No. 10
Naar een grooter
Nederland
LEVENSRUIMTE.
Bij d@it verjaardag van
Z. K. H. Prins Berahard
Dringende oproep
STADSNIEUWS
BUITENLAND
DE BURCHT
Katholiek Dasblad voor Leiden en Omstreken
VRIJDAG 29 JUNI 1945
Bureaus Redactie
en Administratie
OUDE RIJN 1, TEL. 22777
Abonnementsprijzen
f. 0.26 per week
f. 1.10 per maand
f. 3.20 per kwartaal
Duitschland heeft ons zoo'n ontzet
tende schade berokkend geraamd
op 16 milliard, maar daarboven uit
gaand dat er slechts één weg open
staat om ons hierin tegemoet te ko
men: Duitschland moet ons met grond
betalen.
Er was groote.welvaart in ons dicht
bevolkte land.
Het schijnt welhaast onmogelijk het
welvaartspeil van 9 millioen inwoners
nu en voor 12 millioen of meer in 1975
te handhaven.
Voor ons overschot aan landbouw
bevolking dringt de nood. Er komen
jaarlijks duizenden boerenzoons bij,
die tevergeefs naar een hoeve uitzien.
De oorlog heeft ons alleen rampspoed
gebracht. Dat Duitschland ons zooal
niet schadeloos stelt, dan toch tege
moet komt in de stoffelijke schade
welke het ons heeft berokkend, is van
zelfsprekend. Onze bevolkingstoename
bedraagt bijkans 150.000 zielen per jaar.
Waar er overigens rechtsgronden
aanwezig zijn om een deel van
Duitschland bij ons land te voegen,
doet zich hier een unieke gelegenheid
voor om een deel van ons bevolkings
overschot en in het bijzonder het over
schot aan agrariërs levensruimte te
geven.
WELK GEBIED IN
AANMERKING KOMT.
Van officieuze zijde is te kennen ge
geven dat gestreefd wordt naar uit
breiding door annexatie van een strook
grond langs onze Oostgrens met een
oppervlakte van 25,000 K.M.2 (opper
vlakte van ons land 33.000 K.M.2).
Steden als Osnabrück, Münster, Kre-
feld (ev. Keulen) en Aken zouden dan
Nedrlandsche steden worden met Ne
derlanders als inwoners. Want hierover
is men het vrij algemeen eens: het te
annexeeren gebied moet vrij van Duit-
schers worden opgeleverd Van een
Duitsche minderheid, geïnfecteerd
daarenboven met nationaal-socialisti-
sche bacteriën, zijn wij niet gediend.
Hier liggen ook de argumenten tegen
aanhechting van een grooter gebied,
b.v. tot de Elbe-boeht. Mèt de Duit
sche bewoners zou dit beteekenen een
Duitsche meerderheid binnen den
Staat der Nederlanden! Zonder de
bewoners komt het neer op een volks
verhuizing, waarvoor men terugdeinst.
Wat van het Duitsche Rijk overblijft,
moet een levensvatbaar land zijn, dat
men daarin niet mag belemmeren door
het dusdanig met menschen vol te
proppen, dat er vanaf het begin over
bevolking is. Men vergete ook niet, dat
er meer landen zijn met gelijksoortige
aspiraties
De Duitschers moeten er uit. Niet
alleen omdat wij ze niet willen heb
ben, maar ook omdat onze bevolking
er in moet.
Compensatie voor alle roof en ver
nieling hier te lande gepleegd kan al
leen worden gevonden door afstand
van grond met de opstallen, maar
zonder de bewoners. Duitschland was
vóór den oorlog aanzienlijk minder
dicht bevolkt dan Nederland. Tenge
volge van den oorlog kan de bevol
kingsvermindering' van Duitschland op
meer dan 10 millioen worden geschat.
De door Nederland, Polen, Tsehecho-
Slowakije te anexeeren gebieden be
vatten een elf millioen inwoners. Het
is derhalve niet onmogelijk de bewo
ners van de gebiedsdeelen die Duitsch
land kwijt raakt, naar het overblij
vende Duitschland te verwijzen.
