Ilirumt' ^rihsrljf Gfoumnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
DE BETOOGING TE AMSTERDAM
11 nentsprijs:
maanden 2.47, vermeerderd met
incassokosten. Per week 19 ct
nummers 5 ct Zaterdagnummers
Zondagsblad 7& ct. Alles by
ntieprijzen:
ied|
ct per regeL Ingezonden Mede-
vijlingen 48 ct per regeL Minimum
it bgels. Bewijsnummer 5 ct. BU con»
belangrijke korting.
tar. Redactie en Administratie:
BREESTRAAl 123 LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek 58936
22e Jaargang No. 6464
Hoofdredacteur H. Diemer, Rotterdam.
VRIJDAG 27 JUNI 1941
Uitgave: N.V. Nieuwe Leidsche Courant
IU,
het minst op die plaats
i Dr. G. van der Leeuw een
Seleverd voor de Vereeniging
Inten van de Gereformeerde
tederland, strekt om meer dan
it \Teugde. Het is verheugend,
in dien kring het woord
jj Dit feit toch getuigt van de
I open te staan, zij het ook met
filvji critischen geest, voor hetgeen
5 geleerd, daarnaar te luisteren,
iets of veel daarin te waar-
4.00lk geval een gesprek te openen,
jan tot beter verstaan, misschien
irlinge toenadering.
oorzaak tot verheuging mag
icht in het door Prof. van der
'fidelde onderwerp. Hij toch sprak
j en liturgie". Wij willen niet
pat bij zulk een onderwerp sohijn-
jt spoediger toenadering mogelijk
vooral dogmatisch of scherp
njstint onderwerp, maar hiertegen-
rrofc-van der Leeuw toch dadelijk
Ij OfAlerwerp „Kerk en liturgie"
'?Vet 'dogma raakt. Ook dit valt
wanneer men bedenkt hoezeer
in nauw verband staat met het
2n ^element van het ambt.
in Utrecht zal met groote
vajig naar de woorden van Prof. van
hebben geluisterd. Hij is een des-
fuitstek. Wij denken in dit verband
»keurig aan de voortreffelijke
'enigen, door hem gedaan naar den
j en den inhoud der Passionen van
welke destijds juist in
Casfnst een centrale plaats innamen,
fer door deze in den besten zin
dies niet weinig toe bijgedragen,
ook onder ons, tot een beter
daardoor ook tot een intenser
de Passionen konden komen.
Gereformeerde predikanten bij
i de liturgie in haar onder-
"ligVormen, in het verleden en in het
l lioht wilden opsteken, legt blijken
1 de competentie van Prof. van
op dit gebied, als van de belang-
mfelke voor dit belangrijke onder
lat en mogelijk nog groeiende is.
punt ook onder leden van één
|veel verschil van meening. Hoe is
'ding tusschen eeredienst en dienst
In hoeverre moet de kerkganger
zich actief betoonen? Hoe moet
Kfes het ambt tot zijn recht en tot
De vragen rijzen en tusschen
het antwoord ligt wel eens een
G afstand. Het getuigt van inner-
tkracht der Kerk, wanneer zij," in
l steun te zoeken in een negatieve
vragen aandurft. Het getuigt
het is ook haar plicht,
p dit alles,strekt het om meer dan
tot verheuging, dat juist iemand
k| van der Leeuw en juist op die
'^'er dit belangrijke onderwerp zijn
uiteen heeft mogen zetten.
1 steun
[Aeze VTi
kracht, r
/EE-
oerderijen door den bliksem
getroffen
>en igavond is tijdens een hevig onweer
eel prij in de buurtschap Verwolde door
iggeim getroffen. Het woonhuis ging in de
iderop. Het vee werd gered, maar de voor-
werd een prooi der vlammen.
Nijverdal is Woensdagavond de blik-
m |lagen in de boerderij van den land-
VrugteneeL Spoedig stond de boer-
chterlaaie. Alleen het vee kon worden
(t huis en de inboedel waren laag
Voorts werd een begin van brand
op een boerderij van Haarle. Hier
gebj met behulp van de buren het vuur
bwK
ge
persoonsbewijs voor
aste journalisten
aste
van de bevolkingsregisters
A burgemeesters per circulaire kennis
c dat met het uitreiken van een Per"
soor?ijs aan een journalist kan lyorden
totdat de betrokkene in het bezit
;n „pas voor journalisten", afgegeven
Verbond van Nederlandsche Jour-
aangezien het beroep journalist
ls een beschermd beroep aan te
[ortgezet onderzoek naar de fraude bij
"ributiebedi-ijf te Hooge en Lage Zwa-
;eft aan het licht gebracht, dat
an dit bedrijf niet 25, doch 50 nie'
iiebonboekjes heeft verduisterd. De
nboekjes gehechte ontvangstbewijzen
hij af met willekeurige namen, zoo-
zich behalve aan verduistering in
(trekking ook aan valschheid in ge-
heeft schuldig gemaakt.
is gebleken, dat de thans gearresteerde
an het distributiebedrijf ten eenenmale
ikt was voor zijn taak. Meermalen
iï ook distributiebescheiden, soms bij
15 tegelijk, verkocht, zoodat tegen ver-
de personen proces-verbaal wegens op-
:e heling zal worden opgemaakt
ONVOORDEELIGE GAST
=t
—i.
