Was samenwerking met
den vijand geoorloofd?
Bisschoppelijke Hulp-Actie
DE- KONING
Belgische Koningskwestie
- in de Kamer
De gezondheidstoestand
van H.M. de Koningin
De conferentie te
Postdam geopend
i.
Over dien vraag is een buitengewoon
goed boekje verschenen van de hand
van Dt. L. G. Kortenhorst. Het is zoo
goed omdat het helder en scherp is
gesteld en omdat het niet is geschre
ven in een stemming van z.g.n. „flink
heid-achteraf", waar wy, nu de vijand
de hielen heeft gelicht, zoo voor op
moeten passen.
Wij kunnen er niet aan denken te
dezer plaatse de verschillende kwesties
te bespreken, maar een enkel punt
moeten wij toch naar voren halen,
omdat het ons geschikt lijkt de geest
van de .zuivering" eenigermate te zui
veren.
ORDE OF CHAOS.
Toen de bezetter zich niet meer hield
aan het recht, met name niet meer
aan het Landoorlogreglement, maar
met bruut geweld tot zich nam wat hij
militair en economisch meende te
moeten hebben, rees snel voor ambte
naren en ondernemers de vraag wat te
doen.
De Regeering had voor de ambtena
ren de instructie achtergelaten om
loyaal met den bezetter mede te wer
ken aan al die maatregelen, welke de
bezetter krachtens het internationale
recht mocht nemen.
Toen de bezetter het recht met voe
ten trad, heeft de Regeering in Mei
1943 de „Aanwijzingen" welke zij bij
haar vertrek naar Londen achterliet,
nader toegelicht. In die toelichting
wordt met name onderstreept, dat
iedere ambtenaar zijn plicht even goed
kan verzuimen door heen te gaan als
door te blijven zitten. Met andere
woorden: ook de ambtenaar die heen
ging, kan daarvoor ter verantwoording
worden geroepen en in elk geval geldt
het feit dat men is blijven zitten in
Gedeeltelijke deblokkeering
van bankrekeningen, geopend
ter zake van de inlevering van
bank- en muntbiljetten
van f. 100.
Het Ministerie van Financiën deelt
mede:
Ten einde de meest dringende indi-
vidueele moeilijkheden te verlichten, is
de volgende regeling gtroffen:
le. Werknemer-s, pensioentrekkenden
en genieters van lijfrenten, die over
Juni een salaris, pensioen of lijfrente
hebben ontvangen van niet meer dan
f. 333.33 netto, hetgeen geheel of ge
deeltelijk in biljetten van f. 100.is
uitbetaald, kunnen zich met een in
tweevoud geschreven verzoek richten
tot den inspecteur der belastingen, in
wiens ambtskring zij wonen. Op elk
exemplaar van het verzoek moet door
den werkgever, de pensioen- of lijf
rente verstrekkende instantie een ver
klaring worden gesteld, dat het in het
verzoek vermelde bedrag aan salaris,
pensioen of lijfrente over den daarbij
Naar België gaan a.s. Donderdag 40
kinderen. Zy zullen in het Viaamsch-
sprekend gedeelte worden onderge
bracht om aan te sterken na al die
ellende van 5 oorlogsjaren. Hun vertrek
is bepaald op 7 uur der morgens.
Hoogmade helpt het dorp Engelen,
geheel in de lijn van het N.V.H. en de
B.H.A. Voor de in Hoogmade verza
melde goederen is n.l. het zwaar geteis
terde doip Engelen geadopteerd; heden
zijn de goederen afgezonden en men
kan er van op aan dat ze in Engelen
zoo blij zijn als engelen".
Rijpwetering heeft Schijndel geadop
teerd het dorp dat ook ontzettend veel
geleden heeft. Ook deze goederen zijn
op weg naar de bewoners.
Maandag a.s. gaan een aantal moe
ders, die volgens medisch advies daar
voor in aanmerking komen, naar het
Herstellingsoord „Belvedère" in Noord-
wijk. Een verblijf van ongeveer 6 weken
aan zee en in een rustige omgeving
zal hen zoodanig opfrisschen dat zij
daarna weer met volle energie de lei
ding van het huisgezin op zich kunnen
hemen.
