H
H
Was samenwerking met
den vijand geoorloofd?
JL
STADSNIEUWS
katholieke uilzending door
radio Berlijn
Vermoedens aangaande
coferentie van drie
Franco en de Monarchie
Wie komen er dan!
Herstelwerk op Wakheren
vordert goed
Vrijdag 20 Juli 1945 - No. 28
Uitgave van de Stichting
„De Buroht"
Bureaux Redactie
ea Administratie
OUDE RIJN 1, TEL. 22777
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
Hoofdredacteuren: Rectot
H. L. J. M. Sondaal eii Mr.
Dr. c. C. A. van Haren;
Redacteur: Prof. Dr. W.
Asselbergs (Anton van
Duinkerken) en Joop Sie-
belt; Directeur: G. G. van
Elburg.
II (slot).
Uiterst moeilijk was de positie van
leidende ambtenaren en van
ondernemers. Met veel beleid, geduld
en verbetenheid moest een uitweg
worden gezocht.
Zij die willens en wetens de partij
van den vijand hebben gekozen en
hem medewerking hebben verleend,
kunnen geen aanspraak maken.op ons
medelijden. Geen verontschuldiging
geldt voor den ondernemer, die den
Duitscher achterna liep om opdrachten
te krijgen en geen verontschuldiging
voor den arbeider, die zich door hooge
loonen liet verleiden vrijwillig voor de
de Duitschers aan militaire objecten
te werken; zelfs aan het vernielen van
haveninstallaties en fabrieken.
STRAFFEN ÈN ZUIVEREN.
- Het Wetboek van Strafrecht voor
ziet straffen en zware straffen
thans zelfs tot de doodstraf toe voor
hem, „die opzettelijk in tijd van oor
log, den vijand hulp verleent of den
staat tegenover den vijand benadeelt".
N.S.B.-eirs en niet-N.S.B.-ers zullen
rechtvaardig en dus streng moeten
worden gestraft. Dit straffen moet ge
schieden door de Rechterlijke Macht.
Naast het straffen staat het zuive
ren. Naast de straf staat de discipli
naire maatregel (schorsing, ontslag,
overplaatsing, achteruitzetting in rang)
De zuivering van het ambtenaren
corps dient te geschieden door de over
heid. Rectoren en Senaten van de Uni
versiteiten schrobben de universiteit
schoon, de Broederschap van Notaris
sen nemen de zwakke broeders voor
haar rekening, de Orde van Advoca
ten, die slechte advocaten (die zijn er
ook!), enz.
Voor het beroeps- en bedrijfsleven
stelt Dr. Kortenhorst voor de instel
ling van Eereraden, waarvoor de be
sturen der beroeps- en bedrijfsorga
nisaties moeten worden ingeschakeld.
Dit denkbeeld verdient ernstige over
weging. Men moet niet vergeten, dat
de Tribunaal-rechtbanken voor een
onmogelijke taak staan. Zij zijn niet
deskundig, noch in staat om de dui
zenden gevallen van collaboratie bin
nen afzienbaren tijd af te handelen.
In kringen van beroeps- en bedrijfs-
-genooten echter kent men de zwakke
broeders; men heeft contact met el
kaar gehad in den oorlog, men heeft
een bepaalde lijn getrokken en men
weet doorgaans wie daarvan afweek
om te kunnen profiteeren.
Laat men ernstig het voorstel tot de
instelling van Eere-gerichten overwe
gen voordat de chaos groeit.
„Het zuiveringsproces in het
maatschappelijk organisme voor
zoover misdragingen van beroeps-
en bedrijfsgenoten niet straf
baar zijn volgens het Wetboek van
Strafrecht worde overgelaten
aan de organisaties van beroeps-
en bedrijfsgenooten."
De Tribunalen staan immers voor
een onmogelijk taak. Couranten mel
den laconiek, dat in de komende
maanden 100.000 tot 200.000 geval
len zullen worden berecht! Voorloopig
gaat men beginnen met het naar huis
sturen van de lichtere gevallen, want
men durft met 200.000 gevangenen, die
40.000 man bewakingstroepen eischen,
den winter niet in.
