BINNENLAND
De Leidsche Burcht
Hitler's geheime wapen
HJM. DE KONINGIN DANKT
DEN HAAG.
H.M. de Koningin heeft de burge
meester van Den Haag verzocht haar
warmen dank over te brengen aan de
bevolking van de residentie voor de
hartelijke en buitengewoon geestdrif
tige ontvangst haar na zooveel jaren
van scheiding bereid.
NIEUWE STAMKAARTEN VOOR
5 AUGUSTUS.
Het commissariaat noodvoorziening
heeft voor de kindervoeding, waarover
den laatsten tijd zooveel te doen is
geweest, een oplossing gevonden. In
verband hiermede zullen vóór 5 Aug.
a.s. nieuwe noodstamkaarten worden
uitgereikt, waarbij de Nederlanders in
4 leeftijdsgroepen worden verdeeld.
DE SUIKERFABRIEK „HOLLAND"
GAAT WEER DRAAIEN.
De Suikerfabriek Holland" te Half
weg is prachtig door de oorlogsjaren
heengekomen. Alle machines zijn nog
aanwezig, de vrij aanzienlijke glas
schade zal weldra hersteld zijn. Men is
reeds begonnen met de voorbereidende
werkzaamheden voor de campagne die
begin October het bedrijf weer op
vooroorlogsoh toerental zal doen
draaien.
ONDERDUIKER
TEGEN WIL EN DANK.
De Pater Redemptorist te Roermond
werd gewaarschuwd: De S.D. is op het
spoor van Uw werkzaamheden, ver
dwijn
De Pater vreesde repressailles tegen
het 'klooster voor het geval dat hij niet
thuis zou zjjn op het moment waarop
de Gestapo hem dacht aan te treffen.
Hij bleef op zijn post.
Op een nacht gebeurde het. Om 2
uur stopte de overvalwagen voor de
poort van het klooster en door on
getwijfeld verkeerde Hollandsohe Ma
rechaussees uit Venlo werd hij ge
arresteerd en weggeleid.
Even buiten Roermond wend den
Pater meegedeeld, dat hij zich bevond
in handen van de ondergrond-
sche. N3. zijn eigen mannen, met wie
hij in alles had samengewerkt. Deze
zorgden ervoor dat hij ondoerdook of
hij wilde of niet.
Om 4 uur van denzelfden nacht
kwam de echte S.D. De vogel was toen
gevlogen
Toen de Pater zag dat het klooster
met rust wend gelaten, legde hij er
zich bij neer.
Zijn verdere wegen gedurende den
oorlog liepen over België, Zwitserland,
Frankrijk. Daar in Toulouse dreigde
het mis te loopen. Op de afgesproken
plaats verscheen een Franschman en
de Redemptoristen in Toulouse, tot
wien hij zich ten einde raad wendde,
weigerden aanvankelijk te gelooven,
dat ze met een medebroeder te doen
hadden. Maar hij kwam in Madrid,
waar het wemelde vanDuitsche
Gestapo, die de val klaar had staan,
waar hij niet inliep.
De Prinses Irene Brigade telt thans
een officier meer.
De pater Redemptorist, ziel van het
verzet in het Zuiden, was Pater Bleys.
LUCHTBESCHERMING IN
VREDESTIJD.
Hebben we ze altijd genoeg gewaar
deerd vraagt „Commentaar" de
mannen van de Luchtbeschermings
dienst, waarvan velen als offer van
hun plicht zijn gevallen?
Ze deden ook nog iets meer, dan de
hen opgedragen taak, die blokploegen.
„Voordat sabotagemiddelen werden
afgeworpen, leverden onontplofte pro
jectielen het materiaal voor „helsche
machines" en brandverwekkers. Tele
foonverbinding en onderlinge relaties
deden een vluchtsysteem ontstaan
voor uit neerstortende vliegtuigen ge
sprongen piloten. Diverse meldingspos-
ten en steeds bezette telefoonwaohten
waren een prachtmiddel voor waar-
sohuwing bij razzia's en door de S.D.
ingestelde onderzoekingen. De uitkijk
posten namen de noodige signalen
waar en gaven deze door. Meerdere der
gevormde blokploegen waren in feite
„knokploegen". Bij het vervoer van
buit waarop de vjjand belust was, wer
den luchtbeschermingsvoertuigen ge
bruikt. De verplichte melding van on
gevallen werd benut ter vaststelling
van bases voor langeafstandswapens,
duikbooten en aanvalscentra. Helaats
kostte ook al dit uit vaderlandsliefde
voortgesproten werk slachtoffers. Ve
len zijn naar concentratiekampen
•vergebracht, velen gefusilleerd.
