|liru«rr ^rittsdjr Qhntrattt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
entsprijs:
maanden 2.47. vermeerderd met
incassokosten. Per weck 19 ct
mers 5 ct Zaterdagnummers
Zondagsblad 714 Ct. Alles bij
tbetaling.
intieprijzen
Bur. Redactie en Administratie:
BREESTRAAT 123. LEIDEN
Telefoon 22710
(Na 6 uur 23166).
Postbox 20. Postrek. 58936
irten I per re®e*- Ingezonden Mede-
bonif'Hfi6" ct* per regel. Minimum
at al egels Bewijsnurmras 5 ct. Bij con-
verklU belangrijke korting
No. 6453
Hoofdredacteur H. Diemer, Rotterdam.
ZATERDAG 14 JUNI 1941
22e Jaargang
aflej
:rbod«
net gi
len oj
jende
verantwoor-
sen.ek|delijkheid
icii ui)iWaarom aer
de onze dagen
ullm}d op de meest
ie'v i et
^8 te voeren
lat zij
het li
Ten. t worden ontkend, dat vooral de
ïheid jnensth spoedig te worstelen
reten er*e' moeilükh^en van geeste-
3_ plrtoe vaak zal onze da8en niet
len u1 naar de plaats'van den mensch
zijn gebeuren! In het algemeen zijn
bon]^elke ook hier gesteld kunnen
den rfleiden tot de alles beheerschen-
og bijr de verhouding tusschen de
?n z^uvereiniteit eenerzijds en de
i varverantwoordelijkheid anderzijds,
liet t^gen, dat dit een vraag is, welke
°°k g het terrein van dc dogmatiek,
aan in onze dagen verscheidenen,
frtiek vaarwel zeggen teneinde
st te koesteren in allerhande
flingen. Mogelijk is het ook wel
verbtgmatiek op den buitenstaander
hebtdruk moet maken van het vol-
eveelfyan het stoer en stevig opgezet
;n, d< waarby het hart koel kan
is geb
zij k
or aafn met dergelijke redeneeringen
lus (jrzichtig. Wij willen niet verge-
de een onvergankelijke waarde het
bineeborbeeld in de vorige eeuw na
ieën welke wee maakte door velerlei
der diygj-tQQggn^ Kuyper en anderen
laken.^ egn SyStemati$che uiteenzet-
^j^joor naams te leerstukken. En zou
nem)g bij ons en elders wel zoo bree-
rhter ibben gevonden, indien de grond-
die niet zoo spoedig mogelijk en
rel ten in onze belijdenisgeschriften
kers llegd? De menschen hadden be-
ens a-crantwoord houvast. Zij wilden
'8 J»-a van alle louter menschelyke
lld edi Bijbelsohen grond onder de
gewii
of dr'
gszins gelijke situatie verkeeren
ge-gat kost waarlijk niet veel moeite
:ich jeving de rijzende vragen naar
arom" der dingen te hooren.
dagen wederom gezocht
meest essentiëele pro-
het tal van deze
-bben™2 le voeren tot de reeds aan"
een trale vraag naar de verhouding
nvraf°uvereiniteit van God en de ver-
>rend:heid van den mensch. Hoe is
itstreding? Is hier 9prake van een
hun een èn-èn? Heft de eerste de
;1 op of is de tweede niet te den-
ePenan de eerste afbreuk te doen?
clejnJet onze bedoeling zijn ons te zet-
x stioeantwoording van deze vragen,
igen mr is trouwens de laatste tien-
ak bïren verrijkt met een keur van
periwelke ook de hier aanhangige
êe^n stellen onder het licht van
iet si is het ons een voorrecht
an egen wijzen op èen brochure van
_en den Amsterdamschen predikant
uisbri"3' bij S. J. P. Bakker te Am-
13 eeechenen en waarin met betrek-
ikt, aangeduide vragen klare taal
ïtijdvjken, al ligt het niet aan den
ïhoort niet elk punt terstond helder
^vtgens, is dit niet juist de groote
^heel ^a* mensc^ er 200 zonder
jjj (iemt en eigenlijk kan hij ook
op v(S over de gestelde problemen
gen jischelijke wijze te denken? Ook
tribudan gemeten met menschelijke
in oiionder dat jnen oog toont te be
ngenet feiOüaf" God de gansch Andere
b*.Oplossing, welke op zuiver men-
volkomen bevredigt, kan men
•t na(.eil^k geraken. Het is daarom
lat d'j onze Christelijke levensopvat-
d igBn opgaan in een poging al deze
5 den weg van een verstandelijk
- daarheid te brengen. Steeds zal
zijn, welke voor het beperkte
lstand niet zonder meer te aan-
e vaiBoven het verstandelijk aanvaar-
ook het geloovig aanvaarden,
heejs de mensch, ook de scherp den-
oorsfie scherp-theologisch denkende
;ius ihem boven de gave van het ver-
gegeven de gave van het geloof.
een 'pemt niet tot werkloosheid, maar
n inien van allerlei problemeh het
Heti de rust om alle vragen, gedeel-
,ste^ lemaal niet opgelost, te leggen
ten van Hem,, uit Wien alle din-
ant Hij is de Weg, ook de Weg
ïrnissen, gelegd door en rondom
ager 1 kunnen en weten des menschen.
htof£met andere geschriften wil de
ure van dr. Sietsma, welke vele
er met vrucht ter hand zullen
dien Weg leiden.
