BUITENLAND
Buitenland in het kort
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Maandag 30 Juli 1945 - No. 36
Uitgave van de Stichting
„De Burcht"
Bureaux Redactie
en Administratie
OUDE RIJN I. TEL. 22777
UMaumnumwMvvmviui
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
BIRCHT
Hoofdredacteuren: Rector
H. L. J. M. Sondaal en Mr.
Dr. C. Ch. A. van Haren;
Redacteur: Prof. Dr. W.
Asselbergs (Anton van
Duinkerken) en Joop Sie-
belt: Directeur: G. G. van
Elburg.
Dc Radio-Omroep
De Captain van het Regeeringsteam
heeft Vrijdagavond de kwestie van den
Nederlandschen Radio-omroep rustig
en objectief in het publiek besproken.
De Regeering wenscht dit belangrijke
vraagstuk niet dictatoriaal maar de
mocratisch op te lossen door de uit
eindelijke beslissing te leggen in de
handen van het Parlement.
Vervolgens erkent en onderstreept zij
de bezwaren die in den loop van den
tijd en bijzonder in de oorlogsjaren
zijn opgekomen tegen de radio-
omroep in „vieren".
Maar bovendien heeft zij zeer na
drukkelijk bij monde van den minis-
terieelen spreker verklaard dat de Ne-
derlandsche Omroep dan slechts be
schouwd kan worden als werkelijk
„nationaal" wanneer daarin „de gees
telijke en maatschappelijke stroomin
gen op redelijke wijze tot haar recht
komen".
De uiteenzetting was zeer objectief.
Zin voor de werkelijkheid van de toe
komst maar ook van het verleden.
Wanneer het gelukt deze kwestie op
te lossen zóó dat de principieele uit
gangspoorten van ons Nederlandsche
Huis vrij blijven voor alle verkeer en
niet worden geblokkeerd, dan zal de
Regeering daarmee krachtig bijdragen
tot een eenheid die in verscheidenheid
het bewijs levert van uitstekende sa
menwerking.
Dan wordt daarenboven aan velen,
die de gave des onderscheids missen,
geleerd dat nivelleerende eenheid de
ware „nationaliteit" dood slaat.
AANSTAANDE WEEK EINDE VAN
CONFERENTIE TE POTSDAM?
Volgens gezaghebbende waarnemers
zou de conferentie van Potsdam in den
loop van de aanstaande week eindigen.
Truman zou tegen 10 Augustus terug
zijn in Washington. Op het oogenblik
zou een bezoek van Truman aan de
Britsche hoofdstad niet gelegen ko
men, zelfs niet indien hij zou komen
als persoonlijke gast van den koning.
Volgens dezelfde bronnen zouden de
resultaten van de Britsche verkiezin
gen te Potsdam dezelfde verrassing
hebben gewekt als te Washington. Ge
zien echter het feit dat Attlee van het
begin af aan bij de besprekingen tegen
woordig is geweest, is er geen enkele
reden om te veronderstellen dat de
conferentie zou worden vertraagd of
van karakter zou veranderen. Men
wijst er op dat het ultimatum aan
Japan, door Truman en Churchill op
gesteld, zonder wijziging is gepubli
ceerd nadat Attlee aan de macht was
gekomen.
DE GROOTE AANVALLEN OP
JAPAN INGEZET.
Superforten hebben vandaag Ogaki,
de eerste van de elf gewaarschuwde
steden, aangevallen. Ogaki ligt op het
Japansche eiland Honsjoe. Ook het
munitiecentrum Ichinomya op Honsjoe
werd door superforten aangevallen. Zes
van de elf gewaarschuwde steden ston
den vandaag op het programma.
In tegenstelling met eerdere berich
ten, was het niet de Japansche am
bassadeur te Ankara die eergisteren
met zijn vrouw zelfmoord heeft ge
pleegd, doch de Japansche gezant te
Lissabon, Tsjiba.
DE STRIJD IN DEN
STILLEN OCEAAN.
