Was samenwerking met den vijand geoorloofd? Bisschoppelijke Hulp-Actie DE- KONING Belgische Koningskwestie - in de Kamer De gezondheidstoestand van H.M. de Koningin De conferentie te Postdam geopend i. Over dien vraag is een buitengewoon goed boekje verschenen van de hand van Dt. L. G. Kortenhorst. Het is zoo goed omdat het helder en scherp is gesteld en omdat het niet is geschre ven in een stemming van z.g.n. „flink heid-achteraf", waar wy, nu de vijand de hielen heeft gelicht, zoo voor op moeten passen. Wij kunnen er niet aan denken te dezer plaatse de verschillende kwesties te bespreken, maar een enkel punt moeten wij toch naar voren halen, omdat het ons geschikt lijkt de geest van de .zuivering" eenigermate te zui veren. ORDE OF CHAOS. Toen de bezetter zich niet meer hield aan het recht, met name niet meer aan het Landoorlogreglement, maar met bruut geweld tot zich nam wat hij militair en economisch meende te moeten hebben, rees snel voor ambte naren en ondernemers de vraag wat te doen. De Regeering had voor de ambtena ren de instructie achtergelaten om loyaal met den bezetter mede te wer ken aan al die maatregelen, welke de bezetter krachtens het internationale recht mocht nemen. Toen de bezetter het recht met voe ten trad, heeft de Regeering in Mei 1943 de „Aanwijzingen" welke zij bij haar vertrek naar Londen achterliet, nader toegelicht. In die toelichting wordt met name onderstreept, dat iedere ambtenaar zijn plicht even goed kan verzuimen door heen te gaan als door te blijven zitten. Met andere woorden: ook de ambtenaar die heen ging, kan daarvoor ter verantwoording worden geroepen en in elk geval geldt het feit dat men is blijven zitten in Gedeeltelijke deblokkeering van bankrekeningen, geopend ter zake van de inlevering van bank- en muntbiljetten van f. 100. Het Ministerie van Financiën deelt mede: Ten einde de meest dringende indi- vidueele moeilijkheden te verlichten, is de volgende regeling gtroffen: le. Werknemer-s, pensioentrekkenden en genieters van lijfrenten, die over Juni een salaris, pensioen of lijfrente hebben ontvangen van niet meer dan f. 333.33 netto, hetgeen geheel of ge deeltelijk in biljetten van f. 100.is uitbetaald, kunnen zich met een in tweevoud geschreven verzoek richten tot den inspecteur der belastingen, in wiens ambtskring zij wonen. Op elk exemplaar van het verzoek moet door den werkgever, de pensioen- of lijf rente verstrekkende instantie een ver klaring worden gesteld, dat het in het verzoek vermelde bedrag aan salaris, pensioen of lijfrente over den daarbij Naar België gaan a.s. Donderdag 40 kinderen. Zy zullen in het Viaamsch- sprekend gedeelte worden onderge bracht om aan te sterken na al die ellende van 5 oorlogsjaren. Hun vertrek is bepaald op 7 uur der morgens. Hoogmade helpt het dorp Engelen, geheel in de lijn van het N.V.H. en de B.H.A. Voor de in Hoogmade verza melde goederen is n.l. het zwaar geteis terde doip Engelen geadopteerd; heden zijn de goederen afgezonden en men kan er van op aan dat ze in Engelen zoo blij zijn als engelen". Rijpwetering heeft Schijndel geadop teerd het dorp dat ook ontzettend veel geleden heeft. Ook deze goederen zijn op weg naar de bewoners. Maandag a.s. gaan een aantal moe ders, die volgens medisch advies daar voor in aanmerking komen, naar het Herstellingsoord „Belvedère" in Noord- wijk. Een verblijf van ongeveer 6 weken aan zee en in een rustige omgeving zal hen zoodanig opfrisschen dat zij daarna weer met volle energie de lei ding van het huisgezin op zich kunnen hemen. Zoo werkt de