Mac Arthur wordt ongeduldig!
?Capitmlatie??-G©rlog
Japansche delegatie naar Manilla
Hebt uw vijanden lief
Minister-Presi
dent en Partij
Zaterdag 18 Augustus 1945
No. 51
11111
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Begin Sept. aanvang
dei' c ussussen
MIDDENSTANDS
DIPLOMA
en 1790
PRAKTIJKDIPLOMA
BOEKHOUDEN
J. Naber Jr.
Steenscliuur 11
BURCHT
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. O. C. A. van Haren; Redacteuren: Prof. Dr. W.
Asselbergs (Anton van Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: G. G. van Elburg.
BUREAUX REDACTIE EN ADMINISTRATIE: OUDE RIJN 1, TELEFOON 22777.
Abonnementsprijzen: f. 0.26 per week, f. 1.10 per maand, f.3.20 per kwartaal. Franco per post f. 4.20.
Hille Perlculis Supersum
Gangetje 14
PACIFIC IN STAAT VAN
„HALF VREDE".
Het vormt voorwaar een bizar
(hoofdstuk in de wereldgeschiedenis,
dat een aantal leden van de Japansche
keizerlijke familie per vliegtuig is ver
trokken naar de verschillende fronten
op het strijdtooneel van het Verre
Oosten, om in naam van Hirohito een
persoonlijk beroep te doen op de Ja
pansche soldaten om de wapenen neer
te leggen. De fronten, waarheen zij
vliegen zjjn die in Mandsjoerije. China
en de Zuidelijke streken. Generaal
Macarthur heeft de verzekering gege
ven, dat alle maatregelen genomen zul
len worden ter bescherming van de
vliegtuigen, waarin deze afgezanten
op reis zijn gegaan. In antwoord op
Tokio's mededeeling, dat het onmoge
lijk was om nog heden afgezanten te
Manilla te doen arriveeren, heeft ge
neraal Mac Arthur den tijdslimiet uit
gesteld. De Pacific bevindt zich thans
in e€n staat van half-vrede. Aan beide
kanten staan omvangrijke troepen
machten, Japansche, Chineesche en
Amerikaansche, tegenover elkaar, in
volle wapenrusting. Doch op de slag
velden is het stil. Wel is bericht, dat
de Russen en de Japanneezen in
Mandsjoerije alsnog doorvochten. Er
zijn verscheidene vreemde dingen op
te noemen in den toestand van het
oogemblik, welke als „c-apitulatie-oor-
log" kan worden omschreven. Zooals:
ten eerste, een Japansche regeering,
die nog niet Idng geleden de Ameri
kanen doodverfde als wreede vijanden
en die Amerikaansche krijgsgevange
nen lieten martelen, doch welke thans
hoffelijke, spijtbetuigende antwoorden
geeft op scherp gestelde boodschappen
van Macarthur, waarbij zij spreekt van
„onvermijdelijke" vertragingen in de
afwikkeling van de capitulatie. Ten
tweede: het uitsluitend per radio uit
wisselen van bijzonderheden inzake de
capitulatie tusschen autoriteiten, die
zich op duizenden mijlen afstand van
elkander bevinden. Ten derde: oorlogs
correspondenten, die verhalen schrij
ven over de Japansche capitulatie,
zonder een glimp te zien van een Ja-
pannees of zelfs van het Japansche
moederland. Ten vierde: het feit, dat
er geen invasie heeft plaats gevonden
in het vijandelijke land, terwijl toch
de vijandelijke hoofdmacht in Europa
nog niet was vernietigd. De hoofd
machten van beide partijen bevinden
zich niet eens op hetzelfde continent,
op het moment, dat de capitulatie
wordt geregeld.
JAPANSCHE CAPITULATIE-
I DELEGATIES VERTROKKEN.
