NA-OORLOGSCHE KOERS
VAN HET KATHOLIEKE JEUGDWERK
BINNENLAND
Verdronken land
Hef Bezeek van
H. M. de Koningin
aan de Residentie
„De Burcht" geen
propagandablad
DEBURC
Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken
No. 17
ZATERDAG 1 JULÏ 1941
Bureaus Redactie
en Administratie
OUDE RIJN 1. TEL. 22777
Abonnementsprijzen
f. 0.26 per week
f. 1.10 per maand
f.3 20 oer kwartaal
Nederlandsche Jeugdgemeenschap?
Nederlandsche Jeugdgemeenschap.
Er moet als goede vrucht van den
oorlog ook in de jeugdbeweging meer
nationale samenwerking komen.
Dat is een verlangen ook van Katho
lieke zijde, die reeds vóór den oorlog er
over klaagde, dat de Staatsoverheid
zich maar al te weinig gelegen liet
liggen aan het doen en laten der
jeugdbeweging.
De Kerk leert de jeugd, dat het
vierde gebod eerbied, gehoorzaamheid
en liefde van ons eischt ook ten op
zichte van de burgerlijke overheid en
dat de naastenliefde in de eerste ran
gen het eigen volk betreft, en dat va
derlandsliefde de hoogste offers
eischen kan.
Bij Nationale vieringen had ook vóór
den oorlog de Katholieke jeugdbewe
ging het grootste aandeel en het waren
de Katholieke Verkenners, die met de
Padvinders in methode en leiding een
samenwerking te zien gaven, welke al
leszins navolging verdient te vinden.
Nationale samenwerking ook in de
jeugdbeweging kan een katholieke
eisch genoemd worden.
Het spreekt vanzelf, dat men in die
Nationale samenwerking geen gelijk
schakeling mag nastreven.
Jeugdwerk is geen liefhebberijtje,
geen zoethouderijtje; jeugdwerk is op
voedingswerk, dat aan de ouders hulp
wil bieden in hun moeilijk opvoedings
werk en aan de jongeren mede leiding
wil geven in het werk van hun zelf-
vorming.
Hierin speelt de levensbeschouwing
een zeer voorname rol, die niet onge
straft genegeerd mag worden.
Een katholiek, een protestant, een
humanist geeft zijn kinderen princi-
piëel een andere opvoeding. Dit is te
betreuren, de Katholieken betreuren
dit diepe verschil in ons volk het
meest konden wij de laatste vijf
eeuwen maar eens opnieuw beleven!
maar dit diepliggende verschil moet
erkend worden. Zonder deze erken
ning komt er niets en niets van natio
nale saamhoorigheid terecht, met
deze erkenning blijven er nog vele le
vensterreinen over, waarop de natio
nale saamhoorigheid hoog kan op
bloeien.
Het is daarom zeer juist gezien, dat
de Nederlandsche Jeugdgemeenschap,
die een ernstige poging wil doen om de
Nationale saamhoorigheid in de jeugd
beweging tot hooger bloei te brengen,
niet zelf een jeugdbeweging wil zijn.
Zij is een overkoepeling van zelf
standig blijvende jeugdbewegingen: de
Katholieke, de Christelijke, de Neu
trale, de Socialistische jeugdvereni
gingen kunnen tot haar toetreden, om
in methode en activiteiten meer op
elkander af te stemmen en zoo een
hoogere Nationale saamhoorigheid te
bewerken.
Is de Katholieke Jeugdbeweging tot
haar toegetreden?
Nog niet!
Wel hebben enkele leiders van de
Katholieke jeugdbeweging beneden de
zeventien jaar een groot aandeel ge
had in de voorbereiding en opbouw van
de Nederlandsche Jeugdgemeenschap,
maar een definitief toetreden van de
Katholieken heeft in deze de sanctie
noodig van het Episcopaat, omdat het
Katholieke jeugdwerk het orgaan is,
waardoor de Kerk haar plichten en
rechten op het terrein der opvoeding
moet vervullen en handhaven.
Wij Katholieken, wenschen een
sterke Nationale samenwerking ook in
de jeugdbeweging, mits onze zelfstan
digheid gewaarborgd blijve en we zul
len aan de Nederlandsche Jeugdge
meenschap onze volle medewerking ge
ven, zoodra deze vorm van Nationale
samenwerking door onze Bisschoppen
gesanctioneerd wordt.
