■■■Hf
Mooie klokken, beste kijkers
in rijksmuseum Boerhaave
Thriller rond Egypte's
koningsgraven
mm
Creatieve
Warmonders
exposeren in
Oude Raadhuis
van Warmond
James Bond staat weer met
beide benen op de grond
Serie orgelconcerten Grote Kerk
En Verder
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 3 JULI 1981 PAGINA 7
EXPOSITIE STERRENKUNDE IN NEGENTIENDE EEUW
Roger Moore als James Bond In gesprek met een papagaal.
Na het ruimte-avontuur
„Moonraker" staat James
Bond 007 weer met beide
benen op de grond. Produ
cent Albert Broccoli trou
wens ook, want de poging
om in de voor dit soort
films eigenlijk veel te
kleine Parijse studio's een
Frans-Engelse coproduc
tie op te zetten, heeft hij
niet herhaald, maar weer
het stuntwerk op lokatie
laten prevaleren, waar
door dit Bond-avontuur
ons naar Spanje, Cortina
d'Ampezzo en Korfoe
voert, wat de spanning al
leen maar ten goede
komt
„For your eyes only" heeft
alleen nog maar zoveel met
Ian Fleming te maken, dat
diens held Bond er de
hoofdrol in speelt en de
film de titel draagt van een
van de short-stories rond
deze figuur.
Maar het is ondanks het
ontbreken van Richard Kiel
als Jaws er zitten overi
gens wel vraatzuchtige
haaien in de film en Ber
nard Lee, die als M met va
kantie werd gestuurd, een
van de meest onderhouden-
LIDO 1 en 2 en EURO
CINEMA 1 en 2 (Alp-
hen) For your eyes
only (12) met Roger
Moore en Topol. Re
gie John Glen.
de James Bond-films van de
laatste jaren.
Na een spectaculaire heli-
copterstunt voor de begfin-
titels, die zoals gewoon
lijk niets met de rest van
het verhaal te maken heeft,
zien we hoe Bond er op uit
wordt gestuurd om zeer ge
heime marine-apparatuur,
die in de Ionische zee tot
zinken is gebracht, op te
vissen voor een andere
wereldmacht deze in han
den krijgt. Het spoor leidt al
spoedig naar de huurmoor
denaar Gonzalez, die echter
nog voor Bond kan ingrij
pen door een lieftallige jon
gedame in zijn eigen zwem
bad wordt gespiest. De
dame blijkt Melina Have-
lock te zijn, die zich voor de
dood vah haar ouders wilde
wreken. Bond raakt haar
niet meer kwijt. Ook niet
na een enerverende achter
volging per lelijk eendje
want in Cortina d'Ampezzo
kruisen hun wegen weer.
Daar wordt Bond op ski's
opgejaagd door scherpschut
ters en motorrijders, aange
vallen door ijshockeyers en
op vele andere wijzen naar
het leven gestaan.
Dan hebben we eigenlijk
het leukste deel van de film
gehad, want als een zekere
Kristatos hem een tip geeft
dat de booswicht achter de
schermen zijn vroegere
strijdmakker en smokkelaar
Columbo (Topoi) is, ver
plaatst de handeling zich
naar schilderachtige Kor
foe, waar veel van het ge
beuren zich onder de zees
piegel afspeelt. En daar zijn
Bond's mogelijkheden
net als destijds bij Sean
Connery in „Thunderball"
vrij beperkt
Aan het slot heeft John
Glen, die de regie van Le
wis Gilbert na drie Bond
films overnam, nog een aar
dig grapje voor ons in petto.
Maar het zwaartepunt ligt
bij „For your eyes only"
toch in het eerste uur.
MILO
Het meest opmerkelijke
aan regisseur Franklin
J.Schaffners film „The
Sphinx" is z'n ouderwets
heid. En dat hoeft in dit
geval niemand puur deni
grerend op te vatten.
Want al is er aan het ver*
haal niets origineels en
hebben we het allemaal
wel zo ongeveer eens in
die geest gelezen of ge
zien, Schaffner maakt
van het verhaal van
„Coma"-schrijver Robin
Cook zo'n sfeervolle klas
sieke avonturen-thriller,
dat je geneigd bent een
hoop op de koop toe te ne
men. O.a. dat er teveel
aan een maximum aan
avonturen en effecten is
gedacht, en dat de karak
ters zijn gemanipuleerd
tot nogal ongeloofwaardi
ge figuren, zo plat als een
dubbeltje. Schaffner lijkt
ze bijna symbolisch voort
durend te laten verdrin
ken in de wijde Egypti
sche achtergronden, als
bijna-niets tussen de eeu
wige pyramiden van Gi-
zeh, Luxor en de Vallei
der Koningen.