'ÖTC
lag met ontplofbare stof
dagen is in het bestek van een
streven in Amsterdam-Zuid een
anslag met ontplofbare stof ge
in dienstinstantie van de Duitsche
waarbij persoonlijke en mate-
is ontstaan.
ring van den aanslag doet een
bekendheid met de plaatselijke
den veronderstellen. Het onder-
de Duitsche Sicherheitspolizei
pezen, dat de verantwoordelij te
len misdadigen aanslag rust op
erdam-Zuid wonenden Joden
•ader op de uit Diutschland hier-
len joodsche emigranten die
den een systematische en voort
nemende anti-Duitsche activiteit
•hebben.
hiervan heeft de General-Kom-
das Sicherheitswesen krachtens
ing 33/40 van den Rijkscommis-
intrekken van vermogens. bev<"i
inbeslagneming van het stam-
•Grundvermögené van een aantal
tijd zijn talrijke joden in het
•den die uit oeëmi-
4— gearresteerd. Zij worden naar
iair/p gebracht.
Commissarissenbelasting
Een nadere uiteenzetting
Ingevolge artikel 9 van het besluit op de
commissarissenbelasting 1941 wordt de com
missarissenbelasting mede geheven van com-
missarisloon (waartoe ook tantièmes behooren),
dat nè 31 December 1940, doch vóór het in wer
king treden van het genoemde besluit (5 Juni
1941) door den commissaris is genoten. De be
lasting over dit commissarisloon is verschul
digd door den commissaris.
In de tweede uitvoeringsbeschikking commis
sarissenbelasting 1941, welke is afgekondigd in
de „Staatscourant" van 4 Juni 1941, no. 106,
heeft de secretaris-generaal van het departe
ment van Financiën nadere voorschriften gege
ven betreffende de wijze waarop de betaling
van de aldus verschuldigde belasting behoort
te geschieden.
Deze voorschriften komen o.m. op het vol
gende neer.
Opgave van reeds uitgekeerd
commissarisloon voor 15 Juni
lissarissen, aan wie zoodanig com-
legekend, en van het bedrag van
n deze commissarissen toegekende
De opgave behoort te worden gedaan bij den
inspecteur der directe belastingen of dien der re
gistratie, onder wiens inspectie de loonbelasting-
kaarten ingevolge het besluit op de loonbelasting
1940 worden bewaard.
De betaling kaï
den. 1. De commissaris
1941 ter hand stellen aan het llchaarr
commissarisloon heeft toegekend, met h
de belasting aan den ontvanger der din
tingen af te dragen.
De c
.kt, behoeft zelf geenerlei 1
vullen. Het lichaam is verplicl
lasting vóór 11 Juli 1941 af t
de loonbelastingkaart
n, onder wiens kantoor
den gehouden,
t dc belasting ter hand
heeft gesteld aan het lichaam, oehoort zelf voor
4 Juli 1941 de verschuldigde belasting te voldoen
bij den ontvanger der directe belastingen, als boven
genoemd. Bij betaling ter kantore behoort de com
missaris tegelijkertijd een in tweevoud opgemaakte
loonbelastingaangifte in te leveren. Betaling per
giro is onder bepaalde voorwaarden mogelijk. De
commissaris of het lichaam, dat het loon toekent,
is verplicht een loonbelastingaangifte in te dienen.
Eventueel navordering door den
inspecteur
De commissaris, die noch op de onder 1, noch op
de onder 2 vermelde wijze de belasting heeft vol
daan. ontvangt van den inspecteur een aanslag tot
navordering De belasting kan in dezen aanslag
worden verdubbeld.
Artikel c regelt ten slotte de event, teruggaaf van
loonbelasting.
