De Nederlandsche V olksbeweging Het Regeerings- program BINNENLAND Schijnwerpers op... DE BURCHT Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken No. 15 DONDERDAG 5 JULI 1945 Bureaux Redactie en Administratie OUDE RIJN 1. TEL 22777 Abonnementsprijzen f. 0.26 per week f. 1.10 per maand f.3 20 Der kwartaal TE HOOG GEGREPEN. Zij wil niet zijn een politieke partij. Zij kondigt zich aan als een vernieu wingsbeweging economisch, sociaal, politiek, geestelijk die zich voedt uit de levende bronnen van Christendom en. Humanisme. Er was zoo zegt zij in haar „Op roep" een „burgerlijk-kapitalistisch materialistische geest" in de periode tusschen de beide wereldoorlogen, waarin „geen groote visie, geen bezie lende daadkracht, geen scheppend ver mogen", bestond. Als een sociaal-paedagogische volks beweging kondigt zij zich aan, die Christenen en niet-Christenen aan vaardt. Ook socialistisch wil zij zijn. Een heerlijk socialisme staat de bewe ging voor: „Een zedelijke levensorde van ge meenschap der in verantwoordelijk heid gestelde menschen; een func tioneel georganiseerde maatschappij, waarin ieder mensch een rechtvaar dig aandeel in de gemeenschappe lijke welvaart verwerft, met gelijke ontwikkelingskansen voor ieder; een rechtsorde van den arbeid, niet be- heerscht door kapitaalbezit, maar geleid door samenwerking van alle bij het arbeidsproces betrokken groe pen en gerioht op de algemeene volkswelvaart". Van Randwijk schreef in „Vrij Ne derland"; ,Het begrip „socialisme" is evenals zooveel in dezen tijd op drift geraakt" Wij zouden willen zeggen: laat het op die wijze maar op drift slaan, want dan is het edel en goed en bekennen we ons gaarne socialist. Vroeger noemde men dat solidarisme. Het zijn waarachtig niet de slechtste elementen, die zich in de N.V.B. voor- loopig hebben aaneengerijd. Hier be hoeft men niet te twijfelen aan den ernstigen wil om alle krachten samen te bundelen en in te spannen voor de geestelijke, sociale en materieele ver heffing van ons volk. Maar o, indien Gij van Uwe mani festen, van Uw algemeene en zoo wel gemeende geestdriftige oproep moet overgaan naar het werk van eiken dag en daarop komt het toch aan, hoe gaat Gij U dan voeden aan de beide bron nen Christendom en Humanisme In Uw beweging gaan nu nog mee zooveel stammen en talen, voormalige S.D.A.P.'ers en communisten, katholie ken en vrijmetselaren, theosofen, gere formeerden, liberalen. Welke taal zult Gij spreken indien Gij van Uw warm gestelde, van echte vaderlandsliefde getuigende manifesten U zet aan het concrete werk? De geestelijke vernieu wing, welke Gij terecht beklemtoont, begint bij den mensch; het is vóór al les een godsdienstig-zedelijk vraag stuk. Zonder hernieuwing der zeden is elke hervorming van instellingen nut teloos. Een godsdienstige, noch een kerke lijke beweging wilt Gij zijn en Uw per- sonalistisch-socialisme is geen surro gaat voor de Kerk. Wat doet Gij met het gezin? Zonder een gezond gezin geen gezonde maat schappij. Derhalve zult gij, N.V.B.in Uw program moeten opnemen: strijd tegen de echtscheiding, wijzen op haar verderfelijke gevolgen het kind als slachtoffer onhoudbaarheid van de Ned. wetgeving, die practisch echt scheiding met onderling goedvinden mogelijk maakt; beperking van den arbeid der gehuwde vrouw; strijd tegen de naaktcultuur het gaat om de ziel van het kind; strengere film keuring, want de filmproductie, ge richt op winst, is a-moreel, immoreel, a-godsdienstig en anti-godsdienstig, is in het gunstigste geval niet slecht, echter nimmer bezield met één hon derdste van de goede