Want om Egypte draait het
allemaal. Lesley-Anne
Down speelt een Egyptologe
die voor het eerst in het
land van de Nijl komt en
meteen in de verwikkelin
gen raakt. Behalve dat er
opeens een onbekend ko
ningsbeeld opduikt in de
hangkast van een hande
laar, stapelen moorden en
moordaanslagen zich op,
volgt iedereen iedereen, tot
het uitdraait op een kruip-
door-sluip-door tussen Toet-
LUXOR: The Sphinx
(a.l.) met Lesley-Anne
Down en Frank Lan-
gella. Regie: Franklin
J. Schaffner.
Ankh-Amen en ene Seti,
met daaraanvast nog eens
een liefdesverhaal tussen
Lesley-Anne en Frank
Langella, laatst nog een ro
mantische Dracula, nu een
idem dito Egyptenaar.
Schaffner kan een verhaal
vertellen, dat bewees hij
met films als De Apenpla-
neet (nummer één), Boys
from Brazil, Papilion en
Patton. Egypte is al eerder
fotogeniek genoeg gebleken,
maar Schaffner doet het al
lemaal met gulle hand over.
Het verhaal gaat in feite
over smokkel van oud-
Egyptische kunstvoorwer
pen, die uit een onontdekt
graf komen dat veel en veel
groter is dan het beruchte
graf van Toet-Ankh-Amen
dat Howard Carter en Lord
Carnarvon rond 1922 ont
dekten. Er is een mooi kort
rolletje van Sir John Giel-
gud. Het geweld is binnen
de perken gehouden, sex is
er niet, het avontuur is de
hoofdzaak en Egypte kan
zich (al lopen er bar veel
engerds rond) geen betere
folder wensen.
BERT JANSMA
Lesley-Anne Down en Frank Langella met In het ty
pische decor In „The Sphinx".
LEIDEN De sterren
kunde maakte in de ne
gentiende eeuw technisch
gezien een zeer snelle
groei door. Omstreeks
1800 waren er in de beste
ster-atlassen ongeveer
17.000 sterren opgenomen,
een kleine eeuw later wa
ren er ongeveer een mil
joen bekend, waarvan de
posities uiterst nauwkeu
rig waren vastgelegd. Het
Museum Boerhaave, het
rijksmuseum voor de ge
schiedenis van de natuur
wetenschappen en de ge
neeskunde aan de Steen-
straat la heeft een kleine
expositie gewijd aan deze
belangrijke periode in de
geschiedenis van de astro
nomie, die tot en met 15
november te bezichtigen
is. De expositie, die de
naam „Mooie Klokken,
Beste Kijkers" heeft mee
gekregen toont de instru
menten die voor de waar
nemingen werden ge
bruikt
In het begin van de 19e
eeuw waren de sterren al
leen van belang als vaste
punten die een bruikbaar
oriëntatiepunt bieden voor
waarnemingen binnen ons
eigen zonnestelsel. In de
loop van de eeuw werd de
sterrenwereld zelf het on
derwerp van wetenschappe
lijk onderzoek. De ster-at
lassen konden aanvankelijk
de sterren nog onderbren
gen in de 99 verschillende
sterrenbeelden, maar toen
door he* ontwikkelen van
sieeas betere kijkers het
aantal bekende sterren
sterk begon toe te nemen
konden de sterren alleen
nog maar worden afgebeeld
als zakelijke punten op een
groot wit vlak.
Voor de astronomen van de
19e eeuw (maar dat geldt
vanzelfsprekend ook voor
de sterrekundigen van deze
eeuw) was uiterste precisie
een eerste vereiste. Proble
men als het nauwkeurig be
palen van de onderlinge af
stand tussen twee sterren
waren aanvankelijk niet
makkelijk op te lossen. De
grote opbloei van de instru-
mentmakerskunde maakte
een grote nauwkeurigheid
mogelijk. De kijkers en
klokken waren zo ingenieus
ontworpen en gebouwd dat
vele ervan tot in onze tijd
toe zijn gebruikt. Voor hen
ligt de stap van hemel naar
museum nog geen twintig
jaar terug.
De Leidse Sterrewacht
speelde een belangrijke rol
in de 19e eeuwse astrono
mie. De Leidse astronoom
Frederik Kaiser verrichte
baanbrekend werk op het
gebied van de plaatsbepa
ling der sterren. Een aantal
van de geëxposeerde instru
menten zijn in bruikleen
gegeven door de sterre
wacht. Het meest indruk
wekkende instrument is de
meridiaancirkel, een exact
op het zuiden gericht in
strument dat diende om met
zo groot mogelijke precisie
het tijdstip van doorgang
van een ster door de meri
diaan waar te nemen. Met
dit kamervullende complex
van kijker, cirkels en klok
werd door de Leidse Sterre
wacht de positie van ruim
10.000 sterren bepaald. Op
de expositie zijn verder nog
aan aantal kleinere kijkers
en kijkinstrumenten te zien,
waaronder het meetappa
raat van de beroemde Gro
ningse astronoom J.C. Kap-
teyn, die in samenwerking
met de sterrekundige Gill
via de net uitgevonden foto
grafie van 1886 tot 1900 bij
na een half miljoen sterren
van de zuidelijke hemel in
beeld bracht. Ook zijn er
een aantal astronomische
uurwerken zien, die door
tal van vernunftige voorzie
ningen zeer nauwkeurig de
tijd konden en nog kunnen
meten en verder nog een
aantal orginele sterrekaar-
ten en -atlassen.