Ingevolge artikel 5 van het besluit op de com
missarissenbelasting wordt de loonbelasting slechts
geheven over het bedrag, dat na de inhouding we
gens de commissarissenbelasting «verblijft. Bij de
inhouding van de loonbelasting vóór 5 Juni 1941
heeft het lichaam, dat het commissarisloon heeft
toegekend, echter niet met de commissarisssen-
belasting rekening kunnen houden. Daarom is den
commissaris de bevoegdheid gegeven om vóór 5 Juli
1941 bij den inspecteur onder wiens inspectie hij
woont een verzoek om teruggaaf van te veel inge
houden loonbelasting in te dienen. In alle gevallen,
waarin de commissaris echter in aanmerking komt
voor een aanslag in de inkomstenbelasting, zal hij
zich de moeite om ee.i verzoek om teruggaaf te
doen kunnen besparen, aangezien bij dezen aanslag
ook de te veel ingehouden loonbelasting zal worden
Liquidatie van een molest-
verzekering-mij
Gelast door den secr.-generaal van financiën
De wnd. secretaris-generaal van het depar
tement van financiën maakt bekend, dat hij,
gelet op het bepaalde bij artikel 3 van het
besluit no. 199/1940 betreffende onderlinge
molestverzekeringsmaatschappijen, de liquida
tie heeft gelast van de wederkeerige ver
zekeringsmaatschappijen Eerste Nederlandsche
Glasverzekering tegen Bomschade op Onder-
lingen Grondslag, ook wel genaamd Eerste
Nederlandsche Glasverzekering tegen Bom
schade en Burgermolest op Onderlingen
Grondslag en derzelver onder-afdeeling Eer
ste Nederlandsche Bedrijfsverzekering tegen
Molestschade op Onderlingen Grondslag, ge
vestigd te Amsterdam en aldaar kantoorhou-
dende vo ïeen aan den Amstel no. 252, thans
aan de Jonge Roelensteeg no. 41.
De datum, waarop voormelde maatschappij
in liqui a'ie treedt, is vastgesteld op 11 Juni
1941 er. voor wat betreft de liquidatie der
voormelde onder-afdeeling op 13 Mei 1941.
Schuldvorderingen ten laste van
den opbouwdienst
De staatscourant van gisteravond bevat de
volgende bekendmaking:
De secretaris-géneraal van het departement
van algemeene zaken deelt belanghebbenden
mede. dat be gewenscht is. ten einde tijdige
betaling mogelijk te maken, dat alle vorderin
gen ten laste van den opbouwdienst zoo spoe
dig mogelijk worden ingediend bij het hoofd
van het afwikkelingsbureau opbouwdienst. Arn-
hemschestraat 8 Velp. Om zekerheid van spoe
dige voldoening van dc vorderingen te krijgen
moet men deze uiterlijk ultimo Juni as. heb
ben ingediend Latere indiening zou tot aan
merkelijke vertraging in de afdoening kunnen
Nederfandsch Indië en Japan
De instructies aan Josjizawa
verzonden
Het D.N.B. meldt uit Tokio:
De v. i -ordvoerder van het departement van
voorlichting heeft heden in de persconferen
tie verklaard dat de regeering definitieve in
struct;-*s gezonden heeft aan den leider vsn
de Japansche delegatie te Batavia.
Het antwoord, zoo verklaarde hij. is opge
steld met inachtneming zoowel van de hou
ding van Nederlandsrh-Indië tegenover Japan
als van den internationalen toestand.
De Jomioeri Sjimboen bevat, een onderhoud
met Josjizawa, waarin deze verklaart, dat er
met Nederlandsch-Indië geen compromis meer
mogelijk is. Hij acht het derhalve niet noo-
dig, zich voor zijn vertrek naar Tokio
waarvan de datum zou zijn bepaald op 29
Juni a s. met de autoriteiten van Neder-
landsch-Indiè in verbinding te stellen. Gezien
de starre houding van Batavia, wordt de toe
stand steeds moeilijker.
WAARSCHUWING
Pe oorlogsbalans over het begin
van dit jaar
De Ishmus van Korinthe
23 April capituleerde de door Duitsche
en Italiaansche troepen ingesloten legers
van Macedonië en Epirus onder eervolle
voorwaarden. Op den historischen berg
pas van Thermopylae bij Molos deden
deelen van de eenige Duitsche pantser
divisies, die nog contact met den vijand
hadden, met doeltreffenden steun van
Stuka's een inval in de sinds maanden
uitgebreide vijandelijke stellingen en
openden den weg voor de pantserstrijd-
krachten. Binnen weinige dagen was deze
laatste verdedigingslinie van den vijand,
die door terreinsomstandigheden bijzon
der sterk was, bedwongen. In een ruste-
looze achtervolging werd 25 April Thebe
bereikt. Twee dagen later trokken de
eerste Duitsche troepen de Grieksche
hoofdstad binnen, nadat reeds den dag
tevoren DuatscCie valscherm-troepen de
stad Korinthe en den Isthmus vanuit de
lucht in bezit genomen en daardoor de
eenige verbinding over land tusschen
Noord- en Zuid-Griekenland gewaarborgd
hadden benevens den bijzonder belang
rijken zeeweg door het Kanaal van Ko
rinthe. Hierbij werden meer dan 900
Britten en 1450 Grieken gevangen ge
nomen en tevens een groote hoeveelheid
oorlogstuig buitgemaakt.
Ten Westen van het Pindosgebergte be
reikte de Leibstandarte in een onstuimigen
opmarsch de golf van Patras en bracht den
overgang over de zee-engte in haar macht.