/oner vain De Bilt' had in Nmuiden een
'evonden, voorgevende dat hij daar was
gesteld. Toen de man niet betalen kon,
>or in De Bilt geld te zullen gaan halen,
echter een rijwiel weg.
ZON EN MAAN
Isopgang 28 Juni 5.19; ondergang 22.07
ansopoano 28 Juni 9.27; ondergang 23.58
29 Juni 10.37; ondergang 0.26
*ta^rste kwartier Woensdag 2 Juli; volle
tan Dinsdag 8 Juli; laatste kwartiei
pensdag 16 Juli, nieuwe maan 24
li, eerste kwartier 31 JulL
Hongarije in oorlog met
de Sowjetunie
Officieel wordt te Boedapest mède-
gedeeld:
Hongarije beschouwt zich tenge
volge van de herhaalde sowjetlucht-
aanvallen op Hongaarsch rechtsgebied,
die in strijd zijn met het volkenrecht,
in staat van oorlog met de sowjei-
Unie.
DE NIEUWE BONNEN
Aardappelen: Bon 08 van de aardappe-
lendistributiebónkaart: 30 Juni t/m 6 Juli, 2 kg
per bon.
Kaas: Bon 69 en bon 79 van de bonkaart
algemeen: 30 Juni t/m 13 Juli, 100 gram kaas
per oon. De bonnen blijven geldig t/m 27
Juli es.
Boter: Bon 22 en bon 23 van de boterkaart
30 Jini t/m 16 Juli, 250 gram boter per bon.
Boa 22 en bon 23 van de vetkaart: 30 Juni
t/m .6 Juli, 250 gram boter per bon. Op de
bonnen van de vetkaart "wordt per 250 gram
boter 15 cent reductie verleend.
Eic
To.let- en huishoudzeep: Gedurende
het tjdvak van Maandag 30 Juni tot en met
Zondcg 3 Augustus a.s. geeft de met 38 genum
merde bon van de bonkaart algemeen recht óp
het loopen van 150 gram toiletzeep (nieuwe
samenstelling) of 120 gram huishoudzeep of
200 gam zachte zeep (oude samenstelling van
vóór Januari 1941) of 150 gram zachte zeep
(nieuve samenstelling van na 1 Januari 1941)
of 300 gram zachte zeeppasta of 250 gram zeep-
poedei of 600 gram waschpoeder.
Volledigheidshalve wordt er op gewezen, dat
waschjoeder niet kan worden gekocht door het
Zeep voor wasscherijen: De bestaan
de regaling ten aanzien van de wasscherijen
blijft mveranderd van kracht De wasscherijen
zijn dehalve verplicht voor elke twintig kilo
gram troge vuile wasch een zeepbon van het
publiel in ontvangst te nemen. Zooals reeds
is -voorieschreven, dienen de wasscherijen eerst
een box van hun klanten in ontvangst te nemen
en pas daarna een hoeveelheid van twintig
kilogran waschgoed, hetzij
hetzij bij
deelten. in behandeling te nemen.
De ajndacht wordt er op gevestigd, dat bo-
venstaaid voorschrift ook geldt voor de zooge
naamde „waschverzenders", die slechts als tus-
schenpesoon tusschen het publiek en de was*
scheryei optreden.
De w)sch van kantoren, hotels, café's, enz.,
voorzoo'er het handdoeken, poets- en stofdoe
ken, sextetten, tafellakens e.d. betreft, kan ter
behandeing worden gegeven zonder dat daarbij
bonnen gehoeven te worden afgegeven.
butieperode, mogen reeds den daaraan vcoraf-
gaandenZaterdag worden gebruikt.
De distributie van zeep
De secretaris-generaal van het departement
van hanlel, nijverheid en scheepvaart maakt
inzake ce distributie van zeep het volgende
bekend-
Het kcmt voor, dat handelaren reeds thans
tegen imame van bonnen van de nieuw uit
gereikte xonkaarten, P en Q (extra zeep voor
kinderen', zeer en toiletzeep aan het publiek
afleveren Deze bonnen evenwel zijn nog
niet geldij verklaard, .zoodat het is verboden
om reeds thans op deze bonnen zeep af te
leveren. Ingeval van overtreding zijn zoo
wel de kcoper als de verkooper strafbaar.