Bij de expositie is een zeer
volledige catalogus gevoegd,
die voor ƒ4 te koop is. Het
museum Boerhaave is van
maandag tot en met zater
dag van 10.00 tot 17.00 uur
geopend, op zondag van
13.00 tot 17.00 uur.
Astronomisch uurwerk door Utzschnelder Fraunhofer.
Een gravure van Herschels 20-voets telescoop.
De Sterrewacht In Lelden omstreeks 1865.
WARMOND Met het oog
op de naderende Kaag-week
heeft de werkgroep Het
Oude Raadhuis deze maand
een expositie met creatieve
Warmonders georganiseerd
in het Oude Raadhuis aan de
Dorpsstraat 36 in Warmond.
Jos Kooij domineert de ex
positie met zijn aquarellen
en pentekeningen die in het
teken staan van Warmond
en zijn vogels. Daarnaast
wordt er er keramiek geëx
poseerd van de hand van
Jan Brassee, Kaija Mole
naar, Hans Petit en Imelda
Versluijs.
Jos Kooij werd in 1948 in Am
sterdam geboren. Hij vestigde
zich in Warmond toen hij als
onderwijzer was verbonden
aan De Leerhoeve.
Momenteel is hij onderwijzer
aan en LOM-school in Hüle-
gom. Op jonge leeftijd kwam
hij in aanraking met de Bloe-
mendaalse kunstschilder
Frans van Velzen, van wie hij
zijn eerste tekenlessen kreeg.
ria de pedadogische academie
heeft hij opleidingen voor l.o.
handenarbeid en tekenen ge
volgd. Jos Kooij is een fervent
natuurliefhebber die zijn in
drukken vastlegt in aquarellen
en pentekeningen.De familie
Kooij telt naast Jos Kooij nog
meerdere kunstzinnige leden.
In dat opzicht is deze vrije-
tijdskunstenaar derhalve op
een positieve manier erfelijk
belast
Jan Brussee, Kaija Molenaar,
Hans Petit en Imelda Versluijs
zijn cursisten van een cursus
keramiek in het Meerpunt
Hun resultaten zijn zodanig
verrassend en veelbelovend
dat de werkgroep heeft beslo
ten hen gelijk maar te laten
exposeren.
De tentoonstelling is tot en
met 22 juli geopend op dinsdag
van 19.00 tot 21.00 uur, op
woensdag en donderdag van
14.00 tot 16.00 uur, op zaterdag
van 11.00 tot 16.00 uur en op
zondag van 14.00 tot 16.00 uur.
Tijdens de evenementen in de
Kaagweek is de expositie zo
veel mogelijk geopend.
NOORDWIJK
In de komende zo
mermaanden orga
niseert de Stich
ting Orgelcentrum
weer een serie or
gelconcerten in de
Grote Kerk te
N oo rd wij k-B in
nen. Organisten
met een interna
tionale reputatie
als Feike Asma,
Sander van Ma
rion, Charles J. de
Wolff en Willem
Hendrik Zwart,
zullen vanaf 10
juli elke vrijdaga
vond het fraaie
Knipschee rins tra
ment in de eeu-
Noordwijk woonde, bedehuis te bezich- ter speelt Feike
en zijn vrouw Anna tigen. In deze, in Asma een aantal
Cornelia Pennewart romaans-gotische composities die zul-
__gej sti^ opgetrokken len worden afge-
de kerk bezit Noord- wisseld met werken
Ge- wijk een uitnemen- van andere compo-
meente. Tevens de cultuurschat nisten. Achtereen-
stichtte het echt- Nauw is zij verbon- volgens voert de
paar een fonds voor den met de historie Maassluise organist
het onderhoud van van het oude dorp, het volgende num-
het instrument en door Kloos zo mer uit: Koraalbe-
het honorarium van nauwgezet beschre-
j i-,. a_ ven. Tal van sierlijk
schonken het orgel
indertijd aan
Hervormde
werkingen van
,Waak op, gij geest
bewerkte grafste- der oude helden"
nen geven de laat- en „Rust mijn ziel,
tt... C
de organist. De Am
sterdamse orgelma
ker H. Knipscheer
bouwde het in neo- ste rastplaats aan Uw God is Koning'
-- van verschillende van Jan Zwart Gra-
ambachtsheren van ve in G van J. S.
