PREMIER OVER OMVANG DER NEDERLAAG
Japansche Rijksdag
'SAVOY.
Pans Pitts XII
prijst Truman
VOORHEEN EN....
Engelsclie klacht
"SAVOY,,
Donderdag 6 September 1945
No. 66
K\\\\\W\V\\\V\\\\\\\\\W\\\\\\\>
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Morgenmiddag
opening der
Dahlia-
T entoonstelling
in de
Stadsgehoorzaal
IIUIECHT
rtrioiaredacieuren elector H l. j m Sonaaai en MX- Di u a fan Waren: tteaacieurenProl. Dr. W.
Asselbergs (Anton van DumkerHen) en Joop Slebeit: Directeur: G G. van Elburg.
BUREAUX REDACTIE EN ADMINISTRATIE: OUDE RIJN l rELEFOON £2111.
Abonnementsprijzen: £.0.26 oer week. t. 110 oer maand t. 3.20 oer Kwartaal Franco oer oost £.4.20.
WEERBERICHT
Overdag zwaar
bewolkt.
Verwachting geldig
tot Vrijdagavond:
Zwaar bewolkt met
tijdelijke opklaringen
's nachts licht be
wolkt. Matige noor
delijke wind, droog
weer, zelfde tempera
tuur.
De Japansche Min. President Prins Hagasjikoeni heeft in den Rijksdag ver
klaard, dat Japan als gevolg van de Geallieerde luchtaanvallen en de blokkade
ter zee, reeds voordat de eerste atoombom op Hirosjima viel, aan den rand van
de nederlaag verkeerde.
De oorlogssituatie, zoo vervolgde hij,
begon in het voordeel der Geallieer
den te verkeer en, toen de Japansche
troepen zich terugtrokken van Gua-
dalcanar in de groep der Salomonsei
landen. In de lente van dit jaar wer
den de moeilijkheden onoverkomelijk
en namen zij steeds meer toe. De al-
gemeene toestand van het land ver
toonde uitgesproken teekenen van ver
arming en uitputting. De nationale
productie schrompelde ten slotte zoo
sterk in, dat een snel herstel hiervan
hopeloos geacht kan worden. Met het
verlies van Okinawa en de toenemen
de trefkracht van de vijandelijke lucht
macht, werden zelfs de verbindingen
met China buitengewoon hachelijk.
Onze verliezen in de vloot- en lucht
strijdkrachten waren zoo enorm, dat
zij de oorlogvoering ernstig belemmer
den. Onze strijdkrachten te land zet
ten den strijd voort, maar het was
practisch onmogelijk, hen van vol
doende voorraden te voorzien. Inmid
dels namen de luchtaanvallen op Ja-
\j- h' steeds meer 'toe. Ruim 2.200.000
huizen branden af, en honderdduizen
den menschen werden gedood en ge
wond. Het aantal oorlogsslachtoffers
steeg tot ca. tien millioen.
Een correspondent ziet Tokio
,,Ik kwam door de straten van Yoko
hama. en Tokio, langs het door bom
men beschadigde keizerlijke paleis, het
radio-station van Tokio en andere
befaamde gebouwen, terwijl de Ja
pansche burgers ons,, de eerste Ame
rikanen die zij zagen, met steenen ge
zichten, aanstaarden. Uit gesprekken
met vele menschen werd het mij dui
delijk, dat de Japaneezen zich er ten
volle van bewust zijn dat zij den oor
log verloren hebben, doch alleen een
weinig twijfelen aan de ernst van de
geallieerde capitulatie-voorwaarden.
Er deden zich geen teekenen voor van
gewelddadig optreden of verzet, of
schoon sommige Japanners wel een
Vijandige houding aannamen.
Toen we langs de landwegen
reden keken de boeren op van hun
werk op de rijstvelden, met geweren
gewapende Japansche soldaten beke
ken ons onbewogen, terwijl sommige
kinderen lachten of hun vuist tegen
ons schudden.
