£cicUc (Sowuvnt
Patiënt krijgt meer
rechten tegenover arts
MS
Ik
Overlijden
Sands vandaag
verwacht
BRANDSTOF KAN UIT HUISVUIL WORDEN GEMAAKT
Twee doden en twee vermisten
bij vergaan van zeiljacht
v
Minister rijdt te duur
WINKELCENTRUM
IN DE AS GELEGD
DODEN
HERDENKING
Stillte Tocht
Zaterdag 2 mei 1981,7 le jaargang no. 21953
DAGBLAD
VOOR
ZUID-HOLLAND
J'Uitgave Westerpere, behorende tot Sijthoff Pers. Apothekeredijk 34, 2312 DD Leiden, Poetbus 11, 2300 AA, tel. 071-122244. Giro 103003 Bank: Amro-bank N.V., Leiden.
Directeur-hoofdredacteur: J. I. Hallewas, Chef-redacteur: Wim Buijteweg. Advertenties (excl.-BTW) Fl. 0,52 per mm. Telefoontjes Fl. 0,31 per mm. Abonnementen: kwartaal Fl. 49,55; jaar Fl. 106,70;
Klachten bezorging: tel. 071-122248 (18.00 tot 19.00 uur). nummers Fl. 0,65
Komische verwikkelingen in
'klucht „Kus van een Rus"
(20.00 uur Ned. I). Centrale
vraag in documentaire „Fas
cisme, tussen slapen en slui
meren": Leidt maatschappelij
ke matheid tot fascistisch den
ken? (morgen 20.10 uur op
Ned. II).
Enkele buien, mogelijk met
hagel of sneeuw. Middagtem-
peratuur ongeveer 9 graden.
Matige tot krachtige noord
westen wind, later afnemend.
Morgen zon op: 6.06. Onder:
21.09. Schev. hoogw.: 3.00 en
15.19. Laagw.: 11.20 en 23.41.
Aanklacht
tegen Reagan
WASHINGTON Elf leden van
het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden hebben president
Reagan voor de rechter aange
klaagd wegens hulp aan El Sal
vador. De aanklacht zegt dat Rea
gan tegen de wet gehandeld heeft
door het Amerikaanse parlement
niet bij zijn besluit tot hulpverle
ning te betrekken. De regering-
Reagan heeft 56 militaire advi
seurs naar El Salvador gezonden
en wil de regering van dat land
voor 161,5 miljoen dollak* aan eco
nomische en militaire hulp verle
nen. Voor het komende begro
tingsjaar is voor nog eens 101
miljoen dollar voor hulpverle
ning aan El Salvador gevraagd.
BB -sirenes
loeien
later
DEN HAAG De
BB-sirenes zullen
niet op maandag 4
mei loeien, maar een
week later omstreeks
12 uur. Dat heeft het
ministerie van bin
nenlandse zaken gis
teren meegedeeld.
Gebruikelijk is de
BB-sirenes op de eer
ste maandag van de
maand uit te testen,
maar uit eerbied
voor de dodenher
denking heeft men
dit nu uitgesteld.
BRUSSEL De Belgische vice-premier en minister
van begroting, Guy Mathot, is op de vingers getikt
door de inspectie van financiën in zijn land, omdat hij
zijn eigen richtlijnen inzake de aanschaf van diens
twagens heeft overtreden. Het is al de tweede keer dat
hij in conflict komt met deze dienst Eerder kreeg hij
al eens aanmerkingen op de hoge drankrekeningen
van zijn kabinet.
in november 1979 stelde de Belgische regering grenzen
aan de bedragen die mochten worden uitgegeven voor
dienstwagens. Een ministeriële dienstauto mocht zo
werd bepaald, niet meer dan 31.500 gulden kosten. De
man die dat besluit namens de regering ondertekende
was minister Mathot Omdat Mathot twee portefeuil
les beheert is hij gerechtigd er twee kabinetten op na
te houden met twee chefs voor wie veel te dure auto's
werden gekocht. Ze bleken allerlei snufjes te bezitten
waardoor ze achtduizend guld hoger in prijs waren
dan volgens de richtlijoen toelaatbaar was.