Zoo'n volksverhuizing gaat overi
gens met groote moeilijkheden ge
paard. Men zal het met ons eens zijn,
dat het gebied binnen een beperkt
aantal jaren ontruimd moet zijn. Zeg
gen we over vijf jaar. Dan ligt daar
echter een land ter grootte van 3/4
van ons huidig vaderland te wachten:
steden zonder ingezetenen en het plat
teland zonder een boerenbevolking.
Het eerste jaar, goed, dan komen er
zeg tienduizend boerenzoons. Het
tweede jaar komt er ook een aantal;
het derde, vierde en vijfde jaar even
eens. Het boven omschreven te anexee
ren gebied schijnt echter voldoende om
LEVENSFILOSOFIE.
Waarom vieren we eigenlijk een ver
jaardag?
Vinden we het zoo prettig, dat we
een jaartje ouder worden? Neen!
Gaat het om de eadeaux, die we heel
misschien krijgen? Ook al niet.
Wat is dan de zin?
Deze: dat we God dankbaar zijn voor
wat Hij ons schonk; dankbaar voor
het goede dat we uit Zijn kracht moch
ten doen; dankbaar omdat Hij ons de
kans geeft te herstellen, wat we ver
knoeiden of aan te vullen waarin we
tekort kwamen.
De hartelijkheid en het meeleven
dat we op zoo'n dag van vrienden en
bekenden ondervinden zijn een bemoe
diging om in het nieuwe jaar dat we
hopen toegemeten te krijgen, alle
krachten weer in te zetten.
Vandaag viert Prins Bernhard zijn
verjaardag.
Ook hij zal wel even filosofeeren en
terugzien op wat voorbij is en uitzien
naar wat komen gaat.
- Hij heeft het niet gemakkelijk gehad
in de afgeloopen jaren.
Ternauwernood drie jaar gehuwd
geraakt Nederland in oorlog.
De beslistheid waarmee hij zich op
het critieke moment met heel de- inzet
van zijn persoon aan de Nederlandsche
zaak heeft gewijd, schonk hem het
volle vertrouwen van het Nederland
sche Volk.
Al zouden alle verhalen over het be
dienen van een mitrailleur en het be
sturen van een vliegtuig in uiterst
moeilijke oorlogsomstandigheden fan
tasie blijken, dan nog heeft de Prins in
de oorlogsjaren door zijn persoonlijke
missie en zijn persoonlijke tusschen-
komst de vrijheid van ons volk mée-
bevochten.
In opdracht van de regeering wil
het Rijksbureau voor Oorlogsdocu
mentatie zich van de vijf bezettings
jaren een zoo zuiver mogelijk beeld
vormen.
Vijf jaren hebben wij in een door den
vijand bezet land geleefd.
De voorlichting, die wij ontvingen,
was onjuist. Veel van hetgeen werke
lijk plaats had, werd verzwegen.
Thans zijn wij vrij De waarheid
mag gehoord worden.
Wij verzoeken U: „Spreekt. Helpt
mede de geschiedenis van ons land te
documenteeren, in het belang van ons
geheele volk."
Eventueele gegevens en inlichtingen
over:
Illegale activiteit,
Bijzondere voorvallen bij razzia's,
Mei- of Spoorwegstaking,
of andere belangrijke gebeurtenissen,
worden gaarne aan ons Bureau inge
wacht. Alle onderwerpen zullen, indien
U wenscht, vertrouwelijk behandeld
worden.
RIJKSBUREAU VOOR OORLOGS
DOCUMENTATIE, Garenmarkt lb,
Leiden.
Ook zijn gezin moest evacueeren.
Ook zijn bezit werd geroofd. Ook hij
heeft de angst der gevaren, die zijn
dierbaren bedreigden, gekend.
Vijf jaren oorlog zijn ook voor hem
een harde school van levenservaring-
geworden, die hem dichter bij het volk
hebben gebracht en hem nauwer met
dat volk hebben verbonden.
De Prins is bevelhebber der Binnen-
landsche strijdkrachten; hij legt
blijkbaar in opdracht van Hare Ma
jesteit contacten, die wij heel bij
zonder als Katholieken waardeeren.
Moge het hem gegeven zijn, wegen
te vinden, waardoor hij mee kan wer
ken aan de eenheid van ons Vaderland
en aan de zware taak van het herstel.