Gedeelten van Tokio en Yokohama
zijn tot op den grond toe weggevaagd
door de uitwerking van brandbom
men. doch de Japansche hoofdstad is,
wat haar beschadiging betreft, niet te
vergelijken met Berlijn, Van het Kei
zerlijk paleis is slechts een vleugel be
schadigd, doch voor het overige ziet
dit gebouw en zijn omgeving er be
houden uit. Op de brug die tot het
paleis toegang geeft, hebben reeds
dertig Japanneezen, waaronder twee
vrouwen, harakiri gepleegd als protest
tégen de capitulatie.
In de straten van Tokio stonden
rijen menschen op de tram te wach
ten, of voor onbeschadigd gebleven
winkels. Sommige meisjes verscholen
hun gezicht achter hun parasol, wan
neer wij voorbij kwamen, anderen
echter keken ons nieuwsgierig aan.
De fabriekswijken zijn het meest
beschadigd. Kilometer na kilometer
ziet men daar niets anders dan ge
blakerde ruines en skeletten van ge
bouwen. Het spoorwegstation van
Tokio is nog slechts een hol geraamte.
Bruggen en wegen bevinden zich over
het algemeen nog in goeden staat.
Tengevolge van de door de brandbom
men veroorzaakte vernielingen aan de
huizen zijn er echter honderdduizen
den dakloozen.
Japan had geen geheime
vlootwapenen.
Volgens het getuigenis van corres
pondenten zouden de Japanneezen
geen belangrijke geheime vlootwape
nen hebben bezeten, dan alleen hun
zelfmoord-apparaten.
Volgens een correspondent van de
„Sunday Times" zou de krachtsinspan
ning van de Japansche vloot tegen
een eventueelen Geallieerden aanval
hoofdzakelijk bestaan hebben in het
in massa aanwenden van torpedo
booten. De correspondent onder
scheidde een twee-mans model van
honderd voet lengte met twee torpe-
do-lanceerbuizen, en daarnaast de
zoogenaamde een-mans onderzeeër
van 55 voet lengte, welke geen lan-
ceerbuis bezat en klaarblijkelijk eéh
zelfmoordboot was. De voortdrijvende
kracht van de een-mans-onderzeeër
werd geleverd door een kleine diesel
motor. De kop van het apparaat was
gevuld met licht ontplofbare stoffen.
De man die er in zat had geen kans
om aan den dood te ontkomen. Ten
slotte vond de correspondent nog on-
derdeelen van wat de zoogenaamde
„menschelijke torpedo" geweest zal
zijn, welke een lengte van niet meer
dan twintig voet zal hebben gehad.
ENGELSCHEN LANDEN TE
SINGAPORE.
Britsche en Indische troepen zijn in
Singapore geland zonder moeilijkhe
den te ontmoeten. De landing werd
met groote soepelheid uitgevoerd. De
radiozender is onbeschadigd.
DIJKGAT BIJ WOUBRUGGE
GEDICHT.
Verdere dijkdoorbraken zijn te Wou-
brugge voorkomen, doordat in den
nacht van Maandag op Dinsdag een
houten damwand is aangebracht in
het oorspronkelijke gat in den dijk.
Het plaatsen van dezen damwand is
geschied door de aannemersfirma van
Luiing in samenwerking met ambte-
naen van den provincialen Waterstaat
in Zuid-Holland.
Hierdoor is het water van Rijn-
land's boezem niet verder kunnen
stroomen. De schade, welke zich aan
vankelijk ernstig liet aanzien, is nu
beperkt tot den Voorofschen polder,
welke geheel onderliep en enkele
deelen van den Lagerwaardschen pol
der, welke blank staan, dit in tegen
stelling met vroeger ontvangen be
richten.
Desondanks bestaat de vrees, dat bij
het droogmalen van den Voorofschen
polder andere deelen van den dijk het
zullen begeven, aangezien deze dijk
overal even smal is, doch men stelt
thans niettemin pogingen in het werk
om de beide polders zoo snel mogelijk
droog te malen.
BLOEMBOLLEN-EXPORT.
Momenteel heeft er een vrij groote
export van bloembollen plaats. Zen
dingen naar Amerika, Canada en
Zweden hebben ons land reeds verla
ten en thans is in IJmuiden weer het
Zweedsche schip „Bore" gearriveerd,
dat ook bloembollen voor Zweden
komt laden. Met Zwitserland, België
en Frankrijk worden nog over den ver
koop van partijen bloembollen onder
handelingen gevoerd.