De Engelsche luchtaanvallen
Gistemaiht hebben enkele Engelsche vlieg
tuigen bovm ons land gevlogen en hier en
daar brisait- en brandbommen geworpen.
Eenige woonhuizen kregen glasschade. Een
boerenhoev! werd getroffen. Een tweetal
koeien weid gedood. Dooden of gewonden
onder de burgerbevolking zijn gelukkig niet
te betreurer.
Credieter voor de uitrusting van
stoonvisschersvaartuigen
Van bevoigde zijde deelt men het A.N.P.
mede, dat vin overheidswege credieten kun
nen worden verleend voor het uitrusten van
stoomvisschersvaar tuigen, indien de eigenaar
zelf niet ovor voldoende middelen beschikt.
In verbard met den geringen voorraad
gasolie zullei uitsluitend ten behoeve van
stoomvissche*svaartuigen credieten worden
verleend.
Het zal dientengevolge mogelijk zijn een
aantal stoomschepen voor de visscherij ge
reed te maktn, hetgeen de vischvoorziening
zeer ten goede zal komen.
Aanvragen voor het verkrijgen van een
crediet moeten schriftelijk worden ingediend
bij de Nederlandsohe Visscherij centrale,
Juliana van Stolberglaan 34 in Den Haag.
„BOTER IN BE FABRIEK VERVAARDIGD'
De secr. gei. van landbouw en visscherij
heeft aan het Crisis-zuivelbesluit 1940 een
nieuw artikel la toegevoegd, waarin wordt
omschreven wat onder in een fabriek vervaar
digde boter wordt verstaan. Dit artikel luidt:
Het fabriekmjtig
geacht 1
/elke
Ta*]!*
noodig is voor de be
reiding van karnemelk voor menschelijke consump
tie. dan wel uit „scheproom", indien de gedeeltelijk
ontroomde melk tot kaas wordt verwerkt.
b. De boter moet bereid worden door middel
een mechanisch aangedreven k;
c. De room of df
van boter wordt t,--
Centrale goed te keuren wijze gepasteuriseerd
d. Er moet een productie van ten minste 2000 kg
per jaar bereikt worden.
VERDRONKEN.
Uitgebreide maatregelen voor
een vlot verloop
Amsterdam staat heden in het teeken van
de groote openluchtvergadering, welke van
avond óp het voormalig IJsclubterrein zal
worden gehouden, en waarin de Rijkscom
missaris, rijksminister dr. Seyss Inquart, als
spreker zal optreden.
In totaal zullen dertien extra-treinen uit
le deelen des lands de bezoekers aanvoeren.
13,000 bezoekers zullen op deze wijze naar
de hoofdstad reizen. Aan het Centraalstation
zijn uitgebreide maatregelen genomen om den
geweldigen menschenstroom snel en ordelijk
naar buiten te geleiden. Op het Stations
plein zullen muziekcorpsen de deelnemers op
wachten en onder de tonen van vroolijke
marschen zal door de stad naar het Museum-
terrein worden gemarcheerd. De stad vertoont
overal de groote roode biljetten, waarover
:en witte strook is geplakt met de mede-
deeling dat de massabijeenkomst in ieder
geval doorgaat, ongeacht de weersgesteld
heid. Bij de entrée van de stad vallen al
dadelijk, tegen den gevel van het Victoria-
hotel, groote doeken op, waarvan de op
schriften er nog eens den nadruk opleggen,
dat het nu gaat om Neerlands toekomst.
Dit is het laatste appèl van den Rijkscom
missaris, gericht tot het Nederlandsche volk.
Het IJsclubterrein, aan de inrichting waar
van men hedenochtend nog druk bezig was,
(in totaal waren honderd man personeel aan
het werk) vertoonde vanmorgen reeds een
opgewekten aanblik, door de talrijke vanen,
rood met het hakenkruis, zwart-rood en
oranje-blanje-bleu. Aan de achterzijde van
het podium, dat met den rug naar het Rijks
museum was gebouwd, had men een haag van
witte vanen opgericht.
Op het podium zullen ook de muziekcorp
sen plaats krijgen. Ervoor, ter linker- en ter
rechterzijde, zijn de zitplaatsen voor den
rijksarbeidsdienst en voor de politieke leiders.
Daarop volgen ter weerszijden de pers
plaatsen met inbegrip van film en foto. Reóht
voor het podium zijn de zitplaatsen voor de
Nederlandsche en de'Duitsche eeregasten.