Bisschoppelijke Hulp ♦.ctie op een breed sociaal terrein. geenen deele als een vermoeden van te vergaande medewerking. Hetzelfde zal men moeten toepassen op ondernemers. Gesteld voor de keuze orde of volslagen chaos en tot die keuze had de bezetter ons gedwongen kan het voor een ondernemers een goed beleid zijn geweest bepaalde op drachten (geen Wehrmachtswerken) aan te nemen en uit te voeren. Men lette slechts op de Spoorwegen die tot September 1944 ongetwijfeld met den bezetter hebben samengewerkt. Al tezeer wordt de ambtenaar, die heenging, reeds daarom op een voet stuk verheven. Al te gauw is men ge neigd, de ambtenaar, die bleef zitten, een zwakke houding te verwijten. De daden van beiden moeten worden beoordeeld in het licht van de vraag wat telkens het belang van de Neder - landsche bevolking meebracht. Wie zijn gevoel den vrijen loop liet, stuur de op den totalen chaos aan; wie aan zijn verstand de voorkeur gaf, over woog het belang der bevolking. „Het nageslacht, aldus Dr. Korten horst, schrijve met gulden letters in de vaderlandsche historie de namen van hen die gebleven waren en die daardoor in het critieke stadium, aan de capitulatie van den vijand vooraf gaande, het wonder hielpen verrich ten, waardoor het westen des lands zonder verdere offers kon worden be vrijd". Tot op heden konden wij alleen de heldhaftigheid prijzen van degenen, die heengingen. Zij, die zitten bleven, niet uit lafhartigheid, niet uit vrees voor ontslag, niet om in de kaart van den vijand te spelen, niet met het oog op Duitschland moet-het-eens-winnen, maar uit plichtsbetrachting, om land en volk te dienen, zullen ondank oogsten. vermelden termijn in contanten is uit betaald. Willigt de inspecteur het ver zoek in, dan ontvangt belanghebbende één exemplaar van zijn verzoek, op welke de machtiging van den inspec teur is vermeid, terug. Tegen overleg ging hiervan betaalt de Bank ten hoogste drie vierde gedeelte van het maandinkomen uit. Het bij de inleve ring der biljetten van f. 100.door de Bank afgegeven ontvangstbewijs wordt ingenomen, waartegen een overeen komstig nieuw ontvangstbewijs tot het verminderde bedrag wordt afgegeven, van welk bewijs de Bank een door- schrift behoudt. Werknemers in dienst van de over heid of semi-overheidslichamen (als de Nederlandsche Spoorwegen) kunnen zich met het verzoek, voorzien van een verklaring van den werkgever, als onder (le) omschreven, rechtstreeks wenden tot de Bank, zonder tusschen- komst van den inspecteur der belas tingen. Hetzelfde zeldt voor hen, die overheidspensioen ontvangen, waarbij de werkgeversverklaring wordt vervan gen door een verklaring van de pen sioen-verstrekkende instantie. 2e. Werknemers, pensioentrekkenden en genieters van lijfrente, wier inko men wordt uitbetaald over een lange- ren termijn dan één maand, kunnen, indien deze termijn op 9 Juli 1945 nog loopende was, een verzoek indienen, waarbij dezelfde verklaringen moeten worden overlegd als onder (le). In hun geval kan ten hoogste worden ontdooid 75 pet. van het inkomen over de eer ste maand waarvoor het inkomen geldt en 100 pet. over de resteerende maan den. 3e. Door oorlogsgeweld getroffenen, die op of na 1 Maart 1945 een uibkee- ring of een voorschot op een uitkeering ter zake van oorlogsschade hebben ont vangen, kunnen, onder overlegging van een verklaring van de betrokken schade-enquête-commissie, een bedrag terugontvangen tot ten hoogste de be doelde uitkeering of het bedoelde voor- sohot. 