Sterke gevechts-afdeelingen van de
Australische zevende en negende divisie
zetten hun aanvallen op vijandelijke
groepen op de beboschte heuvels en in
het binnenland van Borneo voort, al
dus meldt het communiqué van Mac
Arthur. Bommenwerpers en jagers vie
len vliegvelden en opslagplaatsen aan
op geheel Borneo. Zware bommenwer
pers bombardeerden olie-voorraden en
luchtvaart-installaties op Celebes en
maakten den startbaan van Boeledo-
wang onbruikbaar.
CHURCHILL BLIJFT ACTIEF
POLITICUS.
De Daily Mail schrijft dat Churchill
niet voornemens is bij de pakken neer
te zitten. Hij zal den strijd tegen zijn
politieke tegenstanders voortzetten. Hij
zal niet aftreden doch actief leider
worden van de conservatieve oppositie
in het Lagerhuis.
De Churchills zullen hun ambts-,-
woningen Downingstreet tien moeten
verlaten en op zoek gaan naar een
particulier huis. Daarna gaat Chur
chill zich weer met de politiek bezig
houden en zijn memoire schrijven. Hij
zal geen onderzoek instellen naar den
uitslag der verkiezingen.
JAPAN WACHT AF
Radio Tokio heeft aangekondigd, dat
een geweldig Japansch leger de vijan
delijke invasie-troepen opwacht. Een
commandant van de gepantserde troe
pen verklaarde: onze pantser-troepen
zijn gereed om de bergachtige land
streken van Japan zoo volledig moge
lijk te benutten. Juist deze natuurlijke
terreingesteldheid zal noodlottig zijn
voor de vijandelijke troepen, die de
noodzakelijke ervaring voor een pant-
serstrijd in moeilijk terrein missen.
SENAAT DER VER. STATEN
RATIFICEERT HANDVEST.
De senaat van de Vereenigde Staten
heeft Zaterdag het handvest van den
nieuwen volkenbond geratificeerd.
LIQUIDATIE VAN DEN
VOLKENBOND.
Een speciale commissie voor de
liquidatie van den Volkenbond zal
waarschijnlijk worden benoemd in den
loop van een formeele vergadering, die
in October aanstaande zal worden ge
houden. Deze commissie zal in het bij
zonder een aantal kwesties betreffende
de bezittingen en het paleis krijgen af
te wikkelen, alsmede ter zake van den
overdracht van deze bezittingen aan
den nieuwen Volkenbond.
KARDINAAL ULO ND IN POTSDAM.
Radio Moskou meldt, dat kardinaal
Hlond, de primaat van Polen, uit
Italië per vliegtuig in Potsdam is aan
gekomen.
Volgens de Amerikaansche radio
heeft een Russische onderzoekcommis
sie zich naar Mondorf begeven om
enkele van de 52 nazi-leiders die in
het Palace-hotel geïnterneerd werden
te ondervragen.
Onder de prettige voorvallen van dit
bezoek, moet gewezen worden op de
houding van Goering: toen hij, uit zijn
venster op de vierde verdieping de
Russen zag aankomen, riep hij uit:
„zijn er Russen aangekomen? Ik wil
hen niet zien. Ik zal hun geen woord
zeggen".
Goering echter heeft moeten spre
ken: gedurende twee dagen werd hij
ondervraagd.
De twintigste luchtmacht van de
Ver. Staten heeft heden, in strooi
biljetten, neergeworpen op groote Ja
pansche steden uit superforten, het Ja
pansche volk gewaarschuwd, dat tien
steden in de komende dagen aanvallen
en tenminste vier daarvan in brand
gezet zouden worden.
De inhoud van de 60.000 strooibiljet
ten, die heden op Japansche steden
werden neergeworpen, is o.m. als
volgt: „wij zijn besloten de oorlogs
machinerie, waarmede de militaire
kliek dezen nutteloozen oorlog verlengt,
te vernietigen. Maar bommen hebben
ongelukkig genoeg geen oogen. In over
eenstemming met Amerika's bekende
humanitaire politiek geeft de Ameri
kaansche luchtmacht u de waarschu
wing, de genoemde steden te evacu-
eeren en uw leven te redden". Generaal
Lemay zeide: „de voornaamste reden
voor dit soort aanval is dat wij denken
het stadium bereikt te hebben waarin
de Japannees wel weet den oorlog ver
loren te hebben".