Wfj houden hun nagedachtenis in
ie hoogste eere."
Van hevige strijdtooneelen is deze
burcht getuige geweest vooral bij den
strijd van gravin Ada van Holland met
haar oom Willem I in 1204, hetgeen in
een rijmvers aldus wordt bezongen.
Ziet hier den Leidschen Burg,
waar ADA was Gevlucht,
die Overschoone Sprayt;
door Ken-nemers Besprongen
wierd zij uit Hongersnood gekweld
ter Overgaaf Gedwongen:
Beklaachlyk offer van Aleida's
Gloriezucht
Tot 1650 is dit gebied binnen Leiden,
zij het dan, dat vele gronden aan den
Ouden en Nieuwen Rijn voor den bouw
van huizen werden verkocht, in de
burggrafelijke familie vererfd, waarna
het in stadsbezit kwam. De burggra
ven, die op het Rijneiland en ook in
de stad vele oude reohten beza
ten, hebben in de stadsontwikkeling
een groote rol gespeeld. Zij benoemden
langen tijd schout en schepenen, be
zaten marktrechten, hofsteden en
molens in Leiden en hare verre om
geving.
Wat toch een bizondere samenloop
van omstandigheden is het, dat dit
monument de eeuwen door en ook nu
weer gespaard bleef. Het is een stuk
cultuur-historie, een stuk tastbare ge
schiedenis van ons eigen gewest, dat
in zijn bruutheid en stoere kracht en
gelegen in de merkwaardige stoffeering
van de omliggende huizen een onver-
getelijken indruk maakt op eiken toe
schouwer aan wien de glans van het
verleden iets te zeggen heeft.
Vanaf deze hooge heuvel heeft deze
Burcht nu al zeven eeuwen neer gezien
op de stad met al haar lotgevallen, die
steeds hooger begon op te rijzen om
hem ten slotte te verzwelgen.
De Burcht heeft daarmede opgehou
den de baken te zijn, die de stad en
omgeving beheersoht, de burcht is niet
langer het symbool van een onaantast
baar gezag gebleven en ook gis schutse
tegen de bedreigingen van onzen tijd
zal zij het hoofd niet kunnen bieden.
De burcht is momenteel niet veel
meer dan een verwaarloosde speeltuin
en al moge het besef wakker zijn, dat
dit onvergelijkelijke monument uit
onze historie tot een nieuw leven ge
wekt moet worden en al mogen de
plannen gereed liggen om de Burcht
met bijgebouwen door een doortastende
restauratie weer tot een middelpunt
der stad te maken, zijn idieele betee-
kenis uit de dagen van weleer zal niet
meer terug keeren.
In en ondanks het rumoer van deze
dagen is in Leiden opnieuw een Burcht
verrezen. Een Burcht, toegankelijk
voor allen.
Een Burcht, die weer zal kunnen zijn
een baken voor allen, die een nieuwe
koers zoeken, een symbool van gezag
en een schutse tegen de gevaren van
onzen tijd.
Hoe lang zal deze Burcht stand
houden?
Ir. H. van Oerle.
Mogen wij de berichten over Hitler's
geheime wapenen gelooven, dan heeft
Göbbels doorgaans wel voor honderd
procent staan liegen, maar soms hield
zijn gekrijsch toch wel vijf procent
waarheid in, al kwam die waarheid
dan ook net te laat.
Daarvan leggen thans, volgens „Pen
Gun", het weekblad van de Binnen-
landsche Strijdkrachten, 450 Duitsche
geleerden en technici getuigenis af.
Deze heeren, netjes in Garmisch-Par-
tenkirchen geïnterneerd, leveren de
geheimen aan de geallieerden uit.
De V-l en V-2.
Sedert 1935 werden aan de Oostzee
kust proeven genomen. Voor het ex
periment met de V2 had Prof. von
Braun een enorme windtunnel laten
bouwen. Met hulp hiervan slaagde hij
erin aan te toonen, dat raket-projec
tielen in de stratosfeer (hooger dan
12 K.M.) een snelheid konden berei
ken, die de snelheid van het geluid
(1200 K.M. per uur) overtrof. De uit
werking van de VI en van de V2, die
op dezelfde principes berustten, heb
ben we gedurende den oorlog in Ne
derland kunnen ervaren. De oorlog
was al geruimen tijd aan den gang
toen die wapenen zoover waren ont
wikkeld, dat men er op groote schaal
gebruik van kon maken. Het aantal
mislukkingen was, zooals we weten,
aanzienlijk, de trefkans was gering.
Alleen wanneer ze werden gericht op
doelen als Groot-Londen, werden er
lukraak vernielingen aangericht. De
stad Antwerpen leed heel wat meer
schade dan de Antwerpsóhe havens,
waarop het was gemunt.