4e. Binnenschippers kunnen zich on der overlegging van hun persoons bewijs, waaruit hun beroep blykt, wen den tot den inspecteur der belastingen ten einde met diens goedvinden een bedrag terug te ontvangen van ten hoogste f. 500. De bovenvermelde uitzonderingen op de blokkeering der f. 100.biljetten gelden uitsluitend voor die gevallen, waarin de betrokkenen niet over an dere geldmiddelen beschikken of over bank- of spaarbanktegoeden beschik ken. Tegen degenen, die in hun ver zoek onjuiste opgaven verstrekken, zul len door het militair gezag maatregelen worden genomen op grond van het be sluit op den bijzonderen staat van beleg. „La libre Belgique" bevatte een open brief van Belgische soldaten, die thans Duitschland mee bezetten.. Vurig en stevig zeggen ze hun trouw uit aan den Koning, hun wapenbroe der en makker en ze verklaren onom wonden, dat ze bereid zijn om hun trouw met duidelijke gebaren te toonen tegenover de oproerige minderheid, die den Koning wil verdrijven en aan de meerderheid van het volk hun ty- rannie wil opleggen. Dat is alweer een ander geluid dan ons langs de officieele wegen wordt ingeblazen. Het is typisch, maar be paalde manieren komen telkens weer terug. Men zegt het met andere woorden, maar men bedoelt hetzelfde. Dolfuss, Francowerden uitgemaakt voor Neo-fascisten of iets wat daarmee ge lijk stond. Dolfuss vermoord door de Nazi's, om dat hij krachtige politiek wilde voeren op grond van Quadragesimo Anno. Franco ook al uit de gratie omdat ■hij nu eenmaal zijn land niet aan den roode terreur wilde overlaten, die voor misdaden waarachtig niet in de leer behoefde te gaan bij de SS. Wonderlijk dat het nu juist katho lieke figuren zijn, die de belangstelling van rood en liberaal genieten. Kapitaal en Communisme, beide zien in het Katholicisme thans nu de Nazi's zijn opgeruimd, hun grootste vijand. Dat wisten wij allang. Maar er zijn altijd nog groote groe pen christenen, die dat niet „door" hebben en niet beseffen dat in diepste opzet de strijd niet gaat tegen de Katholieke Kerk, maar tegen de grondslagen van het Christendom. Er daar zijn tegenwoordig zoo veel verdedigers van., tenminste dat leest men en dat wordt ons voorgehouden. Maar het zou practischer zijn het ook eens te toonen. De kamer van afgevaardigden heeft hedenmiddag een wet aan genomen, waarin verklaard wordt, dat koning Leopold zijn constitutioneele functies niet mag hervatten zoolang beide huizen van het parlement niet verklaard hebben, dat hij weer mag regeeren. De uitslag van de stemming hierover was: 98 voor de wet, 6 er tegen en 32 onthielden zich van stemming. Katholieke ministers in België treden af. Alle zes katholieke ministers, die zit ting hebben in het kabinet van Van Acker dat in totaal achttien minis terzetels telt zijn hedenmorgen af getreden. Hu gen berg komt met een plan. De verslaggever van de „Daily Herald" bij het hoofdkwartier van de 21ste legergroep in Duitschland meldt, dat aan het Britsche militaire bestuur een plan is overhandigd voor den eco- nomischen wederopbouw van Duitsch land. Het plan zou zijn opgesteld door Alfred Hugenburg, den man, die tot 1933 Hitier heeft gefinancierd. Nadien heeft Hugenberg, die thans 80 jaar is, zich uit het openbare leven terugge trokken. Hy zou het plan hebben op gesteld op verzoek van het Britsche militaire bestuur en het zou elk aspect van Duitschlands economisch herstel behandelen. Het plan behelst de oude „waarschu wing" dat de Duitschers communisten zullen worden, indien de levensomstan digheden te slecht voor hen worden. De geallieerden, aldus Hugenberg, moeten inzien, dat Duitschland een bron