Op den Peloponesos rukfen aanvankelijk val
scherm troepen en vervolgens ook gemotori
seerde troepen onverwijld op tot de havens
Argos en Kalamai en namen vele duizenden
Britten en uieengejaagde Serviërs gevangen,
die er niet meer in geslaagd waren over zee
te vluchten.
Onderdeelen van het leger van List staken
tijdens deze operaties op gereedgemaakte
schepen in zee en namen de Aegeïsche eilanden
Thasos, Samothrake, Lemnos, Mytilene en
Chios benevens talrijke kleinere eilanden in
bezit. Italiaansche strijdkrachten maakten
zich meester van de Ionische eilanden en van
de Dodekanesos uit, tevens van de Cy-
claden.
Verhouding van gevechtskrachten
Door de operaties van het leger, die volgens
de aanwijzingen van den Führer en opper
bevelhebber der weermacht geleid werden
door den opperbevelhebber van het leger,
generaal-veldmaarschalk von Brauchitsch en
den chef van den generalen staf, generaal-
oberst Halder. werd in samenwerking met
onderdeelen van het Italiaansche en Hongaar-
sche leger in een veldtocht van drie weken
met een minimum aan strijdkrachten een vol
ledige overwinning bevochten Van de gereed-
gehouden formaties van het leger nam slechts
twee derde san den strijd deel, tegen de
Britten streden slechts vijf formaties, waar
onder drie pantserdivisies, waarvan er een
nog tijdens de operaties in reserve gehouden
en als niet meer noodig teruggetrokken werd.
Het aantal der gevangenen, die in deze ge
vechten door Duitsche troepen gemaakt zijn,
bedraagt volgens een nog niet voltooide tel
ling aan Serviërs S298 officieren en 337,864
man, aan Britten 324 officieren en omstreeks
1900 man, aan Grieken omstreeks 8000 offi
cieren en 21.000 man, in totaal dus meer dan
14,60° officieren en 558,r00 man. De in ge
vangenschap geraakte soldaten van Duitsche
en geallieerde nationaliteit zijn hierbij niet
meegeteld Zij verden evenals de Grieken in
de gel eenheid gesteld zich naar hun vader
land tc begeven. Voor zerover tot dusver geteld
werdrn buitgemaakt meer dan 1500 stukken
geschut, omstreeks 600,000 handvuurwapenen
honderden gepantserde en andere auto's en
een ontelbare hoeveel! eid oorlogstuig van
anderen aard benevens groote voorraden van
allerlei slag.
De voorbereidingen en de uitvoering
van den veldtocht op den Balkan stelden
de hoogste eischen aan leiding en troep.
Pantserformaties st-eden in een terrein,
dat tot dusver voor den strijdwagen on
begaanbaar geacht werd Gemotoriseerde
troepen van het leger en de wapen-SS
achtervolgden den tegenstander dag en
nacht door het moeilijkste bergterrein,
dikwijls over dikbesneeuwde of bevroren
'egen. Bergcivisies onden bij herhaling
>p bizondere wijze wat zij waard waren
bij de doorbraak doo tellingen, die door
de natuurlijke gesteldheid sterk en sinds
maanden uitgebreid waren en door den
tegenstander taai verdedigd werden. Voor
den strijd in het ho .ggebergte onvol
doende uitgeruste infanterie-divisies vol
brachten bij dikwijls zware gevechten
unieke marsehprestat es. Het luchtwapen
onder opperleiding an den rijksmaar
schalk maakte het den tegenstander door
snelle vernietiging van zijn vliegertroepen
en handhaving van de superioriteit in de
lucht lijdens den geheelen veldtocht on
mogelijk het stelselmat:ge verloop van de
eigen operaties uit de lucht te verhin
deren.
Bijzonder groote successen boekten for
maties gevechtsvliegtuigen en Stuka's
door voortdurende aanvallen op de viian-
delijke transportschepen op zee rondom
Griekenland. De stelselmatige aftocht van
de Britten werd hierdoor belet en de
Ent">1®che scheepsruimte zeer zwaar ge
troffen.
(Vervolg op pag. 2)
Doctor J. P. Prins
Zooals men elders in ons blad kan lezen
promoveerde Woensdag j.l. aan de Univer
siteit te Gent tot doctor in de letteren en
wijsbegeerte de heer J. P. Prins te Schiedam.
Wij, die van zeer
nabij bekend zijn met
den zeer drukken
collega, kunnen
eenigszins begrijpen
welk een 'oldoe ïing
het voor dr. Prins
moet geweest zijn om
na zoo moeitevollen
arbeid, die een proef
schrift als hij schreef
vorderde, de doctors
bul in handen te
hebben gekregen. En
dat het „cum laude"
voor hem een bijzon
dere beteekenis heeft,
zal leder, die iets van wetenschappelijk
werken afweet, begrijpen, als men zich in
denkt den buitengewoon zwaren dagelijk-
schen arbeid als chef van de redactie van een
dagblad, dien de jonge doctor dagelijks eerst
had te verrichten, vóórdat hij aan de studie
kon gaan, vaak met een hoofd vol zorgen over
den krantenarbeid, vaak nog gestoord door
allerlei telefoontjes.