Vanaf
8 September
PALI KALMAN
de beroemde Bongaarsohe Violist.
Ingez. Mededeeling
De Wasiiangton-Post heeft een be
richt van een specialen correspondent
gepubliceerd, volgens hetwelk Paus
Pius XII woorden van lof heeft ge
sproken ten aanzien van president
Truman, die door Z.H. een „invloed
rijk en zeer verstandig man" werd
genoemd. De Paus zeide, dat de dood
van Roosevelt voor hem een persoon
lijk verlies had beteekend. „Ik heb
hem bij twee gelegenheden ontmoet",
zeide Z.PI., en voelde me zeer tot hem
aangetrokken." De Paus voegde er
aan toe, dat het Amerikaansche volk
echter in Truman een ander staats
hoofd met buitengewone competentie
had gevonden „hetgeen zeer gelukkig
is, daar de geheele wereld het oog ge
richt houdt op Amerika."
DE LANDVOOGD NAAR
NEDERLAND.
Gouverneur-Generaal Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer zal via
Britsch-Indië naar Nederland vertrek
ken. Luit.-Generaal Terpoorten de le
gercommandant in Indië op het mo
ment dat de oorlog met Japan uit
brak, zal, naar verwacht wordt, als
eerste naar Nederland vertrekken.
Volgens de laatste gegevens bevin
den zich vijf tot zesduizend Neder-
landsehe krijgsgevangenen te Singa
pore, ruim tienduizend in Thailand en
ongeyeer tweeduizend in Fransch-In-
do-China." Men schat dat tiendui
zend Nederlandsche krijgsgevangenen
in Nederlandsch-Indië zijn, terwijl het
aantal burger-geïnterneerden mogelijk
honderdveertigduizend bedraagt.
GEALLIEERDEN VOLGENDE WEEK
OP JAVA VERWACHT.
Verwacht wordt, dat de eerste geal
lieerde hulpafdeelingen volgende week
op Java zullen landen. 2ij zullen hulp
verleenen aan krijgsgevangenen en ge-
interneerden. De Luitenant-Gouver-
neur-Generaal Dr. H. van Mook is
vandaag uit het Zuidoost-Aziatische
Hoofdkwartier naar Australië vertrok
ken, nadat de voorbereidingen tot den
terugkeer naar Ned. Oost-Indië gereed
gekomen waren.
in.
De S.D. had donkere voorgevoelens,
alle wegen in het westen werden tot
hazepuJen, maar de illegaliteit zag er
juist een lichtpuntje in. Zij wist de
afdeelingschef van de S.D., Richter,
om te koopen om het dossier van den
drukker te lichten en zij zagen zelfs
de kans om 2 gevangenen vrij te krij
gen, een dokter en een dominé, maar
de drukker bleef „onbetaalbaar".
De Dolle Dinsdag gooide alles over
hoop. De S.D. van de Rotterdamsche
gevangenis blies den aftocht naar
Utrecht en nam alle dossiers mee.
Maar na een paar dagen, toen ze tot
de ontdekking kwamen dat de vaart
van de Canadeezen en Engelschen nog
niet groot genoeg was om naar Rot
terdam te spurten, werden de dos
siers weer teruggebracht. Doch niet
het geheele personeel, bewakers en
rechters, was meer hetzelfde van vóór
Dolle Dinsdag.
Zij begonnen met onverwoestbare
ijver weer alle teruggebrachte dos
siers na te gaan, want zy moesten
toch op de hoogte raken met wat alle
gevangenen op hun kerfstok hadden.
Toen kwamen zij tot de wonderlijke
ontdekking, dat er ergens een vent
in een cel zat, waar geen dossier van
te vinden was. Een raar geval. Onbe
grijpelijk. De duitsche degelijkheid
wist dóAr geen raad mee.
De man werd uit zijn cel gehaald en
kwam daarbij tot de ontdekking dat
er allemaal andere gezichten op hem
gericht waren en dat zij blijkbaar van
de heele zaak niets afwisten.
