„Zoon des Hemels" CAPITULEERT
Dit is de dag der democratie
Onvoorwaardelijke overgave
Vrijdag 17 Augustus 1945
No. 50
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Begin Sept. aanvang
der cussussen
MIDDENSTANDS
DIPLOMA
en 1790
PRAKTIJKDIPLOMA
BOEKHOUDEN
J. Naber Jr.
Steenschuur 11
BURCHT
Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. C. A. van Haren; Redacteuren: Prof. Dr. W.
Asselbergs (Anton van Duinkerken) en Joop Siebelt; Directeur: G. G. van Elburg.
BUREAUX REDACTIE EN ADMINISTRATIE: OUDE RIJN 1, TELEFOON 22777.
Abonnementsprijzen: f. 0.26 per week, f. 1.10 per maand. f. 3.20 per kwartaal. Franco per post f4.20.
Vtille Periculis Supersum
Gangetje 14
weent
wereld jaiciit
De groote dag is daar! Dit is de dag-, waarop wij allen gewacht hebben. Dit
is de dag, die het einde beteekent van het fascisme en het politiestelsel. Dil
is de dag der democratie. Thans moeten wij de taak opvatten van omme
keer en van de verwerkelijking van vrije regeeringen in de wereld. Ik weet,
dat we tegen deze taak zijn opgewassen. (Truman)
HIROHITO TOT ZIJN
VOLK
J ALLES HEEFT ZICH TEGEN
JAPANS BELANGEN GEKEERD.
Keizer Hirohito heeft voor de eerste
maal in de geschiedenis der natie voor
de radio tot het Japansche volk spre
kende, den Japanners medegedeeld, dat
het ultimatum van Potsdam was aan
vaard.
Het Japansche nieuwsagentschap
verklaarde volgens een bericht van het
Amerikaansche' departement van oor
log: „Het heeft den keizer genadig
lijk behaagd persoonlijk het keizerlijk
rescript voor te lezen, waarin de ver
klaring van Potsdam wordt aanvaard".
De verklaring van den keizer luidde
als volgt:
„Aan onze goede en trouwe onder
danen. Na diep den algemeenen loop
der wereld en de huidige omstandig
heden, welke thans in ons rijk heer-
schen, te hebben overpeinsd, hebben
wij besloten een regeling van den
tegenwoordigen toestand te verwe
zenlijken door over te gaan tot een
buitengewone maatregel. Wij hebben
onze regeering bevolen mede te deelen
aan de regeeringn van de Ver. Staten,
van Brittannië, China en de Sowjet-
unie, dat ons rijk de bepalingen van
haar gemeenschappelijke verklaring
aanvaardt.
Te streven naar gemeenschappelijke
welvaart en geluk van alle naties, zoo
wel als naar veiligheid en welzijn van
onze onderdanen is de plechtige ver
plichting, die door onze keizerlijke
voorouders is overgeleverd en die ons
na aan het hart ligt. In waarheid heb
ben wij den oorlog verklaard aan Ame
rika en Engeland op grond van onzen
oprechten wensch om Japan's zelfbe
houd te verzekeren en Oost Azië te sta-
biliseeren, terwijl het verre van onze
gedachten was om inbreuk te plegen
op de souvereiniteit van andere naties
of ons te begeven in gebiedsuitbrei
ding.
Thans echter heeft de oorlog bijna
vier jaar geduurd. Ondanks dat ieder
zijn best heeft gedaan dan dapperen
strijd der leger- en vlootstrijdkrachten
denijver en volharding van het volk
heeft de oorlogstoestand zich niet
noodzakelijk ten voordeele van Japan
ontwikkeld, terwijl de algemeene ont
wikkelingen van de wereld zich alle
gebeurd hebben tegen zijn belangen.