van 'besmetting wordt, die de gezondheid van de geheele wereld bedreigt, indien zijn ziekte niet tijdig genezen wordt. De wederopbouw van de Duitsche ste den beschouwt hij als de basis van Duitschlands industrieele leven. De eenige overgebleven werkelijke activa van het Duitsche volk zijn de geeste lijke en physieke capaciteiten van de bevolking. De behandelende genees heer van HJH. de Koningin heeft hedenmorgen het vol gende bulletin uitgegeven: Tengevolge van een gevatte kou lijdt ILM. de Koningin sedert eenige dagen aan een acute longaandoening, die aanvankelijk zorg baarde. Sedert neemt de ziekte een gunstig verloop, al zal een ge ruime tijd rust noodig zijn. Indien zich geen bijzonder heden voordoen, zullen geen verdere bulletins worden uit gegeven. Arts Haverkamp. Geheimzinnigheid rond de „Big Three". De sfeer van geheimzinnigheid welke de besprekingen van de „Big Three" te Potsdam omgeefa, begint dwaas te worden. De kopstukken zijn onderge bracht binnen een hooge omheining, welke wordt bewaakt alsof een aanval van een paar gemechaniseerde legers wordt verwacht. Zelfs werd, naar wij lezen, aan personen als Montgomery en Zjoekof de toegang ontzegd, daar de schildwachten geen genoegen na men niet hun paspoorten. De werke lijke klacht betreft echter niet zoo zeer het feit, dat men niet wordt binnen gelaten, als wel, dat er geen nieuws naar buiten komt. Men heeft deze con ferentie „de grootste verduistering van de geschiedenis" genoemd, en er is reden voor deze omschrijving. Het laat ste bevel, dat uit Berlijn gemeld wordt, is dat de Britsche officieren voorzich tig moeten zijn met wat zij tegen de pers zeggen; met andere woorden, zij zijn tamelijk duidelijk gewaarschuwd, in het geheel niet tegen de correspon denten te praten. Radio Moskou meldt, dat de drie- mogendhedenconferentie van Potsdam hedenavond om 5 uur is geopend. De president van de Ver. Staten werd door zijn twee collega's uitgenoo- digd, de vergaderingen van de confe rentie te leiden. Er hadden inleidende gedachtenwisselingen plaats over kwes ties die een besluit vereischten van de leiders der drie mogendheden. Besloten werd, dat de drie ministers van buitenlandsche zaken regelmatig zullen bijeenkomen om het voorberei dende werk der conferentie uit te voeren. HERSTEL VAN MONARCHIE IN SPANJE? In een heden voor den raad van de Phalanx gehouden rede heeft generaal Franco aangekondigd, dat Spanje bin nenkort gevraagd zal worden de mo narchie te herstellen. Hij zeide, dat de traditioneele monarchie het eenig pas sende systeem voor Spanje was. Hy voegde daaraan toe: „ik verwacht dat de wet tot herstel van de monarchie langs den voorgeschreven weg door de cortes zal worden onderzocht en door de natie zal worden aangenomen. De monarchie, aldus zeide Franco, „zal sterk en buigzaam moeten zijn, en den geest van de phalanx-beweging en van de sociale vooruitgang moeten ga randeeren". Generaal Franco kondigde geen enkele andere onmiddellijke ver andering in de politieke structuur van Spanje aan en maakte geen gewag van een herziening van zijn kabinet. Hitier liep gebogen als een oude man. Een werkman van de rijkskanselarij heeft aap den correspondent van A.NP.-Aneta verteld, dat in de schuil kelder van Hitier, diep onder den grond de laatste dagen voor de ineen storting een bruiloft gevierd_is. Of het de bruiloft van Hitler met wa Rraun was, wist hij niet. Voorts vertelde hij dat Hitier er den laatsten tijd erg slecht uitzag. Hij liep gebogen als een oude man.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 2