gedachten, welke aan Uwe beweging ten grondslag liggen. De School! Gij maakt propaganda voor het goed recht der ouders om hun Het Militair Gezag. Men kan niet zeggen, dat het M. G. populair is. Dat was ook niet te ver wachten. Militairen zijn geen bestuur ders en de tijd, waarin zij met een be stuurstaak worden belast, is er niet een, welke om aangename maatregelen vraagt. Wij hebben steeds moeten den ken aan het onmenschelijke van Duit- sche gezagsdragers tegenover het menschelüke dus met goede en kwade kanten van M. G. Dan werd men mild in zijn critiek. Al spoedig moest men tot de conclusie komen: Het M.G. is- overbodig. Het M. G. ontleende zijn te ver gaande bevoegdheden aan het te Londen in het leven geroepen Kon. besluit op den Bij- zonderen Staat van Beleg. Men meende dat de tijd onmiddellijk na de bevrij ding een militair régime noodzakelijk zou maken. Het geallieerde opperbevel wensohte een militair apparaat naast en onder zich. T wee dingen kon dat bevel niet weten; ten eerste, dat ons volk, ondanks alle ellende en onder drukking, door de bevrijding niet los sloeg en op de tweede plaats, dat ons burgerlijk bestuurs-apparaat tot de beste der wereld behoort, in staat om te besturen, ook na 5 jaar Duitsche heerschappij. Afgezien van maatrege len welke direct door de oorlogsvoe ring werden e,n worden vereischt, ver mogen wij niet in te zien wat wel door de uit den grond gestampte organisa tie van het M. G. zou kunnen geschie den en niet door ons eigen burgerlijk bestuur Volgens aankondiging van den Mi nister-President zal het M. G. uiterlijk op 1 September tot 'het verleden be- hooren. kinderen die opvoeding en dus ook het onderwijs te geven en te doen geven, welke zij, de ouders, het meest dienstbaar aohten aan het geestelijk en tijdelijk welzijn van hun kroost. Vóór bijzonder onderwijs dus spreekt de N.V.B. zich uit. Uitstekend! Gij wilt geen doodende uniformiteit, geen inhoudslooze eenheid. Dusook geen geforceerde eenheids jeugdorga nisatie, maar in Uw desbetreffend ge schrift bepleit Gij het goed recht der Katholieken op een eigen jeugdorga nisatie, ook op eigen standsorganisatie. En Gij trekt U er niets van aan, dat het in Uwe Beweging kraakt en rom melt, dat op Uwe vergaderingen en congressen een verschillende taal wordt gesproken ener geen Geest is, die den een den ander doet ver staan. Juist omdat Gij den nadruk legt op de geestelijke vernieuwing, vreezen wij het ergste. Voor vernieuwing van wo ningen, bruggen, wegen is op de breedst mogelijke basis wel een geza menlijk program te bouwen. Doch op het geestelijke legt Gij terecht den klemtoon. En dan wilt Gij zooveel vo gels van diverse pluimage onder Uw dak herbergen Katholieken met hun onbewogen geloof, dat geen vernieu wing behoeft, zoowel als zoekende humanisten, die, volmaakt eerlijk, een eigen gevormd Christendom aanhan gen dat geen enkele zich bij U thuds voelt. Gij bedoelt tooh niet te zijn de een of andere nieuwe, moderne „Gods- diensf'-zonder-dogma's? Of grijpt Gh te ver in Uw manifes ten en zult Gij straks, als gij politieke partij zijt geworden, op straffe van anders geheel te verdwijnen als massa beweging, met een vooruitstrevend sociaal-economisch program voor den dag komen, zoodat wij elkaar in het Parlement de hand kunnen reiken? Tot zoolang dan. Voor het heden en voor de geestelijke vernieuwing houden wij ons aan de leer van Haar, die de Onbewogenheid zelve is. Gij schrijft, dat er een innig verband bestaat tus schen geloofsovertuiging en politieke keuze. Dat gaat sommigen wel wat ver. Maar in elk geval is er een