Toch consciëntieus werker als we Prins
kennen verwondert ons dit „cummetje"
niet
Onzen collega onze hartelijke gelukwen-
schen met het bereiken van het hooge ideaal,
dat hij zich stelde.
REDACTIE.
Het luchtwapen in actie
Het Duitsche weermachtsbericht
In den handelsoorlog tegen Grool-
Britannië heeft het luchtwapen nieuwe suc
cessen behaald. Gevechtsvliegtuig^» hebben
in het Kanaal van St. George vier
gewapende vijandelijke koopvaardijschepen
van tezamen 28,000 ton, tot zinken gebracht
en in hetzelfde zeegebied en aan de Oost
van Schotland vier andere groote vracht
schepen beschadigd.
Lichte gevechtsvliegtuigen hebben in den
afgeloopen nacht verscheidene vliegvelden in
Zuid- en M i d d en-E n g el a n d met goed
resultaat aangevallen en daarbij twee Brit-
sche vliegtuigen neergeschoten.
In bet gebied van de Middellandsche Zee
was een aanval van hei Duitsche luchtwapen
op Haifa in den nacht van 11 op 12 Juni bij
zonder loonend.
In Noor d-A f r d k a geen bijzondere ge
vechtshandelingen.
Bij pogingen van den vijand om Noor
wegen binnen te vliegen schoten jagers twee
Britsche gevechtsvliegtuigen omlaag.
De vijand liet vannacht op verscheidene
plaatsen in Wes t-D uitschland brisant-
en brandbommen vallen, waardoor verschei
dene burgers werden gedood of gewond.
Eenige woonhuizen werden verwoest of be
schadigd. Branden konden door den veilig
heids-, hulp- en luchtbeschermingsdienst
spoedig worden gebluscht. Nachtjagers en
luchtdoelartillerie schoten vier van de aan
vallende vliegtuigen omlaag.
In den tijd van 9 tot 12 Juni heeft de
vijand bij elkaar zeven en dertig vliegtuigen
verloren. Hiervan werden 26 door nacht
jagers en in luchtgevechten, zeven door lucht
doelartillerie en vier door eenheden van de
marine neergeschoten. In hetzelfde tijdvak
gingen zeven eigen vliegtuigen verloren.
Een Duitsch verkenningsvliegtuig heeft bij
Solloem, in een rotsketel, een Britsche colonne
op marsch overrompeld. De bestuurder drukte
zijn toestel tot op 100 m omlaag. Het D.N.B.
meldt, dat de aanval met vernietigende wer
king in dt colonne barstte, die werd wegge
maaid.
De Führer heeft kapitein-luitenant Herbert
Schultze, commandant van een duikboot, het
eikenloof van het IJzeren Kruis verleend
naar aanleiding van het tot zinken brengen
van 200,000 ton vijandelijke scheepsruimte
Kerk en Zending
De elfde bondsdag.
De elfde bondsdag van den Bond van Chr.
Geref. Meisjesvereenigingen in Nederland zal,
naar wij vernemen, Woensdag 25 Juni a.s. te
Utrecht in de Chr. Geref. kerk worden
gehouden onder presidium van mej. M. A.
Klomp van Haarlem. In de morgenver
gadering komen de huishoudelijke zaken aan
de orde. In de middagvergadering zullen het
woord voeren ds. H. Janssen, oud-leger
en vlootpredikant in algem. dienst te 's-Gra-
venhage, onderwerp: „De Heere regeert";
mej. G. deVlieger van Hoogeveen, onder
werp: „Niet vertragen"; Ds. J. Prins van
Apeldoorn, onderwerp: „Levensblijheid in
dezen tijd" en Ds. P. de Smit van Utrecht,
Het jaarverslag van de secretaresse, mej.
W. H. Buys van Rotterdam-Z., meldt, dat
het ledental met 74 terugliep. 3 vereenigin-
gen onttrokken zich aan den bond en 2 tra
den loe. Het aantal prov. afdeelingen bleef
op 2 en het aantal ringen op 11.
ZON EN MAAN
Zonsopgang 15 Juni 5.16; ondergang 22.04.
Zonsopgang 16 Juni 5.16; ondergang 22.05.
Maansopgang 15 Juni 1.14; onderg. 12.17.
Maansopgang 16 Juni 1.37; onderg. 13.24.
Maansopgang 17 Juni 2.01; onderg. 14.28.