Op het groote terein, dat met zijn naaste
omgeving plaats biedt aan 50,000 menschen,
zijn talrijke luidsprekers opgesteld, zoodat een
ieder de rede van dr. Seyss Inquart goed kan
hooren. Deze luidsprekers zijn ook buiten het
hek geplaatst, alsmede op een zestal pleinen
in de stad, in de eerste plaats op den Dam.
De indeeling
De grasvlakte is in de lengterichting in 13
strooken verdeeld, overeenstemmend met het
getal van de extra treinen.
De reizigers der extra treinen zullen ge
makkelijk hun plaats vinden, daar de stroo
ken gekenmerkt worden door een biljet, dat
een vergrooting is van hun spoorkaartje.
Eerst na hun opstelling zal het publiek wor
den toegelaten, dat de ruimte om de stroo
ken zal vullen. In de lengte-as van het terrein
is een weg uitgespaard waarlangs de Rijks
commissaris en zijn gevolg zich naar het po
dium zullen begeven. Ter weerszijden daar
van zullen de mannen van den Nederland-
schen- en Duitschen arbeidsdienst in parade
formatie worden opgesteld, den schop over
den schouder, als symbool van vreedzamen
opbouw en als blijk van waardeering van
deze werkers.
De geneeskundige en gezondheidsdienst
heeft uitgebreide voorzorgsmaatregelen ge
troffen, in het belang van degenen, die in de
volte onwel mochten worden. Er zijn langs
den rand van het terrein eerste hulptentjes
opgericht. Tevens zullen daar kraampjes met
ververschingen te vinden zijn, benevens de
toiletten.
De tram zal tot vlak voor den aanvang van
de bijeenkomst met veel materiaal rijden.
Tijdens de vergadering zal het verkeer per
as in de omgeving worden stopgezet.
Direct na afloop zal het tramverkeer op
extra sterkte worden hervat en voortduren
tot een later uur dan gebruikelijk is, ten
einde alle belangstellenden weder weg te
Zoo is dus de geheele inrichting van het
terrein en van de met de bijeenkomst samen
hangende organisatie op grootscheepsche
wijze geschied.
J"^Ui^È7pfnï',i7' •"<>uw>£UROPA OF
OP I'M&MDMR KK ONS>E?G4NS.
'iNVAHG 29*, (JVX J
De voorbereidende werkzaamheden voor de groote massa-vergadering op bet IJsclub-terrein
te Amsterdam van vanavond, waar de Rijkscommissaris, rijksminister dr. Seyss Inquart,
het woord zal voeren. (Foto: Pax-Holland).
De uitreiking van de
persoonsbewijzen
Verhoogde kosten bij te laat
komen
Men meldt ons van bevoegde zijde:
Ieder, die verplicht is een persoonsbewijs in
bezit te hebben, zal door zijn burgemeester
worden uitgenoodigd, voor het opmaken en
uitreiken daarvan in persoon ter gemeente
secretarie te verschijnen. Op die uitnoodiging
zijn dag en uur vermeld, waarop men ter
secretarie wordt verwacht.
Dank zij de voorbereidende werkzaamheden
is de duur van het verblijf ter secretarie
zooveel mogelijk beperkt en behoeft deze in
de meeste gevallen een kwartier niet te over
schrijden.
Er wordt dus van de zijde van den burge
meester het mogelijke gedaan om den inge
zetenen, die ter secretarie worden uitgenoo
digd, ongerief te besparen. Er moet echter
niet slechts systematisch doch ook in een vlug
en regelmatig tempo worden gewerkt. Het zal
duidelijk zijn, dat, wil men binnen den voor
geschreven tijd alle daartoe gerechtigde in
woners van de gemeente in alphabetische
volgorde van een persoonsbewij's hebben
voorzien, de opgeroepenen binnen dien tijd ter
secretarie moeten verschijnen en wel op den
aangewezen dag en het vastgestelde uur. Wan
neer de ingezetenen zich niet houden aan den
tijd, welke op ieders uitnoodiging is aange
geven, moet het werk stagneeren. Wie mocht
meenen, dat hij dag en uur, welke op zijn
uitnoodiging staan aangegeven, kalmpjes kan
laten voorbijgaan en wel eens naar het ge
meentehuis kan stappen, wanneer het hem
lust en zint, moet goed begrijpen, dat op het
tijdstip waarop hij is uitgenoodigd een ambte
naar voor hem gereed staat. Hij wordt ver
wacht en dus terstond geholpen en kan binnen
een kwartier tijds de secretarie weder ver-
Wie echter niet verschijnt op den voor hem
vastgestelden tijd en zich naar de secretarie
begeeft op een tijdstip, waarop hij aldaar
niet wordt verwacht, mag niet klagen, wan
neer hij dan geen ambtenaar voor hem ge
reed vindt staan. Indien hij moet wachten
heeft hij dat aan zichzelf te wijten en wanneer
hij wellicht op een anderen dag zal moeten
terugkomen is dat niet de schuld van een ge
brekkige organisatie, maar van zijn eigen
onverschilligheid.