zoodanig verband tusschen geloofsovertuiging en geestelijke vernieuwing. Volgens ons gezien zoo, dat ons geloof en niet een Christendom zonder dogma's daarvoor de te volgen wegen aanwijst. Verbod fot in de openlucht vertoeven De Militaire Commissaris voor Leiden en Omstreken maakt be kend, dat het verbod om zich tus schen 24 en 4 uur op straat te bevinden, is ingetrokken. H.M. DE KONINGIN BEZOEKT DE RESIDENTIE. HM. de Koningin zal morgen een officieel bezoek brengen aan de Resi dentie. Bij de grens van de Stad, n.l. bij het Viaduct aan de Laan van N O. Indië, zal zij om kwart voor twaalf worden begroet door den gouverneur van de residentie en den burgemeester van Den Haag. Een deputatie van de Seheveningsche bevolking zal H.M. bloemen aanbieden, terwijl manschap pen van de brigade Prinses Irene en van de B.S. op de plaats der begroeting een erewacht zullen vormen. Na de begroeting zal de Koningin zich langs den volgenden weg naar het paleis aan het Noordeinde begeven: Laan van N. O. Indië, Louise de Co- lignystraat, Jul. van Stolberglaan, 1ste v. d. Boschstraat, Boschlaan, Leidsche straatweg, Koningskade, Koninginne gracht, Laan Copes van Cattenburgh, Scheveningscheweg. Javastraat, Alex- anderstraat, Plein 1813, Alexanderstr., Parkstraat, Oranjestraat, Noordeinde. Na een korte plechtigheid voor het paleis ter herdenking van de dooden zal H.M. vertegenwoordigers ontvangen van stad en provincie alsmede van de burgerlijke illegale groepen. WAARSCHUWING. De Medical Officer G. Mathew heeft aan de volksgezondheidcornmissie de waarschuwing gericht, dat men, alvo rens gedroogde eieren te consumeeren, deze aan een hooge temperatuur moet onderwerpen. De mogelijkheid bestaat, dat het pro duct niet voldoende gesteriliseerd is. UITSPRAAK VAN DE EERE-RAAD OVER HET CONCERTGEBOUW TE AMSTERDAM. ten aanzien van prof. dr. Willem Mengelberg is de raad van oordeel, dat deze zich dermate heeft schuldig ge maakt aan voor een man in zijn positie ontoelaatbare handelingen in strijd met de nationale eer, dat hij nooit weer den dirigentstaf in Nederland be hoort op te nemen. ten aanzien van Eduard van Beinum meent de raad, dat deze wel concessies heeft gedaan ten koste van wat een kunstenaar van zijn beteekenis verschuldigd is tegenover de kunst en tegenover de nationale eer, doch dat hij niettemin in zijn functie van eerste dirigent van het Concertgebouworkest karakter en moed getoond heeft door de pertinente weigering, vervat in zijn schrijven d.d. 6 Dec. 1943 aan het Be stuur van de N.V. Het Concertgebouw te Amsterdam, welk schrijven destijds niet zonder risico was. RESTITUTIE NEDERLANDSCH KUNSTBEZIT. Door internationaal overleg werden de volgende beginselen door onze ge allieerden aanvaard. Ie alle aankoopen voor of door den vijand sedert 10 Mei 1940 worden als roof beschouwd, daar deze op fictie be talingen berusten. 2e alle door den Nederlandschen staat ingediende eischen tot teruggave van te identificeeren objecten zullen worden gerestitueerd. Indien zulks on mogelijk zal blijken na een nog nader te bepalen termijn zullen modaliteiten worden overwogen voor vervanging van een gelijkwaardig object. 