Gisteren zijn drie Japansche capitu
latie-delegaties per vliegtuig uit Tokio
vertrokken naar China, Mandsjoerije
en „Het Zuiden". Deze boodschap was
uitgezonden voor het hoofdkwartier
van Generaal Macarthur te Manillar
en luidde verder nog: „Type en her-
kennningsteekenen van de vliegtuigen
alsmede hun routes zijn zooals reeds
eerder is medegedeeld".
JAPAN HARDLEERSCH.
Geestelijk hebben wij den oorlog niet
verloren, verklaarde Suo Oya, chef van
het departement van voorlichting in
een radiorede, welke heden te New-
York ontvangen is. Wij strijden nog
steeds voor de onafhankelijkheid van
Oost-Azië. Onze idealen in dien zin
zijn niet verkeerd. Wat ook gebeuren
moge, laat de eer van Japan niet ver
loren gaan.
Generaal Mac Arthur heeft op afdoende wijze een einde gemaakt
aan de nota's van Tokio, waarmede getracht wordt de aankomst der
Japansche gedelegeerden uit te stellen. De generaal heeft den
Japanneezen nl. bevolen zich thans onverwijld naar zijn hoofd
kwartier te begeven.
KEIZERLIJK BEVEL OM DE
DISCIPLINE TE HANDHAVEN.
De keizer van Japan heeft volgens
het Japansche Nieuwsbureau een kei
zerlijk decreet uitgevaardigd met de
instructie aan de officieren en man
schappen der strijdkrachten om „een
strikte discipline bij hun bewegingen
te handhaven".
DE OVERGAVE DER JAPANSCHE
LEGERS IN CHINA.
Generaal Yasuji Okamura, opperbe
velhebber der Japansche strijdkrachten
in China heeft aan Tsjang Kai Sjek
medegedeeld, dat hij toestemt in de
overgave van de Japansche legers in
China volgens een bericht uit Tsjoeng-
king, dat een betrouwbare bron citeert.
INDO CHINA WORDT TOT VERZET
AANGESPOORD.
Volgens Domei heeft Tran Trong
Kim, de minister-president van de
door de Japanneezen gecreëerde regee
ring in Fransch Indo-China een op
roep tot de bevolking gericht om zich
te vereenigen en te vechten voor on
afhankelijkheid en verdrijving van den
Fransohen invloed. Iedere man zou
volgens Kim zichzelf moeten opof
feren voor het moederland.
DE RUSSEN IN MANDSJOERIJE.
Toen de Russische troepen de stad
Jahao genomen hadden, dankte de
Mandsjoerijsche bevolking van die
stad het Roode Leger voor haar be
vrijding. Een gevangen genomen
Mandsjoerijsch soldaat verklaarde: De
Japanneezen haten ons, Mandsjoerijers
Het Mandsjoerijsche volk heeft ernstig
geleden onder de overweldigers.
De toestand aan de fronten in
Mandsjoerije is onduidelijk. Wel werd
bericht, dat het Roode Leger den
strijd voortzette en dat het door de
eerste aaneengesloten linie van Ja
pansche verdedigingswerken was heen
gebroken. Men neemt aan, dat het of
fensief van maarschalk Vassilevsky
nog steeds voorgang vindt.
JAPANNEEZEN GEVEN ZICH AAN
DE RUSSEN OVER.
Het Sowjet legercommuniqué van
gisteren meldt, dat de Japansche troe
pen zich aan verschillende sectoren
van het front beginnen over te geven.
Vandaag werden 20.000 Japanneezen
gevangen genomen.
JAPANNEEZEN SCHIETEN OP
FOTOGRAFEERENDE BOMMEN
WERPERS.
Volgens een bericht van Associated
Press uit Okinawa, zijn vier Ameri
kaansche B-32 bommenwerpers, die
gisteren alleen voor het maken van
fotografische opnamen boven de baai
van Tokio vlogen, aangevallen door
tien Japansche jagers en afweerge
schut. Een der bommenwerpers werd
ken, doch geen van de negen inzit
tende leden der bemanning werd ge-
zwaar beschadigd aan de draagvlak-
wond. Twee Japansche jagers zijn om
laag geschoten en waarschijnlijk ver
nield.