Bij den wapenstilstand bleek van de
2.300.000 ha. bouwland in Nederland
9 pet. of 200.000 onder water te zijn
gezet, waarvan 85.000 ha. land met
zout- en 95.000 ha. land met zoet water;
de overige ondergeloopen ha. zijn
wegoppervlak.
In Noord- en Zuid-Holland en.
Utrecht is een groot gedeelte wederom
drooggelegd.
DE WIERINGERMEER.
Het gat door de Duitschers in den
dijk van de Wieringermeer geslagen is
400 m. breed met een diepte op enkele
plaatsen van zelfs 30 m. Teneinde de
afgebroken stukken te verbinden wordt
over een lengte van 700 m. een nieuwe
dijk buitenom gelegd. Het overstroom
de gebied in deze polder is 20.000 ha.
Een 5C0-tal groote boerderijen en 400
arbeiderswoningen met een totale
schade naar voor-oorlogsche prijzen
berekend van f 12.000.000.werd
volledig vernield' en ongeveer 6000
mensohen werden dakloos. Men hoopt
dat ongeveer half Augustus de dijk ge
dicht zal zijn. In 3 a 4 maanden denkt
men dan de droogmaling te kunnen
voltooien,
WALCHEREN.
Er zijn vier groote gaten geslagen in
de dijken van Walcheren. De onderge
loopen gebieden ten westen van het
kanaal VlissingenVeere beslaan een
oppervlakte van 13.500 ha. en ten oos
ten van dat kanaal 2000 ha. Aan de
dakwerkzaamheden werken thans ca.
800 arbeiders. Dit aantal zal worden
opgevoerd tot ca. 1500, ongerekend het
benoodigd personeel voor aanvoer van
materialen en voorbereiding der werk
zaamheden. Het totaal aantal kan al
dus op 3000 man geschat worden, waar
bij niet geteld zijn de arbeidskrachten
voor puinruimen en wederopbouw.
Naar ruime schatting zal voor het
dichten der gaten noodig zijn 1% mil-
lioen M3 zand, 60.000 ton stortsteen en
20.000 ton zetsteen. Voor snelle dich
ting op bedreigde punten zijn reeds
3 millioen jute zakken aanwezig.
(Commentaar).
HET NEDERLANDSCHE LEGER
IN WORDING.
Wat zijn de Nederl. Royal Engineers
De Royal Engineers beschouwen zich
eenigszins als de stoffer en het blik
van het Britsche leger. Zij ruimen alles
op wat ergens niet thuis hoort, of het
nu roadblocks, asperges, tankvallen,
mijnen, dan wel gezonken schepen of
vernielde kranen betreft.
Aan deze Royal Engineers zijn nu 6
Nederlandsche compagnieën toege
voegd, die deel zullen uitmaken van
de 55.000 manschappen, die nog voör
het einde van dit jaar de kern van een
nieuw Nederlandsch leger zullen vor
men. Een van deze compagnieën is in
Amsterdam werkzaam. De comman
dant, kapitein Breman, behoorde tot
een der eerste. Nederlanders, die zich
bij het Britsche leger meldden en heeft
met Britsche kameraden bij El Ala-
mein gevochten. Op de Javakade in
Amsterdam is een groep bezig met het
lichten van een 12-tal kranen, die de
Duitschers in de lucht hebben laten
springen en die een ernstig beletsel
voor de scheepvaart vormen. Andere
groepen zijn bezig met het uittrekken
van de zgn. asperges. Kleinere groe
pen rijden met benzine motorpompen
door de stad en zuigen de kelders kurk
droog, die tijdens den hoogen water
stand waren ondergeloopen: een dienst
van groot belang voor de volksgezond
heid.
Andere compagnieën werken in de
Biesbosch en repareeren de boven-
grondsche electriciteitsleiding, die de
Duitschers hebben opgeblazen. Het op
richten van de hooge masten op de
drijfzandbodem van de Biesbosch is
een moeizaam werk, maar onze Neder
landsche soldaten beseffen, da<t zij met
ieder fundament voor een nieuwe mast
ook den grondslag leggen voor ons
nieuwe Nederlandsche leger en wan
neer eind Juli Z.-Holland zijn stroom
voor een groot gedeelte uit Limburg
ontvangt, zullen zij tevens de voldoe
ning hebben te weten, dat dit in niet
geringe mate hun werk is.
