r Berlijn-, ,Nergenshuizen"! De conferentie fe Potsdam Schijnwerpers op [Woensdag 1. Augustus 1945 - No. 38 Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken Uitgave van de Stichting „De Burcht" Bureaus Redactie en Administratie OUDE RIJN 1. TEL. 22777 BURCHT Hoofdredacteuren: Rector H. L. J. M. Sondaal en Mr. Dr. C. Ch. A. van Haren; Redacteur: Prof. Dr. W. Asselbergs (Anton van Duinkerken) en Joop Sle- belt; Directeur: G. G. van Elburg. Van het centrum van de wereldstad blijft niets over dan een enorm groot leeg terrein. Om antwoord te kunnen geven op de vraag, hoe nu toch wel die Berlijners leven en waar in 's hemelsnaam die drie millioen menschen wonen die nog steeds Berlijn bevolken, seint de speciale correspondent van A.N.P.-Aneta, Jan Goderie, de volgende indrukken. krijgen of om een plaatsje te bemach tigen in tram, bus of ond-ergrondsche. Op hun beurt rennen zij nu van den eenen winkel naar den anderen, omdat zij hooren dat hier of daar dat of dat te krijgen is. Wie handig is of veel geld heeft, krijgt zijn eten gemakkelijk binnen; anderen hebben den geheelen dag noodig om het bij elkaar te schra pen. Met brandstof is het precies het zelfde. Men ziet arme menschen langs de straten ieder papiertje oprapen en hout sprokkelen tusschen de ruïnes, maar de rijke meneer in wiens villa ik verbleef kookte en stookte electrisch. En wat doet de Berlijner in den vrijen tijd dien hij overhoudt? Dan gaat hij uit. Er zijn weer legio bioscopen en café's en restaurants en cabarets, waar hij zijn tijd en geld kan verdoen, waar men dansen, drinken en dineeren kan en waar de ober u, in het oor fluistert dat er ook nog wel een flesch whisky te krijgen is voor 1000 mark en waar men voor 65 mark een behoorlijken maaltijd kan krijgen. Iedereen schijnt geld genoeg te heb ben en men geeft het met handen vol uit. Voor één sigaret betalen de Ber lijners 15 tot 20 mark. Voor een flesch wijn in een restaurant betalen zij graag 200 mark. V. Als iik eerlijk ben, moet ik zeggen, dat het woningraadsel van Berlijn voor mij een raadsel is gebleven. lederen dag opnieuw als ik drommen menschen door de kapotte straten van het cen trum zag wandelen, heb ik mij afge vraagd, waar al die mannen en vrou wen hun tehuis hadden. Vroeg men er naar, dan bleek meestal dat de betrok kene onderdak had gevonden bij een kennis in de buitenwijken, maar het eigenaardige is dat men in de buiten wijken niets merkt van een overbe volking. De villa in Zehlendorf, waar ik een week woonde en die misschien wel 15 kamers telde, werd slechts door een echtpaar zonder kinderen bewoond. In een pension in de Mommsenstrasse, waar ik iemand spreken moest, had ieder van de twintig pensiongasten nog zijn eigen vrije kamer, en de Momm senstrasse ligt in het centrum, vlak achter den Kurfuerstendam. Wat ook veel voorkomt is, dat er van een wo ning toch nog wel een stukje is blijven staan, een so-usterrain, een kelder of een achterbouw, welke nu als woning is ingericht. Ook mag men niet ver geten dat er tenslotte toch zeker een millioen menschen minder in Berlijn wonen dan voor den oorlog en een millioen is heel wat. Daar komt nog bij, dat het centrum van Berlijn, zoo als dat in alle wereldsteden het geval is, meer zakenhuizen en bureaux telde dan woonhuizen. Men kan bij wijze van spreken de heele Wilhelmstrasse in puin gooien zonder dat er iemand dakloos wordt. Ik heb geconstateerd, dat Berlijn niet plat is maar hol. Dit brengt met zich mede, dat de Berlijners zich in de nabije toekomst, als men een begin gaat maken met het afbreken van