van
5 milliard dollar
Het algemeen parallel loepen
van de zienswijzen van Engel-
sohen en Amerikanen op de
Londensohe onferentie heeft
diepen indruk op Byrnes ge
maakt. Een andere factor, welke
besohouwd kan worden als een
bijdrage ter verbetering van de
vooruitzichten der besprekin
gen te Washington, is waar
schijnlijk het aftreden van Leo
Crowley, die voornamelijk ver
antwoordelijk is geweest voor
het abrupte einde van de leen-
en pachtleveranties. President
Truman heeft, naar aangeno
men wordt, veel op hem ge
steund, wat betreft adviezen in
zake de economische aspecten
van de Amerikaansche buiten-
landsche politiek. Zijn aanvaar
den van het aftreden van Crow
ley en het ontbinden van de
Foreign Economie Administra
tion kan woarden opgevat als
een aanduiding, dat 'hij besloten
heeft voortaan van adviezen
van deze zijde af te zien. Het
tijdstip is thans nabij, waarop
dë Amerikanen definitieve voor
stellen aan de Engelschen zul
len doen, ten aanzien zoowel
van de directe financieele als
van de algemeene commercieele
politiek.
Volgens officieuse berichten
te Washington zouden de Ame
rikaansche onderhandelaars het
denkbeeld voorstaan van een
leening aan Engeland ten be
drage van vijf milliard dollar
tegen laag rentetarief. Een
zoodanige leening zou verleend
worden zonder het stellen van
voorwaarden t.a.v. waar het
geld dient besteed te worden.
Het inleidende onderzoek
voor de Engelsch-Amerikaan
sche financieele besprekingen is
practisch voltooid. Men ver
wacht, dat thans de leidende ge
delegeerden voor Engeland
Lord Keynes en Lord Halifax,
voor de Ver. St, Clayton en
Vinson spoedig zullen bijeen
komen. Zij zullen dan de aan
bevelingen van twee commis
sies in behandeling nemen. een.
■betreffende het verleenen van
financieele hulp die voor beide
partijen aanvaardbaar is en
•een betreffende de verminde
ring der handelsbelemmerin
gen tusschen beide landen.
De conferentie te Londen.
De raad van ministers van
buitenlandsohe zaken hield .gis
teren twee bijeenkomsten en
volgens het communiqué werd
het Fransohe memorandum over
het bestuur en de administra
tie van Duitsohland besproken.
Reuters diplomatieke corres
pondent gelooft, dat het moge
lijk is, dat de raad ook nog Zon
dag bijeen zal komen. Het op
stellen van het Protocol en
van het Slotcommuniqué ge
schiedt nu door vertegenwoor
digers der vijf mogendheden,
zoodat er nu eenstemmigheid
■bereikt kan worden ten aan
zien van deze documenten. Men
hoopt nu, dat het slotcommuni
qué een plan ter voortzetting
van het werk zal aankondigen.
ii
Hebt u een kennis bij p.o.d.
OF M.G.?
In Nederland gaat het zoo. Er Is
een man opgepakt. HU wordt van dief
stal verdacht. HU wordt aan een eerste
verhoor onderworpen en voorgeleid
voor den officier van justitie. De offi
cier van justitie vordert, dat hü in be
waring zal worden genomen. De rech-
ter-commissaris wordt er in gemoeid
en deze beslist, dat hangende het on
derzoek, de man voor een bepaald aan
tal dagen in hechtenis moet blijven of
dat hu voorloopig op vriie voeten kan
worden gesteld, omdat er geen vrees
bestaat voor herhaling of voor vlucht
(populair noemt men dit een „loopend
vonnis").
Recherche, officier van justitie en
rechtbank werken vanaf het prille be-
gin ten nauwste samen.
De verdachte krügt aanstonds de ge
legenheid een advocaat te nemen ol
krijgt een advocaat toegewezen. Deze
treedt met den verdachte in briefwis
seling, bezoekt hem in het Huis van
Bewaring, neemt inzage van het dos
sier.