De Prinses en de Prinsesjes
Zaterdag in Soestdijk.
Op 4 Augustus komen de
Prins, de Prinses en de Prinses
jes officieel in het paleis.
Des namiddags om twee uur
zullen zij de daartoe genoodigde
officieele persoonlijkheden uit
Baarn en Soestdijk ten paleize
ontvangen.
Van 2.30 tot 4 uur is er op
het voorpark van het paleis een
kinderfeest, waaraan ook de drie
Prinsesjes op ongedwongen wij
ze, samen met de kinderen van
de eerste en tweede klasse van
de lagere school, zullen deelne
men. Om vier uur zal het Prin
selijk paar met de Prinsesjes een
rijtoer maken door Baarn en
Soestdijk.
De Baarnsche Oranje Vereeni-
ging stelt zich voor, op Maan
dag de feestelijkheden voort te
zetten. Een groot tuinfeest zal
het slot vormen van deze bijzon
dere dagen. J
V
AMSTERDAM'S DEKEN GAAT HEEN
In verband met zijn hoogen ouderdom
heeft Mgr. dr. G. C. van Noort aan
den Bisschop van Haarlem ontslag ge
vraagd als deken van Amsterdam.
Naar alle waarschijnlijkheid zal Mgr.
van Noort tot het einde van Augustus
zijn herderlijk ambt blijven vervullen,
zich straks elders hier ter stede ves
tigen, zoodat de hoofdstad zijn emi
nente persoonlijkheid, die in alle krin
gen groote waardeering geniet, nog niet
zal behoeven te missen.
POSTCHEQUE- EN GIRODIENST
OVERBELAST.
Ondanks het tot het publiek gericht
verzoek van den postchèque- en giro
dienst om zoo min mogelijk betalings
opdrachten in te zenden, is de toe
vloed hiervan in den laatsten tijd sterk
toegenomen. Bij de nog geheel onvol
doende personeelsbezetting leidt dit
niet slechts tot achterstand maar
dreigt het gevaar, dat de inzending
van opdrachten tijdelijk moet worden
verboden. Alleen een ingrijpende zelf
beperking van de zijde van het publiek
zal dit kunnen voorkomen.
Ook de briefwisseling met het giro
kantoor dient tot strikt noodzakelijke
gevallen beperkt te blijven.
LOGGER OP MIJN GELOOPEN.
Vermoedelijk 6 man verdronken.
Vrijdagmorgen is de logger KW 168,
die van Delfzijl uit de visscherij uit
oefende, op een mijn geloopen Twee
andere visschersvaartuigen, die zich
in de nabijheid bevonden toen het on
geluk gebeurde, spoedden zich naar
de plaats des onheils, maar konden nog
slechts een der opvarenden van den
intusschen in de diepte verdwenen
KW 168 redden.
KENNEMER LYCEISTEN HELPEN
BIJ DEN OOGST.
Hedenochtend zijn 200 leerlingen van
het Kennemer lyceum naar Texel ge
gaan, waar zij zullen helpen bij het
binnenhalen van den oogst.
DE
EERSTE MARVAS
VLISSINGEN.
TE
De drie eerste marvas te Vlissingen,
leden van het marine vrou#en corps,
zjjn hedenmorgen om half twaalf
welkom geheeten. De marvas 3e kl.
werden toegesproken door den com
mandant van het marinedetachement
Vlissingen. Zij zullen dienst doen bij de
marine aldaar. De verwelkoming had
plaats bij het arsenaal en werd bijge
woond door den plaatsvervangenden
marine-commandant van Vlissingen.
Bijzonder aardig is, dat de drie meis
jes afkomstig zijn uit - Vlissingen. Zij
werden in een Engelsch kamp opgeleid
en werkten eenige weken op het hoofd
kwartier te Londen voordat zij naar
hun geboortestad werden overgeplaatst.