VRIENDENKRING TER EERE v. h.
ALLERHEILIGSTE SACRAMENT.
Alle leden worden geacht in het bezit
te zijn van een toegangsbewijs voor het
Pontificaal Lof van a.s. Zondag (Be
wijs van Toegang tevens Programma).
Diegenen, die onverhoopt dit bewijs
niet hebben ontvangen, moeten zich
tevoren wenden tot hun parochieel
secretaris; W. Ouwerkerk, Nieuwe Rijn
no. 89 (Par. O. L. Vr. Hemelvaart en
St. Jozeph)J. Witte, Lorentzkade 1
(Par. St. Petrus)H. Lindenhoff, Oude
Rijn 8 (Par. O. L. Vr. Onbevl. Ont
vangen) C. de Heiden, Tesselschade-
straat 3 (Par. H. Leonardus).
In de kerk zijn alleen plaatsen ge
reserveerd voor de genoodigden (le rij)
De leden vullen bij het binnenkomen
d« kerk te beginnen na de eerste rij.
VOLKSHERSTEL VRAAGT
WOONRUIMTEN.
Ook in onze stad, hoewel gelukkig
weinig door oorlogsgeweld getroffen, is
een groot tekort aan woonruimten.
Hierdoor zal straks de Gemeente
tot het jaar 2000 het jaarlijksch over
schot aan agrariërs op te vangen. Er
moet dus een reeks van jaren zijn
waarin er land ligt, dat niet wordt be
bouwd en opstallen, die aan de ver-
waarloozing zijn prijs gegeven? Dit is
niet noodzakelijk. Een of meer groote
maatschappijen zouden naar het
voorbeeld van den Wieringermeer
de landexploitatie op zich kunnen
nemen. Elk jaar staat zij een gedeelte
van den grond af aan de boerenzoons,
die een vergunning hebben gekregen
om zich in het voormalig deel van
Duitschland te vestigen. Wij hopen,
dat wij de zaak zoo niet te simplistisch
zien, want anders is het ons volmaakt
duister hoe men het klaar speelt de
Duitschers in vijf jaar te verdrijven en
het daardoor ontstaand vacuum eerst
in vijftig jaar te vullen.
Zie hier enkele aspecten, slechts in
het ruwe aangeduid, van een moeilijk
vraagstuk, dat toch gemeengoed moet
worden van het Nederlandsche volk.
worden gedwongen, ingrijpende maat
regelen op het gebied der huisvesting
te nemen.
Het zijn de ongehuwde kamerbewo
ners, o.a. studenten, die bij hun terug
keer hun kamer verhuurd vinden; het
zijn repatriëerenden, die tijdens hun
korte verlofdagen getrouwd zijn en nu
een eigen huis willen gaan betrekken;
het zijn zooveel anderen, die al jaren
lang hebben gewacht om te trouwen;
zij allen zoeken woonruimte.
Aangezien het in vele gevallen noo-
dig zal blijken in één woning twee ge
zinnen te huisvesten, is het in Uw
eigen belang, nu reeds overleg te ple
gen met de afdeeling huisvesting van
het Volksherstel om te beraden hóé de
beschikbare woonruimten zoo juist
mogelijk kunnen worden ingedeeld,
waardoor U straks gedwongen samen
woning kunt voorkomen.
Volksherstel dient U gaarne van ad
vies o.a, door de mogelijkheid te over
wegen om met eenvoudige middelen
een noodkeuken te maken, waarvan
voorbeelden ter inzage liggen; de fi-
nanciëele regeling kan worden bespro
ken, e.d.
Daar de nood op huisvestingsgebied
zeer groot is, rekenen wij zeer zeker
op Uw medewerking, om onze mede
burgers in deze zoo moeilijke tijden te
kunnen helpen.
Nederlandsch Volksherstel - Leiden.
Werkcomité Huisvesting.
ZWEMINRICHTING „DE ZIJL".
Watertemperatuur 19 graden.
De afd. Leiden van den R.K.
Bond van Handels-, Kantoor- en Win
kelbedienden „St. Franciscus van As-
sisië" hield Zondagmiddag haar eerste
bijeenkomst, voorafgegaan door een
Danklof, in het Lidwinahuis. Na een
gebed voor de slachtoffers van dezen
oorlog, sprak de G.A. over „Wat ons
Katholieken de oorlog geleerd heeft".