VEE EXPORT.
Gedurende de oorlogsjaren 1940 t/m
1943 werden in totaal 42.546 stuks
slachtvee en 65.557 stuks fokvee naar
Duitschland geëxporteerd. In 1937, het
jaar dat voor de vee-export uitzonder
lijk hooge cijfers te zien gaf, waren
deze aantallen 5423 en 764. Naar wordt
medegedeeld is nog 60 van onze
vooroorlogsche veestapel overgebleven.
(A.N.P.).
Zouden wij met name van dat fokvee
met wat terug kunnen laten brengen?
Het is niet ongewoon dat de eigenaar
het hem ontstolen goed terugkrijgt.
Gisteren heeft Den Haag
zijn groote dag beleefd: de
intocht van H.M. de Konin
gin in de residentie. Voor
onze landsvrouwe ongetwij
feld een „thuiskomst" zooals
zij zich moeilijk hartelijker
had kunnen voorstellen.
WAT NOODIG IS.
Het Rijksbureau voor Metaalverwer
kende Industrie heeft voor de rijwiel
industrie een productie programma op
gesteld, dat voorziet in de productie
van 200.000 fietsen. Om het voorloopig
tekort te overbruggen wordt getracht
uit Engeland 40.000 fietsen te betrek
ken. Het tekort aan fietsbanden wordt
op 3.000.000 geschat. Vóór den winter
zullen 500.000 banden uit het buiten
land worden geïmporteerd.
Wat de leeifabricage in het Zuiden
betreft, momenteel kan slechts voor
25 worden voldaan aan de meest
dringende vraag naar reparatieleer.
De schoenproductie steeg van 40.000
paar in Januari tot 224.000 paar in de
laatste maand. Dit is echter nog maar
15 van de normale maandproductie.
Teneinde in dit tekort te kunnen voor
zien heeft de Regeering bij de Shaef
een aanvraag ingediend voor 3.3 mil
lioen paar schoenen. In de Ver. Staten
worden bovendien een half millioen
paar schoenen gekocht, terwijl België
enkele millioenen paren klompen zal
leveren.
De productie van bouwmaterialen in
het Zuiden is in Mei opgeloopen tot
15.000 ton cement, 400.000 dakpannen,
20.000.000 baksteenen, 16.000 M2 bouw
platen, 400.000 draineerbuizen en 600
ton grésbuizen. De glaspositie is hope
loos, zoodat men zich voorloopig te-
vre.den moet stellen met kunstglas.
Ook de houtvoorziening staat er niet
gunstig voor. De meubelindustrie is in
het Zuiden weer voor ongeveer 50
van haar capaciteit in werking. De ke
ramische industrie te Maastricht werkt
op volle toeren. 'Men verwacht, dat
tegen het einde van het jaar in de
grootste behoefte zal kunnen worden
voorzien.
DE TREIN.
Op 1 September a.s. zullen de lijnen
Amsterdam-Haarlem en Rotterdam-
Den Haag waarschijnlijk voor een be
scheiden verkeer worden opengesteld.
Ook wordt gewerkt aan het herstel van
de verbinding Amsterdam-Hilversum.
De spoorbrug bij Deventer zal eveneens
1 September in gebruik kunnen worden
genomen. De brug bij Zwolle zal eerst
in Januari 1946 gereed zijn. Voor het
Zuiden komt tegen 1 Augustus a.s. een
verbinding over Nijmegen en Culem-
borg naar Utrecht. Verder hoopt men
dit jaar nog gereed te komen met de
verbinding UtrechtDen Bosch en die
over den Moerdijk.
Van Amsterdam naar Haarlem en
van Rotterdam naar Den Haag. Maar
tusschen Den Haag en Haarlem ligt
Leiden en de lijn Rotterdam-Amster
dam loopt nog altijd over de Sleutel
stad.
Dies hebben wij goede hoop.
IETS OVER DE H.A.R.K.
De verhouding van de H.A.RK.