De verbeterde V-2.
Met een uitgewerkte V-2 was men
nagenoeg gereed toen Duitschland ca
pituleerde. Dit nieuwe projectiel woog
slechts 230 K.G. en had ten doel de
vijandelijke bommenwerpers in de
lucht te vernietigen. Het kon van den
grond af radiografisch worden be
stuurd. Had de oorlog een half jaar
langer geduurdja, dan had Göb
bels een nieuw offensief voorspeld!
Nu werken de heeren te Garmisch,
aan een bemand raket-projectiel, dat
een ton vracht in weinige uren naar
Amerika zou kunnen brengen.
Ware het nu allemaal maar werken
des vredes, dan hadden we geen enkel
bezwaar.
EEN DURE JONGEN.
Gij herinnert U Koenraad? Koen-
raad van de Arbeidsdienst? Dat totaal
mislukte instituut. Wat hebben we ge
lachen, ondanks de oorlog, om die
Koenraad, die eruit zag of hij elke dag
oliebollen at. Wij wisten echter niet,
dat het gemoedelijke baasje zoo'n dure
jongen was. Vijf en veertig millioen
gulden 's jaars kostte de Arbeidsdienst.
Dit beteekent bij een sterkte van 15.000
man, dat iedere Koenraad per jaar
rond f. 3000.kostte. En dat alles voor
niets.
Bij de opheffing zijn geldkassen ge
roofd en kampen leeggestolen.
Dat is Nazi-bewind.
DENKT AAN DE
VERKEERSREGELS
Het groote aantal verkeersongeluk
ken na de bevrijding waarbij verschil
lende met doodelijken afloop, teekent
wel het duidelijkst het gebrek aan
verkeersdiscipline bij den Nederland-
schen weggebruiker. De tijd dat de
openbare weg verkeerstechnisch ge
sproken zonder gevaren was, be
hoort mét de Duitsche bezetting tot
het verleden. En het is zaak akte te
nemen van deze ingrijpende verande
ring na de komst van de geallieerde
troepen.
Of het aantal verkeersongevallen
alleen te wijten is aan gebrek aan
verkeersdiscipline bij den Neder-
landschen weggebruiker waagt de
redactie van „De Burcht" te be
twijfelen. De auto's met-de-ster
hebben altijd haast.
BLIJVENDE HULPORGANISATIES.
Allen, die aan de luchtbescherming
verbonden waren, hebben een scholing
doorloopen. Een groot gedeelte der be
volking heeft geleerd voorbereidingen
te treffen ten aanzien van mogelijke
rampen en hulp en redding te brengen,
wanneer de medeburgers worden ge
teisterd. Voor de toekomst kan dit van
groot nut zijn, zonder dat men daarbij
aan oorlog behoeft te denken. Een
coördineerend samengaan van organi
saties, die op hulpverleening zijn inge
steld, kan een groot belang vormen
voor de samenleving. Die mogelijkheid
dient men thans te overwegen.
Het blokverband mag niet verbroken
worden. Het kan omgezet worden in
een buurtvereeniging, die thans begint
met groot enthousiasme de bevrijding
te vieren, doch die later nog door de
banden van buurtschap een hulpor
ganisatie kan zijn op elk gebied, wan
neer de medemensch in nood verkeert.
HULPACTIE DER NEDERLANDSCHE
PADVINDERS.
De actie der Nederlandsche pad
vinders „Vriend helpt vriend" om de
getroffenen uit Noord-Limburg en den
Veluwezoom op korten termijn aan
huisraad, kleeding en dekking te hel
pen, moet op de volledige medewer
king van het publiek kunnen steunen,
wil zij het noodige effect kunnen sor-
teeren. Zooals men weet, gaat het er
bij deze actie om de .familieleden en
relaties van de getroffenen in te scha
kelen in dien zin, dat dezen goederen
in eigendom of bruikleen afstaan, die
door de voortrekkers der Nederl. pad
vinders ten spoedigst naar Noord-Lim
burg en den Veluwezoom zullen wor
den getransporteerd. Snelle hulp is
hier zeker ook dubbele hulp.
Men kan zich in verbinding stellen
met het hoofdkwartier Zeestraat 76,
Den Haag.
OPGEVEN VAN OORLOGSBUIT.
Er wordt met nadruk op gewezen,
dat voor alle zich binnen het rijk in
Europa bevindende personen, de ver
plichting bestaat tot aangifte van goe
deren, afkomstig uit de oorlogsbuit.