3e om tot goede resultaten te komen en op medewerking van de Duitsche instanties invloed uit te oefenen heeft s.h.a.e.f. het totale openbare en parti culiere kunstbezit van Duitschland ge blokkeerd als pand voor het geroofde uit de voormalig bezette landen. FIETSBANDEN. Zooals op een persconferentie he denmorgen werd medegedeeld heeft Engeland den uitvoer van rijwielban den verboden, zoodat fietsend Neder land voorloopig op anti-plof of bloote velg blijft aangewezen. NEDERLAND: 1000 SS-lieden, onder bewaking van Nederlandsche stoottroepen, zijn begonnen met het opruimen van mij nen in Gelderland. FRANKRIJK: Eve Jolliot-Curie, dochter van het „radium-echtpaar" verblijft thans te Warschau. Paul Chipine, een der vroegere leiders van de militie te Vichy, is heden door het Hof te Versailles ter dood veroordeeld. Hij was de voornaamste recruteeringsagent voor het Fransche anti-bolsjewistische legioen. ITALIË: In Bari is een einde gekomen aan de onregelmatigheden, die, naar men meent, in verband staan met de be rechting van de z.g. „monarohisten- groep" die plaats vindt voor een mili taire rechtbank te Bari. Onder leiding van den communistischen minister van financiën, die voor een onderzoek ter plaatse naar Bari was gezonden, leve ren alle burgers thans hun wapenen in. DUITSCHLAND: De eerste afdeelingen van de Britsche bezettingstroepen zijn de Duitsche hoofdstad binnengetrokken. In Oost-Duitschland is met toe stemming van de Russen een christe- lijk-democratische unie opgericht, kort na de herleving van de communistische en de sociaaldemocratische arbeiders partij. Sovjet-troepen zijn in overeen stemming met de nieuwe regeling der Duitsche bezettingszones, binnenge rukt in Schwerin, Halle, Leipzig, Wei- mar, Erfarht en Plauen. Walter Ubricht, leider van de Duitsche commun. partij, heeft te ken nen gegeven, dat er een nieuwe Duit sche jeugdorganisatie gesticht diende te worden, teneinde het door de Hitler- jeugd veroorzaakte kwaad te herstel len. Hij sprak de hoop uit, dat de westelijke geallieerden de stichting van een antifascistische jeugdorganisatie zouden toestaan. In de eerste 14 dagen der demo bilisatie van de Duitsche soldaten voor het werk op het land, zijn er 150.000 aan den arbeid gegaan. Dit is de helft van het daartoe bestemde aantal. JAPAN: Tokio wordt een verlaten stad. In Tokio wordt vrijwel de geheele bevol king geëvacueerd teneinde haar te be schermen tegen de Amerikaansche luchtaanvallen. Van de 7 millioen in woners zal Tokio er binnenkort nog slechts 200.000 van over hebben. Ook Singapore gaat over tot eva cuatie van de burgers voor zoover zij geen essentieele werkzaamheden ver richten. Het Japansche nieuwsbureau geeft het volk de verzekering dat het moe derland veilig is voor invasie. „Speciale aanvalseenheden, gesteund door hon derd millioen menschen, zijn bereid hun leven te offeren voor het moeder land. De val van Okinawa is geen basis om den uitslag van den slag om het moederland te voorspellen. Aldus het persbureau Domei. AMERIKA: Er is een staking uitgebroken in de bedrijven van de Goodyear Tire and Rubber Co en in die van de Firestone Tire and Rubber Co. 33.000 arbeiders nemen hieraan deel. Deze staking is zeer ernstig in verband met de groote behoefte aan rubberproducten voor den oorlog in den Pacific. T ANGER: Amerika heeft de uitnoodiging van Engeland en Frankrijk tot het bijwo nen van een informeele bijeenkomst te Parijs, aanvaard. Het betreft de be spreking van het toekomstig instituut van Tanger, daar er niet langer eenige rechtvaardiging blijkt te bestaan voor het voortduren van de Spaansche be zetting van de internationale zóne. Zooals men zich zal herinneren gingen op 14 Juni 1940 Spaansche troepen over tot het bezetten van de internationale zóne in verband met Spanje's wensch de neutraliteit van de zóne te hand haven. De Spaansche regeering heeft reeds te kennen gegeven dat zij bereid is dienaangaande in onderhandeling to treden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 1