Niet op tijd verschijnen veroorzaakt stagna
tie in de werkzaamheden van de aangewezen
ambtenaren en kost dientengevolge geld. Wie
zonder gegronde reden tijdverlies veroorzaakt
zal daarvan de kosten moeten betalen.
De secretaris-generaal van het departement
van binnenlandsche zaken heeft daarom be
paald, dat de burgemeester hem of haar, die
niet op den vastgestelden tijd is verschennen,
kan verplichten meer dan de voorgeschreven
leges te betalen en het bedrag daarvan kan
verhoogen tot twee gulden. Deze maatregel
geldt voor elkeen, die in verzuim is, dus zoo
wel voor hen, die een bedrag van een gulden
of vyftig cent zouden zijn verschuldigd, als
voor hen, die het persoonsbewijs kosteloos
zouden hebben ontvangen.
Wie dus mocht meenen, dat hij met den
vastgestelden tijd gerust wat nonchalant kan
omspringen, komt bedrogen uit. Het kost hem
altijd meer tijd, het kan hem ook meer geld
kosten.
De foto's
De foto voor de persoonsbewijzen levert nog
voortdurend moeilijkheden op. Bij herhaling
wordt gestruikeld over den eisch, dat de af
beelding van het hoofd 2 cm in doorsnee of
grooter moet zijn.
Wie er op uit is zich angstvallig aan het
minimum te houden en er met geen haar
breedte bovenuit te gaan, moet zich niet ver
wonderen als blijkt, dat hij er precies met een
halve haarbreedte onder is gebleven. Wie er
een sport van maakt grensgevallen op te zoe
ken, loopt gevaar in een onbewaakt oogenblik
de grens te overschrijden. Wanneer men om
een of ander motief op zijn stukken staat en
er voor waakt het hoofd vooral niet grooter
dan 2 cm te doen afbeelden, zullen zich onge
twijfeld moeilijkheden voordoen.
Er komen dan van die vragen voor den dag,
welke steeds met stelligheid zijn te beantwoor
den, maar ook niet zouden' behoeven te worden
beantwoord, indien men er naar wilde streven
een ruim gebruik te maken van de ruime marge
welke in de woorden ,,of grooter" gelaten is.
Houdt men krampachtig vast aan den 2 c.m.-
eisohen, dan zou men inderdaad kunnen twijfe
len of het hoofdhaar geheel, of ten deele, en
voor welk deel dan wel, mag worden meege
teld, of een onderkin kan worden gerekend te
behooren tot het hoofd, of een sikje kan. wor
den weggedacht en een ringbaard moet worden
meegerekend.
Men zal echter verstandig doen gebruik
te maken van het maximum, dat in den foto-
eisch is toegelaten.
De foto mag 3J,4 c.m. breed en 4% c.m.
hoog zijn. Laat binnen deze afmetingen uw
hoofd zoo groot mogelijk op het plaatje zet
ten, dan heeft u zeker nooit last en de foto
graaf rekent er geen cent meer voor-
De verplichting tot het leveren
van diensten
De Duitsch-Nederlandsche
bijeenkomst te Amsterdam
Naar het A.N.P. van bevoegde zijde ver
neemt, kan erop gerekend worden, dat voor
degenen, die met speciale treinen van de
Duitsch-Nederlandsche samenkomst te Am
sterdam naar hun woonplaatsen terugkeeren,
voldoende verkeersmiddelen ter beschikking
zullen staan. Desbetreffende besprekingen
zijn gehouden met de hiervoor in aanmerking
komende tram-, autobusondernemingen e.d.
De vergoeding
de inkwariieringskoslen.
Zooals men weet kunnen bewoners van het
bezette Nederlandsche gebied, door den direc
teur van het desbetreffende gewestelijke ar
beidsbureau worden verplicht diensten op een
nader aan te wijzen plaats te verrichten. Voor
zooveel noodig kunnen zij bij inwoners in of
in de nabijheid van de plaats, waar de dienst
moet worden verricht, worden ingekwartierd.
De secr. gen. van sociale zaken heeft thans,
blijkens een publicatie in de Staatscourant
van gisteren, de vergoeding voor de kosten
van inkwartiering (kost en inwoning) vastge
steld op 1.75 per etmaal.