Zoo werkt de Bisschoppelijke Hulp
♦.ctie op een breed sociaal terrein.
geenen deele als een vermoeden van te
vergaande medewerking.
Hetzelfde zal men moeten toepassen
op ondernemers. Gesteld voor de keuze
orde of volslagen chaos en tot die
keuze had de bezetter ons gedwongen
kan het voor een ondernemers een
goed beleid zijn geweest bepaalde op
drachten (geen Wehrmachtswerken)
aan te nemen en uit te voeren. Men
lette slechts op de Spoorwegen die tot
September 1944 ongetwijfeld met den
bezetter hebben samengewerkt.
Al tezeer wordt de ambtenaar, die
heenging, reeds daarom op een voet
stuk verheven. Al te gauw is men ge
neigd, de ambtenaar, die bleef zitten,
een zwakke houding te verwijten.
De daden van beiden moeten worden
beoordeeld in het licht van de vraag
wat telkens het belang van de Neder -
landsche bevolking meebracht. Wie
zijn gevoel den vrijen loop liet, stuur
de op den totalen chaos aan; wie aan
zijn verstand de voorkeur gaf, over
woog het belang der bevolking.
„Het nageslacht, aldus Dr. Korten
horst, schrijve met gulden letters in
de vaderlandsche historie de namen
van hen die gebleven waren en die
daardoor in het critieke stadium, aan
de capitulatie van den vijand vooraf
gaande, het wonder hielpen verrich
ten, waardoor het westen des lands
zonder verdere offers kon worden be
vrijd".
Tot op heden konden wij alleen de
heldhaftigheid prijzen van degenen,
die heengingen. Zij, die zitten bleven,
niet uit lafhartigheid, niet uit vrees
voor ontslag, niet om in de kaart van
den vijand te spelen, niet met het oog
op Duitschland moet-het-eens-winnen,
maar uit plichtsbetrachting, om land
en volk te dienen, zullen ondank
oogsten.
vermelden termijn in contanten is uit
betaald. Willigt de inspecteur het ver
zoek in, dan ontvangt belanghebbende
één exemplaar van zijn verzoek, op
welke de machtiging van den inspec
teur is vermeid, terug. Tegen overleg
ging hiervan betaalt de Bank ten
hoogste drie vierde gedeelte van het
maandinkomen uit. Het bij de inleve
ring der biljetten van f. 100.door de
Bank afgegeven ontvangstbewijs wordt
ingenomen, waartegen een overeen
komstig nieuw ontvangstbewijs tot het
verminderde bedrag wordt afgegeven,
van welk bewijs de Bank een door-
schrift behoudt.
Werknemers in dienst van de over
heid of semi-overheidslichamen (als de
Nederlandsche Spoorwegen) kunnen
zich met het verzoek, voorzien van een
verklaring van den werkgever, als
onder (le) omschreven, rechtstreeks
wenden tot de Bank, zonder tusschen-
komst van den inspecteur der belas
tingen. Hetzelfde zeldt voor hen, die
overheidspensioen ontvangen, waarbij
de werkgeversverklaring wordt vervan
gen door een verklaring van de pen
sioen-verstrekkende instantie.
2e. Werknemers, pensioentrekkenden
en genieters van lijfrente, wier inko
men wordt uitbetaald over een lange-
ren termijn dan één maand, kunnen,
indien deze termijn op 9 Juli 1945 nog
loopende was, een verzoek indienen,
waarbij dezelfde verklaringen moeten
worden overlegd als onder (le). In hun
geval kan ten hoogste worden ontdooid
75 pet. van het inkomen over de eer
ste maand waarvoor het inkomen geldt
en 100 pet. over de resteerende maan
den.
3e. Door oorlogsgeweld getroffenen,
die op of na 1 Maart 1945 een uibkee-
ring of een voorschot op een uitkeering
ter zake van oorlogsschade hebben ont
vangen, kunnen, onder overlegging van
een verklaring van de betrokken
schade-enquête-commissie, een bedrag
terugontvangen tot ten hoogste de be
doelde uitkeering of het bedoelde voor-
sohot.