Bovendien is de vijand begonnen ge
bruik te maken van een nieuwe en
Uiterst wreede bom, welker vermogen
om schade te doen in waarheid onbere
kenbaar is en den tol eischt van vele
onschuldige levens. Wanneer wij zou
den voortgaan met strijden, dan zou
dit niet alleen eindigen met de uitein
delijke ineenstorting en verdelging van
de Japansche natie, maar tevens leiden
tot den totalen ondergang van de
menschelijke beschaving.
„Daar dit het geval is, moeten wij
ons de vraag stellen, hoe millioenen
van onze onderdanen te redden. Wat
ons zelf aangaat: hoe moeten wij boete
doen voor de heilige geesten van onze
keizerlijke voorouders? Dit is de reden,
dat wij bevel hebben gegeven om de
voorzieningen, vervat in de gezamen
lijke verklaring der mogendheden, te
aanvaarden. Wij kunnen geen uitdruk
king geven aan onze diepe droefenis
jegens de met ons geallieerde naties
Engelands premier Attlee heeft Dinsdagnacht om 12 uur voor de radio
verklaard, dat Japan zich heeft overgegeven. Ook Pres. Truman
heeft medegedeeld, dat Japan de voorwaarden der Geallieerden voor
overgave heeft aanvaard, terwijl Maarschalk Stalin de onvoorwaar
delijke capitulatie in een radio-boodschap heeft bekend gemaakt.
Generaal Mac Arthur is benoemd tot geallieerd opperbevelhebber
voor het in ontvangst nemen van de overgave. Regelingen zijn ge
troffen voor een formeele onderteekening der bepalingen van de
overgave op een zoo spoedig mogelijk oogenblik, waarbij de V. S.,
Engeland, China en de Sowjet-Unie elk door hooge officieren ver
tegenwoordigd zullen zijn. Intusschen is aan de geallieerde strijd
krachten bevel gegeven de offensieve actie op te schorten.
RADIOBOODSCHAP VAN
ATTLEE.
Op 15 Augustus middernacht heeft
eerste minister Clement Attlee in een
radiorede bekend gemaakt, dat Japan
zich heeft overgegeven. Hij maakte
daarbij den tekst bekend van het Ja
pansche antwoord op de Geallieerde
voorwaarden voor de overgave.
Deze tekst luidt:
„Verwijzende naar de mededeeling
van Oost-Azië, die ononderbroken met
het keizerrijk hebben samengewerkt
voor de bevrijding van Oost-Azië.
De gedachte aan de officieren en
manschappen en aan anderen, die op
de slagvelden gebleven zijn of die bij
de vervulling van hun plicht vielen of
een ontij digen dood stierven en wier
families beroofd achterbleven, vervult
ons hart dag en nacht met smart".
„De verzorging van gewonden en oor
logsslachtoffers en van hen die hun
huis en bedrijf hebben verloren, is een
voorwerp van onze diepe bekommer
nis. De ont-beeringen en het lijden
waaraan onze natie nu onderworpen
zal zijn, zullen zeker groot genoemd
moeten worden. Wij geven ons levendig
rekenschap van de innigste gevoelens
van al onze onderdanen. Evenwel is
het in overeenstemming met het gebod
des tijds en van het lot, dat wij heb
ben besloten den weg te effenen voor
een groote vrede voor alle naties der
toekomst, door te verduren wat onver
mijdelijk is en door het ondragelijke te
dragen. Nu wij in staat geweest zijn
den grondslag van den keizerlijken
staat te redden en te handhaven, zijn
onze gedachten immer met u, onze
goede en loyale onderdanen en wij ver
laten ons op uw oprechtheid en on
kreukbaarheid.
Hoedt u allerzorgvuldigst voor eeni-
gerlei uitbarsting van emotie, welke
noodelooze verwikkelingen zouden
kunnen veroorzaken en verwarring
zouden scheppen, u op dwaalwegen
zouden leiden en u het vertrouwen in
de wereld zouden doen verliezen. Laat
de geheele natie voortbestaan als één
gezin, van de eene generatie op de an
dere. Immer standvastig in haar geloof
in de onvergankelijkheid van haar
goddelijk land en gedachtig aan haar
zware last van verantwoordelijkheid en
aan den langen weg, die voor haar ligt.