W ereldbevolking
groeit jaarlijks
met 80 miljoen
DJAKARTA De wereldbe
volking neemt elk jaar toe met
zo'n 80 miljoen mensen en deze
groei zal tegen het einde van
deze eeuw zijn toegenomen tot
ongeveer 100 miljoen mensen
per jaar. Dit staat in een giste
ren in Djakarta uitgegeven ver
klaring na afloop van een con
ferentie over internationale ge
zinsplanning. In de verklaring
werd een dringende oproep ge
daan aan politieke leiders, reli
gieuze groeperingen en functio
narissen in de gezondheidszorg
over de hele wereld om aan ge
boortebeperking te doen.
Werklozenmars
LIVERPOOL Enige
honderden werklozen uit
Liverpool hebben zich
gisteren te voet naar
Londen begeven waar
men hoopt aan te komen
op 29 mei. De tocht dient
als protest tegen het be
leid van de regering-
Thatcher dat volgens
hen verantwoordelijk is
voor het stijgen van het
aantal werklozen in het
Verenigd Koninkrijk tot
2.5 miljoen.
De mars van 485 kilome
ter naar Londen is geor
ganiseerd door het TUC,
de overkoepelende fede
ratie van vakverenigin
gen die in totaal 12 mil
joen leden heeft
LEIDSCHENDAM Staatssecretaris mevrouw
Veder-Smit van Volksgezondheid heeft gisteren
plannen aangekondigd om de invloed en mon
digheid van de patiënt tegenover de arts en te
genover de gevestigde instellingen van de ge
zondheidszorg grotere kansen te geven. Op haar
begroting heeft mevrouw Veder-Smit gelden ge
reserveerd („enkele tonnen") voor projecten
van patiëntenorganisaties op het gebied van de
patiëntenvoorlichting.
In een nota constateert de staatssecretaris bij de patiënten
„een toenemende behoefte om zich tegenover de terecht of
niet terecht aanwezig veronderstelde macht van het ge
zondheidszorgsysteem weerbaar te kunnen opstellen". Me
vrouw Veder-Smit vindt het nodig dat er tegenwicht wordt
geboden tegen de hecht georganiseerde gezondheidszorg die
steeds machtiger en veelomvattender wordt.
In besturen van ziekenhuizen en andere plaatselijke ge
zondheidszorginstellingen dienen de patiënten vertegen
woordigd te worden. Op landelijk niveau wil de staatssecre
taris de organisaties van patiënten een stem geven bij het
beleid. Verder dient er, aldus de staatssecretaris gewerkt te
worden aan een verbetering van de rechtspositie van de pa
tiënt, maar zij onderkent daarbij wel dat dit juridisch gezien
een zeer ingewikkeldee zaak is.
De staatssecretaris vindt het verder een belangrijke taak
van de overheid goede patiënteninformatie te stimuleren en
systematische voorlichting vanuit de gezondheidszorg te be
vorderen. Zij wil zich bij voorrang richten op de voorlich
ting aan kankerpatiënten, operatiepatiënten en patiënten
die invalide worden door chronische aandoeningen. In de
naaste toekomst zullen artsen richtlijnen krijgen hoe te.
handelen met betrekking tot de voorlichting aan patiënten.
Ook wil mevrouw Veder-Smit in de artsenopleiding het in
voeren van patiëntenvoorlichting verplicht stellen. Op
scholen zal het onderwijs over de opbouw van de gezond
heidszorg en over veel voorkomende ziekten worden be
vorderd.
BESiHiHUHBBflUmHflHI
Niet de Schuld, wel de Straf
Volgende week dinsdag Is het 36 jaar geleden dat Neder
land werd bevrijd van de Duitse overweldiger. Dat de haat
tegen de N.S.B.'ers, de S.S.'ers en andere collaborateurs
die de vijand uit eigen beweging een handje hielpen bij zijn
gruwplpraktljken nog heel groot Is. mag begrijpelijk heten.