(Hulp-Actie-Roode-Kruis) tot het Ne
derlandsche Roode Kruis is zoo, dat
de hark, die uit initiatief van het
In ons eerste nummer schreven wij
dat De Burcht geen propagandablad
wenscht te zijn voor welke politieke
partij of beweging dan ook.
In ons derde nummer schrijvend
over het Partijwezen met als onder
titel: „Een R.K. Staatspartij?" voer
den wij argumenten aan voor het goed
recht van een staatkundige partij van
Nederlanders, die Katholiek zijn.
Een lezer vraagt hoe dat is te rij-
men; hij acht het een niet vereenig-
baar met het ander.
Men zal en mag van ons niet ver
onderstellen, dat wij ten aanzien van
het partijwezen geen standpunt zou
den innemen, geen bepaalde lijn zou
den volgen. Dat ware ten aanzien van
een courantenredactie en nota bene
van een die zich stelt op de basis van
de Katholieke levens- en wereldbe
schouwing een dwaze veronderstelling.
De lezer vraagt ook niet om een cou
rant. welke geen standpunt heeft en
gelukkig ziet men thans veel meer dan
vroeger in, dat neutraliteit overal even
zoutloos en smakeloos is. Van neutra
liteit moeten wij het nu minder heb
ben dan ooit. Met z.g.n. neutrale be
wegingen wordt geen nieuw Neder
land opgebouwd. Om te weten wat wij
aan elkaar hebben en waar wij elkan
der kunnen vinden, heeft de lezer er
recht op te weten welke taal wij
spreken.
Onze uitgangspositie kan dus niet
beteekenen dat wij ons vandaag aan
deze en morgen aan een andere staat
kundige groepeering vastklampen of
dat wij ons in het geheel niet vast
klampen en maar stuurloos zouden
ronddobberen. Ons zou dan geen lang
leven zijn beschoren.
Geen propagandablad willen wij zijn.
Dit beteekent dat De Burcht onafhan
kelijk staat, van een staatkundige par
tij, dat zij van een zoodanige partij
geen richtlijnen ontvangt over wat er
wel en over wat er niet moet worden
geschreven. En vooral dat zij critisch
staat ten aanzien van een partij maat
regel.
Een propagandablad kan niet eenige
handelingen van de partij afkeuren
integendeel het moet daarvoor propa
ganda maken, daarvoor is het juist in
het leven geroepen. Het kan niet een
opmerking maken, zooals wij deden in
De Burcht van 26 Juni 1.1. onder den
titel „Waar blijft de RK. Staats
partij?" waarin wij ons zelf veroor
loofden te schrijven: „Er schijnt te
worden gehaspeld."
Geen propagandablad derhalve. Maar
dit sluit het maken van propaganda
niet uit. In opbouwende critiek en
andere hopen wij niet te leveren
ligt een stuk propagandistisch element.
De Ned. Volksbeweging zal in ons niet
haar propagandablad zien. Doch wan
neer wij overeenkomstig de waarheid
erkennen en schrijven^ dat haar Op
roep is onderteekend door evenzoovele
eminente, hoogstaande mannen, die
Nederland zoo broodnoodig heeft in
het openbare leven, dan ligt daarin
reeds een stukje propaganda voor de
N.V.B. die wij evenmin onze critiek
meenen te moeten sparen.
Genoeg voor heden. Er zijn nog
slechts een tiental nummers van De
Burcht verschenen, haar inhoud zal
voor zich zelf spreken.
Roomsch Katholiek Huisvestings
comité en het Roode Kruis te Heerlen
ontstaan is, als een „mondig kind"
daarvan kan worden beschouwd.
H.K.H. Prinses Juliana geeft voortdu
rend blijk van haar belangstelling, niet
alleen door de bereidheid als be
schermvrouwe der hark op te treden,
maar ook door de actieve deelneming
aan de besprekingen van het dage-
lijksch bestuur, dat oorspronkelijk in
Tilburg gevestigd, met ingang van 1
Juli naar Den Haag is overgebracht.
Hark-goederen zijn „extra'tjes", die
gratis verstrekt moeten worden en niet
in mindering mogen worden gebracht
van de officieele distributie. De goede
ren, welke door de hark verstrekt wor
den, zijn afkomstig uit alle delen der
wereld en worden gezonden door orga
nisaties als het Roode Kruis, Hel3
Holland Council en Queen Wilhelmia?
Fund.