de- ruïnes, zich pas ten volle den omvang van de vernielingen zullen kunnen rea- liseeren, want zooals de zaak er nu bij staat, is er nog een Wilhelmstrasse. Ze is deerlijk gehavend en bestaat voor 90 uit losse gevels en leeggebrande gebouwen, maar er is nog een Wil helmstrasse en er is nog een Friedrich- strasse, er is nog een Kurfuerstendam en er is nog een Gedaechtniskirche. De Gedaechtniskirche is niet veel meer dan een schilderachtige puin hoop, maar ze staat er nog. Gaat men evenwel beginnen met het opruimen van het puin en het neerhalen van ruïnes, dan verdwijnt negentig procent van wat er nu nog staat en dan is er geen Wilhelmstrasse meer en geen Friedrichstrasse en geen Kurfuersten dam en geen Gedaechtniskirche, dan blijft er niets over dan een enorm groot leeg terrein en het centrum van de wereldstad wordt een grasveld met hier en daar een plukje huizen of een monumentaal gebouw, welke nog voor reparatie in aanmerking komen. Hoe leven nu de Berlijners en hoe brengen zij hun dagen door? Wel, Berlijn leeft het leven van iedere andere stad op het Europeesche continent, die zich langzaam, zeer langzaam aan het her stellen is van de wonden, die de oor log haar heeft toegebracht. Gewerkt wordt er nog heel weinig en men heeft dus veel tijd. Dien tijd heeft men noo dig want het kost veel moeite om zijn dagelijksch brood bij elkaar te schar relen. De distributie is op papier heel mooi en gunstig, maar in feite man keert er nog wel wat aan. Op papier krijgt b.v. iedereen iederen dag zijn portie vet, varieerend van dertig tot zeventig gram, maar in feite aldus verzekerde men mij hebben de Ber lijners in geen anderhalve maand een kruimel vet gezien. Op hun beurt staan nu de Berlijners uren lang in de rij om hun boodschappen binnen te Stalin, Truman en Attlee hebben gisteren 3% uur lang geconfereerd. Dit was een »an dó lu.igdu ig^tc V:pr>- kingen die op de conferentie van de „BigThree" gehouden zijn. De gistermiddag gehouden voltallige bijeenkomst is een zeer vruchtbare zit ting genoemd, die grooten voortgang heeft gemaakt. President Truman zal onmiddellijk na het einde van de conferentie per vliegtuig naar Plymouth gaan, om een ontmoeting te hebben met koning George en koningin Elisabeth, voordat hij scheep gaat op den Amerikaan- schen kruiser Augusta. Men verwacht niet, dat de president in Plymouth zal overnachten. Zijn ontmoeting met den koning en de koningin zal waarschijn lijk kort zijn. BUITENLAND LAVAL IN OOSTENRIJK GEARRESTEERD. Officieel wordt gemeld, dat Laval in Oostenrijk door de Amerikaansche troepen is gearresteerd. VELDMAARSCHALK ALEXANDER G.G. VAN CANADA. Koning George heeft veldmaarschalk Sir Harold Alexander benoemd tot op volger van lord Athlone als gouver neur-generaal van Canada. Athlone, een oom van den koning, heeft dit ambt vervuld sedert 1940. Alexander, sedert 1944 opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in het Mid- dellandsche Zee-gebied dreef de Duit- schers terug van Alamein naar de Alpen. Hij is 53 jaar oud, de jongste veldmaarschalk. FINLAND VRAAGT OM DE OLYMPISCHE SPELEN. De Finsche minister van onderwijs en opvoeding, Johan Helo, heeft van daag het verlangen te kennen gegeven, dat de volgende Olympische Spelen in Finland gehouden zullen worden. De minister motiveerde zijn standpunt als volgt: Aan Finland waren de Olympische Spelen toegewezen van 1940, die we gens den oorlog nooit gehouden zijn, terwijl de in 1938 aan Finland ver leende toewijzing nooit is ingetrokken. Ik ben er zeker van, dat de Sovjet unie gaarne zou zien, dat de spelen te Helsinki gehouden worden, want zon der twijfel zullen Russische athleten ditmaal hieraan deelnemen. STADSNIEUWS RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Geslaagd: semi-artsexamen: de hee- ren W. C. van Dorp te Katwijk a. Zee, A. J. Koning te Leiden; artsexamen: mej. L. F. Wdemans te Den Haag, de heeren J. H. van Dorp te Katwijk aan Zee, W. Gout te Leiaen, J. Zaaijer te Den Haag, G. G. Jagtman te Rijswijk, A. H. Vv'iebenga te Baarn, J. Paré te Den PKag, G. Linthorst te Rotterdam. NEDERL. R.K. BOND VAN P.T.T.