H
s
k
u
Verliezen bedroegen meer
dan 5 millioen
"SAVOY,, Vanaf Heclen
PALI KALMAN
LIMBURG
Vrijdag 7 September 1945
No. 67
Op Uw bonnen
„Stad" of
„Land",
Ziet men u thans
graag als klant.
ttS\\\\M\\«V\\\\\\\\X\\\\\\\\\)
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Hoofdredacteuren: ttector H. L. j iu_ Bonaaai en MX. Dr. O. u A. van Haren: Reaacteuren: Rrot. Dr. W.
Asselbergs (Anton van Duinkerken) en Joop Slebelt: Directeur: G G van Elburg.
BUREAUX REDACTIE EN ADMINISTRATIE: OUDE RIJN l. TELEFOON 22777.
Abonnementsprijzen: £.0.26 per week. f. 1.10 oer maand 3 20 pet Kwartaal Franco oer oost £.4.20,
WEERBERICHT
medegedeeld door het
K.N.M.I. De Bildt:
Droog weer.
Verwachting geldig tot
Zaterdagvond
licht tot half bewolkt,
droog weer. iets war
mer. zwakke wind. Al-
gemeene vooruitzich
ten: het laat zich aan
zien, dat het rustige
droge weer nog eenige
dagen zal aanhouden.
Uit het veroverde Japan en het be
vrijde Singapore komen berichten die
wijzen op ontwikkeling in de richting
van een snel herstel van een vredige
orde in het Verre Oosten. Het nieuwe
gevoel voor de realiteit der dingen bij
de Japansche regeering, reeds tot
uiting gekomen in de openbaringen
welke voor den rijksdag werden ge
daan omtrent de Japansche oorlogs
verliezen, werd opnieuw geaccentueerd
door een verklaring van Higasji-koeni
den eersten minister, die bij gelegen
heid van een tea-party de „verduiste-
rings-politiek" van de Japansche lei
ders in oorlogstijd gispte. Hij deed uit
komen, dat het Japansche volk, als re
sultaat van deze politiek, in het ge
heel niet voorbereid was op den ne
derlaag. Hij sprak de hoop uit, dat het
Japansche volk in een geheel nieuwe
geestesgesteldheid zijn energie zou
richten op werken des vredes en me
dewerken aan den vooruitgang van de
wereld. Vervolgens kwam het bericht
af, dat er binnenkort in Japan ten
minste drie nieuwe politieke partijen
zullen verschijnen. De bezetting van
Singapore verloopt sneller dan door de
Britten was verwacht. Er zijn reeds
een aantal maatregelen genomen om
een efficient bestuur van de stad te
herstellen. Er is een onofficeele wis
selkoers tuschen den Japansche dollar
en het Pond Sterling vastgesteld van
40 tegen 1. Ondertusschen blijft de
toestand van vrede nog wankel in
sommige opzichten. Zoo kwamen in
Singapore nog gevallen van roof voor,
terwijl Japansche guerilla-strijders
een aanval deden op een Russischen
pantsertrein, c«ie op weg was naai
Harbin. Kleine Japansche troepen blij
ven in het heuvelland van Mandsjoe-
rije het den Rusen nog lastig maken.
De capitulatie van de Japansche
strijdkrachten in den Zuid-Westelijken
Pacific is gisteren geteekend aan
boord van een Britsch vliegdekschip
ter hoogte van Rabaul.
DE HOUDING DER JAPANNERS
OP TIMOR.
Gisteren werd gemeld, dat de Ja
panners op Timor zich schijnen te
concentreeren in het neutrale Portu-
geesche gebied. Verkenningen door
Australische vliegtuigen hebben aan
het licht gebracht, dat er een groote
Japansche activiteit rondom Timor
heerscht, hoewel de geallieerden den
Japanners hebben verboden hun troe
pen, voertuigen of schepen te ver
plaatsen of vliegtuigen te gebruiken.
Volgens een onbevestigd bericht zou
den de Japanners zich hebben over
gegeven aan den Portugeeschen gou
verneur als vertegenwoordiger van
een neutrale mogendheid.
SPAANSCHE KABINET KOMT
BIJEEN.
