m HET PARTIJWEZEN VRIJHEID IN GEBONDENHEID Christelijke liefde en nog wat T egenstellingen in Dachau De Kabinetsformatie Een principieel en ongrondwettig besluit Belangrijk DE BURCHT Katholiek Dagblad voor Leiden en Omstreken No. 2 WOENSDAG 20 JUNI 1945 Bureaux Redactie en Administratie OUDE RIJN 1, TEL. 22771 Abonnementsprijzen f. 0.26 per week f. 1.10 per maand f. 3.20 per kwartaal „Als al die kerels weg zijn", bedoeld werden de Duitsohers, „dan moeten ze alle dominee's en pastoors voor zes maanden opsluiten". „Nou, bijster vriendelijk ben je niet, wat hebben wij op onze kerfstok?" „Ja U moet me goed begrijpen, ik heb niets tegen U, integendeel, U hebt mijn zoon zes we ken verborgen voor de Gestapo, maar ik ben alleen maar bang dat jullie mij teveel gaan preken over de Christelijke liefde en dat wij al die Duitschers en de landverraders hier* nog met zacht heid moeten gaan behandelen en daar voel ik niets voor." Dit was de korte inhoud van een ge sprek met een man, die in het gewone leven de goedheid en de hulpvaardig heid zelve is, en zooals men het wel uitdrukt, „geen kip kwaad doet". Toch is een dergelijke mentaliteit begrijpe lijk. De wreede terreur, de doorloopende schending van elk reoht, het geheele optreden van de bandelooze Nazi-ben- den, hebben den meest zachtmoedigen en irenischen mensch wel zóó getergd, dat in ieder het verlangen leeft naar vergelding. Gevoelens van wraak, van haat, een brandend verlangen dat zij gestraft' zullen worden, de begeerte hen nu ook eens aan den lijve te doen voe len, wat zij ons hebben aangedaan. Al deze gevoelens woelen en koken in onze gemeenschap. Bij den een wat minder, bij den ander wat meer.; gevoelens die als een nevel om hart en geest hangen en zoo de grenzen van een juiste hou ding doen vervagen en den mensoh het spoor kwijt kan doen raken. Christelijke liefde beteekent echter allesbehalve alle misdaden maar goed vinden. Men kan niet met het be roep op bijbelteksten de misdadigers maar vrijuit laten gaan. Het zou een mooie maatschappij worden als een moordenaar, een roover, een bandiet, vrij en ongestraft kon blijven rondloo- pen, omdat men er van overtuigd is: „God zal hem toch wel weten te vin den". Wie zoo de Christelijke liefde zou opvatten, maakt er een carricatuur van en een aanfluiting, want de Chris telijke liefde eischt dat men zichzelf, dat men de gemeenschap beveiligt tegen den invloed van het kwaad, en dit des te meer, naarmate het kwaad gestalte en vorm aanneemt in den mensch. Wèl vraagt- de Christelijke liefde dat men in zijn ergsten vijand nog den mensch ziet als door God ge schapen, met een onsterfelijke ziel, als een mensch, ook geroepen tot een eeuwige en gelukkige bestemming, als den mensoh, ook verlost door het Bloed van Jezus Christus. En hoe meer men nu overtuigd is van de misdadigheid van zijn vijand, Wie den naam van een concentratie kamp noemt, hetzij Dachau hetzij Saksenhausen, of welke der ontelbaren ook, weet, dat al die plaatsen als zoo vele martelvelden zijn geweest, waar de verdorven boosheid en de wilde haat van een verworden volk zijn uiterste orgiën heeft gevierd. Het is niet verantwoord om al de gruwelen weer te geven, de martelin gen en kwellingen te beschrijven, die de Nazi's daar hebben uitgevonden en toegepast. Wat er aan gruwelen ver haald werd, gruwelen, zoo schandelijk, dat wij er niet in gelooven konden, ge beurde daar, veelvuldiger en erger. Het was er het gewone regiem. Ieder concentratiekamp was een hel. Barba ren domineerden er en iedere priester, die uit deze inferno is teruggekeerd, getuigt: „Nooit hebben wij beter inge zien, hoe verschrikkelijk een mensch is zonder Godsgeloof." Wie al deze ver schrikkingen hoort en de menschen ziet en spreekt, die het in levenden lijve hebben moeten doorstaan en mee maken, kan zich de andere feiten, die zij verhalen, bijna niet indenken. Wist U, dat er in Dachau nog een priesterwijding had plaats gehad? Men blijft hardnekkig beweren zelfs Dr. Colijn deed dit in zijn be ruchte brochure „Op de grens van twee werelden", dat er in Nederland meer dan vijftig partijen waren. Men kwam tot die dwaze meening omdat er in 1937 met meer dan vijftig lijsten aan de Tweede Kamer-verkiezingen werd deelgenomen. Het waren er, meenen wij, drie en vijftig. Het hadden er ook drie en dertig of éénhorderd drie en vijftig kunnen