Maak maar eens even uit welke van
de 200.000 tot de lichtere gevallen be
lmoren! Aangenomen, dat men er in
2 jaar in slaagt 200.000 „gevallen" ern
stig en rechtvaardig te behandelen, is
men er dan zoo zeker van dat men het
maatschappelijk leven heeft gezuiverd?
Want het gaat niet alleen om de
genen, die in de eerste en ijverigste
weken zijn gepakt met alle misgre
pen van dien maar het gaat ook,
dunkt ons, om verschillende „zware
jongens", die nog niet aan een onder
zoek toe zijn.
De Tribunalen krijgen buiten die
200.000 nog heel wat nieuwe gevallen
toegevoerd door de P.O.D., en later
dooi- de gewone justitioneele instan
ties.
Het voorstel van Dr, Kortenhorst
brengt ons èn de centralisatie, waar
door X maal meer krSchten ter be
schikking komen, dan waarover P.O.D.
en Tribunalen beschikken, èn een veel
grootere mate van deskundigheid bij
de beoordeeling.
Voor onpartijdigheid ware zorg te
dragen.
In goed geïnformeerde kringen te
Berlijn gelooft men, dat op de confe
rentie van drie de Russische politiek
met betrekking tot Duitschland een
punt van bespreking zal vormen. Deze
politiek wijkt sterk af van de Anglo-
Amerikaansche opvatting, voor zoover
de Russen geen versplinterd Duitsch
land wenschen. Wel echter verlangen
zij vernietiging van het Duitsche nij-
verheidspotentieel. Voorts streven de
Russen naar samenwerking met die
Duitsche groepen, welke het Hitier-
regime niet principieel gesteund heb
ben. Men neemt aan, dat al deze din
gen op de conferentie uitvoerig bespro
ken zullen worden.
In gezaghebbende kringen alhier
verklaart men, dat generaal Franco
nog altijd niet aan de Britsche regee
ring het verlangen heeft te'kennen ge
geven, de monarchie in Spanje te her
stellen. Dezelfde kringen weigeren
eenigen commentaar te geven op de
jongste redevoering van Franco.
De sociale gezinshulp, ons gebracht
door colonnes uit het Zuiden, moet
worden voortgezet en bestendigd.
Dit is het belang van het gezin,
maar ook het belang van de jonge
vrouw, het jonge meisje, dat zich aan
dezen arbeid wijdt.
Het belang van het meisje vraagt,
dat zij zichzelf bezint op haar eigen
waardigheid, op haar taak en roeping.
Het belang van het meisje vraagt, dat
zij alle hoedanigheden en eigenschap
pen, haar in het latere leven zoo noo-
dig om echtgenoote en moeder te zijn,
ten volle ontwikkelt.
Het belang van het meisje vraagt,
dat zij in haar voorbereidingstijd zich
zelf vormt naar dat zuiver en klaar
model, dat haar Maria gaf.
Het belang van het meisje vraagt,
dat zij door hulpvaardigheid, toewij
ding en inzet van alle krachten in zich
losmaakt die grootsche en stille offer
vaardigheid, die de hoogste kroon is
der echte vrouwelijkheid.
Het spreekt vanzelf, dat op de aller
eerste plaats hier een kans ligt voor
echt idealistische naturen. Die besef
fen, dat er apostolisch werk te verrich
ten is. Die inzien, dat het hier niet
gaat om louter stoffelijke hulp in een
gezin te brengen, maar tevens moreele
hulp, die zelfs uit kan groeien tot een
geestelijke steun en herrijzenis.
Hier worden op de allereerste plaats
gevraagd: toewijding, geestelijk uit
houdingsvermogen, werkkracht, goed
inzicht en tevens de soepelheid om zich
aan te passen en toch leiding te geven.
Wie komen er dan?