Laatste kwartier Maandag 16 Juni; i
we maan Dinsdag 24 Juni; eerste kwar
tier Woensdag 2 Juli; volle maan Dinsdag
8 Juli: laatste kwartier Woensdag 16 Juli
NED. HERV. KERK.
Brakel (toez.), Aalst en Herkingen.
Bedankt: Voor Huissen, J. H. Ch. Israël te
GEREF. KERKEN.
t a 1: Te Leeuwarden (5e pred. pL), R.
van Andel te Soest en dr. N. H. Ridderbos te
2e Exloërmond.
Aangenomen naar 's-Gravenhagè-West (6e
pred. pi.) J. C. J. Kuiper te Arnhem.
CHR. GEREF. KERK.
Aangenomen: Naar Oud-Beijerland, J. C.
Maris te Sneek.
HULPPREDIKERS.
Tot hulpprediker bij de Ned. H-erv. Gem. te
O. en W. Souburg is benoemd cand. H. Roest
te Wageningen.
BEROEPBAAR
De classis Breukelen heeft den heer E.
V e r b u r g, theol. cand., praeparatoir ge
ëxamineerd en beroepbaar verklaard in de
Geref. kerken. Cand. Verburg is bereid de
kerken te dienen en een e.v. beroep in over
weging te nemen.
Zijn adres is: Stationstraat 10, Abcoude,
telef. via 298.
Geref. Traktaat
genootschap „Filippus"
Jaarvergadering te Arnhem
Onder presidium van Prof. Dr. G. M. den
Hartogh, van Kampen, is gistermiddag te
Arnhem de algemeene ledenvergadering van
het Geref. Traktaatgenootschap „Füippus"
gehouden.
In zijn openingsrede, gebaseerd op enkele
gedeelten uit Handelingen 8, heeft de voor
zitter gewezen op het karakter en op het
doel van „Pilippus", dat zoovele jaren reeds
een gezegenden arbeid heeft mogen ver
richten.
Spr. herdacht in dit verband de oprichters
van het genootschap en wijdde woorden van
gedachtenis aan wijlen den heer A. Boot,
van Groningen, tot aan zijn overlijden
secretaris van het genootschap. Ten slotte
zette de voorzitter uiteen op welke wijze
„Filippus" in dezen tijd zijn taak, om het
Evangelie van Jezus Christus door middel
van geschriften uit te dragen, heeft te ver
vullen.
Medegedeeld werd door den voorzitter, dat
de verleden jaar uitgeschreven algemeene
ledenvergadering tengevolge van de oorlogs
omstandigheden moest worden afgelast. Reden
waarom de verslagen thans over 1938, 1939
en 1940 loopen.
De secretaris, Mr. P. J. Klaver, van
Amsterdam, memoreerde het werk van zijn
voorganger, wijlen den heer A. Boot, die van
1915 af de functie van secretaris heeft ver
vuld. Hij schreef o.m. 90 kleinere en 11
grootere traktaten.
Het contact met de Geref. Zondagsschool-
vereeniging „Jaohm" en met het Verband
van Geref. Evangelisatiecommissies bleef ge
handhaafd. In de dagen na Mei 1940 is
samengewerkt met plaatselijke Evangelisatie
commissies te Rotterdam en elders om de
getroffen bevolking gratis van de „Füippus"-
uitgaven te voorzien.
Het aantal verzonden grootere en kleinere
geschriften beliep in de drie bovengenoemde
jaren in totaal 1,376,888 exemplaren dat der
kalenders 121,210, w. o. 98,500 voor Evan
gelisatie doeleinden.
De penningmeester, Ds. J. Mulder, van
Leeuwarden, bracht het financieel verslag
uit. In 1938, 1939 en 1940 sloot de rekening
en verantwoording resp. met 16,903.71,
13,815.82 en 14,530.08.
In gsnoemde jaren werden in totaal 238,856
geschriften gratis verspreid. De penning
meester vestigde er de aandacht op, dat be
hoeftige Evangelisaties zich voor gratis of ten
deele betaalde lectuur tot het Bestuur kun-
nerï wenden.
Ds. E. I. F. N a w ij n, van Apeldoorn,
rapporteerde over de traktaatverspreiding
onder de hoogere standen en bij bijzondere
gebeurtenissen in het persoonlijk leven,
zooals geboorte, huwelijk, overlijden, vesti
ging in eene nieuwe woonplaats enz.
Alle verslagen werden na bespreking goed
gekeurd. Op grond van het accountantsrap
port ontving de penningmeester décharge.
Als bestuurslid werd herkozen Ds. H. A.
Wiersinga, van Leiden en in de vaca
ture-Boot gekozen Ds. W. A. W i 11 e m s e,
van Rotterdam.
Namens de Geref. Zondagsschool „Jachin"
sprak Ds. J. D o u m a, van Arnhem, een
woord van waardeering. „Jachin" en „Filip
pus", aldus spreker, hebben menigmaal
samengewerkt, ook in Evangelisatiecongres
sen. Langen tijd was er een personeele unie
in de personen van Prof. L. Lindeboom en
den heer A. -Boot, die beide vereenigingen
met hun gaven en krachten hebben gediend.