zijn, zonder dat men daaruit zou mogen afleiden dat ons volk meer of minder verdeeld was. Wie meende dat de tijden rijp waren voor een „partij" van anti-belasting betalers, kon een aantal namen bij elkaar zoeken en een vijf en twintigtal handteekeningen verzamelen om zoo neen, niet een nieuwe partij maar een nieuwe lijst aan de drie en vijftig toe te voegen. Naar wij vernemen zal mogelijk nog deze week het nieuwe Kabi- aet zich zoo al niet den volke >resenteeren, dan toch aan het- selve bekend worden gemaakt. Waar het verhaal vandaan komt, dat er geen katholieken in dit Kabinet zitting zouden heb ben, weten wij niet. Er maken ook enkele katholieken deel van uit. des te meer moet men uit Christelijke liefde denken aan de eeuwige straf, aan de nooit eindigende vergelding, aan de wraak Gods, die op hen zal neerbliksemen als zij zich niet bekee- ren en terugkomen van hun slechten weg. Die gedachte moet den Ohristen- mensch, bewogen door waarachtige naastenliefde, aansporen, te bidden voor zijn vijanden. Dan mag hij bidden dat die vijanden'worden gestraft, om dat zij door de vergelding op deze aarde misschien kunnen worden ge vrijwaard voor een eeuwige verwer ping. Het is ook in dien zin dat de Kerk ons in Haar litanie van alle Hei ligen doet bidden: „Dat Gij de vijan den der Kerk wilt vernederen, wij bid den U verhoor ons." Ongeloofelijk, maar waarachtig waar Een diaken uit Kleef was gevangen genomen. Zijn zwakke gezondheid zou het bitter harde regiem niet lang ver duren. Hij had vlak voor zijn priester wijding gestaan. Zou hem dat hooge geluk niet 'beschoren worden? Kort voor Kerstmis werd de verlof brief van zijn bisschop, Mgr. van Ga len, binnengesmokkeld. Langs denzelf den weg kwamen alle benoodigdheden voor de wijding, gezonden door Mgr. Faulhaber en op den Tweeden Kerst dag droeg hij zijn eerste H. Mis op. Hoe primitief zuilk een wijding ook was en hoe eenvoudig ook de plechtigheid, zelden zal in de geschiedenis der Kerk een priesterwijding aangrijpender en tragischer zijn geweest. De wijdende Bisschop was Mgr. Piquet, Bisschop van Clermont-Ferrand. Hoe was dat mogelijk? Werd dat dan zoo maar goedgevonden? Het antwoord was: Gelukkig waren in dien tijd leden van de Wehrmacht aangesteld tot bewa kers, die al even gruwelijk het land hadden aan de S.S. als de gevangenen, die dan ook maar deden of ze niets zagen en niets bemerkten Bij Koninklijk Besluit zijn tribu nalen ingesteld voor de arrondisse menten Roermond, Zut/phen, Zwolle, Almelo, Groningen, Leeuwarden, Assen 's-Gravenhage, Rotterdam, Dordrecht, Amsterdam, Alkmaar, Haarlem en Utrecht. Het getal zegt niets over den graad van verdeeldheid van het Nederland- sehe volk. De aangeduide gang van zaken zegt alleen, dat er iets haperde aan het verkiezingsmechanisme. De diepere grond hiervan schuilt in de dikwijls overdreven vrees voor aantas ting van de vrijheid. De vrijheid van drukpers, van vereeniging en vergade ring. van politieke groepsvorming der halve ook vooropstellende, is men o zoo benauwd voorschriften uit te vaar digen ter regeling van een ordelijke verzekering dier vrijheid. De vlucht heuvel in het midden der straat kan men in zeker opzicht een belemmering van het verkeer noemen, in werkelijk heid bevordert hij een ordelijk en dus vrijer verkeer. WETTELIJKE REGELING VAN HET PARTIJWEZEN. Inplaats van het partijwezen te ne- geeren zooals onze Staat doet ter wijl hij de partijen zeer van noode heeft, zwijgt hij er in alle talen over ware het beter de partijen officieel te erkennen en ze aan bepaalde voor waarden te binden. De eisch dat een partij om voor erkenning in aanmer king te komen een minimum aantal leden hebbe een minimum, dat men niet te laag stelle schijnt ons een eerste regel. Kan een „partij" het niet tot een behoorlijk aantal leden bren gen, dan kan zij zonder schade van het tooneel verdwijnen. Hierbij geldt in sterke mate de overweging, dat de lili- put-partijen met veelngeschreeuw-en- weinig-wol geenerlei verantwoordelijk heid dragen, eerder neiging vertoonen tot demagogische uitbuiting van het be'^ngengroepje, dat zii vertegenwoor digen en het aanzien van het Parle ment schaden. Er is een Kon. Besluit, dat ongeldig verklaart de huwelijken na 20 Octo ber 1944 tusschen Nederlanders en Duitschers gesloten. Dit besluit is in strijd met het natuurrecht en het stel lig Goddelijk