JAPANSCHE VERWACHTINGEN.
Het Japansche Nieuwsbureau heeft
in een bericht, dat spoedige landing
van geallieerde troepen in Japan
meldt, gezegd, dat zij niet terstond
voorraden levensmiddelen zouden re-
quireeren of woonkwartieren of beslag
leggen op bankfondsen.
VRIJHEID VAN VEREENIGING EN
PERS IN JAPAN TOEGEZEGD.
Radio Tokio meldt, dat de nieuwe
Japansche minister-president prins
Naroehiko Hagasjikoeni in 'een van
daag gehouden radiotoespraak aan de
Japansche bevolking vrijheid van ver-
eeniging en vrijheid van pers heeft
toegezegd.
PAMFLETTEN VOOR JAVA.
Australische liberators zijn heden be
gonnen met een reeks vluchten boven
Java om pamfletten met berichten uit
te strooien.
In „Pen Gun" schrijft J. W. Hofwijk
een bijdrage, welke hij opdraagt aan
zijn vrienden van de K.P.-Limburg-
Noord, die nu in de stoottroepen zijn.
Ergens in Limburg had de K.P. haar
kamp waar zij in bezet gebied wel
te verstaan een 30-tal Duitschers
gevangen hield.
Twee Duitsche S.S.-ers hadden zich
zoogenaamd vrijwillig in het kamp ge
meld. In werkelijkheid zouden zij al
len hebben verraden. En de wraak van
de Duitschers zou verschrikkelijk zijn
geweest.
Hun vonnis is geteekena. Maar een
Nederlander is geen Duitscher. Hoe
ontroerend beschrijft Hofwijk de exe
cutie van de twee:
„Toen hun gevraagd werd of ze een
blinddoek wenschten, zeiden ze „Nein".
Ze stonden plotseling heel eenzaam
midden in de helderheid van den war
men morgen. De lange verzocht nog
één keer te mogen bidden. Zijn stem
klonk reeds van zeer ver. Ik heb nooit
zien bidden, zooals zij baden; halfluid,
hun handen stijf, krampachtig gevou
wen. Ook de ander bad mee. Ze keken
omhoog, naar de wolkelooze blauwe
lucht en zeker moet God op dat oogen-
blik voor hen reeds zeer dchtbij ge
weest zijn.
De kapelaan trad terug. Wij zagen
hoe de kleine zenuwachtig zijn camou
flage-jas uittrok, hij mompelde iets
van dat hij dat toch niet meer noodig
had.
Het werd heel stiltoen knikten
zedit was misschien het afschu
welijkste, dat ze daar stonden, zeer
weerloos, zeer alleen in een suizende
stilte, naar onze groep kekenen
dat ze knikten.
Mijn hart bonkte dik en ziekmakend
in mijn keel en een oogeniblik wilde ik
schreeuwenHet duurde eindeloos
lang.
Toen het commando klonk was het
de verlossing uit een ondragelijke
spanning. We schouderden automa
tisch" onze geweren, zagen in de vizier-
keep niets dan een heel klein stukje
borst, links tusschen de tweede en de
derde knoop. De vinger zocht de trek
ker.... zuiver schieten.... rustig blij
vengauw uit hun lijdenrustig.
„Vuur".
Ze vielendwars over elkaar.,...
Deze week
in het
Binnenland
On het stuk van democratie is er
naar onzen smaak een té duidelijk
waarneembare overeenstemming tus
schen het beleid der Regeering en de
Nederlandsche Volksbeweging. Dit
wordt wel heel sterk geaccentueerd
door een bijdrage van Prof. Schermer-
horn in „Je Maintiendrai" van 10 Aug.