Men verwacht, dat het Spaansche
kabinet aan het einde van deze week
zal bijeenkomen om een aantal belang
rijke kwesties te bespreken, met name
den eisch van de geallieerden inzake
de terugtrekking der Spaansche troe
pen uit de internationale zone van
Tanger. Het zal de eerste kabinetszit
ting worden sinds het einde van den
oorlog en vermoedelijk zal zij verschei
dene dagen duren. Voor de volgende
vier problemen zal een oplossing die
nen te worden gevonden:
1. voor de kwestie van de verlangde
evacuatie van Tanger.
2. voor de houding tegenover de
Spaansche repblikeinsche regeering.
3. voor de kwestie van het herstel
der monarchie.
4. voor den geallieerden druk inzake
de Duitsche belangen in Spanje.
JAPANSCHE VERLIESCIJFERS
i
Een woordvoerder van de Japansche
regeering heeft gisteren medegedeeld
dat de Japansche verliezen bij leger
en vloot bedragen hebben 5.085.000
man. Bij de geallieerde luchtaanvallen
zijn 241.309 menschen gedood en
313.041 gewond. Van de tien slag
schepen die Japan bij het uitbreken
van den oorlog bezat, zijn slechts vier
overgebleven, waarvan echter niet een
bruikbaar is. Van de 25 vliegdeksche
pen gingen 19 verloren en zijn nog
slechts twee bruikbaar. Van de 47
kruisers zijn nog slechts drie bruik
bare overgebleven. Van de 174 torpe
dojagers zijn slechts 30 nog bruikbaar.
Er zijn 131 duikbooten verloren ge
gaan. Bij het uitbreken van den oor
log had Japan een scheepstonnage van
6.380.000. Op 1 Aug. was deze terug
gebracht tot 1.560.000.
OORLOGSMISDADIGERS
Kolonel Alva Carpentier chef van de
afdeeling voor oorlogsmisdaden van
Mac Arthurs staf, heeft verklaard, dat
verscheidene duizenden Japanneezen
staan geboekt als oorlogsmisdadigers
en dat een duizendtal gevallen reeds is
gereed gemaakt voor berechting. Onze
gegevens en fotografische bewysstuk-
ken zijn zoo compleet, zeide hij, dat
wij naar mijn meening in de meeste
gevallen geen getuigen noodig zullen
hebben. Verder verklaarde Carpentier
dat de reeds gereed gemaakte dossiers
allen betrekking hadden op miltairen,
in de rangen van luitenant-generaal
tot gewoon soldaat. De oorlogsmisda
den, legde hij uit, worden in drie cate
gorieën verdeeld: misdaden tegen den
vrede, schendingen van de oorlogswet-
ten en misdaden tgen de menschelijk-
heid. Hij zeide niet wanneer de pro
cessen zouden gehouden worden, doch
wel dat zij waarschijnlijk te Tokio
zouden plaats vinden.
GEVANGENEN IN RABAUL.
Van Jacquinot-baai wordt gemeld,
dat dé Japansche zaakgelastigde die
aan boord van de „Vendatta" kwam,
waarop de overgave geteekend zou
worden, verklaard heeft, dat de Ja
panners in Rabaul 8.145 gevangenen
hebben, waaronder één Nederlander
en 607 Indonesiërs, welke gevangenen
in goeden welstand zouden verkeeren.
QUISLING VERDEDIGT ZICH.
Quisling heeft gisteren het woord
genomen om een verdedigingsrede uit
te spreken. Hij begon met een protest
tegen het feit, dat men hem als een
gewoon misdadiger behandelde, of
schoon hij toch 5 jaar lang hoofd der
regeering was geweest. Hij vond dit
een „laagheid". Hij verklaarde, dat hij
alle gelegenheid had gehad om te
vluchten: de Noorsche rijkscommissa
ris bad hem een vliegtuig of een
duikboot ter beschikking gesteld en hij
zou goede vrienden vinden die hem
zouden verzorgen. Hij verviel daarna
tot vergaderingsrhetoriek en sprak
van „bolsjewistische wereldrevolutie",
„imperialistische oorlog van Amerika
en Engeland tegen Duitschland en
Japan", „betaalde bolsjewistische spi
onnen (de noorsche so'faal-democra
ten) en dergelijke.