4e. Binnenschippers kunnen zich on
der overlegging van hun persoons
bewijs, waaruit hun beroep blykt, wen
den tot den inspecteur der belastingen
ten einde met diens goedvinden een
bedrag terug te ontvangen van ten
hoogste f. 500.
De bovenvermelde uitzonderingen op
de blokkeering der f. 100.biljetten
gelden uitsluitend voor die gevallen,
waarin de betrokkenen niet over an
dere geldmiddelen beschikken of over
bank- of spaarbanktegoeden beschik
ken. Tegen degenen, die in hun ver
zoek onjuiste opgaven verstrekken, zul
len door het militair gezag maatregelen
worden genomen op grond van het be
sluit op den bijzonderen staat van
beleg.
„La libre Belgique" bevatte een open
brief van Belgische soldaten, die thans
Duitschland mee bezetten..
Vurig en stevig zeggen ze hun trouw
uit aan den Koning, hun wapenbroe
der en makker en ze verklaren onom
wonden, dat ze bereid zijn om hun
trouw met duidelijke gebaren te toonen
tegenover de oproerige minderheid,
die den Koning wil verdrijven en aan
de meerderheid van het volk hun ty-
rannie wil opleggen.
Dat is alweer een ander geluid dan
ons langs de officieele wegen wordt
ingeblazen. Het is typisch, maar be
paalde manieren komen telkens weer
terug.
Men zegt het met andere woorden,
maar men bedoelt hetzelfde. Dolfuss,
Francowerden uitgemaakt voor
Neo-fascisten of iets wat daarmee ge
lijk stond.
Dolfuss vermoord door de Nazi's, om
dat hij krachtige politiek wilde voeren
op grond van Quadragesimo Anno.
Franco ook al uit de gratie omdat
■hij nu eenmaal zijn land niet aan den
roode terreur wilde overlaten, die voor
misdaden waarachtig niet in de leer
behoefde te gaan bij de SS.
Wonderlijk dat het nu juist katho
lieke figuren zijn, die de belangstelling
van rood en liberaal genieten.
Kapitaal en Communisme, beide zien
in het Katholicisme thans nu de Nazi's
zijn opgeruimd, hun grootste vijand.
Dat wisten wij allang.
Maar er zijn altijd nog groote groe
pen christenen, die dat niet „door"
hebben en niet beseffen dat in diepste
opzet de strijd niet gaat tegen de
Katholieke Kerk, maar tegen de
grondslagen van het Christendom.
Er daar zijn tegenwoordig zoo veel
verdedigers van., tenminste dat leest
men en dat wordt ons voorgehouden.
Maar het zou practischer zijn het
ook eens te toonen.
De kamer van afgevaardigden
heeft hedenmiddag een wet aan
genomen, waarin verklaard
wordt, dat koning Leopold zijn
constitutioneele functies niet
mag hervatten zoolang beide
huizen van het parlement niet
verklaard hebben, dat hij weer
mag regeeren.
De uitslag van de stemming
hierover was: 98 voor de wet, 6
er tegen en 32 onthielden zich
van stemming.
Katholieke ministers in
België treden af.
Alle zes katholieke ministers, die zit
ting hebben in het kabinet van Van
Acker dat in totaal achttien minis
terzetels telt zijn hedenmorgen af
getreden.
Hu gen berg komt met
een plan.
De verslaggever van de „Daily
Herald" bij het hoofdkwartier van de
21ste legergroep in Duitschland meldt,
dat aan het Britsche militaire bestuur
een plan is overhandigd voor den eco-
nomischen wederopbouw van Duitsch
land. Het plan zou zijn opgesteld door
Alfred Hugenburg, den man, die tot
1933 Hitier heeft gefinancierd. Nadien
heeft Hugenberg, die thans 80 jaar is,
zich uit het openbare leven terugge
trokken. Hy zou het plan hebben op
gesteld op verzoek van het Britsche
militaire bestuur en het zou elk aspect
van Duitschlands economisch herstel
behandelen.
Het plan behelst de oude „waarschu
wing" dat de Duitschers communisten
zullen worden, indien de levensomstan
digheden te slecht voor hen worden. De
geallieerden, aldus Hugenberg, moeten
inzien, dat Duitschland een bron van
'besmetting wordt, die de gezondheid
van de geheele wereld bedreigt, indien
zijn ziekte niet tijdig genezen wordt.