De voorzitter drong op het einde aan
op het maken van propaganda en het
winnen van nieuwe leden.
Na een afwezigheid van 4% jaar-
uit zijn functie en een verblijf van
2% jaar in het buitenland is de heer
S. Mok op verzoek van den Secr. Gen.
van het Dep. v. Soc. Zaken weer in
functie getreden als Voorzitter van
den Raad van Arbeid te Leiden.
DE MINISTERS VAN MARINE EN
OORLOG,
gelasten aan:
1. alle Beroeps- en Reserve-officieren
van gezondheid van de Koninklijke
Landmacht en de Koninkl. Marine;
2. alle Adspirant-Reserve-Officieren
van gezondheid van de Koninklijke
Landmacht, die inmiddels hun arts
examen hebben afgelegd;
3. alle Reserve militaire tandartsen
van de Koninklijke Landmacht;
4. al het geneeskundig personeel (be
roeps- en dienstplichtig) van de Ko
ninklijke Landmacht en de Ko
ninklijke Marine,
zooals deze was samengesteld op
10 Mei 1940,
zich persoonlijk te melden ter re
gistratie.
De Aanmeldingsbureaux voor Oor
logsvrijwilligers zijn belast met de re
gistratie van bovengenoemd personeel.
Voor de gemeenten Leiden, Voor
schoten, Zoeterwoude, Leiderdorp, Val
kenburg, Rijnsburg, Katwijk, Noord-
wijk, Oegstgeest, Warmond. Voorhout.
Sassenheim, LIsse, Noordwijkerhout en
Hillegom is dit Bureau gevestigd te
LEIDEN, NOORDEINDE 5.
Genoemd Bureau is geopend
van 9 tot 12 uur en
van 14.00 tot 17.00 uur.
Aanmelding dient te geschieden op
Maandag 2 en Dinsdag 3 Juli 1945.
De Minister van Marine,
De Minister van Oorlog,
o.l. het Hoofd Aanmeldingsbureau
voor Oorlogsvrijwilligers te Leiden,
De Res. Kapitein
J. C. WAGTENDONK Jr.
Alle burgerartsen en tandartsen, die
bereid zijn zich als Res. Off. van Ge
zondheid, resp. militaire Tandartsen
ter beschikking te stellen voor het ver
richten van mil. Geneeskundige dien
sten, worden verzocht zich schriftelijk
te melden bij het Aanmeldingsbureau
voor oorlogsvrijwilligers te Leiden.
Leiden, 28 Juni 1945.
CONSISTORIE IN DECEMBER?
Waarschijnlijk zal Z. H. de Paus in
December een consistorie houden voor
de aanstelling van nieuwe kardinalen.
Er zijn thans nog maar 40 kardinalen
over. 21 zijn er overleden sedert het
Conclaaf van 1939, toen Pius XII werd
gekozen.
MAATREGELEN TEGEN
BUILENPEST.
Op Malta worden voorzorgsmaatre
gelen genomen tegen builenpest in ver
band met eenige verdachte gevallen.
Naar Reuter er aan toevoegt, zijn te
Ajaccio op Corsica vijf gevallen van
builenpest geconstateerd, waarvan vier
met doodelijken afloop. De ziekte werd
door ratten overgebracht uit Noord-
Afrika.
DE SYRISCHE HEKSENKETEL.
Chicago van het Midden-Oosten.
Van Fransche zijde wordt officieel
medegedeeld, dat drie Syrische burgers
gewond zijn door de explosie van een
handgranaat, waarmee men den Fran-
schen gedelegeerde, E. D. Fauquenot,
dacht te treffen. In diens tuin heeft
men eveneens een handgranaat ge
worpen.
Er is tevens een Fransche verklaring
verschenen naar aanleiding van een
schietpartij van Maandagavond j.l.,
Fransche troepen openden het vuur op
het huis van den districtscommissaris
en twee Britsehe soldaten werden
daarbij gewond. Een vergissing blijkt
de oorzaak te zijn van de schietpartij,
zooals ook blijkt uit een Britsehe ver
klaring.