Maar niet alleen de collaborateurs zelf, ook hun kinderen
worden tot op de dag van vandaag gestraft voor de fouten
van hun ouders. Terwijl deze kinderen toch onmogelijk eni
ge verantwoordelijkheid voor het oorlogsdrama ten laste
kan worden gelegd. Verslaggever Willem Scheer schreef
een serie van vier verhalen onder het motto „Niet de
Schuld, wel de Straf". Op de voorpagina van de Finale
haalt Bea (nu 48 jaar) vandaag herinneringen op aan haar
h.b.s.-tijd, vlak na de oorlog. „Jij moet vergeten Bea", zei
die leraar, „dat je ooit ouders hebt gehad. Jouw ouders
hadden ze aan de hoogste boom moeten ophangen".
Verder in onze bijlage:
Tweehonderd jaar Europese mode
en natuur. Muiisch formuleert zijn vi
sie op de wereld. Hollywood keert
terug naar historie, geweld, bloed en
liefde. Planten houden van mensen,
maar niet wanneer ze worden opgegeten.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur nummer
071-122248 en per speciale koerier wordt de krant alsnog nabe
zorgd.
STEIN Een felle brand heeft gisteravond voor ongeveer
twee miljoen gulden schade aangericht in een winkelcen
trum in het centrum van het Limburgse plaatsje Stein. Vijf
winkels, een modehuis, een fotozaak, een bakkerij, een slage
rij en een stomerij werden geheel verwoest. Een aantal win
kels liep rook- en waterschade op.
De brandweer had het vuur gisteravond tegen elf uur onder
controle. De oorzaak van de brand is vermoedelijk een siga
ret in een prullenmand in het modehuis. Persoonlijke onge
lukken hebben zich niet voorgedaan.
ADVERTENTIE
Maandag 4 mei a.s. te
19.30 uur in de
Marekerk.
Aansluitend
Schol in Skagerrak
opgevist
DEN HAAG Vanaf 1 mei is
het voor Nederlandse vissers
verboden op schol in het Ska
gerrak en net Kattegat te vis
sen. Minister Braks van land
bouw en visserij heeft tot dit
verbod besloten omdat de daar
aan ons land toegewezen hoe
veelheid schol (1087 ton) is op
gevist. Vorige week verbood
de minister de Nederlandse vi-
seers nog langer op tong en,
schol in het kanaal van Bristol
en de Keltische Zee te vissen,
ook daar waren de toegestande
hoeveelheden al opgevist.'
Hoe verbitterd de sfeer in Belfast momenteel is laat zich aflezen aan dit opschrift in
een protestantse wijk van Belfast, waar men geen boodschap heeft aan de hongersta
king van Sands. „Laat Bobby Sands sterven".
(Van onze speciale verslaggever
Bert van Velzen)
BELFAST - Owen Carron, de verkie
zingsmanager van Bobby Sands tij
dens diens geslaagde greep naar de
Lagerhuiszetel van Fermanagh heeft
gisteren een afscheidsbezoek aan zijn
stervende vriend gebracht. Na afloop
van zijn bezoek zei hij te verwachten
dat Bobby geen etmaal meer te leven
heeft. Bobby Sands was enigszins ver
ward geweest, zo gaf Owen Carron te
verstaan. Hij zei dat Sands bijna blind
was. Owen luid Bobby vaarwel gekust
en hij was er bijna zeker van dat
Bobby Sands vandaag de geest zou ge
ven na precies negen weken vasten.
sloten te sterven, tenzij hun eis om politieke
status voor de IRA- gevangenen in Long Kesh
wordt ingewilligd. Sands heeft Owen Carron
gezegd dat Francis Hughes, die aan de achtste
week van zijn hongerstaking begint, hem in de
dood zal volgen en vervolgens Raymond
McCrlsh en Patsy O'Hara, die vandaag 42 da
gen aan het vasten zijn.
Bobby Sands kreeg gisteren ook bezoek van
zijn moeder en zijn zuster Marcella en van een
lid van het schaduwkabinet van de Britse La-
bourpartij, Don Concannon, die in Noordierse
aangelegenheden optreedt als partijwoordvoer
der. Concannon, een felle politieke tegenstan
der van Sands en een man die de Britse crimi-
naliseringspolitiek met betrekking tot terroris
ten volledig onderschrijft, zei dat hij een poli
tiek debat met Sands had gevoerd. In tegenstel
ling met de opmerking van Owen Carron zei
Concannon dat Bobby Sands helder van geest
Bobby Sands en zijn drie lotgenoten zijn vastbe- Pag. 7: Belfast bang voor geweld.