Vereenigt al uwe krachten om ze te
wijden aan den opbouw der toekomst,
schept mogelijkheden om de nobelheid
van geest verder aan te kweeken en
gaat met beslistheid uw weg, opdat gij
de innerlijke grootheid van den keizer-
lijken staat moogt bevorderen en
draagt er zorg voor, dat gij bij den
vooruitgang van de wereld niet ten
aether blijft."
van 10 Augusttus betreffende de aan
vaarding van de bepalingen der ver
klaring van Potsdam en het antwoord
der regeeringen van de Ver. Staten,
Groot Brittannië, de Sowjet-Unie en
China, verzonden door staatssecretaris
Byrnes op 11 Augustus, heeft de Ja-
oansche regeering de eer het volgende
mede te deelen aan de regeeringen dei-
vier mogendheden:
1. Zijne Majesteit de Keizer heeft een
keizerlijke rescript uitgegeven betref
fende de aanvaarding door Japan van
de bepalingen der verklaring van Pots
dam.
2. De Keizer is bereid machtiging
te geven tot en de onderteekening door
zijn regeering en het keizerlijk hoofd
kwartier te verzekeren van de nood
zakelijke maatregelen voor de uitvoe
ring der bepalingen van de verklaring
van Potsdam.
3. Zijne Majesteit is ook bereid bevel
te geven aan alle militaire, marine- en
luchtautoriteiten teneinde te worden
uitgegeven aan alle onder hun bevel
staande strijdkrachten, waar deze zich
ook mogen bevinden, om den actieven
weerstand te staken en de wapens over
te geven en te gehoorzamen aan de be
velen van den geallieerden opperbevel
hebben in overeenstemming met bo
venstaande voorwaarden".
Voortgaande gaf Attlee een kort over
zicht van den loop van den oorlog in
het Verre Oosten. Na verklaard te heb
ben, dat „de Japansche tegenstand
thans overal is gebroken", vervolgde
Attlee:
„Op dit oogenblik moeben wij hulde
brengen aan de mannen van dit land,
uit de domions, uit Indië en de kolo
niën. aan onze vloten, legers en lucht
machten, die zoo goed gestreden heb
ben in den zwaren veldtocht tegen
Japan. Onze dankbaarheid gaat uit
naar al onze schitterende bondgenoo-
ten, bovenal naar de Ver. Staten, zon
der wier wonderbaarlijke inspannin
gen deze oorlog in het Oosten nog vele
jaren zou hebben geduurd. Wij denken,
in het bijzonder op dit oogenblik, ook
aan de gevangenen in Japansche han
den, aan onze vrienden in de Domi
nions, Australië en Nieuw-Zeeland, in
Indië en Birma en in die koloniale ge
bieden, die het geweld van den Japan-
schen aanval ondergingen. Wij ver
heugen ons er over, dat hun leed spoe
dig ten einde zal zijn en dat die ge
bieden spoedig zullen zijn gezuiverd
van den Japanschen binnendringer".
Na de toespraak van Attlee werden
de volksliederen van Engeland, de Ver.
Staten, Rusland en China voor de
radio gespeeld.
A.F.P. vermeldt nog de slotwoorden
van Arttlee:
>rLaat voor het oogenblik allen, die
daartoe in staat zijn, rusten en zich
Vrede op komst
Japan's hoogmoeds razernij is uitge
woed.
De geweldige slagen der atoomen heb
ben dit asiatische barbarenvolk den nek
slag gegeven.
Het is wel een gruwelijke wereld waar
in we leven.
Met één bom worden In een fraotie
van een minuut meer dan drie honderd
duizend menschen gedood en een stad
van ijzer en staal verpulverd.