Kerk en Zending
J. Broeyer te Katwijk
AFSCHEID EN INTREDE.
Ds. C. E. van Voorthuyzen, pred.
Evang. te Dokkum hoopt 27 Juli afscheid te
nemen van de Ned. Herv. Evang. Ver. „Reho-
both" aldaar, en den 24 Aug. zijn intrede te
houden in de Ned. Herv. Kerk te Kattendijke
(Zeel.), na bevestigd te zijn door ds. J. P. v a n
Steenbergen te Biezelinge.
Vereeniging van predikanten der
Geref. Kerken
De algemeene vergadering.
(Vervolg.)
Gistermorgen om 9 uur werd in het Jaar
beursgebouw te Utrecht de jaarlijksche alge
meene vergadering van bovengenoemde ver
eeniging voortgezet.
Aan de orde kwam het referaat van Dr.
K. Sietsma van Amstrdam-Zuid, over:
,.De worsteling om het intellect", waarvan we
reeds verslag gaven.
Discusssie.
Ds. D. v. D ij k van Groningen merkte op
dat de vraag bij hem rees of we het wel zoe
ken in de goede richting. Is'het juist om
onderscheid te maken tusschen intellectueelen
en niet-intellectueelen. We moeten telkens
en telkens weer komen met het eenvoudig
getuigenis van Gods Woord en den eisch des
geloofs in Christus tot God te gaan eenvoudig
poneeren.
Ds. D. K. Wielenga van Capelle a. d.
IJssel wees op zijn ervaringen in gesprekken
met' intellectueelen. Hoe moet men deze zaak
op de dorpen aanvatten?
Ds. G. D i e m e r van Scheemda kon met de
gedachtengang van ref. wel meegaan. Wat de
invloed onder intellectueelen betreft ver-
keeren we in een eigenaardige positie, naar
spr. nader uiteenzette.
Spr. gaf aan wel'ke factoren in Geref. kring
de.vastheid van lijn gebroken hebben.
Dr. G. B. Wurth van Rotterdam-Zuid,
verheugd over dit onderwerp, vroeg hoe het
komt dat het bij de Gereformeerden ont
breekt aan den rechten aanpak der dingen,
terwijl de Geref. bij uitstek toch voor de
evangelisatie onder intellectueelen aange
wezen mogen geacht
We moeten liefdevol bij dit werk gaan
staan zullen we met wien we spreken in het
hart treffen. Spr. gaf tenslotte enkele mede-
deelingen uit eigen ervaring.
Ds. D. Hoek van Hilversum accentueerde
de noodzakelijkheid van het juiste evenwicht
tusschen hoofd en hart en illustreerde dit
met enkele voorbeelden uit zijn veeljarige
N. H. practijk.
Dr. A. de Bondt van 's-Gravenhage-West
vraagt: Is het niet goed om de zaak van het
chr. geloof op duidelijke wijze te verdedigen
t. o. hen voor wie dit dwaasheid is, om ver
volgens een critische uiteenzetting te geven
van de calvinistische visie.
Hierna beantwoordde Dr. Sietsma de
gemaakte opmerkingen; waarvan spr. er
meerdere met nadruk onderstreepte.
Spr. gaf vervolgens aan, hoe men in de
dorpen te werk kan gaan door persoonlijk
contact en lectuurverspreiding. In samen
komsten met intellectueelen moet men niet
een heele rij ketterijen afwerken en zich zoo
veel mogelijk onthouden van critiek op andere
christenen.
Spr. maakte ook enkele opmerkingen over
„Horizon", dat hij stukken beter vindt dan een
paar jaar geleden.
Spr. wees er op welk onderscheid hij in zijn
referaat heeft gemaakt van hoofd en hart.
Van het inspuiten van een dosis chr. weten
schap is bij spr. geen sprake. Wie niet doet
naar het Woord zal geen dageraad hebben,
moet onze prediking zijn. (Applaus.)
De voorzit ter dankte Dr. Sietsma
voor zijn interessant betoog en wees op de
perspectieven, die God heeft geopend in het
door ref. besproken werk, waarna de morgen
vergadering gesloten werd.
De slotzitting
Om 1 uur ving de slotzitting aan. Hierin
trad als referent op D s. P. N. K r u y s w ij k,
Geref. predikant te Hilversum, met het onder
werp: „Het herbond en de prediking", waar
van we reeds verslag gaven.
Discussie
Prof. dr. G. C. B er ko u w er, van
Watergraafsmeer, vraagt: Waar is het punt
waar men in de discussie over het verbond
uiteengaat Waar ziet ref. het speculatieve
element in het spreken over het verbond
Spr. stelde ref. ook een vraag over stelling
zes. Hoe ziet ref. de belofte Gods Waar ligt
het mysterie in het verbond en de verbonds-
prediking, die tot ons komt? Moet ref. bij
Rom. 9 ook niet Rom. 11 in het oog vatten?