Het is het goed recht van iederen
Nederlander en dus ook van een Ne
derlander, die minister is, om lid te
zijn van een partij of beweging en
naar de toepassing van derzelfver be
ginselen te streven. Maar wanneer
men deel uitmaakt van een Kabinet,
welks leden over het hoofd van het
Nederlandsche Volk heen zyn be
noemd, van een Kabinet, dat niet
steunt op 'n volksvertegenwoordiging,
van een Kabinet, ook aan welks tot
standkoming de politieke partijen geen
deel hadden, dan past het o.i. indien
zoo'n kabinet en deszelfs leden af
stand nemen van den dagelijkschen
strijd der partijen. Aan dit kabinet van
Herstel van Vernieuwingen heeft het
Nederlandsche volk een groot crediet
gegeven en wij doen daar gaarne aan
meer Maar dan moet het niet al te
duidelijk blijk geven de lijn te willen
volgen welke één groep der bevolking
aangeeft.
In zijn bijdrage in „Je Maintiendrai"
behandelt Prof. Schermerhorn eerst
de politieke kant van de N.V.B. en
ondersteunt hij den wensch zijner be
weging om af te wachten welke kan
sen de politieke ontwikkeling aan een
partij op personalistisch-socialistische
grondslag zal bieden. De orakeltaal
van zijn medebestuurslid en voorzit
ter der N.V.B. Dr. Banning, onder
steunt hij gaarne. Het is de uitdruk
kelijke wensch der N.V.B. dat de al-
gemeene verkiezingen ons nog voor
een jaar en dientengevolge de Volks
vertegenwoordiging ons nog wat langer
zal worden onthouden. Wij weten dat
de N.V.B., als zijnde een jonge bewe
ging, zeer gevoelig is voor critiek.
Maar zij kan het ons toch moeilijk
euvel duiden indien wij beweren, dat
zij nog niet gemachtigd is te spreken
namens het Nederlandsche volk. Daar
om hebben wij vertrouwen en zien wij
aankomen dat, wat het tijdstip der
verkiezingen betreft, de Regeering zal
moeten zwichten voor een volksbewe
ging, welke anders wil dan de Neder
landsche Volksbeweginging.
Op de tweede plaats achten wij het
artikel van den Minister-President
niet gelukkig omdat hij daarin als
N.VB.-man de N.V.B. vastkoppelt aan
het werk van het Commissariaat
Noodvoorziening. Zooals men weet. is
de N.V.B. politieke beweging en geen
politieke beweging. Prof. Schermer
horn zegt het met deze woorden: „De
N.V.B. is geen politieke organisatie in
den engen zin van 't woord." Zij is dus
politieke organisatie in den ruimen
zin van het woord, of politieke orga
nisatie in den gewonen zin van het
woord. In elk geval roept de schrijver
speciaal de leden van de N.V.B. op
om het werk van het Commissariaat
Noodvoorziening te organiseeren en
„waar noodig samen met andere orga
nen dit werk te doen."
Neen, Excellentie, daarvoor is de
N.V.B. teveel in politiek vaarwater
verzeild geraakt. Daarin steekt geen
verwijt. Daarvoor is Uw beweging, on
danks de bewering van het tegendeel,
te veel partij. Ook dit is geen verwijt.
Als sociale volksdienst kan zij niet
fungeeren. Wel misschien in haar
oorspronkelijke opzet als een de par
tijen overkoepelend orgaan. Maar niet
sinds zij als massabeweging recht-
streeksch aan den politieken strijd
deelneemt en slechts het voor haar
gunstige oogenblik afwacht om óók
zelf zich officieel als partij aan te
dienen, dan wel een partij onder haar
patronaat te nemen. Wij hebben veel
respect voor de staatkunde, maar
wenschen ze toch gescheiden te hou
den van werk als dat waarmede het
Commissariaat Noodvoorai«®i»g is be*
last.