En na een levensbeschrijving van
zichzelf te hebben gegeven, vroeg hij,
hoe het mogelijk was. dat men een
man, die 42 jaar lang een groot patriot
was geweest, van verraad kon beschul
digen. De zitting werd daarop ver-
DUITSCHE MIJNEIGENAARS
GEARRESTEERD.
Gedurende de laatste 24 uur heeft
de geallieerde bestuurscommissie voor
Duitschland ongeveer 40 vooraan
staande leden van het Rheinisch-
Westfalisches Kohlensyndikat doen
arresteeren. Onder hen bevindt zich
ook Hugo Stinnes.
H.M. DE KONINGIN
GAAT IN SCHEVENINGEN
WONEN.
H.M. de Koningin zal met
ingang van Vrijdag 7 Septem
ber a.s. haar intrek nemen in
een villa te Scheveningen.
De Koningin zal aldaar voor-
loopig vertoeven in afwachting
van het gereedkomen van de
herstellingswerkzaamheden aan
de „Ruygenhoek".
MGR. J. DE JONG 60 JAAR.
Maandag 10 September a.s. zal Mgr.
Dr. J. de Jong, Aartsbisschop van
Utrecht zijn 60sten verjaardag herden
ken. Woensdag 12 September zal het
tien jaar geleden zijn dat hij tot Bis
schop werd gewijd, na op 3 Augustus
1935 door den Paus te zijn benoemd
tot coadjutor, met recht van opvolging
van wijlen Mgr. J. H. G. Jansen, met
den titel, aartsbisschop van Russio in
partibus infidelium.
De aartsbisschop, die Amelander van
geboorte is, was voorheen president
van het groot seminarie van het aarts-
diocees en kanunnik van het metropo-
litaan kapittel van Utrecht. Zijn hou
ding tijdens de bezetting van ons land
heeft allerwege waardeering gevon
den.
„PRAATJE OP DE BRUG" VAN
MINISTER DREES.
Minister Drees zal hedenavond
9 uur voor de radio een praatje op de
brug houden. Het onderwerp zijner
fede zal zijn: „Een groot gevaar voor
de volksgezondheid: het nijpend tekort
aan verpleegsters".
Monetaire Overeenkomst.
Vóór het einde dezer week zal een
Engelsch-Nederlandsche monetaire
overeenkomst worden gesloten, terwijl
een decreet inzake buitenlandsche va
luta vóór 15 September a.s. zal wor
den gepubliceerd.
De directie van het Deviezeninsti-
tuut was optimistisch inzake de hand
having van de koers van den gulden.
Ook werd nog bevestigd dat met de
Vereenigde Staten wordt onderhandeld
over een dollarleening.
DE DIJKDOORBRAAK IN
WOUBRUGGE.
Naar men ons uit Woubrugge mede
deelt, zijn de gemeenten Alkemade,
Leimuiden en Rijnzaterwoude momen
teel zonder waterleiding, daar de
dijkdoorbraak blijkbaar een breuk
heeft geslagen in de leiding die door
de Ruigekade loopt.
Hopelijk komt het omringende land
spoedig weer „op het droge" en ont
vangen de gemeenten binnenkort
weer het onontbeerlijke water.
met zijn ensemble.
Ingez. Mededeeling 2499
SLACHTOFFERS VAN DE
ATOOMBOM.
Geallieerde geneesheeren zullen een
bezoek brengen aan Nagasaki en Hiro-
sjima, om een onderzoek in te stellen
naar de sterfgevallen als gevolg van
de atoombom.
Japansche artsen hebben verklaard,
dat de uitwerking van de atoombom
drievoudig is: een onmiddellijken dood,
een langzamen dood en een lateren
dood van slachtoffers die uiterlijk
geen sporen van verwonding vertoon
den.
na
Het Kruis.
i.
Op de Bailey-brug, die bii Katwijk
over de Maas is geslagen, hadden wij
een ontmoeting met den eersten boo-
zen Canadees. Of was het een En-
gelschman? In elk geval hij stelde zich
aan als een schreeuwende Mof. En hij
had gelijk ook. Over een bar slechte dijk,
waarover men. om hem althans eeniger-
mate berijdbaar te maken, ijzeren mat
ten had gelegd, reden wii in stroomen
den regen de smalle brug op. De man
sprong op de treeplank en gesticuleerde
heftig. Toen drong het, wel wat laat, tot
ons door. Vóór ons arriveerde zooiets
als de Normandlsche invasie. Een onaf
zienbare rij torenhooge trucs kwam ons
op de smalle brug tegemoet. Natuurlijk
hadden wij vóór de brug moeten stop
pen. De motor sloeg van schrik af en
natuurlijk wilde hij niet meer starten.