ER is een streven om de sportwed
strijden zooveel mogelijk naar den
vrijen Zaterdagmiddag te ver
schuiven, gelijk dat in Engeland het
geval pleegt te zijn. Daarvoor is veel
te zeggen. In het sportseizoen is de
Zondag allerminst een rustdag. Boos
aardige lieden fluisteren zelfs, dat
velen dan harder werken dan door de
week. Maar in elk geval vereischt de
sport dat op den Zondag duizenden
menschen arbeid moeten verrichten:
spoorwegmannen, chauffeurs, café- en
restaurantpersoneel enz.
Van heinde en verre komen de toe
schouwers aangesjouwd. Zij moeten
dikwijls reeds vroegtijdig van huis en
keeren eerst laat in den avond terug.
Dit laatste is intusschen een argument
tégen het verplaatsen althans van
sommige wedstrijden naar den Zater
dagmiddag. De meesten zouden zich
dan niet vóór 1 uur op weg naar de
wedstrijden kunnen begeven, waardoor
ze in de meeste gevallen veel te laat
komen.
Inmiddels kan niet worden ont
kend, dat de Zondag inplaats van een
rustdag een lawaaierige, sjouwdag is
geworden. Dat dit ook aan de gods
dienstige belevenis van den Zondag
heel wat afbreuk doet, behoeft nauwe
lijks vermelding. Wjj stellen de kwestie
hier niet om ze met een vloek en een
zucht op te lossen. De technische moei
lijkheden zijn groot. Zoolang er nog
geen vrijen Zaterdag bestaat (die was
mogelijk zonder af en toe een Wereld
oorlog), zal er wel het een en ander
op den Zondag moeten gebeuren (be
halve sommige wedstrijden ook demon
straties, congressen enz.), die voor den
Zondag als dag des Heeren én als rust
dag niet bevorderlijk zijn.
Toch is er ook voor onmiddellijken
ingang een conclusie te maken.
Laat ons den Zondag hoog in i
houden èn in godsdienstig opzicht
èn als rustdag.
Straks als het verkeer weer normaal
is, kunnen heel wat wedstrijden, bi.
eenkomsten enz. zeer wel op Zaterdag
middag worden gehouden. Wij zijn er
vast van overtuigd, dat indien men
hiermede ernst maakt, het aspect van
den Zondag zal veranderen op een
wijze die weldadig aandoet.
NED. R.K. VOLKSBOND
AFD. LEIDEN.
Donderdagavond heeft de eerste be
langrijke ledenvergadering plaats ge
had in gebouw „Prediker". De voorzit
ter, de heer J. H. Nijhuis, deelde mede
dat het Kan. v. Schaikfonds intact is
en op bijdragen van de thermometer
actie wacht. Voorts dat het Vincentius-
gebouw, Hoogl. Kerkgracht 32 beschik
baar is voor bestuursvergaderingen en
voor contributieafdracht van de vak
bonden. Na het zingen van het Wil
helmus trad als spreker op de heer
Kuipers uit Utrecht, hoofdbestuurder,
die duidelijk uiteenzette, dat de plaats
van de kath. arbeider niet is in de
Eenheidsvakbeweging, omdat het R.K.
Werkliedenverbond voor alle belangen
van de kath. arbeiders op de bres staat.
Ons katholiek principe laat geen
samenvloeiing toe als door de een
heidsvakbeweging wordt voorgestaan,
wél samenwerking, waarvoor alle plan
nen en reglementen reeds gereed zijn.
Na het stellen van enkele vragen, die
op duidelijke wijze beantwoord werden
en het zingen van het Bondslied werd
de vergadering gesloten.
DISTRIBUTIEKANTOOR LEIDEN.
AANVRAGEN RIJWIELBANDEN.
Er bestaat gelegenheid tot het af
halen van aanvraagformulieren voor
rijwielbanden vanaf Dinsdag 31 Juli
t/m 4 Augustus 1945 aan het distri
butiekantoor Steenschuur 21, kamer 4,
loket 31. Nieuwe stamkaart mede
brengen.
ZWEMINRICHTING „DE ZIJL".
Watertemperatuur 18 graden.