Er komen geen relaties aan te pas!
IN Nederland gaat het óók zóó!
Er is een man opgepakt, Hii heeft
zich wel eens crltisch uitgelaten over
de Engelschen. Hii woonde op een dorp
en had er vijanden. Hij deed met suc
ces zaken en had nijdige concurrenten.
Misschien twijfelde hij wel eens in 1940
en 1941 over den goeden afloop van den
oorlog, zooals dr. Colijn deed; toen
deze schreef dat, hoe de oorlog ook
mocht afloopen, Duitschland op het
continent de lakens zou uitdeelen. Mis
schien nam onze man in kwestie op
aandringen van de Nederlandsche Ge
nie of van de Nederlandsche Water
staat, noodgedwongen en binnen het
kader van het Landoorlogsreglement,
een- werk aan voor de huisvesting van
Duitsche troepen.
In elk geval hl] zit in de gevangenis.
En probeer nu eens hem er uit te krij
gen. Neen, probeer alleen te achter
halen wat er aan de hand Is, waarvan
hii beschuldigd wordt. Probeer hem t«
bezoeken. Poog inzage te krijgen van
het dossier. Wendt u tot de man van
de P.O.D. ter plaatse. Wendt u tot
het M.G. Misschien hebt u er een goe
den kennis? Misschien vindt u een ad
vocaat, die bereid is den loopjongen te
spelen, die zich wil laten afsnauwen
door kwajongens met een geweer. Mis
schien vergaat het u als de advocaat,
die van drie instanties te hooren kreeg,
dat zijn cliënt aanstonds naar huis be
hoorde te worden gezonden. Maar de
cliënt zit nog in de cel.
Misschien vergaat het u als den ad
vocaat, die kon constateeren hoe de
Militaire Commissaris op een middag
tusschen 4.05 en 4.11 uur uit vier dos
siers beslite, dat de vier personen in
kwestie niet voor voorloopige invrij
heidstelling in aanmerking kwamen.
Mijnheer, zoo smeeken de familiele
den. u hebt toch relaties? Probeert u
het nog eens. En weer komt de advo
caat nederig te staan vóór het bureau
van zoo verschrikkelijk hoog gezeten,
al dan niet geuniformde lieden, die zóó
Uselijk gewichtig doen engeen
niensch meer zUn.
Er zijn instructies van generaal Kruis.
Maar zoolang de P.O.D. met haar harde
hoofd het verschil niet begriipt tus
schen een agent van politie en een rech
ter. zoolang zullen héél kleine manne
tjes alle instructies van generaals
en ministers ten spijt hun heel klei
ne machtslnstinctjes bot vieren op ver
dachten, op familieleden, op advocaten.
En nu wachten zoo de tienduizenden
lichte gevallen. En de honderdduizend
familieleden wachten mee. Er worden
commissies-van-tien benoemd, die deze
gevallen zullen onderzoeken. Hebt u
misschien een kennis bi) zoo'n commis
sie? Waar zetelt ze? Wanneer zal ze
met haar werkzaamheden beginnen? De
volgende week komt er een persconfe
rentie of spreekt Patriot voor de radio.
Dan vernemen we, dat er ■natuurlijk
wel eens is misgegrepen. Dat kon niet
anders. Dan hooren we, dat er een
kampcommandant is ontslagen omdat
hii niet tegen ziln taak bleek opgewas
sen. Maar men zal de moeilijkheden te
boven komen.
DAN staan wU weer op den stoep met
hetzelfde gevoel, dat ons bekroop
als wU het gebouw van een Duitsch
„Gericht" verlieten. Weggestuurd, op
een beleefde of onbeleefde manier.
Machteloos..
Erger is de machteloosheid van de
genen, die hun zenuwen in zorgend
nietsdoen kapot maken en wien het zoo
ontzettend veel moeite moet kdftea:
onrecht seduldU te dranea.