- PERSONEEL „ST. PETRUS". Zondagmiddag vond de eerste leden vergadering plaats in het St. Antonius clubhuis. De voorzitter .iep allen>een hartelijk vyelkom toe, in het bijzonder de terug gekeerden uit Duitschland. Daarna wijdde hij gedachten aan de nagedach tenis van den inmiddels overleden pen ningmeester en oud-voorzitter, wijlen de heeren W. P. Smit en A. Langeveld. Hij bracht hulde en dank aan hun onvermoeiden ijver in het belang van bond en leden. Van den geestelijken adviseur was bericht van verhindering ingekomen. De contributier^geling werd hoog be vonden en de secretaresse verzocht dit aan het Bondsbestuur mee te deelen. Hierna was de bestuursverkiezing aan de beurt. Het geheele bestuur trad af, uitgezonderd de vertegenwoordiger van de buiten-bestellers, die hog niet uit Duitschland is teruggekeerd. Voorzit ter werd gekozen de heer L. Staats, in de plaats van den heer C. Sloots, die wegens overplaatsing naar Den Haag, zich niet meer beschikbaar kon stellen; tot penningmeester de heer J. Kukler. De secretaresse, mej. M. Doove, werd herkozen, evenals het bestuurslid de heer Kok. Verder werd nog aan het bestuur toegevoegd, de heer W. Veringa -A-'de Technische Dienst c.fd, Binair- - dienst. Vervolgens werd de algemeene salarisherziening dd. 1 Jan. 1945 be sproken- De vraagstellers bij de rondvraag werden op afdoende wijze door den voorzitter geantwoord. Aan het einde werd bij monde van den heer Kok, dank gebracht aan den scheidende voorzitter, voor hetgeen hij in het belang van de leden heeft gepresteerd. Hierna volgde sluiting. SANCTUS AUGUSTINUS. Het voorloopige bestuur is gewijzigd en thans als volgt samengesteld: H. J. A. Niemer, praeses, H. L. J. Ha-mm, vice-praeses, mej. W. C. J. Manders, ab-actis, G. W. M. Gründe- mann, quaestor, mej. J. F. G. Walen kamp, assessor. Naar Gods g God laat niet met zich spotten. God heeft tóch het laatste woord. God heeft den tijd. Al deze zegswijzen vlotten op den onderstroom van onze diepe overtui ging, dat wij ons leven moeten vormen en opbouwen naar Gods wet, want an ders zal vroeg of laat de gerechtigheid Gods zich uitwerken in de verwerping van den mensch die zich aan Gods gebod niets liet gelegen liggen. Velen zien in den ondergang van Duitschland een Godsgericht. Daar immers hebben ze de wet Gods wegge streept uit het wetboek der samen leving. Daar heeft men getracht de wet Gods, die neergeschreven is in de harten der heidenen, uit te delgen in de meest elementaire vormen van het leven. Daarom, zoo zeggen velen, brandde God dan ook dit moderne Sodoma neer in de vlammen van Zijn toorn. Zij hebben gelijk, die dit beweren. Zelfs de Paus en ook nog de Duit- sche bisschoppen geven hen gelijk. Maar daar gaat het niet om. Het gaat hier om: wat wij op an deren toepassen laten wij aan ons zelf voorbij gaan! Hebt gij zelf naar Gods gebod ge leefd? Of komt ook over U een straf gericht? Denkt gij eraan dat God rekenschap zal vragen van uw zwart verdiende geld? Denkt gij erom, dat God U ter ver antwoording zal roepen, omdat gij