Het Verband van Geref. Evangelisatie
commissies was vertegenwoordigd door Ds.
J. R. G o r i s, van Apeldoorn. Het Verband,
zei spr., is zeer dankbaar voor de uitgaven
van „Filippus". De samenwerking
treffelijk. „Filippus" verstrekt de lectuur, die
de Evangelisatie-commissies noodig hebben.
De voorzitter, de beide sprekers beant
woordend, herinnerde er aan dat „Filippus*
indertijd het initiatief tot samenbrengen var
de Evangelisatie-commissies in één verband
heeft genomen. Een woord van medeleven
sprak de voorzitter met Ds. T. J. Hagen, de
president van het Verband, die door God
zulke diepe wegen wordt geleid.
Met een woord van opwekking tot den
arbeid van „Filippus" beëindigde Prof. den
Hartogh de werkzaamheden.
Ds. J. J. Berends, van Amersfoort,
sloot de vergadering met dankzegging.
VERGROOTING EVANGELISATIEGEBOUW
Wegens nijpend gebrek aan plaatsruimte
heeft het bestuur der Ned. Herv. Evangeli
satie op Geref. grondslag te Krimpen a.d.
IJ s s e 1 (voorganger de eerw. heer L Paul)
besloten de geheele consistoriekamer ook voor
zitplaatsen in te richten. Waar thans reeds
450 zitplaatsen aanwezig waren, wordt nu
door deze verandering een ruimte verkregen,
plaats biedend voor ongeveer 100 personen,
zoodat er dan ruim 550 zitplaatsen zijn. Hier
aan is reeds gedurende langen tijd groote
behoefte. Voor het bestuur zal een nieuw ge
bouw worden gebouwd aan de Noordzijde
van het Evangelisatiegebouw.
VARIA.
In het bericht dat wij gisteren publiceerden
omtrent een drietal in de Ned. Herv. gem.
te 's-Gravenhage sloop een fout, want dit tal
is niet samengesteld ter voorziening in de
vac. wijlen dr. H. Schokking, maar in die
van ds. K. H. E. Gravemeyer, die in ver
band mat zijn benoeming tot secretaris van
de Algemeene Synode der Ned. Herv. keik
eervol emeritaat verkreeg.
Ds. J. Schoonhoven
1901 23 Juni 1941
Van de veertig dienstjaren, die ds. Schoon
hoven op Maandag 23 Juni a.s. voltooid zal
hebben, heeft hü er bijna dertig in Delfs-
haven doorgebracht.
Hier ligt dus het
zwaartepunt van zijn
levenswerk, en wie
hem kennen, zullen
zich zeker niet ver
bazen over zijn voor
nemen, om na ingang
van het emeritaat op
1 September a.s. in
Delfshaven te blijven
wonen. Voor ds.
Schoonhoven zoowel
als voor zijn echtge-
noote, wier onge
steldheid een ver
moeiende overturning
ongewenscht maakt,
beteekent dit het be
houd van velerlei relaties, die in den loop
der jaren gegroeid zijn en tezamen een ge
hechtheid aan Delfshaven hebben gekweekt,
waarvan beiden zeggen: liefst hier willen we
onzen levensavond doorbrengen. „En als ik
dan zoo'n emeritaatstijd als de heer van Wij
len mag hebben, met nog allerlei werk in
verband met de functies, welke ik nu met
meer tijd zal kunnen waarnemen, dan zal ik
dat, dankbaar voor de nu ten einde loopende
levenstaak, met graagte doen. Want ik ben
nog niet op, en er bleef, met een kerkwijk
van 700 adressen en een vrijwql alle avon-
den vragende grootestadskerk, nauwelijks
tijd over om buiten den pastoralen arbeid nog
iets van belang te doen. Toch is met dat voor
zitterschap van onze Geref. Scholen en van
de Verg. voor Chr. Nijverheidsonderwijs lief
geworden en ik verheug me erop, straks meer
tijd voor te hebben".
Aan den dag van het 40-jarig jubileum
gaat nog vooraf op 18 Juni, die van het 40-
jarig huwelijk, en ds. Schoonhoven verbond
aan deze mededeeling woorden van groote
dankbaarheid voor de wijze, waarop zijn gade
in de drukke pastorale praktijk zijn geheugen
was, en die zóóvele avonduren hem in huis
missen moest. „Zij ook heeft haar hart ver
pand aan Delfshaven en noch familiebanden
in Alkmaar noch aanbiedingen van elders
hebben ons kunnen weerhouden, hier te wil
len blijven".