recht. Het huwelijk tusschen twee gedoöp- ten, door de Kerk ingezegend en door echtelieden elkander toegediend, is onontbindbaar. Hier valt niet te tornen. Hier is geen beroep op oorlog, noch op ras en bo dem, noch op vijandschap mogelijk. Geen Katholiek minister en geen zich christelijk noemende regeering kan dit besluit voor zijn of haar ver antwoording nemen. Het beginsel weerstaat. Het besluit is ongrondwettig boven dien. Niet omdat hiermede van de Grondwet wordt afgeweken. Dat ge beurt tegenwoordig zooveel, dat die goeie ouwe Grondwet er van is ge- sohrokken, zoodat ze besloten heeft zich heelemaal te gaan vernieuwen. Ongrondwettig noemen wij het be sluit ook omdat de regeling van de rechtsgevolgen van het huwelijk voor zoover dit den staat aangaat, bij wet behoort te geschieden en hier daar van op onnoodige wijze is afgeweken. Men had, indien er behoefte aan een regeling was, daarmede kunnen wach ten totdat de wetgever d.i. Regee ring plus Staten-Generaal het be slissend woord had kunnen spreken. Dan was er iets anders uit de bus gekomen dan dit bedroevend product. „HELP-HOLLAND-RAAD" ZENDT 16 AMBULANCES. 16 ambulances zijn heden naar Ne derland op transport gesteld als gift van de „Help Holland Council". Deze zending vormt het eerste gedeelte van een totaal aantal van 55 ambulances, welke van de London county council werden gekocht; de bijdragen voor deze ambulances kwamen uit alle districten van Londen. De ambulances zullen de transportmoeilijkheden in Nederland helpen verlichten. Op de tweede plaats ware de candi- daatstelling moeilijker te maken o.a. door den eisch van een veel grooter aantal adhaesiebetuigingen. Alleen de wettelijk erkende partij krijgt het recht aan de verkiezingen deel te nemen. Meer dan vijf of zes ernstig te nemen partijen waren er vóór den oorlog niet. (De R.K., de Anti-Rev., de Christ. Hist, de S.D1.P, de Liberalen, de Vrijz. Democraten). Grootere partij- groepeeringen, welke elk oogenblik ge roepen kunnen worden om mede ver antwoordelijkheid in het staatsbestuur op zich te nmen, zullen eerder geneigd zijn om met elkaar samen te wrken. Men beseffe toch terdege: het er kende en geregelde partijwezen is noodzakelijk. Met wegsnijding van de excessen late men het partijleven vrij. De ernstig te nemen politieke partij schept geen verdeeldheid. Het partij wezen is gebaseerd op het eenmaal be staand verschil van denkrichting in de groote vragen des levens, een verschil, dat telkens opnieuw, op elk moment, ook op het meest onverwachte, naar buiten treedt. Eenheid bereikt men niet door verschillen te negeeren. Een heid is geen uniformiteit. Goed staatkundig werk kan door elke politieke partij worden verricht. In vrijheid ontstaan, alle gebonden door het ééne doel: het algemeen wel zijn na te streven, moeten zij elkaar vinden in vrije samenwerking. De Minister van Oorlog gelast: 1. De beroeps- en reserve-officieren; 2. het beroeps- en reserve personeel beneden den rang van tweeden luitenant; 3. het personeel, dat op 10 Mei 1940 in opleiding was voor officier; 4. de capitulanten; die allen op 10 Mei 1940 tot de Koninklijke Landmacht behoorden, zich persoonlijk op 25, 27 of 28 Juni 1945 aan te melden ter registratie. De beroepsofficieren, die na de capi tulatie van Duitschland uit krijgsge vangenschap zijn ontslagen behoeven zich niet te melden. De aanmeldingsbureaux voor oor logsvrijwilligers zijn met de registratie van bovengenoemd personeel belast. Voor de gemeenten Leiden, Voor schoten, Zoeterwoude, Leiderdorp, Val kenburg, Rijnsburg, Katwijk, Noord- wijk, Oegstgeest, Warmond, Voorhout, Sassenheim, Lisse, Noordwijkerhout en Hillegom is dit bureau gevestigd te Leiden, Noordeinde 5. Het bureau is geopend van 912.30 en van 1.3018.30 uur. De Minister van Oorlog o.l. het Hoofd aanmeldingsbureau van oorlogsvrijwilligers te Leiden. De Res. Kapitein J. C. WAGTENDONK Jr. Leiden, 19 Juni 1945. RAAD VAN VAKCENTRALEN. Door de besturen van het Katholiek Werkliedenverbond, het Nederl. Ver bond van Vakvereenigingen en het Christelijk Nationaal Vakverbond is opgericht een „Raad van Vakcentra- len". Reeds onder de Duitsche bezet ting werd deze gewichtige maatregel voorbereid. Het secretariaat is gevestigd: „Huis van den Arbeid", Oudenoord no, 12, Utrecht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

De Burcht | 1945 | | pagina 1