Niet alleen goederen, die eigendom
waren van de vijandelijke militaire of
para-militaire organisaties, doch ook
goederen gevorderd of gebruikt door of
bestemd tot gebruik door dergelijke
organisaties, vallen onder deze aan
gifte-verplichting. Voor Zuid-Holland
moet deze aangifte gedaan worden aan
het adres Mathenesserlaan 208, Rot
terdam. Niet voldoen aan deze ver
plichting is strafbaar en zal streng ge
straft worden.
BESTELBON 05 INLEVEREN
VOOR VET.
Teneinde ook bij den verkoop van
het artikel vet den normalen handel
in te schakelen, stelt de directeur-ge
neraal van de voedselvoorziening het
publiek in de gelegenheid een winke
lier te kiezen, van wien men vet
wensoht te betrekken. Men moet hier
toe den bestelbon D 05 (rood en blauw)
uiterlijk 14 Juli a.s. bij den gekozen
winkelier inleveren.
BENOEMINGEN
IN HET BISDOM HAARLEM.
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot Eere-Kanunnik van
het Kathedraal Kapittel den Hoog-
Eerw. Heer Mgr. J. M. van der Tuijn
te 's-Gravenhage; tot Hulpaalmoeze
nier van het Apostolaat ter Zee te
Amsterdam den WelEerw. Heer B. J.
A. Haanen; tot Kapelaan te Rotter
dam (H. Hildegardis) den WelEerw.
Heer A. S. van Rijn; tot Kapelaan te
Haarlem (H. Joës de Dooper) den
WelEerw. Heer G. A. Beek, die Kape
laan was te Velsen (Noord); vervol
gens tot Kapelaan te 's-Gravenhage
(H. Jeroen) den WelEerw. Heer N.
Tromp; tot Kapelaan te Heer Hugo-
waard (H. Dion.) den WelEerw. Heer
Th. G. P. te Meij; tot Kapelaan te
Monnikendam den WelEerw. Heer J.
M. Th. Reiber; tot Kapelaan te Schie-
broek den WelEerw. Heer R. W. M.
Geraets; tot Kapelaan te 't Veld den
WelEerw. Heer A. C. Cras; tot Kape
laan te 's-Gravenhage (H. Hart) den
WelEerw. Heer P. J. van Stralen; tot
Kapelaan te Schoonhoven den Wel
Eerw. Heer F. J. Blommesteijn; tot
Kapelaan te Tuitjehorn den WelEerw.
Heer A. Saers, die Kapelaan was te
Oude-Tonge; verder tot Kapelaan te
Hoorn den WelEerw. Heer C. A. van
der Voort; tot Kapelaan te Lisse (H.H.
Engelbew.) den WelEerw. Heer A.
Hammerstein; tot Kapelaan te Stomp-
wij-k den WelEerw. Heer N. van
Paaschen, die Kapelaan was te Meije
en Zegveld. Tenslotte tot Kapelaan te
Rotterdam (H. Lamb.) den WeJeerw.
Heer H. J. Kooyman; tot Kapelaan te
's-Gravenhage (H. Liduina) den Wel
Eerw. Heer B. A. van Zijl, die Kape
laan was te Amsterdam (H. Ger. Maj.).
SCHOENENREPARATIE OP DE BON.
De Directeur van het Rijksbureau
voor Huiden en Leder maakt bekend,
dat voortaan periodiek distributiebon
nen voor reparatie van schoeisel zul
len worden geldig^ verklaard.
De z.g. klantenbinding is vervallen,
het publiek is vrij in de keuze van den
schoenhersteller. De schoenhersteller
moet op de plaats waar het reparatie-
werk wordt aangenomen voor het pu
bliek duidelijk zichtbaar een lijst op
hangen, aangevende hoeveel bonnen
voor iedere reparatie noodig zijn. Hfj
mag niet meer bonnen aannemen dan
volgens deze lijst vereischt zijn.
Het aangenomen werk dient binnen
14 dagen te worden afgeleverd. De be
kendgemaakte bonnen blijven geldig.
Zij kunnen worden bewaard totdat
het benoodigde aantal voor de ge-
wenschte reparatie beschikbaar is. Zij
mogen niet aan den schoenmaker in
bewaring worden gegeven.
KOLEN UIT HET RUHRGEBIED.
Voor de eerste maal is een klein
kwantum vette kolen uit het Ruhrge-
bied in Utrecht aangekomen.
Wie kan inlicht, geven over mijn zoon
ARNOLD DERKS
oud 18 jaar, die 19 Jan. '45 bij razzia's
te Leiden werd gepakt, naar Utrecht
vervoerd, vandaar naar Kampen en ver
volgens naar Duitschland. Laatste ber.
Kampen, v. Heutzkazerne 30-1-'45.
Gaarne inl. aan N. P. Derks, Banstr. 19,
Ben Haag. 468a