Prof. Greydanus maakt hier een onderscheid,
zij het ook geen scheiding.
D s. D. v. D ij k, van Groningen, oordeelde
dit referaat in zijn soort zeer geslaagd. Spr.
betreurt, dat ref. zoo weinig verband heêtt
gelegd tusschen het werkverbond en het ge-
nadeverbond en daardoor de eenheid deed
verbi-eken.
Ref. heeft niet „duidelijk aangetoond, dat het
genadeverbond met Christus als het hoofd is op
gericht. Vervolgens kwam spr. op de kwestie
van het zelfonderzoek. Voelt ref. niet dat hij
met het zelfonderzoek in een impasse kwam.
Hoe wil ref. de zaak van het zelfonderzoek dan
wèl aanvatten? Waarom niet tegen de ge
meente gezegd dat zij het verbond in al zijn
rijkdom en naar alle zijden moet aanvaarden?
Spreekt God als Hij zegt: u en uw zaad; ook uit
dat er onder zijn die er met bij zijn? Het gaat
er om de gemeente te laten zien dat het Ver
bond ook dupleurisch is. De gemeente moet
het verbond in het geloof aanvaarden. Het
mysterie in Gods openbaring moet niet intel
lectualistisch worden uiteengerafeld,
kwestie van den aard der liefde brengt
hier geen spier verder. De verkiezing is van
God en kennen wij niet. Wij zien achterna wie
de vleeschelijke kinderen zijn, maar kunnen
daarmede tevoren niet rekenen. Alles moeten
i we uit het verbond doen opkomen en bepalen
daardoor het karakter. Alles komt op uit het
eene verbond dat God met zijn volk heeft en
onderhoudt
Hommerts stelde een vraag van practischen
aard.
Ds. C. de Kruik van Kamerik vond het
referaat uit het hart gegrepen en stelde een
vraag in betrekking tot verbond en verkie
zing.
Dr. A. de Bondt van 's-Gravenhage-West
bracht het monopleurisch karakter van het
verbond in discussie. De omschrijving van
ref. maakt spr. wel dankbaar, maar niet vol
daan. Spr. stond nader stil bij de kwestie
van het indragen van het begrip monopleu
risch in de Geref. theologie. Olivianus heeft
naar spr.'s meening het sterkst het mono
pleurisch karakter van het verbond gehand
haafd. Wil ref. dit karakter wat sterker
handhaven?
Ds. 1. de Wolf van Enschede vroeg of geen
onderscheid moet gemaakt tusschen de belofte
en de vervulling? Spr. stelde ook een vraag
over het begrip: tweeërlei kinderen. Loopen
uit de eenheid van God geen divergeerende
lijnen, zoodat we van tweeërlei verbond kun
nen spreken?
Hierna diende ds. K r u i s w ij k van repliek,
Spr. wil de belofte niet noemen een pro
fetie, hoewel ze het is.
Het blijft een zaak van gelooven op het
Woord. Voor spr. ligt in zijn persoonlijk leven
het mysterie in de genade en voor hem als
prediker dat hij alle menschen de belofte pre
diken mag. Het mysterie ligt in wat God
vergt en ook geeft. De belofte komt nooit
geïsoleerd van den eisch. Spr. ziet tusschen
Rom. 9 en Rom. 11 geen tegenstelling, naar hij
nader uiteenzette.
Spr. wees op den grond waarop de eisch van
zelfonderzoek is gebaseerd. Een mensch moet
tot zelfonderzoek komen als God hem voor
bepaalde dingen plaatst. Gods Woord legt
verbond en verkiezing vlak naast elkander,
en stelt ons voor de eisclien daarvan. Het oor.
deel der liefde mogen wij niet verobjecti-
De opmerkingen van dr. de Bondt heeft
spr. dankbaar geïncasseerd. Er is onderscheid
tusschen oorsprong en voortbestaan van het
verbond. Spr. heeft den indruk dat men het in
het spreken over het verbond wel eens wordt.
Spr. wil geen onderscheid maken tusschen
belofte en vervulling. Spr. kon voor zijn be
sef niet alle dingen duidelijk uiteenzetten.
De voorzitter dankte hem voor zijn bestu
deerd betoog, en. sprak een kort slotwoord,
rna de drukbezochte vergadering op ge-
buike.lyke wijze werd gesloten.
DE CLASSICALE VERGADERINGEN.
In de vergadering der classis Harderwijk
werden de candidaten der Geref. en der Con-
fessioneelen met bijna algemeene stemmen
gekozen.