(Van een onzer verslaggevers)
ENSCHEDE Huishoudelijk afval kan uit
stekend dienen om brandstof uit te fabrice
ren. Verwijder de ontbrandbare materie uit
het afval en het produkt ligt klaar dat als
bron van energie kan dienen. Het nieuwe
type brandstof, dat inmiddels de naam EDF
(Refuse Derived Fuel) kreeg, is vermengd
met kolen een uitstekende energiebron voor
de stoomketels van electriciteitscentrales.
Volgens TNO-onderzoeker F.J. Colon is de kans
aanzienlijk dat de RDF-produktie binnen niet al
te lange tijd in ons land kan concurreren met
vuilverwijderingsmethoden als verbranden en
storten. „De verbranding van afval is in haar
geheel erg duur en ook het storten van het afval
wordt in ons land steeds kostbaarder", gaf Colon
deze week aan tijdens een symposium te En
schede over het opnieuw gebruiken van mate
rialen. Ten aanzien van de Nederlandse situatie
merkte Colon op, dat het huisvuil een relatief
hoog percentage waterrijke materialen als voed-
selresten en tuinafval bevat. Het papiergehalte
is bovendien aanzienlijk minder dan in landen
als Groot Brittannië en de Verenigde Staten.
Het percentage papier in het Nederlandse huis
vuil bedraagt circa 20 procent, terwijl de Britten
en de Amerikanen respectievelijk percentages
voeren van 35 en 50 procent. Om de produktie
van RDF rendabel te maken in Nederland, zal
waarschijnlijk eerst een dure droogstof in het
proces moeten worden ingebouwd. Maar al is in
Nederland de uitgangssituatie minder gunstig
dan in het buitenland, toch ziet de aan de hoofd
afdeling maatschappelijke technologie verbon
den TNO-man Colon ook in ons land gunstige
perspectieven voor brandstof uit huisvuil.
DRAMA OP ZEE BU TERSCHELLING
Een redder die zeezeilers bij Terschelling te hulp wilde
komen, wordt levenloos aan de wal gebracht, nadat de
reddingsboot was omgeslagen.
TERSCHELLING Twee man
nen zijn gisteren verdronken en
twee worden er vermist nadat
gisteren op zee bij Terschelling
een zeiljacht is vergaan. Een van
de slachtoffers was de stuurman
van de reddingboot Nicolaas Ma-
rius, de 46-jarige J. Ruyg uit
Midsland. Het andere slachtoffer
en de twee vermisten waren op
varenden van het zeiljacht
Het jacht kwam gistermiddag in grond-
zeeën terecht. Daardoor sloegen drie
mannen overboord. De vierde man
heeft nog geprobeerd de drie anderen te
redden, maar omdat het schip aan de
grond liep, waardoor hij zelf ook over
boord sloeg, lukte dat niet. Wel kon hij
zelf het strand bereiken.
Aan de zoekactie naar de drie vermis
ten nam onder meer de Nicolaas Marius
deel. Dit schip sloeg om in de branding
waarbij de stuurman onder de boot te
recht kwam en verdronk. De overige
vijf opvarenden konden worden gered.
Verder werd naar de vermisten gezocht
door helikopters van marine, lucht
macht en rijkspolitie en door de Duitse
marine. Volgens een voorlichter van de
marinevoorlichtingsdienst werd een
van de gemisten gevonden, maar de be
manning van de helicopter slaagde er
door de zware branding (windkracht 7)
niet in hem aan boord te krijgen. Wel.
kon worden vastgesteld dat de man'
dood was. Het lichaam van de verdron
ken stuurman kon wel worden gebor
gen. De zoekactie naar de twee andere
vermisten werd gisteren om zeven uur
gestaakt omdat niemand meer in leven
kon zijn.
AW;
si? i
r SM////
>W/w///A i
f-i