Zij, die in de Katholieke Actie wer
ken en daar reeds hebben geleerd waar
Reuters bijzondere correspondent te
Berlijn meldt, dat in het door de Rus
sen bezette deel van Duitschland be
langrijke ontwikkelingen gaande zijn
wat betreft het herstel der vrijheid van
geloofsuiting. Voor het eerst sinds Ja
nuari 1939, toen de nazi-autoriteiten
scherpe beperkingen oplegden aan de
kerkelijke organisaties in het Derde
Rijk, zal Radio Berlijn, thans onder
controle van de Russen, een katholie
ken ochtenddienst en een predicatie
uitzenden op a.s. Zondag. De predica
tie zal tot onderwerp hebben: „Denkt
na over deze dingen". Het koor van de
St. Hedwigskathedraal zal zijn mede
werking verleenen.
Voorts wordt de Evangelische Kerk,
die in de latere stadia van het Hitier-
bewind geheel door de nazi's werd ge
controleerd, op een geheel nieuwe basis
gereorganiseerd.
In den nacht van Donderdag op
Vrijdag is een der diepe geulen, die
ontstaan zijn door de dijkbreuken bij
Fort Remmekens definitief afgedamd.
De laatste dagen zijn daar verschei
dene zinkstokken neergelaten. Dank zij
het goede weer heeft men hier met
het herstel van den dijk goede vorde
ringen gemaakt.
In den laatsten tijd werd ook des
nachts voortgegaan met het opstrui-
ken van zand door twee zandzuigers,
waarvan er een binnendijks en de an
dere buitendijks gelegen is.
Het herstelwerk aan den Nclledijk
bij Vlissingen vordert eveneens goed.
Het gat is hier reeds tot de helft terug
gebracht en bij laag water kan men
reeds naar de overzijde van het gat
loopen.
Algemeen verwacht men, dat bij
gunstig weder de nooddijk bij de Nol
len, binnen enkele weken voltooid zal
zijn. Daarna zal in Zuidwest Walche
ren bij vloed geen zeewater meer bin
nenstroomen, waardoor het peil van
het water in dit deel van het eiland
zal dalen.
DE LEIDSCHE KUNSTKRING
„VOOR ALLEN".
4de lustrum.
„De Kustkring" vierde Woensdagavond
zijn twintigjarig bestaan met een
meesterconcert door Mevrouw Jo Vin
cent. Wij wenschen den jubileerenden
Kunstkring nog tal varï jaren in bloei
en groei. Allengs verschijnen weer aan
den muziekhemel de fonkelende ster
ren (waarvan de soliste van dit jubi
leumconcert een der grootsten is), en
zij vond een volle zaal vereerders. De
voorzitter, de heer P. v. d. Hceven,
sprak een kort welkom uit en dan ving
Mevrouw Vincent, begeleid door Mevr.
Emmy v. Eeden, aan. De stemcultuur
is uitgeklaard tot het immateriëele; de
geestelijke verrukking en ondervindin
gen passen aan elkandèf aan, lossen
zich op, gaan samen met de zangréali-
teit. Dit alles is wel volmaakt. Alles
is af: adem, égaliteit, accentuatie, het
Bel Canto, de lokkende résonnance,
inzicht, fijne smaak, karakteristiek.
Alles is waar, dichterlijk, réligieus, de
voot en forsch. Dat de prestaties van
de pianiste, hoe muzikaal zij ongetwij
feld ook is» gelijken tred hield met de
creatie van de zangeres, kunnen wij
niet zeggen. Het is alles wat klein ge
bleven. aanslag en inzicht. Hierdoor
was de homogeniteit niet volstrekt;
vooral waarneembaar in de liederen
van Mahler en de modernen na de
pauze. Zij vatte haar dienende taak
met .groote toewijding, maar al te be
scheiden op. Mevrouw Vincent wijdde
zich aan het Engelsche lied, daarna
drie in de Russische taal, waarna en
kele onvolprezen Mahlers. Na de pauze
„Cinq chansons polonaises" van Pou-
lenc, interessante liederen, in een hco-
gere orde van schoon vertolkt. Dan
volgde het Hollandoche repertoire met
als slot „De Canadeezen", een compo
sitie van Henriëtte Bosmans. Het is
enerm wat Mevrouw Vincent nog aan
het eind van den avond wist te geven.