Als nog een tweede stad dat zelide lot
deelt komt eindelijk het eerste antwoord
op het ultimatum: Japan, maak er een
eind aan of anders ls het einde van volk
en land gekomen.
Japan capituleert, de tweede wereld
oorlog is voorbij.
De vrede kan komen, het herstel kan
beginnen.
Langzaam trekt de rook op boven het
schrikkelijke visioen van bleed en ge
weld, van verwoesting en ellende
Nu eerst kan men de wonden peilen,
geslagen in menschheid en wereld nu
eerst kan men zien wat Ineenstortte en
wat nog staat.
Nu eerst kan men de juiste balans op
maken van verlies en winst en uittellen
met hoe groote offers de winst van vrij
heid werd betaald.
Het tijdperk der vernietiging is voorbij
Het tijdperk der wederopbouw kan be
ginnen.
Het is alweer een reden om dankbaar
te zijn, dat de ineenstorting van Japan
eerder kwam dan men verwachtte.
Nu kan Europa hoopen da.t de scheeps
ruimte haar ten dienste komt, dat de
werkkrachten van vernietiging kunnen
worden omgeschakeld voor herstel, dat
grondstoffen worden gebruikt voor den
vrede, dat de komende winter door de
bevrijde volkeren met meer gerustheid
tegemoet kan worden gezien.
Miaar voor alles zal in heel de wereld
de geesten der menschen moeten wor
den beïnvloed.
Want dit is zeker als niet iedere
mensch hoe hij in gemeenschappelijke
samenwerking mei anderen zijn geluk
en zijn leven moet opbouwen dan gaan
we een nieuwe oorlog tegemoet, over
tien.... over twintig jaren waarin de
genen diie de eerste befaamde klap geeft
de helft van de wereld of nog meer
verwoest en uitmoord.
Het Vatloaan heeft wel gelijk hoe
bitter het sommigen moge vallen om
het te erkennen als het spreekt over
een sinistere schaduw, die het nieuwe
wapen over de toekomst der mensch
heid werpt.
Vrede op komst.
Want er is nog slechts wapenstilstand
Wat voor Duitsohlan-d geldt, geldt ook
voor Japan.
Berst herstellen, eerst goedmaken, dan
eerst kan er worden gedacht aan erken
nen en aan weer opnemen ln den kring
der menschheid, dan eerst kan er waar
achtig vrede komen in een nieuwe
wereld.
De eerste stappen zijn gezet.
Het begin is er.
Laat ons bidden dat God die alles
leidt en ook langs de kromme en ge-
bereikt door Zijn genade de menschen
vaarlijke wegen der menschen. Zijn doel
waarachtig maakt „van goeden wil", de
eerste en noodzakelijkste voorwaarde
voor een rechtvaardige en eerlijke vrede.
STILTE IN BIRMA.
De kanonnen zwegen Woensdag en
de geallieerde troepen bleven binnen
hun linies langs het vierhonderd mijl
lange front in Birma, van Rangoon tot
Mandalay. Er is nog geen bevel „staakt
het vuren" ontvangen.
De Russen vechten door.
De verklaring van generaal Antonof
voegde daaraan toe dat de Japansche
strijdkrachten nog geen orders hadden
ontvangen om de militaire operaties te
staken. „Er bestaat derhalve derhalve
geen capitulatie der Japansche gewa
pende strijdkrachten in feite". Slechts
van het moment, waarop de Japansche
strijdkrachten werkelijk de wapens
neerlegden op onmiddellijk bevel van
den keizer zou Japan's capitulatie be
schouwd worden werkelijk effectief te
zijn. Met het oog hierop „zullen de
strijdkrachten van de Sowjet-Unie in
het Verre Oosten hun offensieve ope
raties tegen Japan voortzetten".
verheugen in het bewustzijn, dat zij
goed gewerkt hebben. De vrede is weer
gekeerd op aarde. Laat ons God dan-
voor Zijn barmhartigheid. Leve d«
Koning".
Deze pagina gedeeltelijk eeeo«i#ew*