Autmobilisten weten te praten van
accu's die bijna leeg zijn! Men duwde
ons. niet eens vriendelijk, achteruit. Wij
lieten de invasie passeeren. Terwijl de
sluizen des hemels zich voorgoed sche
nen te openen, reden wij Mook-Midde-
laar binnen.
Wii waren niet alleen. De wagen was
volgepakt met allerlei goede gaven van
lezers van ..De Burcht". Er stond ook
een reiswieg met baby bij. Maar dat is
een andere geschiedenis.
Ik geloof dat, wat de lezers van „De
Burcht" hebben gedaan, en wat ik
deed. niet heelemaal volgens de wet is.
Iedere Nederlander wordt geacht de wet
te kennen. Jawel, vóór den oorlog ging
dat nog wel zoo'n beetje, al zullen er
b.v. weinig Nederlanders zlin die weten
dat je volgens de Zondagswet van 1815,
op Zon. en Feestdagen geen goederen
ln de etalage mag uitstallen!
Mochten wij een oproep plaatsen in
..De Burcht" voor hulp aan geteisterd
Limburg? Mag men. zoo maar, heeïo-
maal ongeorganiseerd de charitas beoe
fenen? Tegenwoordig moet alles georga
niseerd gaan en dan liefst met het
etiket „Nationaal" erop. Waarde lezers,
we hebben het gedaan en wij hebben
er geen spijt van, nietwaar?
De kommetjes, de hamers en de bei
tels, de luiers en de braadpannen, de
kruisbeelden, waaraan wij, o schande,
niet hadden gedacht, dit alles heeft zijn
bestemming gevonden en kisten vol
worden nagestuurd.
In vergelijking met wat er noodig is,
een heel klem beetje, maar er is weel
een gezin waar men koken kan in een
groote ijzeren pot. Er is weer een gezin
waar een kind beschermd wordt tegen
de koude. Er is weer een huisvader, die
kan zagen en hameren om een schuur
of een stal voor menschen bewoonbaar
te maken.
De waarnemende burgemeester van
Mook-Middelaar, den heer v. d. Top, die
onvermoeid voor zijn verspreide ge
meentenaren in de weer is, had Juist
hoog bezoek gehad van twee ministers.
Hij moet geholpen worden, riepen zij
uit. Maar ach, niet alléén Mook en
nog meer Middelaar ligt ln puin. De
burgemeester bood aan ons rond te
leiden. Niet alleen de regen weerhield
ons. Wii hebben genoeg gezien van en
gelezen óver de ellende. Daags voor
onze komst waren er weer twee kinde
ren in een mijnenveld omgekomen.
Men houdt den boer niet van znn grond
Men noudt den Limburger niet buiten
sim dierbaar oord. De boei leeft thans
van den onderstand die uien riem ver
strekt. Hii heeft altijd zijn eigen sober
bestaan zelf kunnen .verdienen. Hij
peinst erover hóe het volgend jaar van
zijn akaer te kunnen eogscen. Daarvoor
moet mi aan net werk, nu. Hü ruilt
geen pakjes shag. Zijn handen staan
naar werk
Toch hebben WÜ in Limburg grooter
ellende gezien dan die van deze oor-
logsslachtoifers, die het kruisbeeld in
hun kippenhok-woonkamer hebben ge
hangen. Het is de ellende, waaraan de
wroeging knaagt. Hierover in een vol
gende correspondentie.
H. VORMSEL VOOR VOLWASSENEN
DER STAD LEIDEN EN OMGEVING.
In de Dekenale kerk aan de Heere-
singel worden de door den Bisschop
voorgeschreven oefeningen voor het
H. Vormsel voor volwassenen der stad
en omgeving (op Zondagavond 7 uur,
23 Sept.) gehouden op:
Maandag, Woensdag en Vrijdag, 10, 12,
14, 17, 19 en 21 September steeds om
8 uur 's avonds precies.
Deken A. HOMULLE.