Zij heeft ons het best.e van het beste
gegeven en heel begrijpelijk kreeg zij
een ovationeel applaus en prachtige
bloemen. Ook de pianiste werd gehul
digd. Als toegift zong Mevr. Vincent
„Wiegeliedje" van Cath. v. Rennes en
Mendelsohn's „Auf Flugeln des Ge-
sanges" voortreffelijk.
J. KORTMANN.
BUITENGEW. L. O.-VERGADERING.
het opaan komt. Zij, die zich klaar wil
len maken voor hun huwelijk, die zich
op het ontvangen van dat sacrament
en het aangaan van die levenstaak
willen voorbereiden door den inzet van
hun persoonlijkheid. Zij, die er over
denken om in het blooster te gaan,
maar die eerst hun roeping willen be
proeven en bovendien later niet „welt-
fremd" willen staan tegenover -kinde
ren, die ze op school onderwijzen, of
vaders en moeders, die ze krijgen te
verplegen in het ziekenhuis.
Wie komen er nu
Alle jonge meisjes, die van hun leven
iets goeds en moois willen maken. Die
hun leven willen vormen tot een
schoonheid en glas, die van binnenuit
straalt en die het wezen va nhun per
soonlijkheid uitmaakt..
Natuurlijk zijn er moeilijkheden.
Natuurlijk rij-zen er veel vragen. Die
worden opgelost die moeilijkheden, en
die worden beantwoord, die vragen.
Want niet het geld, niet je baan,
niet je afspraken zijn doorslaggevend.
Wèl je toekomst. Wèl je plicht aan
je land en je Kerk.
Waar het opaan komt is dit: katho
liek meisje, wil je mee helpen aan het
herstel van ons volk? Wil je, katholiek
van daad en hart, jezelf geven voor
anderen?
Ben je edelmoedig? Durf je?
Heb je iets voor God over?
Stel je die vragen! Is je eerlijk ant
woord daarop „ja", dan is de eerste
stap gezet, het goede begin gemaakt.
Wees God dankbaar om dezen tijd,
zoo fel bewogen van zoovele stormen,
wees God dankbaar, dat je de kans
krijgt om je zelf te vormen voor een
glorieuze toekomst.
Mobile colonnes gaan heen
Nieuwe zullen er komen. Ben jij er
bij? Wü je?
In de Zuiderkerk aan den Lammen-
schansweg is Woensdagavond een bui
tengewone vergadering gehouden. De
avond werd geopend door den heer
Kromhout (Floor), die de sprekers van
dien avond welkom heette.
Na het zingen van het Wilhelmus en
het uitspreken van een gebed was het
woord aan Pater Lodewijk (Majoor
Pater F. Bleys), die een geschiedkun
dig overzicht gaf van de L. O. (Lan
delijke Organisatie) als verzetsbewe
ging, waarbij hij vooral belichtte den
geestelijken achtergrond, in het bij
zonder de innerlijke kracht der ver
zetsbeweging, gevoed door het stimu-
leerend woord der Kerken.
Dominee Frits (Dr. F. Slomp) ver
haalde den oorsprong van de L. O., als
het raderwerk van de landelijke orga
nisatie voor hulp aan onderduikers en
gaf, aan de hand van verschillende
feiten, een beeld van het gepresteerde
werk. Hij liet uitkomen de offerkracht
der jongens en meisjes, die hun mede
werking verleenden.
De omlijsting van den avond bestond
verder uit declamatie door den heer
Zaalberg en enkele gezangen door
Mevr. Harder.
Tot slot sprak Kapelaan van Drunen,
die de stichting ten bate van de nage
laten betrekkingen der slachtoffers
van het L.O.-werk aanbeval uit het
oogpunt van vaderlandsliefde, en sloot
met gebed.
Het geheel is zeer geslaagd.
R.K. BOND CAFÉ-RESTAURANT -
GEËMPL. ST. ANTONIUS.
Dinsdagavond hield genoemde bond
een zeer geanimeerde ledenvergade
ring. Als spreker trad op v. Bijsterveld,
die een heldere uiteenzetting gaf van
de werkzaamheden, tijdens en ha de
bezetting door het Hoofdbestuur ver
richt. Tevens werd de taak, die in d®