De wederopbouw van de Duitsche ste
den beschouwt hij als de basis van
Duitschlands industrieele leven. De
eenige overgebleven werkelijke activa
van het Duitsche volk zijn de geeste
lijke en physieke capaciteiten van de
bevolking.
De behandelende genees
heer van HJH. de Koningin
heeft hedenmorgen het vol
gende bulletin uitgegeven:
Tengevolge van een gevatte
kou lijdt ILM. de Koningin
sedert eenige dagen aan een
acute longaandoening, die
aanvankelijk zorg baarde.
Sedert neemt de ziekte een
gunstig verloop, al zal een ge
ruime tijd rust noodig zijn.
Indien zich geen bijzonder
heden voordoen, zullen geen
verdere bulletins worden uit
gegeven.
Arts Haverkamp.
Geheimzinnigheid rond de
„Big Three".
De sfeer van geheimzinnigheid welke
de besprekingen van de „Big Three"
te Potsdam omgeefa, begint dwaas te
worden. De kopstukken zijn onderge
bracht binnen een hooge omheining,
welke wordt bewaakt alsof een aanval
van een paar gemechaniseerde legers
wordt verwacht. Zelfs werd, naar wij
lezen, aan personen als Montgomery
en Zjoekof de toegang ontzegd, daar
de schildwachten geen genoegen na
men niet hun paspoorten. De werke
lijke klacht betreft echter niet zoo zeer
het feit, dat men niet wordt binnen
gelaten, als wel, dat er geen nieuws
naar buiten komt. Men heeft deze con
ferentie „de grootste verduistering van
de geschiedenis" genoemd, en er is
reden voor deze omschrijving. Het laat
ste bevel, dat uit Berlijn gemeld wordt,
is dat de Britsche officieren voorzich
tig moeten zijn met wat zij tegen de
pers zeggen; met andere woorden, zij
zijn tamelijk duidelijk gewaarschuwd,
in het geheel niet tegen de correspon
denten te praten.
Radio Moskou meldt, dat de drie-
mogendhedenconferentie van Potsdam
hedenavond om 5 uur is geopend.
De president van de Ver. Staten
werd door zijn twee collega's uitgenoo-
digd, de vergaderingen van de confe
rentie te leiden. Er hadden inleidende
gedachtenwisselingen plaats over kwes
ties die een besluit vereischten van de
leiders der drie mogendheden.
Besloten werd, dat de drie ministers
van buitenlandsche zaken regelmatig
zullen bijeenkomen om het voorberei
dende werk der conferentie uit te
voeren.
HERSTEL VAN MONARCHIE
IN SPANJE?
In een heden voor den raad van de
Phalanx gehouden rede heeft generaal
Franco aangekondigd, dat Spanje bin
nenkort gevraagd zal worden de mo
narchie te herstellen. Hij zeide, dat de
traditioneele monarchie het eenig pas
sende systeem voor Spanje was. Hy
voegde daaraan toe: „ik verwacht dat
de wet tot herstel van de monarchie
langs den voorgeschreven weg door de
cortes zal worden onderzocht en door
de natie zal worden aangenomen.
De monarchie, aldus zeide Franco,
„zal sterk en buigzaam moeten zijn, en
den geest van de phalanx-beweging en
van de sociale vooruitgang moeten ga
randeeren". Generaal Franco kondigde
geen enkele andere onmiddellijke ver
andering in de politieke structuur van
Spanje aan en maakte geen gewag van
een herziening van zijn kabinet.
Hitier liep gebogen als een
oude man.
Een werkman van de rijkskanselarij
heeft aap den correspondent van
A.NP.-Aneta verteld, dat in de schuil
kelder van Hitier, diep onder den
grond de laatste dagen voor de ineen
storting een bruiloft gevierd_is. Of het
de bruiloft van Hitler met wa Rraun
was, wist hij niet.
Voorts vertelde hij dat Hitier er den
laatsten tijd erg slecht uitzag. Hij liep
gebogen als een oude man.