den nood van uw naaste hebt uitgebuit? Beseft gij, dat God eens zal opstaan en vragen naar uw huwelijkstrouw, naar uw begrippen van zedelijkheid en eerbaarheid? Weet gij dat God u eenmaal zal voorhouden dat zijn wet eischt den arbeider zijn rechtvaardig loon te geven? Maar herinnert gij u, dat diezelfde Almachtige God u vragen zal wat gij met uw tijd hebt gedaan en ook de arbeidsplicht die in uw handen was gelegd? Leeft gij naar Gods' gebod? Als gij in het leven van anderen de sporen zoo duidelijk ziet van Gods' zui verende toorn, speurt gij dan niet in eigen bestaan de brandstof die gij aandraagt voor uw ondergang? Wij praten over herstel, over opbouw, over vernieuwing. Er is maar één leuze, die effectief zal blijken bij haar verwerkelijking. Deze: Leven naar Gods' POTSDAM. De proclamatie die aan het eind van de conferentie van Potsdam gepu bliceerd zal worden, zal een ernstige waarschuwing bevatten, gericht tot het regime van Franco, meldt de New York Herald Tribune. Het is evenwel weinig waarschijnlijk, vooral als de conferentie over twee da-gen afgeloopen is, dat de Big Three het met elkaar eens zullen worden betreffende een gemeenschappe lijke actie om Spanje van dat regime te verlossen. Generalissimo Stalin is de laatste twee dagen licht ongesteld geweest maar hij hoopte de vergadering der „Big Three" gistermiddag weer te kunnen bij wonen JAPAN. Zaterdag hebben vliegtuigen, opge stegen van vliegkampschepen tijdens hun aanval op de marinebasis Koere en op de Japansohe Zee 24 Japansche schepen tot zinken gebracht en 75 an dere beschadigd, aldus het communiqué van admiraal Nimitz van heden. Van twee nieuwe Japansche vllegkampsche- pen werd het dek ernstig beschadigd, doch zij bleven drijvende. Groote schade is aangericht aan doelen op het land, waaronder negen fabrieken. 292 Japan sche vliegtuigen werden vernietigd of beschadigd, waarvan er 21 werden neer geschoten. 27 Amerikaansche en 8 Brit- sche vliegtuigen gingen verloren. De onafgebroken aanval van oor logsschepen en groote luchtvloten op het Japansche moederland wordt voortgezet: Amerikaansche destroyers zijn gister morgen in de vroegte de Golf van Soeroega ten zuidwesten van Tokio binnengevaren en hebben de stad Sjimi- zoe gebombardeerd. Sjimlzoe is een ha venstad van 65.000 Inwoners, gelegen aan den spoorweg TokioNagoya, en werd op 6 Juli gebombardeerd door 600 superforten. ITALIË. Het proces tegen Ferruchio Sorlini, die terecht stond wegens „fascistische oorlogsmisdaden" en wiens bijnaam luid de: „de hyena van Brescia", eindigde gisteren plotseling, doordat een Italiaan- sohe politieagent naar voren trad en hem met de karabijn neersohoot. De dader deed geen poging tot ontvluchten en verklaarde dat Sorlini hem gemarteld had en dat de herinnering hieraan hem had overmeesterd. VERRE OOSTEN. Zware verliezen worden den Japan ners nog steeds toegebracht op den weg tusschen Mandalay en Rangoon en nabij de Sittang. Er werden meer dan zesdui zend Japanners gedood met inbegrip van hen, die sneuvelden ten gevolge van de guerrilla en er zijn bij-na zeshonderd gevangenen gemaakt. In een dorpje tien mijl ten zuidoosten van Pyu, honderd twintig mijl ten noordoosten van Ran goon, vielen Indische troepen driehon derd Japanners aan, die gesteund wer den door artillerie. Meer dan 100 tegen standers werden gedood. Acht mijl noordoostelijk van Pyu,, op den weg, die naar de Sittang leidt, zuiverden geal lieerde strijdkrachten een dorp, waarbij zij den vijand zware verliezen toe brachten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 1