Uit hun eerste vraag bleek dat zijn
verondersteling juist was. Hoe hij van
opluchting zuchtte, heeft hij nooit
verteld. Maar wat nu?
„Hoe kom jij in die cel? Wat heb
jij op je kerfstok?"
Uit een brief van een Nederlander
die als tolk bij het Britsche leger
in Duitschland dient, blijkt dat
de Engelschen van meening zijn, dat
Engeland ten onrechte Nederland aan
kleeding en voedsel helpt.
Hier in Nederland, zoo redeneeren
zij, is alles te krijgen. Laat sigaretten
of drank zien en men komt .net
voedsel, met fruit, met eieren voor
den dag. In Engeland is ook het voed
sel schaarsch en fruit nagenoeg niet
verkrijgbaar.
Een Engelseh kind van 6 jaar krijgt
momenteel 20 textielpunten per jaar,
terwijl het voor een manteltje 12 pun
ten móet afstaan.
In Engeland is het suikerrantsoen
verminderd om de bevolking van het
vasteland te helpen. Maar wanneer
die bevolking voor drank en sigaret
ten nog van alles te koop biedt, dan
vragen deze Britsche onderdanen zich
af, waarom in 's hemelsnaam ten
koste van de eigen bevolking nog klee
ding en voedsel uitgevoerd wodrt.
Natuurlijk zien de Engelsche solda
ten niet den bitteren nood van ons
land. Maar zij maken kennis met het
gezwel van den zwarten handel en de
onbeheerschte hebzucht naar drank
en sigaretten.
„De kinderen stelen en bedelen, de
mannen werken niet, de vrouwen en
meisjes zijn te koop". Met deze „er
varing" stak een Amerikaansch offi
cier de groote vijver weer over.
Het is alles onjuist en overdreven.
Gelukkig voor ons.
Maar hebben wij alles gedaan om
den goeden naam van ons land hoog
te houden? Hebben wij altijd en overal
een waardige houding aangenomen,
toen men ons de hulp bood, die wij,
uitgemergeld land, noodig hadden en
hebben?
Helaas neen.
VOORINLEVERINGSBON VOOR
JAM.
Binnenkort zal worden begonnen
met de distributie van jam. Men moet
bon 644 der 6e no:dkaart als bestelbon
inleveren bij den detaillist, van wien
men voortaan jam denk te betrekken
en wel uiterlijk op Zaterdag 8 Sep
tember.
Restaurant den geheelen dag.
WILDSCHOTELS.
Ingez. Mededeeling
2645b
De man haalt zijn schouders op en
zegt: „Niets, de moeite niet waard.
Ben op straat in mijn kraag gepakt,
want ik had een of ander papiertje
in mijn zak, een illegaal blaadje."
Ze keken elkaar eens aan; de man
maakte een zeer simpele indruk, stond
er zoo onschuldig' bij. Dat was na
tuurlijk weer een van die stomme
streken die de vorige afdeeling hier
had uitgehaald.
Tenslotte kwam er een geweldige
schrobbeering. Hij mocht nooit meer
illegale papiertjes in zijn zak dragen,
want anders kreeg hij de kogel
En het daarop uitgebrulde bevel:
„Ingerukt", maakte dat hij weg kwam.
En zoo stapte op 12 September 1944
onze drukker weer naar zijn drukkerij
en, alsof er niets gebeurd was hij
was ter dood veroordeeld, had zijn
graf al moeten graven begon hij
en drukte weer. En mét hem drukte
en werkte heel het personeel, waar
onder een jonge kerel van 18 jaar
als zijn moeder dat eens geweten had
in groote vaderlandsliefde en sociale
eensgezindheid.
Zoo ging dat voort tot den dag der
bevrijding en er een groote punt werd
gezet achter „voorheen
En thans?
De drukker wilde er niet van weten
dat zijn illegale doopceel werd gelicht,
maar tja, er is een verplichte onge
hoorzaamheid. Zijn naam mogen we
niet noemen, en we zijn braaf.
Maar wie denkt aan de „BURCHt"
is er geen „EL" naast.