Noordwijk en ande- Bach; een drietal
re prominente figu
ren uit een ver ver-
empire stijl. Zon
dags kan men het
horen onder de
handen van de vas
te organist, de
Noordwijkse musi-
wenoude kerk be- cus Johan Ad mi
spelen. Op 31 juli raai-
De zomeravondcon
certen zijn een tra
ditie geworden. De gerde
Stichting Orgelcen- 1974.
trum begon er mee
in 1957, toen in de
Grote Kerk het feit
Jaap Kroonen- werd herdacht, dat avondconcerten op
burg, leerling van de orgelmeester Jan 10 juli met een pro-
Zwart op 9 juli 1937 gramma, dat gewijc
op dit orgel zijn zal zijn aan de na-
laatste concert
speelde. De zomer
avondconcerten
trekken elk jaar
Het monumentale honderden bezoe-
kerkgebouw met kers. Onder hen be-
haar machtige ge- vinden zich talrijke
-welven en vriiwel gasten uit de bad- grote verdiensten
volmaakte akoe- plaats, maar ook or-
stiek, bezit sinds gelliefhebbers uit
1841 een orgel, dat stad en streek ko-
uitmunt in klank- men vaak van hein-
schoonheid en op- de en ver om in het herontdekking
vallend mooie stem- sfeervolle kerkge-
men. Volgens ex- bouw naar het or-
geeft Van Marion
in de Grote Kerk
een van z'n jubi
leumconcerten.
Nieuwkomer in de
serie is de Maas
sluise organist
Asma. Hij ver
vangt Klaas Jan
Mulder, die de be
treffende avond
verhinderd is.
leden. Een zeer kende Fantasie
fraaie tombe is ge- over het „Luther-
wijd aan Janus lied" en het Ele-
Dousa, de bevelheb- gisch voorspel op
tasie in d moll van
G. Merkel, terwijl
Feike Asma opent besloten wordt met
reeks zomer- het orgelkoraal
„Morgenglans der
eeuwigheid" en een
gramma, dat gewijd Finale over Gezang
zal zijn aan de na- 173 met samenzang,
gedachtenis van Het concert begint
Jan Zwart, die op om 20.15 uur. De
13 juli 1937 over- toegangsprijs be
leed en bij wie draagt 4,50 per
menten uit dit ge- vens gebruik van
west. Ds. Gerrit de gelegenheid om
Kuiper, die als eme- het uit de 13e en
ritus-predikant in 14e eeuw daterende
één van Zwart's jaardenpas en CJP-
grote verdiensten ers 3,-). De ove-
geweest, dat hij de rige concertdata
openbare orgelbe- zijn: 17 juli Willem
spelingen in ere Hendrik Zwart; 24
heeft hersteld en de juli Charles J. de
herontdekking Wolff; 31 juli San-
heeft gestimuleerd der van Marion (ju-
van het orgelspel bileumconcert); 7
als koraalkunst, augustus Jaap
zoals die door J. P. Kroonenburg; 14
Sweelinck en diens augustus Willem
tijdgenoten in prak- Hendrik Zwart en
tijk waren gebracht 21 augustus Feike
Van zijn leermees- Asma.
CAMERA Ordinary Peo
ple (aJ) Het debuut van ac
teur Robert Redford als re
gisseur is in Amerika rijke
lijk met Oscars overladen.
En terecht, want Redford
dwingt met zijn eersteling
veel bewondering af. (ne
gende week)
LIDO III Zij noemdeq
hem platvoet (14) Als puur
menselijke politie-inspecteur
neemt de zwaargewicht Bud
Spencer iedereen voor zich
in. Het is opnieuw een ver
makelijke film van Spencer,,
waarbij dit keer de montage
van de knokscenes te dol is
om geloofwaardig te zijn.
(tweede week)
LIDO IV Private Benja
min (a.l.) Goldie Hawn in
een wat mager verhaaltje
over een warhoofdige solda
te. Een film die het midden
houdt tussen een komedie
en een suikerzoet verhaal.,
(derde week)
STUDIO The holy grail
(a.l.) Vermakelijke comedie
met Monty Python, (reprise,
vierde week)
TRIANON A change of
seasons (aJ.) Shirley Ma-
claine schittert in deze ko
medie, die verhaalt van het
echtpaar dat na twintig jaart
op elkaar is uitgekeken,
(tweede week)
EUROCINEMA III (Alphen
aan den Rijn) Buddy
goes West (aJ.) (eerste
week)
EUROCINEMA IV (Alpen
aan den Rijn) The exter
minator (16) Een gruwelijke
wraakactie van een Vietnam
veteraan op de Amerikaanse
onderwereld, (tweede week)