Met onderbreking van twee ernstige onge
steldheden heeft ds. Schoonhoven zijn dienst
tijd ten volle kunnen benutten, en „als je
dan na volbrachte taak stranden moet, wel,
dan heb ik al gezegd, toen die dag in 't zicht
kwam: dan vind ik het een voorrecht, hier
te stranden". Zeer begrijpelijk: tusschen 6
Mei 1912, den dag zijner intrede te Delfsha
ven en 31 Augustus 1941, den laatsten Zon
dag in functie, ligt het tijdperk van den.
grooten bloei der Geref. Kerk van Delfsha-
ver. „Toen ik kwam, een gemeente van 2500,
nu van 8000 zielen. Toen één kerk en een
kerkzaal, nu drie kerken en een kapel. Toen
2 predikanten, nu vier, met een vijfde pred.
plaats in vourbereiding. Wat heeft onze ge
meente hiervoor een prachtige offeivaardig
heid betoond: reeds nu 9000 gulden meer
vasie bijdragen!"
Gevraagd naar de jaren vóór Delfshaven,
herinnert ds Schoonhoven ons even zijn
jeugdtijd: „Geboren te Alkmaar op 22 Mei
1871, aanvankelijk bestemd omdeurwaar
der te worden, doch in den Doleantietijd tot
3ncer levensdoe» gekomen. Zr>o in Sent. 1-lüJ
leerling geworden van het Geref. Gymnasium
te Amsterdam, (waar de student, nu prof. dr.
H. H. Kuyper leeraar-Godsdienstonderwijs
was). Na eindexamen en Staatsexamen (het
Gymn. had toen nog geen effectus civilus)
naar de vrije en daar in Nov. 1900 candidaat
geworden, magua cum laude. Uit 5 beroe
pen nam ik dat van Noord-Scharwoude aan,
waar ik het ambt aanvaardde met een preek
over Mare. 4 20. Op 2 Dec. 1906 kwam ik te
Scherpenzeel en zooals bekend, ben ik 5 Mei te
Delfshaven bevestigd door ds. Datema, met
wien ik toen de geheele bezetting vormde. In
1917 is ds. Rolloos als 3den predikant geko
men, in 1921 ds. Nomens en in 1928 ds. Knoop
en prof. Schilder, ten slotte in 1932 ds. van
Wijk.
De leiding der verg. voor L.O. op G.G., die
in 1912 twee scholen telde en nu 7 (waarvan
1 dubbel- en 1 met kopschool), was in Mei j.L
25 jaren in handen van ds. Schoonhoven; zijn
voorzitterschap van de Verg. voor Chr. Nij
verheidsonderwijs dateert van 1929, toen hy
zelf het initiatief tot haar oprichting nam, met
begrijpelijkke voldoening constateert hij, hoe
aan dezen opzet alle Prot. Chr. kerkgroepen
meegewerkt hebben en twee flinke scholen,
de Chr. Ambachtsschool aan den Gordelweg
en de Chr. Huishoudschool in Zuid tot stand
zijn gekomen."Voor een derde was de weg al
geëffend, toen de oorlog haar komst verijdel
de.
In „de meerdere vergaderingen" der Geref.
Kerken heeft ds. S. slechts een bescheiden
aandeel gehad; één keer was hij lid der Prov.
Synode, en vanwege de classis Rotterdam is
hij deputaat voor art 11, 13 en 19 (het laat
ste voor hulpbeh. studenten, dat om begrij
pelijke redenen weinig meer presteert).
Terugziende op zijn 40-jarigen ambtstijd
mag ds. Schoonhoven getuigen van een welge
slaagd leven, waarin hij veel heeft mogen ar
beiden, zaaiende, maar ook oogstende. Een
breede kring van achting en sympathie heeft
zich allengs rond hem gevormd en het zal
hem op 23 Juni, den vierdag van het jubileum,
stellig niet ontbreken aan velerlei bewijzen,
dat men in Delfshaven de eenheid in het be
grip herder en leeraar", die in den a.s. ju-
büaris een volledige rechtvaardiging heeft
gehad op prijs weet te stellèn.
GEREF. KERK VAN ERMELO
De kerkeraad der Geref. kerk van Ermelo
heeft besloten om gedurende den pensiontijd
van Zondag 27 Juli tot en met Zondag 24
Aug. a.s. in het gebouw Chr. Volksbelang
eiken Zondag zoowel 's morgens als 's avonds
een derde plaats van godsdienstoefening in
te richten, aangezien de ruimte in de beide
bedehuizen dan ontoereikend is.
„VRIENDEN DER WAARHEID"
De algemeene vergadering van de Prov.
Friesche Vereeniging „Vrienden der waar
heid" tot steun van jonge mannen, die zich
voorbereiden tot predikant in c> Ned. Herv.
kerk, zal, naar wij vernemer, „p Dinsdag 8
Juli a.s. in Terminius te Utiecht gehouden
worden.
RADIO-KERKDIENST VAN DE GEREF. KERK
TE BLOEMENDAAL
uitgezonden.
i. J C. Brussaard, i