In de vacature Ds. C. H o 11 an d werd tot
lid var. het classicaal bestuur gekozen ds. G.
W. Ch. Kruishoop te Ermelo.
Inzake de consideratiën werd besloten,
aldus te adviseeren: Het nieuwe reglement
worde een volgend j'aar opnieuw aan de orde
gesteld. De tijd tot bestudeering was te kort.
een motie werd aangedrongen op hand
having van Schrift en Belijdenis.
AFSTICHTING
„Afstichting" is een Zuid-Afrikaansch
woord. Dit wordt- naar wij in „Credo"
lezen, er mee bedoeld: „Wanneer een kerk
voor één predikant te groot wordt, gaat de
kerkeraad na welk deel der gemeente voor
zelfstandige institueering in aanmerking
komt Dit zal dat deel zijn, dat het verst
van het kerkgebouw afwoont en dn een wijk
of kwartier, waar uitbreiding kan worden
verwacht. Met die leden belegt de kerkeraad
dan een vergadering ter bespreking van
eigen gemeentevoming. Of de leden alles
zelf bekostigen kunnen, mag niet op den
voorgrond staan. Want de moederkerk moet
voor een behoorlijken uitzet zorgen.
Het begin moet dan vanzelf klein zijn.
Geen kathedraal, maar een eenvoudig, aardig
kerkje, dat voor de naaste toekomst toerei
kend is.
Bij de Gereformeerden in Noord-Amerika
zet men soms voorloopig een „basement",
wij zouden zeggen een sous-terrein, dat later
voor vergaderlokalen is bestemd en waar
boven eens de eigenlijke kerk zal verrijzen.
Bij beroeping van een eigen predikant be
looft de moederkerk het ontbrekende geld
bij te passen. Dit systeem werkt uitstekend.
De dochter groeit de moeder wel eens boven
het hoofd, waardoor weer nieuwe „afstich
ting" plaats heeft. Vanzelf zijn hier bij moe
der en dochter moeilijkheden te overwinnen,
maar er zijn geen gevallen bekend, waarin
de doortastendheid het niet in den weg van
overtuiging gewon. Aan kerkgebouwen wordt
niet geknoeid om wat meer schaapjes te
kunnen bergen en den herder tegelijk te
overbelasten. Geen lapmiddelen".
WAAROM ALTIJD „DIE WET"?
Ge kent deze vraag, want die wordt nog al
eens gesteld ten opzichte van de altijd her
haalde voorlezing van de Wet des Heeren en
Geloofsbelijdenis Cde z.g. 12 artikelen des
Men (veel jongelui, maar ook veel ouderen)
vindt dat een vrij eentonige geschiedenis, een
gelegenheid om eens rond te kijken en je te
vervelen en inwendig een beetje te lachen om
die „os en die ezel", die trouw aan het einde
/an de Wet verschijnen.
Ik kan mij voorstellen, dat men zoo denkt,
wij allen zijn kinderen van dezen tijd, aldus
Ds. P. A. van Stempvoort in het Herv. Kerx-
blad van Eindhoven.
Maar dat pleit nu juist niet voor de
Aiepte van Christelijk leven in dezen tijd.
Want wie toch uit de Schrift iets weet van
verhouding tusschen God en ons leven,
die weet, dat uit de Wet van God de kennis
der zonde is. Welnu de spiegel wordt ons
lederen Zondag voorgehouden, opdat we er
even vóór zullen gaan staan en onszei/ zien,
zooals wij zijn: menschen met vele afgoden
naast God (geld en mooie kleeren, de veilig
heid van ons hachje, enz.), menschen, afe
ouders en overheden niet eeren, die vele on
reinheden hebben in slaapkamers en gedach
ten, die dwars tegen God in allerlei begee-
ren enz.
En zoo zou ik kunnen voortgaan. Maar.
ge kimt zelf wel voortgaan. En.... begin
daar iederen Zondag weer opnieuw mee. Als
ge dit eenmaal verstaat, zijt ge dankbaar voor
die altoos herhaalde lezing van Gods wet
Uit die Wet is de.kennis van onze zonde, en
uit die zelfkennis komt de oprechtheid voor
God en de menschen, die wij in ^tv3 „christe
lijk" wereldje méér dan noodig ^;bben.
De liturgische beweging heeft oude ele
menten van de Calvinistische eeredienst weer
tot eere gébracht: na de Wet schuldbelijdenis
met antwoord der gemeente, en daarna geoa-
deverkondiging.
Deze goede gewoonte zal te meer de be-
teekenis van Gods Wet als tuohtmeester en
leider van ons leven doen uitkomen.